Instalacja sygnalizacji pożaru

INSTALACJE TELETECHNICZNE
NAZWA OPRACOWANIA : Dokumentacja techniczna systemu sygnalizacji włamania
FAZA :
Dokumentacja wykonawcza
INWESTOR:
Sala gimnastyczna przy SP 3 we Władysławowie
ul. Drogowców
Projektował : Andrzej Śliwa
Weryfikował :Marek Próba
BYDGOSZCZ Sierpień 2007r.
1
Oświadczenie projektanta
Ja niżej podpisany: Andrzej Śliwa
nr. PESEL : 49051608416
zamieszkały w : 85-733 Bydgoszcz ul. C. Skłodowskiej 82/2
Oświadczam,że:
Projekt budowlano -wykonawczy
Instalacje sygnalizacji włamania , pożaru , nagłośnienia i telefoniczne
dotyczący inwestycji:
Sala Sportowa Szkoły Podstawowej
przy ul. Władysławowskiej w Chłapowie
opracowany na rzecz Inwestora : Urząd Miejski we Władysławowie
UL. Gen. J. Hallera 19
84-120 Władysławowo
został opracowany zgodnie z obowiązującymi przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej
data złożenia oświadczenia
............................................
czytelny podpis składającego oświadczenie
.......................................................................
2
Oświadczenie sprawdzającego
Ja niżej podpisany: Marek Próba
nr. PESEL : 53020908238
NIP
554-182-35-37
zamieszkały w : 86-031 Żołędowo gm. Osielsko ul. Brzoskwiniowa 9
Oświadczam,że:
Projekt budowlano -wykonawczy
Instalacje sygnalizacji włamania , pożaru , nagłośnienia i telefoniczne
dotyczący inwestycji:
Sala Sportowa Szkoły Podstawowej
przy ul. Władysławowskiej w Chłapowie
opracowany na rzecz Inwestora : Urząd Miejski we Władysławowie
UL. Gen. J. Hallera 19
84-120 Władysławowo
został opracowany zgodnie z obowiązującymi przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej
data złożenia oświadczenia
............................................
czytelny podpis składającego oświadczenie
.......................................................................
3
Spis treści
SPIS RYSUNKÓW.............................................................................................................................................................................. 5
1. ZAŁOŻENIA PROJEKTOWE.......................................................................................................................................5
1.1 PODSTAWA TECHNICZNA OPRACOWANIA.................................................................................................................... 5
1.2 PRZEDMIOT OPRACOWANIA..............................................................................................................................................5
1.3 ZAKRES OPRACOWANIA..................................................................................................................................................... 5
2.OPIS TECHNICZNY................................................................................................................................................................... 5
2.1.Instalacja sygnalizacji włamania:...............................................................................................................................................5
2.1.1. Bilans energetyczny systemu...................................................................................................................................................... 6
2.2. Instalacja sygnalizacji pożaru. .................................................................................................................................................... 6
2.4. Instalacja nagłośnienia ................................................................................................................................................................9
2.4.1. Dobór elementów systemu...........................................................................................................................................................9
2.4.2. Konfiguracja systemu................................................................................................................................................................. 9
2.4.3. Obliczenie przekrojów przewodów......................................................................................................................................... 10
2.4.4. Dobór głośników....................................................................................................................................................................... 10
3. Wymagania dotyczące odbioru instalacji niskoprądowych ................................................................................................... 14
3.1. Odbiór instalacji niskoprądowych i specjalistycznych.......................................................................................................... 16
3.2. Oględziny instalacji niskoprądowych i specjalistycznych...................................................................................................... 16
3.3. Ochrona przed porażeniem prądem elektrycznym..................................................................................................................16
3.4. Ochrona przed pożarem i skutkami cieplnymi........................................................................................................................17
3.5. Połączenie przewodów...........................................................................................................................................................17
4. Przepisy związane – normy.......................................................................................................................................................17
4
SPIS RYSUNKÓW
Rys.01
Rys.02
Rys.03
Rys.04
Rys.05
Rys.06
Rys.07
Rys.08
Rys.09
Plan instalacji nagłośnienia- parter
Schemat instalacji nagłośniena
Plan instalacji sygnalizacji włamania - poziom parteru
Plan instalacji sygnalizacji włamania - poziom piętra
Schemat instalacji sygnalizacji włamania
Plan instalacji telefonicznej - parter
Plan instalacji sygnalizacji pożaru - poziom parteru
Plan instalacji sygnalizacji pożaru - poziom piętra
Schemat instalacji sygnalizacji pożaru
1. ZAŁOŻENIA PROJEKTOWE
1.1 PODSTAWA TECHNICZNA OPRACOWANIA
P.T. opracowano w oparciu o :
- umowę z inwestorem
- wstępne założenia techniczne
- uzgodnienia robocze z Inwestorem
- plany budynków w skali 1:100
- Ekspertyzę techniczną bezpieczeństwa pożarowego
- karty katalogowe urządzeń
- aktualne normy i normatywy techniczne projektowania
1.2 PRZEDMIOT OPRACOWANIA
Przedmiotem opracowania jest budowa instalacji sygnalizacji włamania , pożaru ,
telefonicznej i nagłośnienia w Sali sportowej Szkoły Podstawowej w Chłapowie
przy ul. Władysławowskiej.
