wolontariat pracowniczy w polsce

WOLONTARIAT PRACOWNICZY W POLSCE
swojskie klimaty
Firmy wobec wolontariatu
Jedynym kompleksowym badaniem przeprowadzonym do tej pory w Polsce, zawierającym ocenę znajomości wśród firm idei
wolontariatu pracowniczego i powszechności jego stosowania jest raport „Menedżerowie 500 i odpowiedzialny biznes – wiedza,
postawy, praktyka”, zrealizowany w roku 2003 przez Forum Odpowiedzialnego Biznesu przy współpracy Banku Światowego i
Akademii Filantropii. Celem było sprawdzenie, jak firmy postrzegają odpowiedzialny biznes. Przeprowadzono go wśród
menedżerów 170 firm z listy 500 największych przedsiębiorstw działających w Polsce, opublikowanej w r. 2002 przez
Rzeczpospolitą.
Badanie to dowodzi, że aż 99% menedżerów największych firm uznaje kierowanie się zasadami etycznymi w prowadzeniu
przedsiębiorstwa jako bardzo ważne lub ważne. Według ankietowanych szczególnie przestrzegane powinny być zasady
etycznego
postępowania wobec pracowników.
Jak piszą autorzy opracowania „rosnący poziom wiedzy wśród wyższej kadry zarządzającej przekłada się na zdecydowane
poparcie dla przestrzegania podstawowych praw człowieka w firmie”.1 Prawie 90% badanych uważa, że ważne jest aby
wszyscy pracownicy mieli równe szanse rozwoju w firmie, niezależnie od swoich przekonań politycznych i religijnych, płci, wieku
i sprawności fizycznej. Wśród metod zarządzania kapitałem ludzkim badane przedsiębiorstwa wymieniają zapewnienie swoim
pracownikom szkoleń i kursów, motywacyjny system wynagrodzeń i dodatkowe świadczenia socjalne. Możliwość uczestnictwa
pracowników we wspólnych programach z organizacjami pozarządowymi otrzymało najmniej wskazań - zaledwie 37,5%.
Wykres 1
Czy Pana(i) firma zapewnia pracownikom:
źródło: Menedżerowie 500 i odpowiedzialny biznes
Działające na polskim rynku firmy z kapitałem zagranicznym, przywiązują do wolontariatu pracowniczego większą wagę niż
przedsiębiorstwa z kapitałem krajowym. W badaniu większy odsetek firm zagranicznych niż krajowych deklaruje, że zapewnia
swoim pracownikom możliwość wolontariatu na rzecz organizacji pozarządowych.
Wykres 2
źródło: Menedżerowie 500 i odpowiedzialny biznes
Spośród form zaangażowania społecznego najbardziej popularne są wsparcie finansowe i rzeczowe. Wolontariat pracowniczy
wskazało niespełna 11% badanych.
1
Menedżerowie 500 i odpowiedzialny biznes- wiedza, postawy, praktyka, Forum Odpowiedzialnego Biznesu,
Warszawa 2003, str. 12
Wykres 3
Jakie formy zaangażowania społecznego są realizowane w Pana(i) firmie?
źródło: Menedżerowie 500 i odpowiedzialny biznes
Programy wolontarystyczne są najbardziej powszechne w polskich oddziałach globalnych koncernów, które wprowadzają
mechanizmy sprawdzone w innych krajach i wyznaczają nowe standardy w zakresie społecznej odpowiedzialności biznesu.
Firmy z sektora MSP rzadziej realizują projekty z zakresu społecznej odpowiedzialności biznesu. Z badań The Gallup
Organization Poland (kwiecień 2001) wynika, że jedynie 18% małych i średnich przedsiębiorstw angażuje się w działalność
charytatywną i są to najczęściej darowizny.
