Kryterium - WSL

LOGISTYKA ZAOPATRZENIA
I PRODUKCJI
Katedra Systemów Logistycznych
ĆwICZENIA 6
wYbóR
DOSTAwCY
wYbóR ODPOwIEDNIEGO
DOSTAwCY JEST GwARANTEm
NIEZAwODNOśCI
REALIZOwANYCh DOSTAw
mATERIAłów
Metody oceny i wyboru
dostawców
Najczęściej wybierane metody wyboru i oceny
dostawców:
 metoda punktowa,
 metoda graficzna – wykres radarowy,
 metoda wskaźnikowa,
 metoda AHP.
Metoda punktowa:
W metodzie punktowej wyróżnia się takie etapy postępowania jak:
1) ustalenie podstawowych kryteriów wyboru i cech mierzalnych
(parametrów), które stanowią podstawę ich kwantyfikowania,
2) dokonanie ustaleń dotyczących zasad punktacji dla
poszczególnych kryteriów, jak również ich cech mierzalnych,
3) ewentualne wprowadzenie wag dla kryteriów i parametrów,
w celu zidentyfikowania ich ważności dla danego
przedsiębiorstwa,
4) obliczenie liczby punktów, które zostały uzyskane przez
poszczególne przedsiębiorstwa,
5) dokonanie wyboru dostawcy.
1) ustalenie podstawowych kryteriów wyboru i cech mierzalnych
(parametrów), które stanowią podstawę ich kwantyfikowania
Np. cena, jakość, terminy dostaw, dodatkowe usługi
Kryterium
oceny
Cena
Jakość
Terminy
dostaw
Dodatkowe
usługi
2) dokonanie ustaleń dotyczących zasad punktacji dla
poszczególnych kryteriów, jak również ich cech mierzalnych
• Np. w skali od 1 do 100
1 – najgorsza ocena / 100 – najlepsza ocena
Kryterium oceny
Cena
Jakość
Terminy dostaw
Dodatkowe usługi
Ocena przyznana
każdemu z kryterium
Dostawca
A
Dostawca
B
80
55
60
65
60
70
75
80
3) ewentualne wprowadzenie wag dla kryteriów i parametrów,
w celu zidentyfikowania ich ważności dla danego przedsiębiorstwa
• Np. cena dla danego przedsiębiorstwa jest najważniejsza,
jakość i dodatkowe usługi są równie ważne, natomiast
terminy dostaw są mało istotne
Kryterium oceny
Ocena przyznana
każdemu z kryterium
Dostawca
A
Znaczenie
relatywne
każdego z
Dostawca kryterium
(w %)
B
Cena
80
60
Jakość
55
70
Terminy dostaw
60
75
Dodatkowe usługi
65
80
∑
35
25
15
25
100
4) obliczenie liczby punktów, które zostały uzyskane przez
poszczególne przedsiębiorstwa
80 * 35%
Kryterium oceny
60 * 35%
Ocena przyznana
każdemu z kryterium
Znaczenie Ocena ogólna – ważona
relatywne
(w pkt.)
każdego z
Dostawca Dostawca B kryterium Dostawca A Dostawca B
(w %)
A
Cena
80
60
35
Jakość
55
70
25
Terminy dostaw
60
75
15
Dodatkowe usługi
65
80
25
∑
100
28
13,75
9
16,25
21
17,5
11,25
20
5) dokonanie wyboru dostawcy
Kryterium oceny
Ocena przyznana
każdemu z kryterium
Dostawca
A
Znaczenie
relatywne
każdego z
kryterium
Dostawca
(w %)
B
Ocena ogólna – ważona
(w pkt.)
Dostawca
A
Dostawca
B
Cena
80
60
35
28
21
Jakość
55
70
25
13,75
17,5
Terminy dostaw
60
75
15
9
11,25
Dodatkowe usługi
65
80
25
16,25
20
100
67
69,75
∑
Porównanie wyników wskazuje, iż należy
wybrać dostawcę B.
Metoda graficzna:
Metoda graficzna polega na przedstawieniu
stopnia konkurencyjności ocenianych
dostawców, na płaszczyźnie która jest
diagramem (nazywany również wykresem
radarowym).
Na płaszczyznę nanoszone są poszczególne kryteria i
parametry oceny. Biorąc pod uwagę 4 kryteria, oceny
dostawcy dokonuje się w następujący sposób: każda
ćwiartka reprezentuje jedno kryterium.
