Wyjaśnienia_mapa do celów projektowych_udostępnianie danych z

Wyjaśnienia_mapa do celów projektowych_udostępnianie danych z

Wyjaśnienia dotyczące problematyki
aktualności mapy do celów projektowych
i zakresu informacji udostępnianych z ewidencji gruntów i budynków
Poruszone kwestie należy rozpatrywać na podstawie i we wzajemnej łączności
następujących przepisów prawnych:
− ustawy z dnia 17 maja 1989 r. - Prawo geodezyjne i kartograficzne
(Dz. U. z 2015 r., poz. 520, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą PGiK,
− ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. z 2016 r., poz. 290,
z późn. zm.), zwanej dalej ustawą PB,
− rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 9 listopada
2011 r. w sprawie standardów technicznych wykonywania geodezyjnych
pomiarów sytuacyjnych i wysokościowych oraz opracowywania i przekazywania
wyników tych pomiarów do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego
(Dz. U. Nr 263, poz. 1572), zwanego dalej rozporządzeniem o standardach
technicznych,
− rozporządzenia Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 5 września 2013 r.
w sprawie organizacji i trybu prowadzenia państwowego zasobu geodezyjnego
i kartograficznego (Dz. U. z 2013 r., poz. 1183), zwanego dalej
rozporządzeniem PZGiK,
− rozporządzenia Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z dnia 21 lutego
1995 r. w sprawie rodzaju i zakresu opracowań geodezyjno-kartograficznych
oraz czynności geodezyjnych obowiązujących w budownictwie (Dz. U. Nr 25,
poz. 133), zwanego dalej rozporządzeniem w sprawie opracowań g-k w bud,
− rozporządzenia Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia
25 kwietnia 2012 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu
budowlanego (Dz. U. z 2012 r., poz. 462, z późn. zm.), zwanego dalej
rozporządzeniem o proj. bud.,
− rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca
2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków (Dz. U. z 2016 r., poz. 1034,
z późn. zm.), zwanego dalej rozporządzeniem EGiB.
Projekt zagospodarowania działki lub terenu należy sporządzić na kopii aktualnej
mapy zasadniczej przyjętej do państwowego zasobu geodezyjnego kartograficznego i jest
to generalna zasada, od której ustawodawca nie przewidział wyjątków. Wynika to wprost
z art. 29a i 34 ust. 3 pkt 1 ustawy PB oraz § 4 ust. 1 rozporządzenia w sprawie opracowań g-k
w bud.. Poniżej pełne brzmienie przywołanych szczegółowych przepisów:
„Art. 29a. 1. Budowa przyłączy, o których mowa w art. 29 ust. 1 pkt 20, wymaga
sporządzenia planu sytuacyjnego na kopii aktualnej mapy zasadniczej lub mapy jednostkowej
przyjętej do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego.”
„Art. 34.1.. Projekt budowlany powinien spełniać wymagania określone w decyzji
o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, jeżeli jest ona wymagana zgodnie
z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, lub w pozwoleniach,
o których mowa w art. 23 ust. 1 i art. 26 ust. 1, oraz decyzji, o której mowa w art. 27
ust. 1 ustawy z dnia 21 marca 1991 r. o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej
i administracji morskiej, jeżeli są one wymagane.
2. Zakres i treść projektu budowlanego powinny być dostosowane do specyfiki
i charakteru obiektu oraz stopnia skomplikowania robót budowlanych.
3. Projekt budowlany powinien zawierać:
1) projekt zagospodarowania działki lub terenu, sporządzony na aktualnej mapie,
obejmujący: określenie granic działki lub terenu, usytuowanie, obrys i układy
istniejących i projektowanych obiektów budowlanych, sieci uzbrojenia terenu, sposób
odprowadzania lub oczyszczania ścieków, układ komunikacyjny i układ zieleni,
ze wskazaniem charakterystycznych elementów, wymiarów, rzędnych i wzajemnych
odległości obiektów, w nawiązaniu do istniejącej i projektowanej zabudowy terenów
sąsiednich;.”
„§ 4. 1. Projekt zagospodarowania działki lub terenu należy sporządzić na kopii
aktualnej mapy zasadniczej. Dopuszcza się dwukrotne pomniejszenie lub powiększenie tej
mapy.
2. W razie braku mapy zasadniczej w odpowiedniej skali, projekt sporządza się na mapie
jednostkowej, przyjętej do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego.
3. W razie budowy pojedynczych obiektów o prostej konstrukcji, usytuowanych
w granicach jednej nieruchomości, dopuszcza się wykonanie mapy jednostkowej, o której
mowa w ust. 2, w układzie lokalnym dla danej inwestycji.”
