Święta Bo ego Narodzenia - Publiczne Gimnazjum nr 6 im. księdza
Transkrypt
Święta Bo ego Narodzenia - Publiczne Gimnazjum nr 6 im. księdza
Nr 2-2006/2007 GAGETKA Publiczne Gimnazjum nr 6 w Siedlcach www.pg6siedlce.neostrada.pl Mizerna cicha, stajenka licha Pełna niebieskiej chwały Oto leżący przed nami śpiący W promieniach Jezus mały Nad nim anieli w locie stanęli I pochyleni klęczą Z włosy złotymi z skrzydły białymi Pod malowaną tęczą e-mail: [email protected] Tradycje świąteczne To co pielęgnujemy od pokoleń, to świadectwo naszej kultury, nasze tradycje… Więcej na str. 3 Wielkie zdziwienie wszystkie stworzenie Cały świat oniemiały Mądrość mądrości, światłość światłości Bóg człowiek tu wcielony. Święta Bożego Narodzenia Życzenia dla uczniów, pracowników naszego gimnazjum Szczekający prezent Zwierzę nie chce prezentem!!!!! być Więcej na str. 6 oraz ich bliskich: Niech Wigilia i Święta Bożego Narodzenia upłyną spokojnie i radośnie, aby marzenia zmieniły się w rzeczywistość, a sukcesy przerosły oczekiwania. Skąd pochodzi św. Mikołaj? Laponia, kraina położona w północnej części Płw. Skandynawskiego... Więcej na str. 15 Str. 2 Gazetka GIMEK Nr 2-2006/2007 PRGECGYTAJ NIE GBŁĄDGISG AKTUALNOŚCI 3 Tradycje Świąt Bożego Narodzenia 3 Boże Narodzenie w Niemczech i Austrii 4 Andrzejki 5 Projekt „Wszechświat” NA CGASIE 6 Szczekający prezent 6 Oryginalne pomysły na prezenty - sondaż świąteczny 7 Skąd pochodzi Święty Mikołaj? KĄCIKI TEMATYCGNE 8 „English corner” 10 Die deutschsprachige Ecke 12 Kącik kulinarny - potrawy na stół wigilijny 14 Wszystko o reniferach 15 Laponia KULTURA 16 Młodzieżowy słownik pozanaukowy SPORT 17 Sporty ekstremalne ROGRYWKA 18 Pokoloruj mnie Gazetka GIMEK Nr 2-2006/2007 Str. 3 Tradycje Świąt Bożego Narodzenia Boże Narodzenie jest to święto upamiętniające narodziny Jezusa Chrystusa. Jest świętem stałym, wypadającym 25 grudnia. Poprzedza je czterotygodniowe oczekiwanie – Adwent. W Polsce świętowanie zaczyna się w Wigilię – 24 grudnia. Punktem kulminacyjnym jest uroczysta kolacja, do której zasiada się po pojawieniu się na niebie pierwszej gwiazdki. Liczba gości podczas wieczerzy powinna być parzysta i jeden dodatkowy talerz dla zmarłych, niespodziewanych gości lub Dzieciątka. Potraw na stole powinno być 12 – tyle ile było apostołów. Na naszych stołach znajdują się: karp, śledzie, kutia, kompot z suszonych owoców, barszcz z uszkami, kapusta z grzybami, kluski z makiem, pierogi, piernik i wiele innych. O północy w kościołach gromadzą się wierni na mszy zwanej Pasterką. 25 grudnia jest nazywany Bożym Narodzeniem, a 26 grudnia jest obc hodzon y na pamiątkę św. Szczepana. Kolorem liturgicznym jest biel. Przed wieczerzą wigilijną łamiemy się opłatkiem symbolizującym chleb. Dzieląc się nim składamy sobie życzenia. W naszych domach znajduje się choinka. Jest to ustrojone drzewko. Zwyczaj ubierania choinki na święta przybył z Niemiec do Polski na przełomie XVIII i XIX wieku. Wyparł on tradycyjną polską ozdobę świąteczną, jaką była podłaźniczka. Również w wielu domach znajduje się szopka. Podczas świąt Bożego Narodzenia otrzymujemy prezenty. Ogólnie przyjęło się, że „przynosi” je Święty Mikołaj, ale w zależności od regionu może być to: Dzieciątko, Aniołek lub Gwiazdor. Oprac. Małgorzata Wiszniewska Boże Narodzenie w Niemczech i Austrii Niemcy Austria Podczas adwentu ulice niemieckich miast są pięknie oświetlone i udekorowane różnymi ozdobami. W oknach wiszą kolorowe gwiazdki oraz różne kolorowe figury z papieru. W wielu domach znajdują się w tym czasie wieńce adwentowe, robione z gałązek świerku, na których przymocowane są cztery świeczki. W każdą niedzielę adwentu zostaje zapalona jedna świeca. W tym czasie wiele dzieci otrzymuje tzw. Kalendarz adwentowy na 24 dni. Dnia 6 grudnia świętuje się w Niemczech Dzień Mikołaja, czyli polskie Mikołajki. Już w przeddzień wszystkie dzieci ustawiają przed drzwiami wejściowymi swoje buty z nadzieją, że rano znajdą tam prezenty od Świętego Mikołaja. W centralnej części stołu znajduje się udekorowana choinka. W Wigilię Bożego Narodzenia wielu ludzi idzie do kościoła. Dalsze uroczystości świąteczne przebiegają podobnie jak w Polsce. W regionie Salzburskim w Austrii tradycyjnie 24 grudnia odbywa się, rozświetlona pochodniami i różnymi lampionami, procesja ze Szkoły Franza Grubera