2012/2013 pakiet ects
Transkrypt
2012/2013 pakiet ects
2012/2013 PAKIET ECTS KIERUNEK: EKONOMIA STUDIA DRUGIEGO STOPNIA Studia stacjonarne i niestacjonarne Wydział Ekonomii i Informatyki Część pierwsza.............................................................................................5 Informacje o Uczelni ............................................................................................................................ 6 Kalendarz roku akademickiego: .......................................................................................................... 6 Ogólne informacje o Uczelni ............................................................................................................... 7 Część druga ............................................................................................ 11 Informacje o programach studiów ...................................................................... 11 Przyznawane kwalifikacje i ich poziom.............................................................................................. 12 Kierunkowe efekty kształcenia .......................................................................................................... 13 Profile zawodowe absolwentów i dalsze możliwości kształcenia ..................................................... 15 Struktura programu wraz z liczbą punktów ECTS.............................................................................. 17 Część trzecia ............................................................................................. 28 JĘZYK ANGIELSKI ................................................................................................................................ 29 BIZNES PLAN ...................................................................................................................................... 32 BUDOWANIE WARTOŚCI PRZEDSIĘBIORSTWA ................................................................................. 36 CONTROLLING ................................................................................................................................... 39 DECYZJE MENEDŻERSKIE ................................................................................................................... 42 E-BIZNES ............................................................................................................................................ 45 EFEKTYWNOŚĆ GOSPODAROWANIA................................................................................................. 48 EFEKTYWNOŚĆ ZASTOSOWAŃ TECHNOLOGII INFORMATYCZNYCH ................................................. 53 EKONOMIA I PROGNOZOWANIE PROCESÓW GOSPODARCZYCH ..................................................... 56 EKONOMIA MATEMATYCZNA ........................................................................................................... 62 EKONOMIA MENEDŻERSKA ............................................................................................................... 69 EKONOMIA MIĘDZYNARODOWA ...................................................................................................... 74 2 EKONOMICZNE UWARUNKOWANIA INNOWACJI ............................................................................. 79 EKONOMIKA KONSUMPCJI ................................................................................................................ 82 ETYKA BIZNESU .................................................................................................................................. 85 FINANSOWANIE DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ.............................................................................. 89 FIRMA SYMULACYJNA ....................................................................................................................... 94 GLOBALIZACJA ................................................................................................................................... 97 GOSPODAROWANIE KAPITAŁEM LUDZKIM..................................................................................... 101 GRAFIKA KOMPUTEROWA .............................................................................................................. 105 HISTORIA MYŚLI EKONOMICZNEJ .................................................................................................... 110 INSTRUMENTARIUM GOSPODAROWANIA KAPITAŁEM LUDZKIM .................................................. 113 INWESTYCJE FINANSOWE................................................................................................................ 116 KAPITAŁ LUDZKI NA RYNKU PRACY ................................................................................................. 119 KOMPUTEROWE WSPOMAGANIE DECYZJI BIZNESOWYCH II ......................................................... 124 KOMPUTEROWE WSPOMAGANIE DECYZJI BIZNESOWYCH ............................................................ 127 KONKURENCYJNOŚĆ GOSPODAROWANIA ...................................................................................... 130 MAKROEKONOMIA.......................................................................................................................... 133 METODY ANALIZY FINANSOWEJ...................................................................................................... 136 MIĘDZYNARODOWE STANDARDY RACHUNKOWOŚCI .................................................................... 142 NOWOCZESNE TECHNOLOGIE INFORMATYCZNE............................................................................ 145 PRAWO GOSPODARCZE ................................................................................................................... 148 PSYCHOLOGIA PRACY ...................................................................................................................... 152 RACHUNEK KOSZTÓW I WYNIKÓW ................................................................................................. 156 RACHUNKOWOŚĆ FINANSOWA ...................................................................................................... 159 REWIZJA FINANSOWA I WYCENA BILANSOWA ............................................................................... 162 RYNEK I INSTRUMENTY FINANSOWE .............................................................................................. 165 RYNEK PIENIĘŻNY I FINANSOWY ..................................................................................................... 169 SEMINARIUM................................................................................................................................... 173 3 STRATEGIE PODATKOWE ................................................................................................................. 176 TEORIA KAPITAŁU LUDZKIEGO ........................................................................................................ 180 UBEZPIECZENIA I RYZYKO W DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ ........................................................ 184 WNIOSKOWANIE STATYSTYCZNE .................................................................................................... 190 ZACHOWANIA LUDZI W SYTUACJACH KRYZYSOWYCH.................................................................... 196 ZARYS HISTORII SZTUKI.................................................................................................................... 199 ZARZĄDZANIE STRATEGICZNE ......................................................................................................... 203 ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI UE ....................................................................................................... 208 ZARZĄDZANIE CYKLEM ŻYCIA SYSTEMU INFORMATYCZNEGO ....................................................... 211 ZINTEGROWANE SYSTEMY INFORMATYCZNE ................................................................................. 214 4 Część pierwsza Informacje o Uczelni 5 Informacje o Uczelni Nazwa i adres: Zachodniopomorska Szkoła Biznesu ul. Żołnierska 53, 71-210 Szczecin www.zpsb.pl Wydział Zamiejscowy w Gryficach, ul Piłsudskiego 34, 72-300 Gryfice Wydział Zamiejscowy w Kołobrzegu, ul. Jedności Narodowej 86, 78-100 Kołobrzeg Wydział Zamiejscowy w Stargardzie Szczecińskim, ul. Park 3 Maja 2, 73-110 Stargard Wydział Zamiejscowy w Świnoujściu, ul. Grunwaldzka 47, 72-600 Świnoujście Władze Uczelni: Rektor ZPSB: prof. dr hab. Wojciech Olejniczak Prorektor ds. Dydaktyki: prof. zw. dr hab. Antoni Nowakowski Prorektor ds. Rozwoju: dr hab. prof. ZPSB Aneta Zelek Dziekan Wydziału Nauk Społecznych: dr prof. ZPSB Grażyna Maniak Dziekan Wydziału Ekonomii i Informatyki: dr hab. prof. ZPSB Aleksandra Grzesiuk Dziekan Wydziału Zamiejscowego w Gryficach mgr Helena Stenzel Dziekan Wydziału Zamiejscowego w Kołobrzegu mgr Włodzimierz Wróbel Dziekan Wydziały Zamiejscowego w Stargardzie Szczecińskim dr hab. prof. ZPSB Aleksandra Grzesiuk Dziekan Wydziału Zamiejscowego w Świnoujściu mgr Helena Stenzel Prodziekan ds. Elearning: dr Dorota Dżega Kalendarz roku akademickiego: Organizacja roku akademickiego 2012/2013 Semestr Zimowy Zajęcia dydaktyczne: 1.X.2012 - 29.I.2013 r. 28.I.2013 tj. poniedziałek - zajęcia wg planu czwartkowego 29.I.2013 tj. wtorek - zajęcia wg planu piątkowego Ferie zimowe: 24.XII.2012 - 4.I.2013 r. Sesja egzaminacyjna: 30.I.2013 - 10.II.2013 Przerwa semestralna: 11.II.2013 15.II.2013 r. Dzień Rektorski: 2.XI.2012 (piątek) Semestr Letni Zajęcia dydaktyczne: 18.II.2013 - 18.VI.2013 r. 10.VI. tj. poniedziałek - zajęcia wg planu czwartkowego 11.VI. tj. wtorek zajęcia wg planu piątkowego 17.VI. tj. poniedziałek zajęcia wg planu czwartkowego 18.VI. tj. wtorek zajęcia wg planu piątkowego Ferie wiosenne: 28.III.2013 - 5.IV.2013 r. Sesja egzaminacyjna: 19.VI.2013 30.VI.2013 r. Oficjalne Święto Szkoły: 31.III.2013 r. Dni Rektorskie: 2.V.2013 (czwartek), 31.V.2013 (piątek) 6 Ogólne informacje o Uczelni Zachodniopomorska Szkoła Biznesu, jako pierwsza niepubliczna uczelnia wyższa na Pomorzu Zachodnim powstała w marcu 1993 roku. Uczelnia jest wpisana do Rejestru Uczelni Niepublicznych i Związków Uczelni Niepublicznych prowadzonego przez MNiSW pod numerem 15. Doświadczenia zdobyte w ciągu tych lat umożliwiły utworzenie wyższej uczelni z dobrą kadrą dydaktyczną, autorskim programem nauczania oraz własną bazą materialną. Głównym hasłem misji rozwoju ZPSB jest rozwinięcie akronimu nazwy Uczelni: ZAWSZE PROFESJONALNIE SŁUŻYMY BIZNESOWI Zachodniopomorska Szkoła Biznesu jest: • uczelnią niepubliczną działającą na podstawie ustawy o szkolnictwie wyższym, • instytucją non-profit – reinwestującą zyski z działalności w rozwój uczelni, • uczelnią autonomiczną w definiowaniu swojej misji, celów i priorytetów działania, co wyraża się w wolności edukacji, badań naukowych oraz rozwoju intelektualnego, • uczelnią o praktycznym profilu kształcenia, kształcącą profesjonalne kadry menedżerskie i pokrewne dla nowoczesnej gospodarki, • instytucją naukowo-edukacyjną, współpracującą z otoczeniem gospodarczym na rzecz rozwoju społeczno – gospodarczego w Euroregionie, • instytucją opartą o system wartości humanistycznych, kształcącą w duchu poszanowania praw człowieka, patriotyzmu, demokracji, ekorozwoju oraz odpowiedzialności za losy społeczeństwa i kraju, • uczelnią respektującą i promującą europejski system wartości oraz wolności, • uczelnią respektującą zasady poszanowania praw chroniących własność intelektualną, • uczelnią bazującą na zasadach profesjonalizmu i partnerstwa. Aktualnie Zachodniopomorska Szkoła Biznesu prowadzi działalność dydaktyczną w następujących jednostkach organizacyjnych: • • • • • • Wydział Ekonomii i Informatyki (kierunek Ekonomia I st., Ekonomia II st, Informatyka I st, Transport I st.) Wydział Nauk Społecznych (kierunek Zarządzanie I st., Socjologia I st.) Wydział Zamiejscowy w Gryficach (kierunek Ekonomia I st., Pedagogika I st.) Wydział Zamiejscowy w Kołobrzegu (kierunek Ekonomia I st.) Wydział Zamiejscowy w Stargardzie Szczecińskim (kierunek Ekonomia I st.) Wydział Zamiejscowy w Świnoujściu (kierunek Ekonomia I st., kierunek Fizjoterapia I st.). 7 Zestawienie specjalności na kierunku Ekonomia I i II stopień w poszczególnych jednostkach organizacyjnych ZPSB Kierunek studiów Wydział Ekonomii i Informatyki Ekonomia, I stopień Specjalność Ekonomika i organizacja przedsiębiorstw Rachunkowość i finanse E-biznes Logistyka w gospodarce Ekonomika i organizacja turystyki International business (studia w języku angielskim) Ekonomia. II stopień Ekonomia menedżerska Doradztwo finansowe Kapitał ludzki w biznesie Rachunkowość zarządcza Informatyka w biznesie International business (studia w języku angielskim) Wydział Przedsiębiorczości w Gryficach Ekonomia, I stopień Ekonomika i organizacja przedsiębiorstw Rachunkowość i finanse E-biznes Logistyka w gospodarce Ekonomika i organizacja turystyki Wydział Przedsiębiorczości w Kołobrzegu Ekonomia, I stopień Ekonomika i organizacja przedsiębiorstw Rachunkowość i finanse Ekonomika i organizacja turystyki Wydział Przedsiębiorczości w Stargardzie Szczecińskim Ekonomia, I stopień Ekonomika i organizacja przedsiębiorstw Rachunkowość i finanse E-biznes Logistyka w gospodarce Wydział Przedsiębiorczości w Świnoujściu Ekonomia, I stopień Ekonomika i organizacja przedsiębiorstw Rachunkowość i finanse Ekonomika i organizacja turystyki 8 Ogólne zasady rekrutacji Warunkiem przyjęcia na studia I stopnia jest ukończenie szkoły średniej oraz zdanie egzaminu maturalnego. Kandydat na studia I stopnia powinien złożyć w dziekanacie następujące dokumenty: • wypełniony kwestionariusz lub formularz rekrutacji on-line, • świadectwo maturalne, • świadectwo ukończenia szkoły średniej (dla "nowej matury"), • ksero dowodu osobistego, • 3 zdjęcia w stroju wizytowym - legitymacyjne (również w formacie JPG - koperta podpisana), • orzeczenie o stopniu niepełnosprawności (osoby z przyznaną rentą). Specyfikacja zdjęcia do Elektronicznej Legitymacji Studenckiej: • zdjęcie do Elektronicznej Legitymacji Studenckiej (ELS) powinno spełniać te same wymagania, co zdjęcie do dowodu osobistego • zdjęcie w postaci elektronicznej powinno mieć rozmiary 300*375 pikseli, co pozwala na wydrukowanie w rozmiarze 2 cm * 2,5 cm z odpowiednią jakością • wymagany jest format JPG • maksymalny rozmiar pliku ze zdjęciem, to 50 kilobajtów • do dziekanatu dostarczamy zdjęcie na płycie CD 9 Warunkiem przyjęcia na studia II stopnia jest ukończenie studiów I stopnia i posiadanie tytułu Inżyniera bądź licencjata. Wymagane dokumenty w procesie rekrutacji na studia II stopnia: • wszystkie dokumenty takie jak w przypadku rekrutacji na studia I stopnia, • odpis dyplomu ukończenia studiów pierwszego stopnia i suplement (dotyczy obron od 2005 roku)/indeks Kwalifikacja na studia odbywa się na podstawie dokumentów złożonych przez kandydata. Wydziałowe Komisje Rekrutacyjne podejmują decyzję o przyjęciu kandydata na studia. O przyjęciu na studia kandydat jest informowany na piśmie. 10 Część druga Informacje o programach studiów 11 1.Przyznawane kwalifikacje i ich poziom Absolwent studiów drugiego stopnia na kierunku Ekonomia otrzymuje tytuł magistra. Studia trwają cztery semestry i obejmują minimum 120 ECTS. 2. Procedura dyplomowa Kierunek Ekonomia, II stopień 1. FORMA : Procedura dyplomowa dla studiów II* obejmuje pracę magisterską oraz obronę pracy magisterskiej. Obronę przeprowadza Komisja Obron II*. 2. KOMISJA: W skład Komisji Obron II* wchodzą: Dziekan lub Rektor lub Prorektor (lub wskazany samodzielny pracownik naukowy) jako przewodniczący Komisji, Promotor pracy magisterskiej oraz Recenzent pracy magisterskiej. 3. PRZEBIEG OBRONY: Student przedstawia krotką prezentację tez i wniosków pracy magisterskiej oraz odpowiada na 3 pytania, według następującej struktury: - pytanie 1 – nauki ogólne i kierunkowe - pytanie 2 – przedmioty specjalnościowe - pytanie 3 – pytanie od recenzenta dotyczące problematyki objętej w pracy magisterskiej. 4. PYTANIA EGZAMINACYJNE: Rady Wydziałów opracowują listy zagadnień i obszarów problemowych będących podstawą dla dwóch pierwszych pytań (minimum 50 pozycji). Obie listy są udostępniane studentom przestępującym do obrony. 12 3. Kierunkowe efekty kształcenia Ekonomia, II stopień Wydział Ekonomii i Informatyki Efekty kształcenia dla kierunku studiów EKONOMIA, II stopień. Po ukończeniu studiów drugiego stopnia na kierunku studiów EKONOMIA absolwent: WIEDZA posiada rozbudowaną wiedzę w zakresie terminologii ekonomicznej, finansowej i zarządczej, rozumie jej źródła oraz zastosowania w obrębie nauk społecznych posiada pogłębioną wiedzę z zakresu innych nauk społecznych (socjologii, zarządzania, prawa) i ich relacji do ekonomii posiada pogłębioną wiedzę o ideach i poglądach przedstawicieli historycznych szkół ekonomicznych, historycznej ewolucji tych poglądów, potrafi dokonać ich krytycznej oceny oraz praktycznych zastosowań tych poglądów we współczesnej ekonomii zna najważniejsze współczesne nurty ekonomiczne, ich twierdzenia, poglądy przedstawicieli tych nurtów oraz sposoby analizy rzeczywistych zjawisk ekonomicznych przez ich pryzmat zna zasady tworzenia i rozwoju form indywidualnej przedsiębiorczości, rozumie podstawy funkcjonowania, rozwoju i tworzenia przedsiębiorstw, wykorzystując wiedzę z zakresu ekonomii, finansów i zarządzania posiada pogłębiona wiedzę o normach prawnych, organizacyjnych, społecznych i etycznych funkcjonowania przedsiębiorstw i procesów gospodarczych posiada rozbudowaną wiedzę pozwalającą na świadome kształtowanie ram instytucjonalnych funkcjonowania gospodarki posiada rozbudowaną umożliwiającą ocenę zjawisk ekonomicznych, w tym finansowych, w perspektywie krajowej, międzynarodowej i międzykulturowej posiada wiedzę z zakresu ochrony własności przemysłowej i ochrony własności intelektualnej oraz konieczność zarządzania zasobami własności intelektualnej Posiada pogłębioną wiedzę z zakresu narzędzi ilościowych wykorzystywanych w badaniach ekonomicznych oraz do rozwiązywania problemów decyzyjnych, strategicznych i operacyjnych UMIEJĘTNOŚCI potrafi dokonać obserwacji i interpretacji zjawisk ekonomicznych, społecznych i finansowych oraz posiada umiejętność pogłębionej oceny tych zjawisk i ich powiązań z różnymi obszarami działalności gospodarczej 13 potrafi wykorzystywać wiedzę teoretyczną z zakresu ekonomii oraz powiązanych z nią dyscyplin w celu analizowania i interpretowania różnorodnych problemów ekonomicznych, dobierając odpowiednie dane i metody tej analizy oraz na tym tle formułować własne opinie potrafi prognozować i modelować złożone procesy gospodarcze oraz ich praktyczne skutki obejmujące zjawiska z różnych obszarów życia gospodarczego i społecznego z wykorzystaniem zaawansowanych metod i narzędzi ekonomicznych posiada zaawansowane umiejętności badawcze i prognostyczne pozwalające na wskazanie przyczyn i skutków podejmowanych przez inwestorów i podmioty gospodarcze decyzji ekonomicznych potrafi w sposób precyzyjny i spójny wypowiadać się w mowie i piśmie na tematy dotyczące wybranych zagadnień ekonomicznych, wykorzystując różne ujęcia teoretyczne zarówno z dorobku ekonomii, jak i dyscyplin pokrewnych posiada rozbudowaną umiejętność formułowania praktycznych wniosków użytecznych dla decydentów oraz prezentowania własnych pomysłów i wątpliwości w oparciu o argumentację odwołującą się do wybranych teorii oraz poglądów znanych ekonomistów polskich i zagranicznych potrafi samodzielnie sporządzać zestawienia, raporty, analizy i ekspertyzy ułatwiające podejmowanie poprawnych decyzji ekonomicznych, w tym inwestycyjnych, oraz posiada umiejętność samodzielnego proponowania rozwiązań konkretnego problemu gospodarczego posiada umiejętność rozumienia i analizowania zjawisk gospodarczych, w tym inwestycyjnych, rozszerzoną o umiejętność pogłębionej teoretycznie oceny tych z zastosowaniem metody badawczej; ponadto potrafi weryfikować poprawność raportów, analiz i ekspertyz wykonanych przez siebie oraz innych potrafi pracować w zespole rozwiązującym konkretne zadania z zakresu ekonomii, pełniąc różne role, w tym role kierownicze; posiada przy tym umiejętności organizacyjne pozwalające na realizację celów związanych z projektowaniem i podejmowaniem działań profesjonalnych potrafi posługiwać się językiem obcym, na poziomie co najmniej średniozaawansowanym, zgodne z wymaganiami określonymi dla poziomu B2+ Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego, w tym także posiada umiejętność posługiwania się słownictwem ekonomicznym w języku obcym KOMPETENCJE SPOŁECZNE ma świadomość poziomu swojej wiedzy, dokonuje samooceny własnych kompetencji, nabytą wiedzę i umiejętności potrafi samodzielnie uzupełniać i doskonalić, rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się zawodowego i rozwoju osobistego ma świadomość zalet i ograniczeń wykorzystywanych metod badawczych, jest krytyczny w stosunku do poznanych metod badawczych i otwarty na stosowanie nowych, niekonwencjonalnych metod, zdolny do samodzielnego poszukiwania alternatywnych, optymalnych rozwiązań analizowanych 14 problemów, dba o precyzję gromadzonych danych i rzetelnie prowadzi analizę jest świadomy złożoności procesów zachodzących we współczesnej gospodarce globalnej, jest zdolny do samodzielnej oceny zjawisk społeczno-gospodarczych (także w perspektywie historycznej), formułowania własnych wniosków na ich temat, prowadzenia merytorycznej dyskusji, prezentacji swoich poglądów i obrony przyjętej argumentacji, zdobywa umiejętność logicznego i analitycznego myślenia, jest zdolny do samodzielnej pracy badawczej, prowadzonej w sposób rzetelny i obiektywny, jest krytyczny wobec wyników własnej pracy potrafi pracować i współdziałać w grupie, aktywnie uczestniczy w grupach, organizacjach, czy instytucjach, jest otwarty na współpracę i budowę relacji, potrafi przyjmować w grupie różne role, w tym kierownicze reprezentuje postawę przedsiębiorczą i kreatywną, jest gotowy do podejmowania zawodowych wyzwań w zakresie procesów i zjawisk ekonomicznych postępuje zgodnie zasadami etyki zawodowej, z poszanowaniem praw autorskich, prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga moralne dylematy związane z wykonywaniem zawodu, ma przekonanie o znaczeniu zachowania się w sposób profesjonalny, jest wrażliwy na problemy społeczne, ekonomiczne, finansowe odpowiedzialnie przygotowuje się do swojej pracy, odpowiednio określa priorytety służące realizacji określonych zadań, tak samodzielnie zdefiniowanych jak i zleconych przez innych Profile zawodowe absolwentów i dalsze możliwości kształcenia Absolwent studiów zawodowych I stopnia na kierunku Ekonomia po sześciu semestrach studiów (w trybie stacjonarnym lub niestacjonarnym) otrzymuje tytuł licencjata. Absolwent Zachodniopomorskiej Szkoły Biznesu powinien posiadać wszechstronną wiedzę ekonomiczną oraz być przygotowany do wykonywania zawodu ekonomisty - specjalisty w dziedzinie gospodarowania zasobami finansowymi, ludzkimi i materialnymi. Powinien być przygotowany do przeprowadzania analizy dostępnych lub tworzonych informacji wspierających podejmowanie racjonalnych decyzji osadzonych w kanonach nauk ekonomicznych. Absolwent powinien być przygotowany do pracy w przedsiębiorstwach, organizacjach i instytucjach (publicznych i pozarządowych) -głównie na stanowiskach operacyjnych - w kraju i za granicą. Powinien posiadać niezbędną wiedzę i umiejętności do samodzielnego prowadzenia działalności gospodarczej. Powinien umieć poruszać się swobodnie w europejskiej przestrzeni społeczno-gospodarczej. Powinien znać 15 język obcy na poziomie biegłości B2 Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego Rady Europy. Absolwent jest przygotowany do podjęcia kształcenia na studiach drugiego stopnia. Absolwent studiów II stopnia na kierunku Ekonomia po czterech semestrach studiów (w trybie stacjonarnym lub niestacjonarnym) otrzymuje tytuł magistra. Absolwent posiada wszechstronną i poszerzoną – w stosunku do studiów licencjackich – wiedzę z zakresu ekonomii oraz gospodarowania zasobami finansowymi, ludzkimi i materialnymi. Posiada umiejętności wykorzystywania zaawansowanych metod analitycznych do badania zjawisk i procesów gospodarczych oraz modelowania ich przebiegu w skali mikro- i makroekonomicznej w warunkach gospodarki otwartej na konkurencję międzynarodową. Absolwent jest przygotowany do opracowywania projektów, świadczenia usług doradczych oraz podejmowania racjonalnych decyzji związanych z pozyskiwaniem i wykorzystywaniem zasobów przez podmioty sektora prywatnego i publicznego – w kraju i za granicą. Studia przygotują go do podejmowania pracy w różnych sektorach i segmentach rynku europejskiego oraz do samodzielnego prowadzenia działalności gospodarczej. Absolwent jest przygotowany do podjęcia studiów doktoranckich. 16 Struktura programu wraz z liczbą punktów ECTS Ekonomia, I stopień, studia stacjonarne i niestacjonarne Wydział Ekonomii i Informatyki, Wydział Przedsiębiorczości w Świnoujściu, Wydział Przedsiębiorczości w Stargardzie Szczecińskim, Wydział Przedsiębiorczości w Gryficach, Wydział Przedsiębiorczości w Kołobrzegu Przedmiot Lp. Sposób zalicz. Ogółem I. 1 2 3 4 5 186 Przedmioty ogólnouczelniane J. obcy Technologie informatyczne Socjologia Ochrona własności intelektualnej w-f (tylko dla studiów stacjonarnych) II. Przedmioty podstawowe 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 Matematyka Statystyka opisowa Ekonometria Podstawy makroekonomii Mikroekonomia Rachunkowość Zarządzanie Prawo Międzynarodowe stosunki gospodarcze Polityka gospodarcza Polityka społeczna Finanse publiczne i rynki finansowe Analiza ekonomiczna Finanse przedsiębiorstw Negocjacje Zachowania organizacji Marketing Punkty ECTS 18 Z/E Z Z Z Z 4 4 4 4 2 106 Z/E Z/E Z/E Z/E Z/E Z/E Z/E E E Z Z Z/E Z/E Z/E Z Z Z/E 6 5 5 12 12 6 6 4 5 4 4 5 5 6 4 4 5 17 22 Badania rynkowe i marketingowe 23 Logistyka 24 Projektowanie zakładania firmy III. 25 26 27 28 29 30 31 32 33 Z Z Z Przedmioty specjalnościowe Przedmiot 1 Przedmiot 2 Przedmiot 3 Przedmiot 4 Przedmiot 5 Przedmiot 6 Przedmiot 7 Przedmiot 8 Projekt końcowy 42 Z/E Z Z/E Z/E Z Z/E Z/E Z Z IV. Przedmioty do wyboru 34 35 36 37 V. Przedmiot 1 Przedmiot 2 Przedmiot 3 Przedmiot 4 Praktyka studencka 2 2 4 4 4 4 4 4 4 4 4 10 16 Z Z Z Z Z 4 4 4 4 4 Lista przedmiotów do wyboru: Ekonomia integracji europejskiej Sztuka autoprezentacji Różnice kulturowe Projektowanie stron www Elementy fizjologii pracy i ergonomii Gospodarka regionalna E-finanse E-biznes Grafika komputerowa Zarys historii sztuki Biznes plan 18 Przedmioty specjalnościowe dla kierunku Ekonomia I stopnia, studia stacjonarne i niestacjonarne Ekonomika i Organizacja Przedsiębiorstw Lp. Przedmiot Sposób zalicz. III. Przedmioty specjalnościowe 1 Podstawy nauki o przedsiębiorstwie 2 Gospodarowanie zasobami ludzkimi Gospodarowanie zasobami 3 niematerialnymi 4 Polityka produktu 5 Strategie rozwoju przedsiębiorstw Funkcjonowanie i rozwój małych 6 przedsiębiorstw Przedsiębiorstwo na rynku 7 międzynarodowym 8 Polityka jakości w przedsiębiorstwie 9 Projekt końcowy Punkty ECTS 42 Z/E Z 4 4 Z/E 4 Z Z/E 4 4 Z 4 Z/E 4 Z/E Z 4 10 19 Logistyka w gospodarce Przedmiot Lp. Sposób zalicz. III. Przedmioty specjalnościowe 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Logistyka produkcji Logistyka dystrybucji Transport i spedycja międzynarodowa Gospodarka magazynowa Polityka transportowa Rynek usług logistycznych Finansowanie projektów z funduszy UE Polityka jakości w przedsiębiorstwie Projekt końcowy Punkty ECTS 42 Z/E Z Z/E Z/E Z Z/E Z/E Z Z 4 4 4 4 4 4 4 4 10 Sposób zalicz. Punkty ECTS Rachunkowość i finanse Lp. Przedmiot III. Przedmioty specjalnościowe 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Instrumenty finansowe Rachunkowość zarządcza Rachunkowość finansowa Sprawozdawczość finansowa i auditing Ryzyko finansowe Polityka bilansowa Prawo podatkowe Inżynieria finansowa w przedsiębiorstwie Projekt końcowy 42 Z Z/E Z Z/E Z/E Z E Z/E Z 4 4 4 4 4 4 4 4 10 20 Biznes Międzynarodowy (International Business) – studia w języku angielskim Lp. Przedmiot Sposób zalicz. III. Przedmioty specjalnościowe 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Kulturowe aspekty zarządzania międzynarodowego Funkcjonowanie korporacji międzynarodowych Międzynarodowe Public Relations Negocjacje międzynarodowe Zarządzanie projektami międzynarodowymi Gospodarowanie zasobami ludzkimi w skali międzynarodowej Prawo międzynarodowe Międzynarodowa konkurencyjność przedsiębiorstw Projekt końcowy Punkty ECTS 42 Z 4 Z/E 4 Z/E Z 4 4 Z/E 4 Z 4 E 4 E 4 Z 10 Sposób zalicz. Punkty ECTS Ekonomika i Organizacja Turystyki Lp. Przedmiot III. Przedmioty specjalnościowe 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Ekonomika turystyki Geografia turystyczna Zagospodarowanie turystyczne Marketing w turystyce Turystyka kwalifikowana i rekreacyjna Zarządzanie hotelami Warsztaty turystyczne Obsługa ruchu turystycznego Projekt końcowy 42 Z/E Z Z Z/E Z/E Z/E Z Z/E Z 4 4 4 4 4 4 4 4 10 21 E-biznes Lp. Przedmiot Sposób zalicz. III. Przedmioty specjalnościowe 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Podstawy nauki o przedsiębiorstwie Zachowania nabywców on-line Badania marketingowe on-line E-komunikacja Organizacja sprzedaży on-line Formy handlu internetowego E-biznes na rynku B2B Strategie marketingowe w sieci Projekt końcowy Punkty ECTS 42 Z/E Z Z Z/E Z/E Z/E Z Z/E Z 4 4 4 4 4 4 4 4 10 22 Ekonomia II stopnia, studia stacjonarne i niestacjonarne Wydział Ekonomii i Informatyki Przedmiot Lp. Sposób zalicz. Ogółem I. 1 120 Przedmioty ogólnouczelniane J. obcy 2 Z Przedmioty podstawowe 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 18 Wnioskowanie statystyczne Ekonometria i prognozowanie procesów gospodarczych Ekonomia menedżerska Makroekonomia Prawo gospodarcze Historia myśli ekonomicznej Ekonomia matematyczna Ekonomia międzynarodowa Gospodarowanie kapitałem ludzkim Rynek kapitałowy i finansowy Ekonomika konsumpcji Zarządzanie strategiczne Globalizacja Ekonomiczne uwarunkowania innowacji Przedmiot 1 Przedmiot 2 Przedmiot 3 Przedmiot 4 Przedmiot 5 Przedmiot 6 Seminarium Z/E 6 Z/E 8 E Z/E E E Z/E Z/E E E Z Z Z Z 6 6 6 4 6 4 6 6 4 6 2 2 42 Z/E Z Z/E Z Z/E Z Z IV. Przedmioty do wyboru 40 Przedmiot 1 41 Przedmiot 2 2 72 III. Przedmioty specjalnościowe 28 29 30 31 32 33 36 Punkty ECTS 4 4 4 4 4 4 18 4 Z Z 2 2 23 Lista przedmiotów do wyboru: Etyka w biznesie Firma symulacyjna Komputerowe wspomaganie decyzji biznesowych E-biznes Strategie podatkowe Grafika komputerowa Zarys historii sztuki Przedmioty specjalnościowe dla kierunku Ekonomia II stopnia, studia stacjonarne i niestacjonarne Doradztwo Finansowe Lp. Przedmiot Sposób zalicz. III. Przedmioty specjalnościowe 1 2 3 4 5 Controlling Metody analizy finansowej Biznes plan Inwestycje finansowe Rynek i instrumenty finansowe Budowanie wartości 6 przedsiębiorstwa 7 Seminarium Punkty ECTS 42 Z Z/E Z Z/E Z/E 4 4 4 4 4 Z 4 Z 18 24 Ekonomia Menedżerska Przedmiot Lp. Sposób zalicz. III. Przedmioty specjalnościowe 1 2 3 4 5 6 7 Konkurencyjność gospodarowania Metody analizy finansowej Efektywność gospodarowania Ubezpieczenia i ryzyko w działalności gospodarczej Finansowanie działalności gospodarczej Decyzje menedżerskie Seminarium Punkty ECTS 42 Z 4 Z/E Z 4 4 Z/E 4 Z/E 4 Z Z 4 18 Sposób zalicz. Punkty ECTS Kapitał Ludzki w Biznesie Lp. Przedmiot III. Przedmioty specjalnościowe 1 2 3 4 5 6 7 Konkurencyjność gospodarowania Metody analizy finansowej Efektywność gospodarowania Ubezpieczenia i ryzyko w działalności gospodarczej Finansowanie działalności gospodarczej Decyzje menedżerskie Seminarium 42 Z 4 Z/E Z 4 4 Z/E 4 Z/E 4 Z Z 4 18 25 Rachunkowość Zarządcza Lp. III. Przedmiot Sposób zalicz. Przedmioty specjalnościowe 1 Rachunkowość finansowa 2 Metody analizy finansowej Rewizja finansowa i wycena 3 bilansowa 4 Rachunek kosztów i wyników 5 Rynek i instrumenty finansowe Międzynarodowe standardy 6 rachunkowości 7 Seminarium Punkty ECTS 42 Z Z/E 4 4 Z/E 4 Z Z/E 4 4 Z 4 Z 18 Biznes Międzynarodowy (International Business) – studia w języku angielskim Lp. Przedmiot Sposób zalicz. III. Przedmioty specjalnościowe 1 Finanse międzynarodowe Międzynarodowe standardy 2 analizy finansowej 3 Biznes międzynarodowy 4 Zarządzanie projektami UE Zarządzanie ryzykiem na rynkach 5 finansowych 6 Negocjacje międzynarodowe 7 Seminarium Punkty ECTS 42 Z/E 4 Z 4 Z/E Z 4 4 Z/E 4 Z Z 4 18 26 Informatyka w Biznesie Lp. III. 1 2 3 4 5 6 Przedmiot Sposób zalicz. Przedmioty specjalnościowe Nowoczesne technologie informatyczne Zintegrowane systemy informatyczne Komputerowe wspomaganie decyzji biznesowych II Zarządzanie cyklem życia systemu informatycznego Efektywność zastosowań technologii informatycznych Seminarium Punkty ECTS 42 Z/E 4 Z 4 Z 4 E 4 E 4 Z 18 27 Część trzecia Opis poszczególnych przedmiotów w porządku alfabetycznym Kierunek Ekonomia, studia drugiego stopnia Wydział Ekonomii i Informatyki 28 JĘZYK ANGIELSKI Nazwa przedmiotu: JĘZYK ANGIELSKI Kod przedmiotu: Nazwa kierunku studiów: Ekonomia Nazwa specjalności: wszystkie Jednostka prowadząca dany przedmiot (Wydział): Wydział Ekonomii i Informatyki Poziom studiów: II Rok: 1 Semestr: Profil kształcenia: praktyczny Język wykładowy: Kategoria przedmiotu: Status przedmiotu: Angielski ogólnouczelniany obligatoryjny Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach stacjonarnych Razem Wykład Ćwiczenia Laboratorium Lektoraty 45 Seminarium E-learning Inne 45 Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach niestacjonarnych Razem Wykład Ćwiczenia Laboratorium Lektoraty 28 Seminarium E-learning Inne 28 Cel przedmiotu Wprowadzenie do języka studenta leksykonu biznesowego w kontekście typowych dla biznesu zagadnień Wymagania wstępne Poziom języka B2 Efekty kształcenia Wiedza Odniesienie efektów kształcenia przedmiotu do kierunkowych efektów kształcenia 1)Rozpoznaje frazy , idiomy i kolokacje w zagadnieniach KE2_W01 biznesowych poruszanych na zajęciach. 2) Rozpoznaje struktury gramatyczne pozwalające na KE2_W01 rozumienie języka na poziomie B2/C1 w kontekście biznesowym 3)Demonstruje wyżej wspomniane słownictwo jaki i struktury w korespondencji biznesowej we właściwy sposób 4)Używa wyżej wspomnianego słownictwa i struktur w 29 mówieniu Umiejętności 4)Demonstruje umiejętności komunikacyjne w czytaniu jak i słuchanie odgadując znaczenie nieznanych fraz jak i przypisując właściwe intencje danym wypowiedziom 5)Wdraża materiał nabyty indywidualnie poza zajęciami w sali wykładowej do swojego aktywnego języka Kompetencje 6)Rozwiązuje złożone problemy handlowe w korespondencji 7)Sprawnie notuje społeczne 8)Przekazuje stosownie wiadomości telefonicznie i mailowo 9)Negocjuje wszelkimi środkami komunikacji 10)Prezentuje w przekonywujący sposób produkty jak i usługi Pełny opis przedmiotu (treści programowe) 1.Natura komunikacji 2.Marketing międzynarodowy 3.Budowanie relacji w biznesie 4.Sukces i jego znaczenie 5.Satysfakcja z pracy 6.Ryzyko Metoda komunikacyjna z naciskiem na podejście leksykalne Metody kształcenia Forma i warunki zaliczenia KE2_K06 KE2_K08 KE2_K05 Liczba godzin kontaktowych stacjonarne niestacjonarne 8 8 8 8 8 5 4 4 6 4 6 4 Test pisemny i ustny. Nr efektu kształcenia dla przedmiotu 1-10 Metody weryfikacji efektów kształcenia Monitorowanie pracy studenta w parze i grupie Test próbny TELC na poziomie B2 business Nakład pracy studenta Udział w zajęciach dydaktycznych Samodzielne przygotowanie się do zaliczenia i do zajęć: Listy, raporty ,mema ŁĄCZNY nakład pracy studenta w godz. Liczba punktów ECTS Literatura Market Leader upperintermediate podstawowa Literatura uzupełniająca KE2_U10 1-10 Liczba godzin pracy studenta Studia stacjonarne Studia niestacjonarne 45 5 28 22 50 2 50 2 Publikacje umieszczone w podręczniku jako literatura dodatkowa do każdego z modułów 30 Koordynator przedmiotu Zbigniew Kulik Email do koordynatora przedmiotu [email protected] 31 BIZNES PLAN Nazwa przedmiotu: BIZNES PLAN Kod przedmiotu: Nazwa kierunku studiów: Ekonomia Nazwa specjalności: Doradztwo Finansowe Jednostka prowadząca dany przedmiot (Wydział): Wydział Ekonomii i Informatyki Poziom studiów: II Rok: II Semestr: III Język wykładowy: polski Profil kształcenia: praktyczny Kategoria przedmiotu: Status przedmiotu: specjalnościowy obligatoryjny Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach stacjonarnych Razem Wykład 30 Ćwiczenia Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning Inne 30 Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach niestacjonarnych Razem 14 Cel przedmiotu Wymagania wstępne Wykład Ćwiczenia Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning 14 Integracja wiedzy z zakresu podstaw mikroekonomii, prawa gospodarczego, organizacji firmy, zarządzania firmą, finansów firmy, rachunkowości, marketingu Pokazanie podstawowych zasad opracowania, realizacji i kontroli efektów biznes planu Nabycie umiejętności tworzenia biznes planu Student powinien posiadać wiedzę w zakresie mikroekonomii, prawa gospodarczego, organizacji firmy, zarządzania firmą, finansów firmy, rachunkowości, marketingu. Efekty kształcenia Wiedza Inne 1.Student charakteryzuje rolę i znaczenie biznes planu w procesie tworzenia i rozwoju działalności gospodarczej, opisuje strukturę biznes planu Odniesienie efektów kształcenia przedmiotu do kierunkowych efektów kształcenia KE2_W05 32 Umiejętności 2.Student potrafi dokonać obserwacji i interpretacji zjawisk KE2_U01 ekonomicznych, społecznych i finansowych oraz wykorzystać ich ocenę w procesie opracowania biznes planu 3.Student potrafi wykorzystywać wiedzę teoretyczną z zakresu ekonomii oraz powiązanych z nią dyscyplin w procesie opracowania biznes planu 4.Student potrafi prognozować praktyczne efekty realizacji KE2_U02 biznes planu przedsięwzięcia. KE2_U03 5.Student potrafi diagnozować i charakteryzować przyczyny opracowania biznes planu oraz potrafi określić skutki ekonomiczne jego realizacji 6.Student potrafi przygotować biznes plan w sposób odpowiadający potrzebom decydenta 7.Student potrafi samodzielnie sporządzać biznes plany ułatwiające podejmowanie poprawnych decyzji ekonomicznych, w tym inwestycyjnych 8.Student potrafi weryfikować poprawność opracowanych biznes planów. Kompetencje 9.Student ma świadomość poziomu swojej wiedzy, dokonuje samooceny własnych kompetencji, nabytą wiedzę i umiejętności społeczne potrafi samodzielnie uzupełniać i doskonalić, rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się zawodowego i rozwoju osobistego 10.Student rozwija umiejętność logicznego i analitycznego myślenia 11.Student potrafi pracować i współdziałać w grupie, potrafi przyjmować w grupie różne role, w tym kierownicze 12.Student reprezentuje postawę przedsiębiorczą i kreatywną 13.Student postępuje zgodnie zasadami etyki zawodowej, z poszanowaniem praw autorskich, ma przekonanie o znaczeniu zachowania się w sposób profesjonalny 14.Student odpowiedzialnie przygotowuje się do swojej pracy, odpowiednio określa priorytety służące realizacji określonych zadań, tak samodzielnie zdefiniowanych jak i zleconych przez innych Pełny opis przedmiotu (treści programowe) Ćwiczenia • • • • • • • • • • Planowanie działalności-planowanie krótkookresowe-biznes plan Określenie celów, funkcji i struktury biznes planu Określenie założeń do opracowania grupowego biznes planu przedsięwzięcia gospodarczego Streszczenie projektu przedsięwzięcia, charakterystyka firmy, charakterystyka produktu lub usługi, charakterystyka przedsięwzięcia Analiza strategiczna przedsięwzięcia Plan techniczny Plan organizacyjny Plan finansowy Prezentacja opracowanych biznes planów Problemy praktyczne opracowania, realizacji i kontroli biznes planów Ćwiczenia • Biznes plan: pojęcie, funkcje, przeznaczenie, adresaci, struktura KE2_U04 KE2_U06 KE2_U07 KE2_U08 KE2_K01 KE2_K04 KE2_K05 KE2_K06 KE2_K07 KE2_K08 Liczba godzin kontaktowych stacjonarne niestacjonarne 30 2 4 2 2 4 2 2 4 6 2 14 2 33 • • • • • • Streszczenie projektu przedsięwzięcia, charakterystyka firmy, charakterystyka produktu lub usługi, charakterystyka przedsięwzięcia Analiza strategiczna Plan techniczny Plan organizacyjny Plan finansowy Problemy praktyczne opracowania, realizacji i kontroli biznes planów Metody kształcenia • • • Forma i warunki zaliczenia 2 2 2 2 2 2 Zajęcia o charakterze praktycznym. Ćwiczenia audytoryjne: praca w grupach – opracowywanie i prezentacja przykładowych biznes planów Seminarium: praca w grupach przygotowanie pisemne/omawianie/dyskusja poszczególnych części biznes planu • Zaliczenie z ćwiczeń: ocena składa się z indywidualnej pracy pisemnej opracowanie biznes planu nowej działalności gospodarczej 80% oraz uczestnictwa w ćwiczeniach i dyskusjach w trakcie zajęć (20%) • Zaliczenie seminarium: ocena składa się z indywidualnej pracy pisemnej opracowanie biznes planu nowej działalności gospodarczej 70% oraz prac cząstkowych: przygotowanie pisemne i prezentacja poszczególnych części biznes planu (20%), uczestnictwo w dyskusjach w trakcie seminarium (10%) Nr efektu kształcenia dla przedmiotu Metody weryfikacji efektów kształcenia Zaliczenie pisemne ćwiczeń/seminarium Opracowanie i prezentacje prac grupowych w trakcie ćwiczeń/seminariów Nakład pracy studenta Zajęcia dydaktyczne Przygotowanie się do zajęć Przygotowanie biznes planu Udział w konsultacjach Studiowanie literatury ŁĄCZNY nakład pracy studenta w godz. Liczba punktów ECTS Filar E., Skrzypek J., Biznes plan, Poltext, Warszawa 2005. Literatura 01, 02, 03, 04, 05, 06, 07, 08, 10, 12, 13, 14 01, 02, 03, 04, 05, 06, 07, 08, 09, 10, 11, 12, 13, 14 Liczba godzin pracy studenta Studia stacjonarne Studia niestacjonarne 30 8 50 4 8 100 4 14 14 54 4 14 100 4 34 Literatura uzupełniająca Opolski K., Biznes plan : jak go budować i analizować : podręcznik, CeDeWu, Warszawa 2007 Sasin W., Biznes Plan ,poradnik praktyczny , Interfart, Łódż 2003 Tokarski, M. Tokarski, J. Wójcik, Biznesplan w praktyce, CeDeWu , Warszawa 2007 Pawlak Z., Biznes plan, zastosowania i przykłady, Poltext, Warszawa 2005 Miller M., Biznes plan w praktyce, Helion, Gliwice 2002. Korczyn A., Jak opracować biznes plan? Poradnik metodyczny dla przedsiębiorców, Sigma, Warszawa 2006 Koordynator przedmiotu mgr inż. Mirosław Małecki Email do koordynatora przedmiotu [email protected] podstawowa 35 BUDOWANIE WARTOŚCI PRZEDSIĘBIORSTWA Nazwa przedmiotu: BUDOWANIE WARTOŚCI PRZEDSIĘBIORSTWA Kod przedmiotu: Nazwa kierunku studiów: Ekonomia Nazwa specjalności: Doradztwo Finansowe Jednostka prowadząca dany przedmiot (Wydział): Wydział Ekonomii i Informatyki Poziom studiów: Rok: Semestr: II II IV Profil kształcenia: praktyczny Język wykładowy: Kategoria przedmiotu: Status przedmiotu: Polski Specjalnościowy Obligatoryjny Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach stacjonarnych Razem Wykład 30 Ćwiczenia Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning Inne 30 Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach niestacjonarnych Razem 14 Wykład Ćwiczenia Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning 14 Cel przedmiotu Poznanie przez studentów pojęcia, zasad i metod wyceny wartości przedsiębiorstwa. Wymagania wstępne Podstawowe wiedza z zakresu zarządzania Efekty kształcenia Wiedza Umiejętności Inne 1. posiada pogłębioną wiedzę z zakresu innych nauk społecznych (socjologii, zarządzania, prawa) i ich relacji do ekonomii 2. posiada rozbudowaną umożliwiającą ocenę zjawisk ekonomicznych, w tym finansowych, w perspektywie krajowej, międzynarodowej i międzykulturowej 3. potrafi dokonać obserwacji i interpretacji zjawisk ekonomicznych, społecznych i finansowych oraz posiada Odniesienie efektów kształcenia przedmiotu do kierunkowych efektów kształcenia KE2_W01 KE2_W08 KE2_U01 36 umiejętność pogłębionej oceny tych zjawisk i ich powiązań z różnymi obszarami działalności gospodarczej 4. posiada zaawansowane umiejętności badawcze i prognostyczne pozwalające na wskazanie przyczyn i skutków podejmowanych przez inwestorów i podmioty gospodarcze decyzji ekonomicznych 5. potrafi pracować i współdziałać w grupie, aktywnie uczestniczy w grupach, organizacjach, czy instytucjach, jest otwarty na współpracę i budowę relacji, potrafi przyjmować w grupie różne role, w tym kierownicze Kompetencje społeczne Pełny opis przedmiotu (treści programowe) 1. 2. 3. 4. 5. 6. teoretyczne zagadnienia wyceny wartości przedsiębiorstwa wartość księgowa przedsiębiorstwa i wartość netto kategorie kształtujące wartość firmy metody wyceny wartości firmy (majątkowe, dochodowe, mieszane) zarządzanie wartością przedsiębiorstwa narzędzia zarządzania wartością firmy (rachunek kosztów działań, controlling) 7. wynik finansowy a wartość przedsiębiorstwa 8. wartość dla akcjonariuszy Konwersatorium Metody Prace projektowe kształcenia Forma i warunki zaliczenia KE2_U04 KE2_K05 Liczba godzin kontaktowych stacjonarne niestacjonarne 4 3 6 4 3 2 3 1 2 2 1 1 5 3 3 1 Egzamin pisemny Ocena projektu Nr efektu kształcenia dla przedmiotu 1-5 Metody weryfikacji efektów kształcenia Egzamin Projekt końcowy 1-5 Nakład pracy studenta Liczba godzin pracy studenta Studia stacjonarne Studia niestacjonarne Zajęcia 30 14 Przygotowanie się do zajęć 30 31 Przygotowanie się do egzaminu i projektu końcowego 40 55 ŁĄCZNY nakład pracy studenta w godz. 100 100 Liczba punktów ECTS 4 4 Dudycz T., Wartość jako kryterium efektywności, Politechnika Wrocławska 2008. Literatura podstawowa Bednarski L., Analiza finansowa w przedsiębiorstwie, PWE, Warszawa 2007. Copeland T., Koller T., Murrin J., Wycena, mierzenie i kształtowanie wartości firmy, WIG-Press, Warszawa 1997 r. Ehrbar A., EVA. Strategia tworzenia wartości przedsiębiorstwa, WIG-Press, 37 Literatura uzupełniająca Koordynator przedmiotu Warszawa 2000 r. Rappaport A., Wartość dla akcjonariuszy, WIG-Press, Warszawa 1999 r. Zarzecki D., Metody wyceny przedsiębiorstwa, FRR, Warszawa 1999 r. Hawawini G., Viallet C., Finanse menadżerskie. Kreowanie wartości dla akcjonariuszy, PWE, Warszawa 2007 r. Nita B., Metody wyceny i kształtowania wartości przedsiębiorstw, PWE, Warszawa 2007r. prof. dr hab. Leonard Rozenberg Email do koordynatora przedmiotu 38 CONTROLLING Nazwa przedmiotu: CONTROLLING Kod przedmiotu: Nazwa kierunku studiów: Ekonomia Nazwa specjalności: Doradztwo finansowe Jednostka prowadząca dany przedmiot (Wydział): Wydział Ekonomii i Informatyki Poziom studiów: Rok: I Semestr: II Profil kształcenia: praktyczny Studia II stopnia Język wykładowy: polski Kategoria przedmiotu: specjalnościowy Status przedmiotu: obowiązkowy Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach stacjonarnych Razem Wykład 30 Ćwiczenia Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning Inne 30 Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach niestacjonarnych Razem 14 Cel przedmiotu Wymagania wstępne Wykład Ćwiczenia Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning 14 Zapoznanie studentów z pojęciem i klasyfikacją controllingu. Poznanie funkcji i narzędzi controllingu. Poznanie warunków stosowania controllingu w przedsiębiorstwie oraz w innych jednostkach. Znajomość podstawowej wiedzy z rachunkowości finansowej i zarządczej oraz podstaw finansów i analizy finansowej. Efekty kształcenia Wiedza Inne Odniesienie efektów kształcenia przedmiotu do kierunkowych efektów kształcenia 1. Student zna elementarną terminologię używana w controllingu, rozumie jej źródła oraz zastosowania w obrębie pokrewnych dyscyplin naukowych. KE2_W01 KE2_W06 KE2_W08 2. Student ma wiedzę o metodyce stosowania typowych narzędzi controllingu w różnych obszarach działalności jednostek. KE2_W01 KE2_W05 KE2_W08 39 Umiejętności 3. Student umie charakteryzować etapy stosowania controllingu w jednostkach i zna cechy controllingu operacyjnego i strategicznego. 