Zgodnie z art. 2 pkt 7 ustawy PGiK mapa zasadnicza to wielkoskalowe opracowanie
kartograficzne, zawierające informacje o przestrzennym usytuowaniu: punktów osnowy
geodezyjnej, działek ewidencyjnych, budynków, konturów użytków gruntowych, konturów
klasyfikacyjnych, sieci uzbrojenia terenu, budowli i urządzeń budowlanych oraz innych
obiektów topograficznych, a także wybrane informacje opisowe dotyczące tych obiektów.
W przepisach prawa nie zdefiniowano pojęcia „aktualnej mapy”, jak również nie określono
okresu ważności mapy do celów projektowych, ani nie powierzono żadnemu podmiotowi
kompetencji do ustalania okresu ważności takiej mapy. Jednakże z analizy wymienionych
na wstępie przepisów jednoznacznie wynika, iż określenie to dotyczy przede wszystkim
aktualnej mapy zasadniczej, której treść odpowiada sytuacji występującej w terenie,
potwierdzonej wynikami pomiarów dokonanymi przez wykonawcę prac geodezyjnych, która
z kolei stanowi podstawę do opracowania mapy do celów projektowych
Można zatem przyjąć, że mapa taka traci aktualność z chwilą zmian informacji w niej
zawartych. Mapa jest aktualna tak długo, jak długo odzwierciedla obecny (teraźniejszy) stan
rzeczy istniejący na danym terenie. Zachowanie aktualności mapy nie zależy zatem
bezpośrednio od daty jej opracowania, lecz od niezmienności stanu faktycznego
odzwierciedlonego na tej mapie. Dopóki nie uległ zmianie stan faktyczny odzwierciedlony
na mapie, tak długo pozostaje ona mapą aktualną. Mapa do celów projektowych nie jest
opracowaniem tożsamym z mapą zasadniczą, ale treść mapy zasadniczej stanowi zasadniczą
treść mapy do celów projektowych.
Doprowadzenie do stanu aktualności mapy zasadniczej wiąże się z wykonaniem pomiaru
nowych szczegółów terenowych, które wykonawca prac geodezyjnych musi pomierzyć
oraz opracować na tę okoliczność operat techniczny zgodnie z rozporządzeniem w sprawie
standardów technicznych oraz w związku z art. 12 ustawy PGiK. Aktualizacja ta stanowi
podstawę do przedstawienia zmian w edytowanej wersji mapy zasadniczej
oraz do opracowania aktualnej mapy do celów projektowych, którą przekazuje się
inwestorowi lub projektantowi (zamawiającemu).
Należy także wyraźnie podkreślić, że upoważnienia nadanego projektantowi w zakresie
poświadczania za zgodność z oryginałem mapy do celów projektowych, które wynika z treści
§ 8 ust. 1 rozporządzeniem o proj. bud. nie można utożsamiać z upoważnieniem do wnoszenia
zmian w treści tej mapy, które zaszły już po jej opracowaniu. Wprowadzanie tych zmian
na mapę do celów projektowych przez projektanta stanowiłaby zaprzeczenie zgodności tej
mapy z oryginałem opracowanym przez wykonawcę prac geodezyjnych. Tym samym takie
poświadczenie byłoby poświadczeniem nieprawdy. Projektant sporządzający projekt
budowlany nie jest uprawniony do nanoszenia na mapę elementów, o których mowa
w § 6 ust. 1 rozporządzeniem o proj. bud.
Podkreślenia wymaga także i to, że w związku z wymienionymi na wstępie przepisami prawa
ustawodawca upoważnił tylko i wyłącznie wykonawcę prac geodezyjnych do aktualizacji baz
danych o których mowa w art. 4 ustawy PGiK , które stanowią podstawę ujawnienia zmian
w edytowanej wersji mapy zasadniczej, a tym samym do opracowania aktualnej mapy
do celów projektowych i przekazania jej inwestorowi lub projektantowi.
Podstawą opracowywania map do celów projektowych są przepisy rozporządzenia
w sprawie opracowań g-k w bud. Wynika z nich, co następuje.
Treść mapy do celów projektowych, poza elementami stanowiącymi treść mapy zasadniczej
łącznie z granicami władania (własności) nieruchomości (działek), powinna zawierać:
− opracowane geodezyjnie linie rozgraniczające tereny o różnym przeznaczeniu,
linie zabudowy oraz osie ulic, dróg itp., jeżeli zostały ustalone w miejscowym
planie zagospodarowania przestrzennego lub w decyzji o ustaleniu warunków
zabudowy i zagospodarowania terenu,
− usytuowanie zieleni wysokiej ze wskazaniem pomników przyrody,
− usytuowanie innych obiektów i szczegółów wskazanych przez projektanta,
zgodnie z celem wykonywanej pracy.