w Arnsdorfie do Kaplicy Pamięci Cichej Nocy w Oberndorfie. Każdy może dołączyć do tej procesji, aby zaśpiewać z ludźmi z całego świata najsławniejszą kolędę - "Cicha noc", której twórcą był właśnie Franz Gruber. Tak jak w innych krajach kolęda ta jest grana w stacjach radiowych przed świętami, tak w Austrii można ją po raz pierwszy usłyszeć dopiero w Wigilię; powtarzana jest wtedy co godzinę. To właśnie wówczas atmosfera przedświątecznej nocy staje się niezapomniana, czarująca. Podobnie jak w Polsce 25 i 26 grudnia to święto spędzane w gronie rodzinnym. Oprac. Małgorzata Wiszniewska Str. 4 Gazetka GIMEK Nr 2-2006/2007 Andrzejki 2006 Andrzejki według tradycji są świętem obchodzonym tylko przez panny, które poznają na nich imię swojego przyszłego męża. Dla kawalerów przewidziane były "katarzynki" przypadające 24 listopada. Obecnie odbiega się od tradycji i Andrzejki stały się świętem, w którym wróżą wszyscy wszystkim, a przepowiednie traktowane są bardziej z przymrużeniem oka. Oto niektóre wróżby na ten magiczny wieczór… Lanie wosku Jest to jedna z najpopularniejszych wróżb, niezmiennie kojarząca się z wieczorem andrzejkowym. Do przeprowadzenia wróżby należy roztopić świeczkę w małym naczyniu i nalać wosk na wodę przez ucho od klucza. Według dawnych wierzeń klucz ułatwia nawiązywanie kontaktu z zaświatami, ale tylko dobre duch przodków mogą odsłonić nam przyszłość. Kształt woskowej figurki może wydawać się nieczytelny, ale po obejrzeniu jej cienia na ścianie, łatwiej dopatrzymy się konkretów. Dzięki tej wróżbie możemy dowiedzieć się co czeka nas w nadchodzącym roku. Buty Do wróżenia można posłużyć się również butami. Ta wróżba dotyczy tylko niezamężnych panien. Ustawiamy buty, zdjęte z lewej nogi, gęsiego naprzeciwko progu drzwi. Przekładamy ostatni but na przód rzędu tak długo, aż któryś przekroczy próg. Właścicielka buta, który to zrobił, może oczekiwać w najbliższym czasie zmiany stanu cywilnego. Spodeczki Pod trzema spodeczkami należy schować: obrączkę, monetę i listek. Czwarty spodeczek należy pozostawić pusty. Następnie należy spodeczki zamienić miejscami oraz wybrać jeden z nich. Jeżeli trafimy na obrączkę - czeka nas miłość, listek - ślub, monetę - pieniądze. Natomiast pusta filiżanka oznacza, że nowy rok nie przyniesie nic nowego w życiu. Serce By wykonać tę wróżbę należy wyciąć serce z papieru i napisać na nim imiona męskie i damskie. Następnie trzeba serce odwrócić zapisaną stroną do dołu i przekłuć je igłą. Imię na które natrafimy należy do naszego przyszłego ukochanego/ukochanej. Jeżeli nie przekujemy żadnego, to oznacza, że na miłość trzeba jeszcze poczekać… Szpilki Do tej wróżby potrzebne jest 7 lub 13 szpilek. Następnie trzeba włożyć je do kubeczka, potrząsnąć i wysypać na stół pokryty obrusem. Następnie należy odczytać, jakie literki zostały utworzone przez rozsypane szpilki. Oto ich znaczenie: A – przed tobą podróż lub przeprowadzka E – pomyślność w szkole H – szczęście w miłości K – sukcesy w nauce i towarzystwie L – uważaj na złodziejaszków kieszonkowych (jeżeli litera jest odwrócona – ostrzega przed chorobą lub wypadkiem) M – wyjątkowo korzystna propozycja T – pomoc oddanych przyjaciół W – uważaj na oszustów wokół ciebie V – ktoś będzie chciał cię wykorzystać X – szczęście sprzyja ci we wszystkim Obierka Każdy z uczestników zabawy ma jedno jabłko. Aby zabawa przebiegała sprawniej, potrzeba kilka noży. Zarówno chłopcy, jak i dziewczęta obierają swoje jabłko, tak, aby cienka wstążka była jak najdłuższa. Następnie rzucają obierkę prawą ręką za siebie i odczytują powstałą z niej literkę. Litera, którą utworzy obierka, jest pierwszą literą imienia wybrańca lub wybranki na całe życie. Karteczki z życzeniami Do dużego naczynia wrzuć kilka kartek z zapisanymi na nich życzeniami. Potem powoli wlej do naczynia zimną wodę. Karteczka, która wypłynie na wierzch pierwsza, oznacza spełnienie zapisanego na niej marzenia. Gazetka GIMEK Nr 2-2006/2007 Str. 5 Projekt „Wszechświat” POMYSŁ NA WIEDGĘ I GABAWĘ Czyli o projekcie Publicznego Gimnazjum nr 3 w Siedlcach Wywiad z Joanną Pawluk, uczennicą klasy drugiej w „Trójce”. J.P.: Za farmera, owcę, Kościuszkę, nurka, plażowiczkę, turystę, były też dwie Hawajki i trzy Aborygenki, w tym ja. O. Kwaśniewska: W dniu 7 listopada 2006 roku O.K.: Jak się ubrałaś, jak