Wady żywieniowe u młodzieży

Dietetyka | Odchudzanie | Diety | Zdrowa żywność | Lecznie żywieniowe | Otyłość | Porady dietetyka | Dieta
Wady żywieniowe u młodzieży
Okres młodzieńczy jest to czas w jakim zapotrzebowanie organizmu na składniki odżywcze jest szczególnie
istotne. Związane jest to przede wszystkim ze skokiem wzrostowym, gdzie znacznie zwiększa się
zapotrzebowanie na energię i składniki pokarmowe. Młodzież z powodu bardzo dużych potrzeb jest szczególnie
wrażliwa na niedostateczną podaż owych składników. Prawidłowe żywienie decyduje więc o rozwoju fizycznym a
także dobrym samopoczuciu psychicznym. Polega ono na dostarczaniu organizmowi wszystkich niezbędnych
składników pokarmowych w odpowiedniej ilości:
- węglowodanów,
- tłuszczy, będących źródłem energii niezbędnej do utrzymania podstawowych procesów
życiowych i
aktywności fizycznej
- białek, które stanowią materiał budulcowy dla komórek
- witamin
- związków mineralnych stanowiących czynniki regulujące wszelkie procesy życiowe. Zawartość ilościowa
poszczególnych produktów zależeć będzie od wyraźnych różnic płci kształtujących się po 10 roku życia. Niestety, z
przeprowadzonych badań wynika , że obserwuje się coraz więcej nieprawidłowości w żywieniu młodzieży. [1]
Wady żywieniowe...
Wadliwe, nieprawidłowe żywienie jest przyczyną wszelakich zaburzeń i jest na ogół przyczyną powstawania schorzeń
metabolicznych. Obejmuje ono niedobór jak i nadmierne spożycie żywności. [2] Niedożywienie ilościowe czyli zbyt
mała podaż energii, obserwowana jest głównie u dziewcząt , które dążą do idealnie smukłej sylwetki. Energia ta
wystarcza jedynie na pokrycie podstawowej przemiany materii i jest wyrazem dużej utraty masy ciała. [3]
Coraz częściej słyszy się o przypadkach głodzenia się przez dorastająca młodzież. Nieprawidłowości związane z
zaspokajaniem potrzeb pokarmowych określa się mianem jadłowstrętu psychicznego lub popularnie anoreksją
(anorexia nervosa). [4]
Zaburzenie to związane jest nierozerwalnie z konfliktami wewnętrznymi dojrzewającej młodzieży. Źle zaplanowane
diety odchudzające mogą stanowić zagrożenie dla rozwoju młodych ludzi. Młode nastolatki nieświadomie same
prowadzą do wyniszczenia całego organizmu, co może doprowadzić do zgonu lub istotnych powikłań w latach
późniejszych. [5]
Stan przewlekłych niedoborów składników odżywczych niesie za sobą niedożywienie jakościowe. Stanowi zagrożenie
dla zdrowia wynikające z niedoboru w pożywieniu [3]
-
białka
witamin
składników mineralnych
błonnika pokarmowego
tłuszczy roślinnych i niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych.
Zbyt niska podaż niektórych składników odżywczych wiąże się z powstawaniem ich niedoborów. W populacji
młodzieży, przede wszystkim żeńskiej, stwierdza się niedostateczne spożycie produktów będących źródłem żelaza,
witaminy B12, folianów, pełnowartościowego białka, co może wiązać się z powstawanie niedokrwistości (anemii).
Niedobór wapnia stwarza ryzyko osteoporozy. Zbyt niska podaż błonnika pokarmowego , którego źródłem są produkty
warzywne, strączkowe, owoce, zboża może być przyczyną przewlekłych zaparć. Zaburzenie odporności, łatwe
zapadanie na infekcje obserwuje się na skutek małego spożycia warzyw i owoców bogatych w witaminę C. Natomiast
przy niskim spożyciu wielonienasyconych kwasów tłuszczowych oraz zbyt dużej ilości tłuszczów nasyconych
strona 1 / 4
Dietetyka | Odchudzanie | Diety | Zdrowa żywność | Lecznie żywieniowe | Otyłość | Porady dietetyka | Dieta
Wady żywieniowe u młodzieży
dochodzi do zaburzeń gospodarki lipidowej.