4. Student potrafi posługiwać się podstawowymi pojęciami z zakresu controllingu. KE2_W08 KE2_W10 5. Student potrafi identyfikować obszary i warunki stosowania controllingu w przedsiębiorstwie KE2_U06 KE2_U07 KE2_U08 6. Student potrafi wykorzystać informacje z rachunkowości w controllingu i zna praktyczne aspekty funkcjonowania controllingu. KE2_U03 KE2_U07 KE2_U08 KE2_U01 KE2_U02 KE2_U05 Kompetencje społeczne Pełny opis przedmiotu (treści programowe) 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. Liczba godzin kontaktowych stacjonarne niestacjonarne Pojecie i rodzaje controllingu 2Ćw Funkcje controllingu w zarządzaniu 2Ćw Warunki stosowania controllingu w przedsiębiorstwie 2Ćw Narzędzia controllingu 4Ćw Rachunkowość jako źródło informacji dla controllingu 4Ćw Zasady controllingu strategicznego i operacyjnego 2Ćw Obszary controllingu strategicznego 2Ćw Rola i zadania controllera 2Ćw Zastosowanie wybranych narzędzi controllingu 4Ćw Rola analizy finansowej w controllingu 4Ćw Praktyka wdrażania i funkcjonowania controllingu 2Ćw Wykład informacyjny z wykorzystaniem technik multimedialnych, wykład Metody problemowy, metoda sytuacyjna. kształcenia 1Ćw 1Ćw 1Ćw 2Ćw 2Ćw 1Ćw 1Ćw 1Ćw 2Ćw 1Ćw 1Ćw Ćwiczenia - indywidualne i grupowe rozwiązywanie praktycznych problemów w zakresie controllingu Forma i warunki zaliczenia Analiza i ocena wyników indywidualnych i grupowych pracy studentów podczas ćwiczeń audytoryjnych. Aktywność studentów na zajęciach. Kolokwium pisemne. Metody weryfikacji efektów kształcenia Kolokwium Zaliczenie pisemne Aktywność na zajęciach Nr efektu kształcenia dla przedmiotu 1-6 1-6 1-6 Liczba godzin pracy studenta 40 Nakład pracy studenta Studia stacjonarne Studia niestacjonarne Zajęcia dydaktyczne 30 14 Przygotowanie się do zajęć 30 36 Przygotowanie raportu/prezentacji/ćwiczeń/case study Studiowanie literatury, śledzenie aktualności i statystyk 20 25 gospodarczych Udział w konsultacjach (w tym on-line) 10 10 Przygotowanie się do zaliczeń pisemnych i egzaminu 10 15 Inne ŁĄCZNY nakład pracy studenta w godz. 100 100 Liczba punktów ECTS 4 4 Nowak E., Controlling w działalności przedsiębiorstwa, Warszawa, 2010 Literatura podstawowa Vollmuth H. J., Controlling. Planowanie, kontrola, kierowanie., Warszawa, 2007 Literatura uzupełniająca Świderska G. K., Controlling kosztów i rachunkowość zarządcza, Warszawa, 2010 Sierpińska M., Niedbała B., Controlling operacyjny w przedsiębiorstwach. Centra odpowiedzialności w teorii i praktyce, Warszawa, 2008 Leszczyński Z., Wnuk. T., Controlling, Warszawa, 2009 Bień W., Zarządzanie finansami przedsiębiorstwa, Warszawa, 2008 Koordynator przedmiotu dr Zofia Sawicka-Kluźniak Email do koordynatora przedmiotu [email protected] 41 DECYZJE MENEDŻERSKIE Nazwa przedmiotu: DECYZJE MENEDŻERSKIE Kod przedmiotu: Nazwa kierunku studiów: Ekonomia Nazwa specjalności: Ekonomia Menedżerska Jednostka prowadząca dany przedmiot (Wydział): Wydział Ekonomii i Informatyki Poziom studiów: II Rok: II Semestr: IV Profil kształcenia: praktyczny Język wykładowy: Kategoria przedmiotu: Status przedmiotu: polski podstawowy obligatoryjny Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach stacjonarnych Razem Wykład 30 Ćwiczenia Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning Inne 30 Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach niestacjonarnych Razem 14 Cel przedmiotu Wymagania wstępne Wykład Ćwiczenia Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning 14 Celem zajęć jest szczegółowe przedstawienie elementów procesu decyzyjnego w przedsiębiorstwie oraz podjęcie decyzji w zakresie optymalizacji produkcji. Znajomość zagadnień zarządzania przedsiębiorstwem oraz makro i mikroekonomii. Efekty kształcenia Wiedza Inne 1. Student posiada rozbudowaną wiedzę w zakresie terminologii ekonomicznej, finansowej i zarządczej, rozumie jej źródła oraz zastosowania 2. Student zna zasady tworzenia i rozwoju form indywidualnej przedsiębiorczości, rozumie podstawy funkcjonowania, rozwoju i tworzenia przedsiębiorstw, wykorzystując wiedzę z zakresu ekonomii, finansów i zarządzania 3. Student posiada pogłębioną wiedzę o normach prawnych, Odniesienie efektów kształcenia przedmiotu do kierunkowych efektów kształcenia KE2_W01 KE2_W05 42 organizacyjnych, społecznych i etycznych funkcjonowania przedsiębiorstw i procesów gospodarczych Umiejętności 4. Student potrafi dokonać obserwacji i interpretacji zjawisk ekonomicznych, społecznych i finansowych oraz posiada umiejętność pogłębionej oceny optymalizacji decyzji podejmowanych w przedsiębiorstwie. 5. Student potrafi wykorzystywać wiedzę teoretyczną z zakresu ekonomii oraz zarządzania przedsiębiorstwem w procesie podejmowania optymalnych decyzji oraz na tym tle formułować własne opinie. 6. Student posiada umiejętność rozumienia i analizowania KE2_W06 KE2_U01 KE2_U02 zjawisk gospodarczych, w tym w odniesieniu do procesów decyzyjnych w przedsiębiorstwach, rozszerzoną o umiejętność pogłębionej teoretycznie oceny tych decyzji z zastosowaniem metody badawczej. KE2_U08 Kompetencje 7. Student ma świadomość poziomu swojej wiedzy, dokonuje samooceny własnych kompetencji, rozumie potrzebę ciągłego społeczne KE2_K01 dokształcania się zawodowego i rozwoju osobistego. 8. Student zdobywa umiejętność logicznego i analitycznego myślenia, jest zdolny do samodzielnej pracy badawczej, prowadzonej w sposób rzetelny i obiektywny, jest krytyczny wobec wyników własnej pracy. 9. Student reprezentuje postawę przedsiębiorczą i kreatywną, jest gotowy do podejmowania zawodowych wyzwań w zakresie procesów i zjawisk ekonomicznych. Pełny opis przedmiotu (treści programowe) KE2_K04 KE2_K06 Liczba godzin kontaktowych Stacjonarne Niestacjonarne wspomagane wspomagane Ćwiczenia 30 14 Podstawowe etapy podejmowania decyzji 10 3 Optymalizacja decyzji produkcyjnych 5 4 Zasady analizy marginalnej 5 4 Analiza wrażliwości 10 3 • wykład z prezentacją multimedialną Metody • ćwiczenia audytoryjne: praca w grupach / analiza przypadków/ dyskusja/ kształcenia • Forma i warunki zaliczenia rozwiązywanie zadań dyskusje on-line zaliczenie z oceną w formie praktycznego rozwiązania problemu decyzyjne w zakresie optymalizacji produkcji Nr efektu kształcenia dla przedmiotu Metody weryfikacji efektów kształcenia Zaliczenie pisemne 1,2,3,4,5,6, 7,8,9 Nakład pracy studenta Liczba godzin pracy studenta Studia stacjonarne Studia niestacjonarne 43 Zajęcia dydaktyczne 30 14 Przygotowanie się do zajęć 30 40 Studiowanie literatury 20 30 Udział w konsultacjach 10 0 Przygotowanie się do egzaminu/zaliczenia/kolokwium 10 30 Inne 0 6 ŁĄCZNY nakład pracy studenta w godz. 100 100 Liczba punktów ECTS 4 4 Literatura 1. W.F. Samuelson, Ekonomia Menedżerska, PWE, Warszawa 2009. podstawowa 2. S.Piocha, R.Gabryszak (red.), Ekonomia menedżerska dla MSP, Difin, Warszawa 2008. Literatura 3. Begg D., Dornbush R, Fischer S., Ekonomia. Cz. 2. Makroekonomia, PWE, uzupełniająca Warszawa 2008. 4. Begg D., Dornbush R, Fischer S., Mikroekonomia, PWE, Warszawa 2007 Koordynator dr Przemysław Pluskota przedmiotu Email do koordynatora przedmiotu przemysł[email protected] 44 E-BIZNES Nazwa przedmiotu: E-BIZNES Kod przedmiotu: Nazwa kierunku studiów: Ekonomia Nazwa specjalności: wszystkie Jednostka prowadząca dany przedmiot (Wydział): Wydział Ekonomii i Informatyki Rok: II Poziom studiów: Semestr: II Profil kształcenia: praktyczny Język wykładowy: Kategoria przedmiotu: Status przedmiotu: polski do wyboru wybieralny Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach stacjonarnych Razem Wykład 30 Ćwiczenia Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning Inne 30 Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach niestacjonarnych Razem 14 Cel przedmiotu Wymagania wstępne Wykład Ćwiczenia Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning 14 - Przedstawienie możliwości efektywnego funkcjonowania gospodarki elektronicznej; - Rozwój wśród studentów umiejętności twórczego wykorzystywania narzędzi i technologii teleinformatycznych; - Wskazanie praktycznych sposobów działań na elektronicznych rynkach międzynarodowych. Student powinien znać podstawy technologii informatycznych oraz ekonomi i zarządzania Efekty kształcenia Wiedza Inne 01. Student posiada rozbudowaną wiedzę w zakresie terminologii ekonomicznej, finansowej i zarządczej, rozumie jej źródła oraz zastosowania w e-biznesie 02. Student zna i rozumie zasady tworzenia i rozwoju e- Odniesienie efektów kształcenia przedmiotu do kierunkowych efektów kształcenia KE2_W01 KE2_W05 45 Umiejętności Kompetencje społeczne przedsiębiorstw, wykorzystując wiedzę z zakresu ekonomii, finansów i zarządzania 03. Student posiada wiedzę umożliwiającą ocenę zjawisk ekonomicznych, e-biznesowych, w perspektywie krajowej, międzynarodowej i międzykulturowej 04. Student potrafi dokonać obserwacji i interpretacji zjawisk e-biznesowych oraz zanalizować ich powiązania z różnymi obszarami działalności gospodarczej 05. Student potrafi wykorzystywać wiedzę teoretyczną z zakresu e-biznesu oraz powiązanych z nią dyscyplin w celu analizowania i interpretowania różnorodnych problemów ekonomicznych oraz na tym tle formułować własne opinie 06. Student potrafi pracować w zespole rozwiązującym konkretne zadania z zakresu e-biznesu, pełniąc różne role; posiada przy tym umiejętności organizacyjne pozwalające na realizację celów związanych z projektowaniem i podejmowaniem działań profesjonalnych 07. Student jest świadomy złożoności procesów zachodzących we współczesnej gospodarce globalnej, jest zdolny do samodzielnej oceny zjawisk społeczno-gospodarczych (także w perspektywie historycznej), formułowania własnych wniosków na ich temat, prowadzenia merytorycznej dyskusji, prezentacji swoich poglądów i obrony przyjętej argumentacji 08. Student potrafi pracować i współdziałać w grupie, aktywnie uczestniczy w grupach, organizacjach, czy instytucjach, jest otwarty na współpracę i budowę relacji, potrafi przyjmować w grupie różne role, w tym kierownicze 09. Student reprezentuje postawę przedsiębiorczą i kreatywną, jest gotowy do podejmowania zawodowych wyzwań w zakresie procesów i zjawisk ekonomicznych Pełny opis przedmiotu (treści programowe) KE2_W08 KE2_U01 KE2_U02 KE2_U09 KE2_K03 KE2_K05 KE2_K06 Liczba godzin kontaktowych stacjonarne Niestacjonarne 1. Różnica między gospodarką tradycyjną, a e-gospodarką 4 2 2. Podstawowe pojęcia i struktura e-biznesu 4 2 3. Oddziaływanie ekonomiczne e-biznesu 4 2 4. E-biznes a technologie teleinformatyczne 4 2 5. Handel elektroniczny (e-commerce) 4 2 6. Marketing w przestrzeni internetu 4 2 7. Formy obsługi klienta w e-biznesie 3 1 8. Prognozy rozwoju i e-biznesu w Polsce i na świecie 3 1 Metody wykłady z prezentacją ćwiczenia audytoryjne: praca w grupach / analiza przypadków / dyskusja / kształcenia rozwiązywanie zadań Forma zaliczenie z oceną i warunki ocena składa się z ocen cząstkowych: praca zaliczeniowa (30%) / ustne i zaliczenia pisemne przygotowanie projektu lub prezentacji (30%) / pisemny sprawdzian 46 po każdym ćwiczeniu (30%) / uczestnictwo w ćwiczeniach i dyskusjach w trakcie zajęć (10%) Metody weryfikacji efektów kształcenia Ćwiczenia i prezentacje prac indywidualnych Prezentacje prac grupowych Zaliczenie pisemne cząstkowe Zaliczenie pisemne końcowe Nakład pracy studenta Zajęcia dydaktyczne Przygotowanie się do zajęć Przygotowanie prezentacji Studiowanie literatury Nr efektu kształcenia dla przedmiotu 01, 02, 03, 04, 05, 07, 09 01, 02, 03, 04, 05, 06, 07, 08, 09 01, 02, 03, 04, 05, 07, 09 01, 02, 03, 04, 05, 07, 09 Liczba godzin pracy studenta Studia stacjonarne Studia niestacjonarne 30 5 8 14 12 20 2 12 Przygotowanie się do zaliczenia 5 16 Inne 12 ŁĄCZNY nakład pracy studenta w godz. 50 86 Liczba punktów ECTS 2 2 Literatura Caplewski M., E-biznes jako kierunek doskonalenia usług ubezpieczeń podstawowa gospodarczych”, PTE o/Szczecin, Szczecin 2007. Loveday L., Niehaus S., E-biznes. Projektowanie dochodowych serwisów, Wydawnictwo Helion 2009. Literatura Patrycja Kierzkowska, „E-biznes. Relacje z klientem, Wydawnictwo Helion, uzupełniająca Gliwice 2008 Włodzimierz Szpringer, „Prowadzenie działalności gospodarczej w Internecie. Od e-commerce do e-biznesu”, Difin sp. z o.o., Warszawa 2005 Tomasz Teluk, „E-biznes. Nowa gospodarka”, Wydawnictwo Helion, Gliwice 2002 Koordynator Paweł Nowakowski przedmiotu E-mail do koordynatora przedmiotu [email protected] 47 EFEKTYWNOŚĆ GOSPODAROWANIA Nazwa przedmiotu: EFEKTYWNOŚĆ GOSPODAROWANIA Kod przedmiotu: Nazwa kierunku studiów: Ekonomia Nazwa specjalności: Ekonomia menedżerska Jednostka prowadząca dany przedmiot (Wydział): Wydział Ekonomii i Informatyki Poziom studiów: II Rok: II Semestr: III Profil kształcenia: praktyczny Język wykładowy: Kategoria przedmiotu: Status przedmiotu: polski specjalnościowy wybieralny Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach stacjonarnych Razem Wykład 30 Ćwiczenia Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning Inne 30 Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach niestacjonarnych Razem 14 Cel przedmiotu Wykład Ćwiczenia Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning Inne 14 Głównym celem zajęć z Efektywności gospodarowania jest przyswojenie sobie przez studentów wiedzy teoretycznej z zakresu niniejszego przedmiotu oraz nabycie przez nich praktycznych umiejętności związanych z zastosowaniem przekazanej wiedzy w obszarze praktyki gospodarczej. W szczególności celem zajęć jest dostarczenie studentom wiedzy na temat: • metod rozwiązywania problemów optymalnego przydziału, • metod rozwiązywania zagadnień transportowych, transportowo-magazynowych i transportowo-produkcyjnych, a także: • sposobów optymalizacji liczby kanałów obsługi. Po zdaniu egzaminu z niniejszego przedmiotu każdy student: • posiada rozbudowaną wiedzę w zakresie terminologii ekonomicznej, dba o precyzję w formułowaniu myśli i trafnie dobiera słowa przy przedstawianiu wniosków z przeprowadzonych analiz, • rozumie potrzebę ciągłego rozwoju swojego warsztatu analitycznego oraz doskonalenia własnych umiejętności pracy z liczbami, • zna zaawansowany aparat badawczy i jego użyteczność w skutecznym zarządzaniu, • jest zdolny do pogłębionej analizy, oceny i interpretacji złożonego problemu ekonomicznego, jak również do zaproponowania konkretnego rozwiązania tego problemu, • potrafi modelować złożone zjawiska i procesy gospodarcze wykorzystując do tego dostępne narzędzia, 48 umie samodzielnie sporządzać ekspertyzy ułatwiające podejmowanie trafnych decyzji menedżerskich, • ma świadomość zalet oraz ograniczeń poszczególnych narzędzi ilościowych i metod badawczych, • jest w stanie przeprowadzić obliczenia w sposób obiektywny i rzetelny, • umie porównać oraz ocenić wyniki zadań uzyskane przez siebie i innych. Będzie korzystniej dla studentów, jeśli przed przystąpieniem do zajęć z przedmiotu Efektywność gospodarowania będą dobrze zaznajomieni z matematyką, podstawami ekonometrii oraz analizą ekonomiczną i finansami przedsiębiorstw. • Wymagania wstępne Efekty kształcenia Wiedza Umiejętności Po zapoznaniu się z materiałem dydaktycznym obejmującym zagadnienia z niniejszego przedmiotu student: 1.a. wie, jak sformułować problem decyzyjny w postaci modelu matematycznego; 1.b. właściwie nazwa i zapisuje warunki ograniczające oraz funkcję celu; 1.c. zna pojęcie stumulanty i destymulanty oraz prawidłowo wymienia przykłady zmiennych, które są stymulantami i destymulantami; 1.d. rozumie pojęcie zbioru rozwiązań dopuszczalnych oraz zbioru rozwiązań optymalnych; 2.a. zna procedurę rozwiązywania zagadnień optymalnego przydziału z minimalizowaną i maksymalizowaną funkcją celu; 2.b. rozpoznaje strukturę problemu decyzyjnego rozwiązywanego algorytmem węgierskim; 3.a. trafnie identyfikuje różnice pomiędzy zamkniętymi zagadnieniami transportowymi a otwartymi zagadnieniami transportowymi; 3.b. ma wiedzę na temat procedury rozwiązywania zamkniętego zagadnienia transportowego i otwartego zagadnienia transportowego; 3.c. rozpoznaje strukturę problemu decyzyjnego rozwiązywanego algorytmem transportowym; 3.d. wie, jak sprawdzić, czy otrzymane rozwiązanie dopuszczalne jest optymalne; 4. zna interpretację stopy przybyć, stopy obsługi i parametru intensywności ruchu. Po uzyskaniu zaliczenia z niniejszego przedmiotu student: 5.a. potrafi odpowiednio zapisać model matematyczny zagadnienia optymalnego przydziału; 5.b. właściwie stosuje algorytm węgierski; 6.a. potrafi odpowiednio zapisać model matematyczny zagadnienia transportowego, transportowo-magazynowego i transportowoprodukcyjnego; 6.b. umie wykorzystać metodę minimalnego elementu macierzy do znalezienia dopuszczalnego rozwiązania bazowego; 6.c. właściwie stosuje algorytm transportowy; 6.d. prawidłowo analizuje i rozwiązuje inne problemy sprowadzalne do zagadnienia transportowego; 7.a. umie oszacować stopę przybyć, stopę obsługi oraz parametr intensywności ruchu; 7.b. poprawnie oblicza przeciętną liczbę klientów oczekujących na obsługę; 7.c. poprawnie oblicza przeciętny czas oczekiwania w kolejce; 7.d. potrafi wyznaczyć optymalną liczbę kanałów obsługi. Odniesienie efektów kształcenia przedmiotu do kierunkowych efektów kształcenia KE2_W01 KE2_W10 KE2_U02 KE2_U04 KE2_U07 KE2_U08 49 Kompetencje 8. Dzięki samodzielnemu rozwiązywaniu zadań oraz otrzymywaniu KE2_K01 informacji zwrotnej o poprawnych odpowiedziach do poszczególnych KE2_K02 społeczne zadań student przez cały okres realizacji przedmiotu ma świadomość KE2_K04 poziomu swojej wiedzy i dzięki temu jest w stanie dokonać bieżącej samooceny własnych kompetencji. 9. W czasie rozwiązywania zadań z Efektywności gospodarowania student rozwija umiejętność logicznego i analitycznego myślenia. Po dogłębnym przestudiowaniu treści przedmiotu student w pełni zna i rozumie użyteczność poznanej metodologii dochodzenia do rozwiązań optymalnych, jak również jest zdolny do samodzielnego rozwiązywania wybranych problemów ekonomicznych z wykorzystaniem narzędzi i metod zaprezentowanych w ramach niniejszego przedmiotu. Pełny opis przedmiotu (treści programowe) ĆWICZENIA: Zagadnienie optymalnego przydziału Liczba godzin kontaktowych stacjonarne niestacjonarne 30 14 8 4 8 4 6 3 6 1 Problem optymalnego przydziału polega na przydzieleniu pracowników do poszczególnych stanowisk tak, aby zmaksymalizować miernik pracy będący stumulantą bądź zminimalizować miernik pracy będący destymulantą obliczony dla całego zespołu pracowników. W części tej należy podać przykłady dotyczące zagadnień optymalnego przydziału, w których: • liczba stanowisk do obsady jest równa liczbie pracowników, • liczba stanowisk do obsady nie jest równa liczbie pracowników, • przydział pracowników do pewnych stanowisk jest niemożliwy przykładowo ze względu na brak kwalifikacji niezbędnych do wytwarzania jakiegoś wyrobu. Zagadnienia transportowe Problem transportowy polega na opracowaniu planu przewozu towaru pomiędzy dostawcami i odbiorcami tak, aby łączne koszty transportu (transportu i magazynowania, transportu i produkcji) były możliwie najniższe. W części tej trzeba omówić zadania na temat: • zamkniętego zagadnienia transportowego, • otwartego zagadnienia transportowego, • zagadnienia transportowo-magazynowego i transportowo-produkcyjnego, • zagadnienia transportowego z ograniczoną przepustowością tras, • zagadnienia transportowego z blokadą tras. Zagadnienie kolejek Każdy kupujący jest zadowolony, gdy obsługa jest natychmiastowa bądź następuje po możliwie krótkim oczekiwaniu. Klient stojący w zbyt długiej kolejce niepotrzebnie traci bardzo dużo czasu. Może zatem zrezygnować z odwiedzania tego punktu sprzedaży w przyszłości i zdecydować się na wybór innego, w którym obsługa klientów jest sprawniejsza i gdzie jego czas będzie szanowany. Przed przedsiębiorcą stoi więc zadanie skalkulowania opłacalności uruchomienia nowego stanowiska kasowego, które usprawni obsługę klientów. W części tej niezbędne jest zaprezentowanie przykładów z zakresu: • pojedynczych kanałów obsługi, • wielokrotnych kanałów obsługi. Dodatkowe zagadnienia, które mogą zostać omówione na ćwiczeniach, a które nie obowiązują na egzaminie (opcjonalnie): • zagadnienie wyboru lokalizacji produkcji, • zagadnienie wyboru projektu inwestycyjnego, 50 • • • • • zagadnienie ustalania harmonogramu realizacji prac, problem minimalizacji pustych przebiegów, problem komiwojażera, zagadnienie pośrednika, zagadnienie gazeciarza. 2 2 Kolokwium mające charakter tzw. „zaliczenia zerowego” • Prezentacja zagadnień teoretycznych z wykorzystaniem technik multimedialnych; Metody • analizowanie przykładów oraz rozwiązywanie testów i zadań. kształcenia Forma i warunki zaliczenia Zaliczenie z przedmiotu Efektywność gospodarowania ma formę pisemną. Zestaw zaliczeniowy składa się z kilku zadań. Za prawidłowo rozwiązane zadania student może otrzymać maksymalnie dwadzieścia punktów. Warunkiem uzyskania zaliczenia jest otrzymanie łącznie co najmniej jedenastu punktów. Poniżej umieszczono szczegółową informację dotyczącą ocen i przypisanej im punktacji: 19 - 20 punktów – ocena 5,0; 17 - 18 punktów – ocena 4,5; 15 - 16 punktów – ocena 4,0; 13 - 14 punktów – ocena 3,5; 11 - 12 punktów – ocena 3,0; 10 punktów i mniej – ocena 2,0. Zaliczenie trwa 2 godziny lekcyjne bez przerwy (1,5 godziny zegarowej). Zadania student rozwiązuje na dodatkowej kartce w kratkę. Oprócz kartki papieru student winien mieć przy sobie długopis, linijkę oraz kalkulator. Z tyłu zestawu zaliczeniowego znajdują się podstawowe wzory, z których student może skorzystać. Na zaliczenie nie należy zatem przynosić ze sobą żadnych dodatkowych materiałów pomocniczych. Zadania na zaliczeniu swoim zakresem tematycznym obejmują: • problem optymalnego przydziału, • zamknięte zagadnienie transportowe oraz zagadnienia sprowadzalne do zamkniętego zagadnienia transportowego, • zagadnienie kolejek. Nr efektu kształcenia Metody weryfikacji efektów kształcenia dla przedmiotu Udział studenta w dyskusjach na zajęciach, których tematem są możliwości oraz sposoby 1, 2, 3, rozwiązywania problemów z zakresu ekonomii przy wykorzystaniu narzędzi zaprezentowanych 4, 5, 6, w ramach niniejszego przedmiotu (bieżące stymulowanie merytorycznej dyskusji przez 7, 8, 9 prowadzącego zajęcia jako metoda weryfikacji osiągniętych efektów kształcenia). Praca studenta w trakcie ćwiczeń polegająca na aktywnym współuczestnictwie w 1, 2, 3, rozwiązywaniu zadań (bieżące sprawdzanie przez prowadzącego ćwiczenia poprawności 4, 5, 6, udzielanych odpowiedzi do zadań i testów jako metoda weryfikacji osiągniętych efektów 7, 8, 9 kształcenia). Egzamin pisemny (sprawdzanie przez wykładowcę poprawności udzielanych przez studenta 1, 2, 3, odpowiedzi oraz przekazanie mu informacji zwrotnej na temat uzyskanej oceny końcowej z 4, 5, 6, przedmiotu jako metoda weryfikacji osiągniętych efektów kształcenia). 7, 8, 9 Liczba godzin pracy studenta Nakład pracy studenta Udział w zajęciach dydaktycznych Samodzielne przygotowywanie się do zaliczenia (studiowanie dostępnych materiałów dydaktycznych dotyczących przedmiotu oraz Studia stacjonarne Studia niestacjonarne 30 70 14 86 51 rozwiązywanie przykładowych zestawów zaliczeniowych) ŁĄCZNY nakład pracy studenta w godz. 100 100 Liczba punktów ECTS 4 4 Wszystkie obowiązujące na zaliczeniu materiały edukacyjne przygotowane zostały w formie Literatura podstawowa elektronicznej i udostępniane są studentom drogą internetową przy wykorzystaniu Platformy Wiedzy. Literatura uzupełniająca Zapoznanie się studenta z literaturą uzupełniającą z zakresu Efektywności gospodarowania nie jest obowiązkowe, a więc nie jest przedmiotem oceniania przez wykładowcę. Poniżej znajduje się lista pozycji, z którymi student szczególnie zainteresowany poszerzeniem i pogłębieniem wiedzy dotyczącej niniejszego przedmiotu może się zapoznać: • Anholcer M., Gaspars-Wieloch H., Owczarkowski A., Ekonometria z Excelem. Przykłady i zadania. Materiały dydaktyczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, Poznań 2010. • Gruszczyński M., Kuszewski T., Podgórska M., Ekonometria i badania operacyjne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009. • Guzik B., Ekonometria i badania operacyjne. Zagadnienia podstawowe, Akademia Ekonomiczna w Poznaniu, Poznań 1999. • Ignasiak E. (red.), Badania operacyjne, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2001. • Krawczyk S., Badania operacyjne dla menedżerów, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego we Wrocławiu, Wrocław 1996. • Kukuła K. (red.), Badania operacyjne w przykładach i zadaniach, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000. • Radzikowski W., Badania operacyjne w zarządzaniu przedsiębiorstwem, Toruńska Szkoła Zarządzania, Toruń 1997. • Sikora W., Przykłady i zadania z badań operacyjnych i ekonometrii, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań 2005. • Szymanowski W. (red.), Badania operacyjne w zarządzaniu, Wydawnictwa Prywatnej Wyższej Szkoły Businessu i Administracji, Warszawa 1996. • Wisiński K., Badania operacyjne, Stowarzyszenie Naukowe Instytut Gospodarki i Rynku, Szczecin 2004. Koordynator przedmiotu dr Anna Turczak Email do koordynatora przedmiotu [email protected] 52 EFEKTYWNOŚĆ ZASTOSOWAŃ TECHNOLOGII INFORMATYCZNYCH Nazwa przedmiotu: EFEKTYWNOŚĆ ZASTOSOWAŃ TECHNOLOGII INFORMATYCZNYCH Kod przedmiotu: Nazwa kierunku studiów: Ekonomia Nazwa specjalności: Informatyka w biznesie Jednostka prowadząca dany przedmiot (Wydział): Wydział Ekonomii i Informatyki Poziom studiów: II Rok: II Semestr: IV Profil kształcenia: praktyczny Język wykładowy: Kategoria przedmiotu: Status przedmiotu: polski specjalnościowy wybieralny Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach stacjonarnych Razem Wykład 30 30 Ćwiczenia Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning Inne Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach niestacjonarnych Razem Wykład 14 14 Cel przedmiotu Wymagania wstępne Ćwiczenia Laboratorium Lektoraty 01 02 Umiejętności E-learning Inne Celem jest przyswojenie wiedzy z zakresu ekonomicznej oceny zastosowań IT oraz wyrobienie umiejętności doboru metod procesu oceny adekwatnych do sytuacji decyzyjnej Słuchacz powinien znać podstawowe zagadnienia związane z informatyką, zarządzaniem i finansami. Efekty kształcenia Wiedza Seminarium 03 Odniesienie efektów kształcenia przedmiotu do kierunkowych efektów kształcenia wyjaśnia problemy i zadania ekonomicznej oceny w KE2_W01 cyklu życia systemu informatycznego charakteryzuje fazy procesu ekonomicznej oceny KE2_W10 inwestycji informatycznych identyfikuje problemy i cele dokonywanej ekonomicznej KE2_U08 oceny inwestycji informatycznych 53 04 05 ustala kryteria oceny i dobiera metody oceny adekwatne do sytuacji decyzyjnej prawidłowo stosuje metody oceny KE2_U02 KE2_U07 Kompetencje społeczne Pełny opis przedmiotu (treści programowe) Wykłady 1. Istota oceny efektywności zastosowań IT (potrzeba dokonywania oceny, charakterystyka oceny skuteczności i efektywności ekonomicznej, podstawy oceny efektywności inwestycji, ocena efektywności zastosowań IT w ujęciu systemowym i sytuacyjnym) 2. Problemy oceny efektywności zastosowań IT (natura informacji, szybki rozwój IT, szeroki i złożony zakres oddziaływania systemów informatycznych na przedsiębiorstwo) 3. Miejsce i zadania ocena efektywności w cyklu życia systemu informatycznego 4. Klasyfikacje metod wykorzystywanych w procesie oceny. 5. Wybrane metody wykorzystywane w procesie oceny (metody identyfikacji, metody kwantyfikacji, metody oceny, podejścia złożone, meta-metody) 6. Systemowo-sytuacyjne podejście do oceny efektywności zastosowań IT wykład z prezentacją multimedialną, wykłady problemowe Metody kształcenia Forma i warunki zaliczenia • • Liczba godzin kontaktowych stacjonarne niestacjonarne 30 4 14 2 6 3 3 1 4 8 2 4 5 2 egzamin pisemny: testowy, z pytaniami (zadaniami) otwartymi (50%) praca pisemna (raport) prezentująca wyniki realizacji zadań zadawanych słuchaczom na zajęciach (50%) Nr efektu kształcenia dla przedmiotu Metody weryfikacji efektów kształcenia egzamin pisemny 1, 2, 4, 5 praca pisemna 1, 3, 4, 5 Nakład pracy studenta Zajęcia dydaktyczne Przygotowanie się do zajęć Przygotowanie raportu/prezentacji/ćwiczeń/case study Studiowanie literatury Udział w konsultacjach Liczba godzin pracy studenta Studia stacjonarne Studia niestacjonarne 30 5 25 10 5 14 5 25 26 5 54 Przygotowanie się do egzaminu/zaliczenia 25 25 ŁĄCZNY nakład pracy studenta w godz. 100 100 Liczba punktów ECTS 4 4 • Dudycz H., Dyczkowski M., Efektywność przedsięwzięć informatycznych, Literatura Podstawy metodyczne pomiaru i przykłady zastosowań, Wydawnictwo podstawowa • Literatura uzupełniająca • Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, Wrocławiu 2007. Cypryjański J., Metodyczne podstawy ekonomicznej oceny inwestycji informatycznych przedsiębiorstw, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin, 2007. Lech P., Metodyka ekonomicznej oceny przedsięwzięć informatycznych wspomagających zarządzanie organizacja, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdanskiego, Gdansk 2007. Koordynator przedmiotu dr hab. prof. US Jacek Cypryjański Email do koordynatora przedmiotu [email protected] 55 EKONOMIA I PROGNOZOWANIE PROCESÓW GOSPODARCZYCH Nazwa przedmiotu: EKONOMETRIA I PROGNOZOWANIE Kod przedmiotu: PROCESÓW GOSPODARCZYCH Nazwa kierunku studiów: Ekonomia Nazwa specjalności: wszystkie Jednostka prowadząca dany przedmiot (Wydział): Wydział Ekonomii i Informatyki Poziom studiów: II Rok: I Semestr: II Profil kształcenia: praktyczny Język wykładowy: Kategoria przedmiotu: Status przedmiotu: polski podstawowy obligatoryjny Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach stacjonarnych Razem Wykład Ćwiczenia 90 45 45 Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning Inne Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach niestacjonarnych Razem Wykład Ćwiczenia 28 14 14 Cel przedmiotu Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning Inne Głównym celem zajęć z Ekonometrii i prognozowania procesów gospodarczych jest przyswojenie sobie przez studentów wiedzy teoretycznej z zakresu niniejszego przedmiotu oraz nabycie przez nich praktycznych umiejętności związanych z zastosowaniem przekazanej wiedzy w obszarze praktyki gospodarczej. W szczególności celem zajęć jest dostarczenie studentom wiedzy na temat: • sposobów linearyzacji modeli ekonometrycznych, • metod szacowania parametrów strukturalnych nieliniowych modeli tendencji rozwojowej i nieliniowych modeli przyczynowo-opisowych, a także: • metod weryfikacji modeli ekonometrycznych, • rodzajów prognoz stawianych na podstawie tych modeli. Po zdaniu egzaminu z niniejszego przedmiotu każdy student: • potrafi modelować złożone zjawiska i procesy gospodarcze wykorzystując do tego zaawansowane narzędzia badawcze, • posiada umiejętność samodzielnego sporządzania ekspertyz ułatwiających podejmowanie trafnych decyzji menedżerskich, • ma świadomość zalet i ograniczeń poszczególnych metod badawczych oferowanych przez ekonometrię, • jest w stanie przeprowadzić analizę w sposób obiektywny i rzetelny, • umie porównać oraz ocenić wyniki badań ekonometrycznych i prognostycznych 56 uzyskane przez siebie i innych. Wymagania wstępne Będzie korzystniej dla studentów, jeśli przed przystąpieniem do zajęć z Ekonometrii i prognozowania procesów gospodarczych będą zaznajomieni z matematyką, statystyką opisową oraz podstawami ekonometrii. Efekty kształcenia Wiedza Umiejętności Model ekonometryczny jest podstawowym narzędziem, jakim posługuje się ekonometria. Proces poznawania mechanizmu kształtowania się wyróżnionego zjawiska w ekonometrii sprowadza się zatem do konstrukcji modelu dla tego zjawiska, statystycznej estymacji parametrów zbudowanego modelu, jego weryfikacji oraz wnioskowania na podstawie takiego zweryfikowanego modelu. Po zapoznaniu się z materiałem dydaktycznym obejmującym zagadnienia z niniejszego przedmiotu student zna i rozumie: 1.a. sposoby wyznaczania trendów i modeli przyczynowo-opisowych; 1.b. interpretację parametrów strukturalnych modelu; 1.c. metody oceny dobroci dopasowania modelu do danych empirycznych; 1.d. procedurę sprawdzenia istotności parametrów strukturalnych modelu; 1.e. pojęcie okresu prognozy, wyprzedzenia prognozy oraz horyzontu prognozy. Prognozowanie (predykcja) to przewidywanie przyszłości. Konieczność przewidywania dotyczy wszystkich szczebli gospodarki, zarówno w skali makroekonomicznej, jak i poszczególnych przedsiębiorstw. Proces prognozowania musi być zobiektywizowany i sformalizowany, a metodologia postępowania, skoro ma budzić zaufanie, winna być oparta wyłącznie na naukowych podstawach. Po zapoznaniu się z materiałem dydaktycznym obejmującym zagadnienia z niniejszego przedmiotu student: 2.a. zna podstawowe założenia ekonometrycznego wnioskowania w przyszłość; 2.b. wie, jak postawić prognozę na podstawie trendu liniowego, liniowego modelu przyczynowo-opisowego z jedną zmienną objaśniającą oraz liniowego modelu przyczynowo-opisowego z dwiema zmiennymi objaśniającymi; 2.c. rozumie zasadność oceniania, czy wyznaczona prognoza jest dopuszczalna. Po uzyskaniu zaliczenia z niniejszego przedmiotu student: 3. potrafi dokonać weryfikacji statystycznej modelu; 4.a. umie przeprowadzić linearyzację trendu logarytmicznego, potęgowego i wykładniczego; 4.b. właściwie szacuje parametry zlinearyzowanego trendu logarytmicznego, potęgowego i wykładniczego wykorzystując wzory na a0 i a1 oraz przeprowadzając odpowiednie działania na macierzach; 4.c. prawidłowo wyznacza parametry a i b trendu logarytmicznego, potęgowego i wykładniczego mając już oszacowane parametry strukturalne a0 i a1 modelu zlinearyzowanego; 5.a. umie przeprowadzić linearyzację hiperbolicznego i parabolicznego modelu przyczynowo-opisowego; 5.b. właściwie szacuje parametry zlinearyzowanego hiperbolicznego modelu przyczynowo-opisowego wykorzystując wzory na a0 i a1 oraz Odniesienie efektów kształcenia przedmiotu do kierunkowych efektów kształcenia KE2_W08 KE2_W10 KE2_U03 KE2_U04 KE2_U07 KE2_U08 57 Kompetencje społeczne przeprowadzając odpowiednie działania na macierzach; 5.c. właściwie szacuje parametry zlinearyzowanego parabolicznego modelu przyczynowo-opisowego przeprowadzając odpowiednie działania na macierzach; 6. poprawnie wymienia, opisuje i realizuje poszczególne etapy procesu prognozowania. 7. Dzięki samodzielnemu rozwiązywaniu zadań oraz otrzymywaniu informacji zwrotnej o poprawnych odpowiedziach do poszczególnych zadań student przez cały okres realizacji przedmiotu ma świadomość poziomu swojej wiedzy i dzięki temu jest w stanie dokonać bieżącej samooceny własnych kompetencji. KE2_K01 KE2_K02 KE2_K04 8. W przypadku większości z zaprezentowanych w materiałach edukacyjnych zadań przedstawione zostało kilka alternatywnych metod rozwiązania pozwalających na uzyskanie identycznego wyniku. Student nie musi uczyć się wszystkich przedstawionych sposobów dochodzenia do tego samego wyniku, lecz wystarczy, jak opanuje tylko jedną dowolnie przez siebie wybraną metodę, którą uzna za najwłaściwszą. 9. W czasie rozwiązywania zadań z Ekonometrii i prognozowania procesów gospodarczych student rozwija umiejętność logicznego i analitycznego myślenia. Po dogłębnym przestudiowaniu treści przedmiotu student w pełni rozumie istotę modelu i prognozowania ekonometrycznego, przez co jest zdolny do samodzielnego rozwiązywania wybranych problemów ekonomicznych z wykorzystaniem narzędzi ekonometrycznych i prognostycznych. Pełny opis przedmiotu (treści programowe) WYKŁAD: Weryfikacja modeli ekonometrycznych i prognozowanie ekonometryczne Liczba godzin kontaktowych stacjonarne niestacjonarne 45 14 15 6 9 3 W części tej należy: • wymienić podstawowe miary dopasowania modelu do danych empirycznych; • podać interpretację średniego błędu szacunku modelu, współczynnika zmienności resztowej, współczynnika determinacji i współczynnika indeterminacji; • pokazać, jak obliczyć standardowe błędy szacunku parametrów strukturalnych modelu i sprawdzić istotność tych parametrów; • omówić pojęcie prognozy punktowej; • wyjaśnić, jak buduje się przedział prognozy; • zdefiniować pojęcie wiarygodności prognozy; • przedstawić interpretację oceny ex ante średniego bezwzględnego i względnego błędu predykcji. Szacowanie parametrów strukturalnych nieliniowych modeli trendu W części tej trzeba: • wyjaśnić istotę trendu, jako modelu opisującego rozwój badanego zjawiska w czasie; • przedstawić sposoby linearyzacji trendu logarytmicznego, potęgowego i wykładniczego; • pokazać, jak oszacować parametry zlinearyzowanego trendu logarytmicznego, potęgowego i wykładniczego przy wykorzystaniu wzorów na a0 i a1 oraz przeprowadzając odpowiednie działania na macierzach; • wyjaśnić, jak wyznaczyć parametry a i b trendu logarytmicznego, potęgowego i wykładniczego mając już oszacowane parametry strukturalne a0 i a1 modelu 58 zlinearyzowanego; • zaprezentować przykłady zastosowania w ekonomii. innych nieliniowych modeli trendu i ich Szacowanie parametrów strukturalnych modeli przyczynowoopisowych 9 3 12 2 45 14 15 6 6 2 6 2 16 2 W części tej niezbędne jest: • wyjaśnienie istoty modelu przyczynowo-opisowego, jako takiego, w którym wszystkie zmienne objaśniające traktowane są jak przyczyny opisujące kształtowanie się zmiennej objaśnianej; • przedstawienie sposobów linearyzacji hiperbolicznego i parabolicznego modelu przyczynowo-opisowego; • pokazanie, jak oszacować parametry zlinearyzowanego hiperbolicznego modelu przyczynowo-opisowego przy wykorzystaniu wzorów na a0 i a1 oraz przeprowadzając odpowiednie działania na macierzach; • wyjaśnienie, jak oszacować parametry zlinearyzowanego parabolicznego modelu przyczynowo-opisowego przeprowadzając odpowiednie działania na macierzach • zaprezentowanie przykładów innych nieliniowych modeli przyczynowoopisowych i ich zastosowania w ekonomii. Dodatkowe zagadnienia, które mogą zostać omówione na wykładach, a które nie obowiązują na egzaminie (opcjonalnie): • sposoby ekonometrycznego modelowania sezonowości; • zasady szacowania parametrów strukturalnych modeli wielorównaniowych; • istota wybranych metod adaptacyjnych, np. metody naiwnej, metody średniej ruchomej prostej i ważonej, modelu wygładzania wykładniczego, modelu liniowego Holta; • procedura prognozowania na podstawie trendu pełzającego z wagami harmonicznymi. ĆWICZENIA: Weryfikacja modeli ekonometrycznych i prognozowanie ekonometryczne W części tej niezbędne jest omówienie przykładów dotyczących weryfikacji modeli i stawiania prognoz. Szacowanie parametrów strukturalnych nieliniowych modeli trendu W części tej należy przedstawić zadania z zakresu linearyzacji i szacowania parametrów strukturalnych nieliniowych modeli tendencji rozwojowej (może to być przykładowo model opisujący popyt na jakieś dobro w kolejnych miesiącach czy model opisujący wielkość dochodu narodowego w kolejnych latach). Szacowanie parametrów strukturalnych modeli przyczynowoopisowych W części tej trzeba zaprezentować zadania na temat linearyzacji i szacowania nieliniowych modeli przyczynowo-opisowych. Przykładem modelu przyczynowoopisowego z jedną zmienną objaśniającą może być tutaj model kosztów względem wielkości produkcji, model popytu na jakieś dobro względem ceny tego dobra, model wydajności pracy względem stażu pracy itd. Z kolei modelem przyczynowoopisowym z wieloma (czyli co najmniej dwoma) zmiennymi objaśniającymi jest model produkcji w zależności od majątku i zatrudnienia, model popytu na jakieś dobro w zależności od dochodu konsumenta, ceny rozpatrywanego dobra i/lub cen innych dóbr (substytucyjnych bądź komplementarnych). Dodatkowe zagadnienia, które mogą zostać omówione na ćwiczeniach, a które nie obowiązują na egzaminie (opcjonalnie): • przykłady ekonometrycznego modelowania sezonowości; 59 • zadania z zakresu szacowania parametrów strukturalnych modeli wielorównaniowych; • obszary zastosowania wybranych metod adaptacyjnych, np. metody naiwnej, metody średniej ruchomej prostej i ważonej, modelu wygładzania wykładniczego, modelu liniowego Holta; • przykłady dotyczące prognozowania na podstawie trendu pełzającego z wagami harmonicznymi. 2 2 Kolokwium mające charakter tzw. „egzaminu zerowego” Wykłady – prezentacja zagadnień teoretycznych z wykorzystaniem technik multimedialnych; Metody kształcenia ćwiczenia – analizowanie przykładów oraz rozwiązywanie testów i zadań. Forma i warunki zaliczenia Egzamin z Ekonometrii i prognozowania procesów gospodarczych ma formę pisemną. Zestaw egzaminacyjny składa się z kilku zadań. Za prawidłowo rozwiązane zadania student może otrzymać maksymalnie dwadzieścia punktów. Warunkiem zdania egzaminu jest uzyskanie łącznie co najmniej jedenastu punktów. Poniżej umieszczono szczegółową informację dotyczącą ocen i przypisanej im punktacji: 19 - 20 punktów – ocena 5,0; 17 - 18 punktów – ocena 4,5; 15 - 16 punktów – ocena 4,0; 13 - 14 punktów – ocena 3,5; 11 - 12 punktów – ocena 3,0; 10 punktów i mniej – ocena 2,0. Egzamin trwa 2 godziny lekcyjne bez przerwy (1,5 godziny zegarowej). Zadania student rozwiązuje na dodatkowej kartce w kratkę. Oprócz kartki papieru student winien mieć przy sobie długopis, linijkę oraz kalkulator. Z tyłu zestawu egzaminacyjnego znajdują się podstawowe wzory, z których student może skorzystać. Na egzamin nie należy zatem przynosić ze sobą żadnych dodatkowych materiałów pomocniczych. Zadania na egzaminie swoim zakresem tematycznym obejmują: • szacowanie parametrów strukturalnych trendu logarytmicznego, hiperbolicznego, parabolicznego, potęgowego, wykładniczego oraz innych nieliniowych modeli tendencji rozwojowej; • szacowanie parametrów strukturalnych hiperbolicznego i parabolicznego modelu przyczynowo-opisowego oraz innych nieliniowych modeli przyczynowo-opisowych; • weryfikację modeli ekonometrycznych, w tym trendu liniowego, jednorównaniowego liniowego modelu przyczynowo-opisowego z jedną zmienną objaśniającą oraz jednorównaniowego liniowego modelu przyczynowo-opisowego z dwoma zmiennymi objaśniającymi; • stawiania prognozy punktowej i przedziałowej na podstawie modeli ekonometrycznych, w tym trendu liniowego, jednorównaniowego liniowego modelu przyczynowoopisowego z jedną zmienną objaśniającą oraz jednorównaniowego liniowego modelu przyczynowo-opisowego z dwoma zmiennymi objaśniającymi; • wyznaczania oceny ex ante średniego bezwzględnego i względnego błędu prognozy punktowej i przedziałowej. Student otrzymuje ocenę z zaliczenia równą ocenie, którą otrzymał z egzaminu. Metody weryfikacji efektów kształcenia Udział studenta w dyskusjach na zajęciach, których tematem są możliwości oraz sposoby rozwiązywania problemów z zakresu ekonomii przy wykorzystaniu narzędzi zaprezentowanych w ramach niniejszego przedmiotu (bieżące stymulowanie merytorycznej dyskusji przez Nr efektu kształcenia dla przedmiotu 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 60 prowadzącego zajęcia jako metoda weryfikacji osiągniętych efektów kształcenia). Praca studenta w trakcie ćwiczeń polegająca na aktywnym współuczestnictwie w rozwiązywaniu zadań (bieżące sprawdzanie przez prowadzącego ćwiczenia poprawności udzielanych odpowiedzi do zadań i testów jako metoda weryfikacji osiągniętych efektów kształcenia). 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 Egzamin pisemny (sprawdzanie przez wykładowcę poprawności udzielanych przez studenta odpowiedzi oraz przekazanie mu informacji zwrotnej na temat uzyskanej oceny końcowej z przedmiotu jako metoda weryfikacji osiągniętych efektów kształcenia). 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 Nakład pracy studenta Udział w zajęciach dydaktycznych Samodzielne przygotowywanie się do egzaminu (studiowanie dostępnych materiałów dydaktycznych dotyczących przedmiotu oraz rozwiązywanie przykładowych zestawów egzaminacyjnych) ŁĄCZNY nakład pracy studenta w godz. Liczba godzin pracy studenta Studia stacjonarne Studia niestacjonarne 90 110 28 172 200 200 Liczba punktów ECTS 8 8 Wszystkie obowiązujące na egzaminie materiały edukacyjne przygotowane zostały w Literatura podstawowa formie elektronicznej i udostępniane są studentom drogą internetową przy wykorzystaniu Platformy Wiedzy. Literatura uzupełniająca Zapoznanie się studenta z literaturą uzupełniającą z zakresu Ekonometrii i prognozowania procesów gospodarczych nie jest obowiązkowe, a więc nie jest przedmiotem oceniania przez wykładowcę. Poniżej znajduje się lista pozycji, z którymi student szczególnie zainteresowany poszerzeniem i pogłębieniem wiedzy dotyczącej niniejszego przedmiotu może się zapoznać: • Cieślak M. (red.), Prognozowanie gospodarcze. Metody i zastosowania, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004. • Czyżycki R., Hundert M., Klóska R., Wybrane zagadnienia z ekonometrii, Wydawnictwo ECONOMICUS, Szczecin 2004. • Dziechciarz J. (red.), Ekonometria. Metody, przykłady, zadania, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego we Wrocławiu, Wrocław 2002. • Grabowski W., Welfe A., Ekonometria. Zbiór zadań, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2010. • Hozer J. (red.), Ekonometria stosowana w przykładach i zadaniach, Katedra Ekonometrii i Statystyki Uniwersytetu Szczecińskiego, Stowarzyszenie Pomoc i Rozwój, Szczecin 2007. • Kukuła K., Wprowadzenie do ekonometrii w przykładach i zadaniach, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000. • Nowak E. (red.), Prognozowanie gospodarcze. Metody, modele, zastosowania, przykłady, Agencja Wydawnicza PLACET, Warszawa 1998. • Nowak E. (red.), Zarys metod ekonometrii. Zbiór zadań, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002. • Radzikowska B. (red.), Metody prognozowania. Zbiór zadań, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego we Wrocławiu, Wrocław 2004. Koordynator przedmiotu dr Anna Turczak Email do koordynatora przedmiotu [email protected] 61 EKONOMIA MATEMATYCZNA Nazwa przedmiotu: EKONOMIA MATEMATYCZNA Kod przedmiotu: Nazwa kierunku studiów: Ekonomia Nazwa specjalności: wszystkie Jednostka prowadząca dany przedmiot (Wydział): Wydział Ekonomii i Informatyki Poziom studiów: II Rok: II Semestr: III Profil kształcenia: praktyczny Język wykładowy: Kategoria przedmiotu: Status przedmiotu: polski podstawowy obligatoryjny Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach stacjonarnych Razem Wykład Ćwiczenia 90 45 45 Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning Inne Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach niestacjonarnych Razem Wykład Ćwiczenia 28 14 14 Cel przedmiotu Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning Inne Głównym celem zajęć z Ekonomii matematycznej jest przyswojenie sobie przez studentów wiedzy teoretycznej z zakresu niniejszego przedmiotu oraz nabycie przez nich praktycznych umiejętności związanych z zastosowaniem przekazanej wiedzy w obszarze praktyki gospodarczej. W szczególności celem zajęć jest dostarczenie studentom wiedzy na temat: • metod badania popytu konsumpcyjnego, • metod wyznaczania elastyczności funkcji popytu, • obliczania podstawowych mierników służących analizie procesu produkcyjnego, a także: • zastosowania rachunku macierzowego w ekonomii. Po zdaniu egzaminu z niniejszego przedmiotu każdy student: • zna obszar zainteresowań Ekonomii matematycznej oraz wagę i rangę tego przedmiotu w całokształcie edukacji ekonomicznej, • posiada rozbudowaną wiedzę w zakresie terminologii ekonomicznej, dba o precyzję w formułowaniu myśli i trafnie dobiera słowa przy przedstawianiu swoich wniosków z przeprowadzonych analiz, • rozumie potrzebę ciągłego rozwoju swojego warsztatu matematycznego oraz doskonalenia własnych umiejętności pracy z liczbami, • zna zaawansowany aparat badawczy i jego użyteczność w skutecznym zarządzaniu tak w skali mikro-, jak i makroekonomicznej; • jest zdolny do pogłębionej analizy, oceny i interpretacji złożonego problemu ekonomicznego, jak również do zaproponowania konkretnego rozwiązania tego problemu, 62 potrafi modelować złożone zjawiska i procesy gospodarcze wykorzystując do tego dostępne narzędzia, • umie samodzielnie sporządzać ekspertyzy ułatwiające podejmowanie trafnych decyzji menedżerskich, • ma świadomość zalet i ograniczeń poszczególnych narzędzi oferowanych przez Ekonomię matematyczną, • jest w stanie przeprowadzić analizę w sposób obiektywny i rzetelny, • umie porównać oraz ocenić wyniki zadań uzyskane przez siebie i innych. W Ekonomii matematycznej wykorzystywane są modele mikro- i makroekonomiczne. Modele mikroekonomiczne opisują sposób działania określonego podmiotu (konsumenta, przedsiębiorstwa) oraz funkcjonowanie rynku pewnego dobra bądź usługi. Modele makroekonomiczne z kolei opisują gospodarkę narodową jako całość. Będzie korzystniej dla studentów, jeśli przed przystąpieniem do zajęć z Ekonomii matematycznej będą dobrze zaznajomieni z matematyką, makro- i mikroekonomią oraz podstawami ekonometrii. • Wymagania wstępne Efekty kształcenia Wiedza Umiejętności Ekonomia matematyczna to dziedzina wiedzy zajmująca się badaniem szeroko pojętych zjawisk i procesów ekonomicznych przy użyciu zaawansowanych narzędzi matematycznych. Do opisywania rzeczywistości gospodarczej wykorzystuje się tutaj modele, dzięki którym można z dużym prawdopodobieństwem przewidzieć skutek podejmowanych decyzji jeszcze zanim zostaną one zrealizowane. Należy zauważyć, iż współczesna nauka w coraz większej mierze odwołuje się do stosowania wyrafinowanych metod matematycznych. Po zapoznaniu się z materiałem dydaktycznym obejmującym zagadnienia z niniejszego przedmiotu student: 1.a. rozumie znaczenie badania popytu i konstruowania funkcji popytu; 1.b. wie, jaki jest wzór oraz wykres funkcji Törnquista obrazującej zależność popytu na dobra pierwszej potrzeby, dobra wyższego rzędu i dobra luksusowe od dochodu konsumenta; 1.c. poprawnie definiuje pojęcie poziomu nasycenia; 1.d. prawidłowo dokonuje analizy przebiegu zmienności funkcji Törnquista pierwszego, drugiego i trzeciego rodzaju; 2.a. właściwie definiuje pojęcie elastyczności oraz elastyczności cząstkowej; 2.b. wie, jak wyznaczyć elastyczność dowolnej funkcji popytu; 3. zna podstawowe mierniki służące analizie procesu produkcyjnego takie jak produkt całkowity, produkt przeciętny, produkt krańcowy (marginalny), elastyczność produkcji względem poszczególnych czynników, elastyczność produkcji względem wszystkich czynników łącznie, krańcowa stopa substytucji i elastyczność substytucji czynników produkcji. Ekonomia matematyczna powstała na skraju ekonomii i matematyki. Jest to nauka o matematycznych metodach badania zależności występujących między zjawiskami i procesami ekonomicznymi. Opisując zjawisko ekonomiczne w języku matematycznym tworzy się jego model ukazujący powiązania między zmiennymi charakteryzującymi analizowane zjawisko ekonomiczne. W modelach tego typu bada się współzależność różnorodnych zmiennych w czasie oraz w przestrzeni. Po uzyskaniu zaliczenia z niniejszego przedmiotu student: 4. potrafi przeprowadzić linearyzację i oszacować parametry wybranych funkcji popytu; 5. umie oszacować elastyczność dowolnej funkcji popytu i prawidłowo dokonuje interpretacji uzyskanego wyniku; 6. potrafi obliczyć produkt całkowity, produkt przeciętny, produkt krańcowy, Odniesienie efektów kształcenia przedmiotu do kierunkowych efektów kształcenia KE2_W01 KE2_W08 KE2_W10 KE2_U02 KE2_U04 KE2_U07 KE2_U08 63 Kompetencje społeczne elastyczność produkcji względem poszczególnych czynników, elastyczność produkcji względem wszystkich czynników łącznie, krańcową stopę substytucji i elastyczność substytucji czynników produkcji oraz umie dokonać interpretacji uzyskanych wyników. 