Firmy które mają jasno określoną i konsekwentnie realizowaną strategię społecznego zaangażowania, z własnymi programami
wolontarystycznymi pozostają w zdecydowanej mniejszości. Większość przedsiębiorstw udziela wsparcia na bieżąco, stosując
szerokie kryteria jego przyznawania.2
Spośród 99 firm umieszczonych w Informatorze „Społeczne zaangażowanie biznesu w Polsce. 1999/2000” 49,5% twierdzi, że „w
swej działalności za bardzo ważne lub ważne uważa inicjatywy, w które angażują się jej pracownicy”3 ale tylko 3%
ankietowanych wśród najczęściej stosowanych form wsparcia wymienia „delegowanie pracowników do pracy na rzecz innych
instytucji/organizacji”.
W informatorze z roku 2002 wskaźniki te są już wyższe: 65% firm, które odpowiedziały na ankietę przywiązuje dużą wagę do
zaangażowania pracowników w inicjatywy realizowane w ramach polityki CSR, a 9,3% deleguje swoich pracowników do pracy
na rzecz innych instytucji lub organizacji.4
Dane zawarte w tych publikacjach trudno jednak uznać za reprezentatywne dla całego środowiska biznesu. W pierwszym
badaniu udział wzięło 99 firm, w drugim zaledwie 64.
W Polsce do tej pory nie przeprowadzono badań wśród pracowników, które wskazywałyby na poziom ich zainteresowania
programem wolontariackim. Jedyne dane na ten temat przynosi ankieta, przeprowadzona w kwietniu 2003 roku podczas
przeprowadzonego przez Centrum Wolontariatu szkolenia pracowników centrali Commercial Union pod hasłem "Wolontariat –
nowe spojrzenie na pracę społeczną". Większość ankietowanych (63,8% ) nie miała jeszcze doświadczeń w pracy
wolontariackiej, ale blisko 70% ankietowanych zadeklarowało chęć bycia wolontariuszem. 22% badanych stwierdziło, że
regularnie pracowało jako wolontariusz, a 56% działało w ten sposób kilka razy. Badani najczęściej deklarowali chęć pracy
wolontarystycznej „kilka razy w miesiącu” (34% ) i raz w miesiącu (22,7% ).
Spośród zaproponowanych możliwych prac najwięcej osób (53,6%) było zainteresowanych pomocą przy organizacji wydarzeń
(np. bali charytatywnych, zabaw dla dzieci niepełnosprawnych itp.), pracą biurową dla organizacji pozarządowych (41,2%) oraz
pracą w świetlicach środowiskowych (37,1%). Wśród innych wymienianych działań znalazły się: pomoc osobom starszym i
samotnym, udział w zajęciach terapeutycznych dla osób upośledzonych umysłowo, udział w kampaniach ekologicznych, praca z
dziećmi z domów dziecka i szpitalach, udział w zbiórkach charytatywnych.5
Wolontariat przedsiębiorstw - przykłady
Od 2001 roku Commercial Union, objął mecenatem sieć Centrów Wolontariatu w Polsce i otrzymał tytuł Opiekuna Wolontariatu.
W ramach współpracy z Centrum Wolontariatu, Dział Komunikacji Korporacyjnej opracował program Kto na ochotnika.
Wolontariat w CU. Firma pomaga innym, nie tylko przez wspieranie finansowe działalności prospołecznej, ale zaszczepia ideę
pomocy wśród pracowników i współpracowników CU, zachęca ich do włączenia się w pracę wolontariatu.Działania w ramach
projektu prowadzone są dwutorowo. Z jednej strony kilka razy w roku pracownicy CU przeprowadzają masowe zbiórki
charytatywne na terenie Biura Głównego, z drugiej – firma pomaga pracownikom zaangażować się w indywidualną działalność
2
Społeczne zaangażowanie biznesu w Polsce. Informator 2001/2002, Fundacja Rozwoju Społeczeństwa
Obywatelskiego, Warszawa 2002
3
Społeczne zaangażowanie biznesu w Polsce. Informator 1999/2000, Fundacja Rozwoju Społeczeństwa
Obywatelskiego, Warszawa 1999
4
Społeczne zaangażowanie biznesu w Polsce. Informator 2001/2002
5
www.fob.org.pl
wolontarystyczną. CU prowadzimy również działlność edukacyjną – na łamach biuletynów wewnetrznych przybliżamy idee
wolontariatu, zachęca do takiej działalności, promuje pracowników-wolontariuszy.