Kryterium
Jakość
Cena
Terminy
dostaw
Dodatkowe
usługi
Parametr
Dodatkowe
usługi
Jakość
Terminy
dostaw
Cena
Biorąc pod uwagę 4 kryteria, oceny dostawcy dokonuje się w następujący
sposób: każda ćwiartka reprezentuje jedno kryterium, rozwinięte
o parametry, którym zostały przypisane wagi.
Kryterium
Parametr
Jakość
Parametr 1
Parametr 2
Parametr 3
Cena
Parametr 4
Parametr 5
Parametr 6
Terminy
Parametr 7
dostaw
Parametr 8
Parametr 9
Dodatkowe Parametr 10
usługi
Parametr 11
Parametr 12
Punktację nanosi się na diagram
Najniższa (najgorsza) ocena znajduje się najbliżej środka okręgu,
a im dalej środka tym wyższe oceny są ulokowane.
Punktacja cech w odniesieniu do poziomu jakości:
- 5 – najwyższa jakość
- 4 – gdy jakość nieznacznie przewyższa wymagania minimalne
- 3 – gdy jakość odpowiada wymaganiom minimalnym
- 2 – gdy jakość znajduje się poniżej jakości minimalnej
- 1 – gdy jakość nie odpowiada wymaganiom minimalnym
Punktację nanosi się na diagram
Najniższa (najgorsza) ocena znajduje się najbliżej środka okręgu,
a im dalej środka tym wyższe oceny są ulokowane.
Kryterium
Parametr
Dostawca
A
Jakość
Parametr 1
Parametr 2
Parametr 3
3
4
5
…
…
…
Kryterium
Parametr
Jakość
Parametr 1
Parametr 2
Parametr 3
Cena
Parametr 4
Parametr 5
Parametr 6
Terminy
dostaw
Parametr 7
Parametr 8
Parametr 9
Dodatkowe Parametr 10
usługi
Parametr 11
Parametr 12
Dostawca
A
3
4
5
2
1
3
3
3
3
5
2
2
Punktację nanosi się na diagram, a
im większa zostaje zakreskowana
powierzchnia, tym większa jest
konkurencyjność ocenianego
dostawcy.
Porównując dostawców pod kątem wybranej z cech
(tej najważniejszej z punktu widzenia odbiorcy) można
analizować diagram odnośnie tego kryterium
(odpowiedniej ćwiartki).
Metoda wskaźnikowa:
Metoda wskaźnikowa bazuje na wskaźnikach
odzwierciedlających jakość usług dostawczych, np.:
• liczba zrealizowanych dostaw do liczby złożonych zamówień,
• liczba niezrealizowanych dostaw do ogólnej liczby zamówień,
• liczba spóźnionych dostaw do ogólnej liczby dostaw,
• liczba dostaw reklamowanych do ogólnej liczby dostaw,
• częstotliwość występowania nietrafnych dostaw.
Wskaźniki mają szczególne znaczenie w sytuacji, kiedy odbiorca
wymaga dokładności dostaw oraz ich krótkich serii.
Elastyczność dostawy:
Niezawodność dostawy:
Jakość dostawy:
Czas dostawy:
[dni]
CIEKAWOSTKA
Metoda AHP:
Uznaniem środowiska nauki i praktyki w procesie
oceny dostaw cieszy się metoda AHP (ang. Analytic
Hierarchy Process), należąca do metod
wielokryterialnych analizy problemu. Metoda AHP
pozwala na dekompozycję złożonego problemu
decyzyjnego i umożliwia uporządkowanie
skończonego zbioru wariantów decyzyjnych.
W metodzie akceptowane są oceny nie do końca
spójne oraz uwzględnia się odstępstwa od tradycyjnej
dedukcji liniowej.
LITERATURA
•
•
•
•
Coyle J.J., Bardi E.J., Langley Jr. C.J., Zarządzanie logistyczne, tłum. E. Klosa,
Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2002.
Lysons K., Zakupy zaopatrzeniowe, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne,
Warszawa 2004.
Skowronek Cz., Sarjusz-Wolski Z.: Logistyka w przedsiębiorstwie, Państwowe
Wydawnictwo Ekonomiczne 1995.
Szymczak M., Zarządzanie logistyczne w produkcji, [w:] Gołembska E. (red.),
Kompendium wiedzy o logistyce, Wydawnictwo Naukowe PWN, WarszawaPoznań 2002.