7. Dzięki samodzielnemu rozwiązywaniu testów i zadań oraz otrzymywaniu informacji zwrotnej o poprawnych odpowiedziach do poszczególnych pytań student przez cały okres realizacji przedmiotu ma świadomość poziomu swojej wiedzy i dzięki temu jest w stanie dokonać bieżącej samooceny własnych kompetencji. 8. KE2_K01 KE2_K02 KE2_K04 W przypadku większości z zaprezentowanych w materiałach edukacyjnych zadań przedstawione zostało kilka alternatywnych metod rozwiązania pozwalających na uzyskanie identycznego wyniku. Student nie musi uczyć się wszystkich przedstawionych sposobów dochodzenia do tego samego wyniku, lecz wystarczy, jak opanuje tylko jedną dowolnie przez siebie wybraną metodę, którą uzna za najwłaściwszą. 9. W czasie rozwiązywania zadań z Ekonomii matematycznej student rozwija umiejętność logicznego i analitycznego myślenia. Po dogłębnym przestudiowaniu treści przedmiotu student w pełni zna i rozumie użyteczność Ekonomii matematycznej, a także jest zdolny do samodzielnego rozwiązywania wybranych problemów ekonomicznych z wykorzystaniem narzędzi i metod oferowanych przez Ekonomię matematyczną. Pełny opis przedmiotu (treści programowe) WYKŁAD: Konstruowanie i analiza funkcji popytu Liczba godzin kontaktowych stacjonarne niestacjonarne 45 14 9 3 6 2 12 4 W części tej należy: • podać definicję funkcji popytu; • zaproponować podział dóbr na dobra podstawowe (inaczej dobra pierwszej potrzeby), dobra wyższego rzędu i dobra luksusowe; • przedstawić budowę, własności oraz wykresy funkcji Törnquista pierwszego, drugiego i trzeciego rodzaju; • wyjaśnić pojęcie poziomu nasycenia; • pokazać, jak przeprowadza się analizę przebiegu zmienności poszczególnych funkcji Törnquista; • przedstawić sposoby linearyzacji i szacowania parametrów wybranych funkcji popytu. Elastyczność funkcji popytu W części tej trzeba: • podać definicję elastyczności; • wyjaśnić pojęcie elastyczności cząstkowej; • podać wzory służące obliczaniu elastyczności funkcji popytu; • przedstawić definicję elastyczności cenowej, dochodowej oraz mieszanej (krzyżowej); • pokazać, do jakich wartości dąży elastyczność funkcji Törnquista pierwszego, drugiego i trzeciego rodzaju, gdy dochód konsumenta zbliża się do +∞; • udowodnić, że funkcja potęgowa jest jedyną funkcją, która ma w każdym punkcie stałą elastyczność; • wyjaśnić sposób interpretacji elastyczności punktowej. Funkcja produkcji W części tej niezbędne jest: • dokonanie podziału czynników produkcji oraz omówienie poszczególnych ich 64 rodzajów; • wyjaśnienie pojęcia produktu całkowitego, produktu przeciętnego, produktu krańcowego, elastyczności produkcji względem poszczególnych czynników, elastyczności produkcji względem wszystkich czynników łącznie, krańcowej stopy substytucji oraz elastyczności substytucji czynników produkcji; • zdefiniowanie pojęcia izokwanty produkcji; • podanie wzorów na podstawowe mierniki służące analizie procesu produkcyjnego; • przedstawienie budowy i własności funkcji produkcji Cobba-Douglasa; • wyjaśnienie sposobu interpretacji poszczególnych mierników służących analizie procesu produkcyjnego. Rachunek macierzowy w zagadnieniach ekonomicznych 9 3 9 2 45 14 8 3 5 2 10 3 W części tej należy wymienić obszary ekonomii, w których stosuje się rachunek macierzowy oraz szczegółowo omówić następujące zagadnienia: • rachunek macierzowy a bilansowanie gospodarki narodowej (wyznaczanie wartości elementów wektora produkcji globalnej i wektora produkcji finalnej w modelu przepływów międzygałęziowych); • rachunek macierzowy a bilansowanie nakładów i wyników w przedsiębiorstwie (planowanie zużycia materiałów i surowców, obliczanie niezbędnego nakładu roboczogodzin, wyznaczanie maksymalnych możliwości produkcyjnych). Dodatkowe zagadnienia, które mogą zostać omówione na wykładach, a które nie obowiązują na egzaminie (opcjonalnie): wybór postaci analitycznej modelu; istota modelu wzrostu liniowego i wykładniczego; zastosowanie funkcji logarytmicznej w ekonomii; pochodna funkcji i jej interpretacja ekonomiczna; zastosowanie równań różniczkowych w ekonomii; wybrane zastosowania całki oznaczonej w ekonomii; wzór Taylora jako narzędzie aproksymacji; teoria gier w naukach ekonomicznych; elementy matematyki finansowej: - rachunek odsetek prostych, - rachunek odsetek składanych, - efektywna stopa procentowa, - przeciętna stopa procentowa, - strumienie płatności, - harmonogramy spłaty kredytów; • analiza kosztów: - pojęcie kosztu całkowitego, jednostkowego i marginalnego (krańcowego), - postać analityczna funkcji kosztów całkowitych, - wyznaczanie i interpretacja progów rentowności. • • • • • • • • • ĆWICZENIA: Konstruowanie i analiza funkcji popytu W części tej należy przedstawić metodologię badania popytu konsumpcyjnego, szczegółowo omówić budowę wybranych funkcji popytu i sposób szacowania ich parametrów strukturalnych oraz przedstawić zadania dotyczące analizy przebiegu zmienności funkcji Törnquista dla dóbr pierwszej potrzeby, dóbr wyższego rzędu oraz dóbr luksusowych. Elastyczność funkcji popytu W części tej trzeba dogłębnie przeanalizować własności i sposoby mierzenia elastyczności funkcji w punkcie oraz przedstawić przykłady na temat obliczania elastyczności w przypadku wybranych funkcji popytu. Funkcja produkcji W części tej niezbędne jest: • szczegółowe przedstawienie najistotniejszych własności funkcji produkcji 65 Cobba-Douglasa; • pokazanie, jak narysować izokwantę produkcji oraz znaleźć optymalny zestaw czynników produkcji; • zaprezentowanie licznych przykładów z zakresu obliczania poszczególnych mierników służących analizie procesu produkcyjnego. Rachunek macierzowy w zagadnieniach ekonomicznych 6 2 14 2 W części tej należy przedstawić zadania dotyczące zastosowania macierzy do rozwiązywania różnorodnych problemów z zakresu ekonomii. Dodatkowe zagadnienia, które mogą zostać omówione na ćwiczeniach, a które nie obowiązują na egzaminie (opcjonalnie): wybór postaci analitycznej modelu; istota modelu wzrostu liniowego i wykładniczego; zastosowanie funkcji logarytmicznej w ekonomii; pochodna funkcji i jej interpretacja ekonomiczna; zastosowanie równań różniczkowych w ekonomii; wybrane zastosowania całki oznaczonej w ekonomii; wzór Taylora jako narzędzie aproksymacji; teoria gier w naukach ekonomicznych; elementy matematyki finansowej: - rachunek odsetek prostych w przypadku okresu krótszego niż rok i w przypadku wieloletnich lokat, - kalkulacja odsetek składanych przy założeniu rocznej kapitalizacji, przy założeniu kapitalizacji częściej niż raz w roku oraz przy założeniu ciągłej kapitalizacji odsetek, - efektywna stopa procentowa w przypadku kapitalizacji częściej niż raz w roku i w przypadku ciągłej kapitalizacji odsetek, - przeciętna stopa procentowa w rachunku odsetek prostych i w rachunku odsetek składanych, - przyszła wartość sumy wpłat z dołu oraz przyszła wartość sumy wpłat z góry, - harmonogramy spłaty kredytów; • analiza kosztów: - pojęcie kosztu całkowitego, jednostkowego i marginalnego, - funkcja linowa, funkcja kwadratowa i inne modele kosztów całkowitych, - wyznaczanie i interpretacja progów rentowności. • • • • • • • • • 2 2 Kolokwium mające charakter tzw. „egzaminu zerowego” Wykłady – prezentacja zagadnień teoretycznych z wykorzystaniem technik multimedialnych; Metody kształcenia ćwiczenia – analizowanie przykładów oraz rozwiązywanie testów i zadań. Forma i warunki zaliczenia Egzamin z Ekonomii matematycznej ma formę pisemną. Zestaw egzaminacyjny składa się z czterech pytań testowych jednokrotnego wyboru oraz kilku zadań. Za poprawnie zaznaczony test student może otrzymać maksymalnie cztery punkty, a za prawidłowo rozwiązane zadania – szesnaście punktów. Warunkiem zdania egzaminu jest uzyskanie łącznie co najmniej jedenastu punktów. Poniżej umieszczono szczegółową informację dotyczącą ocen i przypisanej im punktacji: 19 - 20 punktów – ocena 5,0; 17 - 18 punktów – ocena 4,5; 15 - 16 punktów – ocena 4,0; 13 - 14 punktów – ocena 3,5; 11 - 12 punktów – ocena 3,0; 10 punktów i mniej – ocena 2,0. Egzamin trwa 2 godziny lekcyjne bez przerwy (1,5 godziny zegarowej). Odpowiedzi do testu student zaznacza na otrzymanym zestawie egzaminacyjnym, a zadania rozwiązuje na dodatkowej kartce w kratkę. Oprócz kartki papieru student winien mieć przy sobie długopis, 66 linijkę oraz kalkulator. Z tyłu zestawu egzaminacyjnego znajdują się podstawowe wzory, z których student może skorzystać. Na egzamin nie należy zatem przynosić ze sobą żadnych dodatkowych materiałów pomocniczych. Pytania testowe na egzaminie dotyczą następujących zagadnień: • budowy i własności funkcji popytu, • budowy i własności funkcji produkcji, • istoty elastyczności i jej rodzajów. Z kolei zadania na egzaminie swoim zakresem tematycznym obejmują: • szacowanie parametrów krzywej Törnquista pierwszego rodzaju oraz funkcji potęgowej, • obliczanie i interpretację elastyczności oraz elastyczności cząstkowej, • wyznaczanie podstawowych mierników analizy procesu produkcyjnego, • wykorzystanie rachunku macierzowego w ekonomii. Student otrzymuje ocenę z zaliczenia równą ocenie, którą otrzymał z egzaminu. Metody weryfikacji efektów kształcenia Udział studenta w dyskusjach na zajęciach, których tematem są możliwości oraz sposoby rozwiązywania problemów z zakresu ekonomii przy wykorzystaniu narzędzi zaprezentowanych w ramach niniejszego przedmiotu (bieżące stymulowanie merytorycznej dyskusji przez prowadzącego zajęcia jako metoda weryfikacji osiągniętych efektów kształcenia). Nr efektu kształcenia dla przedmiotu 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 Praca studenta w trakcie ćwiczeń polegająca na aktywnym współuczestnictwie w rozwiązywaniu testów i zadań (bieżące sprawdzanie przez prowadzącego ćwiczenia poprawności udzielanych odpowiedzi do zadań i testów jako metoda weryfikacji osiągniętych efektów kształcenia). 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 Egzamin pisemny (sprawdzanie przez wykładowcę poprawności udzielanych przez studenta odpowiedzi oraz przekazanie mu informacji zwrotnej na temat uzyskanej oceny końcowej z przedmiotu jako metoda weryfikacji osiągniętych efektów kształcenia). 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 Nakład pracy studenta Udział w zajęciach dydaktycznych Samodzielne przygotowywanie się do egzaminu (studiowanie dostępnych materiałów dydaktycznych dotyczących przedmiotu oraz rozwiązywanie przykładowych zestawów egzaminacyjnych) ŁĄCZNY nakład pracy studenta w godz. Liczba godzin pracy studenta Studia stacjonarne Studia niestacjonarne 90 60 28 122 150 150 Liczba punktów ECTS 6 6 Wszystkie obowiązujące na egzaminie materiały edukacyjne przygotowane zostały w Literatura podstawowa formie elektronicznej i udostępniane są studentom drogą internetową przy wykorzystaniu Platformy Wiedzy. Literatura uzupełniająca Zapoznanie się studenta z literaturą uzupełniającą z zakresu Ekonomii matematycznej nie jest obowiązkowe, a więc nie jest przedmiotem oceniania przez wykładowcę. Poniżej znajduje się lista pozycji, z którymi student szczególnie zainteresowany poszerzeniem i pogłębieniem wiedzy dotyczącej niniejszego przedmiotu może się zapoznać: • Bednarski T., Elementy matematyki w naukach ekonomicznych. Podręcznik dla studentów ekonomii. Oficyna Ekonomiczna, Kraków 2004. 67 • • • • • • • • • • Górka J., Orzeszko W., Wata M., Ekonomia matematyczna. Wydawnictwo C.H. BECK, Warszawa 2009. Grzybowska U., Ekonomia matematyczna. Teoria, przykłady, zadania. Wydawnictwo SGGW, Warszawa 2009. Matłoka M., Wojcieszyn B., Matematyka z elementami zastosowań w ekonomii. Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bankowej, Poznań 2008. Ostoja-Ostaszewski A., Matematyka w ekonomii. Modele i metody. Część 1. Algebra elementarna. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006. Ostoja-Ostaszewski A., Matematyka w ekonomii. Modele i metody. Część 2. Elementarny rachunek różniczkowy. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006. Piszczała J., Matematyka i jej zastosowanie w naukach ekonomicznych. Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań 2000. Sozański B., Dziedzic I., Algebra i analiza w zagadnieniach ekonomicznych. Zastosowanie matematyki w ekonomii i zarządzaniu. Wydawnictwo „Bila”, Rzeszów 2007. Stanisława K., Podstawy ekonomii matematycznej. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011. Stanisz T., Funkcje jednej zmiennej w badaniach ekonomicznych. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1993. Tokarski T., Ekonomia matematyczna. Modele mikroekonomiczne. Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszwa 2010. Koordynator przedmiotu dr Anna Turczak Email do koordynatora przedmiotu [email protected] 68 EKONOMIA MENEDŻERSKA Nazwa przedmiotu: EKONOMIA MENEDŻERSKA Kod przedmiotu: Nazwa kierunku studiów: Ekonomia Nazwa specjalności: wszystkie Jednostka prowadząca dany przedmiot (Wydział): Wydział Ekonomii i Informatyki Poziom studiów: Rok: Semestr: Studia II stopnia II III Profil kształcenia: praktyczny Język wykładowy: Kategoria przedmiotu: Status przedmiotu: j.polski podstawowy obligatoryjny Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach stacjonarnych Razem Wykład Ćwiczenia 90 30 38 Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning Inne 22 Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach niestacjonarnych Razem Wykład 28 6 Cel przedmiotu Wymagania wstępne Ćwiczenia Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning Inne 22 Celem kształcenia w zakresie przedmiotu Ekonomia menedżerska jest przekazanie studentom praktycznej wiedzy ekonomicznej dającej podstawy do podejmowania decyzji menedżerskich, poprzez przybliżenie najważniejszych problemów decyzyjnych, przed jakimi stoją obecnie menedżerowie, jak również przedstawienie zasady analizy ekonomicznej pozwalającej podejmować optymalne decyzje. Zaleca się uprzednie zagłębienie wiedzy z zakresu Mikroekonomii przez studenta. Studenci nabywają umiejętności analizy uwarunkowań oraz czynników wyznaczających ścieżkę optymalnych decyzji, poznają również zagadnienia związane z podejmowaniem decyzji w warunkach niepewności. Podstawą do zrozumienia przedmiotu Ekonomia menedżerska jest znajomości podstawowych zagadnień teorii ekonomii, głównie z zakresu rynku, teorii firmy i teorii konkurencji, gdyż dzięki tej wiedzy będą mogli podejmować trafne decyzje. Efekty kształcenia Odniesienie efektów kształcenia przedmiotu do kierunkowych efektów kształcenia 69 Wiedza Umiejętności Kompetencje społeczne 1. Student posiada rozbudowaną wiedzę w zakresie terminologii ekonomicznej. 2. Student zna najważniejsze współczesne nurty ekonomiczne, ich twierdzenia, poglądy przedstawicieli tych nurtów oraz sposoby analizy rzeczywistych zjawisk ekonomicznych przez ich pryzmat. 3. Student posiada rozbudowaną wiedzę umożliwiającą ocenę zjawisk ekonomicznych. 5. Student potrafi dokonać obserwacji i interpretacji zjawisk ekonomicznych oraz posiada umiejętność pogłębionej oceny tych zjawisk i ich powiązań z różnymi obszarami działalności gospodarczej. 6. Student potrafi wykorzystywać wiedzę teoretyczną z zakresu ekonomii oraz powiązanych z nią dyscyplin w celu analizowania i interpretowania różnorodnych problemów ekonomicznych, dobierając odpowiednie dane i metody tej analizy oraz na tym tle formułować własne opinie. 7. Student posiada rozbudowaną umiejętność formułowania praktycznych wniosków użytecznych dla decydentów oraz prezentowania własnych pomysłów i wątpliwości w oparciu o argumentację odwołującą się do wybranych teorii oraz poglądów znanych ekonomistów polskich i zagranicznych. 8. Student ma świadomość poziomu swojej wiedzy, dokonuje samooceny własnych kompetencji, nabytą wiedzę i umiejętności potrafi samodzielnie uzupełniać i doskonalić, rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się zawodowego i rozwoju osobistego 9. zdobywa umiejętność logicznego i analitycznego myślenia, jest zdolny do samodzielnej pracy badawczej, prowadzonej w sposób rzetelny i obiektywny, jest krytyczny wobec wyników własnej pracy 10. Student potrafi pracować i współdziałać w grupie, aktywnie uczestniczy w grupach, jest otwarty na współpracę i budowę relacji, potrafi przyjmować w grupie różne role. 11. Student reprezentuje postawę przedsiębiorczą i kreatywną, jest gotowy do podejmowania zawodowych wyzwań w zakresie procesów i zjawisk ekonomicznych. Pełny opis przedmiotu (treści programowe) Wykład 1. Wprowadzenie do problematyki podejmowania decyzji gospodarczych Homo oeconomicus. Zachowania racjonalne i irracjonalne. Podejmowanie decyzji. Nieograniczone potrzeby a ograniczoność zasobów. Wybór i koszt alternatywny. Cele działalności ekonomicznej. 2. Działanie rynku i mechanizmu rynkowego Rynek – pojęcie i rodzaje. Popyt – czynniki kształtujące zapotrzebowanie na dobra i usługi. Podaż – czynniki kształtujące wielkość produkcji dóbr i usług. Równowaga rynkowa i jej zakłócenia. Działanie mechanizmu KE2_W01 KE2_W04 KE2_W08 KE2_U01 KE2_U02 KE2_U06 KE2_K01 KE2_K04 KE2_K05 KE2_K06 Liczba godzin kontaktowych stacjonarne niestacjonarne 30 6 5 1 5 1 70 rynkowego. 3. Pomiar i zastosowanie elastyczności popytu i podaży Elastyczność popytu. Elastyczność cenowa popytu a polityka cenowa. Miary elastyczności popytu – elastyczność krzyżowa. Elastyczność cenowa podaży. 4. Wprowadzenie do teorii firmy Produkcyjność. Koszty przedsiębiorstwa – wprowadzenie. Analiza kosztów całkowitych. Analiza kosztów przeciętnych. Koszty marginalne (krańcowe). Koszty przedsiębiorstwa w długim okresie. Minimalna efektywna skala produkcji . 5. Podejmowanie decyzji optymalnych Zastosowanie analizy progu rentowności. Zastosowanie analizy marginalnej do optymalizacji produkcji. Powiązanie między analizą tradycyjną a analizą marginalną. 6. Działalność firm w różnych strukturach rynkowych Stopień konkurencji rynków. Model konkurencji doskonałej a ceno biorczość. Monopol a ceno dawstwo. Konkurencja niedoskonała: konkurencja monopolistyczna. Modele rynku ze względu na stopień konkurencji 5 1 5 1 5 1 5 1 38 Ćwiczenia Student będzie wiedział co jest podstawą ludzkiego działania, co oznaczają 5 pojęcia wybór i koszt alternatywny, maksymalizacja zysku, będzie znał etapy podejmowania racjonalnych decyzji. Student będzie umiał rozróżnić racjonalne i nieracjonalne działanie,umiał przedstawić krzywą możliwości produkcyjnych, potrafił podjać optymalną decyzję menedżerską na podstawie ograniczoności zasobów, oraz potrafił rozróżnić zysk księgowy od zysku ekonomicznego i normatywnego. Student będzie wiedział, co oznaczają pojęcia: popyt i prawo popytu, podaż i prawo podaży, jak oddziałują ceny urzędowe na stan rynku. Będzie umiał wyjaśnić różnicę pomiędzy zmianą popytu (podaży) a zmianą wielkości popytu (podaży) oraz umiał określić stan równowagi rynku i nierównowagi. Dodatkowo student będzie potrafił wymienić determinanty popytu i podaży oraz przeprowadzić analizę dynamiczną. Student będzie wiedział, jaką zastosować politykę cenową w zależności od elastyczności cenowej danego produktu lub usługi; będzie umiał zastosować zasady polityki cenowej w normalnym funkcjonowaniu firmy w społeczno-gospodarczym otoczeniu oraz potrafił wymienić różne elastyczności popytu i podaży. Student będzie wiedział, jak wyznaczyć technologiczne optimum produkcji, potrafił dokonać kalkulacji przychodów, kosztów i zysków, wiedział, jak dokonać optymalizacji kosztowej produkcji oraz potrafił wyznaczyć tzw. próg rentowności. Dodatkowo student będzie znał zasady wyznaczenia optimum produkcji, podział kosztów i potrafił dokonać ich wieloprzekrojowej klasyfikacji. Będzie wiedział, co to jest minimalna efektywna skala produkcji (MES) oraz umiał przeprowadzić kalkulację kosztów i oceny ich struktury i potrafił wymienić efekty skali oraz narysować krzywą doświadczenia. Student będzie wiedział, co oznaczają pojęcia próg rentowności, próg 6 6 7 7 71 rentowności otwarcia i zamknięcia. Będzie umiał wyznaczyć przedział produkcji rentownej oraz potrafił praktyczne zastosować analizę marginalną do optymalizacji produkcji Student będzie potrafił wyznaczyć próg rentowności, opierając się na założeniach tradycyjnej analizy ekonomicznej. Student będzie wiedział, jakie są typowe struktury rynkowe i znał ich 7 podstawowe cechy oraz umiał rozróżnić pojęcia konkurencja bezpośrednia, potencjalna, substytucyjna. Student będzie wiedział, co oznacza wskaźnik n-koncentracji i jak należy go interpretować i bedziew potrafił określić krzywą popytu i podaży, jak również wyznaczyć poziom optymalnej produkcji i zysku dla konkurencji doskonałej, niedoskonałej, monopolistycznej, oligopolu i monopolu. E-learning 22 22 Moderowane dyskusje on-line, 22 22 Metody kształcenia Wykłady prowadzone przy użyciu prezentacji multimedialnych. Ćwiczenia grupowe i indywidualne, w oparciu o zestaw zadań i pytań testowych oraz opisów przypadków, przygotowujące studentów do samodzielnej analizy zjawisk rynkowych oraz samodzielnego wnioskowania. Dyskusje on-line. Forma i warunki zaliczenia Przedmiot kończy się egzaminem pisemnym, który obejmuje pytania testowe i otwarte oraz kilka zadań problemowych. Warunkiem przystąpienia do egzaminu jest uzyskanie zaliczenia z ćwiczeń w semestrze. Aby uzyskać zaliczenie z ćwiczeń w semestrze trzeba zaliczyć 6 testów, składających się z pytań jednokrotnego, wielokrotnego oraz typu prawda fałsz w ramach poszczególnych tematów głównych przedmiotu. Aby podejść do egzaminu dodatkowo należy złożyć prace pisemną na temat zadany przez wykładowcę w ramach przedmiotu Ekonomia Menedżerska Zaliczenie ćwiczeń: - kolokwium- kolokwia 6 (50% oceny) - praca własna w formie eseju (2000 słów), na podstawie literatury i/lub danych wtórnych, dotycząca ww. zagadnień (25% oceny). - dyskusje i praca grupowa podczas zajęć (25% oceny). Praca własna studenta oceniona poprzez w/w formy. Nr efektu kształcenia dla przedmiotu 1,2,3,4,5,6,7, 8, 4,5,6,7,8 Metody weryfikacji efektów kształcenia Kolokwium (po jednym w każdym semestrze) Praca pisemna – analiza realnego przypadku. Rozwiązywanie zadań, case study, dyskusje podczas ćwiczeń i zajęć on-line Egzamin pisemny Nakład pracy studenta Zajęcia dydaktyczne Przygotowanie się do zajęć Przygotowanie prezentacji/ćwiczeń/case study 1,2,3,4,5,6,7, 8, 1,2,3,4,5,6,7, 8 Liczba godzin pracy studenta Studia stacjonarne Studia niestacjonarne 90 10 10 28 40 20 72 Studiowanie literatury, śledzenie aktualności i statystyk 15 15 gospodarczych Udział w konsultacjach (w tym on-line) 10 20 Przygotowanie się do zaliczeń pisemnych i egzaminu 10 20 Inne 5 7 ŁĄCZNY nakład pracy studenta w godz. 150 150 Liczba punktów ECTS 6 6 Samuelson W.F., Marks S.G., Ekonomia menedżerska, PWE, Warszawa 2009. Literatura podstawowa Zelek A., Strategie Biznesu, Od klasyki do postmodernizmu w zarządzaniu, Wydawnictwo Zachodniopomorskiej Szkoły Biznesu, Szczecin 2008. Filar D., Rzońca A., Wójtowicz G., Ekonomia po polsku. Dlaczego nie można dodrukować pieniędzy, CeDeWu, Warszawa 2007. Próchnicki L., Makroekonomia, Biznesu, wyd. IV, Szczecin 2008. Literatura uzupełniająca • • • • • • • • • • Wydawnictwo Zachodniopomorskiej Szkoly Luke M. Froeb, Brian T.McCann Ekonomia Menedżerska, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2012. Drela K., Kiernożycka-Sobejko A., Pluskota P., Mikroekonomiczne ABC dla studentów, Uniwersytet Szczeciński, Szczecin 2007. Ivan Png, Dale Lehman, Ekonomia Menedżerska, Oficyna, Warszawa 2011Piontek F., Piontek B., Podstawy ekonomii menedzerskiej, Globalizacja a rozwoj zrownowazony i trwaly, Wyzsza Szkola Ekonomii i Administracji w Bytomiu, Bytom 2003. Piocha S., Gabryszak R. (red.), Ekonomia menedzerska dla MSP, W teorii i praktyce, Difin, Warszawa 2008. Milewski R. (red.), Elementarne zagadnienia ekonomii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003. Begg D., Fischer S., Dornbusch R., Makroekonomia, PWE, Warszawa 2002. Begg D., Fischer S, Dornbusch R., Mikroekonomia, PWE, Warszawa 2002. Samuelson P.A., Nordhaus W.D., Ekonomia tom 1 i 2, PWN, Warszawa 2004. Czarny B., Rapacki R., Podstawy ekonomii, PWE, Warszawa 2002. Dębniewski G., Pałach H., Zakrzewski W., Mikroekonomia, UWM, Olsztyn 2000. • Grzywacz W., Podstawy makroekonomii, Wyzsza Szkola Zawodowa „OECONOMICUS” Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego w Szczecinie, Szczecin 2002. Koordynator przedmiotu dr Agnieszka Kiernożycka-Sobejko Email do koordynatora przedmiotu [email protected] 73 EKONOMIA MIĘDZYNARODOWA Nazwa przedmiotu: EKONOMIA MIĘDZYNARODOWA Kod przedmiotu: Nazwa kierunku studiów: Ekonomia Nazwa specjalności: wszystkie Jednostka prowadząca dany przedmiot (Wydział): Wydział Ekonomii i Informatyki Poziom studiów: II Rok: II Język wykładowy: polski Semestr: III Profil kształcenia: praktyczny Kategoria przedmiotu: Status przedmiotu: podstawowy obligatoryjny Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach stacjonarnych Razem Wykład Ćwiczenia 60 30 30 Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning Inne Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach niestacjonarnych Razem Wykład Ćwiczenia 28 14 14 Cel przedmiotu Wymagania wstępne Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning Inne Przedstawienie wiedzy o funkcjonowaniu gospodarki światowej, zwłaszcza w kontekście rodzajów powiązań i mechanizmów występujących podczas realizacji międzynarodowych transakcji gospodarczych • Wykorzystywanie koncepcji teoretycznych dotyczących funkcjonowania rynku międzynarodowego wyjaśniających kierunki oraz strukturę handlu międzynarodowego. • Prezentacja zagadnień dotyczących międzynarodowego przepływu kapitału, pracy i technologii, zwłaszcza w kontekście zagranicznych inwestycji bezpośrednich, oraz roli jaką w tych procesach odgrywają korporacje ponadnarodowe. • Przedstawienie wiedzy na temat metod równoważenia bilansów płatniczych oraz roli kursu walutowego dla realizacji celów gospodarczych poszczególnych państw. Student powinien posiadać wiedzę z zakresu Zarządzania strategicznego oraz Globalizacji. Wskazane jest posiadanie wiedzy z Międzynarodowych stosunków gospodarczych oraz Makroekonomii. • Efekty kształcenia Odniesienie efektów kształcenia przedmiotu do kierunkowych 74 efektów kształcenia Wiedza 1. Student posiada rozbudowaną wiedzę z zakresu terminologii ekonomii międzynarodowej, rozumie źródła tej interdyscypliny oraz jej zastosowania w obszarze współczesnych gospodarek. 2. Student zna najważniejsze współczesne teorie handlu międzynarodowego oraz teorie zagranicznych inwestycji bezpośrednich, ich podstawowe twierdzenia oraz sposoby ich implementacji w realnych warunkach gospodarczych. 3. Student posiada rozbudowaną wiedzę umożliwiającą ocenę zjawisk ekonomicznych takich jak np. globalizacja, kryzysy finansowe oraz ich wpływu na funkcjonowanie państw i przedsiębiorstw w skali międzynarodowej. KE2_W01 Umiejętności 4. Student posiada umiejętność wykorzystywania wiedzy teoretycznej z zakresu ekonomii międzynarodowej w celu analizowania oraz interpretowania różnorodnych problemów ekonomicznych dotyczących zależności pomiędzy gospodarką krajową a światową, z użyciem odpowiednich danych i metod analizy oraz na tym tle formułować własne opinie 5. Student posiada rozbudowaną umiejętność formułowania praktycznych wniosków użytecznych dla decydentów w zakresie prowadzenia zagranicznej polityki gospodarczej oraz ich prezentowania w oparciu o argumentację odwołującą się do wybranych teorii oraz poglądów znanych ekonomistów polskich i zagranicznych. 6. Student posiada umiejętność pracy w zespole rozwiązującym konkretne zadania z zakresu ekonomii międzynarodowej, pełniąc różne role, w tym role kierownicze; komunikowania się z innymi członkami grupy i prezentacji wyników pracy zespołu. Kompetencje 7. Ma świadomość poziomu swojej wiedzy, dokonuje samooceny własnych kompetencji, nabytą wiedzę i społeczne umiejętności potrafi samodzielnie uzupełniać i doskonalić, rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się zawodowego i rozwoju osobistego. 8. Student jest świadomy złożoności procesów zachodzących we współczesnej gospodarce globalnej szczególnie w zakresie roli i wpływie poszczególnych państw oraz przedsiębiorstw na warunki prowadzenia działalności w skali międzynarodowej, jest zdolny do formułowania własnych wniosków na ten temat, prowadzenia merytorycznej dyskusji, prezentacji swoich poglądów i obrony przyjętej argumentacji. 9. Student potrafi pracować i współpracować w grupie. Angażuje się w prace grupy przyjmując różne role. KE2_U02 KE2_W04 KE2_W08 KE2_U06 KE2_U09 KE2_K01 KE2_K03 KE2_K05 75 Pełny opis przedmiotu (treści programowe) Wykład: • Współczesne teorie handlu międzynarodowego Liczba godzin kontaktowych stacjonarne Niestacjonarne 30 3 14 2 Teorie zagranicznych inwestycji bezpośrednich. Pojęcie bezpośrednich inwestycji zagranicznych. Formy bezpośrednich inwestycji zagranicznych. Inwestycje bezpośrednie na świecie. Teorie przepływu kapitału w formie bezpośrednich inwestycji zagranicznych 3 2 Bilans płatniczy, metody wyrównywania deficytu płatniczego 3 2 3 2 3 1 3 1 3 1 3 1 3 1 3 1 28 3 13 1 3 1 3 2 Teorie neotechnologiczne. Teorie neoczynnikowe. Teorie popytowo-podażowe • • Układ bilansu płatniczego . Czynniki zakłócające równowagę w bilansie płatniczym. Metody przywracania równowagi w bilansie płatniczym. Bilans płatniczy Polski • Kurs walutowy a inflacja – efekt Balassy-Samuelsona Mechanizm kształtowania się kursu walutowego na krajowym rynku walutowym. Czynniki, które wpływają na poziom kursu walutowego. Rodzaje systemów kursowych. Kurs złotego. Teoria parytetu siły nabywczej a model Balassy-Samuelsona. Indeks Big Mac • Kryzysy światowe - przyczyny i efekty ich występowania Klasyczny a współczesny cykl koniunkturalny. Kryzys finansowy. Kryzys finansowy w roku 2007. Doświadczenie kryzysów – postulaty zmian w globalnej polityce finansowej • Międzynarodowe przepływy kapitału i pracy Międzynarodowa mobilność siły roboczej. Przyczyny migracji siły roboczej. pracowników. Rozmiary i kierunki przepływu siły roboczej na świecie. Liberalizacja przepływów kapitałowych. Sekurytyzacja. Polityka pieniężna i fiskalna a mobilność kapitału. • Globalizacja i regionalizacja we współczesnej gospodarce światowej Przyczyny globalizacji i jej geneza. Główne trendy w makrootoczeniu. Fazy globalizacji. Globalizacja a regionalizacja. Korzyści i zagrożenia wynikające z globalizacji. • Rola handlu i inwestycji zagranicznych w rozwoju gospodarczym Współczesny handel międzynarodowy. Znaczenie handlu międzynarodowego i inwestycji dla poszczególnych krajów. Znaczenie handlu międzynarodowego dla Polski. • Międzynarodowe rynki finansowe Rynek pieniężny. Rynek kapitałowy. Rynek walutowy. Rynek instrumentów pochodnych. • Zagraniczna polityka gospodarcza. Środki zagranicznej polityki gospodarczej. Cła, subwencje, ograniczenia ilościowe, środki pozataryfowe, środki fiskalne, budżetowe, pieniężne, walutowe. Rozwój kierunków polityki handlowej. Ćwiczenia • Współczesny handel międzynarodowy. Znaczenie handlu międzynarodowego dla poszczególnych krajów. Udział Polski w handlu zagranicznym i jego struktura. • Współczesne teorie handlu międzynarodowego. Przykłady analityczne. • Bilans płatniczy – analiza przypadku. 76 3 1 Zagraniczna polityka gospodarcza. Konkurencyjność gospodarek na świecie. Analiza przykładów. 3 2 • Bezpośrednie inwestycje zagraniczne w Polsce oraz polskie za granicą i ich rozmieszczenie. Analiza przykładów. 3 2 • Ustalanie kursu walutowego. Obliczanie deprecjacji i aprecjacji. Wpływ zmian kursowych na gospodarkę. Analiza przypadku. 3 1 • Międzynarodowe rynki finansowe. Możliwości pozyskiwania kapitału. Analiza przypadku. 3 1 • Źródła i skutki kryzysów finansowych. Przykłady analityczne. 3 1 • Współczesne problemy krajów rozwijających się. Bariery rozwojowe. Przykłady analityczne. 1 1 • Przejawy globalizacji i regionalizacji we współczesnym świecie. Analiza przypadków. Kolokwium 2 1 Metody • wykład z prezentacją multimedialną ćwiczenia audytoryjne: praca w grupach / analiza przypadków/ dyskusja/ kształcenia rozwiązywanie zadań Forma 1. egzamin i warunki 2. zaliczenie z oceną zaliczenia Formy: • Egzamin pisemny: testowy z pytaniami jednokrotnego wyboru oraz pytaniami typu prawda/fałsz (50%) oraz dłuższa wypowiedź pisemna rozwiązywanie problemu typu case study (50%); warunkiem przystąpienia do egzaminu jest uzyskanie zaliczenia ćwiczeń. Zaliczenie z Ćwiczeń – ocena składa się z prac cząstkowych: kolokwium (50%) oceny, wykonanie prac zaliczeniowych: przygotowanie projektu lub prezentacji (25%), uczestnictwo w ćwiczeniach i dyskusjach w trakcie zajęć (25%). • Nr efektu kształcenia dla przedmiotu Metody weryfikacji efektów kształcenia Zaliczenie pisemne Egzamin pisemny Ćwiczenia i prezentacje prac indywidualnych Prezentacje prac grupowych, dyskusje merytoryczne Nakład pracy studenta Zajęcia dydaktyczne Przygotowanie się do zajęć Przygotowanie raportu/prezentacji/ćwiczeń/case study Studiowanie literatury Udział w konsultacjach Przygotowanie się do egzaminu/zaliczenia Inne 1,2,3,8 1,2,3,8 4,5,6,7,8,9 4,5,6,7,8,9 Liczba godzin pracy studenta Studia stacjonarne Studia niestacjonarne 60 godz 8 18 8 2 3 1 28 godz 20 18 20 2 10 2 77 ŁĄCZNY nakład pracy studenta w godz. 100 100 Liczba punktów ECTS 4 4 Literatura K. Osiński, Ekonomia Międzynarodowa, Wydawnictwo ZPSB. podstawowa Bożyk P., Mijala J., Puławski M., Międzynarodowe stosunki ekonomiczne, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa, 2002. Budnikowski A., Międzynarodowe stosunki gospodarcze, PWE, Warszawa 2003. Guzek M., Międzynarodowe stosunki gospodarcze, Wyższa Szkoła Bankowa, Poznań, 2001. Krugman P.R, Obstfeld M.,Ekonomia międzynarodowa, Wydawnictwo naukowe PWN,2007 Mijala J., Wymiana międzynarodowa i gospodarka światowa. Teoria i mechanizmy funkcjonowania, SGH, Warszawa 2005. Osiński K., Biznes międzynarodowy na progu XXI wieku – kompendium, Wydawnictwo ZPSB w Szczecinie, Szczecin, 2010. Rymarczyk J., Międzynarodowe stosunki gospodarcze, PWE, Warszawa 2006. Zabielski K., Finanse Międzynarodowe, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2002. Literatura Kisiel-Łowczyc A., Współczesna gospodarka światowa, Wydawnictwo uzupełniająca Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk, 2003. Mijala J., Współczesne teorie wymiany międzynarodowej i zagranicznej polityki ekonomicznej, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Warszawa, 2003. Nosal J., Inwestycje bezpośrednie, W: Wprowadzenie do biznesu międzynarodowego, pod red. E. Nojszewskiej, WSiP, Warszawa 2002. Rączkowski S., Międzynarodowe stosunki finansowe, wyd. III, PWE, Warszawa 1984. Rymarczyk J., Internacjonalizacja i globalizacja przedsiębiorstwa, PWE, Warszawa 2004. Sławiński A., Rynki finansowe, PWE, Warszawa 2006. Koordynator Dr Krzysztof Osiński przedmiotu Email do koordynatora przedmiotu [email protected] 78 EKONOMICZNE UWARUNKOWANIA INNOWACJI Nazwa przedmiotu: EKONOMICZNE UWARUNKOWANIA INNOWACJI Kod przedmiotu: Nazwa kierunku studiów: Ekonomia Nazwa specjalności: wszystkie Jednostka prowadząca dany przedmiot (Wydział): Wydział Ekonomii i Informatyki Poziom studiów: Rok: Semestr: II I II Profil kształcenia: praktyczny Język wykładowy: Kategoria przedmiotu: Status przedmiotu: Polski Ogólny Obligatoryjny Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach stacjonarnych Razem Wykład 45 Ćwiczenia Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning Inne 45 Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach niestacjonarnych Razem 14 Cel przedmiotu Wymagania wstępne Wykład Ćwiczenia Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning 14 Celem przedmiotu jest przekazanie wiedzy z zakresu problematyki innowacyjności oraz jej determinant. Student pozna wpływ zagadnień związanych z innowacyjnością na konkurencyjność oraz funkcjonowanie przedsiębiorstwa. Student powinien posiadać podstawową wiedzę z zarządzania oraz finansów przedsiębiorstw. Efekty kształcenia Wiedza Inne 1. Posiada rozbudowaną wiedzę w zakresie terminologii ekonomicznej, finansowej i zarządczej w odniesieniu do innowacji. Rozumie jej źródła oraz zastosowania w obrębie nauk społecznych. Odniesienie efektów kształcenia przedmiotu do kierunkowych efektów kształcenia KE2_W01 KE2_W05 KE2_W08 79 Umiejętności Kompetencje społeczne 2. Posiada rozbudowaną wiedzę umożliwiającą ocenę zjawisk ekonomicznych, w odniesieniu do innowacji, w perspektywie krajowej, międzynarodowej i międzykulturowej 3. Zna zasady tworzenia i rozwoju form indywidualnej przedsiębiorczości z wykorzystaniem wiedzy z zakresu innowacji. 4. Potrafi dokonać obserwacji i interpretacji zjawisk ekonomicznych, społecznych i finansowych w odniesieniu do teorii innowacji. KE2_U01 KE2_U06 5. Posiada rozbudowaną umiejętność formułowania praktycznych wniosków użytecznych dla decydentów oraz prezentowania własnych pomysłów i wątpliwości w oparciu o teorie innowacji. 6. Ma świadomość poziomu swojej wiedzy, dokonuje KE2_K01 KE2_K05 samooceny własnych kompetencji, nabytą wiedzę i KE2_K06 umiejętności potrafi samodzielnie uzupełniać i doskonalić, rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się zawodowego i rozwoju osobistego. 7. Potrafi pracować i współdziałać w grupie, aktywnie uczestniczy w grupach, organizacjach, czy instytucjach, jest otwarty na współpracę i budowę relacji, potrafi przyjmować w grupie różne role, w tym kierownicze. 8. reprezentuje postawę przedsiębiorczą i kreatywną, jest gotowy do podejmowania zawodowych wyzwań w zakresie przedsięwzięć innowacyjnych. Pełny opis przedmiotu (treści programowe) Liczba godzin kontaktowych stacjonarne niestacjonarne Ćwiczenia 45 14 1. Innowacje - teoria/definicje 8 2 2. Źródła innowacji 8 2 3. Proces innowacyjny 6 2 4. Identyfikacja determinant innowacji 6 2 5. Finansowanie działalności innowacyjnej 8 2 6. Fundusze unijne, a działalności innowacyjna 8 2 7. Zaliczenie 2 2 Zajęcia są prowadzone z wykorzystaniem prezentacji multimedialnych. Ćwiczenia Metody uwzględniają prace domowe, dyskusje grupowe, prace grupowe oraz studia kształcenia przypadku. Każde studium przypadku wykorzystuje dane pochodzące z istniejących jednostek. Podczas wybranych zajęć studenci będą pracować nad projektem. Forma i warunki zaliczenia • Zaliczenie z oceną Formy: • Zaliczenie jest uzyskiwane przez: 80 o Wykonanie i ukończenie projektu bazującego na autentycznych danych dotyczących przedsiębiorstw (40%) o Napisaniu testu (40%). o Zajęciach grupowych – studia przypadku (20%) Nr efektu kształcenia dla przedmiotu Metody weryfikacji efektów kształcenia Test (Zaliczenie z oceną) Projekt grupowy Studia przypadków Nakład pracy studenta 1,2,3,4 4,5,6,8 4,5,7,8 Liczba godzin pracy studenta Studia stacjonarne 45 Zajęcia dydaktyczne 1 Przygotowanie się do zajęć 1 Przygotowanie projektu grupowego 1 Przygotowanie się do studiów przypadku 1 Przygotowanie się do testu 1 Inne ŁĄCZNY nakład pracy studenta w godz. 50 Liczba punktów ECTS 2 Literatura Zakrzewska-Bielawska A., Wyzwania rozwojowe małych i średnich podstawowa przedsiębiorstw: innowacje, technologie, kryzys, Difin 2011. Studia niestacjonarne 14 8 8 6 12 2 50 2 Jasiński A., Innowacje i transfer techniki w procesie transformacji, Difin 2006. K. Kozioł, W. Janasz: Determinanty działalności innowacyjnej przedsiębiorstw, PWE, Warszawa 2007 K. Kozioł: Innowacyjność polskich przedsiębiorstw przemysłowych na tle doświadczeń Unii Europejskiej, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2007 Literatura uzupełniająca Innowacje w strategii rozwoju organizacji w Unii Europejskiej, red. naukowa W.Janasz, Warszawa, Difin 2009. Koordynator przedmiotu Dr Anna Kępińska-Jakubiec Email do koordynatora przedmiotu 81 EKONOMIKA KONSUMPCJI Nazwa przedmiotu: EKONOMIKA KONSUMPCJI Kod przedmiotu: Nazwa kierunku studiów: Ekonomia Nazwa specjalności: wszystkie Jednostka prowadząca dany przedmiot (Wydział): Wydział Ekonomii i Informatyki Poziom studiów: II Rok: I Semestr: I Profil kształcenia: praktyczny Język wykładowy: Kategoria przedmiotu: Status przedmiotu: polski podstawowy obligatoryjny Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach stacjonarnych Razem Wykład 30 Ćwiczenia Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning Inne 30 Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach niestacjonarnych Razem 14 Cel przedmiotu Wymagania wstępne Wykład Ćwiczenia Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning 14 Dynamiczny rozwój konsumpcji i jej masowy charakter spowodowały wzrost zainteresowania nią przez inne, poza ekonomią, nauki społeczne, takie jak socjologia, psychologia, antropologia czy nawet etyka. Nauka o konsumpcji stała się współcześnie dziedziną wielodyscyplinarną. Celem przedmiotu jest ukazanie wielowymiarowości zjawiska konsumpcji, jej powiązań z innymi dziedzinami nauki oraz przede wszystkim – znaczenia konsumpcji we współczesnej gospodarce, uwzględniając jej uwarunkowania i skutki. Słuchacz powinien przede wszystkim podstawy Makroekonomii, podstawy Mikroekonomii, podstawy Marketingu oraz podstawy Badań rynkowych. Efekty kształcenia Wiedza Inne 1.Student posiada rozbudowaną wiedzę z zakresu terminologii ekonomicznej. 2.Student zna i rozumie istotę konsumpcji i terminy jej pokrewne oraz całokształt jej uwarunkowań i skutków. 3.Student pogłębioną wiedzę o ideach i poglądach przedstawicieli różnych szkół ekonomicznych w zakresie kształtowania konsumpcji oraz związków między konsumpcją Odniesienie efektów kształcenia przedmiotu do kierunkowych efektów kształcenia KE2_W01 KE2_W01 KE1_W03 82 indywidualną a zjawiskami makroekonomicznymi. Student potrafi także dokonać krytycznej oceny oraz praktycznych zastosowań tych poglądów we współczesnej ekonomii (gospodarce rynkowej). Umiejętności 4.Student wykorzystuje wiedzę teoretyczną z zakresu ekonomii oraz powiązanych z nią dyscyplin w celu analizowania i interpretowania różnorodnych problemów związanych z konsumpcją podmiotów gospodarczych. 5.Student posiada umiejętność swobodnego wypowiadania się w mowie i piśmie na tematy konsumpcji różnych podmiotów gospodarczych, wykorzystując dorobek myśli ekonomicznej i dyscyplin pokrewnych. Kompetencje 6.Student jest świadomy poziomu swojej wiedzy, nabytą wiedzę i umiejętności potrafi samodzielnie uzupełniać i doskonalić, społeczne rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się zawodowego i rozwoju osobistego wynikające z ciągłego rozwoju nauki. 7.Student rozumie i potrafi samodzielnie ocenić zjawiska dotyczące sfery konsumpcji, sformułować własne wnioski na ich temat i prowadzić merytoryczną dyskusję. Pełny opis przedmiotu (treści programowe) Ćwiczenia • Terminologia i typologia sfery konsumpcji KE2_U02 KE2_U05 KE2_K01 KE2_K03 Liczba godzin kontaktowych stacjonarne niestacjonarne 30 2 14 1 6 2 4 2 8 4 4 2 4 2 Podmioty konsumpcji. Przedmioty konsumpcji. Konsumpcja indywidualna i zbiorowa. Konsumpcja prywatna i publiczna. Konsumpcja pozytywna i negatywna. Sfery konsumpcji. Konsumpcja jako szczególna forma produkcji. • Determinanty konsumpcji Determinanty konsumpcji gospodarstwa domowego. Determinanty konsumpcji społeczeństwa. • Konsumpcja w teorii ekonomii Konsumpcja w ekonomii klasycznej. Konsumpcja w świetle teorii użyteczności i analizy marginalnej. Ekonomia dobrobytu. Keynesowskie ujęcie konsumpcji. Konsumpcja we współczesnej ekonomii. • Funkcje i prawidłowości w rozwoju konsumpcji Funkcje konsumpcji. Prawidłowości w rozwoju konsumpcji – ważniejsze prawa i hipotezy. • Współczesna konsumpcja – nowe zjawiska i tendencje Ekologizacja konsumpcji. Serwicyzacja konsumpcji. Domocentryzacja i prywatyzacja konsumpcji. Homogenizacja i heterogenizacja konsumpcji. Wirtualizacja konsumpcji. Nadmierna konsumpcja. • Konsumpcja społeczeństwa polskiego – wybrane elementy Zadania (ćwiczenia) z wykorzystaniem rocznika statystycznego i innych danych źródłowych. 1. Zaliczenie 2 1 Metody • Ćwiczenia wraz z prezentacjami multimedialnymi • Dyskusja moderowana/ kształcenia • Rozwiązywanie zadań Forma Zaliczenie z oceną Aby uzyskać zaliczenie z przedmiotu Ekonomika konsumpcji należy uzyskać i warunki 83 zaliczenia minimum 41 punktów z poszczególnych form składowych (w skali 0 - 100 pkt). Przy czym student może samodzielnie zdecydować o wyborze elementów składowych zaliczenia (np. przystąpić wyłącznie do zaliczenia pisemnego i nie wykonywać żadnych ćwiczeń cząstkowych ani nie przygotowywać referatu; student może przystąpić do zaliczenia pisemnego i przygotować ćwiczenia cząstkowe; student może przygotować referat i ćwiczenia cząstkowe). Elementy składowe zaliczenia to: Zaliczenie pisemne (max 65 punktów) Referat pisemny do przygotowania na zadany temat (max 15 pkt) Ćwiczenie cząstkowe 1 (max 12 pkt) Ćwiczenie cząstkowe 2 (max 12 pkt) Ćwiczenie cząstkowe 3 (max 8 pkt) Ćwiczenie cząstkowe 4 (max 8 pkt) Nr efektu kształcenia dla przedmiotu Metody weryfikacji efektów kształcenia Zaliczenie pisemne Ćwiczenia cząstkowe Referat Dyskusje merytoryczne (aktywność na zajęciach) Nakład pracy studenta 1,2,3 4 4,5 7 Liczba godzin pracy studenta Studia stacjonarne Studia niestacjonarne Zajęcia dydaktyczne 30 godz 14 godz Przygotowanie się do zajęć 10 15 Przygotowanie referatu 8 8 Wykonanie ćwiczeń cząstkowych 20 20 Studiowanie literatury 10 15 Udział w konsultacjach 2 4 Przygotowanie się do zaliczenia 5 20 Inne 1 4 ŁĄCZNY nakład pracy studenta w godz. 100 100 Liczba punktów ECTS 4 4 Literatura • Cz. Bywalec, Konsumpcja w teorii i praktyce gospodarowania, podstawowa Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007. • Cz. Bywalec, Ekonomika i finanse gospodarstw domowych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2012. • T. Zalega, Konsumpcja. Determinanty. Teorie. Modele, PWE, Warszawa 2012. Literatura • Roczniki statystyczne uzupełniająca • Raporty i publikacje dotyczące spożycia branżowego • Cz. Bywalec, L. Rudnicki, Konsumpcja, PWE, Warszawa 2002. Koordynator dr hab. prof. ZPSB Aleksandra Grzesiuk przedmiotu Email do koordynatora przedmiotu [email protected] 84 ETYKA BIZNESU Nazwa przedmiotu: ETYKA BIZNESU Kod przedmiotu: Nazwa kierunku studiów: Ekonomia Nazwa specjalności: wszystkie Jednostka prowadząca dany przedmiot (Wydział): Wydział Ekonomii i Informatyki Poziom studiów: Rok: Semestr: II II III Profil kształcenia: praktyczny Język wykładowy: Kategoria przedmiotu: Status przedmiotu: Język polski Do wyboru Wybieralny Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach stacjonarnych Razem Wykład 30 Ćwiczenia Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning Inne 30 Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach niestacjonarnych Razem 14 Wykład Ćwiczenia Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning Inne 14 Cel przedmiotu 1. Celem kształcenia jest przybliżenie studentom pojęć związanych z etyką i etyką biznesu, 2. Słuchacze poznają współczesna problematykę etyki biznesu oraz sposób w jaki normy oraz wartości (w tym moralne) oraz wzory zachowań z nimi związane, kształtują relacje społeczne, kulturę organizacyjną firmy oraz budują jej markę i renomę; 3. Z punktu widzenia profilu uczelni ważne jest wskazanie wpływu etyki na kulturę przedsiębiorstwa czy organizacji, styl zarządzania firmą i pracownikami, relacje firmy z otoczeniem. 