[§ 6 ust. 1]
Skalę map do celów projektowych należy dostosować do rodzaju i wielkości obiektu
lub całego zamierzenia budowlanego, przy czym:
− skala map działek budowlanych nie powinna być mniejsza niż 1:500,
− skala map zespołów obiektów budowlanych oraz terenów budownictwa
przemysłowego nie może być mniejsza niż 1:1000,
− skala map rozległych terenów z obiektami budowlanymi o dużym rozproszeniu
oraz obiektami liniowymi może wynosić 1:2000. [§ 6 ust. 2]
Mapa do celów projektowych powinna obejmować również obszar otaczający teren
inwestycji w pasie co najmniej 30 m, a w razie konieczności ustalenia strefy ochronnej - także
teren tej strefy. Wielkość obszaru oraz skalę map do celów projektowych dla danej inwestycji
określa w razie potrzeby organ właściwy do wydania pozwolenia na budowę.
[odpowiednio § 5 i § 6 ust. 3]
Mówiąc o opracowaniu map do celów projektowych należy także mieć na uwadze
przepisy § 79-82 rozporządzeniem o standardach technicznych, które w sposób
komplementarny uzupełniają przepisy rozporządzenia w sprawie opracowań g-k w bud.
oraz zakres informacji opisowych, jakie wykonawca powinien zamieszczać na takich mapach
[§ 81]. Między innymi przepisy te wskazały dodatkowy obligatoryjny element treści mapy
do celów projektowych, którym są informacje o służebnościach gruntowych obciążających
grunty przeznaczone pod inwestycję budowlaną lub informacja, że obciążenia te nie były
przez wykonawcę badane, z przyczyn, o których mowa w § 80 ust. 5 tego rozporządzenia
[80 ust. 4].
Bardzo istotny przepis ustawodawca zawarł w § 79 ust. 5 rozporządzeniem o standardach
technicznych. Reguluje on szczególny przypadek wykonywania mapy do celów
projektowych, gdy przedmiotem planowanej inwestycji budowlanej jest budynek sytuowany
w odległości nie większej niż 4,0 m od granicy nieruchomości. Przepisy ust. 5 i ust. 6
§ 79 stanowią:
„5. W przypadku gdy przedmiotem planowanej inwestycji są budynki sytuowane
w odległości nie większej niż 4,0 m od granicy nieruchomości, a jednocześnie w PZGiK brak
jest danych określających położenie punktów granicznych z wymaganą dokładnością,
wykonawca pozyskuje niezbędne dane dotyczące tych punktów w drodze pomiaru.
6. Pomiar punktów granicznych, które nie są na gruncie oznaczone w postaci znaków
granicznych, poprzedzają czynności mające na celu ustalenie położenia tych punktów
na gruncie w trybie przepisów wydanych na podstawie art. 26 ust. 2 ustawy lub w trybie
przepisów art. 39 ustawy.’
Należy jednocześnie podkreślić, że wykonawca korzystając z uprawnień § 6 ust. 1 tego
rozporządzenia na podstawie wyników przeprowadzonej przez siebie analizy może podjąć
decyzję o potrzebie pomiaru punktów granicznych, po uprzednim ich wznowieniu,
wyznaczeniu lub ustaleniu, w innych przypadkach niż przypadek określony w § 79 ust. 5
rozporządzenia. Należy również wyjaśnić, że przypadek omawiany w § 79 ust. 5
rozporządzenia ma związek z przepisami § 12 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia
12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki
i ich usytuowanie (Dz. U. z 2014 r., poz. 1422, z późn. zm.). Rozporządzenie to nie określa
krytycznych odległości usytuowania innych obiektów budowlanych niż budynek względem
granicy nieruchomości.
Poniżej przytacza się przepisy zawarte w rozporządzeniu o standardach technicznych
określające zakres informacji opisu map do celów projektowych oraz określające zasady jej
edycji:
„§ 81. Treść opisu mapy do celów projektowych stanowią:
1) tytuł mapy "Mapa do celów projektowych";
2) skala mapy;
3) nazwa miejscowości;
4) identyfikator i nazwa jednostki ewidencyjnej;
5) identyfikator i nazwa obrębu ewidencyjnego;
6) imię i nazwisko lub nazwa podmiotu, który wykonał mapę, oraz podpis osoby
reprezentującej ten podmiot;
7) imię i nazwisko, numer świadectwa nadania uprawnień geodety, który sporządził mapę,
oraz jego podpis;
8) oznaczenie kancelaryjne zgłoszenia pracy geodezyjnej;
9) nazwa układu współrzędnych prostokątnych płaskich oraz układu wysokości;
10) oznaczenie granic obszaru, który był przedmiotem aktualizacji;
11) data opracowania mapy.