wyglądałaś tego dnia? w Twojej szkole odbył się finał projektu J.P.: Miałam mocno natapirowane włosy i byłam „Wszechświat”. boso. Na mój strój składała się spódnica ze skóry, Czy wcześniej coś Was do tego przygotowywało? na której miałam przewiązaną chustkę w cętki pantery Joanna Pawluk: Mieliśmy konkursy i na plecach zawiązany kawałek skórzanego materiału. sprawnościowe, zręcznościowe, wiedzy o kontynentach. O.K.: To chyba nie pierwszy taki pomysł? J.P.: W mojej szkole było już kilka takich projektów. Są na nie zapraszani specjalni goście. O.K.: Był jakiś podział, co poszczególne klasy muszą przygotować? J.P.: Klasy pierwsze i drugie zajęły się kontynentami, a najstarszy rocznik – Wszechświatem. O.K.: Co przygotowała Twoja klasa? J.P.: Wylosowaliśmy Australię. Mieliśmy sporo roboty, ale efekt był świetny =) Wejście do sali zrobiliśmy w kształcie paszczy rekina, obok była rafa koralowa. W pomieszczeniu znajdowały się też charakterystyczne dla Australii miejsca – Góra Kościuszki, wokół której krążył duch, opera w Sydney. Na środku klasy umieściliśmy eukaliptusa. Była również chata farmera, wioska Aborygenów i ocean. O.K.: Za co przebierali się uczniowie Twojej klasy? Oprac. Olga Kwaśniewska Str. 6 Gazetka GIMEK Nr 2-2006/2007 Szczekający prezent Idą święta... Dla wszystkich to radosny i długo wyczekiwany okres. Czy na pewno dla wszystkich ? Nie, wcale nie. Można ś m i a ł o powiedzieć, że zwierzęta nie lubią świąt, choinki i prezentów. A to dlatego, że same tak często w charakterze prezentu czekają pod choinką. Niestety, taki podarunek rzadko okazuje się trafiony. Zwierzęta, a najczęściej psy i koty to częsty prezent. Ale nie każdy marzy o piesku czy słodkim kociaku. Tak często te „prezenty” lądują na ulicy ! A każdy wie, co się potem z nimi dzieje. Odrzucone, zapomniane i niechciane błąkają się między blokami. Ludzie mijają je, nawet nie myśląc o ich smutnym losie. Rzadko kto na nie spojrzy, nie mówiąc już o pogłaskaniu. Rzadko kto je nakarmi. Czasem takie zwierzęta trafiają do schronisk. Najczęściej jednak są na ulicy. Samotne, bezdomne i niekochane często giną pod kołami rozpędzonych samochodów. Inne cierpią głód, chłód i strach przez całe życie. W ich smutnych oczach widać cierpienie, bez nadziei na lepszy los. Dlatego apeluję do wszystkich: zwierzę nie chce być prezentem!!!!! Oprac. Iza Kwaśniewska Oryginalne pomysły na prezenty - s☺nda W wieczór wigilijny wręczamy sobie prezenty. Na ten moment z niecierpliwością czekają dzieci i młodzież. Prezenty gwiazdkowe, bez których nie wyobrażamy sobie świąt, należą jednak do najmłodszych tradycji Bożego Narodzenia. W przeszłości bowiem tylko królowie i wielmoże polscy w okresie świątecznym, najczęściej w dzień Nowego Roku lub w święto Trzech Króli, dawali cenne podarki swym dworzanom i czeladzi za wierną służbę. Więc podpowiadamy wam co kupić bliskiej osobie na święta! ! ! ;) Z tej inicjatywy powstała sonda, której hasło brzmi: „Pomysł na ciekawy prezent pod choinkę” Tak odpowiedzieli ankietowani: Kosmetyki Akcesoria do komórki Pluszaczek ;] Węgiel na zimę (czego nie polecamy ;P) Puchate lustro Sprzęt i gadżety do komputera Fajna ramka na fotki Coś wykonanego własnoręcznie (np. szalik na drutach) Gry komputerowe Fajna płyta z muzą Figurki z porcelany Drobna biżuteria Kubki z fajnymi tekstami Skarpetki na prezenty Odjazdowy piórnik Fajna książka ŻYCZYMY WAM WSPANIAŁYCH PREZENTÓW GWIAZDKOWYCH!! Oprac. Angelika Adamczuk Gazetka GIMEK Nr 2-2006/2007 Str. 7 Skąd pochodzi Święty Mikołaj? ŚWIĘTY - nie tylko od prezentów Dawno, dawno temu, daleko stąd żył duchowny, który pragnął nade wszystko, by ludzie byli szczęśliwi. Przez całe życie pomagał biednym, a czynił to w sposób tak dyskretny, że nikt z obdarowanych nie domyślał się nawet, skąd pochodzą rzeczy znajdowane pod drzwiami lub wpadające przez okno. I choć w zamian dobroczyńca nie oczekiwał nawet dobrego słowa, wieść o jego szlachetnych uczynkach rozeszła się po świecie lotem błyskawicy. Wkrótce duchowny został biskupem, a gdy dopełniły się jego dni na ziemskim padole świętym. Jako święty Mikołaj stał się patronem wielu profesji, bo tak szczodrego opiekuna chcieli mieć wszyscy. Oczywiście wiadomo, że podarki najbardziej kochają dzieci, dlatego św. Mikołaj jest przede wszystkim ich patronem i świętym najbardziej przez nie