1.3 ZAKRES OPRACOWANIA
Zakresem opracowania objęto:
-
Instalację sygnalizacji włamania
Instalację sygnalizacji pożaru
instalację telefoniczną
instalację nagłośnienia
2.OPIS TECHNICZNY
2.1.Instalacja sygnalizacji włamania:
W budynku Sali sportowej Szkoły Podstawowej w Chłapowie zaprojektowano instalację
ostrzegania o włamaniu obejmującą ochronę pełną pomieszczeń biurowych i
magazynowych , ciągów komunikacyjnych i sali sportowej z wykorzystaniem systemu
INTEGRA z zainstalowanymi czujkami ruchu. Do sygnalizacji akustycznej zastosowano
dwa sygnalizatory zewnętrzne . W czasie alarmu następuje załączenie sygnalizatorów
akustycznych i wysłanie informacji telefonicznej pod określone przez inwestora telefony.
Istnieje również możliwość podłączenia do wybranej firmy ochrony za pomocą urządzeń
zamontowanych przez tę firmę . Instalacja została rozprowadzona przewodami typu
UTP4*2*0,5 kat5 . Centralkę INTEGRA zamontowano w pomieszczeniu technicznym.
Zasilanie 230 V do centralki naniesiono w projekcie instalacji elektrycznej . Przewody
instalacyjne prowadzono w listwach instalacyjnych pod sufitem . Do sterowania systemem
5
i jego monitorowania zastosowano klawiaturę LCD – przy wejściu do pomieszczenia
technicznego. Instalacja kablowa prowadzona będzie w listwach instalacyjnych jak na
rysunkach na ścianie przy suficie . Od listew instalacyjnych do elementów systemu
przewód należy prowadzić w tynku. Klawiatury należy montować na wysokości ok. 1,4 m.
od posadzki. Zastosowana w systemie centrala modułowa umożliwia łatwą rozbudowę
systemu .
2.1.1. Bilans energetyczny systemu
-pomieszczenie techniczne - PARTER:
płyta główna
– 45 mA
18 szt czujek aktywnych 14*10 mA =180 mA
1 szt. Klawiatury LCD
-30mA
1 szt. Expander
- 25 mA
obciążenie suma = 45+180 + 30 + 25 =280 mA
Q= 1,25*0,280 A*36h=12,6 Ah
zostanie zastosowany akumulator umieszczony w obudowie centrali 12V 17Ah.
2.2. Instalacja sygnalizacji pożaru.
2.2.1. Krótka charakterystyka i klasyfikacja pożarowa obiektu
Sala sportowa Szkoły Podstawowej w Chłapowie jest budynkiem murowanym 2-kondygnacyjnym o wysokości 9,54 m o stropach betonowym. Dach o konstrukcji drewnianej kryty
papą od wewnątrz konstrukcja obudowana płytami kartonowo – gipsowymi krytymi blachą
trapezową.
W budynku zaprojektowano 2 klatki schodowe.
Sala gimnastyczna na poziomie piętra posiada galerię widokową z 54 miejscami siedzącymi.