§ 82. 1. Mapę do celów projektowych edytuje się na arkuszu formatu A4 lub jego
wielokrotności.
2. W zależności od rodzaju i wielkości inwestycji mapę sporządza się w układzie:
1) sekcyjnym - w tym przypadku na mapie należy zaznaczyć i podać właściwy numer sekcji;
2) jednostkowym (w jednym arkuszu) - w tym przypadku na mapie należy zaznaczyć zasięg
arkusza na szkicu orientacyjnym zorientowanym do północy;
3) wieloarkuszowym - w tym przypadku na mapie należy podać numer arkusza i w nawiasie
ogólną liczbę arkuszy, z zaznaczeniem właściwego arkusza na szkicu orientacyjnym,
zorientowanym do północy, i przedstawieniem arkuszy sąsiednich.”
Należy ponadto zwrócić uwagę, że wydane na podstawie art. 43 ust. 4 ustawy PB
rozporządzenie w sprawie opracowań g-k w bud w § 2 stanowi, że opracowania i czynności
geodezyjne, o których mowa w tym rozporządzeniu, wykonują podmioty posiadające
niezbędne uprawnienia zawodowe (…), zgodnie z art. 43 ustawy PGiK.
Mając na uwadze przywołane przepisy, w pierwszej kolejności należy zauważyć, że kopii
mapy zasadniczej pozyskanej w określonej dacie z państwowego zasobu geodezyjnego
nie można utożsamiać z „kopią aktualnej mapy zasadniczej”, a także z „mapą do celów
projektowych”.
Zgodnie z przepisami rozporządzenia PZGiK, w powiatowej części państwowego zasobu
geodezyjnego i kartograficznego gromadzone są mapy zasadnicze i tym samym stanowią
materiał tego zasobu. Zatem mogą być między innymi udostępniane różnym podmiotom
na ich wniosek w wyniku złożenia stosownego „zamówienia”.
Sposób i tryb udostępniania materiałów zasobu określają przepisy rozdziału 4
rozporządzenia PZGiK. W myśl przepisu zawartego w § 21 ust. 2 tego rozporządzenia
udostępniane kopie materiału zasobu, w tym kopie dokumentów, które wchodzą w skład
operatów technicznych wpisanych do ewidencji materiałów zasobu, opatruje się klauzulą,
której wzór określa załącznik nr 4 do rozporządzenia.
Należy w tym miejscu nadmienić, że treść tej klauzuli w brzmieniu:
Poświadcza się zgodność niniejszej kopii z treścią materiału państwowego zasobu geodezyjnego i
kartograficznego
Organ prowadzący państwowy zasób geodezyjny
i kartograficzny
Nazwa materiału zasobu
Identyfikator ewidencyjny materiału zasobu
Data wykonania kopii
Imię, nazwisko i podpis osoby reprezentującej organ
nie stanowi o aktualności tych map.
Klauzula ta informuje, że kopia mapy została wydana przez uprawniony organ i poświadcza
zgodność treści kopii z treścią oryginału tej mapy w dacie jej wykonania przez
udostępniającego. Nie poświadcza natomiast, że niniejszy dokument został opracowany
w wyniku prac geodezyjnych i kartograficznych związanych z aktualizacją, których rezultaty
zawiera operat techniczny wpisany do ewidencji materiałów państwowego zasobu
geodezyjnego i kartograficznego.
Dokumenty będące rezultatem geodezyjnych pomiarów sytuacyjnych oraz wysokościowych,
a w szczególności mapy do celów prawnych, mapy do celów projektowych oraz mapy
zawierające wyniki geodezyjnej inwentaryzacji obiektów budowlanych, których kopie
są częścią składową operatów technicznych wpisanych do ewidencji materiałów zasobu,
opatruje się klauzulą, której wzór określa załącznik nr 5 do rozporządzenia PZGiK. Poniżej
wzór tej klauzuli:
WZÓR KLAUZULI, KTÓRĄ OPATRUJE SIĘ DOKUMENTY BĘDĄCE REZULTATEM
GEODEZYJNYCH POMIARÓW SYTUACYJNYCH ORAZ WYSOKOŚCIOWYCH
Poświadcza się, że niniejszy dokument został opracowany w wyniku prac geodezyjnych
i kartograficznych, których rezultaty zawiera operat techniczny wpisany do ewidencji materiałów
państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego
Organ prowadzący państwowy zasób geodezyjny
i kartograficzny
Identyfikator ewidencyjny materiału zasobu - operatu
technicznego
Data wpisania operatu technicznego do ewidencji
materiałów zasobu
Imię, nazwisko i podpis osoby reprezentującej organ
To właśnie tą klauzulą organ Służby Geodezyjnej i Kartograficznej, do którego przekazane
zostały zbiory danych lub inne materiały stanowiące wyniki prac geodezyjnych lub prac
kartograficznych, uwierzytelnia dokumenty opracowane na podstawie wykonanych prac
na potrzeby postępowań administracyjnych, postępowań sądowych lub czynności
cywilnoprawnych, jeżeli w sprawie tego uwierzytelnienia złożony został wniosek.