W PricewaterhouseCoopers autorski program zaangażowania pracowników działa od roku 1997. W jego ramach kadra
zachęcana jest do poświęcenia swojego czasu i umiejętności na rzecz wybranych inicjatyw. Każdy pracownik może samodzielnie
stworzyć program społecznej aktywności i pokierować nim, angażując do realizacji kolegów i koleżanki. Firma opłaca co miesiąc
dwie godziny pracy na rzecz społeczności lokalnej. Najciekawsze projekty mogą otrzymać dofinansowywanie gotówkowe lub
wsparcie w postaci sprzętu (np. komputery dla polskich szkół na Ukrainie, maszyny kserograficzne, drukarki dla domów dziecka
i szkół).6
Wdrażanie idei wolontariatu w Spedpolu rozpoczęto od bożonarodzeniowej akcji „Mikołaje” w r. 2002. Wzięło w niej
udział prawie 90% pracowników oddziału. Obdarowali oni świątecznymi prezentami 40-cioro dzieci w wieku od 7 do 17 lat z
rodzin patologicznych, podopiecznych Powiślańskiej Fundacji Społecznej w Warszawie. Pracownicy firmy kupowali prezenty,
według spisanej przez dzieci „listy marzeń”. Na podstawie tej listy powstały losy. Każdy z pracowników wylosował jeden lub
kilka losów, po czym kupował to, co dany los zawierał. W trakcie firmowej wigilii pracownicy wspólnie pakowali prezenty, a
następnie zawieźli do siedziby fundacji sześć dużych worków pełnych podarunków. Każde z dzieci otrzymało swój wymarzony
prezent.7
Firma Schenker realizuje we współpracy z Fundacją „Robinson Crusoe” program „Na czas. Na miejsce. Na wyspy Robinsona”.
Jego celem jest praktyczna edukacja wkraczających w życie wychowanków domów dziecka. Wolontariusze – pracownicy firmy
spotykają się z dziećmi w tzw. Klubach Robinsona dzieląc się z nimi swoją wiedzą, która pomoże wychowankom wejść w
samodzielne życie. Konsultanci - wolontariusze pomagają również w przełamywaniu psychicznych barier i przezwyciężaniu
strachu przed podejmowaniem decyzji. Członkowie Klubów zawierają z Fundacją „kontrakty” – mogą oczekiwać pomocy od
Fundacji, jeśli sami pomogą innym, np. lokalnej społeczności, potrzebującym.8
132 pracowników firmy Opel Polska z Gliwic przepracowało nieodpłatnie 4560 godzin przy budowie domów dla rodzin w trudnej
sytuacji mieszkaniowej. Współpraca wolontariuszy z Fundacją Habitat for Humanity umożliwiła szybsze oddanie do użytku 6
domów. Firma udzieliła Fundacji także wsparcia finansowego w wysokości 400 tysięcy złotych. Wolontariuszy chętnych do pracy
pozyskiwano poprzez wewnętrzną promocję projektu w firmie.9
Od roku 2003 w Telekomunikacji Polskiej działa program "Wolontariat Pracowników TP", realizowany wspólnie z Centrum
Wolontariatu. Pracownicy firmy aktywnie uczestniczą w projektach realizowanych w ramach autorskiego programu
charytatywnego "Telekomunikacja Polska Dzieciom" - rozdają bezpłatne karty telefoniczne w szpitalach, w których działają
kolorowe "Telefony do Mamy", wspierają akcje charytatywne - "Odnawiamy Nadzieję" i Fundację Wielka Orkiestra Świątecznej
Pomocy. Inicjują również własne akcje, których realizację wspiera Telekomunikacja Polska. W wewnętrznym konkursie