W korytarzu i w holu parteru projektuje się sufity podwieszane, w przestrzeni międzystropowej prowadzone są instalacje wentylacji, elektryczne i teletechniczne. Wysokość przestrzeni w korytarzu wynosi 0,93 m a w holu 0,3 m.
Budynek sali gimnastycznej klasyfikowany jest jako budynek użyteczności publicznej średniowysoki ZL III.
Zgodnie z § 24 Rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia
21 kwietnia 2006 r w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz.U. nr 80 poz. 563 2006r), w obiektach tak zakwalifikowanych nie jest
wymagana instalacja samoczynnego wykrywania i przekazywania informacji o pożarze.
Zaprojektowana instalacja sygnalizacji pożaru jest elementem dodatkowym wynikającym z
poczucia odpowiedzialności Inwestora za bezpieczeństwo obiektu, a zakres ochrony został
ustalony w uzgodnieniu z Inwestorem.
Instalację sygnalizacji pożaru projektuje się na wniosek inwestora.
2.2.2. OPIS TECHNICZNY
- Instalacja sygnalizacji pożaru
Zaprojektowano ochronę pełną budynku sali sportowej.
Projektowana instalacja sygnalizacji pożaru pracuje pod nadzorem konwencjonalnego systemu sygnalizacji pożaru.
6
Zastosowany konwencjonalny system sygnalizacji pożaru umożliwia lokalizację miejsca powstania zagrożenia pożarowego z dokładnością do jednej linii dozorowej. Wielkość strefy
związana jest z ilością czujek zainstalowanych na linii. System sygnalizacji pożaru wykonano w oparciu o mikroprocesorową konwencjonalną centralkę sygnalizacji pożaru
IGNIS 1240.
Łącznie zaprojektowano piętnaście linii dozorowych, w celu dokładniejszej lokalizacji
zagrożenia i tak:
- Linia nr 1 chroni klatkę schodową od strony holu głównego, łącznie w linii
zaprojektowano 1 czujkę,
- Linia nr 2 wydzielony 1 ręczny ostrzegacz pożaru klatki schodowej od strony holu
głównego na poziomie piętra przy wyjściu z galerii widokowej,
- Linia nr 3 chroni salę gimnastyczną, łącznie w linii zaprojektowano 8 czujek,
- Linia nr 4 chroni drugą klatkę schodową od strony zaplecza techniczno administracyjnego, łącznie w linii zaprojektowano 1 czujkę,
- Linia nr 5 wydzielony 1 ręczny ostrzegacz pożaru klatki schodowej od strony zaplecza
techniczno – administracyjnego, na poziomie piętra przy wyjściu z galerii widokowej
- Linia nr 6 chroni holl główny wraz z szatnią i pomieszczenie pielęgniarki, łącznie w
linii zaprojektowano 2 czujki,
- Linia nr 7 wydzielony 1 ręczny ostrzegacz pożaru zlokalizowany w przedsionku hollu
głównego,
- Linia nr 8 chroni przestrzeń międzystropową hollu głównego i przestrzeń
międzystropową klatki schodowej parteru, łącznie w linii zaprojektowano 3 czujki,
- Linia nr 9 chroni pomieszczenia szatni zlokalizowane wzdłuż korytarza parteru,
łącznie w linii zaprojektowano 4 czujki,
- Linia nr 10 chroni korytarz parteru, łącznie w linii zaprojektowano 4 czujki,
- Linia nr 11 chroni przestrzeń międzystropową korytarza parteru, łącznie w linii
zaprojektowano 4 czujki,
- Linia nr 12 chroni pomieszczenie techniczne (wentylatorownia), łącznie w linii
zaprojektowano 1 czujkę,
- Linia nr 13 wydzielony 1 ręczny ostrzegacz pożaru korytarza od strony zaplecza
techniczno – administracyjnego, na poziomie parteru przy wyjściu ewakuacyjnym,
- Linia nr 14 chroni pomieszczenie porządkowe oraz pokój nauczyciela, łącznie w linii
zaprojektowano 2 czujki,
- Lina nr 15 chroni pomieszczenie magazynowe sali gimnastycznej, łącznie
zaprojektowano w linii 1 czujkę,
Izotopowymi czujkami dymu projektuje się chronić przestrzenie międzystropowe, salę
sportową, pomieszczenia pomocnicze i magazynowe oraz ciągi komunikacyjne.
