docRozk_mat_FIZ Cam 3
download 
Reklamacja Transkrypt
Rozk_mat_FIZ Cam 3
Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny dla klasy III TE, III TI, III LP/ZI faleLp. Temat lekcji Uszczegółowienie treści dopuszczającą dostateczną 1 2 3 4 5 Wymagania na ocenę dobrą bardzo dobrą 6 7 Uczeń: 1. Modele korpuskularne i falowe. 1. Rola modeli w tworzeniu teorii fizycznych. Przykłady stosowania modeli makroskopowych. Rola modeli, analogii i teorii fizycznych w opisie zjawisk. Założenia modeli korpuskular-nych i falowych oraz ich zastosowanie. Wielkości występujące w modelach falowych: długość i szybkość fali, okres i częstotliwość. • wymienia znane mu • wskazuje na wybranym przykłady modeli fiprzykładzie modele jazycznych, • rozróżnia kościowe i ilościowe; • modele korpuskularne i wyjaśnia pojęcia wystęfalowe; • wymienia pujące w modelu falowym wielkości fizyczne (długość fali, szybkość, mierzalne w modelach okres i częstotliwość); korpusku-larnym i falowym; • wyjaśnia rolę mierzalnych wielkości fizycznych w tworzonym modelu; • wymienia przykłady zastosowania modeli korpuskularnego i falowego do opisu zjawisk fizycznych; • analizuje związek między modelem i teorią fizyczną; • wskazuje założenia modelu korpuskularnego; • wymienia główne założenia modelu falowego; 2. Podwójna natura światła i elektronów. Światło jako fala elektromagnetyczna. Dyfrakcja i interferencja jako zjawiska typowe dla ruchu falowego. Dyfrakcja światła i elektronów na dwóch szczelinach. Badanie zjawiska dyfrakcji elektronów na folii grafitowej. • wymienia przykłady fal elektromagnetycznych; • zna przybliżoną wartość prędkości światła w próżni; • opisuje obraz dyfrakcyjny źródła światła na• jednowymiarowej i dwuwymiarowej siatce dyfrakcyjnej; • przedstawia graficznie dyfrakcję fali płaskiej na szczelinie; • opisuje doświadczenie Younga dla światła; • podaje przykłady urządzeń wykorzystujących korpuskularne cechy elektronów omawia zjawisko dyfrakcji elektronów na folii grafitowej; • wskazuje na dyfrakcję i interferencję jako zjawiska typowe dla ruchu falowego; • wybiera odpowiedni model korpuskularny lub falowy w celu opisania zjawisk związanych z elektronami; • wyjaśnia powstawanie obrazu dyfrakcyjnego przy przejściu elektronów przez folię grafitową; • wyjaśnia, na czym polega rozchodzenie się fali elektromagnetycznej; • wskazuje na podobieństwa w opisie dyfrakcji światła i elektronów; • określa związek między prędkością elektronów a długością fali; Cząstki światła. Pojęcie fotonu. Energia fotonu. Stała Plancka. Związek energii z wielkościami opisującymi ruch falowy. Jednostka energii 1 elektrono-wolt. • określa związek między energią fotonu i częstotliwością fali elektromagnetycznej; • interpretuje jednostkę energii 1 eV; • określa wymiar stałej Plancka; • oblicza energie fotonu, znając jego częstotliwość; • zamienia energię kwantu wyrażoną w dżulach na elektronowolty i odwrotnie; • oblicza energię fotonu na podstawie długości fali promieniowania elektromagnetycznego; • oblicza liczbę fotonów, znając energię wyemitowaną ze źródła i częstotliwość fotonów; • wyjaśnia pojęcie kwantu promieniowania elektromagnetycznego lub fotonu; • określa rodzaj promieniowania na podstawie energii fotonu wyrażonej w elektronowoltach; 3. 4. Zjawisko fotoelektryczne Badanie zjawiska rozładowania ujemnego elektroskopu przez promieniowanie nadfioletowe. Wyjaśnienie zjawiska fotoelektrycznego na podstawie fotonowego modelu promieniowania. 