wyłoniono 10 pracowniczych projektów wolontariackich, m.in. „Garbusami na Galapagos”, „Radość z dawania”, „Zdrowa
świetlica”, „Kolorowa siódemeczka”. W ich realizacji wzięło udział około stu osób. Wolontariusze Telekomunikacji Polskiej
w roku 2003 roku odebrali wyróżnienie w kategorii "Wolontariat Pracowniczy", podczas uroczystej Gali Wolontariatu
w Krakowie.10
Tytuł „Dobroczyńcy Roku 2002” w kategorii wolontariat pracowniczy otrzymało Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne z
Krakowa. Pracownicy firmy, wolontariusze Polskiego Czerwonego Krzyża, poświęcili swój wolny czas na przeprowadzenie kwesty
publicznej. Kwesta przeprowadzona była w wagonach tramwajowych linii nr 8, gdzie pasażerowie nie płacili za przejazd, a
kwotę wartości biletu lub większą wrzucali do puszek kwestarskich. Z kwesty uzyskano 17.000 złotych dla dzieci i osób
potrzebujących.11
Od roku 2002 Fundacja Bankowa im. Kronenberga wspiera ogólnopolską kampanię "Wolontariat w biznesie". We współpracy z
Centrum Wolontariatu wprowadzono profesjonalny program wolontarystyczny angażujący pracowników Banku Handlowego w
wybrane projekty społeczne, z dużym wsparciem indywidualnych inicjatyw pracowniczych. Dzięki specjalnym ankietom,
pracownicy kierowani są do pracy zgodnej z ich zainteresowaniami. Fundacja prowadzi na znaczną skalę promocję wewnętrzną
dotyczącą popularyzacji profilu, procedur i przedsięwzięć Fundacji wśród pracowników banku. Specjaliści banku prowadzą m.in.
szkolenia dla przedstawicieli organizacji pozarządowych i nauczycieli.12
Od 1996 roku z Programem Odpowiedzialnego Biznesu „Wspólna Droga” współpracowały setki wolontariuszy zaangażowanych
we wszystkie aspekty działalności: we władzach fundacji, w komisji dystrybucyjnej, przy prowadzeniu programów odpisów od
pensji w przedsiębiorstwach oraz w różnych zespołach zadaniowych. W programach Wspólnej Drogi uczestniczyli m.in.
wolontariusze z Johnson&Johnson, Carlsberg Okocim, Opel Polska, TNT Express Worldwide.13
6
Magdalena Dobrowolska, Odpowiedzialność po polsku, Respo. Magazyn odpowiedzialnego biznesu, nr 4
październik 2003, str. 31
7
www.fob.org.pl
8
na podstawie materiałów informacyjnych firmy Schenker
9
Przedsiębiorca w krainie działań społecznych, Akademia Rozowoju Filantropii, Warszawa 2003, str. 33
10
www.tp.pl/otp/dzieci/wolontariat_tp
11
www.filantropia.org.pl
12
na podstawie materiałów informacyjnych Fundacji Kronenberga.
13
materiały informacyjne Wspólnej Drogi
Postawy konsumenckie
Niska świadomość problematyki CSR wśród konsumentów powoduje, że zagadnienie wolontariatu pracowniczego nie pojawia się
w badaniach opinii konsumentów. Raport Fundacji Komunikacji Społecznej wskazuje, że idea CSR nie przekłada się na
codzienne oczekiwania konsumentów i samych pracowników. 14
Jak wynika z raportu „Komunikowanie na rzecz CSR” polski konsument ocenia firmy poprzez trzy czynniki – oferowany produkt,
jego cenę (proporcjonalną do jakości) oraz traktowanie pracowników. Postępowanie zgodne z zasadami etyki, zaangażowanie w
działalność społeczną lub charytatywną mają drugorzędne znaczenie.