Pomieszczenia szatni, pokój nauczyciela i pielęgniarki chronione są czujkami dymu
optycznymi rozproszeniowymi ze źródłem światła o mniejszej długości fali np. czujki typu
DUR 40. Czujki instalowane w przestrzeniach międzystropowych, szatniach i pokojach
wyposażono dodatkowo w optyczne wskaźniki zadziałania ułatwiające lokalizację
ewentualnego zagrożenia pożarowego do pojedynczego pokoju.
Wskaźniki instalować na suficie podwieszanym tuż pod czujkami zainstalowanymi nad
sufitem podwieszanym. Pozostałe wskaźniki zadziałania instalować nad drzwiami
poszczególnych pokoi.
Czujki instalować w gniazdach typu G40 mocowanych do stropu betonowego oraz do sufitu
podwieszanego.
Czujki w sali sportowej, szatniach oraz w korytarzu umieści dodatkowo w osłonie zabezpieczającej typu OZ40
Na klatkach schodowych oraz przy wyjściach ewakuacyjnych projektuje się ręczne
ostrzegacze pożaru typu ROP 30.
Ręczne ostrzegacze pożar należy instalować pod tynkiem we wnękach na wysokości 1.4 m.
nad podłogą. Przewody instalacyjne do nich prowadzić w rurce PCV Ø 20 pod tynkiem.Linie
dozorowe projektuje się jako promieniste dwużyłowe wykonane przewodem YnTK7
SYekw 1x2x0,8 prowadzonym w korycie kablowym 50H50, w listwach naściennych LN3215
i LN4040 oraz w rurkach pod tynkiem.
Pion instalacji sygnalizacji pożaru pomiędzy piętrem a parterem prowadzić w rurze PCV Ø
37 pod tynkiem, lokalizację pionu zaznaczono na rysunkach od 04 i 05.
Rozmieszczenie czujek, ręcznych ostrzegaczy pożaru oraz sygnalizatorów akustycznych
przedstawiono na rys 04 i 05.
Podział na linie dozorowe, strefy pożarowe, oraz kondygnacje przedstawiono na rysunku 06
„Schemat instalacji sygnalizacji pożaru”.
- Instalacja sygnalizacji akustycznej
Dla zapewnienia bezpiecznej ewakuacji wykonano w budynku instalację sygnalizacji
akustycznej pożaru. Obwód sygnalizacji akustycznej wykonano w całości przewodem
HDGs 300/500 2x1, którego parametry techniczne zapewniają odporność na oddziaływanie
ognia większą od 60 min. Przewody sygnalizacji akustycznej prowadzić w korycie kablowym
oraz w listwach naściennych ułożonych na tynku pod sufitem.
Sygnalizatory akustyczne typu SA-K5 zainstalowano na ścianie pod sufitem.
W uzgodnieniu z Inwestorem zaprojektowano zewnętrzny 24V sygnalizator optyczno –
akustyczny. Miejsce instalacji przedstawiono na rys. 05.
Sygnalizatory w linię alarmową włączono przy wykorzystaniu puszki instalacyjnej typu PIP –
1A wyposażonej w ceramiczną kostkę połączeniową. Puszki instalacyjne PIP 1A i PIP 2A
instalować na tynku. Napięcie zasilające do sygnalizatorów akustycznych doprowadzić z
zasilacza KBZB – 17 – 24V – 1A, (6,5Ah).
- Instalacja centrali sygnalizacji pożaru
Instalacja sygnalizacji pożaru pracuje pod nadzorem mikroprocesorowej centrali sygnalizacji pożaru typu IGNIS 1240. Centrala identyfikuje pożar określając numer linii dozorowej,
dokładniejsza lokalizacja to określenie przez personel pomieszczenia na podstawie
wskaźnika zadziałania.
Central IGNIS 1240 standardowo wyposażona jest w panel 16 linii dozorowych. Istnieje
możliwość rozbudowy centrali do 24 linii.
Centrala standardowo wyposażona jest w panel dwu linie sygnałowych umożliwiający uruchomienie akustycznych sygnalizatorów, dwu linii kontrolnych do nadzoru urządzeń zewnętrznych ponadto wyjścia przekaźnikowe alarmu ogólnego.