Uwierzytelnienie to polega między innymi na potwierdzeniu zgodności z dokumentacją
przekazaną przez wykonawcę pracy geodezyjnej lub pracy kartograficznej do państwowego
zasobu geodezyjnego i kartograficznego [art. 12b ust. 5 ustawy PGiK].
W obecnym stanie prawnym zakres uprawnień nabywcy kopii materiałów zasobu
określają przepisy rozporządzenia Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 9 lipca 2014 r.
w sprawie udostępniania materiałów państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego,
wydawania licencji oraz wzoru Dokumentu Obliczenia Opłaty (Dz.U. z 2014 r., poz. 917).
Między innymi przepisy te określają sposób wydawania licencji oraz wzory licencji
(odpowiednio do rodzaju licencjobiorcy - załącznik nr 6 lub nr 7).
W treści licencji zostaje zawarte pouczenie w brzmieniu:
„Zgodnie z art. 48a ust. 1 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. - Prawo geodezyjne i kartograficzne
(Dz. U. z 2010 r. Nr 193, poz. 1287, z późn. zm.) kto wykorzystuje materiały zasobu
bez wymaganej licencji lub niezgodnie z warunkami licencji lub udostępnia je wbrew
postanowieniom licencji osobom trzecim, podlega karze pieniężnej w wysokości
dziesięciokrotności opłaty za udostępnienie tych materiałów.”
__________________________________________________________________________________________
Zasady udostępniania informacji zawartych w operacie ewidencyjnym regulują
przepisy ustawy PGiK, natomiast formę w jakiej są one udostępniane – przepisy
rozporządzenia EGiB.
Zgodnie z art. 24 ust. 3 ustawy PGiK :
”3. Starosta udostępnia informacje zawarte w operacie ewidencyjnym w formie:
1) wypisów z rejestrów, kartotek i wykazów tego operatu;
2) wyrysów z mapy ewidencyjnej;
3) kopii dokumentów uzasadniających wpisy do bazy danych operatu ewidencyjnego;
4) plików komputerowych sformatowanych zgodnie z obowiązującym standardem wymiany
danych ewidencyjnych;
5) usług, o których mowa w art. 9 ustawy z dnia 4 marca 2010 r. o infrastrukturze
informacji przestrzennej.
4. Każdy, z zastrzeżeniem ust. 5, może żądać udostępnienia informacji zawartych
w operacie ewidencyjnym.
5. Starosta udostępnia dane ewidencji gruntów i budynków zawierające dane
podmiotów, o których mowa w art. 20 ust. 2 pkt 1, oraz wydaje wypisy z operatu
ewidencyjnego, zawierające takie dane, na żądanie:
1) właścicieli oraz osób i jednostek organizacyjnych władających gruntami, budynkami
lub lokalami, których dotyczy udostępniany zbiór danych lub wypis;
2) organów administracji publicznej albo podmiotów niebędących organami administracji
publicznej, realizujących, na skutek powierzenia lub zlecenia przez organ administracji
publicznej, zadania publiczne związane z gruntami, budynkami lub lokalami, których
dotyczy udostępniany zbiór danych lub wypis;
2a)
(22)
operatorów sieci w rozumieniu ustawy z dnia 7 maja 2010 r. o wspieraniu rozwoju
usług i sieci telekomunikacyjnych (Dz. U. z 2015 r. poz. 880, 1045, 1777 i 2281
oraz z 2016 r. poz. 903);
3) (23) innych podmiotów niż wymienione w pkt 1-2a, które mają interes prawny w tym
zakresie.”
Podstawowymi raportami obrazującymi dane ewidencyjne w myśl § 22 rozporządzenia EGiB
są:
1) rejestr gruntów,
2) rejestr budynków,
3) rejestr lokali,
4) kartoteka budynków,
5) kartoteka lokali,
6) mapa ewidencyjna.
Raportami pomocniczymi natomiast są (§ 29 rozporządzenia EGiB):
1) zestawienie gruntów,
2) wykaz gruntów,
3) wykaz budynków,
4) wykaz lokali,
5) wykaz działek ewidencyjnych,
6) wykazy:
a) podmiotów ewidencyjnych,
b) osób, jednostek organizacyjnych i organów, o których mowa w § 11 ust. 1
pkt 1 rozporządzenia,
c) dzierżawców gruntów.