4. Zadaniem prowadzącego jest również przedstawienie słuchaczom wiedzy praktycznej, narzędzi oraz aktualnych przepisów prawnych związanych z ochrona konkurencji i konsumenta, lobbingiem, przeprowadzaniem procesu rekrutacji i zarządzaniem. Wymagania wstępne Słuchacz powinien znać podstawy zarządzania Odniesienie efektów kształcenia 85 przedmiotu do kierunkowych efektów kształcenia Efekty kształcenia 1.Student rozumie podstawowe pojęcia związane z etyką i etyką biznesu; 2.Student rozumie jaką rolę w życiu społecznym, gospodarczym, a zwłaszcza w tworzeniu i utrzymywaniu rynku, odgrywa przestrzeganie zasad; 3.Student rozumie rolę jaką w relacji firma - otoczenie firmy odgrywa zaufanie oraz jaką rolę w jego budowaniu zajmuje przestrzeganie zasad etycznych; wie że etyka biznesu to nie moralizowanie a działanie; 4.Student zna narzędzia służące kształtowaniu postaw etycznych w firmie. 5.Student wie czemu służą kodeksy i programy etyczne. 6.Student wie jaka jest rola organów państwa w ochronie konsumenta i konkurencji i przepisy je regulujące; Umiejętności 7.Student posiada umiejętność wykorzystania wiedzy z zakresu etyki biznesu w działalności gospodarczej 8.Potrafi zaprojektować kulturę organizacyjnej firmy opartej o wartości etyczne; 9.Student potrafi zaprojektować kodeks etyczny swojej firmy lub zespołu; 10.Student posiada umiejętność pracy w zespole, komunikowania się z innymi członkami grupy i prezentacji wyników pracy zespołu. Kompetencje 11.Student rozumie jaką rolę odgrywają wartości i zasady w życiu zawodowym, społecznym i gospodarczym; społeczne 12.Student jest świadomy złożoności procesów decyzyjnych o wymiarze moralnym, jest zdolny do ich oceny i wnioskowania oraz potrafi przygotować prezentację swoich poglądów i przeprowadzić dyskusję i przyjąć alternatywne do swoich lub nowe rozwiązania. 13.Student reprezentuje postawę odpowiedzialną, świadomą konsekwencji podejmowanych decyzji, posiada umiejętność logicznego i analitycznego myślenia; 14.Student potrafi pracować i współpracować w grupie. Angażuje się w prace grupy przyjmując różne role. Wiedza Pełny opis przedmiotu (treści programowe) • Etyka w biznesie - wprowadzenie KE1_W01 KE1_W02 KE1_W05 KE1_W09 KE1_U01 KE1_U02 KE1_U06 KE1_U09 KE1_U07 KE1_K01 KE1_K02 KE1_K03 KE1_K05 KE1_K06 Liczba godzin kontaktowych stacjonarne niestacjonarne 3 3 6 2 6 3 Wprowadzenie podstawowych pojęć i problemów etycznych/etyka a moralność, moralność - prawo/moralność-religia/ relatywizm kulturowy -absolutyzm, spór o uniwersalia; grupy teorii etycznych, etyka/moralność w życiu; konkurencja - wolny rynek, UOKiK, etyka biznesu a polskie stereotypy • Etyka dobrego gospodarowania Etyka dobrego gospodarowania, kodeksy zawodowe, poglądy Adama Smitha, Maxa Webera, Johnego Nasha i Miltona Friedmana na istotę konkurowania; taśma forda macdonaldyzacja świata i macdonaldyzacja problemów etycznych; problematyka etyki biznesu i i jej praktyczny wymiar; • Etyczna firma Budowanie kultury etycznej firmy - wyróżniki charakteryzujące dobrą firmę; kreowanie wizerunku firmy, czyli budowanie postaw etycznych np. zarządzania ze względu na cel P. Druckera, rola wartości, zasad i reguł w zarządzaniu i kształtowaniu postaw etycznych – 86 • Kodeksy, programy etyczne i CSR 5 2 4 1 6 3 Etyka biznesu jako użyteczne narzędzie zarządzania firmą; Kodeksy i programy etycznecele i projektowanie; Zakres odpowiedzialności firmy wobec otoczenia; odpowiedzialność, za zysk, produkt/usługę, ludzi; społeczna rola biznesu, CSR narzędzie zarządzania czy manipulacji? • Etyczni menadżerowie Umiejętności, cechy osobowości i istotne cechy moralne osób zarządzających ludźmi, zadania i postawy menadżerów a typ kultury organizacyjnej; odpowiedzialność menadżerów, władza i odpowiedzialność; odpowiedzialność za słowo i decyzje • Etyka Pracy Etyczny wymiar relacji pracownik-pracodawca, bezpieczeństwo i higiena pracy, poszanowanie godności, poszanowanie prywatności, godziwe wynagrodzenie, dobra praca, lojalność – wartość moralna czy emocja Metody kształcenia ćwiczenia audytoryjne: praca w grupach / analiza przypadków/ dyskusja/ Forma i warunki zaliczenia zaliczenie z oceną ocena składa się z prac cząstkowych: wykonanie prac zaliczeniowych: przygotowanie projektu (30%) / uczestnictwo w ćwiczeniach (20%)/ aktywność w trakcie zajęć, udział w dyskusjach (30%) / zaliczenie ustne (20%) Nr efektu kształcenia dla przedmiotu 1, 2,3,4,5, 9 Metody weryfikacji efektów kształcenia Zaliczenie pisemne/ustne Prezentacja prac grupowych 6,7,8, 9, 10, 11, 12,14 6,7,8, 9, 10, 11, 12, 13 Prezentacje prac indywidualnych Nakład pracy studenta Liczba godzin pracy studenta Studia stacjonarne Studia niestacjonarne Zajęcia dydaktyczne 30 14 Przygotowanie się do zajęć 5 6 Przygotowanie raportu/prezentacji/ćwiczeń/case study 5 20 Studiowanie literatury 2 30 Przygotowanie się do egzaminu/zaliczenia/kolokwium 3 10 Teksty kultury 5 6 ŁĄCZNY nakład pracy studenta w godz. 50 86 Liczba punktów ECTS 2 2 Literatura Kietliński K., Etyka w biznesie i zarządzaniu, Oficyna Ekonomiczna 2005. podstawowa Ingram David Bruce, Parks Jennifer A,. Etyka dla żółtodziobów, Dom Wydawniczy Rebis 2003. Literatura Chryssides Georg D., Kaler H. John, Wprowadzenie do etyki biznesu, uzupełniająca Wydawnictwo Naukowe PWN 1999. Steinberg E., Czysty biznes. Etyka biznesu w działaniu, Wydawnictwo 87 Naukowe PWN 1998. Gasparski Wojciech, Wykłady z etyki biznesu, Wydawnictwo WSPiZ im. Leona Koźmińskiego 2000. Blanchard Kenneth, Peale Norman Vincent, Etyka biznesu, Studio Emka 2010. Liker K. Jeffrey „Droga Toyoty” MT Biznes 2005. Sójka Jacek, Etyka biznesu po Enronie, Wydawnictwo Humaniora Poznań 2005. Zbiegień Maciąg Lidia, Nowe tendencje i wyzwania w zarządzaniu personelem, Oficyna Ekonomiczna Oddział PWP 2006. Georg Ritzer, Macdolnaldyzacja społeczeństwa, Wydawnictwo Muza S.A. 2006. Max Weber, Etyka protestancka a duch kapitalizmu, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego 2011. Teksty kultury: • „Siedmiu samurajów”, reż. Akira Kurosawa, 1954 • „Pracująca dziewczyna”, reż. Mike Nichols, 1988 • „Firma”, rez. Sydney Pollok, 1997 • „Piękny umysł”, reż. Ron Howard, 2002 Koordynator przedmiotu Małgorzata Olejniczak Email do koordynatora przedmiotu [email protected], [email protected] 88 FINANSOWANIE DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ Nazwa przedmiotu: FINANSOWANIE DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ Kod przedmiotu: Nazwa kierunku studiów: Ekonomia Nazwa specjalności: Ekonomia menadżerska Jednostka prowadząca dany przedmiot (Wydział): Wydział Ekonomii i Informatyki Poziom studiów: II Rok: II Semestr: IV Profil kształcenia: praktyczny Język wykładowy: Kategoria przedmiotu Status przedmiotu: polski specjalnościowy wybieralny Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach stacjonarnych Razem Wykład Ćwiczenia 30 15 15 Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning Inne Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach niestacjonarnych Razem Wykład 14 Cel przedmiotu Wymagania wstępne Ćwiczenia Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning Inne 14 Zapoznanie studentów z pojęciami i zasadami z zakresu teorii i praktyki finansowania działalności gospodarczej, z uwzględnieniem znaczenia dla niej otoczenia rynkowego, • Wskazanie studentom na możliwości pozyskiwania środków pieniężnych ze źródeł zewnętrznych i wpływu na kształtowanie struktury źródeł finansowania działalności gospodarczej, • Zrozumienie przez studentów wpływu czynników ryzyka związanych z podjętą działalnością gospodarczą na wybór metod finansowania działalności gospodarczej. Student powinien posiadać wiedzę z zakresu finansów przedsiębiorstwa o formach, warunkach i źródłach finansowania majątku oraz podstawą wiedzę o instytucjach finansowych w kraju i za granicą. • Efekty kształcenia Odniesienie efektów kształcenia przedmiotu do kierunkowych efektów kształcenia 89 Wiedza 1. Posiada rozbudowaną wiedzę w zakresie terminologii ekonomicznej, finansowej i zarządczej, rozumie jej źródła oraz zastosowania w obrębie nauk społecznych. 2. Zna zasady tworzenia i rozwoju form indywidualnej przedsiębiorczości, rozumie podstawy funkcjonowania, rozwoju i tworzenia przedsiębiorstw, wykorzystując wiedzę z zakresu ekonomii, finansów i zarządzania. 3. Posiada pogłębioną wiedzę pozwalającą na świadome kształtowanie ram instytucjonalnych funkcjonowania gospodarki. KE2_W01 KE2_W05 KE2_W06 KE2_U01 Umiejętności 4. Potrafi dokonać obserwacji i interpretacji zjawisk ekonomicznych, społecznych i finansowych oraz posiada umiejętność pogłębionej oceny tych zjawisk i ich powiązań z różnymi obszarami działalności gospodarczej. KE2_U08 5. Posiada umiejętność rozumienia i analizowania zjawisk gospodarczych, w tym inwestycyjnych, rozszerzona o umiejętność pogłębionej teoretycznie oceny ich z zastosowaniem metody badawczej; ponadto potrafi weryfikować poprawność raportów, analiz i ekspertyz wykonanych przez siebie oraz innych. KE2_U09 6. Potrafi pracować w zespole rozwiązującym konkretne zadania z zakresu ekonomii, pełniąc różne role, w tym kierownicze; posiada przy tym umiejętności organizacyjne pozwalające na realizację celów związanych z projektowaniem i podejmowaniem działań profesjonalnych. Kompetencje 7. Ma świadomość poziomu swojej wiedzy, dokonuje samooceny własnych kompetencji, nabyta wiedzę i społeczne umiejętności potrafi samodzielnie uzupełniać i doskonalić, rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się zawodowego i rozwoju osobistego. 8. Zdobywa umiejętność logicznego i analitycznego myślenia, jest zdolny do samodzielnej pracy badawczej, prowadzonej w sposób rzetelny i obiektywny, jest krytyczny wobec wyników własnej pracy. 9. Potrafi pracować i współdziałać w grupie, aktywnie uczestniczy w grupach, organizacjach, czy instytucjach, jest otwarty na współpracę i budowę relacji, potrafi przyjmować w grupie różne role, w tym kierownicze. 10. Reprezentuje postawę przedsiębiorczą i kreatywną, jest gotowy do podejmowania zawodowych wyzwań w zakresie procesów i zjawisk ekonomicznych. Pełny opis przedmiotu (treści programowe) Wykład KE2_K01 KE2_K04 KE2_K05 KE2_06 Liczba godzin kontaktowych stacjonarne niestacjonarne 15 14 90 • Podstawowe pojęcia z zakresu finansowania działalności gospodarczej. Rola środków pieniężnych w działalności gospodarczej. Pojęcie kapitału. 2 2 2 2 2 2 3 2 3 3 3 3 Formy i źródła pozyskiwania środków pieniężnych. Istota i zakres finansowania działalności gospodarczej. • Właściciele kapitału a finansowanie działalności gospodarczej. Formy organizacyjno-prawne podmiotów gospodarczych. Zróżnicowanie właścicieli w zakresie odpowiedzialności finansowej. Decyzje o podziale zysku netto. • Kształtowanie majątku podmiotu gospodarczego i źródeł jego finansowania. Aktywa podmiotu gospodarczego. Majątek trwały. Majątek obrotowy. Pasywa podmiotu gospodarczego. Kapitały własne. Kapitały obce • Źródła kapitału własnego. Zysk zatrzymany. Amortyzacja. Emisja akcji. • Źródła kapitału z zewnątrz. Finansowanie długoterminowe i krótkoterminowe. Kredyt bankowy. Emisja obligacji. Leasing. Factoring. • Elementy finansowania działalności gospodarczej. Zarządzanie zobowiązaniami. Zarządzanie należnościami. Obsługa zadłużenia. • Ćwiczenia Podstawy finansowania działalności gospodarczej 15 2 Pojęcie kapitału jego formy i źródła zasilania. Wartość pieniądza i ryzyko gospodarki finansowej w przedsiębiorstwie. • Kapitały własne i ich rola w finansowaniu działalności gospodarczej. 2 Pochodzenie, formy i funkcje kapitału własnego. Źródła pozyskania kapitału własnego. • Kapitały obce jako źródła finansowania działalności gospodarczej. 3 Bankowe i poza bankowe formy kapitału obcego. Zobowiązania długoterminowe i krótkoterminowe, Kredyty i pożyczki. Bankowe procedury kredytowe. • Struktura kapitału a kondycja finansowa podmiotu gospodarczego. 2 Teoretyczne aspekty struktury kapitału a ocena kondycji finansowej podmiotu gospodarczego. Reguły i zasady finansowania. Praktyczne kwestie finansowania działalności gospodarczej • Mechanizm dźwigni i ryzyko w działalności gospodarczej. 3 Pojęcie dźwigni finansowej i ryzyka finansowego. Ryzyko operacyjne i dźwignia operacyjna. Wykorzystanie mechanizmów dźwigni w finansowaniu działalności gospodarczej. • Pomoc publiczna w finansowaniu działalności gospodarczej. 3 Pożyczki i kredyty preferencyjne. Fundusze strukturalne UE. Fundusze poręczeń. programy pomocowe. Metody kształcenia • • Wykład z prezentacją multimedialną. Ćwiczenia audytoryjne, praca w grupach/dyskusja/rozwiązywanie zadań/analiza przypadków. Forma i warunki zaliczenia • • Egzamin. Zaliczenie z oceną. 91 Forma • Egzamin pisemny z 3 pytaniami otwartymi (100%) albo opracowanie referatu przez studentów indywidualnie lub grupowo. Ocena egzaminu pisemnego według kryterium punktacji pytań. Ocena referatu na podstawie przedstawionego w nim zakresu rzeczowego i jego wartości merytorycznych. Wybór formy egzaminu przez studentów. Warunkiem przystąpienia do egzaminu jest uzyskanie zaliczenia ćwiczeń. • Zaliczenie ćwiczeń na podstawie ocen cząstkowych z aktywności na ćwiczeniach 50% i pozytywnej oceny z pisemnej pracy zaliczeniowej (50%) wykonanej indywidualnie lub grupowo lub kolokwium pisemnego. Wybór formy zaliczenia przez studentów. Metody weryfikacji efektów kształcenia Zaliczenie pisemne - kolokwium Zaliczenie pisemne praca zaliczeniowa Egzamin pisemny Egzamin – przygotowanie referatu indywidualnie lub grupowo Nakład pracy studenta Nr efektu kształcenia dla przedmiotu 1,2,3,4,5,6 1,2,3,4,5,6,7 1,2,3,4,5,6 1,2,3,4,5,6, 7,8,9,10 Liczba godzin pracy studenta Studia stacjonarne Studia niestacjonarne Zajęcia dydaktyczne 30 14 Przygotowanie się do zajęć 10 14 Przygotowanie pracy zaliczeniowej 10 10 Przygotowanie referatu 10 10 Studiowanie literatury 15 24 Udział w konsultacjach 10 10 Przygotowanie się do zaliczenia/egzaminu 10 10 Inne 5 8 ŁĄCZNY nakład pracy studenta w godz. 100 100 Liczba punktów ECTS 4 4 Literatura J. Bednarz, E. Gostomski, Finansowanie działalności gospodarczej, Wyd. podstawowa Uniwersytetu Gdańskiego, 2008. Sierpińska M., Zarządzanie płynnością finansową w przedsiębiorstwie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008. Duda E., Piechaczek, Analiza i planowanie finansowe, Wyd. Helion 2007. Literatura J. Ickiewicz, Pozyskiwanie, Koszt i struktura kapitału w przedsiębiorstwach, uzupełniająca Wyd. SGH 2004, T. Kaczmarek, Zarządzanie płynnością finansów – małych i średnich przedsiębiorstw – ujęcie praktyczne, Wyd. Difin 2007 .J. Kubiak, Hierarchia źródeł krótkoterminowego finansowania przedsiębiorstwa, Wyd. AE w Poznaniu,2005. D. Korenik, S. Korenik, Podstawy finansów, Wyd. PWN 2004. A. Rutkowski, Zarządzanie finansami, Wyd. PWE 2007. 92 J. Czekaj, Z. Dresler, Zarządzanie finansami przedsiębiorstw –podstawy teorii, Wyd. PWN 2005. Koordynator przedmiotu Doc. dr Ireneusz Kwiatkowski Email do koordynatora przedmiotu [email protected] 93 FIRMA SYMULACYJNA Nazwa przedmiotu: FIRMA SYMULACYJNA Kod przedmiotu: Nazwa kierunku studiów: Ekonomia Nazwa specjalności: wszystkie Jednostka prowadząca dany przedmiot (Wydział): Wydział Ekonomii i Informatyki Poziom studiów: II Rok: II Semestr: Profil kształcenia: praktyczny Język wykładowy: Kategoria przedmiotu: Status przedmiotu: polski Do wyboru Wybieralny Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach stacjonarnych Razem Wykład 30 Ćwiczenia Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning Inne 30 Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach niestacjonarnych Razem Wykład 14 Cel przedmiotu Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning Inne 14 • • • Wymagania wstępne Ćwiczenia Nabycie umiejętności praktycznego działania w obrocie gospodarczym, poprzez aktywne zaangażowanie w działalność firmy symulacyjnej ukierunkowanej na realizację projektowanych przedsięwzięć, uwzględniających realia prowadzenia rzeczywistej działalności gospodarczej. Uzyskanie możliwości skonfrontowania posiadanej wiedzy teoretycznej z rzeczywistością gospodarczą odzwierciedloną w symulowanym modelu biznesowym, uwzględniającym podlegające dynamicznym zmianom uwarunkowania gospodarcze. Nabycie umiejętności praktycznych w sprawnym prowadzeniu spraw firmy związanych z realizowanym zakresem przedsięwzięć organizacyjnogospodarczych. Pogłębiona znajomość zagadnień z zakresu: • Prawa gospodarczego i form prowadzenia działalności gospodarczej. • Systemu podatkowego. • Finansów przedsiębiorstw. • Zarządzania personelem. • Zarzadzania przedsięwzięciami gospodarczymi. • Rachunkowości. • Ochrony własności intelektualnej. 94 Odniesienie efektów kształcenia przedmiotu do kierunkowych efektów kształcenia Efekty kształcenia Wiedza 1. Student zna zasady tworzenia i rozwoju form indywidualnej przedsiębiorczości, rozumie podstawy funkcjonowania, rozwoju KE2_W05 i tworzenia przedsiębiorstw, wykorzystując wiedzę z zakresu ekonomii, finansów i zarządzania. 2. Student posiada pogłębiona wiedzę o normach prawnych, organizacyjnych, społecznych i etycznych funkcjonowania KE2_W06 Umiejętności Kompetencje społeczne przedsiębiorstw i procesów gospodarczych. 3. Student potrafi pracować w zespole rozwiązującym konkretne zadania z zakresu ekonomii, pełniąc różne role, w tym role kierownicze; posiada przy tym umiejętności organizacyjne KE2_U09 pozwalające na realizację celów związanych z projektowaniem i podejmowaniem działań profesjonalnych. 4. Student potrafi pracować i współdziałać w grupie, aktywnie uczestniczy w grupach, organizacjach, czy instytucjach, jest KE2_K05 otwarty na współpracę i budowę relacji, potrafi przyjmować w grupie różne role, w tym kierownicze. Pełny opis przedmiotu (treści programowe) Liczba godzin kontaktowych stacjonarne niestacjonarne 1. Wprowadzenie do zagadnień prowadzenia praktycznej 1 działalności gospodarczej. 2. Poszukiwanie i wybór przedmiotu symulowanej działalności 4 gospodarczej. 3. Dokonanie symulowanych czynności rejestracyjnych i 2 uruchomienie działalności. 4. Prowadzenie symulowanej działalności gospodarczej. 21 5. Rozliczenie i zakończenie przedsięwzięcia. 2 Zajęcia o charakterze praktycznym. Metody Symulacja działalności gospodarczej prowadzona w laboratorium kształcenia 1 2 2 7 2 komputerowym przy wykorzystaniu specjalistycznego oprogramowania dla potrzeb Firmy Symulacyjnej Wykład konwersatoryjny. Wykonywanie zadań praktycznych. Forma i warunki zaliczenia Przedmiot kończy się oceną zaangażowania, jakości i stopnia realizacji symulowanej działalności gospodarczej Metody weryfikacji efektów kształcenia Nr efektu kształcenia dla przedmiotu Stały nadzór nad prowadzonymi przedsięwzięciami i ocena poszczególnych 1,2,3 i 4 etapów symulowanej działalności gospodarczej odnoszona do indywidualnego zaangażowania poszczególnych studentów z uwzględnieniem pracy grupowej. Konfrontacja indywidualnych sprawozdań z działalności z rezultatem 1 i 2 95 końcowym symulowanej działalności zaangażowaniem każdego studenta. gospodarczej i osobistym Nakład pracy studenta Zajęcia dydaktyczne Przygotowanie się do zajęć Przygotowanie sprawozdania z działalności ŁĄCZNY nakład pracy studenta w godz. Liczba punktów ECTS Literatura ABC przedsiębiorczości na właściwy rok kalendarzowy. podstawowa Literatura uzupełniająca Liczba godzin pracy studenta Studia stacjonarne Studia niestacjonarne 30 15 5 50 14 67 5 86 1. Zajączkowski M., Podstawy innowacji i ochrony własności intelektualnej, Economicus, Szczecin, 2003. 2. Kodeks spółek handlowych. 3. Kodeks cywilny 4. Ustawa o rachunkowości. 5. Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych. 6. Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych. Koordynator przedmiotu doc. dr Leszek Bursiak Email do koordynatora przedmiotu [email protected] 96 GLOBALIZACJA Nazwa przedmiotu: GLOBALIZACJA Kod przedmiotu: Nazwa kierunku studiów: Ekonomia Nazwa specjalności: wszystkie Jednostka prowadząca dany przedmiot (Wydział): Wydział Ekonomii i Informatyki Poziom studiów: II Rok: I Semestr: I Profil kształcenia: praktyczny Język wykładowy: Kategoria przedmiotu: Status przedmiotu: Polski podstawowy obligatoryjny Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach stacjonarnych Razem Wykład 30 Ćwiczenia Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning Inne 30 Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach niestacjonarnych Razem 14 Cel przedmiotu Wymagania wstępne Wykład Ćwiczenia Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning 14 Przedstawienie podstawowej i aktualnej wiedzy dotyczącej otaczającego świata w kontekście globalizacji. Ukazanie różnic pomiędzy krajami rozwiniętymi a rozwijającymi się. Ukazanie wielorodności globalizacji i ukazanie jej pozytywnych, i negatywnych aspektów. Zrozumienie i poznanie trendów w historii, geografii, polityce, kulturze, technologii, które wpłynęły na rozwój globalizacji Student powinien posiadać podstawową wiedzę z zakresu makroekonomii. Efekty kształcenia Wiedza Inne 1. Student definiuje pojęcie globalizacji. 2. Student opisuje globalizację w kontekście podziału świata na kraje Północy i kraje Południa. Odniesienie efektów kształcenia przedmiotu do kierunkowych efektów kształcenia KE2_W01 KE2_W04 KE2_W08 97 Umiejętności Kompetencje społeczne 3. Student pokazuje różne oblicza globalizacji w kontekście: definiowania globalizacji, religii, kultury, wartości moralnych, języka, rozwoju gospodarczego, liberalizacji, Unii Europejskiej, terroryzmu, emigracji, demokracji, korporacji, środowiska, przyszłości globalizacji. 4. Student analizuje świat w kontekście podziału na kraje biedne i bogate w aspekcie rozwoju gospodarczego. Student wskazuje przyczyny takiego podziału i proponuje alternatywne rozwiązania. 5. Student wykorzystuje podstawową wiedzę z zakresu ekonomii w celu zrozumienia procesów zachodzących w globalizacji. 6. Student ilustruje globalizację wczoraj, dziś i jutro i poddaje ją krytycznej analizie. 7. Student wykorzystuje zdobytą wiedzę i umiejętności poprzez realizację projektów prac w grupie i analizę źródeł naukowych. 8. Student jest zdolny do oceny źródeł naukowych w odniesieniu do poruszanych podczas zajęć problemów. 9. Student jest wrażliwy na problemy społeczne w otaczającym go globalizującym się świecie. Pełny opis przedmiotu (treści programowe) KE2_U01 KE2_U02 KE2_U08 KE2_U03 KE2_U04 KE2_K05 KE2_K03 KE2_K01 KE2_K07 Liczba godzin kontaktowych stacjonarne niestacjonarne Ćwiczenia: 30 Wprowadzenie do globalizacji: różne definicje globalizacji, 2 globalizacja wczoraj, dziś i jutro. Globalizacja z perspektywy naukowej: jak ekonomiści postrzegają 4 globalizację i jej problemy. Człowiek i globalizacja: problemy społeczne, kulturowe, etyczne, 4 językowe. Czy istnieje jedna kultura globalna? Globalizacja a rozwój gospodarczy: podział świata na kraje bogatej 4 Północy i biednego Południa, czy Stany Zjednoczone są imperium, czy komunizm umarł, wschodzące mocarstwa, współpraca międzynarodowa. Globalizacja a świadomość konsumentów: produkty sprawiedliwego 4 handlu, żywność genetycznie modyfikowana. Globalizacja a demokracja: czy demokracja rozwiąże problem 2 terroryzmu? Globalizacja a korporacje: jak korporacje postrzegają rynek 4 globalny? Globalizacja a środowisko 3 Podsumowanie zajęć: prezentacje studentów 3 • Wykład z prezentacją multimedialną, Metody • Konwersacje: praca w grupie, dyskusja, analiza literatury kształcenia • KE2_W08 KE2_W01 KE2_W02 14 1 2 1 3 2 1 1 1 2 „Kultura globalna na żywo”: wyprawa do hipermarketów w poszukiwaniu produktów fair trade, rozmowa z menedżerami korporacji 98 międzynarodowych. Forma i warunki zaliczenia Zaliczenie w formie akumulacji 100 punktów z całego semestru zebranych za zadania domowe i prezentacje prac grupowych oraz indywidualnych: • Praca indywidualna nr 1: znaleźć artykuł z gazety, w którym pada słowo „globalizacja”. Odpowiedzieć na pytanie (jedna strona A4): co autor miał na myśli używając słowa „globalizacja”. Czy słowo użyte jest w kontekście negatywnym czy pozytywnym? Załączyć artykuł. 10 punktów. • Praca zespołowa (3-4 osoby)nr 1: znaleźć literaturę książkową (biblioteka!!!!)opisującą problemy globalizacji. Zebrać problemy. Opisać problemy w formie prezentacji multimedialnej. 30 punktów. • Praca indywidualna nr 2: znajdź fotografię, która przedstawia globalizację w kontekście społecznym. Wytłumacz (strona A4) dlaczego. 10 punktów. • Praca zespołowa (3-4 osoby) nr 2: przeszukać zasoby internetowe Światowej Organizacji Handlu, Banku Światowego, Międzynarodowego Funduszu Walutowego. Opisać w jednym paragrafie jeden sukces i jedną porażkę wybranej jednej organizacji. 10 punktów. • Praca zespołowa (3-4 osoby) nr 3: wydrukować mapę świata, zaznaczyć wybrane porozumienie handlowe, opisać to porozumienie w kontekście sukcesu bądź porażki (strona A4). 10 punktów. • Praca zespołowa (3-4 osoby) nr 4: odwiedzić lokalny sklep (dowolna branża). Wybrać 5 towarów, sprawdzić skąd pochodzą. Dlaczego sklep/firma importuje lub wytwarza towary w tym miejscu? Czy to dobry, czy zły pomysł. 10 punktów. • Praca indywidualna nr 3: przedstawić podsumowanie z zajęć. Metoda prezentacji dowolna. Czas prezentacji: 10 minut. 20 punktów. Metody weryfikacji efektów kształcenia Praca zespołowa nr 1 Praca zespołowa nr 2 Praca zespołowa nr 3 Praca zespołowa nr 4 Praca indywidualna nr 1 Praca indywidualna nr 2 Praca indywidualna nr 3 Nakład pracy studenta Zajęcia dydaktyczne Przygotowanie do prac zespołowych oraz indywidualnych (czytanie literatury, przygotowanie prezentacji, opracowanie zadań domowych – prace indywidualne oraz zespołowe) Udział w konsultacjach ŁĄCZNY nakład pracy studenta w godz. Liczba punktów ECTS Nr efektu kształcenia dla przedmiotu 1 2, 3,4, 6, 7,8,9 3, 4, 5,7,9 2, 3, 7, 8 3, 4, 5, 7, 9 1, 2, 3, 5 1, 3 1, 3, 4, 5,7, 9 Liczba godzin pracy studenta Studia stacjonarne Studia niestacjonarne 30 19 14 35 1 50 2 1 50 2 99 Literatura podstawowa Literatura uzupełniająca Stiglitz J., Globalizacja, Warszawa, PWN, 2005. Scholte J., Globalizacja, Sosnowiec, Humanitas, 2006. Bukowski S., Globalizacja i integracja regionu a wzrost gospodarczy, CeDeWu, Warszawa 2010. Grefe Ch., Greffrath M., Czego chcą krytycy Globalizacji, Kraków, WAM, 2004. Porter M.E., Strategia Konkurencji, PWE, Warszawa, 1994. Porter M.E., Porter o Konkurencji, PWE, Warszawa, 2001. Carbaughr R.,International Economics, Southwestern, 11th Edition, 2008. Brux J., Economic Issues & Policy, Suthwestern, 4th Edition, 2006. Koordynator przedmiotu Joanna Latuszek Email do koordynatora przedmiotu [email protected] 100 GOSPODAROWANIE KAPITAŁEM LUDZKIM Nazwa przedmiotu: GOSPODAROWANIE KAPITAŁEM LUDZKIM Kod przedmiotu: Nazwa kierunku studiów: Ekonomia Nazwa specjalności: wszystkie Jednostka prowadząca dany przedmiot (Wydział): Wydział Ekonomii i Informatyki Poziom studiów: II Rok: I Semestr: I Profil kształcenia: praktyczny Język wykładowy: Kategoria przedmiotu: Status przedmiotu: polski podstawowy obligatoryjny Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach stacjonarnych Razem Wykład Ćwiczenia Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning Inne 90 45 45 - - - - - Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach niestacjonarnych Razem Wykład Ćwiczenia Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning Inne 28 6 - - - - 22 - Cel przedmiotu Do problemów związanych z gospodarowaniem kapitałem ludzkim wychodzi się tu od teorii wzrostu gospodarczego sięgając po wyniki badań empirycznych z zakresu stosowania różnorakich metod estymacji parametrów wieloczynnikowej funkcji produkcji. Skoro rola rosnącego zasobu majątku trwałego oraz rola zatrudnienia w tworzeniu dochodu narodowego relatywnie maleją na rzecz szybko rosnących efektów z tytułu postępu innowacyjnego i wzrostu kwalifikacji pracowników, tym bardziej zyskuje na znaczeniu zwiększanie nakładów na rozwój kapitału ludzkiego; podnoszenia kwalifikacji oraz możliwości produkcyjnych pracowników. Wzrost wydajności; efektywności - będące głównym czynnikiem wzrostu dochodu narodowego i wzrostu gospodarczego w ogóle - zależy więc od kwalifikacji pracowników oraz ich właściwego wykorzystania (zarządzania nimi). I ten mechanizm studenci nauczą się rozpoznawać, zrozumieją jego istotę, aby opanować dobór i stosowanie właściwych instrumentów zarządzania kapitałem ludzkim dla osiągnięcia przyjętego strategicznego celu przedsiębiorstwa. Ważne jest też pogłębianie wiedzy studentów o funkcji personalnej, a także jej wzbogacenie o umiejętności rozwiązywania problemów dotyczących kadr w organizacji; z punktu widzenia firmy, pracownika i otoczenia. Cel główny, to przedstawienie i nauczenie studentów podstawowych koncepcji gospodarowania kapitałem ludzkim, zasad 101 funkcjonowania różnych systemów, a także zaprezentowanie i przyswojenie najnowocześniejszych rozwiązań w obszarze zarządzania personelem, traktowanym jako wymierna wartość; kapitał organizacji decydujący o jej konkurencyjności i pozycji na rynku. Wymagania wstępne Przed przystąpieniem do przedmiotu student winien posiadać ugruntowaną wiedzę ekonomiczną, umożliwiającą rozumienie procesów gospodarki wolnorynkowej, opartej na konkurencyjności, a także wiedzę z zakresu podstaw prawa i zarządzania. Efekty kształcenia Wiedza 1. Student posiada pogłębioną wiedzę o ideach i poglądach przedstawicieli historycznych szkół ekonomicznych, zna i potrafi interpretować oraz uzasadniać rozwój i ewolucję tych poglądów w zakresie kształtowania się współczesnej teorii gospodarowania kapitałem ludzkim. 2. Rozpoznając główne nurty ekonomiczne w zakresie wdrażania koncepcji kapitału ludzkiego, student potrafi dokonać ich krytycznej oceny oraz praktycznych zastosowań w realiach nowoczesnej gospodarki rynkowej; wymogów konkurencyjności, innowacyjności stymulujących znaczenie kapitału ludzkiego. 3. Student zna zasady tworzenia i rozwoju różnorodnych form przedsiębiorczości w kontekście rozpoznawanych kultur organizacyjnych i realizowanych w nich systemów motywacyjnych; rozumie podstawy funkcjonowania, rozwoju i tworzenia przedsiębiorstw realizujących nowoczesne systemy gospodarowania ludzkim kapitałem. Umiejętności 5. Student potrafi wykorzystywać wiedzę teoretyczną z zakresu ekonomii oraz powiązanych z nią dyscyplin w celu analizowania i interpretowania różnorodnych problemów ekonomicznych, dobierając odpowiednie dane i metody tej analizy oraz na tym tle formułować własne opinie; umie też dokonać analizy i kalkulacji zwrotności inwestycji w kapitał ludzki organizacji. 6. Student posiada zaawansowane umiejętności badawcze i prognostyczne pozwalające na wskazanie przyczyn skutków podejmowanych przez inwestorów i podmioty gospodarcze decyzji ekonomicznych. 7. Student posiada umiejętności pracy w zespole, komunikowania się z innymi członkami grupy i prezentacji wyników pracy zespołu. Kompetencje 7. Student ma świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności, rozumie potrzebę ciągłego doskonalenia się społeczne zawodowego i rozwoju osobistego, dokonuje samooceny Odniesienie efektów kształcenia przedmiotu do kierunkowych efektów kształcenia KE2_W03 KE2_W04 KE2_W05 KE2_U02 KE2_U04 KE2_U09 KE2_K01 102 własnych kompetencji; ma przekonanie o wadze i znaczeniu zachowania się w sposób profesjonalny. 8. Student potrafi pracować i współdziałać w grupie; jest przygotowany do aktywnego uczestnictwa w różnego rodzaju organizacjach. Pełny opis przedmiotu (treści programowe) KE2_K05 Liczba godzin kontaktowych stacjonarne niestacjonarne Podstawy teorii kapitału ludzkiego. Geneza postrzegania jednostki ludzkiej jako fenomenu ekonomicznego. Koncepcja A. Smitha oddzielnego traktowania pracownika i zawartego w nim kapitału. Rozwój koncepcji kapitału ludzkiego w ujęciu T. W. Schulza i jego następców. 10: 6W/ 4ĆW 4; 1W/3EL Wybrane zagadnienia z teorii zarządzania; kultury organizacyjne. Kultury organizacyjne w ujęciu klasycznym. Schematy oddziaływań; wypełnianie ról. Funkcje kultur organizacyjnych. Kultury organizacyjne a efektywność gospodarowania kapitałem ludzkim. Kierunki zmian w kulturach organizacyjnych. 20: 10W/ 10ĆW 6: 2W/4EL Teoria struktur firmy w kontekście zarządzania oraz gospodarowania kapitałem ludzkim. Determinanty struktur: wielkość organizacji, technologia, otoczenie, etc. Podstawowe typy struktur. Przykładowe typy struktur. Efektywność struktur. Struktury organizacyjne jako projekcje przyszłego biznesu. Struktury organizacyjne – praktyczny przykład realizacji pomysłu na biznes. 18: 8W/ 10ĆW 6: 1W/5EL Współczesne systemy zarządzania kapitałem ludzkim i przywództwa. Rozwój nowoczesnych systemów zarządzania. Systemy: autorytarny, techniczny, oparty na interakcjach, oparty na decyzjach, oparty na celach. Typy menedżerów i ich rola w zarządzania zasobami ludzkimi. Zarządzanie przez efekty. 20: 12W/ 10CW 6: 1W/5EL 22: 10W/ 12ĆW 6: 1W/5EL Zasady ceny personelu; system ocen. Systemy wynagrodzeń; funkcje i formy. Zarządzanie kapitałem ludzkim; planowanie kadr a prognozowanie scenariuszowe. Komunikacja wewnątrz firmy. Podstawowe zagadnienia praktyczne związane z zarządzaniem zasobami ludzkimi w ujęciu gospodarowania kapitałem. Istota i cele gospodarowania kapitałem ludzkim. Ważenie kapitału ludzkiego. Kluczowe mierniki w ujęciu wiodących firm brytyjskich. Modele zaangażowania i efektywności. Metody oceny kapitału ludzkiego. Zwrotność inwestycji w dokapitalizowanie wiedzy studenta. Metody kształcenia Wykłady z prezentacją multimedialną. Problemowe; aktywizujące na zasadzie analizy przypadków w oparciu o zestawy zadań, pytań testowych, opisów i ćwiczeń w formacie e-learningowym (Platforma Wiedzy). Prezentacje wybranych tematów. 103 Dyskusje on-line; czaty. Forma i warunki zaliczenia Kolokwium zaliczeniowe; prace pisemne. Egzamin. Zaliczenie ćwiczeń: • Kolokwium (50% oceny) • Praca pisemna (25% oceny) • Dyskusje i praca grupowa podczas zajęć on-line (25% oceny) Egzamin w formie pisemnej (pytania testowe). Warunkiem przystąpienia do egzaminu jest uzyskanie zaliczeń. Nr efektu kształcenia dla przedmiotu Metody weryfikacji efektów kształcenia Egzamin 1,2,3,4,5 Nakład pracy studenta Liczba godzin pracy studenta Studia stacjonarne Studia niestacjonarne Zajęcia dydaktyczne Przygotowanie do zajęć i udział w konsultacjach (w tym on-line) 90 30 28 52 Studiowanie literatury 10 30 Przygotowanie do kolokwium i egzaminu 20 20 Czaty i inne 0 10 ŁĄCZNY nakład pracy studenta w godz. 150 150 Liczba punktów ECTS 6 6 Armstrong M., Zarządzanie kapitałem ludzkim, Oficyna Ekonomiczna, Kraków Literatura podstawowa 2008. Literatura uzupełniająca Baron A., Armstrong M., Zarządzanie kapitałem ludzkim. Uzyskiwanie wartości dodanej dzięki ludziom, Oficyna Wolters Kluwer, Kraków 2008. Dobija D., Pomiar i sprawozdawczość kapitału intelektualnego przedsiębiorstwa, Wyd. WSPiZ im. L. Koźmińskiego, Warszawa 2004. Kosiorowski Z., Kultury organizacyjne, ich funkcje oraz możliwości oddziaływania w wybranych fazach życia gospodarczego przedsiębiorstw [w:] „Firma i Rynek” nr 1/2011. Kostera M., Kownacki S., Szumski A., Zachowania organizacyjne: motywacja, przywództwo, kultura organizacyjna [w:] Koźmiński A.K., Piotrowski W. (red.), Zarządzanie. Teoria i praktyka, WN PWN, Warszawa 2003. Koźmiński A.K., Piotrowski W. (red.), Zarządzanie. Teoria i praktyka, PWN, Warszawa 2003. Listwan T. (red.), Zarządzanie kadrami, C.H. BECK, Warszawa 2006. Łukasiewicz G., Kapitał ludzki organizacji. Pomiar i sprawozdawczość, PWN, Warszawa 2009. Koordynator przedmiotu dr Prof. ZPSB Zbigniew Kosiorowski Email do koordynatora przedmiotu [email protected] 104 GRAFIKA KOMPUTEROWA Nazwa przedmiotu: GRAFIKA KOMPUTEROWA Kod przedmiotu: Nazwa kierunku studiów: Ekonomia Nazwa specjalności: wszystkie Jednostka prowadząca dany przedmiot (Wydział): Wydział Ekonomii i Informatyki Poziom studiów: Rok: Semestr: II Profil kształcenia: praktyczny Język wykładowy: Kategoria przedmiotu: Status przedmiotu: Polski do wyboru wybieralny Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach stacjonarnych Razem Wykład 30 Ćwiczenia Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning Inne 30 Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach niestacjonarnych Razem Wykład 14 Cel przedmiotu Wymagania wstępne Ćwiczenia Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning Inne 14 - Przedstawienie studentom podstawowych funkcji i operacji w programach CorelDRAW i Photoshop, takich jak edycja obiektów i tekstu, zdjęć, zmiana kształtu, grupowanie, przycinanie, tworzenie części wspólnych, itp; - Rozwój wśród studentów umiejętności wykonywanie prostych rysunków, za pomocą których będą mogli ilustrować teksty przygotowywane na potrzeby innych przedmiotów. Bez wymagań wstępnych, poza podstawowymi wiadomościami z geometrii ze szkoły średniej; student powinien posiadać umiejętność korzystania z plików pomocy oraz znać podstawowe właściwości własnego systemu operacyjnego Efekty kształcenia Odniesienie efektów kształcenia przedmiotu do kierunkowych efektów kształcenia 105 Wiedza Umiejętności Kompetencje społeczne 01. zna elementarną terminologię używaną w grafice komputerowej, rozumie jej źródła oraz zastosowanie 02. zna i rozumie podstawy funkcjonowania, rozwoju i tworzenia grafice komputerowej 03. zna podstawowe narzędzia wykorzystywane w grafice komputerowej 04. potrafi w sposób precyzyjny i spójny wypowiadać się w mowie i piśmie na tematy dotyczące wybranych zagadnień dotyczących grafice komputerowej 05. posiada umiejętność formułowania praktycznych wniosków użytecznych oraz prezentowania własnych pomysłów i wątpliwości dotyczących grafice komputerowej 06. potrafi dokonać analizy własnych działań dotyczących różnorodnych obszarów procesu wykonywania grafiki komputerowej oraz wskazać ewentualne obszary wymagające modyfikacji w przyszłym działaniu 07. ma świadomość poziomu swojej wiedzy, dokonuje samooceny własnych kompetencji, nabytą wiedzę i umiejętności potrafi uzupełniać i doskonalić, rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się zawodowego i rozwoju osobistego 08. ma świadomość zalet i ograniczeń wykorzystywanych poznanych metod i otwarty na stosowanie nowych, niekonwencjonalnych metod, zdolny do poszukiwania alternatywnych, optymalnych rozwiązań analizowanych problemów, dba o precyzję gromadzonych danych i rzetelnie prowadzi analizę 09. zdobywa umiejętność logicznego i analitycznego myślenia, jest zdolny do samodzielnej pracy badawczej, prowadzonej w sposób rzetelny i obiektywny, jest krytyczny wobec wyników własnej pracy Pełny opis przedmiotu (treści programowe) 1. Wstęp. Przygotowanie wizytówki do druku (nauka rysowania linii i prostokątów, poznanie różnicy między tekstem akapitowym a ozdobnym, rozkład i położenie obiektów względem siebie, wypełniania obiektów kolorem) 2. Projektowanie logo firmy (nauka rysowania figur foremnych, skalowanie i kolejność obiektów) 3. Wykonywanie papieru firmowego (nauka rysowania przy pomocy siatek i prowadnic) 4. Ćwiczenia z częścią wspólną obiektów 5. Ćwiczenia z wyginaniu, przycinaniu i spawaniu obiektów 6. Ćwiczenia z tekstem (część wspólna, gumka, umieszczenie tekstu na ścieżce) 7. Ćwiczenia z tekstem 2 (poezja graficzna) KE2_W01 KE2_W05 KE2_W10 KE2_U05 KE2_U06 KE2_U08 KE2_K01 KE2_K02 KE2_K04 Liczba godzin kontaktowych stacjonarne Niestacjonarne 3 2 3 2 3 1 3 3 3 2 1 2 3 1 106 8. Klonowanie fragmentów zdjęć 3 1 9. Collage, łączenie fotografii 3 1 10. Wykonanie panoramy z kilku zdjęć 3 1 Metody wykłady z prezentacją ćwiczenia audytoryjne: praca indywidualna / analiza przykładów / dyskusja / kształcenia wyciąganie wniosków Forma zaliczenie z oceną i warunki ocena składa się z ocen cząstkowych: praca zaliczeniowa (40%) / praca zaliczenia indywidualna (40%) / uczestnictwo w ćwiczeniach i dyskusjach w trakcie zajęć (20%) Metody weryfikacji efektów kształcenia Ćwiczenia i prezentacje prac indywidualnych Zaliczenie pisemne cząstkowe Zaliczenie pisemne końcowe Nakład pracy studenta Nr efektu kształcenia dla przedmiotu 01, 02, 03, 04, 05, 06, 07, 08, 09 01, 02, 03, 04, 05, 06, 07, 08, 09 01, 02, 03, 04, 05, 06, 07, 08, 09 Liczba godzin pracy studenta Studia stacjonarne Studia niestacjonarne Zajęcia dydaktyczne 30 14 Przygotowanie się do zajęć 5 30 Studiowanie literatury 5 20 Przygotowanie się do zaliczenia 10 10 Inne 0 12 ŁĄCZNY nakład pracy studenta w godz. 50 86 Liczba punktów ECTS 2 2 Literatura Jankowski M., Elementy grafiki komputerowej, Wydawnictwo Nwukowopodstawowa Techniczne 2006 Adobe Photoshop CS5/CS5 PL. Oficjalny podręcznik, Wydawnictwo Helion 2011Kelby S., Photoshop Elements 8: perfekcyjna edycja zdjęć ze Scottem Kelbym, Wydawnictwo Helion 2010. Literatura Michael Gradias, „CorelDraw 11”, wydawnictwo RM, 2004 uzupełniająca Roland Zimek, „CorelDRAW 12. Ćwiczenia praktyczne„ wydawnictwo Helion, 2004 Steve Bain, Nick Wilkinson, „CorelDRAW 12. Oficjalny podręcznik”, wydawnictwo Helion, 2004 Anna Owczarz „Photoshop. Samouczek/kurs dla nieinformatyków”, wydawnictwo Help, 2008 Conrad Chavez „Adobe Photoshop CS5 dla fotografów”, Wydawnictwo A.P.N. Promise, 2011 Strony internetowe: http://www.corel.com - strona internetowa firmy Corel Corporation; http://corel.wodip.opole.pl - opis programu oraz omówienie podstawowych sposobów tworzenia grafiki wektorowej; 107 http://photoshop.pl/forum - największe forum-serwis w Polsce o Adobe Photoshop i innych programach Adobe; masa tutoriali, porad oraz linków; http://www.graffik.pl - serwis poświęcony programowi Adobe Photoshop, a w nim mnóstwo poradników, plików i tapet. Koordynator przedmiotu Paweł Nowakowski E-mail do koordynatora przedmiotu [email protected] 108 109 HISTORIA MYŚLI EKONOMICZNEJ Nazwa przedmiotu: HISTORIA MYŚLI EKONOMICZNEJ Kod przedmiotu: Nazwa kierunku studiów: Ekonomia Nazwa specjalności: wszystkie Jednostka prowadząca dany przedmiot (Wydział): Wydział Ekonomii i Informatyki Poziom studiów: II Rok: II Semestr: IV Profil kształcenia: praktyczny Język wykładowy: Kategoria przedmiotu: Status przedmiotu: polski podstawowy obligatoryjny Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach stacjonarnych Razem Wykład 60 45 Ćwiczenia Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning Inne 15 Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach niestacjonarnych Razem Wykład 28 20 Ćwiczenia Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning Inne 8 Cel przedmiotu Celem jest zapoznanie studenta z rozwojem myśli ekonomicznej i skonfrontowanie owego dziedzictwa z obecnie głoszonymi teoriami ekonomicznymi, Wymagania wstępne Dobra znajomość makroekonomii, mikroekonomii, finansów publicznych; polityki gospodarczej; wskazana znajomość historii powszechnej, historii gospodarczej, filozofii Efekty kształcenia Wiedza Odniesienie efektów kształcenia przedmiotu do kierunkowych efektów kształcenia 01. zna i rozpoznaje dorobek poszczególnych szkół ekonomii i ich KE1_W03 wkład w rozwój teorii ekonomii KE1_W04 02. streszcza poglądy w zakresie poszczególnych teorii ekonomii (np. zysku, procentu, bezrobocia) KE1_W03 KE1_W04 03. opisuje zależność pomiędzy zmianami życia społeczno gospodarczego a zmianami doktryn ekonomicznych KE1_W02 110 Umiejętności 04 poznaje i opisuje tendencje rozwoju ekonomii jako nauki KE1_W02 KE1_W04 05. potrafi wyjaśnić jaki wpływ na pojawienie się określonych kwestii merytorycznych miały zmiany w życiu społecznym KE1_U01 KE1_U02 06. porównuje i wskazuje na zasadnicze różnice pomiędzy poszczególnymi kierunkami i szkołami KE1_U01 07. wykorzystuje dorobek współczesnej myśli ekonomicznej w analizie zjawisk i procesów ekonomicznych i na tej podstawie potrafi ocenić wartość naukową różnych hipotez i teorii a także krytycznie ocenia posunięcia decydentów polityczno – ekonomicznych Kompetencje społeczne 08.dostrzega potrzebę pernamnetnej aktualizacji posiadanej wiedzy ekonomicznej 09. charakteryzuje się otwartością na nowe idee Pełny opis przedmiotu (treści programowe) KE1_U01 KE1_U02 KE1_KO1 KE1_KO1 Liczba godzin kontaktowych stacjonarne niestacjonarne 1 Myśl ekonomiczna w starożytności, średniowieczu, merkantylizmie ; 4 2 2. Preklasycy i klasycy 4 2 3. Oponenci szkoły klasycznej: Utopiści, Niemiecka Szkoła Narodowa i Historyczna, Marks; Veblan 4 2 4. Szkoła neoklasyczna: 4 2 5. Keynes i szkoła keynesowska 4 2 6. Nowa szkoła klasyczna ( monetaryzm, szkoła racjonalnych oczekiwań, szkoła realnego cyklu, szkoła podażowa 4 2 7. Nowa szkoła keynesowska; 4 2 8 Ewolucja poglądów na temat zysku – procentu - wartości – ceny - płacy stopy procentowej, 4 2 9. Ewolucja poglądów na temat neutralności pieniądza , inflacji , bezrobocia,itp.; 4 2 4 2 5 2 5 2 10. krzywa Philipsa - ewolucja poglądów 11. Paradygmat stabilności i niestabilności w teorii ekonomii; 12. Ewolucja poglądów na temat wzrostu gospodarczego i roli państwa w gospodarce 13. Ewolucja poglądów na temat równowagi i wielkości naturalnych 2 5 111 14. Ewolucja poglądów na temat roli deficytu budżetowego w gospodarce OGÓŁEM Metody kształcenia Forma i warunki zaliczenia 5 2 60 28 wykład multimedialny z elementami dyskusji dyskusja konwersatoryjna nad referatami dyskusje on-line egzamin pisemny wykonanie pracy zaliczeniowej (referat) Formy: Egzamin pisemny: testowy (35%), dłuższa wypowiedź pisemna( 45%), warunkiem przystąpienia do egzaminu jest opracowanie referatu (20%) Metody weryfikacji efektów kształcenia egzamin pisemny prezentacje referatów Nr efektu kształcenia dla przedmiotu 1,2,3,4,5,6,7, 11,12,13,14 8,9,10,11 Liczba godzin pracy studenta Studia Studia stacjonarn niestacjonar e ne zajęcia dydaktyczne 60 28 przygotowanie do zajęć 6 12 opracowanie referatu 8 15 studiowanie literatury 10 20 udział w konsultacjach 4 5 przygotowanie się do egzaminu 12 20 ŁĄCZNY nakład pracy studenta w godz. 100 100 Liczba punktów ECTS 4 4 Literatura L. Próchnicki .Materiały do studiowania Historii Myśli Ekonomicznej – materiały podstawowa dydaktyczne ZPSB udostępnione studentom w formie elektronicznej za pośrednictwem Platformy Wiedzy. R. Bartkowiak, Historia myśli ekonomicznej, PWE, Warszawa 2002. M. Stankiewicz, Historia myśli ekonomicznej, PWE, Warszawa 2007. Nakład pracy studenta Literatura uzupełniająca H. Landreth, D.C. Colander: Historia myśli ekonomicznej, PWN, Warszawa 2006. L. Próchnicki: Z dziejów myśli ekonomicznej, Infoplan 2009. J. Bremond, M.M. Salort: Leksykon wybitnych ekonomistów, PWN, Warszawa 1997. M. Blaug, Teoria ekonomii. Ujęcie retrospektywne. PWN 2000;. Koordynator przedmiotu dr Lech Próchnicki Email do koordynatora przedmiotu [email protected] 112 INSTRUMENTARIUM GOSPODAROWANIA KAPITAŁEM LUDZKIM Nazwa przedmiotu: INSTRUMENTARIUM GOSPODAROWANIA KAPITAŁEM LUDZKIMI Kod przedmiotu: Nazwa kierunku studiów: Ekonomia Nazwa specjalności: Kapitał ludzki w biznesie Jednostka prowadząca dany przedmiot (Wydział): Wydział Ekonomii i Informatyki Poziom studiów: Rok: Semestr: II I II Profil kształcenia: praktyczny Język wykładowy: Kategoria przedmiotu: Status przedmiotu: j.polski specjalnościowy obligatoryjny Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach stacjonarnych Razem Wykład 30 Ćwiczenia Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning Inne 30 Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach niestacjonarnych Razem 14 Cel przedmiotu Wymagania wstępne Wykład Ćwiczenia Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning Inne 14 Po zakończeniu przedmiotu student powinien: - identyfikować, analizować i omawiać kluczowe procesy i problemy zarządzania zasobami ludzkimi (ZZL) w nowoczesnej organizacji; - znać podstawowe narzędzia ZZL i metody ich ewaluacji; - samodzielnie projektować (lub modyfikować istniejące) programy i instrumenty ZZL. Podstawowa wiedza na temat zjawisk ekonomicznych występujących w gospodarce, szczególnie na rynku pracy. Znajomość zagadnień omawianych w ramach przedmiotów: Podstawy zarządzania i nauki o organizacji, zachowania organizacji. Postawa otwarta, kreatywna; gotowość do rozwiązywania problemów. Efekty kształcenia Odniesienie efektów kształcenia przedmiotu do kierunkowych efektów kształcenia 113 Wiedza Umiejętności Kompetencje społeczne 1. Posiada pogłębioną wiedzę z zakresu innych nauk społecznych (socjologii, zarządzania, prawa) i ich relacji do ekonomii. 