Ze względu na brak stałej obsługi projektuje się dla celów alarmowania dialer telefoniczny
podłączony do projektowanej instalacji telefonicznej. Zasilanie DC 12 V dialera doprowadzone zostanie z systemu sygnalizacji włamania wraz z sygnałem alarmowym .
Centralę i dialer zainstalowano na parterze w pokoju nauczyciela na wysokości 1,6 m nad
posadzką, w miejscu pokazanym na rysunku nr 04 .
- Zasilanie
Centralkę sygnalizacji pożaru projektuje się zasilać napięciem 230V prądu przemiennego
bezpośrednio z projektowanej rozdzielnicy niskiego napięcia poprzez wydzielony odłącznik
instalacyjny obwodu. Zabezpieczenie oraz nr obwodu ujęto w PBW Instalacji Elektrycznej.
Przewód zasilający YDY 3x2,5 oraz uziemiający typu DY4 prowadzić w oddzielnej listwie
naściennej typu LN4040.
Jako zasilanie awaryjne projektuje się baterię akumulatorów o pojemności 17Ah, baterię
zainstalować wewnątrz obudowy. Projektowana pojemność akumulatorów zapewnia
prawidłową pracę systemu wykrywania pożaru w stanie dozorowania w ciągu 72 godzin bez
8
zasilania podstawowego, bateria akumulatorów zasilacza zapewnia zasilanie sygnalizatorów akustycznych przez minimum 0,5 godziny w stanie alarmowania po zaniku zasilania
podstawowego.
Przewody zasilający i uziemiający centralę sygnalizacji pożaru prowadzić w oddzielnej listwie do rozdzielnicy elektrycznej parteru.
Uwaga: Sygnał alarmu pożarowego, a tym samym zagrożenia musi zostać potwierdzony
przez służbę ochrony obiektu.
2.3. Instalacja telefoniczna
Wewnętrzną instalację telefoniczną projektuje się od 10 parowej głowicy kablowej zlokalizowanej we wnęce ściennej. Instalację projektuje się przewodem UTP 4x2x0,5 - 5e.
Przewody instalacji telefonicznej doprowadzić do gniazd RJ45 zlokalizowanych w pokoju
nauczyciela i pokoju pielęgniarki. Wydzielony przewód instalacji podłączyć do dialera
telefonicznego.
Przewody prowadzić w listwach instalacyjnych oraz w korytach kablowych instalacji sygnalizacji pożaru.
2.4. Instalacja nagłośnienia
2.4.1. Dobór elementów systemu
System składa się z następujących elementów:
Mikser kanałowy
- jest głównym elementem systemu który umożliwia dowolne jego konfigurowanie.
• do niego może zostać włączony każdy element systemu nagłośnienia i być odpowiednio
wysterowywany w zależności od wymaganej w danej chwili funkcji :
– nagłośnienie dyskotekowe sali
– akademia okolicznościowa w sali
– rozgłaszanie radiowęzłowe.
• Umożliwia utworzenie dodatkowych odgałęzień sieci.
Zestaw gniazd przyłączeniowych.
• W sali gimnastycznej w ścianie naprzeciwko pokoju nauczycielskiego projektuje się
metalową skrzynkę z gniazdami przyłączeniowymi . W miejscu tym przyłącza się mikser i
aktywną kolumnę niskotonową – Subwoofer o mocy ok. 200 W.
Wzmacniacze mocy
W systemie zastosowano 2 wzmacniacze mocy klasy D z wyjściem 100 V o mocy 200 W.
Charakteryzują się one wysoką sprawnością , przez co wytwarzają mniej ciepła.
Wzmacniacze zostaną umieszczone w szafce w pomieszczeniu nauczyciela.
Przy nagłośnieniu sali dla dyskoteki przewiduje się zastosowanie dodatkowo aktywnej
kolumny niskotonowej o mocy ok. 200 W. Wzmacniacze te umieszczono w regale w
pomieszczeniu nauczyciela.
2.4.2. Konfiguracja systemu
Zaprojektowano konfigurację systemu pokazaną na rysunku 08 .
