Maria Mater Misericordiae - Muzeum Narodowe w Krakowie

Maria Mater Misericordiae - Muzeum Narodowe w Krakowie

Maria Mater Misericordiae
jedyna oficjalna wystawa ŚDM
24 VI - 9 X 2016
Dziś każdy kojarzy
Boże Miłosierdzie
z obrazem
miłosiernego
Chrystusa z Łagiewnik,
tymczasem co
najmniej od XII wieku
idea ta była
personifikowana przez
Matkę Bożą
kurator wystawy
prof. Piotr Krasny
Hans Memling, Matka Boska karmiąca, 1480,
olej na desce, Museum Van der Berg w Antwerpii
Takiej wystawy dotychczas w Polsce nie było! Arcydzieła sztuki europejskiej tworzone od roku
1100 po wiek XVIII takich sławnych mistrzów, jak: Giotto di Bondone, Paolo Veneziano,
Donatello, Luca della Robbia, Hans Memling, Andrea Mantegna, Albrecht Dürer, Lorenzo
Ghiberti, Francisco Zurbarán, Peter Paul Rubens, zobaczymy na zorganizowanej w Muzeum
Narodowym w Krakowie wystawie Maria. Mater Misericordiae – jedynej oficjalnej
towarzyszącej Światowym Dniom Młodzieży.
Muzeum Narodowe w Krakowie organizuje ją we współpracy z watykańską Fundacją Jana Pawła II
dla Młodzieży. Krakowska wystawa będzie nawiązaniem do tradycji prezentacji sztuki sakralnej
organizowanych przy okazji Światowych Dni Młodzieży w prestiżowych muzeach miast, które są
gospodarzami tych spotkań (Colorado History Museum w Denver, Metropolitan Museum
w Manili, Royal Ontario Museum w Toronto czy Museo del Prado w Madrycie). Na wystawie
Maria. Mater Misericordiae w MNK zobaczymy 90 obrazów, rzeźb i grafik wypożyczonych z 62
instytucji, głównie włoskich – muzeów, kościołów kolekcji prywatnych (6 dzieł przechowywanych
jest w Polsce).
„W artystycznej oprawie kultu Matris Misericordiae, żywego zarówno w Kościele wschodnim, jak
i zachodnim, pojawiały się różnorodne rozwiązania ikonograficzne, spośród których na wystawie
zaprezentujemy formuły inspirujące w szczególny sposób zleceniodawców i artystów do
tworzenia dzieł o ważkich programach i wysokiej klasie artystycznej. Odwiedzający wystawę będą
mogli zobaczyć liczne przedstawienia Matki Boskiej w płaszczu opiekuńczym, Bogurodzicy
karmiącej Dzieciątko, Matki Boskiej Czułej (Eleusy), Piety, czyli Marii Współodkupicielki
opłakującej Jezusa zdjętego z krzyża i Marii Orantki, modlącej się w intencji wszystkich ludzi.
1
Maria Mater Misericordiae
jedyna oficjalna wystawa ŚDM
24 VI - 9 X 2016
Eksponaty zostały wybrane w taki sposób, aby pokazać z jednej strony różne adaptacje tych ujęć
tematycznych, wynikające z czasu powstania tych dzieł oraz ich konkretnego przeznaczenia
(obrazy ołtarzowe, obrazy i rzeźby do prywatnej dewocji, sztandary używane w trakcie procesji).
Na wystawie znajdą się przede wszystkim dzieła twórców włoskich, hiszpańskich
i północnoeuropejskich (a także ikony bizantyńskie, italo-bizantyńskie i ruskie), głównie z okresu
późnego średniowiecza i epoki nowożytnej, wśród których nie brakuje pierwszorzędnych
nazwisk, co podkreśla wysoką rangę kulturową i społeczną nabożeństwa do Matki Miłosierdzia
w średniowiecznej i nowożytnej Europie” – pisze we wstępie do katalogu wystawy dr hab.
Andrzej Betlej, dyrektor MNK.
Zdaniem profesora Piotra Krasnego, jednego z dwóch kuratorów wystawy, MNK podjęło się jej
organizacji, ponieważ nawiązuje ona do koncepcji Światowych Dni Młodzieży, których tematem
jest idea Bożego Miłosierdzia, a Kraków jest ważnym ośrodkiem kultu Bożego Miłosierdzia.