Zakres informacji jaki powinien zawierać rejestr gruntów został unormowany w § 23
rozporządzenia EGiB. I tak, na jego zawartość składają się między innymi:
− pole powierzchni działek ewidencyjnych,
− informacje określające pola powierzchni konturów użytków gruntowych i klas
bonitacyjnych w granicach działek ewidencyjnych,
− numery jednostek rejestrowych gruntów, do których przyporządkowane zostały
działki ewidencyjne,
− oznaczenia ksiąg wieczystych, a w przypadku gdy nie zostały założone – oznaczenia
dokumentów określających własność,
− właścicieli gruntów oraz ich udziały w prawie własności,
− władających na zasadach samoistnego posiadania gruntami o nieustalonym
właścicielu,
− użytkowników wieczystych, użytkowników, zarządców oraz trwałych zarządców
gruntów Skarbu Państwa i jednostek samorządu terytorialnego oraz ich udziały
odpowiednio w użytkowaniu wieczystym, użytkowaniu, zarządzenie lub trwałym
zarządzie,
− pozostałe podmioty, o których mowa w § 23 ust. 2 pkt 4-7 rozporządzenia.
Jak wynika z powyższych ustaleń, dane zawarte w rejestrze gruntów udostępniane są
w formie wypisu z tego rejestru, który zgodnie z § 52 ust. 2 rozporządzenia EGiB oprócz
informacji zwartych w rejestrze zawiera dodatkowe informacje określone w punktach
ustępu 2, na przykład: nazwę organu wydającego wypis, tytuł dokumentu, datę sporządzenia
dokumentu, informacje o danych ewidencyjnych, które nie spełniają wymagań
rozporządzenia lub obowiązujących standardów technicznych, nazwisko i imię osoby,
która sporządziła dokument, pieczęć urzędową organu wydającego dokument.
Ustawodawca, w zależności od zakresu informacji zawartych w/na wypisie z rejestru
gruntów zdefiniował następujące rodzaje/postacie wypisów:
a) o pełnej treści zgodnie z § 52 ust. 2 rozporządzenia EGiB
/opatrzony zgodnie z § 52 ust. 7 rozporządzenia EGiB klauzulą o treści: „Dokument
niniejszy jest przeznaczony do dokonywania wpisu w księdze wieczystej”/,
b) o niepełnej treści, o czym mowa w § 52 ust. 3 rozporządzenia EGiB,
c) uproszczoną, o czym mowa w poz. 13 tabeli nr 11 załącznika do ustawy PGiK.
W myśl wyżej wymienionego § 52 ust. 3 rozporządzenia EGiB wypisy z rejestrów gruntów,
w treści których zostaną pominięte dane podmiotów, o których mowa w art. 20 ust. 2 pkt 1
ustawy PGiK nadaje się tytuł: „Wypis z rejestru gruntów o niepełnej treści”.
Z dniem 1 lipca 2016 r. weszły w życie przepisy (za wyjątkiem niektórych przepisów, które
wchodzą w życie z dniem 1 stycznia 2017 r. i nie dotyczą kwestii tu omawianej) ustawy
z dnia 9 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy o wspieraniu rozwoju usług i sieci
telekomunikacyjnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2016 r., poz. 903), którymi
dokonano także nowelizacji ustawy – Prawo geodezyjne i kartograficzne. W wyniku tej
nowelizacji ustawodawca wprowadził trzeci rodzaj wypisu z rejestru gruntów, a mianowicie
„Uproszczony wypis z rejestru gruntów”. Wypis ten zawiera wszystkie informacje,
o których mowa w § 52 ust. 2 rozporządzenia EGiB, przy czym nie posiada adnotacji
dotyczących jakości danych ewidencyjnych oraz nie jest opatrzony klauzulą upoważniającą
do oznaczenia nieruchomości w księdze wieczystej na podstawie tego dokumentu.
Wypisy takie dedykowane są w głównej mierze inwestorom obiektów budowlanych,
a w szczególności inwestorom sieci uzbrojenia terenu (ten właśnie cel legł u podstaw
dokonanej nowelizacji postanowień zawartych w Tabeli nr 11 Załącznika do ustawy PGiK).
Wysokość opłat za udostępnione materiały zasobu oraz dane gromadzone w zbiorach
danych określa załącznik do ustawy PGiK „Wysokość stawek podstawowych w odniesieniu
do odpowiednich jednostek rozliczeniowych, wysokość współczynników korygujących
oraz zasady ustalenia tych współczynników korygujących oraz zasady ustalania tych
współczynników, a także szczegółowe zasady obliczenia wysokości opłaty”.