Aż 21,1% ankietowanych na pytanie „co powinna robić firma odpowiedzialna społecznie” odpowiadało „nie wiem”. Na
kolejnych pozycjach znalazły się wskazania: „dobrze traktować pracowników”, „zapewniać miejsca pracy”, „oferować wyższe
wynagrodzenie”. Zaledwie 5% udzieliło odpowiedzi „wspierać organizacje charytatywne”.
Wykres 4
Co przede wszystkim powinna robić firma, żeby można było o niej powiedzieć że jest odpowiedzialna społecznie
źródło: Komunikowanie na rzecz CSR
Raport Fundacji Komunikacji Społecznej badał też postrzeganie CSR wśród liderów opinii. Według nich firmy międzynarodowe
są bardziej zaawansowane w realizacji postulatów społecznej odpowiedzialności, niż przedsiębiorstwa krajowe. „Wynika to z ich
dłuższego funkcjonowania w warunkach gospodarki rynkowej oraz często lepszej kondycji finansowej. Jednak większym
zaufaniem ankietowanych Polaków pod tym względem cieszą się firmy krajowe”15.
Zaangażowanie społeczne Polaków
Większość badanych w roku 2002 przez CBOS zdaje sobie sprawę z tego, że w dzisiejszej Polsce konieczne jest umocnienie
solidarności międzyludzkiej. Ponad trzy piąte respondentów (61%) uważa, że trzeba być bardziej wrażliwym i gotowym do
pomocy innym ludziom. Prawie jedna trzecia (30%) odrzuca jednak wartości prospołeczne uznając, że obecnie trzeba bardziej
koncentrować się na walce o swoje sprawy nie zważając na innych.16
Wiara w skuteczność wspólnego z innymi działania na rzecz osób potrzebujących i swojego środowiska silnie wiąże się z
położeniem społeczno-ekonomicznym badanych. Na ogół im wyższe jest wykształcenie i status społeczno-zawodowy
respondentów, wyższe dochody przypadające na osobę w rodzinie i lepsze warunki materialne gospodarstwa domowego, tym
częstsze wśród nich poczucie, że działając wspólnie z innymi są w stanie pomóc osobom potrzebującym lub przyczynić się do
rozwiązania niektórych problemów swojego środowiska, osiedla, wsi lub miasta. Najczęściej przekonani są o tym uczniowie i
studenci (71%) oraz przedstawiciele kadry kierowniczej i inteligencji (70%), a także pracownicy umysłowi niższego szczebla
(66%), osoby najlepiej wykształcone i sytuowane (po 65%), mieszkańcy największych miast (63%). Przekonanie takie częściej
niż inni wyrażają również respondenci najbardziej zaangażowani w praktyki religijne (63%).
14
Komunikowanie na rzecz CSR, czyli społecznej odpowiedzialności biznesu, Fundacja Komunikacji Społecznej,
Warszawa 2003
15
Ibidem, str. 10
16
CBOS, Kondycja polskiego społeczeństwa obywatelskiego. Komunikat z badań, Warszawa 2002
Wykres 5
źródło: Kondycja polskiego społeczeństwa obywatelskiego
Gorsze położenie społeczne sprzyja natomiast opinii, że nawet działając wspólnie z innymi nie jest się w stanie pomóc
potrzebującym ani rozwiązać problemów swojego środowiska. Tego typu bezradność obywatelską najczęściej wykazują rolnicy
(50%) i robotnicy (47%), badani gorzej wykształceni i sytuowani, źle oceniający własne warunki materialne (47%), mieszkańcy
wsi (45%), osoby znajdujące się w szczególnie trudnej sytuacji życiowej z powodu trwale złego stanu zdrowia, np. renciści
(45%), a także bezrobotni (44%). Na ogół rośnie ona też wraz z wiekiem badanych, z jednym wyjątkiem - najmłodsi
respondenci (od 18 do 24 lat) deklarują swoją bezradność równie często jak najstarsi.