ukochanym. Nie wiadomo, jak wyglądał ten prawdziwy święty. Był biskupem, przedstawiany jest zatem w długiej, purpurowej szacie, z laską-pastorałem i w wysokiej czapie, zwanej mitrą. Zwykle dźwigał wypchany worek, a kto się do Mikołaja szczerze pomodlił, otrzymywał to, czego pragnął... Ten dobrotliwy staruszek, jak wyobrażam y go sobie najczęściej, w rzeczywistości - jeżeli wymagała tego sytuacja potrafił mocno uderzyć pięścią w stół. Urodził się prawdopodobnie w mieście Patara w Licji (Mała Azja) ok. 270 roku. Był jedynym dzieckiem zamożnych rodziców, uproszonym ich gorącymi modłami. Od młodości wyróżniał się nie tylko pobożnością, ale także wrażliwością na niedolę bliźnich. Po śmierci rodziców swoim znacznym majątkiem chętnie dzielił się z potrzebującymi. Tak np. ułatwił zamążpójście trzem córkom zubożałego szlachcica, podrzucając im skrycie pieniądze. Wybrany na biskupa miasta Miry (obecnie Demre) podbił sobie serca wiernych nie tylko gorliwością pasterską, ale także troskliwością o ich potrzeby materialne. Cuda, które czynił, przysparzały mu jeszcze chwały. Kiedy cesarz Konstantyn I Wielki skazał trzech młodzieńców z Miry na karę śmierci za jakieś wykroczenie, nieproporcjonalne do aż tak surowego wyroku, św. Mikołaj udał się osobiście do Konstantynopola, by uprosić dla swoich wiernych ułaskawienie. Kiedy indziej miał swoją modlitwą uratować rybaków w czasie gwałtownej burzy od niechybnego utonięcia. Dlatego odbiera cześć również jako patron marynarzy i rybaków. W czasie zarazy, jaka nawiedziła także jego strony, usługiwał zarażonym z narażeniem własnego życia. Podanie głosi, że św. Mikołaj wskrzesił trzech ludzi, zamordowanych w złości przez hotelarza za to, że mu nie mogli wypłacić należności. Dożył sędziwego wieku, ponad siedemdziesięciu lat, i po długich latach błogosławionych rządów odszedł 6 grudnia ok. 345 - 352 r. Ciało świętego zostało pochowane ze czcią w Mirze. Dnia 9 maja 1087 roku włoscy kupcy i piraci, chroniąc relikwie swego patrona przed muzułmanami, wykradli je i wywieźli do Bari we Włoszech, gdzie Mikołaj stał się patronem miasta. Dwa razy w roku Bari urządza uroczystość ku czci św. Mikołaja: 9 maja i 6 grudnia. Pierwsza jest na pamiątkę sprowadzenia z Miry jego relikwii, druga - w dzień jego zgonu. Uroczystość majowa ma szczególnie uroczysty charakter. Odtwarza się bowiem w niej pamiątkę sprowadzenia relikwii. Całe miasto jest przystrojone galowo. Największy i najpiękniej ubrany statek wiezie złoconą, dwumetrową figurę Świętego w asyście mnóstwa przystrojonych barwnie statków, stateczków i łodzi. Gdy statek przywiezie figurę św. Mikołaja na brzeg, obwozi się ją po mieście na specjalnie przygotowanym powozie. Święty Mikołaj to jeden z najpopularniejszych świętych. Za swojego patrona obrali go: piwowarzy, marynarze, rybacy, aptekarze, producenci perfum, flisacy, notariusze, a także uczeni, piekarze, złodzieje, mali chłopcy i lichwiarze. Opiekuje się również więźniami, adwokatami, pannami na wydaniu oraz uczniami. Źródło: www.vulcan.edu.pl Str. 8 Christmas Gazetka GIMEK Nr 2-2006/2007 Eve, December 24, the day before Christmas Day, is treated to a greater or a lesser extent in most Christian societies as part of the Christmas festivities. Christmas Eve is the traditional day to set up the Christmas tree, but as the Christmas season has been extended several weeks back (to Thanksgiving in the United States), many trees will have been set up for weeks. Christmas Day is an annual holiday that cele- brates the birth of Jesus. It is traditionally observed on December 25, though some Eastern Orthodox Churches celebrate it on January 7, which corresponds to December 25 of the Julian calendar. These dates are merely traditional; the precise chronology of Jesus' birth and death is still debated. Christmas has many aspects, both religious and secular, including the exchange of gifts, the Santa Claus myth, decoration and display of the Christmas tree, and religious ceremonies. Boxing Day is a public holiday observed in many Commonwealth countries on the first day (other than Sunday) following Christmas Day. Boxing Day is often celebrated by giving gifts and donations to the poor and needy. In common usage, when 26 December falls on a Sunday, this is now referred to as Boxing Day despite Boxing Day officially