Dolina Białego

Ścieżka przyrodnicza im. Prof. Stanisława Sokołowskiego
Dolina Białego
Paweł Szczepanek
dolina_bialego_k2.indd 3
2013-08-21 20:42:20
Redakcja
Paulina Kołodziejska
Zdjęcia
Adam Brzoza (6, okładka), Meletius Dutkiewicz/zbiory Ośrodka Dokumentacji
Tatrzańskiej TPN (26 dolne), Małgorzata Kot (23 lewe dolne), Marek Kot (21 górne),
Zbigniew Ładygin (12), Alina Sidor (36 dolne), Tomasz Skrzydłowski (52),
Patryk Stawiszyński (31/1), Stanisław Wierzbanowski (22), Julian Zakrzewski (21 dolne),
Filip Zięba (48), Paweł Szczepanek (pozostałe)
Rysunki
Katarzyna Dąbrowska (13), Joanna Galica-Dorula (18), Paweł Szczepanek (21)
DTP
lookStudio
tel. 607 781 704, e-mail: [email protected]
www.lookstudio.pl
Druk
Zakłady Graficzne TAURUS
Wszelkie prawa zastrzeżone.
Żadna część tej publikacji nie może być powielana
ani rozpowszechniana w jakikolwiek sposób
bez pisemnej zgody posiadacza praw autorskich.
© Copyright by Wydawnictwa Tatrzańskiego Parku Narodowego
Kuźnice 1, 34-500 Zakopane
tel. (+48) 18 20 23 240, e-mail: [email protected], www.tpn.pl
Wydanie II zmienione
Zakopane 2013
ISBN 978-83-61788-73-7
dolina_bialego_k2.indd 4
2013-08-21 20:42:20
Spis treści
Uwaga!
7
Profesor Stanisław Sokołowski (senior)
9
Punkty zatrzymań
Przystanek 1 – Wylot doliny (911 m n.p.m.)
Przystanek 2 – Koryciska (930 m n.p.m.)
Przystanek 3 – Biały Potok (935 m n.p.m.)
Przystanek 4 – Sztolnia uranowa (970 m n.p.m.)
Przystanek 5 – Sywarowy Żleb (1000 m n.p.m.)
Przystanek 6 – Sucha Dolina (1025 m n.p.m.)
Przystanek 7 – Wodospady (1070 m n.p.m.)
Przystanek 8 – Monokultura świerkowa (1150 m n.p.m.)
Przystanek 9 – Ścieżka nad Reglami (1200 m n.p.m.)
Przystanek 10 – Czerwona Przełęcz (1301 m n.p.m.)
Przystanek 11 – Sarnia Skała (1377 m n.p.m.)
11
16
19
25
28
35
41
51
54
56
58
Literatura64
Moja Dolina Białego
65
Zadania dla Ciebie – Rozwiązania 70
SPIS TREŚCI
dolina_bialego_k2.indd 5
5
2013-08-21 20:42:20
Dolinki reglowe; wśród nich Dolina Białego
6
dolina_bialego_k2.indd 6
2013-08-21 20:42:23
Uwaga!
Przed każdą wycieczką w Tatry należy zapoznać się z aktualnym komunikatem turystycznym TPN. Najlepszą porą zwiedzania ścieżki przyrodniczej ze
względu na pełnię wegetacji jest okres wiosenno-letni. Jesienią warto zwrócić szczególną uwagę na roślinność przygotowującą się do zimy, w warunkach zimowych zaś trzeba pamiętać o kwestiach bezpieczeństwa. Zarządzenie nr 4/2013 Dyrektora Tatrzańskiego Parku Narodowego z dnia 18 lutego
2013 r. w sprawie ruchu pieszego, rowerowego oraz uprawiania narciarstwa
na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego wymaga m.in. „uwzględnia­
nia zaleceń wynikających z komunikatu o stopniu zagrożenia lawinowe­
go oraz komunikatu turystycznego Tatrzańskiego Parku Narodowego,
umiejętności oceny zagrożenia lawinowego w terenie, a także posiadania
odpowiedniej wiedzy, używania sprzętu i wyposażenia umożliwiającego
poruszanie się w Tatrzańskim Parku Narodowym w warunkach zimowych
lub zapewnienia opieki uprawnionego przewodnika”.
UWAGA!
dolina_bialego_k2.indd 7
7
2013-08-21 20:42:23
Profesor Stanisław
Sokołowski
8
dolina_bialego_k2.indd 8
2013-08-21 20:42:25
Profesor Stanisław Sokołowski (senior)
Stanisław Sokołowski (ur. w 1865 r. w Młoszowej koło Krzeszowic, zm. w 1942 r.
w Zakopanem) – leśnik, działacz ochrony przyrody. Początki jego kariery naukowej
były trudne. Z powodu braku pieniędzy na edukację musiał przyjąć posadę robotnika leśnego. Przez 13 lat tej pracy bardzo dokładnie poznał zasady gospodarki leśnej. W wieku 26 lat eksternistycznie zdał maturę i dzięki pomocy finansowej rodziny żony mógł rozpocząć studia leśne w Wiedniu. Po powrocie do kraju zatrudnił się
w Krajowej Szkole Gospodarstwa Leśnego we Lwowie, później w Akademii Rolniczej
w Dublanach. Od 1904 r. pracował jako profesor w Wyższej Szkole Leśnej we Lwo­wie, a w 1919 r. został dziekanem katedry leśnictwa Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Rok później mianowano go członkiem Państwowej Rady Ochrony Przyrody, która
w 1936 r. w całości podała się do dymisji na znak protestu przeciwko budowie kolejki
linowej na Kasprowy Wierch. Stanisław Sokołowski był też członkiem Polskiej Akademii Umiejętności, w 1932 r. otrzymał doktorat honorowy na Uniwersytecie Jagiellońskim, a w 1934 r. w warszawskiej Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego.
Od najmłodszych lat był zafascynowany Tatrami. Jego żona Agnieszka z Walczaków – góralka z pochodzenia – urodziła mu sześcioro dzieci, które podobnie jak ojciec
darzyły „najpiękniejsze góry świata – Tatry” wielką miłością. Synowie Sokołowskiego
uprawiali taternictwo oraz prowadzili działalność artystyczną i naukową w Tatrach.
Szczególnie Marian – botanik, profesor SGGW i Stanisław junior – geolog zasłynęli
jako wybitni badacze tej części kraju. Dokonania taternickie synów Profesora były
tak istotne dla rozwoju taternictwa, że grupę taterników skupioną wokół Mariana
i Adama Sokołowskich określano w latach 1921–1926 mianem sokołowszczyzny. Ich
ważniejsze dokonania taternickie to m.in. pierwsze przejście północnej ściany Koziego Wierchu i zimowe przejście grani od Świnicy do Zawratu.
Profesor Stanisław Sokołowski jest autorem pierwszej opublikowanej koncepcji
utworzenia Tatrzańskiego Parku Narodowego. Jego praca „Tatry – jako park narodowy” (1923) uświadomiła społeczeństwu potrzebę ochrony tego wyjątkowego zakątka Polski. Jego działalność naukowa dotyczyła także problematyki leśnej w Tatrach
(m.in. monografia „Las tatrzański” 1936). W 1965 r. rezerwatowi ścisłemu w Dolinie
Białego nadano imię Profesora.
PROFESOR STANISŁAW SOKOŁOWSKI (senior)
dolina_bialego_k2.indd 9
9
2013-08-21 20:42:25
Ścieżka przyrodnicza im. Prof. Stanisława Sokołowskiego
Dolina Białego
10
dolina_bialego_k2.indd 10
2013-08-21 20:42:25