2. Posiada pogłębioną wiedzę o normach prawnych, organizacyjnych, społecznych i etycznych funkcjonowania przedsiębiorstw i procesów gospodarczych. 3. Potrafi wykorzystywać wiedzę teoretyczną z zakresu ekonomii oraz powiązanych z nią dyscyplin w celu analizowania i interpretowania różnorodnych problemów ekonomicznych, dobierając odpowiednie dane i metody tej analizy oraz na tym tle formułować własne opinie. 4. Potrafi samodzielnie sporządzać zestawienia, raporty, analizy i ekspertyzy ułatwiające podejmowanie poprawnych decyzji ekonomicznych, w tym inwestycyjnych, oraz posiada umiejętność samodzielnego proponowania rozwiązań konkretnego problemu gospodarczego. 5. Ma świadomość poziomu swojej wiedzy, dokonuje samooceny własnych kompetencji, nabytą wiedzę i umiejętności potrafi samodzielnie uzupełniać i doskonalić, rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się zawodowego i rozwoju osobistego. 6. Reprezentuje postawę przedsiębiorczą i kreatywną, jest gotowy do podejmowania zawodowych wyzwań w zakresie procesów i zjawisk ekonomicznych. Pełny opis przedmiotu (treści programowe) KE2_W02 KE2_W02 KE2_U02 KE2_U07 KE2_K01 KE2_K06 Liczba godzin kontaktowych stacjonarne niestacjonarne Ćwiczenia 30 14 Polityka i strategia personalna. Budowa i modele strategii personalnej 4 2 przedsiębiorstwa; integracja strategiczna. Planowanie i analizy zasobów ludzkich w organizacji. Zakres i cele analizy 4 2 i planowania zasobów ludzkich; ilościowe i jakościowe metody planowania zasobów ludzkich; metody badania podaży personelu). Dobór i adaptacja społeczno-zawodowa pracownika. Analiza i opis 6 2 stanowiska pracy. Modele kompetencyjne jako podstawa decyzji personalnych. Etapy procesu doboru pracowników. Techniki i metody rekrutacji i selekcji. Adaptacja społeczno-zawodowa nowo zatrudnianych pracowników. Zarządzanie wynikami pracy (aspekty efektywności pracy; motywowanie 6 2 w przedsiębiorstwie – instrumenty, formy i systemy motywowania; ocenianie pracowników) Rozwój pracowników i menedżerów (kształcenie i szkolenie 4 2 pracowników; metody i techniki szkoleń; zarządzanie karierą zawodową) Audyt funkcji personalnej w przedsiębiorstwie – cele, obszary, metody. 4 2 Kolokwium 2 2 Wykłady prowadzone przy użyciu prezentacji multimedialnych. Ćwiczenia grupowe i Metody indywidualne, w oparciu o zadania, symulacje oraz opisy przypadków, kształcenia przygotowujące studentów do samodzielnej analizy i wnioskowania, oraz projektowania instrumentów ZZL. Forma i warunki zaliczenia Przedmiot kończy się zaliczeniem. Zaliczenie ćwiczeń: - kolokwium (50% oceny); - praca pisemna: Ocena efektywności wybranych metod i procesów 114 stosowanych w obszarze gospodarowania kapitałem ludzkim - realny przypadek (25% oceny); - dyskusje i praca grupowa podczas zajęć i on –line (25% oceny). Praca własna studenta oceniona poprzez w/w formy. Nr efektu kształcenia Metody weryfikacji efektów kształcenia dla przedmiotu Kolokwium 1,2 Praca pisemna – analiza realnego przypadku. 3,4 Rozwiązywanie zadań, case study, prezentacje i dyskusje podczas ćwiczeń i zajęć on3,4,5,6 line Liczba godzin pracy studenta Nakład pracy studenta Studia Studia stacjonarn niestacjon e arne 30 14 Zajęcia dydaktyczne 10 18 Przygotowanie się do zajęć 20 18 Przygotowanie pracy pisemnej/prezentacji/ćwiczeń/case study 26 26 Studiowanie literatury i źródeł Internetowych 4 8 Udział w konsultacjach 10 16 Przygotowanie się do zaliczenia pisemnego Inne 100 100 ŁĄCZNY nakład pracy studenta w godz. 4 4 Liczba punktów ECTS Armstrong M., Zarządzanie zasobami ludzkimi, Wolters Kluwer business, Kraków Literatura podstawowa 2007 Literatura uzupełniająca Koordynator przedmiotu Email do koordynatora przedmiotu Narzędzia i praktyka zarządzania zasobami ludzkimi, red. M.Juchnowicz, Poltext, Warszawa 2010 Becker B.E., Huselid M.A., Ulrich D., Karta wyników zarządzania zasobami ludzkimi, Wolters Kluwer business, Warszawa 2012. Marciniak J., Optymalizacja zatrudnienia. Zwolnienia, outsourcing, outplacement, Oficyna Ekonomiczna, Kraków 2009 Masłyk-Musiał E., Strategiczne zarządzanie zasobami ludzkimi, Oficyna Wyd. Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2011 Nowak M., Controlling personalny w przedsiębiorstwie, Wolters Kluwer business, Kraków 2008 Oleksyn T., Zarządzanie zasobami ludzkimi w organizacji. Kanony, realia, kontrowersje, Wolters Kluwer business, Warszawa 2011 Pawlak Z., Zarządzanie zasobami ludzkimi w przedsiębiorstwie, Poltext, Warszawa 2011 www.hrm.pl www.kadry.pl Prof. ZPSB. dr G.Maniak [email protected] 115 INWESTYCJE FINANSOWE Nazwa przedmiotu: INWESTYCJE FINANSOWE Kod przedmiotu: Nazwa kierunku studiów: Ekonomia Nazwa specjalności: Doradztwo Finansowe Jednostka prowadząca dany przedmiot (Wydział): Wydział Ekonomii I Informatyki Poziom studiów: II Rok: II Semestr: III Profil kształcenia: praktyczny Język wykładowy: Kategoria przedmiotu: Status przedmiotu: polski specjalnościowy Wybieralny Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach stacjonarnych Razem Wykład Ćwiczenia 30 15 15 Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning Inne Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach niestacjonarnych Razem Wykład Ćwiczenia 14 7 7 Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning Inne Cel Po zakończeniu przedmiotu student powinien: przedmiotu - potrafić szacować ryzyko inwestycyjne - konstruować i zdywersyfikować portfel inwestycyjny - umieć wyszukiwać informacje z publikowanych sprawozdań finansowych i prospektów emisyjnych Wymagani Student powinien posiadać wiadomości z przedmiotów – Mikroekonomia, a wstępne Makroekonomia, Finanse publiczne, Globalizacja, Rynek kapitałowy i finansowy Efekty kształcenia Wiedza 01 Posiada rozbudowaną umożliwiającą ocenę zjawisk ekonomicznych, w tym finansowych, w perspektywie krajowej, międzynarodowej i międzykulturowej 02 Posiada rozbudowaną wiedzę w zakresie terminologii ekonomicznej i finansowej, rozumie jej źródła oraz zastosowania w Odniesienie efektów kształcenia przedmiotu do kierunkowych efektów kształcenia KE2_W08 KE2_W01 116 obrębie nauk społecznych Umiejętności 03 Potrafi dokonać obserwacji i interpretacji zjawisk ekonomicznych, społecznych i finansowych oraz posiada umiejętność pogłębionej oceny tych zjawisk i ich powiązań z różnymi obszarami działalności gospodarczej 04 Potrafi wykorzystywać wiedzę teoretyczną z zakresu ekonomii oraz powiązanych z nią dyscyplin w celu analizowania i interpretowania różnorodnych problemów ekonomicznych, dobierając odpowiednie dane i metody tej analizy oraz na tym tle formułować własne opinie Kompetencje 05 Ma świadomość poziomu swojej wiedzy, dokonuje samooceny własnych kompetencji, nabytą wiedzę i umiejętności potrafi społeczne samodzielnie uzupełniać i doskonalić, rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się zawodowego i rozwoju osobistego 06 Jest świadomy złożoności procesów zachodzących we współczesnej gospodarce globalnej, jest zdolny do samodzielnej oceny zjawisk społeczno-gospodarczych (także w perspektywie historycznej), formułowania własnych wniosków na ich temat, prowadzenia merytorycznej dyskusji, prezentacji swoich poglądów i obrony przyjętej argumentacji, Pełny opis przedmiotu (treści programowe) Wykład: 1. Definicja i klasyfikacja różnych form inwestowania 2. Cele i motywy inwestycyjne 3. Rodzaje ryzyka inwestycyjnego 4. Atrakcyjność instrumentów inwestycyjnych w kontekście koniunktury gospodarczej Ćwiczenia: 1. Analiza portfelowa i optymalizacja portfeli inwestycyjnych 2. Możliwości wykorzystania instrumentów finansowych 3. Prospekt emisyjny i sprawozdanie finansowe źródłem informacji inwestycyjnych Kolokwium Wykłady, prezentacje, analiza przypadków, dyskusja Metody kształcenia Forma i warunki zaliczenia KE2_U01 KE2_U02 KE2_K01 KE2_K03 Liczba godzin kontaktowych stacjonarne niestacjonarne 15 2 4 4 5 7 1 2 2 2 15 5 4 4 7 2 2 2 2 1 • Egzamin - (esej – duża wypowiedź pisemna na temat bieżącej sytuacji z zakresu rynków finansowych (100%)) • Zaliczenie z oceną (pytania testowe (80%), dyskusje i formułowanie wniosków (20%)) Metody weryfikacji efektów kształcenia Kolokwium Dyskusje i formułowanie wniosków Egzamin Nr efektu kształcenia dla przedmiotu 01,02,04 01,02,03,04,05,06 01,02,03,04,06 Liczba godzin pracy studenta 117 Nakład pracy studenta Studia stacjonarne Studia niestacjonarne Zajęcia dydaktyczne 30 14 Przygotowanie się do zajęć 15 20 Studiowanie literatury 15 20 Udział w konsultacjach 10 15 Śledzenie aktualności i parametrów gospodarczych 20 20 Przygotowanie się do zaliczenia 5 6 Przygotowanie pisemnej pracy egzaminacyjnej 5 5 ŁĄCZNY nakład pracy studenta w godz. 100 100 Liczba punktów ECTS 4 4 Dmowski A., Prokopowicz D., Rynki finansowe, Difin, Warszawa 2010 Literatura podstawowa Dębski W., Rynek finansowy i jego mechanizm, Wydawnictwo Naukowe PWN, Literatura uzupełniająca Warszawa 2010 Dziawgo D., Rynek finansowy, Stowarzyszenie Księgowych w Polsce, Warszawa 2007 Czekaj J. (red.), Rynki, instrumenty i instytucje finansowe, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008 Al-Kaber M., Rynki finansowe i instytucje, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Białymstoku, Białystok 2006 Czarnecki J., Zajkowski R. (red.), Nowe perspektywy funkcjonowania rynku finansowego, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2010 Jagielnicki A., Inwestycje alternatywne, Helion, Gliwice 2011 Jajuga K., Jajuga T., Inwestycje, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006 Karpuś P., Węcławski J. (red.), Rynek finansowy, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2008 Mamcarz H. (red.), Rynki finansowe, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii CurieSkłodowskiej, Lublin 2006 Mikita M., Pełka W., Rynki inwestycji alternatywnych, Wydawnictwo Poltext, Warszawa 2009 Nacewski J., Zabielski K., Globalny rynek finansowy, Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Kupieckiej, Łódź 2007 Nawrot W., Rynek kapitałowy i jego rozwój, CeDeWu, Warszawa 2008 Ostrowska E., Rynek kapitałowy, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2007 Ostrowska E., Portfel inwestycyjny klasyczny i alternatywny, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2011 Antkiewicz S., Kalinowski M. (red.), Innowacje finansowe, CeDeWu, Warszawa 2008 Czerwonka M., Gorlewski B., Finanse behawioralne, Szkoła Główna Handlowa, Warszawa 2008 Gabryelczyk K., Fundusze inwestycyjne, Oficyna Ekonomiczna, Kraków 2006 Jajuga K. (red.), Zarządzanie ryzykiem, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007 Koordynator przedmiotu Daria Majewska-Bielecka Email do koordynatora przedmiotu [email protected] 118 KAPITAŁ LUDZKI NA RYNKU PRACY Nazwa przedmiotu: KAPITAŁ LUDZKI NA RYNKU PRACY Kod przedmiotu: Nazwa kierunku studiów: Ekonomia Nazwa specjalności: Kapitał ludzki w biznesie Jednostka prowadząca dany przedmiot (Wydział): Wydział Ekonomii i Informatyki Poziom studiów: Rok: Semestr: II II III Profil kształcenia: praktyczny Język wykładowy: Kategoria przedmiotu: Status przedmiotu: j.polski podstawowy wybieralny Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach stacjonarnych Razem Wykład Ćwiczenia 30 15 15 Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning Inne Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach niestacjonarnych Razem Wykład Ćwiczenia 14 7 7 Cel przedmiotu Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning Inne Celem przedmiotu jest przekazanie studentowi wiedzy nt. pojęcia i znaczenia kapitału ludzkiego w gospodarce, szczególnie w obszarze jego wpływu na rozwój gospodarczy; zapoznanie studentów z instrumentarium kształtowania i inwestowania oraz pomiaru kapitału ludzkiego w ujęciu makroekonomicznym; omówienie problematyki funkcjonowania rynku pracy jako mechanizmu realokacji kapitału ludzkiego. Po zakończeniu przedmiotu student powinien: - rozumieć istotę kapitału ludzkiego; -rozpoznawać, analizować i interpretować zjawiska i procesy związane z kapitałem ludzkim w gospodarce(ze szczególnym uwzględnieniem: alokacji kapitału ludzkiego, konkurencji między kapitałem ludzkim, instrumentarium kształtowania i inwestowania w kapitał ludzki); - potrafić dokonywać inwestycji w kapitał ludzki oraz pomiaru kapitału ludzkiego; - dostrzegać i analizować prawidłowości funkcjonowania kapitału ludzkiego na rynku pracy; - interesować się aktualnym stanem funkcjonowania rynku pracy jako mechanizmu 119 realokacji kapitału ludzkiego. Od studenta studiującego przedmiot wymaga się wiadomości z przedmiotu Teoria kapitału ludzkiego, jak również z zakresu Rynku Pracy i mechanizmów na nim. Ważne jest również, aby student chcący opanować temat zapoznał się z literaturą przypisaną do tego przedmiotu, pozwoli ona uzupełnić wiedzę z tego zakresu. Wymagania wstępne Podstawowa wiedza na temat zjawisk ekonomicznych występujących w gospodarce połączona z zdolnością logicznego i analitycznego myślenia jest podstawą do studiowania przedmiotu. Odniesienie efektów kształcenia przedmiotu do kierunkowych efektów kształcenia Efekty kształcenia Wiedza Umiejętności Kompetencje społeczne 1. Posiada rozbudowaną wiedzę w zakresie teorii kapitał ludzkiego na rynku pracy. 2. Student zna i rozumie istotę oraz źródła teorii kapitału ludzkiego na rynku pracy i terminy pokrewne. 3. Student posiada rozbudowaną wiedzę pozwalającą na świadome ocenianie zjawisk związanych z kapitałem ludzkim na rynku pracy. 4. Student potrafi dokonać obserwacji zjawisk i na podstawie zdobytej wiedzy zinterpretować zjawiska związane z tematem teorii kapitału ludzkiego na rynku pracy. 5. Student potrafi wykorzystać wiedzę teoretyczną z zakresu Teorii kapitału ludzkiego na rynku pracy i powiązać ją z innymi dyscyplinami naukowymi i na tym tle formułować własne opinie. 6. Student ma świadomość poziomu swojej wiedzy, dokonuje samooceny własnych kompetencji, nabytą wiedzę i umiejętności potrafi samodzielnie uzupełniać i doskonalić, rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się zawodowego i rozwoju osobistego. 7. Student potrafi pracować i współdziałać w grupie, jest otwarty na współpracę i budowę relacji, potrafi przyjmować w grupie różne role. Pełny opis przedmiotu (treści programowe) Wykład 1. W kierunku zarządzania kapitałem ludzkim Kapitał ludzki w myśli ekonomicznej. Współczesne interpretacje pojęcia kapitał ludzki. Elementy kapitału ludzkiego. Tworzenie kapitału ludzkiego 2. Wielowymiarowość kapitału ludzkiego Kapitał ludzki jako zasób czynników wytwórczych. Cztery poziomy kapitału ludzkiego – Indywidualny kapitał ludzki. Podniesienie wartości kapitału ludzkiego. Metody wyceny kapitału ludzkiego KE2_W01 KE2_W01 KE2_W07 KE2_U01 KE2_U03 KE2_K01 KE2_K05 Liczba godzin kontaktowych stacjonarne niestacjonarne 15 7 3 1 4 2 120 3. Czynniki determinujące rynek pracy Znaczenie kapitału ludzkiego na rynku pracy. Podstawowe pojęcia związane z rynkiem pracy. Równowaga na rynku pracy. Bezrobocie. 4. Wybrane zagadnienia związane z rynkiem pracy – ze szczególnym uwzględnieniem rynku pracy w Polsce. Wpływ globalizacji, integracji i nowych technologii na rynek pracy. Migracje przestrzenne. Edukacja. Rynek pracy w Polsce. Rozwój kapitału ludzkiego jako forma przeciwdziałania bezrobociu. Ćwiczenia Zapoznanie się rozwojem teorii kapitału ludzkiego w naukach ekonomicznych, zapoznanie sie z twórcami tego pojęcia jak i definicjami. 4 2 4 2 15 7 3 1 4 2 Analiza współczesnych interpretacji pojęcia kapitał ludzki oraz elementów składowych kapitału ludzkiego. Przeprowadzenie procesu porównawczego pomiędzy kapitałem ludzkim a kapitałem intelektualnym. Analiza ewolucji ewolucję koncepcji zarządzania zasobami ludzkimi. Analiza czterech poziomów kapitału ludzkiego, procesu akumulacji kapitału ludzkiego jak również tego co może doprowadzić do utraty wartości kapitału ludzkiego. Wyjaśnienie co oznacza moralne zużycie kapitału ludzkiego. Zapoznanie sie z wiedza w jakich obszarach warto inwestować w kapitał ludzki w skali makroekonomicznej. Poznanie metod pomiaru kapitału ludzkiego. 4 2 Przybliżenie podstawowych zagadnień dotyczących rynku pracy. Zapoznanie sie z pojęciami: co to jest rynek pracy; popyt, podaż oraz równowaga na rynku pracy. Analiza podstawowych problemów dotyczących rynku pracy. Przedstawienie najważniejszych teorii rynku pracy. Umiejętne posługiwanie sie słownictwem dotyczącym rynku pracy. 4 2 Synteza i analiza wiedzy do tej pory zdobytej na podstawie przykładów z rzeczywistości. Analiza procesów gospodarczych, jakich jak: globalizacja, integracja i wprowadzenie nowych technologii względem skutków jakie wywarły na rynek pracy. Analiza pozytywnych i negatywnych stron migracji pracowniczej. Przedstawienie najważniejszych zalet i wpływ edukacji na rynek pracy. Przeprowadzenie procesu analityczno- syntetycznego w temacie zwiazanym z przedmiotem np. uzasadnienie w jaki sposób rozwój kapitału ludzkiego wpłynąć może na zmniejszenie bezrobocia w kraju. Wykłady prowadzone przy użyciu prezentacji multimedialnych. Ćwiczenia grupowe i Metody indywidualne, w oparciu o zestaw zadań i pytań testowych oraz opisów kształcenia przypadków, przygotowujące studentów do samodzielnej analizy zjawisk rynkowych oraz samodzielnego wnioskowania. Każdy temat zakończony jest zaliczeniem testowym, pozytywne zaliczenie testowe dopuszcza studenta do udziału w kolejnych zajęciach. Forma i warunki zaliczenia Przedmiot kończy się egzaminem pisemnym, który obejmuje pytania testowe i otwarte oraz kilka zadań problemowych. Warunkiem przystąpienia do egzaminu jest uzyskanie zaliczenia z ćwiczeń w semestrze. Aby uzyskać zaliczenie z ćwiczeń w 121 semestrze trzeba zaliczyć 4 testy, składające się z pytań jednokrotnego, wielokrotnego oraz typu prawda fałsz w ramach poszczególnych tematów głównych przedmiotu. Aby podejsć do egzaminu należy złożyć prace pisemną na temat zadany przez wykładowcę w ramach przedmiotu Kapitał ludzki na rynku pracy. Zaliczenie ćwiczeń: - kolokwium (50% oceny) - praca własna w formie eseju (2000 słów), na podstawie literatury i/lub danych wtórnych, dotycząca ww. zagadnień (25% oceny). - dyskusje i praca grupowa podczas zajęć (25% oceny). Praca własna studenta oceniona poprzez w/w formy. Nr efektu kształcenia dla przedmiotu 1,2,3 Metody weryfikacji efektów kształcenia Kolokwia – 4 w semestrze Praca pisemna Rozwiązywanie zadań, dyskusje podczas ćwiczeń Egzamin pisemny w formie testu Nakład pracy studenta 1,2,3,4,5,6 5,6,7,8 1,2,3,4 Liczba godzin pracy studenta Studia stacjonarne Studia niestacjonarne Zajęcia dydaktyczne 30 14 Przygotowanie się do zajęć 10 20 Przygotowanie prezentacji/ćwiczeń 20 20 Studiowanie literatury, śledzenie aktualności i statystyk 10 10 gospodarczych Udział w konsultacjach 5 10 Przygotowanie się do zaliczeń pisemnych i egzaminu 15 16 Inne 10 10 ŁĄCZNY nakład pracy studenta w godz. 100 100 Liczba punktów ECTS 4 4 • Jarecki W., Kunasz M., Wierzbicka-Mazur E., Zwiech P., Gospodarowanie Literatura kapitałem ludzki, Wyd. Oeconomicus, Szczecin 2010. podstawowa • • • • • • • Kryńska E. (red.), Elastyczne formy zatrudnienia i organizacji pracy a popyt na pracę w Polsce, IPiSS, Warszawa 2003. Kopycińska D. (red.), Bezrobocie we współczesnych gospodarkach rynkowych, Wyd. Kat. Mikroekonomii US, Szczecin 2006. Kryńska E. (red.), Mobilność zasobów pracy. Analiza i metody stymulacji, IPiSS, Warszawa 2000. Maniak G., Wybrane aspekty internacjonalizacji rynku pracy towarzyszące globalizacji gospodarki, w: Wybory decyzyjnych podmiotów gospodarczych, Studia i Prace Wydz. Nauk Ekonom. i Zarządz. US nr 3, Szczecin 2008. Noga M., Stawicka M.K., Rynek pracy w Polsce w dobie integracji europejskiej i globalizacji, CeDeWu, Warszawa 2009. Poteralski J. (red.), Przemiany rynku pracy w kontekście procesów społecznych i gospodarczych, Wyd. Kat. Mikroekonomii US, Szczecin 2007. Przybyszewski R., Kapitał ludzki w procesie kształtowania gospodarki opartej 122 na wiedzy, Difin, Warszawa 2007. Skrzypek E., Sokół A. (red.), Zarządzanie kapitałem ludzkim w gospodarce opartej na wiedzy, Instytut Wiedzy i Innowacji, Warszawa 2009. Drela K., Kiernożycka-Sobejko A., Ekonomizacja rynku pracy w XXI w., Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Rozprawy i studia T. (DCCCI) 727, Szczecin 2009. Kotlorz D., Ekonomia rynku pracy, Wyd. Akademii Ekonomicznej, Katowice 2007. Grodzicki J., Rola kapitału ludzkiego w rozwoju gospodarki globalnej, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2003. Grzywacz W., Ekonomiści i systemy ekonomiczne, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, Oddział Wojewódzki w Szczecinie, Szczecin 2005 Juchnowicz M. (red.), Kapitał ludzki a kształtowanie przedsiębiorczości, Poltext, Warszawa 2004 Kopycińska D. (red.), Kapitał ludzki jako czynnik przewagi konkurencyjnej, Katedra Mikroekonomii, Uniwersytet Szczeciński, Szczecin 2009 Kopycińska D. (red.), Kapitał ludzki jako czynnik rozwoju społeczno-gospodarczego, Katedra Mikroekonomii, Uniwersytet Szczeciński, Szczecin 2006 Łukaszewicz G., Kapitał ludzki organizacji, pomiar i sprawozdawczość, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009 • Literatura uzupełniająca Koordynator przedmiotu Dr Agnieszka Kiernożycka-Sobejko Email do koordynatora przedmiotu [email protected] 123 KOMPUTEROWE WSPOMAGANIE DECYZJI BIZNESOWYCH II Nazwa przedmiotu: KOMPUTEROWE WSPOMAGANIE DECYZJI BIZNESOWYCH II Kod przedmiotu: Nazwa kierunku studiów: Ekonomia Nazwa specjalności: Informatyka w biznesie Jednostka prowadząca dany przedmiot (Wydział): Wydział Ekonomii i Informatyki Poziom studiów: II Rok: II Semestr: III Profil kształcenia: praktyczny Język wykładowy: Kategoria przedmiotu: Status przedmiotu: polski specjalnościowy wybieralny Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach stacjonarnych Razem Wykład Ćwiczenia 30 Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning Inne 30 Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach niestacjonarnych Razem Wykład 14 Cel przedmiotu Wymagania wstępne Ćwiczenia Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning Inne 14 Nauka posługiwania się arkuszem kalkulacyjnym do analizy danych i podejmowania decyzji poprzez analizę rzeczywistych problemów i na podstawie rzeczywistych danych z firm (ze szczególnym uwzględnieniem problemów informatycznych związanych z organizacją i przetwarzaniem danych). Słuchacz powinien znać podstawowe zagadnienia dotyczące statystyki,, badań operacyjnych oraz informatyki Efekty kształcenia Odniesienie efektów kształcenia przedmiotu do kierunkowych efektów kształcenia Wiedza Umiejętności 01 tworzy modele komputerowe wybranych problemów decyzyjnych przy pomocy funkcji arkusza kalkulacyjnego KE2_U02 124 02 formułuje algorytmy przetwarzania danych przy pomocy KE2_U07 narzędzi arkusza kalkulacyjnego Kompetencje społeczne Pełny opis przedmiotu (treści programowe) Liczba godzin kontaktowych stacjonarne niestacjonarne Laboratoria 30 7. Studium przypadku: Planowanie obrotów Działu Spedycji 5 Morskiej w C. Hartwig Gdynia S.A. 8. Studium przypadku: Klasyfikowanie towarów metodą ABC-XYZ 5 w hurtowni drogeryjnej 9. Studium przypadku: Analiza potrzeb materiałowych w Philips 5 Lighting Poland 10. Studium przypadku: Analiza lojalności klientów hurtowni 5 drogeryjnej 11. Studium przypadku: Selekcja asortymentu do produkcji na 5 magazyn w firmie Karpol Sp. z o.o. 12. Studium przypadku: Audyt spółki 5 ćwiczenia laboratoryjne, analiza przypadków, projekty praktyczne Metody kształcenia Forma i warunki zaliczenia • • 3 3 3 1 1 oceny cząstkowe otrzymywane w trakcie trwania semestru (40%) projekty praktyczne polegające na samodzielnym wykonaniu aplikacji w arkuszu kalkulacyjnym (60%) Nr efektu kształcenia dla przedmiotu Metody weryfikacji efektów kształcenia • • 14 3 1, 2 1, 2 oceny cząstkowe otrzymywane w trakcie trwania semestru projekty praktyczne Nakład pracy studenta Liczba godzin pracy studenta Studia stacjonarne Studia niestacjonarne Zajęcia dydaktyczne 30 14 Przygotowanie się do zajęć 20 26 Przygotowanie raportu/prezentacji/ćwiczeń/case study 30 40 Studiowanie literatury 15 15 Udział w konsultacjach 5 5 ŁĄCZNY nakład pracy studenta w godz. 100 100 Liczba punktów ECTS 4 4 Jacek Cypryjański, Studia przypadków, materiały dydaktyczne w wersji Literatura podstawowa elektronicznej dla studentów ZPSB udostępniane za pośrednictwem Platformy Literatura Wiedzy Microsoft Office Excel – Pomoc, materiały w wersji elektronicznej znajdujące się w aplikacji Microsoft Excel • Decyzje menedżerskie z Excelem, praca zbiorowa pod red. T. Szapiro, Polskie 125 uzupełniająca • Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2000. Decyzje logistyczne z Excelem, praca zbiorowa pod red. M. Szymczaka, Difin, Warszawa 2011. Koordynator przedmiotu dr hab. prof. US Jacek Cypryjański Email do koordynatora przedmiotu [email protected] 126 KOMPUTEROWE WSPOMAGANIE DECYZJI BIZNESOWYCH Nazwa przedmiotu: KOMPUTEROWE WSPOMAGANIE DECYZJI BIZNESOWYCH Kod przedmiotu: Nazwa kierunku studiów: Ekonomia Nazwa specjalności: wszystkie Jednostka prowadząca dany przedmiot (Wydział): Wydział Ekonomii i Informatyki Poziom studiów: II Rok: II Semestr: Profil kształcenia: praktyczny Język wykładowy: Kategoria przedmiotu: Status przedmiotu: polski do wyboru wybieralny Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach stacjonarnych Razem Wykład Ćwiczenia 30 Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning Inne 30 Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach niestacjonarnych Razem Wykład 14 Cel przedmiotu Wymagania wstępne Ćwiczenia Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning Inne 14 Nauka posługiwania się arkuszem kalkulacyjnym do analizy danych i podejmowania decyzji poprzez analizę rzeczywistych problemów i na podstawie rzeczywistych danych z firm (ze szczególnym uwzględnieniem problemów informatycznych związanych z organizacją i przetwarzaniem danych). Słuchacz powinien znać podstawowe zagadnienia dotyczące statystyki,, badań operacyjnych oraz informatyki Efekty kształcenia Odniesienie efektów kształcenia przedmiotu do kierunkowych efektów kształcenia Wiedza Umiejętności 01 tworzy modele komputerowe wybranych problemów decyzyjnych przy pomocy funkcji arkusza kalkulacyjnego KE2_U02 127 02 formułuje algorytmy przetwarzania danych przy pomocy KE2_U07 narzędzi arkusza kalkulacyjnego Kompetencje społeczne Pełny opis przedmiotu (treści programowe) Laboratoria 13. Studium przypadku: Planowanie obrotów Działu Spedycji Morskiej w C. Hartwig Gdynia S.A. 14. Studium przypadku: Klasyfikowanie towarów metodą ABC-XYZ w hurtowni drogeryjnej 15. Studium przypadku: Analiza potrzeb materiałowych w Philips Lighting Poland 16. Studium przypadku: Analiza lojalności klientów hurtowni drogeryjnej 17. Studium przypadku: Selekcja asortymentu do produkcji na magazyn w firmie Karpol Sp. z o.o. 18. Studium przypadku: Audyt spółki ćwiczenia laboratoryjne, analiza przypadków Metody kształcenia Forma i warunki zaliczenia • Liczba godzin kontaktowych stacjonarne niestacjonarne 30 5 14 3 5 3 5 3 5 3 5 1 5 1 zaliczenie na podstawie ocen cząstkowych otrzymywanych w trakcie trwania semestru (100%) Nr efektu kształcenia dla przedmiotu Metody weryfikacji efektów kształcenia zaliczenie na podstawie ocen cząstkowych otrzymywanych w trakcie trwania semestru Nakład pracy studenta 1, 2 Liczba godzin pracy studenta Studia stacjonarne Studia niestacjonarne Zajęcia dydaktyczne 30 14 Przygotowanie się do zajęć 5 40 Przygotowanie raportu/prezentacji/ćwiczeń/case study 5 36 Studiowanie literatury 5 6 Udział w konsultacjach 5 5 ŁĄCZNY nakład pracy studenta w godz. 50 86 Liczba punktów ECTS 2 2 Jacek Cypryjański, Studia przypadków, materiały dydaktyczne w wersji Literatura podstawowa elektronicznej dla studentów ZPSB udostępniane za pośrednictwem Platformy Wiedzy Microsoft Office Excel – Pomoc, materiały w wersji elektronicznej znajdujące się w aplikacji Microsoft Excel 128 Literatura uzupełniająca • • Decyzje menedżerskie z Excelem, praca zbiorowa pod red. T. Szapiro, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2000. Decyzje logistyczne z Excelem, praca zbiorowa pod red. M. Szymczaka, Difin, Warszawa 2011. Koordynator przedmiotu dr hab. prof. US Jacek Cypryjański Email do koordynatora przedmiotu [email protected] 129 KONKURENCYJNOŚĆ GOSPODAROWANIA Nazwa przedmiotu: KONKURENCYJNOŚĆ GOSPODAROWANIA Kod przedmiotu: Nazwa kierunku studiów: Ekonomia Nazwa specjalności: Ekonomia Menedżerska Jednostka prowadząca dany przedmiot (Wydział): Wydział Ekonomii i Informatyki Poziom studiów: II Rok: I Semestr: II Język wykładowy: polski Kategoria przedmiotu: specjalnościowy Profil kształcenia: praktyczny Status przedmiotu: wybieralny Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach stacjonarnych Razem Wykład 30 Ćwiczenia Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning Inne 30 Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach niestacjonarnych Razem 14 Cel przedmiotu Wymagania wstępne Wykład Ćwiczenia Laboratorium Lektoraty Seminarium Inne 14 Przedmiot ma na celu wykształcenie praktycznych umiejętności analizy konkurencyjności, ze szczególnym uwzględnieniem poziomu mikro i makro – konkurencyjności, tj. konkurencyjności przedsiębiorstw oraz gospodarek. Student powinien ukończyć kurs mikroekonomii. Efekty kształcenia Wiedza E-learning Odniesienie efektów kształcenia przedmiotu do kierunkowych efektów kształcenia 1. Posiada rozbudowaną wiedzę w zakresie terminologii KE2_W01 ekonomicznej w obszarze konkurencyjności. 2. Posiada pogłębioną wiedzę o ideach i poglądach na temat konkurencyjności, potrafi dokonać ich krytycznej KE2_W03 oceny oraz praktycznych zastosowań tych poglądów we współczesnej ekonomii. 3. Rozumie podstawy funkcjonowania, rozwoju i tworzenia 130 przedsiębiorstw, w kontekście ich konkurencyjności. Umiejętności KE2_W05 4. Potrafi dokonać obserwacji i interpretacji zjawisk konkurencji KE2_U01 oraz posiada umiejętność pogłębionej oceny tego zjawiska na poziomie mikro, makro, mezo oraz mega. 5. Potrafi samodzielnie sporządzać analizy ułatwiające KE2_U07 podejmowanie decyzji ekonomicznych podnoszących konkurencyjność przedsiębiorstwa, posiada umiejętność samodzielnego proponowania rozwiązań w omawianym obszarze. Kompetencje społeczne 6. Jest świadomy złożoności procesów konkurencji KE2_K03 zachodzących we współczesnej gospodarce globalnej, jest zdolny do samodzielnej oceny zjawisk społecznogospodarczych z tym związanych, do formułowania własnych wniosków na ich temat, prowadzenia merytorycznej dyskusji, prezentacji swoich poglądów i obrony przyjętej argumentacji. 7. Potrafi pracować i współdziałać w grupie, jest otwarty na współpracę i budowę relacji, potrafi przyjmować w grupie KE2_K05 różne role, w tym kierownicze. Pełny opis przedmiotu (treści programowe) Liczba godzin kontaktowych stacjonarne niestacjonarne Ćwiczenia 30 14 Gospodarka rynkowa jako determinanta konkurencyjności (ćwiczenia, case study, dyskusje) • Mechanizm rynkowy • Konkurencja • Zawodność rynku i rola państwa • Odmiany gospodarki rynkowej 10 4 Konkurencyjność przedsiębiorstw (ćwiczenia, case study, dyskusje) • Przedsiębiorstwo i jego cele • Konkurencyjność i jej poziomy • Strategie konkurencji • Pomiar konkurencyjności firmy z wykorzystaniem metod analizy strategicznej 10 5 Konkurencyjność gospodarki (ćwiczenia, case study, dyskusje) • Konkurencyjność gospodarki – definicja • Czynniki warunkujące konkurencyjność gospodarki • Przewaga konkurencyjna gospodarki • Indeksy pomiaru konkurencyjności gospodarki • Porównanie konkurencyjności gospodarek wybranych krajów Metody • wykład z prezentacja multimedialną • praca indywidualna oraz grupowa/analiza kształcenia przypadków/dyskusja/rozwiązywanie zadań • dyskusje on - line 10 5 131 Forma i warunki zaliczenia zaliczenie z oceną 2 kolokwiów Nr efektu kształcenia dla przedmiotu 1,2,3,4,5,6 Metody weryfikacji efektów kształcenia Zaliczenie pisemne Prezentacje grupowe 7 Liczba godzin pracy studenta Zajęcia dydaktyczne Przygotowanie się do zajęć Przygotowanie prezentacji/ćwiczeń/case study Studiowanie literatury, śledzenie aktualności i statystyk gospodarczych Udział w konsultacjach (w tym on-line) Przygotowanie się do zaliczenia pisemnego Inne Studia stacjonarne Studia niestacjonarne 30 20 10 15 14 36 20 20 5 15 5 0 10 0 ŁĄCZNY nakład pracy studenta w godz. 100 100 Liczba punktów ECTS 4 4 A. Lachowska, Konkurencyjność gospodarowania, Wydawnictwo Naukowe ZPSB. Literatura podstawowa Gorynia M, Łaźniewska E. (red.), Kompedium wiedzy o konkurencyjności, PWE, Literatura uzupełniająca Warszawa, 2010. Daszkiewicz N. (red), Konkurencyjność. Poziom makro, mikro i mezo, PWN, Warszawa 2008. Leśniewski M.A., Konkurencyjność przedsiębiorstw. Wybrane problemy, Dom Organizatora, Toruń 2011. Porter M.E., Strategia konkurencji. Metody analizy sektorów i konkurentów, PWE, Warszawa, 1997. Porter M.E., Porter o konkurencji, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2001. Zelek A., Zarządzenie strategiczne, diagnozy, decyzje, strategie, Wyd. Zachodniopomorskiej Szkoły Biznesu, Szczecin, 2000. Białasiewicz M. (red.), Konkurencyjność przedsiębiorstw, metody badania, case study. Uniwersytet Szczeciński, Szczecin 2010. Bieńkowski W., Reaganomika i jej wpływ na konkurencyjność gospodarki amerykańskiej, PWN, Warszawa 1995. Drążek Z., Niemczynowicz B., Zarządzanie strategiczne przedsiębiorstwem, PWE, Warszawa 2003. Grupa Lizbońska, Granice konkurencji, Poltext, Warszawa 1996. Koordynator przedmiotu Anna Lachowska Email do koordynatora przedmiotu [email protected] 132 MAKROEKONOMIA Nazwa przedmiotu: MAKROEKONOMIA Kod przedmiotu: Nazwa kierunku studiów: Ekonomia Nazwa specjalności: wszystkie Jednostka prowadząca dany przedmiot (Wydział): Wydział Ekonomii i Informatyki Poziom studiów: II Rok: I Semestr: I Język wykładowy: polski Profil kształcenia: praktyczny Kategoria przedmiotu: Status przedmiotu: podstawowy obligatoryjny Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach stacjonarnych Razem Wykład Ćwiczenia 120 60 60 Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning Inne Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach niestacjonarnych Razem Wykład Ćwiczenia 28 14 14 Cel przedmiotu • • • • Wymagania wstępne Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning Przedstawienie zaawansowanej wiedzy dotyczącej współczesnej ekonomii Pogłębiona charakterystyka zjawisk i wielkości ekonomicznych w skali makro Zaznajomienie studentów z zagadnieniami funkcjonowania gospodarki krajowej, prowadzącej wymianę międzynarodową, polityki pieniężnej i fiskalnej Uzyskanie zaawansowanej wiedzy o zależnościach makroekonomicznych i tą drogą o funkcjonowaniu gospodarki jako całości Podstawowa wiedza na temat funkcjonowania gospodarki, podmiotów gospodarczych Efekty kształcenia Wiedza Inne 1.Student posiada rozbudowaną wiedzę w zakresie terminologii ekonomicznej, finansowej i zarządczej, rozumie jej źródła oraz zastosowania w obrębie nauk społecznych. 2.Student zna najważniejsze współczesne nurty ekonomiczne, ich Odniesienie efektów kształcenia przedmiotu do kierunkowych efektów kształcenia KE2_W01 133 twierdzenia, poglądy przedstawicieli tych nurtów oraz sposoby analizy rzeczywistych zjawisk ekonomicznych przez ich pryzmat. 3.Student posiada rozbudowaną wiedzę pozwalającą na świadome kształtowanie ram instytucjonalnych funkcjonowania gospodarki. Umiejętności 4.Potrafi dokonać obserwacji i interpretacji zjawisk ekonomicznych, społecznych i finansowych oraz posiada umiejętność pogłębionej oceny tych zjawisk i ich powiązań z różnymi obszarami działalności gospodarczej. 5.Student potrafi w sposób precyzyjny i spójny wypowiadać się w mowie i piśmie na tematy dotyczące wybranych zagadnień ekonomicznych, wykorzystując różne ujęcia teoretyczne zarówno z dorobku ekonomii, jak i dyscyplin pokrewnych 6.Posiada umiejętność rozumienia i analizowania zjawisk gospodarczych, w tym inwestycyjnych, rozszerzoną o umiejętność pogłębionej teoretycznie oceny tych z zastosowaniem metody badawczej; ponadto potrafi weryfikować poprawność raportów, analiz i ekspertyz wykonanych przez siebie oraz innych Kompetencje 7.Student ma świadomość poziomu swojej wiedzy, dokonuje samooceny własnych kompetencji, nabytą wiedzę i umiejętności społeczne potrafi samodzielnie uzupełniać i doskonalić, rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się zawodowego i rozwoju osobistego. 8.Potrafi pracować i współdziałać w grupie, aktywnie uczestniczy w grupach, organizacjach, czy instytucjach, jest otwarty na współpracę i budowę relacji, potrafi przyjmować w grupie różne role, w tym kierownicze. 9.Odpowiedzialnie przygotowuje się do swojej pracy, odpowiednio określa priorytety służące realizacji określonych zadań, tak samodzielnie zdefiniowanych jak i zleconych przez innych. Pełny opis przedmiotu (treści programowe). Wykład Ekonomia jako nauka i jej podstawowe elementy Funkcjonowanie gospodarki jako całości Ćwiczenia Funkcjonowanie gospodarki jako całości Ruch okrężny dochodu i produktu w gospodarce Mierzenie rozmiarów aktywności gospodarczej Podstawowy model gospodarki AD-AS Istota i rodzaje bezrobocia Przyczyny i skutki występowania inflacji w gospodarce Cykliczny wzrost gospodarki Rola rządu w gospodarce Polityka fiskalna Historia i funkcje pieniądza Rola banku centralnego w gospodarce i polityka pieniężna Polityka pieniężna a polityka fiskalna Współdziałanie dwóch rynków - model IS -LM • wykład z prezentacją multimedialną Metody KE2_W04 KE2_W07 KE2_U01 KE2_U05 KE2_U08 KE2_K01 KE2_K05 KE2_K08 Liczba godzin kontaktowych Stacjonarne Niestacjonarne wspomagane wspomagane 60 30 30 60 5 5 4 4 2 5 5 4 6 4 6 5 5 14 7 7 14 0 0 1 1 0,5 0,5 1 1 1 1 1 1 1 134 kształcenia • • Forma i warunki zaliczenia ćwiczenia audytoryjne: praca w grupach / analiza przypadków/ dyskusja/ rozwiązywanie zadań dyskusje on-line egzamin zaliczenie z oceną Formy: • Egzamin pisemny: testowy z pytaniami (zadaniami). • Zaliczenie z Ćwiczeń - aktywność na zajęciach oraz ocena z zaliczenia (test wyboru, zadania). Nr efektu kształcenia dla przedmiotu Metody weryfikacji efektów kształcenia Zaliczenie pisemne 1,2,3,4,5,6, 7,8,9 1,2,3,4,5,6, 7,8,9 Egzamin pisemny Nakład pracy studenta Liczba godzin pracy studenta Studia stacjonarne wspomagane Studia niestacjonarne wspomagane Zajęcia dydaktyczne 120 28 Przygotowanie się do zajęć 10 50 Studiowanie literatury 10 33 Udział w konsultacjach 5 10 Przygotowanie się do egzaminu/zaliczenia/kolokwium 5 30 Inne 0 0 ŁĄCZNY nakład pracy studenta w godz. 150 150 Liczba punktów ECTS 6 6 Literatura Begg D., Dornbush R, Fischer S., Ekonomia. Cz. 2. Makroekonomia, PWE, podstawowa Warszawa 2008 Oleksiuk A., Białek J., Makroekonomia, Key Text, Warszawa 2008 Kordalewska A., Lechman E., Olczyk M., Podstawy makroekonomii w przykładach i zadaniach, CeDeWu 2009 Nojszewska E., Podstawy ekonomii, WSiP 2005. Literatura Prasa codzienna, tygodniki uzupełniająca Koordynator przedmiotu dr Przemysław Pluskota Email do koordynatora przedmiotu przemysł[email protected] 135 METODY ANALIZY FINANSOWEJ Nazwa przedmiotu: METODY ANALIZY FINANSOWEJ Kod przedmiotu: Nazwa kierunku studiów: Ekonomia Nazwa specjalności: Ekonomia menedżerska Doradztwo finansowe Rachunkowość zarządcza Jednostka prowadząca dany przedmiot (Wydział): Wydział Ekonomii i Informatyki Poziom studiów: II Rok: I Semestr: II Profil kształcenia: praktyczny Język wykładowy: Kategoria przedmiotu: Status przedmiotu: polski specjalnościowy wybieralny Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach stacjonarnych Razem Wykład Ćwiczenia 30 15 15 Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning Inne Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach niestacjonarnych Razem Wykład Ćwiczenia 14 7 7 Cel przedmiotu Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning Inne Głównym celem zajęć z Metod analizy finansowej jest przyswojenie sobie przez studentów wiedzy teoretycznej z zakresu niniejszego przedmiotu oraz nabycie przez nich praktycznych umiejętności związanych z zastosowaniem przekazanej wiedzy w obszarze praktyki gospodarczej. W szczególności celem zajęć jest dostarczenie studentom wiedzy na temat: • konstruowania równości indeksowych i ich zastosowania w analizie finansowej, • wykorzystanie metody logarytmicznej w analizie przyczynowej, a także: • wielowymiarowej analizy porównawczej. Po zdaniu egzaminu z niniejszego przedmiotu każdy student: • zna obszar zainteresowań analizy finansowej oraz wagę i rangę tej dziedziny wiedzy w całokształcie edukacji ekonomicznej, • nabywa zdolność samodzielnego wyciągania wniosków, • posiada rozbudowaną wiedzę w zakresie terminologii finansowej, dba o precyzję w formułowaniu myśli i trafnie dobiera słowa przy przedstawianiu wniosków z przeprowadzonych analiz, • posiada rozbudowaną umiejętność logicznego i analitycznego myślenia, • rozumie potrzebę ciągłego rozwoju swojego warsztatu analitycznego oraz doskonalenia własnych umiejętności pracy z danymi finansowymi, • zna zaawansowany aparat badawczy i jego użyteczność w skutecznym zarządzaniu finansami przedsiębiorstw, • jest zdolny do pogłębionej analizy, oceny i interpretacji złożonego problemu ekonomicznego, jak również do zaproponowania konkretnego rozwiązania tego problemu, 136 potrafi zidentyfikować i nazwać relacje między zmiennymi finansowymi i opisać je językiem matematycznym, • umie samodzielnie sporządzać ekspertyzy ułatwiające podejmowanie trafnych decyzji menedżerskich, • ma świadomość zalet i ograniczeń poszczególnych metod i narzędzi ilościowych, • jest w stanie przeprowadzić analizę w sposób obiektywny i rzetelny, • umie porównać oraz ocenić wyniki zadań uzyskane przez siebie i innych. Będzie korzystniej dla studentów, jeśli przed przystąpieniem do zajęć z Metod analizy finansowej będą dobrze zaznajomieni z matematyką, statystyką opisową, analizą ekonomiczną oraz podstawami finansów przedsiębiorstw. • Wymagania wstępne Efekty kształcenia Wiedza Umiejętności Kompetencje społeczne Po zapoznaniu się z materiałem dydaktycznym obejmującym zagadnienia z niniejszego przedmiotu student: 1.a. zna zasady konstruowania równości indeksowych wykorzystywanych w analizie finansowej; 1.b. rozumie istotę metody logarytmicznej; 2.a. zna pojęcie i rozumie istotę wielowymiarowej analizy porównawczej; 2.b. poprawnie posługuje się takimi nazwami jak stumulanta, destymulanta, nominanta i zmienna neutralna oraz prawidłowo wymienia przykłady zmiennych, które są stymulantami, destymulantami, nominantami i zmiennymi neutralnymi; 2.c. rozumie pojęcie taksonomii; 2.d. zna sposoby normalizacji zmiennych; 3. ma wiedzę na temat procedury realizacji metody sum standaryzowanych; 4.a. właściwie definiuje pojęcie odległości euklidesowej; 4.b. rozumie skupienie jako grupę obiektów połączonych ze sobą bezpośrednio albo pośrednio za pomocą wiązadeł; 4.c. prawidłowo rozpoznaje skupienia pierwszego rzędu i skupienia drugiego rzędu. Po uzyskaniu zaliczenia z niniejszego przedmiotu student: 5.a. poprawnie wymienia i omawia poszczególne metody wielowymiarowej analizy porównawczej; 5.b. trafnie określa charakter wszystkich zmiennych opisujących badane zjawisko złożone; 5.c. potrafi sprowadzić destymulantę i nominantę do postaci stymulanty; 5.d. za pomocą standaryzacji dokonuje ujednolicenia jednostek miary zmiennych oraz ujednolicenia rzędów wielkości zmiennych; 6.a. właściwie szereguje obiekty pod względem poziomu zjawiska złożonego z wykorzystaniem metod porządkowania liniowego; 6.b. prawidłowo wskazuje wzorzec i antywzorzec rozwoju; 7.a. poprawnie szacuje odległości euklidesowe między obiektami i na podstawie tych odległości określa podobieństwo obiektów pod względem poziomu zjawiska złożonego; 7.b. potrafi dla poszczególnych obiektów obliczyć miarę rozwoju; 7.c. umie zastosować metodę dendrytową i zbudować dendryt (czyli graf) spójny; 7.d. graf spójny dzieli odpowiednio na klasy. 8. Dzięki samodzielnemu rozwiązywaniu testów i zadań oraz otrzymywaniu informacji zwrotnej o poprawnych odpowiedziach do poszczególnych pytań student przez cały okres realizacji przedmiotu ma świadomość Odniesienie efektów kształcenia przedmiotu do kierunkowych efektów kształcenia KE2_W01 KE2_W08 KE2_W10 KE2_U01 KE2_U04 KE2_U07 KE2_U08 KE2_K01 KE2_K02 KE2_K04 137 poziomu swojej wiedzy i dzięki temu jest w stanie dokonać bieżącej samooceny własnych kompetencji. 9. W przypadku większości z zaprezentowanych w materiałach edukacyjnych zadań przedstawione zostało kilka alternatywnych metod rozwiązania pozwalających na uzyskanie identycznego wyniku. Student nie musi uczyć się wszystkich przedstawionych sposobów dochodzenia do tego samego wyniku, lecz wystarczy, jak opanuje tylko jedną dowolnie przez siebie wybraną metodę, którą uzna za najwłaściwszą. 10. W czasie rozwiązywania zadań z Metod analizy finansowej student rozwija umiejętność logicznego i analitycznego myślenia. Po dogłębnym przestudiowaniu treści przedmiotu student w pełni zna i rozumie użyteczność Metod analizy finansowej, jak również jest zdolny do samodzielnego rozwiązywania wybranych problemów ekonomicznych z wykorzystaniem narzędzi i metod zaprezentowanych w ramach niniejszego przedmiotu. Pełny opis przedmiotu (treści programowe) WYKŁAD: Równości indeksowe wykorzystywane w analizie finansowej Liczba godzin kontaktowych stacjonarne niestacjonarne 15 7 2 1 2 1 2 2 2 1 2 1 W części tej należy przedstawić zasady konstruowania równości indeksowych i ich zastosowanie w analizie finansowej. Analiza przyczynowa W części tej trzeba szczegółowo wyjaśnić, jak oblicza się wpływ zmian poszczególnych czynników na wielkość odchylenia globalnego badanej wielkości ekonomicznej oraz dlaczego i jak wykorzystać do tego logarytmowanie. Istota wielowymiarowej analizy porównawczej Wielowymiarowa analiza porównawcza jest dyscypliną naukową zajmującą się metodami i technikami porównywania obiektów (np. przedsiębiorstw) opisanych za pomocą wielu cech. WAP bada zatem zjawiska złożone, czyli takie, których nie można zmierzyć w sposób bezpośredni, a które są zależne od co najmniej dwóch różnych zmiennych o znanych obserwacjach. Zjawiskiem złożonym jest na przykład kondycja finansowa przedsiębiorstwa, określana za pomocą wielu rozmaitych wskaźników ekonomicznych. W części tej trzeba wyjaśnić pojęcie i istotę wielowymiarowej analizy porównawczej. Metody porządkowania liniowego Celem metod porządkowania liniowego jest uszeregowanie obiektów w kolejności od najlepszego do najgorszego, a kryterium porządkowania jest poziom zjawiska złożonego. W części tej niezbędne jest szczegółowe omówienie jednej z najczęściej stosowanych metody porządkowania liniowego, a mianowicie metody sum standaryzowanych. Metody klasyfikacji Zadaniem klasyfikacji jest podział zbioru obiektów na ustaloną liczbę rozłącznych i niepustych podzbiorów, zwanych klasami, które są jednorodne pod względem przyjętych cech diagnostycznych. Najbardziej pożądaną klasyfikacją jest taki podział, w którym odległość między dowolną parą obiektów należących do tej samej klasy jest mniejsza niż odległość między dowolną parą obiektów należących do różnych klas. W części tej należy zaprezentować jedną z najczęściej stosowanych metod 138 klasyfikacyjnych, a mianowicie taksonomię wrocławską (zwana także metodą dendrytową, bowiem realizowana jest w sposób graficzny za pomocą dendrytu). Dodatkowe zagadnienia, które mogą zostać omówione na wykładach, a które nie obowiązują na egzaminie (opcjonalnie): 5 1 15 7 2 1 2 1 3 1 3 1 3 1 • analiza dyskryminacyjna jako sposób grupowania obiektów; • ocena atrakcyjności inwestycji: - metody niedyskontowe: okres zwrotu nakładów inwestycyjnych, prosta stopa zwrotu nakładów inwestycyjnych, - metody dyskontowe: teraźniejsza wartość nadwyżki finansowej netto, wskaźnik efektywności inwestycji, wewnętrzna stopa zwrotu nakładów inwestycyjnych, zmodyfikowana wewnętrzna stopa zwrotu nakładów inwestycyjnych); • obszary zastosowania średniej arytmetycznej, średniej harmonicznej i średniej geometrycznej w analizie finansowej. ĆWICZENIA: Równości indeksowe wykorzystywane w analizie finansowej Należy tutaj dogłębnie przeanalizować równości przedstawiające związki między takimi zmiennymi jak: • cena towaru i wolumen sprzedaży, a wartość sprzedaży; • nominalna stopa procentowa i inflacja, a reala stopa procentowa; • nakład pracy i wydajność pracy, a wielkość produkcji; • miesięczna liczba roboczogodzin i stawka wynagrodzenia za jedna roboczogodzinę, a kwota miesięcznego wynagrodzenia; • cena jednostkowa materiału, norma zużycia materiału i wielkość produkcji, a całkowity koszt zużycia materiału; • cena sprzedaży wyrażona w walucie importera i kurs walutowy, a przychód ze sprzedaży eksportera. Analiza przyczynowa W tej części trzeba szczegółowo omówić sposoby wyznaczania wartości odchyleń cząstkowych oraz podać ich interpretację, jak również przedstawić liczne przykłady użycia metody logarytmicznej. Metody porządkowania liniowego W części tej niezbędne jest zaprezentowanie zadań z zakresu zastosowania metody sum standaryzowanych w ekonomii i zarządzaniu. Metody klasyfikacji W części tej należy przedstawić liczne przykłady wykorzystania taksonomii wrocławskiej w naukach ekonomicznych. Dodatkowe zagadnienia, które mogą zostać omówione na ćwiczeniach, a które nie obowiązują na egzaminie (opcjonalnie): • analiza dyskryminacyjna; • ocena atrakcyjności inwestycji; • obszary zastosowania średniej arytmetycznej, średniej harmonicznej i średniej geometrycznej w analizie finansowej. 