occurring on the 27 December. From 1954 to 1993 in the United Kingdom, when 26 December was a Sunday it was referred to as Christmas Sunday, and "Boxing Day" in popular usage referred to the 27th, but this practice had fallen out of use by the time of the next occurrence in 1999. Christmas has its origins in several pagan holi- days. The Roman celebration known as Saturnalia included the making and giving of small presents (saturnalia et sigillaricia). This holiday was observed over a series of days beginning on December 17 (the birthday of Saturn) and ending on December 25 (the birthday of Sol Invictus, the "unconquered sun"). The combined festivals resulted in an extended winter holiday season. Business was postponed and even slaves feasted. There was drinking, gambling, and singing, and nudity was relatively common. It was the "best of days," according to the poet Catullus. In Western culture, the holiday is characterized by the exchange of gifts among friends and family members, some of the gifts being attributed to Santa Claus (also known as Father Christmas, Saint Nicholas, Kris Kringle, Saint Basil and Father Frost). The Christmas tree is often explained as a Christianization of the ancient pagan idea that the evergreen tree represents a celebration of the renewal of life. The phrase "Christmas tree" is first recorded in 1835 and represents the importation of a tradition from Germany, where such trees became popular in the late 18th century. Christmas trees may be decorated with lights and ornaments. Since the 19th century, the poinsettia has been associated with Christmas. Other popular holiday plants include holly, mistletoe, red amaryllis, and Christmas cactus. The popularity of Christmas can be traced in part Christmas Songs stand as one of the most impor- to its status as a winter festival. Many cultures have historically celebrated their most important holiday in winter because there is less agricultural work to do at this time. Examples of winter festivals that have influenced Christmas include the preChristian festivals of Yule and Saturnalia. Many of the traditions associated with the holiday have origins in these pagan winter celebrations. tant pillars of holiday music. All the songs are beautiful, bringing that unmistakable Christmas charm to each and every household. Some of the popular Christmas songs are: • Jingle Bells • We Wish You A Marry Christmas • Silent Night Gazetka GIMEK Nr 2-2006/2007 Glossary Str. 9 Jingle Bells • treat – obchodzić się • To great extent – w danym stopniu Dashing through the snow • annual – roczny In a one horse open sleigh • merely – tylko, po prostu • precise – dokładny • secular – świecki • despite – mimo • refer to – skierować, nawiązać do • occur – zdarzać się • observe – obchodzić, przestrzegać • postpone – odłożyć na inny termin • feast – ucztować • gamble – uprawiać hazard, grać na pieniądze • nudity – nagość • relatively – względnie, stosunkowo • common – powszechny • according - stosownie • renewal – odnowienie • mistletoe – jemioła • amaryllis – amarylis (kwiat) • household – domowy • unmistakable - niewątpliwy O'er the fields we go Laughing all the way Bells on bob tails ring Making spirits bright What fun it is to laugh and sing A sleighing song tonight Oh, jingle bells, jingle bells Jingle all the way Oh, what fun it is to ride In a one horse open sleigh Jingle bells, jingle bells Jingle all the way Oh, what fun it is to ride In a one horse open sleigh A day or two ago I thought I'd take a ride And soon Miss Fanny Bright Was seated by my side The horse was lean and lank We Wish You A Peaceful And Merry Christmas !!! Misfortune seemed his lot We got into a drifted bank And then we got upset Sylwia Skolimowska Damian Bubliński Oh, jingle bells, jingle bells Jingle all the way Oh, what fun it is to ride In a one horse open sleigh Jingle bells, jingle bells Jingle all the way Oh, what fun it is to ride In a one horse open sleigh yeah Str. 10 Gazetka GIMEK Nr 2-2006/2007 Die deutschsprachige Ecke Der Adventskranz grünen W ieniec adwentowy jest Zweigen und vier Kerzen. wykonany z zielonych gałęzi Am ersten Adventssonntag i zündet man eine Kerze an, pierwszą am zweiten die nächste. Am zapala się jedną świeczkę, w vierten Sonntag brennen al- drugą niedzielę – kolejną. W le vier Kerzen. czwartą niedzielę Adwentu palą ma cztery świeczki. niedzielę W Adwentu się wszystkie cztery świeczki. Im Adventskalender findet W kalendarzu adwentowym man für jeden Tag vom 1. można znaleźć na każdy dzień, bis zum 24. Dezember eine od Überraschung: niespodziankę: ein Stück- 1 do 24 grudnia jakąś kawałeczek chen Schokolade, eine Nuss c z ek ol ad y, or z e c ha a lbo oder ein Spielezeug hinter zabawkę za kleinen Tür. Man kann ihn drzwiczkami. kaufen oder selbst basteln. Adwentowy można kupić albo małymi Kalendarz zrobić samodzielnie. Den Weihnachtsschmuck dekoriert Choinkę dekoruje się man mit Weihnachtsschmuck: Glasku- następującymi ozdobami: geln, Sternchen, Engeln, Lametta, Äp- bombkami, gwiazdkami, aniołkami, feln, Nüssen, Bonbons und Lichtern, włosami Diese Tradition kommt aus dem 16. orzechami, Jahrhundret aus Deutschland. i światełkami. Ta tradycja pochodzi anielskimi, jabłkami, cukierkami z Niemiec z XVI wieku. Gazetka GIMEK Nr 2-2006/2007 Str. 11 Der Nikolaus besucht die Kin- Św. der am 6. Dezember. Er steckt 6 Geschenke in die Stiefel, die w Kinder vor die Tür stellen. In wystawiają Deutschland hat er manchmal Niemczech einen Helfer, den Knecht Rup- pomocnika, który nazywa się recht. Ruprecht. Weihnachtskarten Mikołaj odwiedza dzieci grudnia. Wkłada kozaki, prezenty które przed dzieci drzwi. ma W czasami schickt man an die Familie und die Freunde. Kartki świąteczne wysyła się do In vielen Familien bastelt man sie rodziny i do przyjaciół. W wielu selbst aus Stroh, Papier oder rodzinach Stoff. Diese Karten sind beson- samodzielnie, ze słomy, papieru ders wervoll. albo materiału. Te właśnie kartki robi się je są szczególnie cenne. Silvester feiert am 31. Dezember. Man verabschie- Sylwester det das alte Jahr und begrüßt grudnia. Żegna się Stary das Neun Jar. Am den Abend Rok, a wita Nowy. Tego gibt es viele Partys. Auf der wieczoru party sind die Manschen faier- jest lich angezogen. Um Mitter- przyjęciu nacht trinken die lente Sekt, odświętnie küssen sind und wünschen- O sich alles Gute. szampana, całują się i życzą obchodzi się 31 organizowanych wiele północy sobie wszystkiego dobrego. przyjęć. Na wszyscy są ubrani. ludzie piją Str. 12 Jak tradycja nakazuje na wigilijnym stole powinno znajdować się 12 potraw. Najbardziej znane to: 1. Karp w różnych postaciach (np. smażony, w galarecie itp.). 2. Ryba po grecku. 3. Barszcz czerwony z uszkami. 4. Zupa grzybowa. 5. Kapusta z grzybami. 6. Pierogi z soczewicą; 7. Śledzie w różnych postaciach. 8. Sałatki warzywne. 9. Makowiec. 10. Miodownik. 11. Racuchy. 12. Kutia (inaczej łamańce z makiem). W tym numerze GIMKA zajmiemy się deserami świątecznymi z makiem. Oto jeden z nich: Składniki do stworzenia deseru Masa makowa: • 2 szklanki mąki, • 3.5 szklanki mleka (najlepiej niskotłuszczowego), • 1 szklanka miodu (najlepiej miód ostrzejszy np.lipowy), • 2 garstki mielonych orzechów laskowych • garstka rodzynek, • laska wanilii – najlepiej świeża (niczym nie zastąpiona), • kieliszek rumu (OD 18 LAT) lub esencja rumowa (B / O), • EWENTUALNIE (podsmażona skórka pomarańczy) Ciasto na łamańce: • szklanka mąki, • pół kostki margaryny, • dwie czubate łyżki cukru, • jedno żółtko, • szczypta soli, Inne: • masło na posmarowanie blachy. Gazetka GIMEK Nr 2-2006/2007 Przepis na wykonanie: • Łamańce to bardzo proste kruche ciasteczka - wszystkie składniki wrzucam na stolnicę, siekam nożem i bardzo szybko zagniatam, tak by tylko połączyły się w całość [jak nie chcą się połączyć, dodaję łyżkę kwaśnej śmietany]. • Ciasto zawijam w folię i wkładam do zamrażalnika na pół godziny. Po tym czasie rozwałkowuję na placek o grubości około 1 cm [obficie podsypuję mąką, bo się lubi przyklejać] i za pomocą foremek wycinam gwiazdki, bombki, drzewka, trójkąty itp. • Ciasteczka układam na blasze wysmarowanej masłem i piekę w piekarniku nagrzanym do 180 stopni na złoty kolor, czyli około 10 minut. • Mak bardzo dokładnie myję, odsączam z niego wodę i wrzucam do garnka z mlekiem i laską wanilii. Mak gotuję na bardzo małym ogniu około pół godziny - jest gotowy, jak się daje rozetrzeć pomiędzy palcami (trochę te palce trzeba mocno na tym maku zacisnąć). • Mak odsączam na sitku, wyrzucam z niego wanilię, studzę i mielę trzy razy przez maszynkę do mięsa [albo kilka minut w malakserze]. • Rodzynki moczę we wrzątku przez kilka minut. Migdały zalewam też wrzątkiem i po kilku minutach obieram ze skóry - powinna łatwo z nich zejść. Migdały kroję na raczej większe niż mniejsze kawałki. • Do wystudzonego maku dodaje bakalie, miód oraz rum. Mieszam to wszystko bardzo dokładnie i wstawiam do lodówki. Gazetka GIMEK Nr 2-2006/2007 Strucla z makiem Składniki : Ciasto: - 0.5 kg mąki pszennej - 15 dag cukru - 10 dag masła - 2 jajka - ¼ litra mleka - 1.5 paczki drożdży w proszku - 1 opakowanie cukru waniliowego Str. 13 Przepis na przygotowanie ciasta: 1 Mleko, masło i cukier podgrzać. 