5. Falowe właściwości poruszających się obiektów. Dualizm korpusku-larno-falowy• wskazuje zjawiska, które• wykorzystuje istnienie • prawidłowo wybiera • uzasadnia konieczność stosowania promieniowania elektromamożna wyjaśnić na związku między długością model opisu danego dualizmu w opisie zjawisk mikrognetycznego i elektronów. podstawie modelu czą- fali i pędem cząstki, zjawiska związanego ze świata; Reguły stosteczkowego i zjawiska rozwiązując zadania światłem lub poruszająwyjaśniane przy użyciu obliczeniowe; cymi się elektronami; sowania modeli kormodelu falowego w puskularnych i falowych. odniesieniu do światła; • Postulat de Broglie'a. Związek przedstawia główne zadługości fali i pędu łożenia tezy de Broporuszającego się obiektu. glie'a; • opisuje zjawisko rozładowania ujemnego elektroskopu przez promieniowanie nadfioletowe; • przedstawia istotę zjawiska fotoelektrycznego zewnętrznego; • zapisuje równanie energii dotyczące zjawiska fotoelektrycznego; • określa związek między pracą wyjścia i częstotliwością progową; • interpretuje pojęcie pracy wyjścia; • interpretuje równanie Einsteina; • stosuje równanie Einsteina w zadaniach obliczeniowych; • wyjaśnia zjawisko foto-elektryczne na podstawie fotonowego modelu promieniowania; • wskazuje na zalety modelu fotonowego w stosunku do modelu falowego w wyjaśnianiu zjawiska fotoelektrycznego; 2. Widmo promieniowania i budowa atomu. 6. Widmo liniowe. 7. Promieniowanie elektromagnetyczne 8. Modele budowy atomu. Poznawanie składu chemicznego gwiazd na podstawie analizy światła. Widmo liniowe. Skwantowa-nie energii atomu. Poziomy energetyczne elektronu w atomie. Emisja i absorpcja fotonu przez atom. Częstotliwość i długość fali emitowanych oraz absorbowanych fotonów. • wymienia barwy podstawowe światła białego; • określa zakres długości fali światła białego; • przedstawia graficznie poziomy energetyczne elektronu w atomie; • omawia powstawanie liniowego widma emisyjnego i absorpcyjnego; • przedstawia graficznie zjawisko emisji i absorpcji fotonu i jego związek ze zmianą poziomów energetycznych elektronu w atomie; • oblicza energie fotonu, znając energie poziomów, między którymi zachodzi przejście elektronu; • interpretuje zmiany energii atomu w trakcie powstawania liniowego widma emisyjnego i absorpcyjnego; • wyjaśnia pojęcie spektrometrii; • oblicza częstotliwość i długość fali emitowanego lub absorbowanego fotonu, znając energie poziomów energetycznych stanu początkowego i końcowego; Badania nad elektro• przedstawia • określa zmiany wielkości • wykorzystuje istnienie magnetyzmem. Teoria najważniejsze charakteryzujących fale związku między długoMaxwella. Âwiatło falą osiągnięcia fizyków elektromagnetyczne przy ścią, częstotliwością i elektromagnetyczną. Inne roprowadzących badania przejściu przez granicę szybkością fali elekdzaje promieniowania. Przegląd nad elektromagnetydwóch ośrodków; • określa tromagnetycznej, rozfal elektromagnetycznych, zmem; • wymienia możliwy rodzaj wiązując zadania obliznane mu rodzaje promieniowania na czeniowe; promieniowania podstawie danej długości lub elektromagnetycznego, częstotliwości fali; Koncepcja atomu. Model • omawia ewolucję po- • definiuje moment pędu • oblicza orbitalny moThomsona. Jądrowy model glądów na budowę ma- ciała; ment pędu elektronu atomu. Model atomu wodoru terii; • oblicza moment pędu w atomie wodoru według Bohra. Warunek • omawia założenia mo- ciał makroskopowych; w stanie podstawokwantowania mo-entu pędu. delu atomu według wym; Bohra; • wyjaśnia pojęcie skwantowania energii elektronu w atomie; • uzasadnia konieczność występowania ujemnej wartości energii elektronu w atomie; • omawia metodę poznawania składu chemicznego gwiazdy i jej atmosfery; • omawia główne założenia teorii Maxwella; • charakteryzuje poszczególne rodzaje promieniowania elektromagnetycznego; • przedstawia konsekwencje wynikające z warunku kwantowania orbitalnego momentu pędu elektronu według teorii Bohra; 3. Odbicie i załamanie światła. 