9
2.4.3. Obliczenie przekrojów przewodów
Wzory:
L
R = --------*S
L*I
S = --------*U
gdzie: R = rezystancja [ ]
L = długość linii [m]
S = przekrój przewodu [mm 2]
= przewodność [m/ mm2]
U
R = ---------I
Linia zasilająca jest prowadzona jako dwużyłowa , dlatego długość we wzorze występuje ze
współczynnikiem 2. ( 2L).
Przewodność miedzi o czystości 99.9% wynosi 58
Praktyczny wzór na obliczanie przekroju przybiera postać:
La * I
S = -----------29 * U z
La – długość linii
Uz – dopuszczalny spadek napięcia.
Po obliczeniach zgodnie z powyższym wzorem zaprojektowano linie głośnikowe o przekroju
min. 2,5 mm2.-przyjmując 10% spadek napięcia.
Trasy kabli pokazano na rys. 08 a schemat instalacji na rys.09.
2.4.4. Dobór głośników
Jako punkty nagłośnienia sali zaprojektowano kolumny głośnikowe umożliwiające spełnienie
warunków małego spadku poziomu ciśnienia akustycznego na końcach sal koncertowych .W
pomieszczeniach biurowych, na schodach i korytarzach zaprojektowano głośniki radiowęzłowe ścienne a miejscach gdzie istnieje sufit podwieszany zaprojektowano głośniki
sufitowe.
Z oferty firmy BOSCH można wybrać następujące typy kolumn i głośników:
-głośniki ścienne LBC 3018/00
10
11
-głośniki sufitowe LBC 3080/41
-kolumy głośnikowe LBC 3201/00
12
-kolumy głośnikowe LBC 3210/00
13
3. Wymagania dotyczące odbioru instalacji niskoprądowych
14
Instalacje podlegają odbiorowi technicznemu. Odbioru tego dokonuje Inspektor oraz
właściciel (inwestor) w obecności wykonawcy instalacji.
Odbiór techniczny polega na sprawdzeniu:
1. zgodności wykonania instalacji z dokumentacją oraz ewentualnymi zmianami i
odstępstwami, potwierdzonymi odpowiednimi zapisami w dzienniku budowy, a także
zgodności z przepisami szczególnymi, odpowiednimi Polskimi Normami oraz wiedzą
techniczną
2. jakości wykonania instalacji
3. skuteczności działania zabezpieczeń i środków ochrony od porażeń przed prądem
elektrycznym
4. spełnienia przez instalację wymagań w zakresie minimalnych dopuszczalnych
oporności izolacji przewodów oraz uziemień instalacji i urządzeń
5. zgodności oznakowania z Polskimi Normami
Sprawdzenie skuteczności działania zabezpieczeń i środków ochrony od porażeń prądem
elektrycznym należy dokonać dla wszystkich obwodów zmontowanej instalacji elektrycznej –
od złącza do gniazd wtyczkowych i odbiorników energii elektrycznej zainstalowanych na
stałe.
Pozytywne wyniki powyższych działań sprawdzających umożliwią sporządzenie protokółu
odbioru.
W trakcie odbioru instalacji należy przedstawić następujące dokumenty:
− dokumentację techniczną z naniesionymi zmianami dokonanymi w czasie budowy,
− dziennik budowy,
− protokóły z wykonanych pomiarów rezystancji (oporności) izolacji przewodów oraz
ciągłości przewodów ochronnych, w tym głównych i dodatkowych (miejscowych)
połączeń wyrównawczych,
− protokóły z wykonania pomiarów impedancji pętli zwarcia, rezystancji uziemienia oraz
prądu zadziałania urządzeń ochronnych różnicowoprądowych,
− certyfikaty na urządzenia i wyroby,
− dokumentacje techniczno – ruchowe oraz instrukcje obsługi zainstalowanych
urządzeń niskoprądowych
Kontrola jakości wykonania instalacji powinna obejmować przede wszystkim sprawdzenie:
− zgodności z dokumentacją techniczną, normami i certyfikatami zastosowanych do
wybudowania wyrobów i zainstalowanych urządzeń
− poprawności wykonania przejść przewodów przez stropy i ściany
− prawidłowości wykonania połączeń
− poprawności wykonania oprzewodowania oraz zachowania wymaganych odległości
od innych instalacji i urządzeń
− prawidłowości zamontowania urządzeń elektrycznych i teletechnicznych oraz sprzętu
i osprzętu, w dostosowaniu do warunków środowiskowych i warunków pracy w miejscu ich zainstalowania,
− prawidłowego oznaczenia obwodów, bezpieczników, łączników, zacisków itp.,
− prawidłowego umieszczenia schematów, tablic ostrzegawczych oraz innych informacji,
− prawidłowego oznaczenia przewodów neutralnych, ochronnych i ochronno – neutralnych,
− prawidłowego doboru urządzeń i środków ochrony od wpływów zewnętrznych (warunków środowiskowych w jakich pracują),
− spełnienia dodatkowych zaleceń projektanta lub inspektora nadzoru wprowadzonych
do dokumentacji technicznej.