2 Do miski wsypać: mąkę, drożdże, cukier waniliowy dodać jajka. Zamieszać, wlać ostudzone z dodatkami mleko. Wyrabiać ręką aż do oderwania się ciasta i tak przygotowaną masę zostawić w ciepłym miejscu do wyrośnięcia. 3 Przygotowanie masy makowej: mak zemleć w maszynce, rodzynki opłukać i odsączyć, do rondla włożyć: masło, mak, cukier, miód, rodzynki, migdały i syrop. Masa Makowa - 30 dag maku niebieskiego - 10 dag cukru - garstka migdałów (w płatkach) - 2 łyżki miodu naturalnego - 1 duże jajko - 5 łyżek syropu wiśniowego lub malinowego - 1 łyżka masła - pół fiolki olejku migdałowego. 4 Ciągle mieszając, podgrzewać na wolnym ogniu, lecz nie przesmażać. Gdy masa nieco ostygnie, wbić jajko i dokładnie wymieszać. Dodać olejek migdałowy. 5 Na oprószonej mąką stolnicy rozwałkowuję ciasto na prostokąty o grubości ok. 1 cm, Na ciasto wykładam masę makową, pomijając brzegi . 6 Całość zwijam w rulon i przekładam do wysmarowanych tłuszczem foremek. Po wyrośnięciu wkładam do średnio nagrzanego piekarnika (180º). 7 Po upieczeniu i wystudzeniu struclę lukruję. Udekorowuję skórką pomarańczową, płatkami migdałów, rodzynkami lub orzechami SMACGNEGO Oprac. Ireneusz Młynarski i Nina Grzebisz Str. 14 Gazetka GIMEK Nr 2-2006/2007 Wszystko o reniferach Co to jest renifer? A czy wiesz, że... Według dzieci to pomocnik św. Mikołaja. są zawody, w których biegają renifery, Dla biologów to zwierzę żywiące się porostami. A wypośrodkowując? Renifer jest ssakiem zaliczanym do rodziny jeleniowatych, Zamieszkuje rzędu wyspy i parzystokopytnych, lądy stałe obszarów renifery nie posiadają wewnętrznego zegara biologicznego-śpią wtedy kiedy są zmęczone, biegunowych i podbiegunowych półkuli północnej. Na tym olbrzymim obszarze występują zwierzęta, różniące się poważnie wielkością, umaszczeniem, kształtem poroży itp., dlatego systematyka niegdyś renifer występował również na obszarze Polski, gdzie zawędrował w końcowym okresie epoki lodowcowej. reniferów jest nader powikłana. Niektórzy badacze wyróżniali do 24 różnych gatunków renów, inni uznają istnienie zaledwie trzech odrębnych form, nadając im tylko rangę podgatunków (renifer tundrowy, renifer leśny eurazjatycki i renifer leśny amerykański, czyli karibu). Główny pokarm reniferów stanowią porosty (np. Chrobotek Reniferowy) a oprócz nich: trawa, gałązki i liście drzew oraz krzewów, pędy brzóz i wierzb, zioła, jagody, grzyby, czasem nawet pokarm pochodzenia zwierzęcego, np. jaja ptaków i ich pisklęta lub małe gryzonie. Na brzegu morza renifer nie pogardzi wodorostami wyrzuconymi przez fale, raczkami czy martwymi rybami. Na zimę renifery gromadzą w zwisającym podgardlu zapas tłuszczu, który pomaga przetrwać tę, nawet dla renów ciężką porę, podczas której zwierzęta tracą do 25% masy ciała. Ale miło było wierzyć w Mikołaja i Rudolfa, nie? Oprac. Solina (Monika Fluks) Gazetka GIMEK Nr 2-2006/2007 Str. 15 Laponia Znamy arktyczne pejzaże Koła Polarnego, ale równie pięknie jest na niezamieszkałych terenach wschodniego pogranicza, na bezleśnych, górzystych tundrach zachodniej Laponii czy w pięknych lasach Laponii południowej. Lapońskie lato jest krótkie, ale jakże zachwycające. Dzięki geograficznemu położeniu słynne tutejsze białe noce trwają aż do września. W maju, po ustąpieniu śniegu, gdy wielomiesięczna północna noc zmienia się na świecące o północy słońce, nie mające zamiaru schować się za horyzontem przez ponad dwa miesiące, ziemia pokrywa się zielenią, zmieniając się w połowie lata w kolorowy dywan. Właśnie w lipcu i sierpniu jest tu najlepsza pora na jagody, a we wrześniu dojrzewają borówki. Urozmaicone tereny Laponii są rajem dla miłośników pieszych wędrówek. Ze szczytów lapońskich gór - Tunturi - można