9. Zjawisko . odbicia i załamania światła. Wykorzystanie zjawiska odbicia i załamania. Odbicie i załamanie światła. Prawo odbicia. Obrazy otrzymywane w zwierciadle płaskim. Prawo załamania. Współczynniki załamania. Zjawisko całkowitego wewnętrznego odbicia. Bieg promieni świetlnych w lornetce. Przesyłanie światła przez światłowód. Wykorzystanie światłowodów. • przedstawia graficznie i objaśnia treść prawa odbicia; • wymienia zastosowanie zwierciadeł płaskich i kulistych; • przedstawia słownie, graficznie i za pomocą symboli prawo załamania; • określa pojęcie kąta granicznego oraz zjawisko całkowitego wewnętrznego odbicia; • omawia wykorzystanie światłowodów; • wyznacza konstrukcyjnie obraz punktu w zwierciadle płaskim; • przedstawia graficznie i omawia jakościowo prawo załamania; • określa bezwzględny i względny współczynnik załamania; • przedstawia bieg promienia świetlnego w lornetce; • oblicza kąt graniczny na podstawie współczynnika załamania; • rozwiązuje typowe za- • wyznacza konstrukcyjdania konstrukcyjne nie bieg promienia po i obliczeniowe wykoodbiciu od zwierciadła rzystując prawo odbikulistego;• przedstawia graficznie cia; załamanie promienia świetlnego na • przewiduje bieg propowierzchni kulistej; mienia świetlnego na • wyraża współczynnik granicy dwóch ośrodwzględny za pomocą ków na podstawie współczynników bezwspółczynników załawzględnych;•ykorzystuje prawo mania;• wyjaśnia bieg załamania do rozwiązywania zadań promie-nia świetlnego obliczeniowych i konstrukcyj-nych; w świa-tłowodzie, • wyjaśnia przyczyny wykorzystu-jąc zniekształcenia sygnału zjawisko całkowitego w światłowodzie; ewnętrznego odbicia; 4. Fale 11. Wytwarza- Wytwarzanie • przedstawia graficznie fal.Rozchodzenie się fal falę sinusoidalną dźwiękowych. Fala i wskazuje takie wielsinusoidalna. Równakości, jak amplituda, nie fali sinusoidalnej. długość fali, wychyleFale poprzeczne i ponie; dłużne.Szybkość rozchodze- • rozróżnia fale ponia się fal dźwiękoprzeczne i podłużne; wych i elektroma• zna prędkość dźwięku gnetycznych. w powietrzu; 12. Polaryzacja Fazy drgań zgodne i • wskazuje na rysunku przeciwne. Analiza zmian punkty fali sinusoidalwektora prędkości nej drgające w zgoddrgających punktów. nych i przeciwnych faRóżnica faz. Zjawisko zach; • podaje przykłady polary-zacji fal mechaniczpola- ryzacji fal lektromanych i elektromagnegnetycznych; tycznych. Przykłady przenosze-nia • wymienia zaobserwoenergii przez fa-le. wane przykłady zjawisk Natężenie fali i jego świadczące o przenoszejednostka. Zależ-ność niu energii przez fale; natężenia fali od odległości • definiuje natężenie fali źródła w ośrodku izotropo- i określa jego jednostkę; wym. nie fal poprzecznych i podłużnych. fal. 13. Energia fal. 14. Badanie fal magnetycznych. Pokaz fali płaskiej i kolistej na wodzie. • omawia warunki, w których występuje zjawisko odbicia i załamania fal na wodzie; • określa cechy dźwięku; • opisuje rozchodzenie • uzasadnia sinusoidalną się fal mechanicznych zależność wychylenia w ośrodkach od czasu i od położenia; sprężystych; • określa • opisuje powstawanie wielkości i rozchodzenie się fal charakteryzujące fale z elektromagnetycznych; wykresu zależności wychylenia od położenia i zależności wychylenia od czasu; • wyjaśnia sposób rozchodzenia się dźwięku w powietrzu; • określa fazę drgań da- • oblicza różnicę faz