Do wad żywieniowych należy także nadmierna konsumpcja. Zagrożenie to jest związane z spożytym nadmiarem [3]
-
energii
tłuszczów zwierzęcych, związanych z nadmiarem cholesterolu i nasyconych kwasów tłuszczowych.
węglowodanów, szczególnie cukrów prostych i sacharozy.
soli kuchennej.
Z wyżej wymienionych zagrożeń notuje się powstawanie wielu chorób w obserwowanej populacji młodzieży.
Nadmiar jedzenia w stosunku do potrzeb, zbyt mała aktywność fizyczna prowadzi do szeroko szczerzącej się otyłości.
Wadliwa dieta kształtuje rozwój blaszek miażdżycowych już od wczesnego dzieciństwa.
Badania...
Z przeprowadzonej oceny wartości energetycznej i zawartości podstawowych składników odżywczych w
całodziennych racjach pokarmowych w grupie młodzież (badaniem objęto 200- osobową grupę) w wieku 19-25 lat
wynika, że wartość energetyczna mężczyzn mieściła się w normie, natomiast średnie dzienne spożycie energii u kobiet
wynosiło 76% normy. Stwierdzono również nieprawidłowości odnośnie kwasów tłuszczowych w diecie, w obu
przypadkach notowano zbyt wysokie spożycie tłuszczów nasyconych oraz zbyt niski poziom wielonienasyconych.
Stwierdzono także zbyt duży poziom spożycia cukrów prostych oraz niedobór błonnika pokarmowego. Zdecydowanie
niską podaż białka, węglowodanów, błonnika zaobserwowano u dziewcząt; w przeciwieństwie do chłopców, u których
stwierdzono wysokie spożycie tłuszczu i cholesterolu. Reasumując sposób żywienia badanej młodzieży, zwłaszcza
kobiet charakteryzował się niewłaściwą strukturą, wymagającą gruntownej modyfikacji. [5]
„Fast food”
Do wad żywieniowych można zaliczyć także złe nawyki i zwyczaje żywieniowe. Stanowią one główną przyczynę
osłabienia sprawności oraz gorszego stanu zdrowia. Przykładem złych nawyków jest nieprawidłowy rozkład posiłków
a także ich wielkość w ciągu dnia. Istnieje wiele nieprawidłowości w sposobie żywienia młodzieży związanych z
niedoborem spożycia podstawowych produktów spożywczych : mleka, ciemnego pieczywa, surowych i gotowanych
warzyw, owoców. [1]
Obserwuje się także nadmierne spożycie produktów dostarczających „pustych kalorii” jak: czekolady, cukierków,
ciastek, słodkich napojów gazowanych np. coca-coli, jedzenia typu „fast food”. Około 33% młodzieży spożywa
codziennie chipsy i chrupki. Młodzież chętnie wybiera pizzę, hot-dogi, hamburgery a także wszelkiego rodzaju
batony w czekoladzie. Wykazano, że co trzeci 14-latek mając do wyboru między kanapką a hamburgerem, sięgnie po
hamburgera. Natomiast w przypadku licealistów sytuacja się poprawia, gdyż niezdrową żywność wybiera co piąty z
nich. [4]
Młodzież coraz częściej spożywa pokarmy wysokokaloryczne jak paluszki, chipsy, słodycze, przed spożyciem
głównego posiłku. Następuje wtedy zaspokojenie głodu przez pokarm dostarczający bombę kaloryczną, ubogi jednak w
składniki odżywcze. [1]
strona 2 / 4
Dietetyka | Odchudzanie | Diety | Zdrowa żywność | Lecznie żywieniowe | Otyłość | Porady dietetyka | Dieta
Wady żywieniowe u młodzieży
Jednym z powodów plagi otyłości wśród młodzieży w USA w ostatnich piętnastu latach jest picie nadmiernej ilości
napojów. Nadmierne spożywanie soków może być równie szkodliwe jak spożywanie żywności typu „fast food” .Z
badań naukowców z Uniwersytetu Harvarda wynika, że wypijana codziennie szklanka napoju słodzonego cukrem o
160 proc. zwiększa ryzyko powstania nadwagi. Codzienne spożywanie słodkich napojów może przyczynić się do