2 2 Kolokwium mające charakter tzw. „egzaminu zerowego” Wykłady – prezentacja zagadnień teoretycznych z wykorzystaniem technik multimedialnych; Metody kształcenia ćwiczenia – analizowanie przykładów oraz rozwiązywanie testów i zadań. Forma i warunki zaliczenia Egzamin z Metod analizy finansowej ma formę pisemną. Zestaw egzaminacyjny składa się z kilku zadań. Za prawidłowo rozwiązane zadania student może otrzymać maksymalnie dwadzieścia punktów. Warunkiem zdania egzaminu jest uzyskanie łącznie co najmniej jedenastu punktów. Poniżej umieszczono szczegółową informację dotyczącą ocen i przypisanej im punktacji: 19 - 20 punktów – ocena 5,0; 139 17 - 18 punktów – ocena 4,5; 15 - 16 punktów – ocena 4,0; 13 - 14 punktów – ocena 3,5; 11 - 12 punktów – ocena 3,0; 10 punktów i mniej – ocena 2,0. Egzamin trwa 2 godziny lekcyjne bez przerwy (1,5 godziny zegarowej). Zadania student rozwiązuje na dodatkowej kartce w kratkę. Oprócz kartki papieru student winien mieć przy sobie długopis, linijkę oraz kalkulator. Z tyłu zestawu egzaminacyjnego znajdują się podstawowe wzory, z których student może skorzystać. Na egzamin nie należy zatem przynosić ze sobą żadnych dodatkowych materiałów pomocniczych. Zadania na egzaminie swoim zakresem tematycznym obejmują: • budowanie równości indeksowych, • stosowanie metody logarytmicznej, • porządkowanie z wykorzystywaniem metody sum standaryzowanych, • klasyfikację z wykorzystaniem metody dendrytowej. Student otrzymuje ocenę z zaliczenia równą ocenie, którą otrzymał z egzaminu. Metody weryfikacji efektów kształcenia Udział studenta w dyskusjach na zajęciach, których tematem są możliwości oraz sposoby rozwiązywania problemów z zakresu ekonomii przy wykorzystaniu narzędzi zaprezentowanych w ramach niniejszego przedmiotu (bieżące stymulowanie merytorycznej dyskusji przez prowadzącego zajęcia jako metoda weryfikacji osiągniętych efektów kształcenia). Nr efektu kształcenia dla przedmiotu 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10 Praca studenta w trakcie ćwiczeń polegająca na aktywnym współuczestnictwie w rozwiązywaniu testów i zadań (bieżące sprawdzanie przez prowadzącego ćwiczenia poprawności udzielanych odpowiedzi do zadań i testów jako metoda weryfikacji osiągniętych efektów kształcenia). 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10 Egzamin pisemny (sprawdzanie przez wykładowcę poprawności udzielanych przez studenta odpowiedzi oraz przekazanie mu informacji zwrotnej na temat uzyskanej oceny końcowej z przedmiotu jako metoda weryfikacji osiągniętych efektów kształcenia). 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10 Nakład pracy studenta Udział w zajęciach dydaktycznych Samodzielne przygotowywanie się do egzaminu (studiowanie dostępnych materiałów dydaktycznych dotyczących przedmiotu oraz rozwiązywanie przykładowych zestawów egzaminacyjnych) ŁĄCZNY nakład pracy studenta w godz. Liczba godzin pracy studenta Studia stacjonarne Studia niestacjonarne 30 70 14 86 100 100 Liczba punktów ECTS 4 4 Wszystkie obowiązujące na egzaminie materiały edukacyjne przygotowane zostały w Literatura podstawowa formie elektronicznej i udostępniane są studentom drogą internetową przy wykorzystaniu Platformy Wiedzy. Literatura uzupełniająca Zapoznanie się studenta z literaturą uzupełniającą z zakresu Metod analizy finansowej nie jest obowiązkowe, a więc nie jest przedmiotem oceniania przez wykładowcę. Poniżej znajduje się lista pozycji, z którymi student szczególnie zainteresowany poszerzeniem i pogłębieniem wiedzy dotyczącej niniejszego przedmiotu może się zapoznać: 140 • Aczel A. D., Statystyka w zarządzaniu. Pełny wykład, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005. • Bednarski L., Borowiecki R., Duraj J., Kurtys E., Waśniewski T., Wersty B., Analiza ekonomiczna przedsiębiorstwa, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego e Wrocławiu, Wrocław 1998. • Dziechciarz J. (red.), Ekonometria. Metody, przykłady, zadania, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego we Wrocławiu, Wrocław 2002. • Gabrusewicz W., Podstawy analizy finansowej, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2007. • Gołębiowski G., Tłaczała A., Analiza finansowa w teorii i praktyce, Centrum Doradztwa i Informacji „Difin”, Warszawa 2009. • Grzenkowicz N., Kowalczyk J., Kusak A., Podgórski Z., Analiza ekonomiczna przedsiębiorstwa, Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2007. • Hozer J. (red.), Ekonometria stosowana w przykładach i zadaniach, Katedra Ekonometrii i Statystyki Uniwersytetu Szczecińskiego, Stowarzyszenie „Pomoc i Rozwój”, Szczecin 2007. • Kaszubowski J., Wykorzystanie analizy ekonomicznej w zarządzaniu przedsiębiorstwem, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Zarządzania w Gdańsku, Gdańsk 2004. • Kowalak R., Ocena kondycji finansowej przedsiębiorstwa w badaniu zagrożenia upadłością, Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr Sp. z o.o., Gdańsk 2008. • Machała R., Zarządzanie finansami i wycena firmy, Oficyna Wydawnicza „Unimex”, Wrocław 2011. • Prusak B., Nowoczesne metody prognozowania zagrożenia finansowego przedsiębiorstw, Centrum Doradztwa i Informacji „Difin”, Warszawa 2005. • Strzała K., Przechlewski T., Ekonometria inaczej, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2004. • Zarzecki D., Wykorzystanie wskaźników finansowych w ocenie przedsiębiorstwa. Podstawowe zagadnienia, Wydawnictwo „Interbook”, Szczecin 1997. • Żwirbla A., Metody badawcze analizy ekonomicznej. Studium metodologiczne, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej we Włocławku, Włocławek 2001. • Żwirbla A., Rozwój metod ilościowych analizy ekonomicznej, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2007. Koordynator przedmiotu dr Anna Turczak Email do koordynatora przedmiotu [email protected] 141 MIĘDZYNARODOWE STANDARDY RACHUNKOWOŚCI Nazwa przedmiotu: MIĘDZYNARODOWE STANDARDY RACHUNKOWOŚCI Kod przedmiotu: Nazwa kierunku studiów: Ekonomia Nazwa specjalności: Rachunkowość zarządcza Jednostka prowadząca dany przedmiot (Wydział): Wydział Ekonomii i Informatyki Poziom studiów: Rok: II Semestr: IV Profil kształcenia: praktyczny II Język wykładowy: polski Kategoria przedmiotu: specjalnościowy Status przedmiotu: wybieralny Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach stacjonarnych Razem Wykład 30 Ćwiczenia Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning Inne 30 Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach niestacjonarnych Razem 14 Cel przedmiotu Wymagania wstępne Wykład Ćwiczenia Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning 14 Zapoznanie studentów z istotą Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej oraz nabycie umiejętności interpretowania zapisów MSSF, a także zrozumienie rozbieżności pomiędzy polskim prawem bilansowym a MSSF. Znajomość podstaw rachunkowości, rachunkowości finansowej, wyceny bilansowej, organizacji rachunkowości oraz sprawozdawczości finansowej. Efekty kształcenia Wiedza Inne Odniesienie efektów kształcenia przedmiotu do kierunkowych efektów kształcenia 1. Student zna międzynarodowe regulacje rachunkowości oraz ogólne metody wyceny, zasady ujmowania i prezentacji operacji gospodarczych w sprawozdaniach finansowych zgodnie z MSSF. KE2_W01 KE2_W06 KE2_W08 2. Student wskazuje na podobieństwa i różnice miedzy rozwiązaniami w zakresie wyceny, ujmowania i prezentacji informacji w sprawozdaniu finansowym sporządzonym zgodnie z KE2_W04 KE2_W06 KE2_W08 142 Umiejętności polskim prawem bilansowym oraz międzynarodowymi standardami rachunkowości. 3. Student potrafi opisać modele rachunkowości w świecie i interpretować wybrane międzynarodowe standardy rachunkowości. 4. Student potrafi porównać rozwiązania w zakresie ujmowania, wyceny i prezentacji operacji gospodarczych w sprawozdaniu finansowym sporządzonym na podstawie polskiego prawa bilansowego i MSSF. Kompetencje 5. Student potrafi pracować samodzielnie oraz w grupie przy przygotowywaniu prezentacji. społeczne Pełny opis przedmiotu (treści programowe) 1. Modele rachunkowości w świecie 2. Harmonizacja i standaryzacja rachunkowości 3. Procedura opracowania Międzynarodowych Standardów Rachunkowości i Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej (MSSF) 4. Rola dyrektyw UE w zakresie rachunkowości oraz wpływ MSSF na rozwiązania stosowane w ustawie o rachunkowości i Krajowych Standardach Rachunkowości 5. Podobieństwa i różnice w stosowanych zasadach rachunkowości miedzy MSSF a Krajowymi Standardami Rachunkowości (KSR) i Ustawą o rachunkowości Wykład informacyjny. Metody kształcenia Forma i warunki zaliczenia KE2_U01 KE2_U02 KE2_U05 KE2_U02 KE2_U07 KE2_U08 KE2_K04 KE2_K06 Liczba godzin kontaktowych stacjonarne niestacjonarne 4Ćw 4Ćw 4Ćw 2Ćw 2Ćw 2Ćw 8Ćw 2Ćw 10Ćw 6Ćw Ćwiczenia przedmiotowe. Analiza i ocena wyników indywidualnych i grupowych pracy studentów podczas ćwiczeń audytoryjnych. Aktywność studentów na zajęciach. Kolokwium pisemne. Nr efektu kształcenia dla przedmiotu Metody weryfikacji efektów kształcenia Kolokwium Zaliczenie pisemne Aktywność na zajęciach 1,2,3,4 1,2,3,4 3,4,5 Nakład pracy studenta Zajęcia dydaktyczne Przygotowanie się do zajęć Przygotowanie raportu/prezentacji/ćwiczeń/case study Studiowanie literatury, śledzenie aktualności i statystyk Liczba godzin pracy studenta Studia stacjonarne Studia niestacjonarne 30 10 30 20 14 15 21 25 143 gospodarczych Udział w konsultacjach (w tym on-line) 10 10 Przygotowanie się do zaliczeń pisemnych i egzaminu 15 Inne ŁĄCZNY nakład pracy studenta w godz. 100 100 Liczba punktów ECTS 4 4 Walińska E., Międzynarodowe standardy rachunkowości: ogólne zasady pomiaru i Literatura podstawowa prezentacji pozycji bilansu i rachunku wyników, Wolters Kluter Polska 2007. Literatura uzupełniająca Nowak E., Analiza sprawozdań finansowych, PWE 2005. Ambroziak M., Analiza sprawozdań finansowych. Zrozumieć sprawozdanie polskie, MSSF, US GAAP, Warszawa, 2010, I, TOM I IFRS, Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej, Warszawa, 2011, część A i B Olchowicz I., Tłaczała A., Sprawozdanie finansowe według polskich i międzynarodowych regulacji rachunkowości, Warszawa, 2009. Turyna J., Standardy sprawozdawczości finansowej MSSF-USGAAP-polskie ustawodawstwo, Warszawa, 2009. Koordynator przedmiotu dr Zofia Sawicka-Kluźniak Email do koordynatora przedmiotu [email protected] 144 NOWOCZESNE TECHNOLOGIE INFORMATYCZNE Nazwa przedmiotu: NOWOCZESNE TECHNOLOGIE INFORMATYCZNE Kod przedmiotu: Nazwa kierunku studiów: Ekonomia Nazwa specjalności: Informatyka w biznesie Jednostka prowadząca dany przedmiot (Wydział): Wydział Ekonomii i Informatyki Poziom studiów: Rok: Semestr: II I II Profil kształcenia: praktyczny Język wykładowy: Kategoria przedmiotu: Status przedmiotu: polski specjalnościowy wybieralny Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach stacjonarnych Razem Wykład Ćwiczenia 30 15 15 Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning Inne Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach niestacjonarnych Razem Wykład Ćwiczenia 14 7 7 Cel przedmiotu Wymagania wstępne Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning Inne Celem przedmiotu jest dostarczenie wiedzy i umiejętności w zakresie wykorzystania nowoczesnych technologii informatycznych w różnych sferach życia człowieka, ze szczególnym uwzględnieniem sfery biznesowej. Po zakończeniu przedmiotu Student powinien: − rozumieć istotę nowoczesnych technologii informatycznych, − umieć stosować nowoczesne technologie informatyczne w edukacji, komunikacji oraz w firmie. Student powinien znać podstawy zarządzania, technologii informatycznych oraz zagadnień e-biznesu. Student powinien mieć świadomość konieczności uczenia się przez całe życie. Efekty kształcenia Odniesienie efektów kształcenia przedmiotu do kierunkowych efektów kształcenia 145 Wiedza Umiejętności Kompetencje społeczne 1. Identyfikuje i rozróżnia technologie charakteryzujące Web 2.0 i Web 3.0. 2. Umie dobierać technologie informatyczne odpowiednie do działalności biznesowej. 3. Analizuje sposoby udostępniania dokumentów w organizacji za pomocą technologii informatycznych. 4. Projektuje i organizuje informacje przekazywane za pośrednictwem biznesowych stron internetowych. 5. Projektuje i publikuje materiały e-learningowe wspierające procesy szkoleniowe. 6. Wykazuje gotowość do organizowania i kierowania pracą zespołów projektowych. Angażuje się do pracy w zespole. 7. Reprezentuje postawę kreatywną, posiada zdolność do logicznego i analogicznego myślenia. Pełny opis przedmiotu (treści programowe) Forma i warunki zaliczenia KE2_W09 KE2_U07 KE2_U08 KE2_U09 KE2_K05 KE2_K04 Liczba godzin kontaktowych stacjonarne niestacjonarne WYKŁAD Rola nowoczesnych technologii informatycznych we współczesnej gospodarce. Nowoczesne technologie informatyczne w Internecie – narzędzia charakterystyczne dla Web 2.0 i Web 3.0. Nowoczesne technologie informatyczne w firmie – inteligentne budynki, rejestry czasu pracy i kontroli dostępu, telepraca, pulpity menedżerskie, szkolenia e-learningowe – dyskusja. Nowoczesne technologie informatyczne w komunikacji – poczta elektroniczna, portale społecznościowe, tele- i wideokonferencje, komunikatory internetowe, wirtualni doradcy. ĆWICZENIA Internetowe narzędzia zarządzania wiedzą organizacji – organizacje oparte na wiedzy, WIKI, systemy zarządzania dokumentami – ćwiczenie „dokumenty”. Systemy zarządzania treścią – analiza różnic między tradycyjnym podejściem do budowy stron internetowych a systemami zarządzania treścią (CMS), wdrożenie CMS – ćwiczenie „CMS” (wdrożenie CMS, projekt strony internetowej, publikacja treści). Projektowanie kontentu e-learningowego – zasady projektowania ekontentu, przygotowanie e-konetentu, osadzenie e-kontentu w wybranym systemie LMS – ćwiczenie „e-kontent”. Kolokwium − wykład z prezentacją multimedialną, Metody − dyskusje moderowane, kształcenia − KE2_W05 4 2 5 2 6 3 4 2 5 2 5 2 1 1 ćwiczenia: audytoryjne i laboratoryjne (praca grupowa). Egzamin. Zaliczenie z oceną. Formy zaliczenia: − egzamin: testowy z pytaniami (zadaniami) otwartymi dotyczącymi 146 aspektów wykorzystania nowoczesnych technologii informatycznych w praktyce biznesowej (100%). − Zaliczenie z ćwiczeń – ocena składa się z prac cząstkowych: ćwiczenie „dokumenty” (25%), ćwiczenie „CMS” (30%), ćwiczenie „e-kontent” (30%), udział w dyskusjach i aktywny udział w zajęciach (15%). Nr efektu kształcenia dla przedmiotu Metody weryfikacji efektów kształcenia Kolokwium (na koniec semestru) Ćwiczenia cząstkowe Dyskusje podczas zajęć Nakład pracy studenta 1,2,3,4,5 3,4,5,6,7 2,7 Liczba godzin pracy studenta Studia stacjonarne Studia niestacjonarne Zajęcia dydaktyczne 30 14 Przygotowanie się do zajęć 10 20 Przygotowanie rozwiązań ćwiczeń 30 30 Studiowanie literatury przedmiotu 10 16 Udział w konsultacjach 5 5 Przygotowanie się do zaliczenia 10 10 Inne 5 5 ŁĄCZNY nakład pracy studenta w godz. 100 100 Liczba punktów ECTS 4 4 Literatura D. Dżega, Nowoczesne Technologie Informatyczne, Wydawnictwo ZPSB. podstawowa Literatura uzupełniająca Biniek Z., Informatyka w zarządzaniu, Wizja Press & IT, Warszawa 2009. Clarke A., E-learning: nauka na odległość, Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, Warszawa, 2007. Elastyczne formy pracy: poradnik dla pracodawców, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Białymstoku, Białystok, 2007.Abroszkiewicz W., Web serwisy i semantic Web: idee i technologie, Akademicka Oficyna Wydawnicza EXIT, Warszawa, 2006. Nilles J., Telepraca: strategie kierowania wirtualną załogą, Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa, 2003.Rice W., Tworzenie serwisów elerningowych z Moodle 1.9: poznaj możliwości Moodle'e i twórz jeszcze atrakcyjniejsze kursy internetowe, Wydawnictwo Helion, Gliwice, 2010. Zygała R., Podstawy zarządzania informacją w przedsiębiorstwie, Wydawnictwo Akademii Ekonomiczne, Wrocław, 2007. Koordynator przedmiotu dr Dorota Dżega Email do koordynatora przedmiotu [email protected] 147 PRAWO GOSPODARCZE Nazwa przedmiotu: PRAWO GOSPODARCZE Kod przedmiotu: Nazwa kierunku studiów: Ekonomia Nazwa specjalności: wszystkie Jednostka prowadząca dany przedmiot (Wydział): Wydział Ekonomii i Informatyki Poziom studiów: II Rok: I Język wykładowy: polski Semestr: II Kategoria przedmiotu: podstawowy Profil kształcenia: praktyczny Status przedmiotu: obligatoryjny Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach stacjonarnych Razem Wykład 90 74 Ćwiczenia Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning Inne 16 Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach niestacjonarnych Razem Wykład 28 12 Cel przedmiotu Wymagania wstępne Ćwiczenia Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning Inne 16 Celem przedmiotu jest: - zapoznanie studenta z podstawowymi zasadami, regulacjami i aktami prawnymi dotyczącymi podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej oraz rozwiązywania sporów gospodarczych. - zapoznanie studenta z rodzajami stosunków prawnych zachodzących w procesie podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej. - przygotowanie studenta do prowadzenia własnej działalności gospodarczej oraz do prawnego uzasadniania decyzji podejmowanych przy prowadzeniu działalności gospodarczej. Od studenta wymagane jest zaliczenie przedmiotu „prawo” na studiach pierwszego stopnia na kierunku ekonomia lub zarządzanie. Odniesienie efektów kształcenia przedmiotu do 148 kierunkowych efektów kształcenia Efekty kształcenia Wiedza 1. Student posiada pogłębioną wiedzę z zakresu prawa i jego relacji do ekonomii. KE2_W02 2. Student posiada pogłębiona wiedzę o normach prawnych, KE2_W06 organizacyjnych, społecznych i etycznych funkcjonowania przedsiębiorstw i procesów gospodarczych. Umiejętności 3. Student potrafi dokonać obserwacji i interpretacji zjawisk KE2_U05 ekonomicznych, społecznych i finansowych oraz posiada umiejętność pogłębionej oceny tych zjawisk i ich powiązań z różnymi obszarami działalności gospodarczej. 4. Student potrafi wykorzystywać wiedzę teoretyczną z zakresu ekonomii oraz powiązanych z nią dyscyplin w celu analizowania i interpretowania różnorodnych problemów ekonomicznych, dobierając odpowiednie dane i metody tej analizy oraz na tym tle formułować własne opinie. Kompetencje 5. Student ma świadomość poziomu swojej wiedzy, dokonuje samooceny własnych kompetencji, nabytą wiedzę i umiejętności społeczne KE2_U01 KE2_K01 potrafi samodzielnie uzupełniać i doskonalić, rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się zawodowego i rozwoju osobistego. 6. Student zdobywa umiejętność logicznego i analitycznego myślenia, jest zdolny do samodzielnej pracy badawczej, prowadzonej w sposób rzetelny i obiektywny, jest krytyczny wobec wyników własnej pracy. Pełny opis przedmiotu (treści programowe) 1. Pojęcie i źródła prawa gospodarczego. Prawo gospodarcze publiczne i prywatne (handlowe). Źródła polskiego prawa gospodarczego. Znaczenie prawa Unii Europejskiej dla polskiego prawa gospodarczego. Znaczenie zwyczajów handlowych. 2. Prawo gospodarcze publiczne. Administracja gospodarcza. System gospodarczy RP. Swoboda działalności gospodarczej w Konstytucji RP i zasady jej ograniczania. Pojęcie przedsiębiorcy w prawie polskim. Pojęcie działalności gospodarczej w ustawodawstwie polskim. Swoboda wyboru przedmiotu działalności gospodarczej. Swoboda wyboru formy organizacyjnoprawnej prowadzenia działalności gospodarczej. Wady i zalety różnych form prawnych prowadzenia działalności gospodarczej. 3. Wykonywanie działalności gospodarczej na podstawie ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej. KE2_K04 Liczba godzin kontaktowych Stacjonarn Niestacjonarn e e 8: 6 W/2 EL 3: 1 W/2 EL 9: 8 W/1 EL 2: 1 W/1 EL 9: 8 W/1 EL 2: 1 W/1 EL Rejestracja przedsiębiorców jednoosobowych. Koncesje. Działalność regulowana. Zezwolenia. Kontrola przedsiębiorców. Mikro-, mali i średni przedsiębiorcy. 149 4. Ochrona konkurencji i konsumentów. Zakaz porozumień ograniczających konkurencję. Zakaz nadużywania pozycji dominującej. Kontrola koncentracji. Naruszenie zbiorowych interesów konsumentów. Prawo konkurencji Unii Europejskiej. Pomoc państwa dla przedsiębiorców. 5. Firma i prokura. Pojęcie przedsiębiorcy w kodeksie cywilnym. Firma – zasady tworzenia. Upoważnienie innego przedsiębiorcy do korzystania z firmy. Prokura – pojęcie prokury i jej porównanie z pełnomocnictwem zwykłym. Ustawowe ograniczenia prokury. 6. Zawieranie i wykonywanie umów w obrocie gospodarczym. Źródła prawa umów handlowych. Wzorce umowne. Sposoby zawierania umów. E-commerce. Wykonywanie zobowiązań umownych. Rodzaje umów w obrocie gospodarczym: umowy założycielskie, umowy dotyczące przedsiębiorstwa, umowy w obrocie towarowym, umowy o przedstawicielstwo i pośrednictwo gospodarcze, umowy transportowe, umowy w zakresie inwestycji budowlanych, umowy w zakresie czynności bankowych, umowy w ubezpieczeniach. 7. Prawo własności intelektualnej. Prawo autorskie. Przejście praw autorskich majątkowych na inne osoby. Licencje w prawie autorskim. Czas trwania praw autorskich. Prawo własności przemysłowej – wynalazki i wzory użytkowe. Umowy dotyczące praw własności przemysłowej. 8. Prawo spółek. Podział i rodzaje spółek w prawie polskim. Spółka cywilna i spółki prawa handlowego. Zakładanie spółek. Prawa i obowiązki wspólników. Odpowiedzialność wspólników. Stosunki wewnętrzne i zewnętrzne w spółkach. Organy spółek kapitałowych. 9. Rejestracja przedsiębiorców. Postępowanie rejestrowe w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i w Krajowym Rejestrze Sądowym. Funkcjonowanie rejestrów. Jawność rejestrów. Charakter wpisów w rejestrach. 10. Rozwiązywanie sporów gospodarczych. Dochodzenie roszczeń gospodarczych w sądach państwowych. Postępowanie sądowe. Arbitraż handlowy. Postępowanie mediacyjne w sprawach gospodarczych. 11. Postępowanie upadłościowe i naprawcze. Postępowanie upadłościowe – zdolność upadłościowa i przesłanki ogłoszenia upadłości. Postępowanie w przedmiocie ogłoszenia upadłości. Skutki ogłoszenia upadłości. Postępowanie po ogłoszeniu upadłości. Postępowanie naprawcze. 12. Egzamin Wykład problemowy; wykład konwersatoryjny. Metody 7: 6 W/1 EL 2: 1 W/1 EL 7: 6 W/1 EL 1,5: 0,5 W/1 EL 11: 8 W/3 EL 4: 1 W/3 EL 7: 6 W/1 EL 2: 1 W/1 EL 10: 8 W/2 EL 3: 1 W/2 EL 5: 4 W/1 EL 1,5: 0,5 W/1 EL 7: 6 W/1 EL 2: 1 W/1 EL 7: 6 W/1 EL 2: 1 W/1 EL 2 2 kształcenia Forma i warunki zaliczenia Egzamin pisemny testowy z pytaniami otwartymi oraz studiami przypadków. Nr efektu kształcenia 150 dla przedmiotu Metody weryfikacji efektów kształcenia Pisemny test wyboru. Pytania otwarte. Studia przypadku (case study). Nakład pracy studenta Zajęcia dydaktyczne Konsultacje online (e-learning). Przygotowanie do zajęć. Przygotowanie ćwiczeń/studiów przypadków. Studiowanie literatury, śledzenie aktualności. Przygotowanie do egzaminu. ŁĄCZNY nakład pracy studenta w godz. Liczba punktów ECTS 1, 2 1, 5 1, 3, 4, 6 Liczba godzin pracy studenta Studia stacjonarne Studia niestacjonarne 74 16 15 15 15 25 150 6 28 16 15 15 23 25 150 6 Literatura podstawowa R. Cichórz: Prawo gospodarcze, Wydawnictwo ZPSB 2012. W. Siuda: Zarys prawa gospodarczego dla ekonomistów, wyd. CONTACT, 2010. Literatura uzupełniająca J. Ciechanowicz-McLean/A. Powałowski: Prawo gospodarcze publiczne. Zarys wykładu, wyd. 2, Warszawa 2003. A. Kidyba: Prawo handlowe, wyd. 11, Warszawa 2009. C. Kosikowski, C.: Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej. Komentarz, Warszawa 2009. C. Kosikowski: Publiczne prawo gospodarcze Polski i Unii Europejskiej, Warszawa 2006. K. Kruczalak: Prawo handlowe. Zarys wykładu, Warszawa 2006. S. Piątak, I. Postuła (red.): Prawo gospodarcze publiczne, Warszawa 2009. 7. K. Strzyczkowski: Prawo gospodarcze publiczne, wyd. 6, Warszawa 2011. Koordynator przedmiotu dr Robert Cichórz Email do koordynatora przedmiotu [email protected] 151 PSYCHOLOGIA PRACY Nazwa przedmiotu: PSYCHOLOGIA PRACY Kod przedmiotu: Nazwa kierunku studiów: Ekonomia Nazwa specjalności: Kapitał ludzki w biznesie Jednostka prowadząca dany przedmiot (Wydział): Wydział Ekonomii i Informatyki Poziom studiów: Rok: Semestr: II II IV Profil kształcenia: praktyczny Język wykładowy: Kategoria przedmiotu: Status przedmiotu: j.polski specjalnościowy Wybieralny Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach stacjonarnych Razem Wykład 30 Ćwiczenia Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning Inne 30 Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach niestacjonarnych Razem Wykład 14 Cel przedmiotu Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning Inne 14 Po zakończeniu przedmiotu student powinien: • • • • Wymagania wstępne Ćwiczenia rozumieć indywidualne, grupowe i organizacyjne uwarunkowania zachowań ludzi w środowisku pracy; rozpoznawać i analizować podstawowe zasady i prawidłowości psychologiczne warunkujące efektywność i wydajność pracy pracownika; dostrzegać i analizować czynniki psychologiczne i organizacyjne wpływające na rozwój mechanizmów patologii organizacyjnej ; wykorzystać w praktyce nowoczesne instrumenty i metody psychologii pracy. Podstawowa wiedza z zakresu Gospodarowania kapitałem ludzkim Efekty kształcenia Odniesienie efektów kształcenia przedmiotu do kierunkowych efektów kształcenia 152 Wiedza Umiejętności Kompetencje społeczne 1. Student posiada podstawową wiedzę z zakresu psychologii pracy. 2. Student zna i rozumie podstawowe mechanizmy psychologiczne funkcjonowania człowieka w środowisku pracy. 3. Student interpretuje podstawowe koncepcje człowieka w odniesieniu do organizacji i środowiska pracy KE2_W02 4. Student przewiduje zachowania członków organizacji, identyfikuje ich motywy oraz oddziałuje na nich. 5. Student dokonuje opisu oraz analizy podstawowych problemów w funkcjonowaniu ludzi i zespołów ludzkich w organizacji. 6. Student potrafi pracować i współdziałać w grupie oraz jest otwarty na współpracę i budowę relacji, potrafi przyjmować w grupie różne role, w tym kierownicze. KE2_U01 KE1_W05 KE1_W02 KE1_U02 KE2_K05 Liczba godzin kontaktowych stacjonarne Niestacjonarn e Pełny opis przedmiotu (treści programowe) 1. Przedmiot i specyfika psychologii pracy. Metody badawcze stosowane w psychologii pracy. 2 1 2 1 3. Psychologiczne czynniki funkcjonowania człowieka w sytuacji pracy. Postawy. Procesy emocjonalne i motywacyjne. Procesy myślowe, decyzyjne i uczenia się. Osobowość. Percepcja. Deformacje procesów emocjonalnych, motywacyjnych, osobowościowych i percepcyjnych. 6 2 4. Zachowania człowieka w grupie zadaniowej. Zadania pracy. Struktura i cechy zadań. Ilościowe i jakościowe obciążenie w pracy. Mechanizmy psychologiczne regulujące zachowania człowieka w grupie zadaniowej. Koszty psychologiczne uczestnictwa w grupie. Teorie przywództwa i funkcje kierownicze w ujęciu psychologicznym. 4 2 5. Psychologiczne aspekty procesu kierowania. Psychologiczny portret kierownika zespołu. Efektywne kierowanie zespołem. Psychologiczny profil współczesnego menedżera. Kompetencje osobowościowe menedżera. Inteligencja emocjonalna w zarządzaniu. 4 2 6. Psychologia zespołu. Osobowościowe uwarunkowania pracy zespołowej – role w zespole. Psychologiczne zagrożenia w pracy zespołowej. Konformizm i posłuszeństwo wobec autorytetów. Reguły wywierania wpływu i 4 2 2. Determinanty zachowań ludzi w organizacji. Poziomy analizy zachowań człowieka w psychologiczny, grupowy i organizacyjny. organizacji. Poziom 153 manipulacje. 7. Psychologia stresu. Stres organizacyjny i syndrom wypalenie zawodowe. Osobowość typu A,B,C i D. Czynniki stresu w miejscu pracy. Dopasowanie jednostki i środowiska pracy. Metody badawcze środowiska pracy. 4 2 8. Dysfunkcje psychologiczne w zarządzaniu. Psychopatologia w środowisku pracy. Kryzysy zawodowe. Mechanizmy obronne i i zniekształcenia poznawcze w sytuacji zagrożenia wartości. 4 2 Metody kształcenia Wykłady prowadzone przy użyciu prezentacji multimedialnych. Ćwiczenia i zadania grupowe w oparciu o opisy przypadków. Dyskusja grupowa. Testy psychoedukacyjne. Zadania grupowe o charakterze gier dydaktycznych. Forma i warunki zaliczenia Zaliczenie z oceną Warunki zaliczenia: kolokwium pisemne( 50%), wykonanie indywidualnego projektu/prezentacji (25%), aktywne uczestnictwo w ćwiczeniach i dyskusjach w trakcie zajęć (25%). Nr efektu kształcenia dla przedmiotu 1,2,3,4,6 Metody weryfikacji efektów kształcenia Kolokwium pisemne Ćwiczenia i prezentacja prac indywidualnych Rozwiązywanie zadań, case study, dyskusje w trakcie zajęć Nakład pracy studenta 4,5,6,7,8 5,6,7,8 Liczba godzin pracy studenta Studia stacjonarne Studia niestacjonarne Zajęci dydaktyczne 30 Przygotowanie do zajęć 20 Przygotowanie prezentacji/projektu 10 Studiowanie literatury 20 Udział w konsultacjach 5 Przygotowanie do zaliczenia 15 Inne 0 ŁĄCZNY nakład pracy studenta w godz. 100 Liczba punktów ECTS 4 Bartkowiak G.: Psychologia zarządzania, Wyd. ZCO, Zielona Góra 2003. Literatura podstawowa Bartkowiak G.; Człowiek w pracy. Od stresu do sukcesu w organizacji, PWE, Literatura uzupełniająca 14 33 13 20 5 15 0 100 4 Warszawa 2009. Aronson E., Psychologia społeczna, Zysk i s-ka 2006. G. H. Hamer H.; Psychologia społeczna. Teoria i praktyka, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2005. Bartkowiak G.; Psychologia zarządzania, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań 1999. 154 P. Makin, C. Cooper, Ch. Cox, Organizacje a kontrakt psychologiczny. Zarządzanie ludźmi w pracy, Warszawa 2000. Koordynator przedmiotu Beata Dobińska Email do koordynatora przedmiotu [email protected] 155 RACHUNEK KOSZTÓW I WYNIKÓW Nazwa przedmiotu: RACHUNEK KOSZTÓW I WYNIKÓW Kod przedmiotu: Nazwa kierunku studiów: Ekonomia Nazwa specjalności: Rachunkowość zarządcza Jednostka prowadząca dany przedmiot (Wydział): Wydział Ekonomii i Informatyki Poziom studiów: Rok: II Semestr: III Profil kształcenia: praktyczny II Język wykładowy: polski Kategoria przedmiotu: specjalnościowy Status przedmiotu: wybieralny Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach stacjonarnych Razem Wykład 30 Ćwiczenia Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning Inne 30 Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach niestacjonarnych Razem 14 Wykład Ćwiczenia Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning Inne 14 Cel przedmiotu Zapoznanie studentów z zasadami pomiaru i wyceny kosztów w tradycyjnym rachunku kosztów, z zakresem rachunku kosztów Zapoznanie studentów z rachunkiem wyników i jego przydatnością w zarządzaniu jednostką gospodarczą. Wymagania wstępne Znajomość podstaw rachunkowości, rachunkowości finansowej i analizy finansowej. Efekty kształcenia Wiedza Odniesienie efektów kształcenia przedmiotu do kierunkowych efektów kształcenia 1. Student zna istotę, zakres i różne odmiany rachunku kosztów oraz istotę kosztów jako przedmiotu rachunku kosztów. KE2_W01 KE2_W02 KE2_W05 KE2_W08 2. Student zna zakres tradycyjnego rachunku kosztów, w tym w szczególności zasady pomiaru i wyceny kosztów, warianty KE2_W05 KE2_W06 156 ewidencji kosztów i sposoby ich rozliczania oraz metody ustalania kosztu jednostkowego. 3. Student zna kategorie wynikowe i zasady ustalania wyniku finansowego zgodnie z prawem bilansowym. KE2_W05 KE2_W06 KE2_W08 KE2_U02 KE2_U06 KE2_U07 Umiejętności 4. Student potrafi klasyfikować koszty według różnych kryteriów. 5. Student potrafi rozliczać koszty oraz ustalić koszt jednostkowy. KE2_U07 KE2_U08 6. Student umie obliczać wyniki finansowe z różnych obszarów aktywności jednostki gospodarczej. KE2_U01 KE2_U04 KE2_U07 KE2_K01 KE2_K06 Kompetencje 7. Student posiada zdolność samodzielnego myślenia i działania w sposób przedsiębiorczy. społeczne Pełny opis przedmiotu (treści programowe) Liczba godzin kontaktowych stacjonarne niestacjonarne 1. 2. 3. 4. Istota i zakres rachunku kosztów 4Ćw Kryteria klasyfikacji kosztów oraz przykłady praktyczne 4Ćw Rozliczanie i ewidencja kosztów działalności 4Ćw Dobór odpowiedniej metody kalkulacji przy ustalaniu kosztu 4Ćw jednostkowego 5. Pojęcie i klasyfikacja przychodów 4Ćw 6. Rodzaje wyników finansowych 4Ćw 7. Samodzielne rozwiązywanie problemów decyzyjnych na podstawie 6Ćw materiałów źródłowych o kosztach, przychodach i wynikach finansowych – interpretacja uzyskanych informacji Wykład informacyjny z wykorzystaniem technik multimedialnych, wykład Metody problemowy, metoda sytuacyjna. kształcenia 2Ćw 2Ćw 2Ćw 2Ćw 2Ćw 2Ćw 2Ćw Ćwiczenia - indywidualne i grupowe rozwiązywanie praktycznych problemów w zakresie rachunku kosztów Forma i warunki zaliczenia Analiza i ocena wyników indywidualnych i grupowych pracy studentów podczas ćwiczeń audytoryjnych. Aktywność studentów na zajęciach. Kolokwium pisemne. Nr efektu kształcenia dla przedmiotu Metody weryfikacji efektów kształcenia Kolokwium Zaliczenie pisemne Aktywność na zajęciach 1-6 1-6 7 Nakład pracy studenta Liczba godzin pracy studenta Studia stacjonarne Studia niestacjonarne 157 Zajęcia dydaktyczne 30 Przygotowanie się do zajęć 30 Przygotowanie raportu/prezentacji/ćwiczeń/case study Studiowanie literatury, śledzenie aktualności i statystyk 20 gospodarczych Udział w konsultacjach (w tym on-line) 10 Przygotowanie się do zaliczeń pisemnych i egzaminu 10 Inne ŁĄCZNY nakład pracy studenta w godz. 100 Liczba punktów ECTS 4 Świderska G. K. (red.), Rachunkowość zarządcza i rachunek kosztów, t. I i II, Literatura podstawowa Warszawa, 2006 Literatura uzupełniająca 14 36 25 10 15 100 4 Kiziukiewicz T., Rachunkowość zarządcza, Expert, Wrocław 2009. Kiziukiewicz T., Rachunkowość zarządcza, cz. 2 (zadania i rozwiązania), Expert, Wrocław 2009. Nowak E., Rachunek kosztów przedsiębiorstwa, Wrocław, 2009. Karmańska A. (red.), Rachunkowość zarządcza i rachunek kosztów w systemie informacyjnym przedsiębiorstwa, Warszawa, 2009. Kiziukiewicz T. (red.), Rachunek kosztów według polskiego prawa bilansowego. Zbiór zadań, Wrocław, 2003. Koordynator przedmiotu dr Zofia Sawicka-Kluźniak Email do koordynatora przedmiotu [email protected] 158 RACHUNKOWOŚĆ FINANSOWA Nazwa przedmiotu: RACHUNKOWOŚĆ FINANSOWA Kod przedmiotu: Nazwa kierunku studiów: Ekonomia Nazwa specjalności: Rachunkowość zarządcza Jednostka prowadząca dany przedmiot (Wydział): Wydział Ekonomii i Informatyki Rok: I Poziom studiów: Semestr: II Profil kształcenia: praktyczny II Język wykładowy: polski Kategoria przedmiotu: specjalnościowy Status przedmiotu: wybieralny Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach stacjonarnych Razem Wykład 30 Ćwiczenia Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning Inne 30 Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach niestacjonarnych Razem 14 Cel przedmiotu Wymagania wstępne Wykład Ćwiczenia Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning 14 Zapoznanie studentów z ewidencją syntetyczną i analityczną na kontach składników majątkowych i źródeł finansowania majątku, rozrachunków, przychodów i kosztów, zasad wyceny oraz wybranych zagadnień ze sporządzania sprawozdań finansowych. Znajomość podstaw rachunkowości, finansów, elementów mikroekonomii i metod statystycznych. Efekty kształcenia Wiedza Inne Odniesienie efektów kształcenia przedmiotu do kierunkowych efektów kształcenia 1. Student zna ogólne zasady rachunkowości. KE2_W01 KE2_W05 KE2_W06 KE2_W08 2. Student zna szczegółowe zasady ewidencji gospodarczych w zakresie majątku i kapitałów, przychodów i kosztów oraz KE2_W01 KE2_W08 159 Umiejętności Kompetencje społeczne ustalania wyniku finansowego. 3. Student potrafi odnieść ogólne zasady rachunkowości do rozwiązania zadań problemowych z zakresu ewidencji szczegółowych. 4. Student potrafi ujmować w księgach rachunkowych szczegółowe operacje gospodarcze dotyczące procesów gospodarczych zachodzących w przedsiębiorstwie, w tym operacje bilansowe i wynikowe. 5. Student posiada zdolność myślenia i działania w sposób przedsiębiorczy. Pełny opis przedmiotu (treści programowe) KE2_U01 KE2_U02 KE2_U07 KE2_U03 KE2_U07 KE2_U08 KE2_K01 KE2_K06 KE2_K07 Liczba godzin kontaktowych stacjonarne niestacjonarne 1. Pojęcie i klasyfikacja majątku oraz źródeł jego finansowania 4Ćw 2. Wycena składników aktywów i pasywów 4Ćw 3. Zasady ewidencji operacji gospodarczych dotyczących zmian składników 4Ćw aktywów i pasywów 4. Pojęcie i klasyfikacja kosztów. Zakres i etapy rachunku kosztów. 4Ćw Ewidencja etapów rozliczenia kosztów 5. Pojecie oraz klasyfikacja przychodów i kosztów ich uzyskania. Ewidencja 4Ćw przychodów i kosztów ich uzyskania. Ewidencja zysków i strat nadzwyczajnych 6. Pojęcie i elementy określające wynik finansowy. Ewidencja ustalania i 6Ćw rozliczania wyniku finansowego 7. Sprawozdawczość finansowa - pojęcie i podstawowe kategorie 4Ćw sprawozdania finansowego Wykład, wykład problemowy, dyskusja, ćwiczenia problemowe. Metody 2Ćw 2Ćw 2Ćw 2Ćw 2Ćw 2Ćw 2Ćw kształcenia Forma i warunki zaliczenia Zaliczenie pisemne w formie testu i zadań problemowych, obecność na zajęciach. Nr efektu kształcenia dla przedmiotu Metody weryfikacji efektów kształcenia Kolokwium Zaliczenie pisemne Aktywność na zajęciach 1, 2 1, 2, 3, 4 5 Nakład pracy studenta Zajęcia dydaktyczne Przygotowanie się do zajęć Przygotowanie raportu/prezentacji/ćwiczeń/case study Liczba godzin pracy studenta Studia stacjonarne Studia niestacjonarne 30 30 14 46 160 Studiowanie literatury, śledzenie aktualności i statystyk 20 20 gospodarczych Udział w konsultacjach (w tym on-line) 10 10 Przygotowanie się do zaliczeń pisemnych i egzaminu 10 10 Inne ŁĄCZNY nakład pracy studenta w godz. 100 100 Liczba punktów ECTS 4 4 M.Gmytrasiewicz, A.Karmańska, Rachunkowość finansowa, Wyd. Difin, W-wa Literatura podstawowa 2009. Literatura uzupełniająca Szczypa P., Rachunkowość dla ciebie: rachunkowość finansowa, CeDeWu.pl , Warszawa 2009. Rachunkowość finansowa, praca zbiorowa pod red. K. Sawickiego, PWE, W-wa 2010 Rachunkowość finansowa przedsiębiorstw po przystąpieniu Polski do Wspólnoty Europejskiej, cz. I, red. K. Sawicki, Ekspert, Wrocław 2010. Rachunkowość zaawansowana, Red. K. Winiarska, Wolter Kluwer Polska – Oficyna, Kraków 2009. Gierusz B., Nilidziński R., Wybrane zagadnienia rachunkowości finansowej dla zaawansowanych, ODDK, Gdański 2009. Koordynator przedmiotu dr Zofia Sawicka-Kluźniak Email do koordynatora przedmiotu [email protected] 161 REWIZJA FINANSOWA I WYCENA BILANSOWA Nazwa przedmiotu: REWIZJA FINANSOWA I WYCENA BILANSOWA Kod przedmiotu: Nazwa kierunku studiów: Ekonomia Nazwa specjalności: Rachunkowość zarządcza Jednostka prowadząca dany przedmiot (Wydział): Wydział Ekonomii i Informatyki Rok: II Poziom studiów: Semestr: III Profil kształcenia: praktyczny II Język wykładowy: polski Kategoria przedmiotu: specjalnościowy Status przedmiotu: wybieralny Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach stacjonarnych Razem Wykład Ćwiczenia 30 15 15 Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning Inne Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach niestacjonarnych Razem Wykład Ćwiczenia 14 7 7 Cel przedmiotu Wymagania wstępne Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning Znajomość podstawowych regulacji prawnych dotyczących sprawozdań finansowych i ich rewizji, zawartości informacyjnej sprawozdań finansowych, podstawowych procedur badania sprawozdań finansowych przez biegłych rewidentów. Stosowanie metod i technik badania sprawozdania finansowego. Znajomość rachunkowości finansowej i analizy finansowej. Efekty kształcenia Wiedza Umiejętności Inne Odniesienie efektów kształcenia przedmiotu do kierunkowych efektów kształcenia 1. Student ma wiedzę z zakresu sporządzania i badania sprawozdań finansowych zgodnie z przyjętymi standardami. KE2_W01 KE2_W05 2. Student ma wiedzę w zakresie krajowych i międzynarodowych regulacji dotyczących rewizji finansowej. 3. Student potrafi zastosować wiedzę z rachunkowości do opisu i analizowania sprawozdania finansowego . KE2_W08 KE2_W10 KE2_U01 KE2_U06 162 Kompetencje społeczne 4. Student potrafi stosować techniki i metody rewizji finansowej oraz formułować opinię i raport z badania sprawozdania finansowego. 5. Student posiada zdolność do samodzielnego lub zespołowego rozwiązywania zagadnień analizowanych podczas zajęć. Pełny opis przedmiotu (treści programowe) KE2_U02 KE2_U07 KE2_U09 KE2_K01 KE2_K05 KE2_K06 Liczba godzin kontaktowych stacjonarne niestacjonarne 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Zasady wyceny aktywów i pasywów na dzień bilansowy 2W/2Ćw 1W/1Ćw Treść i interpretacja sprawozdań finansowych 2W/2Ćw 1W/1Ćw Istota, cele i funkcje rewizji sprawozdań finansowych 2W/2Ćw 1W/1Ćw Biegły rewident jako podmiot badający sprawozdanie finansowe 1W 1W Metody i techniki badania sprawozdań finansowych 2W/3Ćw 1W/1Ćw Etapy i organizacja badania sprawozdawania finansowego 2W/2Ćw 1W/1Ćw Szacowanie ryzyka i ustalanie istotności 2W/2Ćw 1W/1Ćw Dokumentacja z badania sprawozdania finansowego 2W/2Ćw 1Ćw Wykład informacyjny z wykorzystaniem technik multimedialnych, wykład Metody problemowy, metoda sytuacyjna. kształcenia Ćwiczenia - indywidualne i grupowe rozwiązywanie praktycznych problemów w zakresie rewizji finansowej i wyceny bilansowej Analiza i ocena wyników indywidualnych i grupowych pracy studentów podczas Forma ćwiczeń audytoryjnych. i warunki Aktywność studentów na zajęciach. zaliczenia Egzamin pisemny. Nr efektu kształcenia dla przedmiotu Metody weryfikacji efektów kształcenia Kolokwium Egzamin pisemny Aktywność na zajęciach 1, 2, 3, 4 1, 2, 3, 4 5 Nakład pracy studenta Liczba godzin pracy studenta Studia stacjonarne Studia niestacjonarne Zajęcia dydaktyczne 30 14 Przygotowanie się do zajęć 30 36 Przygotowanie raportu/prezentacji/ćwiczeń/case study Studiowanie literatury, śledzenie aktualności i statystyk 20 25 gospodarczych Udział w konsultacjach (w tym on-line) 10 10 Przygotowanie się do zaliczeń pisemnych i egzaminu 10 15 Inne ŁĄCZNY nakład pracy studenta w godz. 100 100 Liczba punktów ECTS 4 4 1. Gabrusewicz W. (red.), Audyt sprawozdań finansowych, Warszawa, 2010 Literatura 163 Literatura uzupełniająca 2. Helin A., Metody i techniki badania sprawozdań finansowych, FRR , Warszawa 2005 r. 3. Olchowicz I., Tłaczała M., Sprawozdawczość finansowa, Difin 2009 r. 4. Ustawa z dnia 7 maja 2009 r. o biegłych rewidentach i ich samorządzie, podmiotach uprawnionych do badania sprawozdań finansowych oraz o nadzorze publicznym, 2011 1. Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości, 2011 2. Winiarska K., Audyt finansowy, Warszawa, 2009 Koordynator przedmiotu dr Zofia Sawicka-Kluźniak Email do koordynatora przedmiotu [email protected] podstawowa 164 RYNEK I INSTRUMENTY FINANSOWE Nazwa przedmiotu: RYNEK I INSTRUMENTY FINANSOWE Kod przedmiotu: Nazwa kierunku studiów: Ekonomia Nazwa specjalności: Doradztwo Finansowe, Rachunkowość Zarządcza Jednostka prowadząca dany przedmiot (Wydział): Wydział Ekonomii i Informatyki Poziom studiów: II Rok: II Semestr: IV Profil kształcenia: praktyczny Język wykładowy: Kategoria przedmiotu: Status przedmiotu: polski specjalnościowy wybieralny Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach stacjonarnych Razem Wykład Ćwiczenia 30 15 15 Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning Inne Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach niestacjonarnych Razem Wykład Ćwiczenia 14 7 7 Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning Inne Cel Po ukończeniu przedmiotu student powinien: przedmiotu - umieć dokonać prognozy na rynku finansowym na podstawie analizy cyklu koniunkturalnego; - potrafić klasyfikować instrumenty finansowe wg rentowności, płynności i ryzyka; - rozpoznawać szanse i zagrożenia związane z poszczególnymi instrumentami finansowymi i sytuacją na rynku finansowym. - potrafić dopasować instrumenty finansowe do potrzeb jednostki. Wymagani Student powinien posiadać wiadomości z przedmiotów – Mikroekonomia, a wstępne Makroekonomia, Finanse publiczne, Globalizacja, Rynek kapitałowy i finansowy, Inwestycje finansowe. Efekty kształcenia Wiedza 01 Posiada rozbudowaną umożliwiającą ocenę zjawisk Odniesienie efektów kształcenia przedmiotu do kierunkowych efektów kształcenia KE2_W08 ekonomicznych, w tym finansowych, w perspektywie krajowej, międzynarodowej i międzykulturowej 165 02 Posiada rozbudowaną wiedzę w zakresie terminologii ekonomicznej i finansowej, rozumie jej źródła oraz zastosowania w obrębie nauk społecznych Umiejętności 03 Potrafi dokonać obserwacji i interpretacji zjawisk ekonomicznych, społecznych i finansowych oraz posiada umiejętność pogłębionej oceny tych zjawisk i ich powiązań z różnymi obszarami działalności gospodarczej 04 Potrafi wykorzystywać wiedzę teoretyczną z zakresu ekonomii oraz powiązanych z nią dyscyplin w celu analizowania i interpretowania różnorodnych problemów ekonomicznych, dobierając odpowiednie dane i metody tej analizy oraz na tym tle formułować własne opinie Kompetencje 05 Ma świadomość poziomu swojej wiedzy, dokonuje samooceny własnych kompetencji, nabytą wiedzę i umiejętności potrafi społeczne samodzielnie uzupełniać i doskonalić, rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się zawodowego i rozwoju osobistego 06 Jest świadomy złożoności procesów zachodzących we współczesnej gospodarce globalnej, jest zdolny do samodzielnej oceny zjawisk społeczno-gospodarczych (także w perspektywie historycznej), formułowania własnych wniosków na ich temat, prowadzenia merytorycznej dyskusji, prezentacji swoich poglądów i obrony przyjętej argumentacji, Pełny opis przedmiotu (treści programowe) Wykład: 1. Definicja i funkcje rynku finansowego 2. Rynek pieniężny i kapitałowy jako elementy systemu finansowego 3. Pojęcie i klasyfikacja instrumentów finansowych 4. Strategie i style inwestowania Ćwiczenia: 1. Giełda papierów wartościowych (pojęcie, organy i uczestnicy giełdy, rodzaje zleceń giełdowych, podział rynku giełdowego, indeksy giełdowe) 2. Instrumenty finansowe, zasady ich emisji i wyceny 3. Strategie wykorzystania instrumentów finansowych Kolokwium Wykłady, prezentacje, analiza przypadków, dyskusja Metody kształcenia Forma i warunki zaliczenia KE2_W01 KE2_U01 KE2_U02 KE2_K01 KE2_K03 Liczba godzin kontaktowych stacjonarne niestacjonarne 15 2 4 4 5 15 5 7 1 2 2 2 7 2 4 4 2 2 2 1 • Egzamin - (esej – duża wypowiedź pisemna na temat bieżącej sytuacji z zakresu rynków finansowych (100%)) • Zaliczenie z oceną (pytania testowe (80%), dyskusje i formułowanie wniosków (20%)) Metody weryfikacji efektów kształcenia Kolokwium Dyskusje i formułowanie wniosków Nr efektu kształcenia dla przedmiotu 01,02,04 01,02,03,04,05,06 166 Egzamin 01,02,03,04,06 Nakład pracy studenta Liczba godzin pracy studenta Studia stacjonarne Studia niestacjonarne Zajęcia dydaktyczne 30 14 Przygotowanie się do zajęć 15 20 Studiowanie literatury 15 20 Udział w konsultacjach 10 15 Śledzenie aktualności i parametrów gospodarczych 20 20 Przygotowanie się do zaliczenia 5 6 Przygotowanie pisemnej pracy egzaminacyjnej 5 5 ŁĄCZNY nakład pracy studenta w godz. 100 100 Liczba punktów ECTS 4 4 Dmowski A., Prokopowicz D., Rynki finansowe, Difin, Warszawa 2010 Literatura podstawowa Dębski W., Rynek finansowy i jego mechanizm, Wydawnictwo Naukowe PWN, Literatura uzupełniająca Warszawa 2010 Dziawgo D., Rynek finansowy, Stowarzyszenie Księgowych w Polsce, Warszawa 2007 Czekaj J. (red.), Rynki, instrumenty i instytucje finansowe, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008 Al-Kaber M., Rynki finansowe i instytucje, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Białymstoku, Białystok 2006 Czarnecki J., Zajkowski R. (red.), Nowe perspektywy funkcjonowania rynku finansowego, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2010 Jagielnicki A., Inwestycje alternatywne, Helion, Gliwice 2011 Jajuga K., Jajuga T., Inwestycje, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006 Karpuś P., Węcławski J. (red.), Rynek finansowy, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2008 Mamcarz H. (red.), Rynki finansowe, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii CurieSkłodowskiej, Lublin 2006 Mikita M., Pełka W., Rynki inwestycji alternatywnych, Wydawnictwo Poltext, Warszawa 2009 Nacewski J., Zabielski K., Globalny rynek finansowy, Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Kupieckiej, Łódź 2007 Nawrot W., Rynek kapitałowy i jego rozwój, CeDeWu, Warszawa 2008 Ostrowska E., Rynek kapitałowy, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2007 Ostrowska E., Portfel inwestycyjny klasyczny i alternatywny, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2011 Antkiewicz S., Kalinowski M. (red.), Innowacje finansowe, CeDeWu, Warszawa 2008 Czerwonka M., Gorlewski B., Finanse behawioralne, Szkoła Główna Handlowa, Warszawa 2008 Gabryelczyk K., Fundusze inwestycyjne, Oficyna Ekonomiczna, Kraków 2006 Jajuga K. (red.), Zarządzanie ryzykiem, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007 Nofsinger J., Psychologia inwestowania, Helion, Gliwice 2006 Starzeński O., Analiza rynków finansowych, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 167 2011 Szymański W., Kryzys globalny, Difin, Warszawa 2009 Koordynator przedmiotu Daria Majewska-Bielecka Email do koordynatora przedmiotu [email protected] 168 RYNEK PIENIĘŻNY I FINANSOWY Nazwa przedmiotu: RYNEK PIENIĘŻNY I FINANSOWY Kod przedmiotu: Nazwa kierunku studiów: Ekonomia Nazwa specjalności: wszystkie Jednostka prowadząca dany przedmiot (Wydział): Wydział Ekonomii i Informatyki Poziom studiów: II Rok: II Semestr: IV Profil kształcenia: praktyczny Język wykładowy: Kategoria przedmiotu: Status przedmiotu: polski podstawowy obligatoryjny Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach stacjonarnych Razem Wykład Ćwiczenia 120 60 60 Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning Inne Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach niestacjonarnych Razem Wykład Ćwiczenia 28 14 14 Cel przedmiotu Wymagania wstępne Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning Po zakończeniu przedmiotu student powinien: - rozumieć znaczenie rynku finansowego w gospodarce rynkowej; - dokonać analizy różnych segmentów rynku finansowego; - określić dobór i sposoby korzystania z usług instytucji rynkowego systemu finansowego; - umieć rozpoznawać szanse i zagrożenia na rynku finansowym. Student powinien posiadać wiadomości z przedmiotów – Mikroekonomia, Makroekonomia, Finanse publiczne i rynki finansowe, Globalizacja. Efekty kształcenia Wiedza Inne 01 Posiada rozbudowaną wiedzę w zakresie terminologii ekonomicznej i finansowej, rozumie jej źródła oraz zastosowania w obrębie nauk społecznych 02 Posiada rozbudowaną wiedzę, umożliwiającą ocenę zjawisk ekonomicznych, w tym finansowych, w perspektywie krajowej, międzynarodowej Odniesienie efektów kształcenia przedmiotu do kierunkowych efektów kształcenia KE2_W01 KE2_W08 169 Umiejętności 03 Potrafi dokonać obserwacji i interpretacji zjawisk ekonomicznych, społecznych i finansowych oraz posiada umiejętność pogłębionej oceny tych zjawisk i ich powiązań z różnymi obszarami działalności gospodarczej 04 Potrafi wykorzystywać wiedzę teoretyczną z zakresu ekonomii i finansów oraz powiązanych z nimi dyscyplin w celu analizowania i interpretowania różnorodnych problemów ekonomicznych, dobierając odpowiednie dane i metody tej analizy oraz na tym tle formułować własne opinie 05 Posiada zaawansowane umiejętności badawcze i prognostyczne pozwalające na wskazanie przyczyn i skutków podejmowanych przez inwestorów i podmioty gospodarcze decyzji ekonomicznych 06 Jest świadomy złożoności procesów zachodzących we Kompetencje współczesnej gospodarce globalnej, jest zdolny do samodzielnej społeczne oceny zjawisk społeczno-gospodarczych (także w perspektywie historycznej), formułowania własnych wniosków na ich temat, prowadzenia merytorycznej dyskusji, prezentacji swoich poglądów i obrony przyjętej argumentacji 07 Ma świadomość poziomu swojej wiedzy, dokonuje samooceny własnych kompetencji, nabytą wiedzę i umiejętności potrafi samodzielnie uzupełniać i doskonalić, rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się zawodowego i rozwoju osobistego Pełny opis przedmiotu (treści programowe) Wykład: Istota i funkcje rynku finansowego Rynek pieniężny Rynek kapitałowy Rynek instrumentów pochodnych Rynek walutowy Bank centralny i instrumenty polityki monetarnej Globalizacja rynków finansowych Ćwiczenia: Rola i zadania centralnych i kontrolnych instytucji finansowych Znaczenie giełdy papierów wartościowych dla gospodarki Klasyczne i alternatywne instrumenty finansowe Analiza techniczna, fundamentalna i portfelowa Ryzyko na rynku finansowym Psychologia inwestowania Kolokwium Wykłady, prezentacje, analiza przypadków, dyskusja Metody kształcenia Forma i warunki zaliczenia KE2_U01 KE2_U02 KE2_U04 KE2_K03 KE2_K01 Liczba godzin kontaktowych stacjonarne niestacjonarne 60 8 8 9 8 7 10 10 60 10 10 10 10 10 8 2 14 2 2 2 2 2 2 2 14 2 2 2 2 2 2 2 Egzamin - (esej – duża wypowiedź pisemna na temat bieżącej sytuacji z zakresu rynków finansowych (100%), Zaliczenie - pytania testowe (80%), dyskusje i formułowanie wniosków (20%)) 170 Metody weryfikacji efektów kształcenia Kolokwium Dyskusje i formułowanie wniosków Esej Nakład pracy studenta Nr efektu kształcenia dla przedmiotu 01,02 01,02,03,04,05,06,07 01,02,03,04,06 Liczba godzin pracy studenta Studia stacjonarne Studia niestacjonarne Zajęcia dydaktyczne 120 28 Przygotowanie się do zajęć 5 37 Studiowanie literatury i śledzenie aktualności i parametrów 15 50 gospodarczych Udział w konsultacjach 20 Przygotowanie się do testu 5 10 Przygotowanie pisemnej pracy egzaminacyjnej 5 5 ŁĄCZNY nakład pracy studenta w godz. 150 150 Liczba punktów ECTS 6 6 Dmowski A., Prokopowicz D., Rynki finansowe, Difin, Warszawa 2010 Literatura podstawowa Dębski W., Rynek finansowy i jego mechanizm, Wydawnictwo Naukowe PWN, Literatura uzupełniająca Warszawa 2010 Dziawgo D., Rynek finansowy, Stowarzyszenie Księgowych w Polsce, Warszawa 2007 Czekaj J. (red.), Rynki, instrumenty i instytucje finansowe, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008 Al-Kaber M., Rynki finansowe i instytucje, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Białymstoku, Białystok 2006 Czarnecki J., Zajkowski R. (red.), Nowe perspektywy funkcjonowania rynku finansowego, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2010 Jagielnicki A., Inwestycje alternatywne, Helion, Gliwice 2011 Jajuga K., Jajuga T., Inwestycje, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006 Karpuś P., Węcławski J. (red.), Rynek finansowy, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2008 Mamcarz H. (red.), Rynki finansowe, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii CurieSkłodowskiej, Lublin 2006 Mikita M., Pełka W., Rynki inwestycji alternatywnych, Wydawnictwo Poltext, Warszawa 2009 Nacewski J., Zabielski K., Globalny rynek finansowy, Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Kupieckiej, Łódź 2007 Nawrot W., Rynek kapitałowy i jego rozwój, CeDeWu, Warszawa 2008 Ostrowska E., Rynek kapitałowy, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2007 Ostrowska E., Portfel inwestycyjny klasyczny i alternatywny, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2011 Antkiewicz S., Kalinowski M. (red.), Innowacje finansowe, CeDeWu, Warszawa 2008 Czerwonka M., Gorlewski B., Finanse behawioralne, Szkoła Główna Handlowa, Warszawa 2008 Gabryelczyk K., Fundusze inwestycyjne, Oficyna Ekonomiczna, Kraków 2006 171 Jajuga K. (red.), Zarządzanie ryzykiem, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007 Nofsinger J., Psychologia inwestowania, Helion, Gliwice 2006 Starzeński O., Analiza rynków finansowych, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2011 Szymański W., Kryzys globalny, Difin, Warszawa 2009 Koordynator przedmiotu Daria Majewska-Bielecka Email do koordynatora przedmiotu [email protected] 172 SEMINARIUM Nazwa przedmiotu: SEMINARIUM Kod przedmiotu: Nazwa kierunku studiów: Ekonomia Nazwa specjalności: wszystkie Jednostka prowadząca dany przedmiot (Wydział): Wydział Ekonomii i Informatyki Poziom studiów: Rok: II I, II Semestr:II, III i IV Profil kształcenia: praktyczny Język wykładowy: Kategoria przedmiotu: Status przedmiotu: j.polski specjalnościowy obligatoryjny Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach stacjonarnych Razem Wykład Ćwiczenia Laboratorium Lektoraty 90 Seminarium E-learning Inne 90 Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach niestacjonarnych Razem Wykład Ćwiczenia Laboratorium Lektoraty 42 Cel przedmiotu Wymagania wstępne E-learning Inne 42 Celem seminarium jest umożliwienie studentom pogłębienia wiedzy w ramach specjalności, poprzez przygotowanie i przeprowadzenie samodzielnej pracy badawczej. Student wzbogaci wiedzę o interesujące problemy badawcze, nabierze wprawy w prowadzeniu dyskusji naukowej i prezentowaniu rezultatów badań własnych. Ogólna wiedza kierunkowa, oraz wiedza z zakresu wybranej specjalności. Efekty kształcenia Wiedza Seminarium Odniesienie efektów kształcenia przedmiotu do kierunkowych efektów kształcenia 1. Zna najważniejsze współczesne nurty ekonomiczne, ich KE2_W04 twierdzenia, poglądy przedstawicieli tych nurtów oraz sposoby analizy rzeczywistych zjawisk ekonomicznych przez ich pryzmat. 2. Posiada pogłębioną wiedzę z zakresu narzędzi ilościowych wykorzystywanych w badaniach ekonomicznych oraz do KE2_W10 rozwiązywania problemów decyzyjnych, strategicznych i 173 Umiejętności Kompetencje społeczne operacyjnych. 3. Potrafi dokonać obserwacji i interpretacji zjawisk ekonomicznych, społecznych i finansowych oraz posiada umiejętność pogłębionej oceny tych zjawisk i ich powiązań z różnymi obszarami działalności gospodarczej. 4. Potrafi wykorzystywać wiedzę teoretyczną z zakresu ekonomii oraz powiązanych z nią dyscyplin w celu analizowania i interpretowania różnorodnych problemów ekonomicznych, dobierając odpowiednie dane i metody tej analizy oraz na tym tle formułować własne opinie. 5. Ma świadomość zalet i ograniczeń wykorzystywanych metod badawczych, jest krytyczny w stosunku do poznanych metod badawczych i otwarty na stosowanie nowych, niekonwencjonalnych metod, zdolny do samodzielnego poszukiwania alternatywnych, optymalnych rozwiązań analizowanych problemów, dba o precyzję gromadzonych danych i rzetelnie prowadzi analizę. 6. Jest świadomy złożoności procesów zachodzących we współczesnej gospodarce globalnej, jest zdolny do samodzielnej oceny zjawisk społeczno-gospodarczych (także w perspektywie historycznej), formułowania własnych wniosków na ich temat, prowadzenia merytorycznej dyskusji, prezentacji swoich poglądów i obrony przyjętej argumentacji. Pełny opis przedmiotu (treści programowe) Wymogi ogólne stawiane pracy magisterskiej: temat pracy, cele i tezy badawcze, struktura pracy magisterskiej). Omówienie procesu tworzenia pracy magisterskiej (formułowanie problemu badawczego, konstruowanie własnej koncepcji badawczej, opracowywanie planu pracy, zbieranie danych źródłowych i prowadzenie badań, opracowanie pierwszej wersji tekstu, fazy i harmonogram przygotowywania i pisania pracy). Zasady korzystania z księgozbiorów i czasopism, elektronicznych baz danych i zasobów Internetu. Aspekty ochrony praw autorskich itp. Przegląd podstawowych metod badawczych w naukach ekonomicznych. Technika pisania prac naukowych (pracy magisterskiej): forma, styl i język, wymagania edycji tekstu i elementów graficznych (tabele, rysunki, wykresy). Procedura dyplomowania (kryteria oceny pracy, egzamin dyplomowy). Prezentacje koncepcji prac magisterskich lub innych tematów w ramach specjalności, oraz dyskusje. Prezentacje rezultatów badań własnych (częściowych lub końcowych), oraz dyskusje. Indywidualne konsultacje Przekazywanie i porządkowanie wiedzy. Metody kształcenia KE2_U01 KE2_U02 KE2_K02 KE2_K03 Liczba godzin kontaktowych stacjonarne niestacjonarne 2 2 4 4 4 2 6 3 4 2 1 18 1 10 32 13 20 4 Prezentacje tematów prac, rezultatów badań własnych i in., dyskusje. Indywidualne konsultacje. Forma i warunki Sem. II – warunkiem uzyskania zaliczenia jest zaprezentowanie (na forum grupy dziekańskiej) koncepcji badań własnych, oraz jej zatwierdzenie przez Promotora. 174 zaliczenia Sem. III – warunkiem uzyskania zaliczenia jest zaprezentowanie (na forum grupy dziekańskiej) rezultatów pracy własnej w ramach pracy magisterskiej (studia literaturowe, wstępne wyniki badań itp.). Sem. IV – warunkiem uzyskania zaliczenia jest przedstawienie końcowej wersji pracy oraz jej zatwierdzenie przez Promotora (przyjęcie do egzaminu dyplomowego). Nr efektu kształcenia dla przedmiotu Metody weryfikacji efektów kształcenia Przygotowanie konspektu pracy magisterskiej. Prezentacje koncepcji pracy i rezultatów pracy własnej. Uczestnictwo i aktywność studenta na zajęciach (uczestnictwo w dyskusjach). Praca licencjacka – rezultat pracy własnej studenta. Nakład pracy studenta 1,3,6 2,3,5 4,5,6 1,2,3,4,5,6 Liczba godzin pracy studenta Studia stacjonarne Studia niestacjonarne Zajęcia dydaktyczne 90 42 Studiowanie literatury, śledzenie aktualności i statystyk 95 105 gospodarczych. Przygotowanie konspektu pracy oraz prezentacji. 45 50 Zbieranie danych empirycznych (pierwotnych i wtórnych). Analiza 100 120 jakościowa i ilościowa danych. Udział w indywidualnych konsultacjach (w tym on-line). 20 25 Opracowywanie wersji pisemnej projektu. 90 96 Inne 10 12 ŁĄCZNY nakład pracy studenta w godz. 450 450 Liczba punktów ECTS 18 18 G.Maniak, E.Świergiel, A.Zelek, Twoja praca promocyjna – od dylematów do Literatura podstawowa perfekcji. Poradnik dla studentów ZPSB, Seria Guide Student’s, Wyd. Naukowe Literatura uzupełniająca Koordynator przedmiotu ZPSB, Szczecin 2010 • Urban S., Ładowski W., Jak napisać dobrą pracę magisterską, Wyd. Naukowe UE we Wrocławiu, 2010 • Kwaśniewski K., Jak pisać prace dyplomowe? Wskazówki praktyczne, Wyd. KPSW, 2010 • Kuc B.R., Paszkowski J., Metody i techniki pisania prac dyplomowych, Wyd. WSFiZ w Biaymstoku, 2007 Promotor wskazany przez Dziekana Wydziału Email do koordynatora przedmiotu 175 STRATEGIE PODATKOWE Nazwa przedmiotu: STRATEGIE PODATKOWE Kod przedmiotu: Nazwa kierunku studiów: Ekonomia Nazwa specjalności: wszystkie Jednostka prowadząca dany przedmiot (Wydział): Wydział Ekonomii i Informatyki Poziom studiów: II Rok: II Semestr: Profil kształcenia: praktyczny Język wykładowy: Kategoria przedmiotu: Status przedmiotu: polski Przedmiot do wyboru wybieralny Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach stacjonarnych Razem Wykład 30 Ćwiczenia Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning Inne 30 Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach niestacjonarnych Razem Wykład 14 Cel przedmiotu Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning • Przedstawienie podstawowej wiedzy w zakresie teorii i praktyki systemu podatkowego i konstrukcji podatków w Polsce. • Wykorzystanie istniejących przepisów podatkowych do wyboru formy opodatkowania jako elementu strategii podatkowej. Wskazanie oceny czynników kształtujących podatki do tworzenia strategii podatkowych w działalności gospodarczej. Student powinien znać podstawy prawa podatkowego w Polsce, podstawy finansów przedsiębiorstw i rachunkowości. Efekty kształcenia Wiedza Inne 14 • Wymagania wstępne Ćwiczenia 1. Posiada pogłębioną wiedzę zakresu innych nauk społecznych (socjologii, zarządzania, prawa) i ich relacji do ekonomii. Odniesienie efektów kształcenia przedmiotu do kierunkowych efektów kształcenia K2_W02 176 Umiejętności Kompetencje społeczne 2. Posiada rozbudowaną wiedzę pozwalającą na świadome kształtowanie ram instytucjonalnych funkcjonowania gospodarki. 3. Posiada pogłębioną wiedzę z zakresu narzędzi ilościowych wykorzystywanych w badaniach ekonomicznych oraz do rozwiązywania problemów decyzyjnych, strategicznych i operacyjnych. 4. Potrafi wykorzystać wiedze teoretyczną z zakresu ekonomii oraz powiązanych z nią dyscyplin w celu analizowania i interpretowania różnorodnych problemów ekonomicznych, dobierając odpowiednie dane i metody tej analizy oraz na tym tle formułować własne opinie. 5. Posiada rozbudowaną umiejętność formułowania praktycznych wniosków użytecznych dla decydentów oraz prezentowania własnych pomysłów i wątpliwości w oparciu o argumentacje odwołującą się do wybranych teorii oraz poglądów znanych ekonomistów polskich i zagranicznych. 6. Potrafi samodzielnie sporządzać zestawienia, raporty, analizy i ekspertyzy ułatwiające podejmowanie poprawnych decyzji ekonomicznych, w tym inwestycyjnych, oraz posiada umiejętność samodzielnego proponowania rozwiązań konkretnego problemu gospodarczego. 7. Ma świadomość zalet i ograniczeń wykorzystywanych metod badawczych, jest krytyczny w stosunku do poznanych metod badawczych i otwarty na stosowanie nowych, niekonwencjonalnych metod, zdolny do samodzielnego poszukiwania alternatywnych, optymalnych rozwiązań analizowanych problemów, dba o precyzję gromadzonych danych i rzetelnie prowadzi analizę. 8. Jest świadomy złożoności procesów zachodzących we współczesnej gospodarce globalnej, jest zdolny do samodzielnej oceny zjawisk społeczno-gospodarczych (także w perspektywie historycznej), formułowania własnych wniosków na ich temat, prowadzenia merytorycznej dyskusji, prezentacji swoich poglądów i obrony przyjętej argumentacji. 9. Potrafi pracować i współdziałać w grupie, aktywnie uczestniczy w grupach, organizacjach czy instytucjach, jest otwarty na współpracę i budowę relacji, potrafi przyjmować w grupie różne role, w tym kierownicze. Pełny opis przedmiotu (treści programowe) Ćwiczenia • Pojęcie i istota strategii podatkowej. K2_W07 K2_W10 K2_U02 KE2_U06 K2_U07 KE2_K02 K2_K03 KE2_K05 Liczba godzin kontaktowych stacjonarne niestacjonarne 30 4 14 2 4 2 Strategia jako sposób zachowania się wobec problemów. Klasyfikacja podatków • Elementy techniki podatkowej w tworzeniu strategii 177 podatkowej. Podmiot opodatkowania. Przedmiot opodatkowania. Podstawa opodatkowania. • Wpływ taryf podatkowych na obciążenia podatkowe. 4 2 4 2 4 2 4 2 Stawki i skale podatkowe. Zwolnienia, ulgi, zwyżki podatkowe. • • Przychody, koszty uzyskania przychodów, dochody i zobowiązania podatkowe jako elementy strategii podatkowej Wybór miejsca działalności gospodarczej w strategii gospodarczej. Formy organizacyjno-prawne działalności gospodarczej. Wybór formy opodatkowania. • Strategie podatkowe przesłanki teoretyczne i praktyczne. Strategie przychodowa. Strategie kosztowe. 6 2 Przykłady analizy podatkowej do wyboru strategii podatkowej dla podmiotów gospodarczych o różnych formach opodatkowania. • Ćwiczenia audytoryjne: praca w grupach, dyskusja, wypełnianie deklaracji Metody podatkowych, rozwiązywanie zadań, analiza przypadków. kształcenia • Forma i warunki zaliczenia • • Zaliczenie z oceną Formy: Zaliczenie ćwiczeń na podstawie ocen cząstkowych z aktywności na ćwiczeniach (50%) i pozytywnej oceny z pisemnej pracy zaliczeniowej – wykonanej indywidualnie lub grupowo albo kolokwium indywidualne (50%) do wyboru przez studentów w połowie semestru. Nr efektu kształcenia dla przedmiotu 1,2,3,5,6,8 Metody weryfikacji efektów kształcenia Zaliczenie pisemne – kolokwium indywidualne 1,2,3,5,6,8,9 Zaliczenie pisemne – praca zaliczeniowa indywidualna lub grupowa Nakład pracy studenta Liczba godzin pracy studenta Studia stacjonarne Studia niestacjonarne Zajęcia dydaktyczne 30 14 Przygotowanie do zajęć 5 36 Studiowanie literatury 5 10 Udział w konsultacjach 2 5 Przygotowanie do zaliczenia 6 21 Inne 2 0 ŁĄCZNY nakład pracy studenta w godz. 50 86 Liczba punktów ECTS 2 2 Brzeziński B., Prawo podatkowe: teoria, instytucje, funkcjonowanie, Wydawnictwo Literatura podstawowa Dom Organizatora, Toruń 2009. H. Litwińczuk, Karwat P., Pietrasiewicz W., Prawo podatkowe przedsiębiorców, T.I i II.Wyd. Dom Wydawniczy ABC 2006. 178 Literatura uzupełniająca Aktualne dla danego roku podatkowego ustawy o: Podatku dochodowym od osób prawnych, Podatku dochodowym od osób fizycznych Zryczałtowanym podatku dochodowym, Podatku od towarów i usług, Podatku od nieruchomości. G. Szczodrowski, Polski system podatkowy, Wyd. PWN 2007. M. Cieślnkowski, S. Kańduła, I. Kijek, Polski system podatkowy, Wyd. Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, 2002, A. Gomułowicz, J. Małecki, Podatki i prawo podatkowe, Wyd. PWN 2006, I.Olchowicz, Rachunkowość podatkowa, Wyd. Difin Vademecum rachunkowości 2005, Koordynator przedmiotu Doc. dr Ireneusz Kwiatkowski Email do koordynatora przedmiotu [email protected] 179 TEORIA KAPITAŁU LUDZKIEGO Nazwa przedmiotu: TEORIA KAPITAŁU LUDZKIEGO Kod przedmiotu: Nazwa kierunku studiów: Ekonomia Nazwa specjalności: Kapitał ludzki w biznesie Jednostka prowadząca dany przedmiot (Wydział): Wydział Ekonomii i Informatyki Poziom studiów: Rok: Semestr: II I II Profil kształcenia: praktyczny Język wykładowy: Kategoria przedmiotu: Status przedmiotu: j.polski specjalnościowy wybieralny Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach stacjonarnych Razem Wykład 30 30 Ćwiczenia Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning Inne Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach niestacjonarnych Razem Wykład 14 14 Cel przedmiotu Wymagania wstępne Ćwiczenia Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning Celem przedmiotu jest przedstawienie zarysu teorii kapitału ludzkiego. Analizie będzie poddane historyczne uwarunkowanie tej teorii oraz przedstawione zostaną różnorodne interpretacje samego pojęcia „kapitał ludzki”. Omówione zostanie wykorzystanie kapitału ludzkiego w skali makro- i mikroekonomicznej oraz proces kształtowania się samego kapitału ludzkiego. Od studenta studiującego przedmiot wymagana jest wiedza ogólnoekonomiczna. Efekty kształcenia Wiedza Inne 1. Student posiada rozbudowaną wiedzę w zakresie terminologii ekonomicznej, rozumie jej źródła oraz zastosowania w obrębie nauk społecznych 2. Student posiada pogłębioną wiedzę o ideach i poglądach twórców kapitału ludzkiego, potrafi dokonać krytycznej ich oceny oraz praktycznych zastosowań ich poglądów we współczesnej ekonomii. Odniesienie efektów kształcenia przedmiotu do kierunkowych efektów kształcenia KE2_W01 KE2_W03 180 Umiejętności Kompetencje społeczne 3. Student doskonale potrafi dokonać obserwacji i interpretacji zjawisk ekonomicznych w obszarze teorii kapitału ludzkiego. Posiada umiejętność pogłębionej oceny tych zjawisk i ich powiązań z różnymi obszarami działalności gospodarczej. 4. Student potrafi wykorzystywać wiedzę teoretyczną z zakresu Teorii kapitału ludzkiego oraz powiązanych z nią dyscyplin w celu analizowania i interpretowania różnorodnych problemów ekonomicznych, dobierając odpowiednie dane i metody tej analizy oraz na tym tle formułować własne opinie. 5. Student posiada rozbudowaną umiejętność formułowania praktycznych wniosków użytecznych dla decydentów oraz prezentowania własnych pomysłów i wątpliwości w oparciu o argumentację odwołującą się do wybranych teorii kapitału ludzkiego oraz poglądów znanych ekonomistów. 6. Student ma świadomość poziomu swojej wiedzy, dokonuje samooceny własnych kompetencji, nabytą wiedzę i umiejętności potrafi samodzielnie uzupełniać i doskonalić, rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się zawodowego i rozwoju osobistego. 7. Student jest świadomy złożoności procesów zachodzących we współczesnej gospodarce globalnej, jest zdolny do samodzielnej oceny zjawisk społeczno-gospodarczych (także z zakresu teorii kapitału ludzkiego), formułowania własnych wniosków na ich temat, prowadzenia merytorycznej dyskusji, prezentacji swoich poglądów i obrony przyjętej argumentacji. Pełny opis przedmiotu (treści programowe) KE2_U01 KE2_U02 KE2_U06 KE2_K01 KE2_K03 Liczba godzin kontaktowych stacjonarne niestacjonarne Wykłady 30 14 1. Periodyzacja teorii kapitału ludzkiego 7 3 7 3 8 4 8 4 Początki teorii kapitału ludzkiego. Kapitał ludzki jako zasób czynników wytwórczych. Twórcy teorii kapitału ludzkiego. Odkrycia Adama Smitha 2. Istota i elementy składowe kapitału ludzkiego Wnikliwa analiza pojęcia „kapitał”. Kapitał ludzki jako źródło konkurencyjności firmy. Różne interpretacje pojęcia „kapitał ludzki”. Elementy składowe kapitału ludzkiego wg Thomasa Davenporta. Dwa wymiary kapitału ludzkiego: rynkowy i osobisty. Kapitał rzeczowy a kapitał ludzki 3. Kształtowanie kapitału ludzkiego w makroskali Wymiar makroekonomiczny kapitału ludzkiego. Wydatki na kapitał ludzki. Inwestycje zdrowotne w kapitał ludzki. Kapitał ludzki = wiedza i doświadczenie? Inwestycja w edukację. Teoria kapitału ludzkiego a rynek pracy 4. Mikroekonomiczny aspekt kapitału ludzkiego 181 Kapitał ludzki a inne dziedziny społeczno-gospodarcze. Rozwój społecznogospodarcze. Rodzaje umiejętności. Korzyści z inwestycji w kapitał ludzki. Efekty bezpośrednie inwestycji w kapitał ludzki Metody kształcenia Wykłady prowadzone przy użyciu prezentacji multimedialnych, dyskusje, analiza przypadków. Forma i warunki zaliczenia Przedmiot kończy się egzaminem pisemnym, który obejmuje pytania testowe i otwarte oraz kilka zadań problemowych. Warunkiem przystąpienia do egzaminu jest aktywna obecność na wykładach oraz złożenie pracy pisemnej na temat zadany przez wykładowcę w ramach przedmiotu Teoria kapitału ludzkiego. Nr efektu kształcenia dla przedmiotu 1,2,3,4,5,6,7 Metody weryfikacji efektów kształcenia Praca pisemna Egzamin pisemny 1,2,4 Nakład pracy studenta Liczba godzin pracy studenta Studia stacjonarne Studia niestacjonarne Zajęcia dydaktyczne 30 14 Przygotowanie się do zajęć 10 20 Przygotowanie pracy pisemnej 15 15 Studiowanie literatury, śledzenie aktualności i statystyk 10 10 gospodarczych Udział w konsultacjach (w tym on-line) 5 11 Przygotowanie się do zaliczeń pisemnych i egzaminu 20 20 Inne 10 10 ŁĄCZNY nakład pracy studenta w godz. 100 100 Liczba punktów ECTS 4 4 Łukaszewicz G., Kapitał ludzki organizacji, pomiar i sprawozdawczość, Literatura podstawowa Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009. Król H., Ludwiczyński A., Zarządzanie zasobami ludzkimi, Tworzenie kapitału ludzkiego organizacji, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007. Drela K., Kiernożycka-Sobejko A., Ekonomizacja rynku pracy w XXI w., Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Rozprawy i studia T. (DCCCI) 727, Szczecin 2009. Przybyszewski R., Kapitał ludzki w procesie kształtowania gospodarki opartej na wiedzy, Difin 2007. Mazurkiewicz A., Kapitał ludzki w procesie kształtowania sprawności organizacji, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego 2005. Łukasiewicz G., Kapitał ludzki: pomiar i sprawozdawczość, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009. Literatura uzupełniająca Grodzicki J., Rola kapitału ludzkiego w rozwoju gospodarki globalnej, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2003. Grzywacz W., Ekonomiści i systemy ekonomiczne, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, Oddział Wojewódzki w Szczecinie, Szczecin 2005. Grzywacz W., Podstawy makroekonomii, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, 182 Szczecin 2002. Juchnowicz M. (red.), Kapitał ludzki a kształtowanie przedsiębiorczości, Poltext, Warszawa 2004. Kryńska E., Mobilność zasobów pracy w wybranych teoriach rynku pracy, w: Mobilność zasobów pracy, red. E. Kryńska, Instytut Pracy i Spraw Socjalnych, Warszawa 2000. Kwiatkiewicz A., Dynamika rynku pracy a kształtowanie postaw przedsiębiorczych, w: Kapitał ludzki a kształtowanie przedsiębiorczości, red. M. Juchnowicz, Poltext, Warszawa 2004. Blaug M., Teoria ekonomii: ujęcie retrospektywne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000. Domański R.S., Kapitał ludzki i wzrost gospodarczy, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 1993. Domański R.S., Kapitał ludzki, podział pracy i konkurencyjność, Gospodarka Narodowa, 2000, nr 7–8. Kopycińska D. (red.), Kapitał ludzki jako czynnik rozwoju społeczno-gospodarczego, Katedra Mikroekonomii, Uniwersytet Szczeciński, Szczecin 2006 Kopycińska D. (red.), Kapitał ludzki jako czynnik przewagi konkurencyjnej, Katedra Mikroekonomii, Uniwersytet Szczeciński, Szczecin 2009. Marchewki K., Główne nurty w teorii kapitału, Ruch prawniczy, ekonomiczny i ludzki i intelektualny w aspekcie teorii rachunkowości, Przegląd Organizacji, 2002a, Nr 1. Leksykon zarządzania, Difin, Warszawa 2004. Kopycińska D. (red.), Mikroekonomia, Uniwersytet socjologiczny”, 2000, zeszyt 3, Uniwersytet Szczeciński, Szczecin 2005. Dobija D., Pomiar i sprawozdawczość kapitału intelektualnego, Zarządzanie wiedzą, Warszawa 2003. Koordynator przedmiotu dr Agnieszka Kiernożycka-Sobejko Email do koordynatora przedmiotu [email protected] 183 UBEZPIECZENIA I RYZYKO W DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ Nazwa przedmiotu: UBEZPIECZENIA I RYZYKO Kod przedmiotu: W DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ Nazwa kierunku studiów: Ekonomia Nazwa specjalności: Ekonomia menedżerska Jednostka prowadząca dany przedmiot (Wydział): Wydział Ekonomii i Informatyki Poziom studiów: II Rok: II Semestr: III Profil kształcenia: praktyczny Język wykładowy: Kategoria przedmiotu: Status przedmiotu: polski specjalnościowy wybieralny Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach stacjonarnych Razem Wykład Ćwiczenia 30 15 15 Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning Inne Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach niestacjonarnych Razem Wykład Ćwiczenia 14 7 7 Cel przedmiotu Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning Inne Głównym celem zajęć z przedmiotu Ubezpieczenia i ryzyko w działalności gospodarczej jest przyswojenie sobie przez studentów wiedzy teoretycznej z zakresu niniejszego przedmiotu oraz nabycie przez nich praktycznych umiejętności związanych z zastosowaniem przekazanej wiedzy w obszarze praktyki gospodarczej. W szczególności celem zajęć jest dostarczenie studentom wiedzy na temat: • rynku usług ubezpieczeniowych, • cech poszczególnych produktów ubezpieczeniowych, a także: • elementów matematyki i statystyki aktuarialnej. Po zdaniu egzaminu z niniejszego przedmiotu każdy student: • zna wagę i rangę wiedzy z zakresu ubezpieczeń i zarządzania ryzykiem gospodarczym w całokształcie edukacji ekonomicznej; • rozumie treść studiowanych aktów prawnych; • nabywa zdolność samodzielnego wyciągania wniosków ułatwiających podejmowanie trafnych decyzji menedżerskich; • posiada rozbudowaną wiedzę w zakresie terminologii ubezpieczeniowej i prawnej, dba o precyzję w formułowaniu myśli i właściwie dobiera słowa w formułowaniu wniosków wypływających z przeprowadzanych analiz; • posiada rozbudowaną umiejętność logicznego i analitycznego myślenia; • ma potrzebę ciągłego rozwoju swojego warsztatu analitycznego oraz doskonalenia 184 własnych umiejętności pracy z danymi; jest zdolny do obserwacji oraz pogłębionej analizy, oceny i interpretacji różnorodnych czynników ryzyka, jak również do zaproponowania konkretnych rozwiązań w zakresie dokonania transferu ryzyka; • zna zaawansowany aparat badawczy i jego użyteczność w skutecznym zarządzaniu ryzykiem; • ma świadomość zalet i ograniczeń poszczególnych metod oraz narzędzi matematyki i statystyki aktuarialnej; • jest w stanie przeprowadzić analizę w sposób obiektywny i rzetelny; • umie porównać oraz ocenić wyniki zadań uzyskane przez siebie i innych. Będzie korzystniej dla studentów, jeśli przed przystąpieniem do zajęć z Ubezpieczeń i ryzyka w działalności gospodarczej będą dobrze zaznajomieni z podstawami matematyki, statystyki i prawa. • Wymagania wstępne Efekty kształcenia Wiedza Umiejętności Kompetencje społeczne Po zapoznaniu się z materiałem dydaktycznym obejmującym zagadnienia z niniejszego przedmiotu student: 1.a. zna akty prawne regulujące działalność ubezpieczycieli; 1.b. poprawnie wymienia instytucje kontrolujące rynek usług ubezpieczeniowych; 1.c. umie zdefiniować pojęcie reasekuracji; 1.d. rozumie pojęcie subrogacji (tzw. regresu ubezpieczeniowego); 2.a. wie, jakie są rodzaje ubezpieczeń i jest w stanie opisać poszczególne produkty rynku ubezpieczeń gospodarczych; 2.b. prawidłowo podaje główne cechy umowy ubezpieczenia; 2.c. jest świadomy zalet i wad ubezpieczeń na tle innych metod zabezpieczania się przed ryzykiem; 2.d. zna specyfikę rynku usług ubezpieczeniowych w Polsce; 3. ma wiedzę z zakresu podstawowych metod i model matematyki i statystyki aktuarialnej. Po zdaniu egzaminu z niniejszego przedmiotu student: 4. potrafi rozpoznać i nazwać rodzaje ryzyka występujące w działalności gospodarczej; 5. umie zastosować ogólne zasady zarządzania ryzykiem w przedsiębiorstwie, 6. właściwie używa pojęcia ubezpieczyciel, ubezpieczający, ubezpieczony, uposażony, poszkodowany itd.; 7. jest w stanie wykorzystać wybrane metody aktuarialne. 8. Dzięki samodzielnemu rozwiązywaniu testów i zadań oraz otrzymywaniu informacji zwrotnej o poprawnych odpowiedziach do poszczególnych pytań student przez cały okres realizacji przedmiotu ma świadomość poziomu swojej wiedzy i dzięki temu jest w stanie dokonać bieżącej samooceny własnych kompetencji. Odniesienie efektów kształcenia przedmiotu do kierunkowych efektów kształcenia KE2_W01 KE2_W02 KE2_W10 KE2_U04 KE2_U06 KE2_U07 KE2_U08 KE2_K01 KE2_K02 KE2_K04 9. W czasie rozwiązywania zadań z Ubezpieczeń i ryzyka w działalności gospodarczej student poszerza i pogłębia swoją wiedzę z zakresu zarządzania ryzykiem oraz rozwija umiejętność pracy z danymi liczbowymi. Po dogłębnym przestudiowaniu treści przedmiotu student w pełni zna zasady funkcjonowania rynku usług ubezpieczeniowych, rozumie konstrukcję produktów ubezpieczeniowych, przez co jest zdolny do samodzielnego znalezienia i ocenienia oferty adekwatnej do 185 zidentyfikowanego ryzyka, które ma być przedmiotem ubezpieczenia. Pełny opis przedmiotu (treści programowe) WYKŁAD: Problematyka ryzyka w działalności gospodarczej Liczba godzin kontaktowych stacjonarne niestacjonarne 15 7 2 1 2 1 2 1 2 1 Ryzyko jest naturalną konsekwencją obecności podmiotu gospodarczego na rynku i jego kontaktów z innymi podmiotami. Działanie w warunkach ryzyka jest nieodłącznym atrybutem każdej gospodarki. W ramach tej części należy: • wymienić rodzaje ryzyka występujące w działalności gospodarczej, • podać generalne zasady zarządzania ryzykiem w przedsiębiorstwie, • wyjaśnić potrzebę przenoszenia ryzyka, • omówić zalety i wady ubezpieczenia na tle innych metod zabezpieczania się przed ryzykiem. Prawne podstawy funkcjonowania ubezpieczeń Podstawą do powstania idei ubezpieczeń była potrzeba niwelowania negatywnego wpływu losowości. Ubezpieczenie jest zatem sposobem zastąpienia niepewnej, lecz wielkiej straty związanej ze zdarzeniem losowym, niewielką, lecz pewną stratą – składką ubezpieczeniową. W części tej trzeba omówić: • źródła prawa w zakresie umowy ubezpieczenia, • organizację nadzoru ubezpieczeniowego, • formy organizacyjno-prawne zakładów ubezpieczeń, • treść stosunku ubezpieczenia, • istotne postanowienia umowy ubezpieczenia, • prawa i obowiązki uczestników stosunku ubezpieczenia, • pojęcie reasekuracji. Produkty rynku ubezpieczeń gospodarczych W części tej należy: • dokonać klasyfikacji ubezpieczeń na dwie podstawowe kategorie: - ubezpieczenia społeczne, - ubezpieczenia gospodarcze (prywatne); • a następnie podzielić ubezpieczenia gospodarcze na: - ubezpieczenia działu I: „Ubezpieczenia na życie”, - ubezpieczenia działu II: „Pozostałe ubezpieczenia osobowe oraz ubezpieczenia majątkowe”; • dokonać podziału ubezpieczeń działu II według poniższych kryteriów: - stopnia swobody w zakresie nawiązywania stosunku ubezpieczenia (ubezpieczenia obowiązkowe i ubezpieczenia dobrowolne), - przedmiotu ubezpieczenia (ubezpieczenia osobowe oraz ubezpieczenia majątkowe), - długości stosunku ubezpieczenia (ubezpieczenia krótkoterminowe i ubezpieczenia długoterminowe) - liczby podmiotów (bądź przedmiotów) objętych ochroną (ubezpieczenia indywidualne i ubezpieczenia zbiorowe). Rozwój rynku ubezpieczeń w Polsce Tutaj konieczne jest szczegółowe omówienie: • podmiotów i produktów rynku ubezpieczeniowego w Polsce, • głównych przesłanek rozwoju tego rynku w Polsce, • aktualnej struktury rynku usług ubezpieczeniowych w Polsce, w Unii Europejskiej i na świecie, • zagrożeń i szans rozwoju ubezpieczeń w Polsce. 186 Modelowanie ryzyka ubezpieczeniowego 4 2 3 1 W części tej niezbędne jest przedstawienie najważniejszych metod i modeli z zakresu matematyki aktuarialnej. Dodatkowe zagadnienia, które mogą zostać omówione na wykładach, a które nie obowiązują na egzaminie (opcjonalnie): • faktoring, • forfaiting, • źródła informacji o wiarygodności partnerów biznesowych. ĆWICZENIA: Ryzyko jako przedmiot ubezpieczenia 15 7 3 1 2 1 2 1 3 1 W części tej niezbędne jest dogłębne przeanalizowanie najważniejszych czynników ryzyka, takich jak: • wahania sprzedaży, • zmiany gustów konsumentów, • zmiany technologiczne, • inflacja, • zmiany koniunktury w kraju, • zmiany w dostępności zasobów (np. surowców, materiałów, zasobów pracy), • zmiany polityki fiskalnej i/lub monetarnej państwa, • zmiany w stosunkach z zagranicą, • niestabilność i/lub nieskuteczność systemu prawnego, • zmiany w sposobie działania konkurentów, • zmiany kosztu pozyskania kapitału, • lokalizacja podmiotu gospodarczego, • warunki pogodowe i zmiany klimatyczne. Konieczne jest tutaj również szczegółowe omówienie cech i przydatności każdej z kategorii produktów ubezpieczeniowych oraz przedyskutowanie kierunków rozwoju rynku ubezpieczeniowego na świecie. Umowa ubezpieczenia jako podstawa stosunku ubezpieczenia Zgodnie z artykułem 805 Kodeksu cywilnego przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę. W części tej trzeba szczegółowo omówić realizację poszczególnych etapów i czynności w stosunku ubezpieczenia, a mianowicie: • ocenę ryzyka, • ustalenie składki i zakresu ochrony, • zawarcie umowy ubezpieczenia, • ochroną ubezpieczeniową, obowiązki umowne stron, • wypadek ubezpieczeniowy i zgłoszenie szkody, • likwidację szkody. Struktura i dynamika zmian rynku ubezpieczeń w Polsce W części tej należy podać i dogłębnie przeanalizować dane statystyczne dotyczące: • rozwoju działalności ubezpieczeniowej w Polsce na przestrzeni lat, • koncentracji rynku ubezpieczeń, • porównania Polski z największymi państwami na świecie (na przykład pod względem zbioru składki na jednego mieszkańca). Metody aktuarialne W części tej należy: • przedstawić sposoby identyfikacji, analizy i oceny ryzyka, 187 • wyjaśnić istotę probabilistycznych modeli ryzyka ubezpieczeniowego, • zaprezentować liczne zadania dotyczące szacowania ryzyka i kalkulacji składki ubezpieczeniowej. Dodatkowe zagadnienia, które mogą zostać omówione na ćwiczeniach, a które nie obowiązują na egzaminie (opcjonalnie): 3 1 • monitoring należności i zarządzanie kredytem kupieckim, • metody i kryteria oceny wiarygodności finansowej podmiotów gospodarczych, • ryzyko w działalności operacyjnej przedsiębiorstwa. 2 2 Kolokwium mające charakter tzw. „egzaminu zerowego” Wykłady – prezentacja zagadnień teoretycznych z wykorzystaniem technik multimedialnych; Metody kształcenia ćwiczenia – analizowanie przykładów oraz rozwiązywanie testów i zadań. Forma i warunki zaliczenia Egzamin z przedmiotu Ubezpieczenia i ryzyko w działalności gospodarczej ma formę pisemną. Zestaw egzaminacyjny składa się z kilku pytań testowych oraz zadań przeznaczonych do samodzielnego rozwiązania. Warunkiem zdania egzaminu jest uzyskanie łącznie co najmniej jedenastu punktów. Poniżej umieszczono szczegółową informację dotyczącą ocen i przypisanej im punktacji: 19 - 20 punktów − ocena 5,0; 17 - 18 punktów − ocena 4,5; 15 - 16 punktów − ocena 4,0; 13 - 14 punktów − ocena 3,5; 11 - 12 punktów − ocena 3,0; 10 punktów i mniej − ocena 2,0. Egzamin trwa 2 godziny lekcyjne bez przerwy (1,5 godziny zegarowej). Zadania student rozwiązuje na dodatkowej kartce w kratkę. Oprócz kartki papieru student winien mieć przy sobie długopis, linijkę oraz kalkulator. Z tyłu zestawu egzaminacyjnego znajdują się podstawowe wzory, z których student może skorzystać. Na egzamin nie należy zatem przynosić ze sobą żadnych dodatkowych materiałów pomocniczych. Student otrzymuje ocenę z zaliczenia równą ocenie, którą otrzymał z egzaminu. Metody weryfikacji efektów kształcenia Udział studenta w dyskusjach na zajęciach, których tematem są możliwości oraz sposoby rozwiązywania problemów z zakresu ekonomii przy wykorzystaniu narzędzi zaprezentowanych w ramach niniejszego przedmiotu (bieżące stymulowanie merytorycznej dyskusji i jej ocenianie przez prowadzącego zajęcia jako metoda weryfikacji osiągniętych efektów kształcenia). Praca studenta w trakcie ćwiczeń polegająca na aktywnym współuczestnictwie w rozwiązywaniu testów i zadań (bieżące sprawdzanie przez prowadzącego ćwiczenia poprawności udzielanych odpowiedzi do zadań i testów jako metoda weryfikacji osiągniętych efektów kształcenia). Egzamin pisemny (sprawdzanie przez wykładowcę poprawności udzielanych przez studenta odpowiedzi oraz przekazanie mu informacji zwrotnej na temat uzyskanej oceny końcowej z przedmiotu jako metoda weryfikacji osiągniętych efektów kształcenia). Nakład pracy studenta Udział w zajęciach dydaktycznych Samodzielne przygotowywanie się do egzaminu Nr efektu kształcenia dla przedmiotu 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 Liczba godzin pracy studenta Studia stacjonarne Studia niestacjonarne 30 70 14 86 188 (studiowanie dostępnych materiałów dydaktycznych dotyczących przedmiotu oraz rozwiązywanie przykładowych zestawów egzaminacyjnych) ŁĄCZNY nakład pracy studenta w godz. 100 100 Liczba punktów ECTS 4 4 Wszystkie obowiązujące na egzaminie materiały edukacyjne przygotowane zostały w Literatura podstawowa formie elektronicznej i udostępniane są studentom drogą internetową przy wykorzystaniu Platformy Wiedzy. Literatura uzupełniająca Zapoznanie się studenta z literaturą uzupełniającą z zakresu Ubezpieczeń i ryzyka w działalności gospodarczej nie jest obowiązkowe, a więc nie jest przedmiotem oceniania przez wykładowcę. Poniżej znajduje się lista pozycji, z którymi student szczególnie zainteresowany poszerzeniem i pogłębieniem wiedzy dotyczącej niniejszego przedmiotu może się zapoznać: • Kaczmarek T., Ryzyko i zarządzanie ryzykiem, Wydawnictwo „Difin”, Warszawa 2006. • Kaczmarek T., Zarządzanie ryzykiem handlowym, finansowym i produkcyjnym, Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr Sp. z o.o., Gdańsk 2002. • Kucka E., Ubezpieczenia gospodarcze i społeczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, Olsztyn 2009. • Kwiecień I., Ubezpieczenia w zarządzaniu ryzykiem działalności gospodarczej, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2010. • Monkiewicz J., Podstawy ubezpieczeń. Tom I: mechanizmy i funkcje, Wydawnictwo „Poltext”, Warszawa 2004. • Monkiewicz J., Podstawy ubezpieczeń. Tom II: produkty, Wydawnictwo „Poltext”, Warszawa 2003. • Monkiewicz J., Podstawy ubezpieczeń. Tom III: przedsiębiorstwo, Wydawnictwo „Poltext”, Warszawa 2003. • Otto W., Ubezpieczenia majątkowe. Część I: Teoria ryzyka, Seria wydawnicza: Matematyka w ubezpieczeniach, Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa 2004 • Perenc J. (red.), Rynek usług ubezpieczeniowych, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2004. • Wierzbicka E. (red.), Ubezpieczenia non-life, Wydawnictwo fachowe CeDeWu.pl, Warszawa 2010. • Holliwell J., Ryzyko finansowe, Wydawnictwo K.E. Liber, Warszawa 2001. • Kowalczyk P., Poprawska E., Ronka-Chmielowiec W, Metody aktuarialne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006. • Matkowski P., Zarządzanie ryzykiem operacyjnym, Oficyna Ekonomiczna Oddział Polskich Wydawnictw Profesjonalnych Sp. z o.o., Kraków 2006. • Monkiewicz J., Gąsiorkiewicz L. (red.), Zarządzanie ryzykiem działalności organizacji, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2010. • Olkiewicz A.M, Ograniczanie niepewności i ryzyka w działalności handlowej firmy, Wydawnictwo „Poltext”, Warszawa 2005. • Olkiewicz A.M., Zarządzanie ryzykiem finansowym w działalności handlowej, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2004. • Rogowski W., Michalczewski A., Zarządzanie ryzykiem w przedsięwzięciach inwestycyjnych. Ryzyko walutowe i ryzyko stopy procentowej, Oficyna Ekonomiczna Oddział Polskich Wydawnictw Profesjonalnych Sp. z o.o., Kraków 2005. • Tarczyński W., Mojsiewicz M., Zarządzanie ryzykiem, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2001. Koordynator przedmiotu dr Anna Turczak Email do koordynatora przedmiotu [email protected] 189 WNIOSKOWANIE STATYSTYCZNE Nazwa przedmiotu: WNIOSKOWANIE STATYSTYCZNE Kod przedmiotu: Nazwa kierunku studiów: Ekonomia Nazwa specjalności: wszystkie Jednostka prowadząca dany przedmiot (Wydział): Wydział Ekonomii i Informatyki Poziom studiów: II Rok: I Semestr: I Profil kształcenia: praktyczny Język wykładowy: Kategoria przedmiotu: Status przedmiotu: polski podstawowy obligatoryjny Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach stacjonarnych Razem Wykład Ćwiczenia 90 45 45 Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning Inne Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach niestacjonarnych Razem Wykład Ćwiczenia 28 14 14 Cel przedmiotu Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning Inne Głównym celem zajęć z Wnioskowania statystycznego jest przyswojenie sobie przez studentów wiedzy teoretycznej z zakresu niniejszego przedmiotu oraz nabycie przez nich praktycznych umiejętności związanych z zastosowaniem przekazanej wiedzy w obszarze praktyki gospodarczej. W szczególności celem zajęć jest dostarczenie studentom wiedzy na temat zastosowania Wnioskowania statystycznego oraz najważniejszych jego metod i modeli. Po zdaniu egzaminu z niniejszego przedmiotu każdy student: • zna obszar zainteresowań Wnioskowania statystycznego oraz wagę i rangę tej dziedziny wiedzy w całokształcie edukacji ekonomicznej; • rozumie różnice pomiędzy Statystyką opisową a Statystyką matematyczną; • potrafi posługiwać się podstawowymi pojęciami z zakresu Statystyki matematycznej oraz trafnie dobierać słowa w formułowaniu wniosków wypływających z przeprowadzanych analiz statystycznych; • posiada rozbudowaną umiejętność logicznego i analitycznego myślenia; • rozumie potrzebę ciągłego rozwoju swojego warsztatu statystycznego oraz doskonalenia własnych umiejętności pracy z danymi statystycznymi; • dba o precyzję w formułowaniu myśli; • nabywa zdolność samodzielnego wyciągania wniosków ułatwiających podejmowanie trafnych decyzji menedżerskich; • jest w stanie przeprowadzić analizę danych w sposób rzetelny i obiektywny; • zna zaawansowany aparat badawczy i jego użyteczność w skutecznym zarządzaniu tak w skali mikro-, jak i makroekonomicznej; • umie porównać oraz ocenić wyniki realizowanych badań statystycznych uzyskane przez siebie i innych; 190 Wymagania wstępne • ma świadomość zalet oraz ograniczeń poszczególnych metod i narzędzi badawczych oferowanych przez Statystykę matematyczną. Statystyka dzieli się na statystykę opisowa i statystykę matematyczna. Statystyka opisowa zajmuje się problemem form liczbowego opisu i konstrukcją właściwych charakterystyk liczbowych oraz określa warunki ich stosowania. Statystyka matematyczna z kolei jest nauką traktującą o metodach wnioskowania o parametrach populacji generalnej na podstawie wyników zaobserwowanych w zbiorowości próbnej. Wnioskowanie statystyczne jest więc istotą statystyki matematycznej, toteż pojęć wnioskowanie statystyczne i statystyka matematyczna używa się zamiennie. Będzie korzystniej dla studentów, jeśli przed przystąpieniem do zajęć z Wnioskowania statystycznego będą dobrze zaznajomieni z podstawowym warsztatem matematyki oraz statystyki opisowej. Efekty kształcenia Wiedza Umiejętności W statystyce matematycznej wykorzystuje się takie pojęcia jak populacja generalna (inaczej zbiorowość generalna) oraz zbiorowość próbna (inaczej próba, próbka). Zbiorowość generalną stanowią wszystkie elementy co do których zostaną sformułowane wnioski ogólne. Z kolei zbiorowość próbna jest to podzbiór populacji generalnej, obejmujący część jej elementów. W statystyce matematycznej badaniu podlega wyłącznie próba i na podstawie wyników zaobserwowanych w próbie wnioskuje się o prawidłowości dla całej zbiorowości generalnej. Po zapoznaniu się z materiałem dydaktycznym obejmującym zagadnienia z niniejszego przedmiotu student: 1. wie, jakie są etapy prowadzenia badania z zakresu wnioskowania statystycznego; 2. prawidłowo wymienia rodzaje metod wnioskowania statystycznego; 3. rozumie znaczenie parametru populacji generalnej oraz poprawnie definiuje pojęcie estymatora; 4. zna interpretację współczynnika ufności i współczynnika istotności; 5.a. właściwie charakteryzuje poszczególne modele stosowane we wnioskowaniu statystycznym; 5.b. posiada wiadomości na temat zasad konstruowania przedziałów ufności dla nieznanych parametrów populacji generalnej; 5.c. posiada wiadomości na temat zasad konstruowania testów istotności dla nieznanych parametrów populacji generalnej. W badaniach statystycznych prowadzonych ze względu na cechę mierzalną średnia wartość cechy jest najczęściej szacowanym parametrem populacji generalnej. Najczęściej też weryfikuje się hipotezy statystyczne dotyczące właśnie tego parametru. Odniesienie efektów kształcenia przedmiotu do kierunkowych efektów kształcenia KE2_W08 KE2_W10 KE2_U04 KE2_U06 KE2_U07 KE2_U08 Parametrami populacji generalnej, które również dość często szacuje się w przypadku prowadzenia badań ze względu na cechę ilościową, są wariancja i odchylenie standardowe. Nierzadko istnieje też potrzeba sprawdzenia hipotez statystycznych dotyczących tych parametrów. Z kolei w przypadku badań statystycznych prowadzonych ze względu na cechę niemierzalną, najczęściej weryfikuje się hipotezy statystyczne dotyczące frakcji (bądź procentu) elementów wyróżnionych w populacji generalnej. Frakcja (procent) elementów wyróżnionych w populacji generalnej jest także najczęściej szacowanym parametrem w sytuacji, gdy przedmiotem badania jest cecha jakościowa. 