Wysokości stawek za wypisy i wyrysy z operatu ewidencyjnego jednoznacznie zostały
określone w Tabeli nr 11 przedmiotowego załącznika, i tak:
− wysokość opłaty za udostępniony „pełny” wypis z rejestru gruntów w zależności
od formy dokumentu przedstawia pozycja 1 i 2,
− wysokość opłaty za udostępniony wypis z rejestru gruntów bez danych osobowych
(o niepełnej treści) w zależności od formy dokumentu przedstawia pozycja 3 i 4,
− wysokość opłaty za udostępniony uproszczony wypis z rejestru gruntów przedstawia
pozycja 13.
Przy czym, zwrócić należy uwagę na pewną kwestię dotyczącą udostępniania danych
z operatu ewidencyjnego. Mianowicie, zgodnie z art. 24 ust. 5 ustawy PGiK starosta udostępnia
dane ewidencji gruntów i budynków zawierające dane podmiotów, o których mowa
w art. 20 ust. 2 pkt 1 ustawy PGiK, oraz wydaje wypisy z operatu ewidencyjnego, zawierające
takie dane, na żądanie:
1) właścicieli oraz osób i jednostek organizacyjnych władających gruntami, budynkami
lub lokalami, których dotyczy udostępniany zbiór danych lub wypis,
2) organów administracji publicznej albo podmiotów niebędących organami
administracji publicznej, realizujących, na skutek powierzenia lub zlecenia
przez organ administracji publicznej, zadania publiczne związane z gruntami,
budynkami lub lokalami, których dotyczy udostępniany zbiór danych lub wypis,
3) operatorów sieci w rozumieniu ustawy z dnia 7 maja 2010 r. o wspieraniu rozwoju
usług i sieci telekomunikacyjnych (Dz. U. z 2015 r. poz. 880, 1045, 1777 i 2281
oraz z 2016 r., poz. 903),
4) innych podmiotów niż wymienione w pkt 1-3, które mają interes prawny w tym
zakresie.
W tym miejscu należy nadmienić że stosownie do treści art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia
1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2016 r., poz. 922), za dane osobowe uważa
się wszelkie informacje dotyczące zidentyfikowanej lub możliwej do zidentyfikowania osoby
fizycznej. W świetle cytowanej definicji, za dane osobowe uznaje się zarówno takie
informacje, które pozwalają na określenie tożsamości konkretnej osoby, jak również takie,
które nie pozwalają na jej natychmiastową identyfikację, są jednakże przy pewnym nakładzie
kosztów, czasu lub działań wystarczające do jej ustalenia.
W ramach prowadzonych postępowań administracyjnych, Generalny Inspektor Ochrony
Danych Osobowych (GIODO) zajmował się kwestią statusu informacji dotyczącej
nieruchomości, jaką jest numer księgi wieczystej. W tej materii zostały również wydane
decyzje administracyjne, w których numerowi księgi wieczystej nadano przymiot danej
osobowej identyfikującej właściciela nieruchomości. Powyższa interpretacja została
potwierdzona w licznym, ugruntowanym już orzecznictwie sądów administracyjnych
(np. wyrok WSA w Krakowie z dnia 14 maja 2014 r. –II SA/Kr 126/14, wyrok
WS we Wrocławiu z dnia 2 grudnia 2010 r. – II SA/Wr 546/10, wyrok NSA z dnia
18 lutego2014 r. – I OSK 1839/12. Przykładowo, w wyroku WSA w Lublinie z dnia 4 lutego
2014 r. (sygn. Akt III SA/Lu 638/13), wskazano, iż „Za dane osobowe w rozumieniu ustawy
(o ochronie danych osobowych) należy uznać numer księgi wieczystej i zbiorów dokumentów,
skoro w księgach wieczystych i zbiorach są ujawniane podmioty będące właścicielami
nieruchomości, dla których księgi lub zbiory są prowadzone”. Skoro treść ksiąg wieczystych
i zbiorów dokumentów jest powszechnie dostępna to ujawnienie ich numerów pozwala
jednocześnie na ujawnienie danych osobowych wpisanych w tych księgach właścicieli
nieruchomości oraz danych osobowych właścicieli nieruchomości ujawnionych
w dokumentach złożonych do zbioru dokumentów.
Można zatem stwierdzić, że dane z ewidencji gruntów i budynków dotyczące numerów
księgi wieczystej i zbiorów dokumentów zawierają dane osobowe podmiotów, o których
mowa w art. 20 ust. 2 pkt 1 ustawy PGiK.
