Kiedy nadchodzi wiosna?

Kiedy nadchodzi wiosna?
1. Cele lekcji
a) Wiadomości
Uczeń:
•
zna tekst Stanisława Reymonta „Wiosna”
•
wie, za pomocą jakich środków pisarz oddaje nadejście wiosny
•
wie, jaki jest stosunek chłopów do pracy na roli
b) Umiejętności
Uczeń :
•
czyta i analizuje tekst Reymonta
•
opisuje stosunek chłopów do pracy na roli
•
odnajduje wyrazy, za pomocą których pisarz oddaje atmosferę wiosny we wsi
•
odnajduje cechy wspólne tekstu i wybranych obrazów
•
opisuje obraz
2. Metoda i forma pracy
Praca z tekstem
Pokaz
Rozmowa
Praca indywidualna i zbiorowa
3. Środki dydaktyczne
Podręcznik, kserokopie reprodukcji obrazów: Jacek Malczewski „Krajobraz z Tobiaszem.
Wiosna”, Piotr Żółkiewski „Czerwone łąki. Wiosna”, Rafał Malczewski „Wiosna w górach”,
Witold Pruszkowski „Wiosna”
4. Przebieg lekcji
a) Faza przygotowawcza
Nauczyciel zapisuje na tablicy słowo „wiosna”, uczniowie podają swoje skojarzenia z tym
słowem. Po zapisaniu oceniają, czy wiosna jest kojarzona z czymś pozytywnym, czy
negatywnym. Uczniowie tłumaczą, dlaczego ludzie czekają na nadejście wiosny, czego
oczekują po jej przyjściu.
Nauczyciel prosi uczniów, aby zastanowili się, czy przyjście wiosny wiąże się ze
zwiększeniem obowiązków dla jakiś grup społecznych, zawodów, mieszkańców określonych
regionów. Uczniowie wymieniają przykłady i podają wyjaśnienia, np. rolnicy – praca na polu,
dużo osób przeprowadza wiosenne porządki.
Nauczyciel powraca do przykładu pracy na roli. Prosi uczniów o wymienienie konkretnych
czynności, jakie wykonują ludzie wiosną.
b) Faza realizacyjna
Uczniowie czytają w podręczniku fragment „Chłopów” Reymonta zatytułowany „Wiosna” i
charakteryzują nastrój tego fragmentu.
Uczniowie odnajdują w tekście wyrazy oddające dźwięki wiosny i opisujące barwy:
Barwy wiosny
Skiby czarne i lśniące, szarozielone,
mgławe powietrze, czerwone wełniaki,
białe kapoty, blady dzień
Dźwięki wiosny
Rwały się pokrzyki, rżały konie,
turkotały koła, psy ujadały, radość się
niesła, wesoły pogwar, szumnie i
rozgłośnie, świsnęły, zaszczękały,
Na podstawie wypisanego słownictwa uczniowie próbują określić dokładny czas akcji: czy
jest to pełnia wiosny, czy dopiero jej początek.
Uczniowie gromadzą słowa, którymi sami oddaliby barwy i dźwięki wiosny, np. błękit, jasna
zieleń, żółć, śpiew, świergot, plusk.
Uczniowie próbują opisać zapach wiosny.
Nauczyciel czyta akapit tekstu: Zgoła nabożna i święta cichość ogarnęła pola, jakby się
rozpoczęło nabożeństwo w tym niezmierzonym kościele. Naród w pokorze przywarł do
zagonów, ścichnął i ze wzdychem serdecznym rzucał święte, rodne ziarna, posiewał trud na
plenne jutro, matce ziemi oddawał się wszystek i z dufnością. Uczniowie wskazują, jaka cecha
chłopów została tutaj wyeksponowana, czemu służy porównanie ziemi do kościoła i do matki,
jaki jest związek chłopów z ziemią. Uczniowie zastanawiają się, czy chłopi bali się pracy na
ziemi i tłumaczą znaczenie słów posiewał trud na plenne jutro.
Uczniowie opisują uczucia, jakie towarzyszą chłopom podczas pierwszych dni pracy na polu.
Uczniowie opisują pierwsze spotkanie z ziemią z perspektywy lipieckich pól, zwracają uwagę
na zachowania ludzi i na uczucia ziemi. Uczniowie czytają swoje prace i wzajemnie oceniają.
c) Faza podsumowująca
Nauczyciel pokazuje uczniom kserokopie reprodukcji obrazów: Jacka Malczewskiego
„Krajobraz z Tobiaszem. Wiosna”, Piotra Żółkiewskiego „Czerwone łąki. Wiosna”, Rafała
Malczewskiego „Wiosna w górach”, Witolda Pruszkowskiego „Wiosna”. Uczniowie
wybierają obraz, który ich zdaniem zawiera najwięcej elementów wspólnych z tekstem
Reymonta.
Uczniowie wybierają obraz, który ich zdaniem najlepiej oddaje przyjście wiosny, uzasadniają
swój wybór, opisują obraz.
5. Bibliografia
A. Łuczak, A. Murdzek, Między nami. Podręcznik dla klasy szóstej szkoły podstawowej,
Gdańskie Wydawnictwo Oświatowe, Gdańsk 2003.
6. Załączniki
a) Karta pracy ucznia
brak
b) Zadanie domowe
Zadanie 4. s. 67 z podręcznika; wyjaśnienie symbolicznego znaczenia wyrażenia „ziemia
matka”.
7. Czas trwania lekcji
45 minut
8. Uwagi do scenariusza
brak