W badaniach przeprowadzonych dwa lata później przez ten sam ośrodek badawczy liczba Polaków stwierdzających, że trzeba
być bardziej wrażliwym i gotowym do pomocy innym ludziom spadła do 56%. Wzrosła natomiast o 5 punktów liczba badanych
twierdzących, że należy bardziej koncentrować się na walce o własne sprawy. Według badania CBOS17 ze stycznia 2004 r. w
ciągu ostatnich dwóch lat grupa ankietowanych znających osobę spoza swojej rodziny, która gotowa byłaby pomagać w
dobrowolnej i bezpłatnej pracy na rzecz swojego środowiska lub ludzi potrzebujących zwiększyła się o 6 punktów do 54%. 40%
badanych przyznaje, że nie ma żadnego społecznego oparcia, które ułatwiłoby im podjęcie takich działań (spadek o 6 punktów).
Z badań wolontariatu przeprowadzonych w ramach Europejskiego Sondażu Społecznego na przełomie 2002 i 2003 roku
wynikało, że pod względem liczby wolontariuszy Polska wśród 32 krajów znajduje się na 29. miejscu. Z roku na rok sytuacja
jednak się poprawia. Stowarzyszenie Klon/Jawor we współpracy z SMG KRC od roku 2001 prowadzi badania na temat
wolontariatu. Badania te prowadzone są w oparciu o podobną metodologię, co pozwala obserwować zmiany w tej dziedzinie.
Według badań przeprowadzonych w listopadzie 2004 roku18 18,3% czyli około 5,4 mln dorosłych Polaków zadeklarowało, że w
ciągu ostatniego roku poświęciło czas (nie pobierając za to wynagrodzenia) na rzecz organizacji pozarządowych, grup, związków
lub ruchów społecznych i religijnych. W stosunku do pierwszego badania z roku 2001 jest to wzrost o 8,3 punktu procentowego.
Wykres 6
Procent wolontariuszy wśród dorosłych Polaków
17
CBOS, Czy Polacy są społecznikami, komunikat z badań, Warszawa 2004
Wolontariat, filantropia i 1% - raporty z badań 2004, SMG KRC na zlecenie Stowarzyszenia Klon/Jawor, seria
Warto Wiedzieć Więcej – badania organizacji pozarządowych, nr 4
18
źródło: Wolontariat, filantropia i 1% - raporty z badań 2004
Zdaniem autorów badania wpływ na wyższy poziom aktywności społecznej jest zmiana świadomościowa. „Na wzrost odsetka
Polaków deklarujących bezinteresowne zaangażowanie w działania organizacji, ruchów i grup wpłynął z pewnością fakt, iż
wiedza na temat wolontariatu stała się powszechniejsza (temat organizacji pozarządowych jest bardziej obecny w mediach teraz
niż kilka lat temu) co spowodowało większą skłonność do definiowania swoich działań w tych kategoriach.19
Główną przyczyną społecznej bierności jest (podobnie jak w badaniu z roku 2003) konieczność zadbania najpierw o siebie i
rodzinę. Taki powód podaje 56,6% osób, które nie wsparły żadnej organizacji czy inicjatywy pracą, pieniędzmi lub darami
rzeczowymi. Niemal 40% biernych Polaków tłumaczy, że nie zostali poproszeni o pomoc, kolejne 40% deklaruje, że nigdy nie
pomyślało o zaangażowaniu się w wolontariat lub filantropię.
W badaniu przeprowadzonym rok wcześniej pytano ankietowanych o powody zaangażowania w działalność wolontarystyczną.