dla nych punktów na wydwóch danych punkkresie fali sinusoidaltów wykresu fali sinunej; • wyjaśnia zjawisko soidalnej; • uzasadnia pola-ryzacji fal fakt, że polamechanicz-nych; ryzacji ulegają tylko fale poprzeczne; • posługuje się równaniem falowym w celu obliczenia wielkości charakteryzujących ruch falowy; • opisuje sposób przesyłania informacji za pomocą fali elektromagnetycznej; • określa zależność natę- • interpretuje pojęcie nażenia fali od odległości tężenia fali; źródła w ośrodku izo- • oblicza energię padajątropowym; cą na daną powierzch• określa próg słyszalno- nię na podstawie natęści i próg bólu dla fal żenia fali; dźwiękowych; • oblicza moc źródła na podstawie natężenia fali i odległości od źródła; • przedstawia graficznie • przedstawia graficznie zjawisko odbicia i zała- zjawisko odbicia i załamania fali płaskiej na mania fali kolistej; wodzie;• wskazuje na • opisuje zestaw służący związekcech dźwięku z do badania fal dźwięwielko-ściami kowych;• wyjaśnia opisującymidrgania; pojęcie tonui barwy; • wyjaśnia przyczyny załamania fal na wodzie; • omawia metodę pomiaru szybkości dźwięku; • wyjaśnia interferencję • ilustruje graficznie zafal dźwiękowych, stosu- sadę superpozycji fal; jąc zasadę superpozycji • wyjaśnia za pomocą ryciśnień akustycznych; sunku powstawanie pa• opisuje obraz interfesów wzmocnień i osłarencyjny fal na wodzie bień dla fal na wodzie; dla dwóch źródeł; • wyjaśnia pojęcie fal • omawia układ dospójnych; świadczalny do badania interferencji światła i mikrofal; • wyjaśnia mechanizm powstawania wzmocnień i osłabień interferujących fal dźwiękowych; • uzasadnia warunek spójności interferujących fal; • analizuje zmiany wektora prędkości drgających punktów; • wyjaśnia zjawisko polaryzacji fal elektromagnetycznych; 5. Nakładanie się fal. 15. Superpozycja fal. Nakładanie się fal dźwiękowych. Zasada superpozycji. Wzmocnienie i osłabienie interferencyjne fal dźwiękowych i fal na wodzie. Interferencja fal elektromagnetycznych. Spójność interferujących fal. • opisuje zjawisko interferencji na dowolnie wybranym przykładzie fal; • wskazuje w obrazie interferencyjnym dla fal na wodzie miejsca wzmocnienia i wygaszenia interferencyjnego; 16. Wyznacza- nie długości fali światła. 17. Dyfrakcja fal. Poglądy fizyków na naturę światła. Wyjaśnienie powstawania obrazu interferencyjnego po przejściu światła przez dwie szczeliny. Wyznaczenie długości fali światła. • omawia doświadczenie pozwalające wyznaczyç długość fali światła; • oblicza długość fali światła na podstawie danych pomiarowych; Dyfrakcja fal na wo• przedstawia graficznie dzie po przejściu dyfrakcję fali płaskiej przez szeroką i wąpo przejściu przez wąską szczelinę. Zasada Huygensa. ską i szeroką szczelinę; • omawia ewolucję po- • wyjaśnia powstawanie glądów fizyków na na- prążków interferencyjturę światła; nych w doświadczeniu • posługuje się pojęciem Younga; • określa światła monochromawarunki dobretycznego; go wykonania doświadczenia z wyznaczaniem długości fali światła; • określa warunek • odróżnia zjawisko dydobrefrakcji od zjawiska ingo obserwowania zjaterferencji; wiska dyfrakcji; • korzysta z warunków określających miejsce maksymalnego wzmoc- nienia i osłabienia interferencyjnego; • uzasadnia konieczność stosowania dodatkowej szczeliny w doświad- czeniu Younga z żarów- ką jako źródłem świa-ła; • wyjaśnia zjawisko dyfrakcji, korzystając z zasady Huygensa; 6. Drgania. Opis ruchu drgającego. Drgania własne i wymuszone. Obserwacja ruchu drgającego i jego opis. Wielkości określające ruch rgający: częstotliwość, okres, amplituda, faza drgań i różnica