Zasady umieszczania schematów, tablic ostrzegawczych oraz innych istotnych informacji,
określone są w następujących normach:
15
• PN-88/E-08501
Urządzenia elektryczne. Tablice i znaki bezpieczeństwa
• PN-92/N-01256/01 Znaki bezpieczeństwa. Ochrona przeciwpożarowa.
• PN-92/N-01256/02 Znaki bezpieczeństwa. Ewakuacja
• PN-92/N-01256/03 Znaki bezpieczeństwa. Ochrona i higiena pracy.
Uruchomienia instalacji dokonuje wykonawca przy udziale Inspektora, przedstawiciela inwestora, lub właściciela budynku. Przed uruchomieniem instalacji wykonawca powinien zapoznać się z dokumentacją dotyczącą odbioru technicznego instalacji niskoprądowej.
W trakcie uruchamiania instalacji powinny być również sprawdzone i wyregulowane
wszystkie urządzenia zabezpieczające i sygnalizacyjne. Nastawy tych urządzeń powinny zapewniać prawidłową ich reakcję na zakłócenia i odstępstwa od warunków normalnych.
Instalację należy uznać uruchomioną gdy:
− wszystkie zamontowane urządzenia funkcjonują prawidłowo,
− sporządzono protokół uruchomienia, w którym między innymi jest zapis o przekazaniu instalacji do eksploatacji.
Instalację można uznać za przyjętą do eksploatacji, gdy protokół badań potwierdza zgodność parametrów technicznych z dokumentacją, przepisami szczególnymi i Polskimi Normami.
3.1. Odbiór instalacji niskoprądowych i specjalistycznych
W trakcie odbioru instalacji elektrycznych i teletechnicznych należy komisji przedłożyć
protokóły z badań. Stąd też instalacje w budynku powinny być poddane szczegółowym
oględzinom i próbom obejmującym także niezbędny zakres pomiarów w celu sprawdzenia ,
czy spełniają wymagania dotyczące ochrony ludzi, zwierząt i mienia przed zagrożeniami,
których mogą stać się przyczyną. Członkowie komisji przed przystąpieniem do oględzin i
prób powinni otrzymać i zapoznać się z uaktualnioną dokumentacją techniczną oraz
protokółami ze sprawdzeń cząstkowych. Osoby wykonujące pomiary powinny posiadać odpowiednie kwalifikacje, potwierdzone uprawnieniami do wykonywania badań (P-12). W
czasie wykonywania prób należy zachować szczególną ostrożność, celem zapewnienia bezpieczeństwa ludziom i uniknięcia uszkodzeń obiektu lub zainstalowanego wyposażenia.
3.2. Oględziny instalacji niskoprądowych i specjalistycznych
Oględziny należy wykonać przed przystąpieniem do prób i po odłączeniu zasilania instalacji.
Celem oględzin jest stwierdzenie czy zainstalowane urządzenia, aparaty i środki zabezpieczeń i ochrony spełniają wymagania bezpieczeństwa zawarte w odpowiednich normach
przedmiotowych ( stwierdzenie zgodności ich parametrów technicznych z wymaganiami
norm), czy zostały prawidłowo dobrane i zainstalowane oraz oznaczone zgodnie z projektem, czy nie mają widocznych uszkodzeń wpływających na pogorszenie bezpieczeństwa.