Najczęściej wskazywano
moralne, religijne i polityczne przekonania (83%) i przyjemność z wykonywania takiej
pracy (70,6%). Często Polacy angażują się w wolontariat licząc na to, że w przyszłości ktoś inny pomoże im (66,7%).
Najrzadziej powodem poświęcania czasu jest odwdzięczenie się za pomoc, jaką się samemu otrzymało wcześniej (27,6%).20
Wolontariusze najchętniej angażują się w działania na rzecz organizacji i ruchów religijnych lub wspólnot parafialnych,
organizacji charytatywnych oraz organizacji sportowych ( w badaniu z roku 2002 zaangażowanie na rzecz kościołów, związków
wyznaniowych i misji deklarowało 4,5%21). Kolejne ważne obszary pracy wolontariackiej to edukacja, oświata, wychowanie i
opieka.
Tabela1
19
Ibidem, str. 5-6
Wolontariat, filantropia i 1% – raport z badania 2003, SMG KRC na zlecenie Stowarzyszenia Klon/Jawor, seria
Warto Wiedzieć Więcej – badania organizacji pozarządowych, nr 3
21
Wolontariat i filantropia w Polsce – raport z badań 2002, SMG KRC na zlecenie Stowarzyszenia Klon/Jawor,
seria Warto Wiedzieć Więcej – badania organizacji pozarządowych, nr 1
20
źródło: Wolontariat, filantropia i 1% - raporty z badań 2004
Wolontariat staje się zjawiskiem coraz powszechniejszym i mocniej ugruntowanym.
Stale zwiększa się odsetek respondentów deklarujących, że w ostatnim roku
poświęcili na pracę społeczną więcej niż 50 godzin – w 2004 roku grupa ta stanowiła
niemal 30% wszystkich wolontariuszy.
Tabela 2
źródło: Wolontariat, filantropia i 1% - raporty z badań 2004
Wolontariuszami są najczęściej ludzie młodzi, z wyższym wykształceniem. Większemu zaangażowaniu się w pracę na rzecz
innych sprzyjają wysokie dochody – najwyższy odsetek wolontariuszy notuje się wśród osób z dochodem przekraczającym 1000
złotych na osobę w rodzinie.
Tabela 3
źródło: Wolontariat, filantropia i 1% - raporty z badań 2004
Tabela 4
źródło: j.w.
Tabela 5
źródło: j.w.
Badanie SMG KRC nie wprowadza kategorii wolontariat pracowniczy. Zawiera jedynie pytanie o status społeczny. Najliczniejszą
grupę wolontariuszy stanowią uczniowie i studenci 29,6%, tuż za nimi lokują się osoby pracujące (na stałe lub dorywczo)
19,6%. W porównaniu z danymi z ubiegłego roku liczba wolontariuszy-pracowników nieznacznie spadła, jest jednak wyższa niż
we wcześniejszych badaniach.
Tabela 6
źródło: j.w.
Badanie CBOS „Grupowa aktywność społeczna Polaków w latach 1998-2004” przynosi interesujące dane na temat
zaangażowania kadry kierowniczej i inteligencji w działalność
społeczną (badanie dotyczyło wszelkich form aktywności, bez wyodrębniania wolontariatu). Prawie jedna czwarta przedstawicieli
tej grupy (23%) działa na rzecz organizacji sportowych, 15% na rzecz oświaty i szkolnictwa, 8% w organizacjach
charytatywnych pracujących z dziećmi a 9% w tych organizacjach działających na rzecz innych potrzebujących.22
Wolontariat najbardziej powszechny jest w Warszawie. Tutaj jest też największa liczba wolontariuszy w organizacjach
pozarządowych. Im mniejsza miejscowość, tym mniejsza liczba osób angażuje się w wolontariat.
Wykres 7
Wielkość miejscowości a wolontariat
22
CBOS, Grupowa aktywność społeczna Polaków w latach 1998-2004, komunikat z badań, Warszawa 2004
źródło: Wolontariat, filantropia i 1% - raporty z badań 2004