„Dziś każdy kojarzy Boże Miłosierdzie z obrazem z Łagiewnik ukazującym miłosiernego Chrystusa,
a tymczasem co najmniej od XII wieku idea Bożego Miłosierdzia była personifikowana przez
Matkę Bożą i różnorodne jej przedstawienia. Odwołanie do sztuki włoskiej wynika stąd, że to na
obrzeżach Italii kształtowała się ikonografia Matki Boskiej. Jej rozwój wspierały świeckie bractwa
bogatych mieszczan we Włoszech, które w duchu odpowiedzialności społecznej podkreślały
pouczenia Chrystusa, że miłosierdzia dostąpią miłosierni. Bractwa te tworzyły instytucje
wspierające chorych, biednych, pokrzywdzonych przez los, a za patronkę obierali Matkę Bożą.
Ideę jej miłosiernej opieki obrazował płaszcz rozpostarty nad wiernymi. Z Jej miłosierdziem
kojarzono czułość, jaką okazywała Dzieciątku, jak je karmiła piersią, bo tak samo uczyni to
ludziom jako przybranym dzieciom. Dużą wagę przywiązywano do współcierpienia Matki Bożej
z Ukrzyżowanym Chrystusem, ponieważ wierzono, że jest w stanie rozumieć cierpienia ludzi
i wyjednać im laski. Zobrazowaniem Miłosierdzia była modlitwa za ludzkość, która znalazła wyraz
w bizantyńskim wizerunku Matki Bożej Orantki, jaki doczekał się wielu adaptacji na Zachodzie.
Bractwa miłosierdzia skupiały elity społeczne - zamożne i światłe – które kierowały zamówienia
do najlepszych artystów, wskutek czego dzieła sztuki związane z kultem Bożego Miłosierdzia są
nie tylko ciekawe, różnorodne, ale też prezentują wysoką klasę artystyczną, co można zobaczyć
na wystawie w MNK” – mówi profesor Piotr Krasny.
„Patrząc na te obrazy, na ich różnorodność i tematyczne bogactwo, można uświadomić sobie,
że stworzona przez nie wizualna opowieść o Matre Misericordiae jest również opowieścią
o ludziach i kulturach. W dziełach sztuki, w przestawieniach malarskich zobaczyć możemy
oczywiście refleksy teologicznych debat i doktrynalnych ustaleń na temat pozycji Marii w nauce
chrześcijańskiej. Jednak w wielu wizerunkach maryjnych widać przede wszystkim odbicie
popularnego kultu. Obrazy takie możemy odczytywać jako wyraz żywej wiary oraz znak relacji,
które ludzie budowali (i nadal budują) z postacią Matki Boskiej” – pisze w katalogu do wystawy
antropolog Anna Niedźwiedź.
Oprac. KB
2
Maria Mater Misericordiae
jedyna oficjalna wystawa ŚDM
24 VI - 9 X 2016
Informacje dla zwiedzających:
Maria. Mater Misericordiae
24 czerwca - 9 października 2016
Sala Wystaw Zmiennych, Gmach Główny MNK, al. 3 Maja 1
Kuratorzy: prof. Piotr Krasny, prof. Giovanni Morello
Organizatorzy:
Muzeum Narodowe we współpracy z Fundacją Jana Pawła II
dla Młodzieży
Honorowy Patronat Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej
Andrzeja Dudy
MNK Media:
KATARZYNA BIK
(695 981 817)
[email protected]
MARTA BOSAK
(606 207 728)
[email protected]
Pliki
do pobrania:
SERWER ftp.mnk.pl
UŻYTKOWNIK: media
HASŁO: fCZRRtme6w
Jedyna oficjalna wystawa w ramach Światowych Dni Młodzieży 2016
Wydarzenie specjalne:
Koncert: J.K.M Poniatowski - Msza F dur
W instrumentacji Macieja Jabłońskiego i Sebastiana Perłowskiego
Kościół Św. Anny w Krakowie 23 czerwca 2016 godz. 20.00
Wykonawcy:
Orkiestra Akademii Beethovenowskiej
Chór Polskiego Radia w Krakowie
Mecenas Muzeum Narodowego w Krakowie : PZU
Sponsorzy wystawy: Emilia Romagna, Ferrero
Partnerzy wystawy: AMS, Lotto, Miasto Kraków
Patroni medialni: TVP, Polskie Radio, Radio Kraków, Grupa Polska
Press, Karnet, Local Life, www.krakow.pl , Telewizja M, Interia
W czasie ŚDM (26-31 lipca) wystawę będzie można oglądać
w godzinach 10.00-20.00
3