Podstawowy zakres oględzin obejmuje przede wszystkim sprawdzenie prawidłowości:
1. ochrony przed porażeniem prądem elektrycznym,
2. ochrony przed pożarem i przed skutkami cieplnymi,
3. doboru przewodów do obciążalności prądowej i spadku napięcia oraz doboru i nastawienia urządzeń zabezpieczających i sygnalizacyjnych,
4. umieszczenia odpowiednich urządzeń odłączających i łączących,
5. doboru urządzeń i środków ochrony w zależności od wpływów zewnętrznych,
6. oznaczenie przewodów neutralnych i ochronnych oraz ochronno – neutralnych,
7. umieszczenie schematów tablic ostrzegawczych lub innych podobnych informacji
oraz oznaczenia obwodów, bezpieczników, łączników, zacisków itp.,
8. połączeń przewodów
Podstawowe czynności jakie powinny być wykonane podczas oględzin, a także wymagania
norm, których spełnienie należy stwierdzić w trakcie wykonywania poszczególnych sprawdzeń, podane są poniżej z zachowaniem kolejności wymienionego zakresu oględzin.
3.3. Ochrona przed porażeniem prądem elektrycznym
przed przystąpieniem do sprawdzenia należy ustalić jakie środki ochrony przed dotykiem
bezpośrednim (ochrona podstawowa) i pośrednim (ochrona dodatkowa) przewidywano do
16
zastosowania oraz stwierdzić prawidłowość dobrania środków ochrony przed porażeniem
prądem elektrycznym.
Zastosowane środki przed porażeniem prądem elektrycznym powinny spełnić przede
wszystkim:
− wymagania ogólne podane w normie PN-IEC 60364-4-47 – Instalacje elektryczne w
obiektach budowlanych. Ochrona zapewniająca bezpieczeństwo. Postanowienia
ogólne. Środki ochrony przed porażeniem prądem elektrycznym.
− Wymagania szczegółowe podane w normie PN-IEC 60364-4-41 – Instalacje
elektryczne w obiektach budowlanych. Ochrona zapewniająca bezpieczeństwo.
Ochrona przeciwporażeniowa.
W normach tych określone są środki ochrony przed:
1. dotykiem bezpośrednim poprzez
− izolowanie części czynnych
2. zastosowanie urządzeń ochronnych różnicowoprądowych o znamionowym prądzie
zadziałania nie większym niż 30mA, jako uzupełniającego środka ochrony przed dotykiem bezpośrednim
3. dotykiem pośrednim – przez zastosowanie:
− samoczynnego wyłącznika zasilania i połączeń wyrównawczych głównych i dodatkowych (miejscowych)
− urządzeń II klasy ochronności lub o izolacji równoważnej
− nie uziemionych połączeń wyrównawczych miejscowych
− oprzewodowania o izolacji wzmocnionej
3.4. Ochrona przed pożarem i skutkami cieplnymi
Należy ustalić czy:
1. instalacje i urządzenie elektryczne nie stwarzają zagrożenia pożarowego dla materiałów i podłoża, na których bądź obok których są zainstalowane,
2. urządzenia mogące powodować powstanie łuku elektrycznego są odpowiednio zabezpieczone przed jego negatywnym oddziaływaniem na otoczenie
3. dostępne części urządzeń i aparatów nie zagrażają poparzeniem
4. urządzenia do wytwarzania pary , gorącej wody lub gorącego powietrza mają wymagane normami zabezpieczenia przed przegrzaniem
5. urządzenia wytwarzające promieniowanie cieplne, skupione lub zogniskowane nie zagrażają wystąpieniem niebezpiecznych temperatur.
3.5. Połączenie przewodów
Sprawdzeniu podlega stan połączenia przewodów, a więc to czy są wykonane w sposób
zgodny z wymaganiami, przy użyciu odpowiednich metod i osprzętu oraz czy nacisk na połączenia nie jest wywierany przez izolację, a także czy zaciski nie są narażone na naprężenia spowodowane przez podłączone przewody.
4. Przepisy związane – normy
• PN-90/E-05023
• PN-89/E-05027
• PN-89/E-05028
• PN-92/E-05031
• PN-E-0532:1994
• PN-E-0533:1994
• PN-87/E-5110/01
• PN-87/E-5110/02
• PN-87/E-5110/03
• PN-87/E-5110/05
17