podziwiać wspaniałe krajobrazy. Te dziewicze tereny stwarzają wiele możliwości zwiedzania i ruchu, Powierzchnia Laponii wynosi 100 tysięcy kilometrów kwadratowych, a zamieszkuje ją tylko 200 tys. mieszkańców. Tyleż samo reniferów. Stolica Rovaniemi liczy 34 tysiące mieszkańców w tym ten najważniejszy - Święty Mikołaj. Laponia, kraina położona w północnej części Półwyspu Skandynawskiego i na Półwyspie Kolskim rozciąga się od Norwegii, Szwecji i Finlandii po wschodnie tereny Rosji. Wyżynna i górzysta, z wieloma jeziorami polodowcowymi, których głębokość dochodzi do tysiąca metrów. Przyciąga już samą nazwą. Znana, a jednak nie znana. To ostatnia w Europie ogromna dziewicza kraina, gdzie oprócz wielu niezwykłości - możemy jeszcze wypłukać ziarenka złota. Dookoła dużo przestrzeni i świeżego powietrza. Oddycha się nim z upojeniem. Czar Laponii to unikalna przyroda, ale też jej czarujący, przyjaźni mieszkańcy. albo z mapą i kompasem, albo w grupie z przewodnikiem. Z wielu hoteli początek biorą bezpieczne, oznakowane trasy. Można wybrać się na całodniową, ale też kilkutygodniową wędrówkę. Trudno nie wspomnieć o niespotykanych nigdzie więcej łowiskach ryb. Zimą zaś można nauczyć się powozić zaprzęgiem reniferów, domowych zwierząt Lapończyków, bądź odbyć przejażdżkę psim zaprzęgiem za Kołem Polarnym pośród wysokich zasp śnieżnych. Są to naprawdę niezapomniane przeżycia. Oczywiście nie mówiąc o możliwościach uprawiania zimowego safari na śnieżnych skuterach czy nartach. Źródło: www.tk.pl Str. 16 Gazetka GIMEK Nr 2-2006/2007 Młodzieżowy Młodzieżowy słownik pozanaukowy pozanaukowy bez sera - bez sensu bieda - coś, co się nie podoba blachara – ogół kobiet zorientowanych materialistycznie sorka - ogólnie o nauczycielce; siostra; przepraszam rakieta - oszukać kogoś robić trzodę - zachowywać się niestosownie czaić - rozumieć mi to tito - nic mnie to nie obchodzi czeski jestem - nic nie umiem schizować – panikować dzień zagłady – wywiadówka szczańsko - radość, śmiech kanarinios - kontrolerzy biletów szmalarny - człowiek bogaty karmić łabędzie – wymiotować ściemniać - kłamać jest cool - jest dobrze tejknąć - wziąć, często bez pozwolenia juma - kradzież pogrzeb - praca klasowa ksywa - przezwisko umcyk - mężczyzna, który jeździ samochodem, lamer - ktoś, kto się nie zna na komputerach mieć error - mieć trudności ze zrozumieniem czegoś bez trzody chlewnej - spokojnie, bez zbędnego pośpiechu na Irak - na pewno słuchając muzyki techno; matriksy - okulary przygas - mało rozgarnięty chłopak walnąć karpia - zdziwić się wiesław - człowiek ubierający się niegustownie, niemodnie nara, narta - “do widzenia”, “na razie” wygib - osoba uważana za dziwną nie mieć genów - być zniechęconym do zarzucić – zjeść wszystkiego oko – w porządku, ok! zajarzyć lub kumać czaczę - zrozumieć zdzisiu? - czy coś cię dziwi? paćkarnia – plastyka palić trampki - uciekać z lekcji pinpong - o kimś niewielkiego wzrostu pizza - trądzik Oprac. Solina (Monika Fluks) Gazetka GIMEK Nr 2-2006/2007 Str. 17 Sport W tym wydaniu szkolnej gazetki „Gimek”, Rafting ciekawostki związane ze sportami ekstremalnymi. Gorbing To i bardzo młody niesamowicie m od ny os t atnio sport. Śmiałek wchodzi do podwójnej kuli w yp e łn i o n e j powietrzem, To spływ pontonem po górskiej rzece. kula początkowo powoli, potem coraz szybciej toczy się ze zbocza. Potrzeba odwagi, by zdobyć się na taki Paintball wyczyn! Canyoning Zwariowany, niebezpieczny sport,który jest połączeniem wspinaczki wysokogórskiej, nurkowania i pływania. Chodzi o to, żeby zejść, zjechać, zlecieć z wodospadu! Zasady są bardzo proste - zawodnicy starają się wyeliminować graczy z drużyny przeciwnej. Ich bronią są markery- specjalne karabinki, a amunicją kulki wypełnione kolorową farbą. Downhill Oprac. Angelika Adamczuk To zjazd rowerem po stromym zboczu i to z jak największą prędkością. Str. 18 Gazetka GIMEK Nr 2-2006/2007 Gespół redakcyjny: Angelika Adamczuk - Ib, Damian Bubliński - IIIa, Dominika Chojnacka - IIa, Monika Fluks - Ib, Milena Grzebisz - Ib, Nina Grzebisz - IIa, Natalia Kozioł - IIa, Olga Kwaśniewska - IIa, Ireneusz Młynarski- IIa, Marta Rudnicka - IIa, Sylwia Skolimowska - IIIa, Aleksandra Szczapa - IIa, Małgorzata Wiszniewska - IIa. Opiekunowie: Magdalena Kędzia, Mariusz Pawlak KONTAKT DO REDAKCJI: [email protected]