191 Kompetencje społeczne Po uzyskaniu zaliczenia z niniejszego przedmiotu student: 6. potrafi wybrać i zastosować odpowiedni model szacowania przedziału ufności. 7. potrafi wybrać i zastosować odpowiedni model do testowania hipotez. 8. Dzięki samodzielnemu rozwiązywaniu zadań oraz otrzymywaniu informacji zwrotnej o poprawnych odpowiedziach do poszczególnych zadań student przez cały okres realizacji przedmiotu ma świadomość poziomu swojej wiedzy i dzięki temu jest w stanie dokonać bieżącej samooceny własnych kompetencji. 9. KE2_K01 KE2_K02 KE2_K04 W przypadku większości z zaprezentowanych w materiałach edukacyjnych zadań przedstawione zostało kilka alternatywnych metod rozwiązania pozwalających na uzyskanie identycznego wyniku. Student nie musi uczyć się wszystkich przedstawionych sposobów dochodzenia do tego samego wyniku, lecz wystarczy, jak opanuje tylko jedną dowolnie przez siebie wybraną metodę, którą uzna za najwłaściwszą. 10. W czasie rozwiązywania zadań z Wnioskowania statystycznego student rozwija umiejętność logicznego i analitycznego myślenia. Po dogłębnym przestudiowaniu treści przedmiotu student w pełni zna i rozumie użyteczność Wnioskowania statystycznego, przez co jest zdolny do samodzielnego rozwiązywania wybranych problemów ekonomicznych z wykorzystaniem narzędzi i metod oferowanych przez Statystykę matematyczną. Pełny opis przedmiotu (treści programowe) WYKŁAD: Wprowadzenie do wnioskowania statystycznego Liczba godzin kontaktowych stacjonarne niestacjonarne 45 14 5 2 15 5 15 5 W części tej należy: • podać definicję wnioskowania statystycznego; • pokazać, jakie są etapy prowadzenia badania z zakresu wnioskowania statystycznego; • wyjaśnić pojęcie parametru populacji generalnej oraz przedstawić definicję estymatora; • dokonać podziału metod wnioskowania statystycznego; • zdefiniować pojęcie estymacji punktowej, estymacji przedziałowej oraz weryfikacji hipotez statystycznych; • podać interpretację współczynnika ufności i współczynnika istotności; • zaprezentować krótką charakterystykę poszczególnych modeli stosowanych we wnioskowaniu statystycznym. Modele estymacji przedziałowej parametrów populacji generalnej W części tej trzeba: • przedstawić podział modeli szacowania przedziałów ufności dla średniej populacji generalnej (inaczej wartości oczekiwanej, nadziei matematycznej) i szczegółowo omówić poszczególne modele; • przedstawić podział modeli szacowania przedziałów ufności dla wariancji oraz odchylenia standardowego populacji generalnej i szczegółowo omówić poszczególne modele; • szczegółowo omówić model szacowania przedziału ufności dla wskaźnika struktury (inaczej częstości względnej, frakcji, udziału) oraz procentu elementów wyróżnionych w populacji generalnej. Modele testowania hipotez dotyczących parametrów populacji generalnej W części tej niezbędne jest: 192 • przedstawienie podziału modeli testowania hipotez dla średniej w populacji generalnej i szczegółowe omówienie poszczególnych modeli; • przedstawienie podziału modeli testowania hipotez dla wariancji oraz odchylenia standardowego w populacji generalnej i szczegółowe omówienie poszczególnych modeli; • szczegółowe omówienie modelu testowania hipotez dla wskaźnika struktury oraz procentu elementów wyróżnionych w populacji generalnej. Dodatkowe zagadnienia, które mogą zostać omówione na wykładach, a które nie obowiązują na egzaminie (opcjonalnie): • • • • • • • • • • • 10 2 45 14 3 1 15 5 15 5 10 1 elementy kombinatoryki i rachunku prawdopodobieństwa; podstawowe rozkłady zmiennej losowej skokowej i ciągłej; zmienna losowa dwuwymiarowa i jej zastosowanie w naukach ekonomicznych; testowanie hipotezy o równości dwóch parametrów (np. dwóch średnich, dwóch wariancji, dwóch wskaźników struktury); test istotności dla współczynnika korelacji liniowej; test korelacji rangowej; 2 test zgodności i test niezależności χ (chi-kwadrat); test dla weryfikacji losowości próby; testy normalności rozkładu; problem minimalnej liczebności próby; twierdzenia graniczne (zbieżność stochastyczna i prawa wielkich liczb). ĆWICZENIA: Wprowadzenie do wnioskowania statystycznego W części tej należy dogłębnie wyjaśnić istotę wnioskowania statystycznego, podać i omówić rodzaje stosowanych estymatorów, jak również wskazać najważniejsze obszary zastosowania wnioskowania statystycznego w praktyce gospodarczej. Modele estymacji przedziałowej parametrów populacji generalnej W części tej trzeba przedstawić zadania na temat poszczególnych modeli szacowania przedziałów ufności dla nieznanych parametrów populacji generalnej oraz podać i szczegółowo wyjaśnić wszystkie wzory dotyczące: • estymacji przedziałowej parametru μ; 2 • estymacji przedziałowej parametrów σ i σ; • estymacji przedziałowej parametrów p i p%. Modele testowania hipotez dotyczących parametrów populacji generalnej W części tej należy zaprezentować przykłady z zakresu poszczególnych modeli testowania hipotez dla nieznanych parametrów populacji generalnej oraz podać i szczegółowo wyjaśnić wszystkie wzory dotyczące: • testów istotności dla parametru μ; 2 • testów istotności dla parametrów σ i σ; • testów istotności dla parametrów p i p%. Dodatkowe zagadnienia, które mogą zostać omówione na ćwiczeniach, a które nie obowiązują na egzaminie (opcjonalnie): • elementy kombinatoryki i rachunku prawdopodobieństwa; • wybrane typy rozkładów zmiennej losowej skokowej, np.: - rozkład zero-jedynkowy, - rozkład dwumianowy (binominalny, Bernoulliego), - rozkład Poissona, - rozkład geometryczny, - rozkład hipergeometryczny; • wybrane typy rozkładów zmiennej losowej ciągłej, np.: - rozkład jednostajny (równomierny, prostokątny), - rozkład normalny, - rozkład wykładniczy; 193 • • • • • • • • • • • zmienna losowa dwuwymiarowa i jej zastosowanie w naukach ekonomicznych; testowanie hipotez o dwóch średnich; testowanie hipotez o dwóch wariancjach; testowanie hipotez o dwóch wskaźnikach struktury; test istotności dla współczynnika korelacji liniowej; test korelacji rangowej; 2 2 test zgodności χ i test niezależności χ ; test dla weryfikacji losowości próby; testy normalności rozkładu; problem minimalnej liczebności próby; twierdzenia graniczne (zbieżność stochastyczna i prawa wielkich liczb). 2 2 Kolokwium mające charakter tzw. „egzaminu zerowego” Wykłady – prezentacja zagadnień teoretycznych z wykorzystaniem technik multimedialnych; Metody kształcenia ćwiczenia – analizowanie przykładów oraz rozwiązywanie testów i zadań. Forma i warunki zaliczenia Egzamin z Wnioskowania statystycznego ma formę pisemną. Zestaw egzaminacyjny składa się z kilku zadań. Za prawidłowo rozwiązane zadania student może otrzymać maksymalnie dwadzieścia punktów. Warunkiem zdania egzaminu jest uzyskanie łącznie co najmniej jedenastu punktów. Poniżej umieszczono szczegółową informację dotyczącą ocen i przypisanej im punktacji: 19 - 20 punktów – ocena 5,0; 17 - 18 punktów – ocena 4,5; 15 - 16 punktów – ocena 4,0; 13 - 14 punktów – ocena 3,5; 11 - 12 punktów – ocena 3,0; 10 punktów i mniej – ocena 2,0. Egzamin trwa 2 godziny lekcyjne bez przerwy (1,5 godziny zegarowej). Zadania student rozwiązuje na dodatkowej kartce w kratkę. Oprócz kartki papieru student winien mieć przy sobie długopis, linijkę oraz kalkulator. Z tyłu zestawu egzaminacyjnego znajdują się podstawowe wzory, z których student może skorzystać. Na egzamin nie należy zatem przynosić ze sobą żadnych dodatkowych materiałów pomocniczych. Zadania na egzaminie swoim zakresem tematycznym obejmują: • estymację przedziałową: - średniej populacji generalnej, - wariancji i odchylenia standardowego, - wskaźnika struktury i procentu; • testowanie hipotez statystycznych: - dla średniej populacji generalnej, - dla wariancji i odchylenia standardowego, - dla wskaźnika struktury i procentu. Student otrzymuje ocenę z zaliczenia równą ocenie, którą otrzymał z egzaminu. Metody weryfikacji efektów kształcenia Udział studenta w dyskusjach na zajęciach, których tematem są możliwości oraz sposoby rozwiązywania problemów z zakresu ekonomii przy wykorzystaniu narzędzi zaprezentowanych w ramach niniejszego przedmiotu (bieżące stymulowanie merytorycznej dyskusji przez prowadzącego zajęcia jako metoda weryfikacji osiągniętych efektów kształcenia). Praca studenta w trakcie ćwiczeń polegająca na aktywnym współuczestnictwie w Nr efektu kształcenia dla przedmiotu 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10 1, 2, 3, 194 rozwiązywaniu testów i zadań (bieżące sprawdzanie przez prowadzącego ćwiczenia 4, 5, 6, poprawności udzielanych odpowiedzi do zadań i testów jako metoda weryfikacji osiągniętych 7, 8, 9, 10 efektów kształcenia). Egzamin pisemny (sprawdzanie przez wykładowcę poprawności udzielanych przez studenta 1, 2, 3, odpowiedzi oraz przekazanie mu informacji zwrotnej na temat uzyskanej oceny końcowej z 4, 5, 6, przedmiotu jako metoda weryfikacji osiągniętych efektów kształcenia). 7, 8, 9, 10 Liczba godzin pracy studenta Nakład pracy studenta Udział w zajęciach dydaktycznych Samodzielne przygotowywanie się do egzaminu (studiowanie dostępnych materiałów dydaktycznych dotyczących przedmiotu oraz rozwiązywanie przykładowych zestawów egzaminacyjnych) ŁĄCZNY nakład pracy studenta w godz. Studia stacjonarne Studia niestacjonarne 90 60 28 122 150 150 Liczba punktów ECTS 6 6 Wszystkie obowiązujące na egzaminie materiały edukacyjne przygotowane zostały w Literatura formie elektronicznej i udostępniane są studentom drogą internetową przy wykorzystaniu podstawowa Platformy Wiedzy. Literatura uzupełniająca Zapoznanie się studenta z literaturą uzupełniającą z zakresu Wnioskowania statystycznego nie jest obowiązkowe, a więc nie jest przedmiotem oceniania przez wykładowcę. Poniżej znajduje się lista pozycji, z którymi student szczególnie zainteresowany poszerzeniem i pogłębieniem wiedzy dotyczącej niniejszego przedmiotu może się zapoznać: • Aczel A.D., Statystyka w zarządzaniu, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005. • Hozer J. (red.), Statystyka. Część II: Wnioskowanie statystyczne, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 1994. • Jóźwiak J., Podgórski J., Statystyka od podstaw, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1995. • Kassyk-Rokicka H. (red.), Statystyka. Zbiór zdań, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, Warszawa 1996. • Kot S., Jakubowski J., Sokołowski A., Statystyka. Podręcznik dla studiów ekonomicznych, Wydawnictwo „Difin”, Warszawa 2007. • Krysicki W., Bartos J., Dyczka W., Królikowska K., Wasilewski M., Rachunek prawdopodobieństwa i statystyka matematyczna w zadaniach. Część I: Statystyka matematyczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003. • Kukuła K., Elementy statystyki w zadaniach, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003. • Ostasiewicz S., Rusnak Z., Siedlecka U., Statystyka. Elementy teorii i zadania, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego we Wrocławiu, Wrocław 1999. • Podgórski J., Statystyka dla studiów licencjackich, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2005. • Pułaska-Turyna B., Statystyka dla ekonomistów, Wydawnictwo „Difin”, Warszawa 2005. • Sączewska-Piotrowska A., Pieczyski B., Statystyka. Ćwiczenia z zastosowaniem arkusza kalkulacyjnego Excel, Wyższa Szkoła Ekonomii i Administracji w Bytomiu, Bytom 2009. • Zaliaś A., Metody statystyczne, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2000. • Żyżyński J., Podstawy statystyki, Wyższa Szkoła Ekonomiczno-Humanistyczna w Skierniewicach, Skierniewice 2000. Koordynator przedmiotu dr Anna Turczak Email do koordynatora przedmiotu [email protected] 195 ZACHOWANIA LUDZI W SYTUACJACH KRYZYSOWYCH Nazwa przedmiotu: ZACHOWANIA LUDZI W SYTUACJACH TRUDNYCH Kod przedmiotu: Nazwa kierunku studiów: Ekonomia Nazwa specjalności: Kapitał ludzki w biznesie Jednostka prowadząca dany przedmiot (Wydział): Wydział Ekonomii i Informatyki Poziom studiów: Rok: Semestr: II II III Profil kształcenia: praktyczny Język wykładowy: Kategoria przedmiotu: Status przedmiotu: j.polski specjalnościowy wybieralny Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach stacjonarnych Razem Wykład 30 Ćwiczenia Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning Inne 30 Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach niestacjonarnych Razem 14 Wykład Ćwiczenia Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning Inne 14 Cel przedmiotu Po zakończeniu przedmiotu student powinien: • rozumieć psychologiczne uwarunkowania zachowań ludzi w różnych sytuacjach trudnych; • wyjaśnić mechanizmy odpowiedzialne za zachowania człowieka w sytuacjach trudnych w odwołaniu do różnych koncepcji psychologicznych; • zastosować w praktyce wnioski wynikające z badań psychologicznych nt. reakcji ludzi na sytuacje trudne, np. utratę pracy i bezrobocie, zmianę organizacyjną czy sytuację mobbingu w miejscu pracy; • rozpoznać czynniki psychologiczne i środowiskowe wpływające na patologizację zachowań ludzi w sytuacjach trudnych. Wymagania wstępne Podstawowa wiedza z zakresu Gospodarowania kapitałem ludzkim Efekty kształcenia Odniesienie efektów kształcenia przedmiotu do kierunkowych efektów 196 kształcenia Wiedza 1.Student posiada podstawową wiedzę z zakresu psychologii stresu. 2.Student zna i rozumie podstawowe mechanizmy psychologiczne odpowiedzialne za reakcje ludzi w sytuacjach trudnych. Umiejętności 3.Student analizuje i przewiduje zachowania ludzi w konkretnych sytuacjach trudnych w organizacji. 4.Student dokonuje opisu oraz analizy podstawowych problemów w funkcjonowaniu ludzi i zespołów ludzkich w organizacji w sytuacji zmiany i mobbingu. Kompetencje 5.Student potrafi pracować i współdziałać w grupie oraz jest otwarty na współpracę i budowę relacji, potrafi przyjmować w grupie różne społeczne role, w tym kierownicze. 6.Student posiada umiejętność logicznego i analitycznego myślenia i potrafi samodzielnie przeprowadzić podstawowe badania w zakresie zachowań ludzi. Pełny opis przedmiotu (treści programowe) KE2_W02 KE1_W05 KE2_U01 KE1_U02 KE2_K05 KE1_K04 Liczba godzin kontaktowych stacjonarne niestacjonarne 1. Stres i sytuacja trudna. Podstawowa analiza zjawisk. 3 1 2. Pojęcie stresu psychologicznego. Źródła i symptomy stresu. Konsekwencje stresu. Poziomy reakcji na stres. 3 1 3. Sytuacja trudna jako mechanizm uruchamiający reakcję stresową. Rodzaje sytuacji trudnych. Deprywacja. Przeciążenie. Sytuacja utrudnienia. Konflikt. Sytuacja zagrożenia. 3 2 4. Mechanizmy radzenia sobie ze stresem i sytuacjami trudnymi. Koncepcja Lazarusa. Koncepcja Hobfolla. Strategia zorientowana na rozwiązanie problemu i na regulowanie emocji. 4 2 5. Radzenie sobie ze stresem – podstawowe pojęcia i klasyfikacje. Aktywne działanie. Pasywność. Ucieczka/unikanie. Poszukiwanie informacji. Tłumienie informacji. Reinterpretacja informacji. 4 2 6. Osobowość jako czynnik warunkujący wybór zachowania w sytuacji stresogennej. Wzory przystosowania. Mechanizmy obronne. Triada osobowościowej odporności. 4 2 7. Zachowania ludzi w sytuacji trudnej związanej z mobbingiem, zmianą organizacyjną, utratą pracy i bezrobociem 9 4 197 Metody kształcenia Wykłady prowadzone przy użyciu prezentacji multimedialnych. Ćwiczenia i zadania grupowe w oparciu o opisy przypadków. Dyskusja grupowa. Testy psychoedukacyjne. Zadania grupowe o charakterze gier dydaktycznych. Forma i warunki zaliczenia Zaliczenie z oceną Warunki zaliczenia: kolokwium pisemne( 50%), wykonanie indywidualnego projektu/prezentacji (25%), aktywne uczestnictwo w ćwiczeniach i dyskusjach w trakcie zajęć (25%). Nr efektu kształcenia dla przedmiotu 1,2,3,4,6 Metody weryfikacji efektów kształcenia Kolokwium pisemne Ćwiczenia i prezentacja prac indywidualnych Rozwiązywanie zadań, case study, dyskusje w trakcie zajęć Nakład pracy studenta 4,5,6 5,6 Liczba godzin pracy studenta Studia stacjonarne Studia niestacjonarne Zajęci dydaktyczne 30 Przygotowanie do zajęć 10 Przygotowanie prezentacji/projektu 15 Studiowanie literatury 15 Udział w konsultacjach 5 Przygotowanie do zaliczenia 20 Inne 5 ŁĄCZNY nakład pracy studenta w godz. 100 Liczba punktów ECTS 4 Bartkowiak G.: Psychologia zarządzania, Wyd. ZCO, Zielona Góra 2003. Literatura podstawowa Bartkowiak G.; Człowiek w pracy. Od stresu do sukcesu w organizacji, PWE, 14 30 30 10 0 15 1 100 4 Literatura uzupełniająca Warszawa 2009. Aronson E., Psychologia społeczna, Zysk i s-ka 2006. G. H. Hamer H.; Psychologia społeczna. Teoria i praktyka, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2005. Chakowski M., Mobing: aspekty prawno-organizacyjne, Oficyna Wydawnicza Branta 2011. Łosiak W., Psychologia stresu, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2008. Litzke S.M., Schun H., Stres, mobbing i wypalenie zawodowe, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2007. Kranas G., Organizacja. Praca. Bezrobocie, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1999. Zimbardo P.G., Johnson R.L., McCann V., Psychologia. Kluczowe koncepcje, tom 5, PWN, Warszawa 2010. Koordynator przedmiotu Beata Dobińska Email do koordynatora przedmiotu [email protected] 198 ZARYS HISTORII SZTUKI Nazwa przedmiotu: ZARYS HISTORII SZTUKI Kod przedmiotu: Nazwa kierunku studiów: Ekonomia Nazwa specjalności: wszystkie Jednostka prowadząca dany przedmiot (Wydział): Wydział Ekonomii i Informatyki Poziom studiów: Rok: Semestr: II Profil kształcenia: praktyczny Język wykładowy: Kategoria przedmiotu: Status przedmiotu: polski do wyboru wybieralny Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach stacjonarnych Razem Wykład 30 Ćwiczenia Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning Inne 30 Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach niestacjonarnych Razem 14 Cel przedmiotu Wymagania wstępne Wykład Ćwiczenia Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning 14 - Przedstawienie studentom podstawowych informacji: czym jest sztuka i jak, na tle historycznym, ewoluowała; - Przedstawienie studentom podstawowych pojęć i terminów języka wizualnego sztuki, mechanizmów jej funkcjonowania oraz mediów i technik, którymi sztuka się posługuje - Rozwój wśród studentów umiejętności rozpoznawania stylów i kierunków w sztuce. Bez wymagań wstępnych; potrzebna podstawowa umiejętność rozumienia i analizowania tekstów oraz obrazów (zdjęć) Efekty kształcenia Wiedza Inne 01. zna idee i poglądy głównych przedstawicieli wybranych stylów w sztuce oraz ich krytyczną ocenę 02. posiada wiedzę umożliwiającą ocenę zjawisk kulturalnych Odniesienie efektów kształcenia przedmiotu do kierunkowych efektów kształcenia KE2_W03 KE2_W08 199 Umiejętności Kompetencje społeczne w perspektywie krajowej, międzynarodowej i międzykulturowej 03. posiada wiedzę na temat etycznych i prawnych podstaw funkcjonowania sztuki oraz ochrony własności intelektualnej 04. potrafi w sposób precyzyjny i spójny wypowiadać się w mowie i piśmie na tematy dotyczące wybranych zagadnień z historii sztuki, wykorzystując różne ujęcia 05. posiada umiejętność formułowania praktycznych wniosków użytecznych dla decydentów oraz prezentowania własnych pomysłów i wątpliwości w oparciu o argumentację odwołującą się do wybranych zagadnień z historii sztuki 06. potrafi pracować w zespole rozwiązującym konkretne zadania z zakresu historii sztuki, posiada przy tym umiejętności organizacyjne pozwalające na realizację celów związanych z projektowaniem i podejmowaniem działań profesjonalnych 07. jest świadomy złożoności procesów z zakresu historii sztuki, jest zdolny do samodzielnej oceny zjawisk zachodzących w kulturze i sztuce, formułowania własnych wniosków na ich temat, prowadzenia dyskusji, prezentacji swoich poglądów i obrony przyjętej argumentacji, 08. potrafi pracować i współdziałać w grupie, aktywnie uczestniczy w grupach, organizacjach, czy instytucjach, jest otwarty na współpracę i budowę relacji 09. odpowiedzialnie przygotowuje się do swojej pracy, odpowiednio określa priorytety służące realizacji określonych zadań, jest otwarty na szanse komercyjnego wykorzystania swojej wiedzy Pełny opis przedmiotu (treści programowe) KE2_W09 KE2_U05 KE2_U06 KE2_U09 KE2_K03 KE2_K05 KE2_K08 Liczba godzin kontaktowych stacjonarne Niestacjonarne 1. Sztuka paleolitu i starożytna – Egiptu, Bliskiego Wschodu, Egejska, 4 2 Grecka i Rzymska 2. Sztuka Wczesnochrześcijańska i Bizantyjska; Sztuka Karolińska i 4 2 Ottońska 3. Sztuka Romańska i Gotycka 4 2 4. Sztuka Renesansu i Manieryzmu 4 2 5. Sztuka Baroku i Rokoka 4 2 6. Sztuka XIX wieku 5 2 7. Sztuka XX wieku i Współczesna 5 2 Metody wykłady z prezentacją ćwiczenia audytoryjne: praca w grupach / analiza przykładowych obiektów kształcenia sztuki / dyskusja / wyciąganie wniosków Forma zaliczenie z oceną i warunki ocena składa się z ocen cząstkowych: praca zaliczeniowa (40%) / ustne i zaliczenia pisemne przygotowanie prezentacji (40%) / uczestnictwo w ćwiczeniach i dyskusjach w trakcie zajęć (20%) 200 Metody weryfikacji efektów kształcenia Ćwiczenia i prezentacje prac indywidualnych Prezentacje prac grupowych Zaliczenie pisemne cząstkowe Zaliczenie pisemne końcowe Nakład pracy studenta Nr efektu kształcenia dla przedmiotu 01, 02, 03, 04, 05, 07, 09 01, 02, 03, 04, 05, 06, 07, 08, 09 01, 02, 03, 04, 05, 07, 09 01, 02, 03, 04, 05, 07, 09 Liczba godzin pracy studenta Studia stacjonarne Studia niestacjonarne Zajęcia dydaktyczne 30 14 Przygotowanie się do zajęć 5 12 Przygotowanie prezentacji 5 15 Studiowanie literatury 5 18 Przygotowanie się do zaliczenia 5 15 Inne 0 12 ŁĄCZNY nakład pracy studenta w godz. 50 86 Liczba punktów ECTS 2 2 Literatura Karol Estreicher, „Historia sztuki w zarysie”, wydawnictwo PWN, Warszawa podstawowa 1984. Arthur F. Jones, „Wstęp do historii sztuki, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 1999. Michael Levey, „Od Giotta do Cezanne’a. Zarys historii malarstwa zachodnioeuropejskiego”, wydawnictwo Arkady, Warszawa 1972. „Od impresjonizmu do konceptualizmu. Odkrycia sztuki”, wydawnictwo Arkady, Warszawa 1989. „Od Maneta do Pollocka. Słownik malarstwa nowoczesnego”, wydawnictwo Arkady, Warszawa 1995. Strony www: http://www.historiasztuki.com.pl/ Literatura uzupełniająca „Architektura. style i detale”, wydawnictwo Arkady, Warszawa 2007. „Historia malarstwa. Od renesansu do współczesności”, wydawnictwo Konemann, 2005. Karin Hessenberg „Podstawy rzeźby”, wydawnictwo Arkady, Warszawa 2007. „Historia architektury. Od starożytności po czasy współczesne”, wydawnictwo Parragon, 2009. Wilfried Koch „Style w architekturze”, wydawnictwo Świat Książki, 2009. Rosie Dickins, Mari Griffith „Wprowadzenie w świat sztuki”, wydawnictwo Delta W-Z, 2005. „Historia malarstwa”, wydawnictwo Buchmann, 2008. Stephen Farthing „1001 obrazów, które warto w życiu zobaczyć”, 201 wydawnictwo Muza, 2011. Koordynator przedmiotu Paweł Nowakowski E-mail do koordynatora przedmiotu [email protected] 202 ZARZĄDZANIE STRATEGICZNE Nazwa przedmiotu: ZARZĄDZANIE STRATEGICZNE Kod przedmiotu: Nazwa kierunku studiów: Ekonomia Nazwa specjalności: wszystkie Jednostka prowadząca dany przedmiot (Wydział): Wydział Ekonomii i Informatyki Poziom studiów: II Rok: I Semestr: I Profil kształcenia: praktyczny Język wykładowy: Kategoria przedmiotu: Status przedmiotu: polski podstawowy obligatoryjny Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach stacjonarnych Razem Wykład Ćwiczenia 120 30 30 Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning Inne 60 Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach niestacjonarnych Razem Wykład 14 4 Cel przedmiotu Ćwiczenia Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning Inne 10 Zarządzanie strategiczne jest tym obszarem studiów w dziedzinie zarządzania, które postrzega organizację jako całość. Taka optyka spojrzenia pozwala na holistyczne podejście do dotychczasowych studiów nad naturą podmiotów gospodarczych i prawidłowościami kierującymi nimi. Celem tego przedmiotu jest więc zintegrowanie poszczególnych dyscyplin nauki zarządzania. W ramach przedmiotu analizie poddane będą czynniki otoczenia i wnętrza organizacji, które sprzyjają, bądź zakłócają rozwój, stanowiąc główny problem top menedżmentu w firmach. Profesjonalna diagnoza sytuacji będzie podstawą długookresowych decyzji dotyczących pomyślnego rozwoju organizacji w przyszłości. Główne cele dydaktyczne przedmiotu to wyposażenie studenta w adekwatną wiedzę i umiejętności konieczne do: • • • • • • rozumienia istoty i odpowiedzialności top menedżmentu w zakresie rozwoju strategicznego; oceniania skuteczności decyzji strategicznych; identyfikowania głównych problemów organizacji oraz szans i zagrożeń tkwiących w coraz bardziej złożonym i skomplikowanym otoczeniu biznesu; wskazywania alternatywnych sposobów rozwiązywania problemów strategicznych; wykorzystywania umiejętności analitycznych niezbędnych do diagnozowania strategicznej pozycji konkurencyjnej firmy w tzw. mikrootoczeniu; rozpoznawania różnych rodzajów strategii rozwoju MSP oraz wielkich korporacji i 203 poszczególnych strategicznych jednostek biznesu. Wymagania wstępne Student powinien reprezentować solidną wiedzę z zakresu podstaw zarządzania, marketingu oraz analizy marketingowej. Odniesienie efektów kształcenia przedmiotu do kierunkowych efektów kształcenia Efekty kształcenia Wiedza Umiejętności Kompetencje społeczne 5. Student zna teoretyczne koncepcje rozwoju przedsiębiorstw w ujęciu retrospektywnym 6. Student pojmuje organizację jako system holistyczny z jej atrybutami 7. Student rozróżnia strategie funkcjonalne, konkurencyjne i korporacyjne 8. Student rozumie relacje organizacji w kontekstach zewnętrznych w skali makro- i mikrootoczenia 9. Student zna podstawowe techniki diagnozy strategicznej w zakresie badania potencjału firmy i otoczenia zewnętrznego 10. Student zna zasady i uwarunkowania prawne, organizacyjne, kulturowe i strukturalne wdrażania zmian strategicznych w organizacji 11. Student uzyskuje praktyczne umiejętności projektowania strategii w skali własnego biznesu 12. Student posiada techniczne i analityczne umiejętności dokonywania diagnozy zjawisk w otoczeniu firmy o strategicznym znaczeniu dla jej rozwoju 13. Student potrafi myśleć projekcyjnie i przewidywać skutki zmian strategicznych 14. Student potrafi znaleźć adekwatne rozwiązania problemów strategicznych 15. Student posiada zdolności analityczne i znajomość narzędzi analitycznych do diagnozowania problemów wewnętrznych w organizacji 16. Student potrafi zaprojektować i wdrożyć niezbędne zmiany strategiczne 17. Student posiada zdolności techniczne i edycyjne w zakresie przeprowadzania diagnozy skuteczności i efektywności działań i raportowania rezultatów 18. Student potrafi funkcjonować w zespole, pełniąc rozmaite funkcje (również lidera grupy) 19. Student potrafi myśleć i działać w zgodzie z kryteriami efektywności strategicznej i przedsiębiorczości Pełny opis przedmiotu (treści programowe) Wykład: Wprowadzenie do zarządzania strategicznego: KE2_W03 KE2_W04 KE2_W05 KE2_W05 KE2_W06 KE2_W10 KE2_W06 KE2_U01 KE2_U02 KE2_U04 KE2_U08 KE2_U03 KE2_U04 KE2_U06 KE2_U04 KE2_U07 KE2_K05 KE2_K04 KE2_K06 Liczba godzin kontaktowych stacjonarne niestacjonarne 30 10 4 2 204 - Charakterystyka decyzji strategicznych; Poziomy strategii – strategia korporacji strategia biznesu, strategia funkcjonalna. Proces zarządzania strategicznego: analiza strategiczna, wybór / decyzja strategiczna, wdrożenie strategii / realizacja decyzji strategicznej, kontrola i korekta realizacji strategii. Zarządzanie strategiczne i jego kontekst: kontekst małego i średniego biznesu, strategie korporacji międzynarodowych, strategie rozwoju w sektorze usług, strategie dla organizacji non-profit, strategie w sektorze publicznym. Cele strategiczne (Deklaracji aspiracji rozwojowych firmy): Rola misji i wizji biznesu; Cele strategiczne Model SMART weryfikacji celów Wdrożenie strategii – czynniki determinujące oraz kontrola i ocena realizacji strategii. ćwiczenia: Analiza strategiczna – zawartość i metodologia: Koncepcja makro i mikrootoczenia; Diagnozowanie czynników makrootoczenia : analiza PEST, scenariusze stanu przyszłości; Analiza struktury sektora (czynniki mikrootoczenia); Model 5 sił M. Portera Identyfikacja pozycji konkurencyjnej w sektorze / segmencie: mapa grup strategicznych, analiza luki rynkowej; Identyfikacja zasobów strategicznych firmy: analiza łańcucha wartości Analiza kondycji finansowej; Analiza portfela produkcji / działań- zastosowanie technik macierzowych BCG, ADL, GE Identyfikacja kluczowych czynników sukcesu Diagnoza zbiorcza: zastosowanie analizy SWOT, SPACE, CCF, i EBEM Klasyfikacja strategii na poziomie SBU – koncepcje tradycyjne o postmodernistyczne Klasyfikacja strategii na poziomie korporacyjnym e-learning: Analiza strategiczna – zawartość i metodologia: Koncepcja makro i mikrootoczenia; Diagnozowanie czynników makrootoczenia : analiza PEST, scenariusze stanu przyszłości; Analiza struktury sektora (czynniki mikrootoczenia); Model 5 sił M. Portera Identyfikacja pozycji konkurencyjnej w sektorze / segmencie: mapa grup strategicznych, analiza luki rynkowej; Identyfikacja zasobów strategicznych firmy: analiza łańcucha wartości Analiza kondycji finansowej; Analiza portfela produkcji / działań- zastosowanie technik macierzowych BCG, ADL, GE Identyfikacja kluczowych czynników sukcesu Diagnoza zbiorcza: zastosowanie analizy SWOT, SPACE, CCF, i EBEM 4/ Przewaga strategiczna i strategie generyczne: Krzywa doświadczenia i jej praktyczne implikacje Strategia lidera cenowego / strategia wiodącej pozycji kosztowej; Strategia zróżnicowania; Strategia koncentracji. 5/ Wybór strategiczny – alternatywne kierunki rozwoju strategicznego: 12 2 10 0 30 10 0 10 10 60 24 10 5 16 2 16 2 205 Rozwój wewnętrzny i zewnętrzny; Koncentracja a dywersyfikacja; Dywersyfikacja konglomeratowa i koncentryczna Strategie integracji pionowej i poziomej Alianse strategiczne i ich rodzaje; Konsolidacja – tworzenie grup kapitałowych, holdingów; Zarządzanie antykryzysowe – strategie wyjścia z kryzysu. Wdrożenie strategii – czynniki determinujące oraz kontrola i ocena realizacji strategii. Metody kształcenia 4 1 W ramach zajęć wykładowych: wykład z prezentacją multimedialną, ćwiczenia – aktywizujące formy prowadzenia zajęć, rozwiązywanie case study, prezentacje, puzzle, itp. W ramach zajęć e-learningowych: studia własne, rozwiązywanie case study, testy wiedzy, analizy strategiczne przy użyciu arkuszy roboczych wg stosowanych technik diagnostycznych. Forma i warunki zaliczenia Egzamin polegający na wykonaniu serii zadań e-learningowych, w tym: • 2 testy wiedzy po 5 pytań (łącznie 10 %) • 3 case study (łącznie 60%) • 2 diagnozy strategiczne (łącznie 30%) • opcjonalnie – esej nt. wyzwań współczesnego zarządzania strategicznego Nr efektu kształcenia dla przedmiotu 1,2,3,4 Metody weryfikacji efektów kształcenia Test wiedzy 1 Test wiedzy 2 Case study x 3 5,6 7,9,10,12, 14,15,16 8,11,13 1,2 14,15,16, 17,18,19 Diagnoza strategiczna x 2 Esej Praca w grupach Nakład pracy studenta Zajęcia dydaktyczne w postaci uczestnictwa w wykładzie Zajęcia dydaktyczne w postaci uczestnictwa w ćwiczeniach Zajęcia dydaktyczne w postaci sesji e-learning Przygotowanie do testów wiedzy (x2) Przygotowanie rozwiązań case study (x3) Przygotowanie analiz strategicznych (x2) Przygotowanie eseju Udział w konsultacjach ŁĄCZNY nakład pracy studenta w godz. Liczba punktów ECTS Liczba godzin pracy studenta Studia stacjonarne Studia niestacjonarne 30 30 60 4 6 6 2 2 150 6 4 0 10 14 60 44 14 4 150 6 206 Literatura podstawowa Literatura uzupełniająca A. Zelek, Zarządzanie strategiczne. Podręcznik dla studentów, Wyd. ZPSB, Szczecin 2010. A. Zelek, Strategie biznesu. Od klasyki do postmodernizmu w zarządzaniu, Wyd. ZPSB, Szczecin 2008. A. Zelek, Strategie rozwoju biznesu. Podręcznik dla studentów, Wyd. ZPSB, Szczecin 2010. A. Zelek, Zarządzanie strategiczne, Decyzje, diagnozy, strategie, Wyd. ZPSB, Szczecin 2000. K. Obłój, Strategia organizacji: w poszukiwaniu trwałej przewagi konkurencyjnej, PWE 2010. M. E. Porter, Strategia konkurencji, PWN 1994. G. Johnson, K. Scholes: Exploring Corporate Strategy; Prentice Hall 1993 i 1996. A. A. Thomspson, A. J. Stricland, Strategic Management, Concepts and Cases, 1993. Ch.W. Hill, G.R. Jones, Strategic Management. An Integrated Approach, Houghton Miffin, 1998. B. De Wit, R.Meyer, Strategy. Proces, Content, Context. An International Perspective, Thomson Business Press, 2000. P. Finlay, Strategic Management. An Introduction to Business and Corporate Strategy, Prentice Hall, 2000. G. Giereszewska, M. Romanowska, Analiza strategiczna przedsiębiorstwa, PWE 1997. Strategor, Zarządzanie firmą, Strategie, struktury, decyzje, tożsamość, PWE 1995 M. Romanowska, Zarządzanie strategiczne firmą, Lektury Menedżera, 1995. A. Zelek, Zarządzanie kryzysem w przedsiębiorstwie – perspektywa strategiczna, ORGMASZ, Warszawa 2003. Koordynator przedmiotu Prof. dr hab. Aneta Zelek Email do koordynatora przedmiotu [email protected] 207 ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI UE Nazwa przedmiotu: ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI UE Kod przedmiotu: Nazwa kierunku studiów: Ekonomia Nazwa specjalności: Biznes Międzynarodowy Jednostka prowadząca dany przedmiot (Wydział): Wydział Ekonomii i Informatyki Poziom studiów: II Rok: II Semestr: III Profil kształcenia: praktyczny Język wykładowy: Kategoria przedmiotu: Status przedmiotu: polski specjalnościowy Wybieralny Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach stacjonarnych Razem Wykład 30 Ćwiczenia Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning Inne 30 Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach niestacjonarnych Razem Cel przedmiotu Wymagania wstępne Wykład Ćwiczenia Laboratorium Lektoraty E-learning Inne przedstawienie podstawowej i aktualnej wiedzy dotyczącej zasad przygotowania, aplikowania i rozliczania projektów dofinansowanych ze środków pomocowych Unii Europejskiej • wskazanie praktycznych kwestii aplikowania o dofinansowanie ze środków pomocowych • rozwój umiejętności posługiwania się narzędziami i technikami aplikowania i rozliczania wniosków o dofinansowanie Słuchacz powinien znać podstawy Zarządzania. • Efekty kształcenia Wiedza Seminarium Odniesienie efektów kształcenia przedmiotu do kierunkowych efektów kształcenia 1.student posiada podstawową wiedzę dotyczącą pojęć KE2_W07 związanych ze środkami pomocowymi, zasadami dystrybucji środków pomocowych, aktami prawnymi i dokumentami programowymi regulujących wdrażanie funduszy pomocowych 208 w Polsce 2.student rozumie mechanizmy aplikowania, wyboru i rozliczania projektów z dofinansowaniem Umiejętności 3.student posiada umiejętność poruszania się po zasadniczych aktach prawnych i dokumentach programowych regulujących dystrybucję środków pomocowych w Polsce 4.student posiada umiejętność samodzielnego dokonywania analizy możliwości finansowania przedsięwzięć 5.student potrafi przygotować wniosek o dofinansowanie na bazie instrukcji wypełniania wniosku i dokumentacji konkursowej 6.student potrafi przygotować wniosek o płatność na bazie instrukcji wypełniania wniosku i dokumentacji programowej Kompetencje społeczne KE2_W08 KE2_U06 KE2_U08 KE2_U07 KE2_U7 7.Student jest świadomy złożoności procesów dystrybucji środków KE2_K03 UE, jest zdolny do ich oceny i wnioskowania oraz potrafi przygotować prezentację swoich poglądów i przeprowadzić dyskusję. 8.Student posiada umiejętność logicznego i analitycznego myślenia i KE2_K04 potrafi samodzielnie przeprowadzić podstawową pracę badawczą. 9.student potrafi pracować i współpracować w grupie. KE2_K05 Angażuje się w pracę grupy przyjmując różne role Pełny opis przedmiotu (treści programowe) Liczba godzin kontaktowych stacjonarne niestacjonarne Ćwiczenia: Wprowadzenie do tematyki funduszy pomocowych System wdrażania i dystrybucji funduszy strukturalnych w Polsce Analiza możliwości finansowania projektów z funduszy strukturalnych 30 2 2 5 Przygotowanie wniosku o dofinansowanie 10 Rozliczanie projektów UE 12 • Zajęcia o charakterze praktycznym Metody • mini-wykłady z prezentacją multimedialną kształcenia • ćwiczenia audytoryjne: praca w grupach / analiza przypadków/ dyskusja/ rozwiązywanie zadań Forma i warunki zaliczenia Zaliczenie z oceną Formy: • ocena składa się z prac cząstkowych: wykonanie prac zaliczeniowych: przygotowanie wniosku o dofinansowanie (80%) / uczestnictwo w ćwiczeniach i dyskusjach w trakcie zajęć (20%). Nr efektu kształcenia dla przedmiotu Metody weryfikacji efektów kształcenia Prezentacja przygotowanej pracy indywidualnej Prezentacje prac grupowych Nakład pracy studenta Zajęcia dydaktyczne 1,6,7,8 2,3,5,7,8,9 Liczba godzin pracy studenta Studia stacjonarne Studia niestacjonarne 30 209 Przygotowanie się do zajęć 10 Przygotowanie raportu/prezentacji/ćwiczeń/case study 15 Studiowanie literatury 15 Udział w konsultacjach 5 Przygotowanie się do zaliczenia 20 Inne 5 ŁĄCZNY nakład pracy studenta w godz. 100 Liczba punktów ECTS 4 Literatura Ustawa o zasadach prowadzenia polityki rozwoju podstawowa Dokumenty programowe (programy operacyjne, szczegółowe opisy priorytetów, wytyczne horyzontalne i programowe) Literatura www.funduszeeuropejskie.gov.pl uzupełniająca www.rpo.wzp.pl www.efs.gov.pl Koordynator dr Justyna Osuch przedmiotu Email do koordynatora przedmiotu [email protected] 210 ZARZĄDZANIE CYKLEM ŻYCIA SYSTEMU INFORMATYCZNEGO Nazwa przedmiotu: ZARZĄDZANIE CYKLEM ŻYCIA SYSTEMU INFORMATYCZNEGO Kod przedmiotu: Nazwa kierunku studiów: Ekonomia Nazwa specjalności: Informatyka w biznesie Jednostka prowadząca dany przedmiot (Wydział): Wydział Ekonomii i Informatyki Poziom studiów: Rok: Semestr: II II III Profil kształcenia: praktyczny Język wykładowy: Kategoria przedmiotu: Status przedmiotu: polski specjalnościowy wybieralny Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach stacjonarnych Razem Wykład 30 30 Ćwiczenia Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning Inne Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach niestacjonarnych Razem Wykład 14 14 Cel przedmiotu Wymagania wstępne Ćwiczenia Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning Inne Celem przedmiotu jest dostarczenie wiedzy i umiejętności w zakresie organizacji przedsięwzięcia informatycznego w aspekcie pełnego cyklu życia systemu. Do realizacji celu głównego wykorzystane zostaną następujące cele szczegółowe: − poznanie strategii i metod realizacji systemów informatycznych, − nabycie umiejętności doboru modelu konstrukcji systemu w zależności od specyfiki przedsięwzięcia, − opisywanie zdarzeń wpływających na realizację przedsięwzięć informatycznych. Student powinien znać podstawy zarządzania, technologii informatycznych oraz podstawy planowania i realizacji projektów. Student powinien mieć świadomość konieczności uczenia się przez całe życie. Efekty kształcenia Odniesienie efektów kształcenia przedmiotu do kierunkowych efektów kształcenia 211 Wiedza 1.Klasyfikuje i charakteryzuje systemy informatyczne zarządzania. 2.Rozróżnia założenia metodyczne strategii realizacji projektów informatycznych, ze szczególnym uwzględnieniem różnych modeli cykli życia systemów informatycznych. Umiejętności 3.Szacuje nakłady pracy zespołów wdrożeniowych. 4.Ustala kryteria doboru metod kontraktowania projektów wdrożeniowych. 5.Rozpoznaje symptomy ryzyka w projektach wdrożeniowych i dobiera sposoby postępowania w warunkach ryzyka. KE2_W05 KE2_W06 KE2_U03 KE2_U04 KE2_U09 Kompetencje 6.Potrafi pracować w grupie. KE2_K05 7.Reprezentuje postawę kreatywną, posiada zdolność do społeczne logicznego i analogicznego myślenia. KE2_K04 Pełny opis przedmiotu (treści programowe) WYKŁAD System informatyczny zarządzania i jego cykl życia – klasyfikacja współczesnych systemów informatycznych, pojęcie cyklu życia systemu informatycznego – dyskusja moderowana. Strategie i metody realizacji projektów informatycznych – strategie zastosowania technologii informatycznych w biznesie, strategie realizacji systemów informatycznych. Modele cyklu życia systemu informatycznego, nakłady, źródła i koszty poprawiania błędów w cyklu życia SI – podejście klasyczne i zwinne – dyskusja moderowana. Strategie realizacji wdrożeń i wybrane metody szacowania nakładu pracy – podejście klasyczne (model COCOMO), szacowanie w metodyka zwinnych (Plannig Poker) – składowa projektu zespołowego. Metody kontraktowania projektów wdrożeniowych – metoda fixprice, metoda fix-scope – dyskusja moderowana, składowa projektu zespołowego. Zarządzanie ryzykiem przedsięwzięć informatycznych – czynniki sukcesu PI, cykl zarządzania ryzykiem przedsięwzięć informatycznych a cykl życia projektu – dyskusja moderowana, składowa projektu zespołowego. Egzamin pisemny − wykład z prezentacją multimedialną, Metody − dyskusje moderowane, kształcenia − Forma i warunki zaliczenia Liczba godzin kontaktowych stacjonarne niestacjonarne 30 4 14 2 4 1 6 2 6 4 4 2 5 2 1 1 ćwiczenia: audytoryjne i laboratoryjne (praca grupowa). Egzamin. Formy zaliczenia: − egzamin: testowy z pytaniami (zadaniami) otwartymi (50%), − projekt zespołowy (40%), − udział w dyskusjach, aktywność podczas zajęć (10%). Nr efektu 212 kształcenia dla przedmiotu Metody weryfikacji efektów kształcenia Egzamin pisemny Projekt Dyskusje podczas zajęć Nakład pracy studenta 1,2,3,4,5 3,4,5,6,7 1,2,4,5,7 Liczba godzin pracy studenta Studia stacjonarne Studia niestacjonarne Zajęcia dydaktyczne 30 14 Przygotowanie się do zajęć 10 20 Przygotowanie projektu 30 30 Studiowanie literatury przedmiotu 10 16 Udział w konsultacjach 5 5 Przygotowanie się do zaliczenia 10 10 Inne 5 5 ŁĄCZNY nakład pracy studenta w godz. 100 100 Liczba punktów ECTS 4 4 Literatura Kolbusz E., Olejniczak W., Szyjewski Z., Inżynieria systemów podstawowa informatycznych w e-gospodarce, PWE, Warszawa 2005. Szyjewski Z., Metodyki zarządzania projektami informatycznymi, Placet, Warszawa 2004 Flasiński M., Zarządzanie projektami informatycznymi, Wydawnictwo Naukowe PWN 2006. Trocki M., Grucza B., Ogonek K., Zarządzanie projektami, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2009. Stabryła A., Zarządzanie projektami ekonomicznymi i organizacyjnymi, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006. Literatura Beynon-Davies P., Inżynieria systemów informacyjnych, Wydawnictwa uzupełniająca Naukowo-Techniczne, Warszawa 1999. Asproni G., Wstęp do Scrum, Software Developer’s Journal 6/2006. PRINCE2TM – Skuteczne zarządzanie projektami, drugie wydanie polskie, Crown Copyright 2009. Nawrocki J. Olek Ł. i in., Równowaga między zwinnością a dyscypliną z wykorzystaniem Xprince, Politechnika Poznańska 2004 . A Guide to the Project Management Body of Knowledge, Fourth Edition, wydanie polskie, Warszawa 2009. Koordynator Prof. dr hab. Wojciech Olejniczak przedmiotu dr Dorota Dżega Email do koordynatora przedmiotu [email protected] 213 ZINTEGROWANE SYSTEMY INFORMATYCZNE Nazwa przedmiotu: ZINTEGROWANE SYSTEMY INFORMATYCZNE Kod przedmiotu: Nazwa kierunku studiów: Ekonomia Nazwa specjalności: Informatyka w biznesie Jednostka prowadząca dany przedmiot (Wydział): Wydział Ekonomii i Informatyki Poziom studiów: II Rok: I Semestr: II Profil kształcenia: praktyczny Język wykładowy: Kategoria przedmiotu: Status przedmiotu: polski specjalnościowy wybieralny Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach stacjonarnych Razem Wykład 30 Ćwiczenia Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning Inne 30 Liczba godzin zajęć dydaktycznych na studiach niestacjonarnych Razem Wykład 14 Cel przedmiotu Wymagania wstępne Ćwiczenia Laboratorium Lektoraty Seminarium E-learning 14 Celem jest przyswojenie wiedzy o podstawowych koncepcjach związanych z systemami informatycznymi zarządzania i cyklem ich życia oraz wyrobienie umiejętności analizowania roli (funkcji) zintegrowanych systemów klasy ERP w przedsiębiorstwie. Słuchacz powinien znać podstawowe zagadnienia związane z informatyką i zarządzaniem. Efekty kształcenia Wiedza 01 02 Umiejętności Inne 03 04 charakteryzuje istotę i rolę zintegrowanych systemów informacyjnych w przedsiębiorstwie rozróżnia i wyjaśnia poszczególne modele cyklu życia systemu informatycznego Ocenia i dokonuje wyboru systemu informacyjnego dla przedsiębiorstwa Wykorzystuje podstawową wiedzę teoretyczną w procesie wdrażania systemu informatycznego Odniesienie efektów kształcenia przedmiotu do kierunkowych efektów kształcenia KE2_W05 KE2_W02 KE2_U07 KE2_U02 214 Kompetencje 05 społeczne 06 Posiada umiejętność logicznego i analitycznego myślenia i potrafi samodzielnie przeprowadzić analizę problemu Potrafi pracować i współpracować w grupie; angażuje się w prace grupy przyjmując różne role Pełny opis przedmiotu (treści programowe) Ćwiczenia Studium przypadku: wybór systemu informatycznego dla przedsiębiorstwa Studium przypadku: analiza wykorzystania systemów informatycznych w sterowaniu procesami produkcyjnymi Studium przypadku: systemy informatyczne w handlu elektronicznym Studium przypadku: informatyzacja wydziału komunikacji Studium przypadku: analiza potrzeb informatycznych przedsiębiorstwa Studium przypadku: Ocena informatyzacji banku analiza przypadków Metody kształcenia Forma i warunki zaliczenia • • KE2_K04 KE2_K05 Liczba godzin kontaktowych stacjonarne niestacjonarne 30 5 14 3 5 3 5 1 5 5 3 3 5 1 kolokwium zaliczeniowe z pytaniami otwartymi (50%) raporty pisemne z przeprowadzonych analiz (50%) Nr efektu kształcenia dla przedmiotu Metody weryfikacji efektów kształcenia kolokwium zaliczeniowe raporty Nakład pracy studenta 1, 2, 4, 5 3, 4, 5, 6 Liczba godzin pracy studenta Studia stacjonarne Zajęcia dydaktyczne 30 Przygotowanie się do zajęć 15 Przygotowanie raportu/prezentacji/ćwiczeń/case study 20 Studiowanie literatury 30 Udział w konsultacjach 5 ŁĄCZNY nakład pracy studenta w godz. 100 Liczba punktów ECTS 4 Januszewski A., Funkcjonalność informatycznych systemów zarządzania. Literatura podstawowa Zintegrowane systemy transakcyjne, PWN, Warszawa 2008. Literatura Studia niestacjonarne 14 15 36 30 5 100 4 Flasiński M., Zarządzanie projektami informatycznymi, PWN, Warszawa 2006. Piotr Adamczewski, Zintegrowane systemy informatyczne w praktyce, wyd. IV, Wydawnictwo MIKOM, Warszawa 2005. Klonowski Z. J., Systemy informatyczne zarządzania przedsiębiorstwem. Modele rozwoju i właściwości funkcjonalne, Politechnika Wrocławska, Wrocław 2004. 215 uzupełniająca Lech P., Zintegrowane systemy zarządzania ERP/ERPII. Wykorzystanie w biznesie, wdrażanie, Difin, Warszawa 2003. Kale V., SAP R/3, przewodnik dla menadżerów, Helion, Gliwice 2001. Koordynator przedmiotu dr hab. prof. US Jacek Cypryjański Email do koordynatora przedmiotu [email protected] 216