wzrostu poziomu złego cholesterolu i zwiększać ryzyko rozwinięcia się chorób serca. Udowodniono także korelację
między częstym piciem słodkich napojów gazowanych a wystąpieniem próchnicy u nastolatków, gdyż w jednej
szklance słodkiego napoju znajduje się od sześciu do ośmiu łyżeczek cukru. Wypijanie większych ilości napojów
gazowanych przebiega równolegle ze zmniejszeniem ilości wypijanego mleka ,co może przyczynić się do niedoborów
wapnia, magnezu, witaminy A, B12 i kwasu foliowego Picie napojów gazowanych powoduje silne zakwaszenie
nabłonka przełyku, prowadzące w rezultacie do zmian nowotworowych nabłonka przełyku. [7]
Istotnie niekorzystnym, stającym się powszechnym, nawykiem żywieniowym jest nie spożywanie pierwszego
śniadania, niepełnowartościowe pierwsze śniadanie, a także nie jedzenie posiłków w szkole, co może wpływać
niekorzystnie na koncentrację do nauki. Dziewczęta coraz częściej ulegają modzie na odchudzanie, co wiąże się z
niebezpiecznym wyniszczeniem organizmu. Nieregularny rozkład, długie przerwy między posiłkami, ich wielkość
spożywana w ciągu dnia także kształtuje powstawanie błędnych nawyków żywieniowych. Do złych nawyków
żywieniowych należy przejadanie się, a także jedzenie w pośpiechu, co może doprowadzić do zaburzeń trawienia. W
ostatnich latach stwierdza się zbyt duże spożycie soli w pożywieniu, przesalanie potraw, które przekraczają znacznie
zapotrzebowanie na sód. Przeważającą częścią diety młodzieży są zbyt duże ilości spożycia cukru, słodyczy, tłuszczów
roślinnych. Ponadto coraz częściej dochodzi do nadmiaru spożycia używek takich jak kawa, mocna herbata czy nawet
alkohol.
Skutki...
Długotrwałe wadliwe żywienie doprowadza organizm do jawnych lub ukrytych zaburzeń, chorób przyczyniając się do
ich pogłębienia. W okresie wzrostu młodzieńczego prowadzenie tak błędnego stylu życia , doprowadza do zaburzenia
rozwoju , a także szeregu niedoborów witaminowo- mineralnych. Oszacowano, że blisko 80 jednostek chorobowych
może być spowodowanych nieodpowiednim żywieniem. Konsekwencjami niedoboru jest zwiększona zachorowalność
na nowotwory i choroby układu krążenia, choroby metaboliczne a także jest przyczyną do narastania otyłości. Źle
odżywiona młodzież znacznie częściej jest podatna na zagrożenia w postaci narkotyków, alkoholu, palenie
papierosów.
Źródła:
1. Jan Gawęcki, Jan Hryniewsk: Żywienie człowieka zdrowego i chorego. Wydawnictwo Naukowe PWN 2004.
2. Dr n. Med. Małgorzata Kozłowska- Wojciechowska. Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa 1992.
3. Jadwiga Biernat: Żywienie żywność a zdrowie. Wydawnictwo Astrum 2000.
4. Beata Ziółkowska: Dlaczego młodzież się głodzi?, Edukacja i Dialog, 1998, 5, 98.
5. Elżbieta Trafalska, Iwona Paradowska- Stankiewicz, Andrzej Grzybowski: Ocena wartości energetycznej i
zawartości podstawowych składników odżywczych w całodziennych racjach pokarmowych wybranej grupy
młodzieży, Nowa Medycyna 2000, 12, 108.
6. L. Wądołowska, M.A. Słowińska, R. Cichon: Diety odchudzające a stan odżywienia, spożycie energii i
aktywność fizyczna młodzieży, Nowiny Lekarskie 2001, 34-39.
7. Agnieszka Chochorowska-Maślanka, Barbara Ostafińska: Amerykanizacja życia społecznego w Polsce, ALMA
MATER miesięcznik Uniwerystetu Jag. 2003, 53.
strona 3 / 4
Dietetyka | Odchudzanie | Diety | Zdrowa żywność | Lecznie żywieniowe | Otyłość | Porady dietetyka | Dieta
Wady żywieniowe u młodzieży
Masz uwagi? Widzisz błąd? Zgłoś to administratorowi.
strona 4 / 4