W piśmie GIODO z 10 października 2014 r. (sygn. DOLIS-035-2506/14), dotyczącym
zamieszczania numerów ksiąg wieczystych na stronie internetowej jednego z urzędów miasta,
znalazło się stwierdzenie: ”Numer księgi wieczystej jest zatem informacją, która posiada
charakter podmiotowo-przedmiotowy, która jednocześnie wypełnia ustawową definicję danej
osobowej i podlega ochronie przewidzianej ustawą o ochronie danych osobowych. Danymi
osobowymi są zarówno informacje o numerach ksiąg wieczystych prowadzonych
dla nieruchomości stanowiących własność osób fizycznych, jak i wszelkie dane zawarte
w treści ksiąg wieczystych dotyczące zidentyfikowanych lub możliwych do zidentyfikowania
osób fizycznych”.
W świetle powyższego należy stwierdzić, że ”wypis o niepełnej treści” to wypis, w którym
pominięto dane podmiotowe (tj. dane dotyczące właścicieli, władających na zasadach
samoistnego posiadania, użytkowników wieczystych, dzierżawców) i dane podmiotowoprzedmiotowe (tj. numery ksiąg wieczystych i zbiorów dokumentów).
Zatem, wydanie „Wypisu z rejestru gruntów o niepełnej treści” nie podlega ograniczeniom
wynikającym z art. 24 ust. 5 ustawy PGiK. Każdy może otrzymać taki wypis uiszczając opłatę
wynikającą z załącznika do ustawy PGiK.
Natomiast, skoro „Uproszczony wypis z rejestru gruntu” zawiera opisowe informacje
o podmiotach to wydanie go podlega ograniczeniom wynikającym z art. 24 ust. 5 ustawy PGiK.
Mogą je uzyskać podmioty wymienione w art. 24 ust. 5, pkt 1-3 ustawy PGiK (przy czym nie
należy utożsamiać interesu prawnego, o którym mowa w pkt 3, z interesem faktycznym).
Zatem, jeżeli o taki wypis wnioskuje podmiot spoza grupy podmiotów wymienionych
w art. 24 ust. 5 pkt 1-3 ustawy PGiK może go uzyskać po przedłożeniu stosownego
pełnomocnictwa.
Dokument, z którego wynika ustanowienie pełnomocnika i który składany jest w celu
potwierdzenia wyznaczenia pełnomocnika do działania w danej sprawie, objęty jest opłatą
skarbową na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie
skarbowej (Dz. U. z 2015 r., poz. 783, z późn. zm.).
Jednocześnie, w wyniku nowelizacji z 1 lipca 2016 r. wprowadzono do Tabeli nr 11
załącznika do ustawy PGiK dwie pozycje:
•
•
pod numerem 14 – wypis z wykazu działek;
pod numerem 15 – wypis z wykazu podmiotów.
Jak to zostało wykazane na wstępie niniejszego pisma, wykaz z działek oraz wykaz
podmiotów stanowią raporty pomocnicze tworzone na podstawie bazy danych
ewidencyjnych.
W myśl § 32 ust. 1 rozporządzenia EGiB wykaz działek ewidencyjnych jest spisem działek
ewidencyjnych położonych w granicach jednego obrębu, zawierającym numery tych działek
w kolejności wzrastającej oraz numery jednostek rejestrowych gruntów, do których działki
ewidencyjne zostały przyporządkowane. Z kolei, wykaz podmiotów zgodnie z § 32 ust. 2
przedmiotowego rozporządzenia jest alfabetycznym spisem osób, jednostek organizacyjnych
i organów, zawierającym, oprócz danych określających te osoby, jednostki i organy,
oznaczenia jednostek rejestrowych gruntów, jednostek rejestrowych budynków, jednostek
rejestrowych lokali oraz pozycji kartotek budynków i kartotek lokali, związanych
z poszczególnymi osobami, jednostkami organizacyjnymi i organami. Jednocześnie,
do danych określających podmioty należą między innymi informacje dotyczące adresu
do korespondencji, jak i adresu miejsca pobytu stałego właściciela nieruchomości.
Wobec czego, dla uzyskania na przykład informacji o właścicielach poszczególnych działek
ewidencyjnych nie zachodzi konieczność pozyskiwania wypisu z rejestru gruntów, bowiem
oznaczenia jednostek rejestrowych na wypisie z wykazu działek i wypisie z wykazu
podmiotów pozwalają na powiązanie danego podmiotu z działką ewidencyjną, której jest
właścicielem/władającym.
Wysokość stawek za wypisy z wykazu działek i wypisy z wykazu podmiotów zostały
określone odpowiednio pod pozycją nr 14 i 15 Tabeli nr 11 załącznika do ustawy PGiK.