faz. • wymienia przykłady ruchu drgającego;• podaje przykłady drgań własnych i wymuszonych; • opisuje zmiany położenia i prędkości w ruchu drgającym; • określa cechy i rzyczyny ruchu okresowego; • omawia wykres zależności wychylenia od • czasu; • odczytuje z wykresu wielkości charakteryzujące drgania; 21. Ruch harmoniczny. Przykłady ruchów harmonicznych. Wykresy zależności x(t), v(t) i a(t) w ruchu harmonicznym. • definiuje ruch harmoniczny; • analizuje zależności x(t), v(t), a(t) w ruchu harmonicznym; • posługuje się pojęciem częstości kołowej; 22. Energia w ruchu Analiza zmian energii harmonicznym. kinetycznej i potencjalnej dla kulki zawieszonej na nici i dla wózka na sprężynie. Zależność k (t) i E p (t). Całkowita energia mechaniczna. Związek międzywychyleniem i przyspieszeniem. • wymienia przykłady ruchów harmonicznych; • przedstawia graficznie zależności położenia, prędkości i przyspieszenia od czasu w ruchu harmonicznym; • opisuje zmiany nergii w ruchu harmonicznym na wybranym przez siebie przykładzie ruchu harmonicznego; • posługuje się wykresem zależności Ek(t) i Ep(t) dla określenia wartości tych energii w danej chwili; 23. Tłumienie drgań. Straty energii w ruchu • wymienia przyczyny strat drgającym. Zależność wychylenia energii w wybranym od czasu dla drgań tłumionych. przykładzie ruchu harmonicznego; • przedstawia graficznie i analizuje wykresy zależności Ek(t) i Ep(t); • oblicza energię potencjalną w danej chwili, znając energię maksymalną i częstość kołową; • opisuje sposób badania zależności wychylenia od czasu dla drgań tłuionych; omawia wykorzystanie zjawiska zanikania drgań w amortyzatorach samochodowych; • definiuje wielkości ruchu • wyjaśnia pojęcie fazy drgającego: okres, czędrgań; stotliwość, amplitudę; • oblicza fazę i różnicę faz; porównuje amplitudy • rysuje wykresy zależności wychylenia okresu i częstotliwości od czasu dla drgań o wskazanej dwóch drgań na podróżnicy faz; stawie wykresów zależności wychylenia od czasu; • przedstawia graficznie • analizuje związek ruchu rozkład sił działających na harmonicznego z ruchem po okręgu; kulę zawieszoną na nici; • • w równaniach ruchu oblicza położenie, harmonicznego uwzględnia fazę poprędkość i przyspieszenie czątkową; w dowolnej chwili na podstawie równań ruchu; • analizuje wykresy zależ- • uzasadnia zależność omawianych ności Ek(x) i Ep(x); • wykresów zależności Ek(t) i Ep(t) oraz uzasadnia stałość całkoEk(x) iEp(x); • uzasadnia związek witej energii mechanicznej między wychyleniem i w ruchu drgającym przyspieszeniem w ruchu (pomijając straty energii harmonicznym; układu); • korzysta ze związku między wychyleniem i przyspieszeniem w ruchu harmonicznym; • analizuje wykres zależno- • uzasadnia wykładniczą zależność ści wychylenia od czasu dla amplitudy drgań od czasu w ruchu drgań tłumionych; • harmonicznym; przedstawia wpływ oporów ruchu na szybkość zanikania drgań; 24. Zjawisko rezonansu. Demonstracja zjawiska • wymienia przykłady rezonansu. Warunek rezonansu. występowania zjawiska Wykorzystanie zjawiska rezonansu; rezonansu. Zapobie-ganie • wskazuje układ drgająnegatywnym skutkom cy i wymuszający w porezonansu. Rezonans dla fal dawanych przykładach elektromagnetycz-nych. rezonansu. 25. Powtórzenie i sprawdzenie wiadomości z działu „Materia i fale" • opisuje zjawisko rezo- • określa warunki konansu mechanicznego; nieczne do wystąpienia • wyjaśnia rolę pudła re- zjawiska rezonansu; zonansowego w instru- • omawia przykłady zjamentach muzycznych. wisk rezonansu dla fal elektromagnetycznych. • przedstawia wpływ tłumienia na przebieg zjawiska rezonansu.
