Problemy współczesnych Włoch
Transkrypt
Problemy współczesnych Włoch
Studenckie Koło Naukowe Finansów Wydział Zarządzania UW Deflacja, dług i starzejące się społeczeństwo. Problemy współczesnych Włoch. Artykuł przygotowany przez członków Studenckiego Koła Naukowego Finansów, w ramach Strefy Analitycznej SKNF WZ UW. Analizy przygotowywane są przez członków SKNF WZ UW www.facebook.com/StrefaAnalityczna Studenckie Koło Naukowe Finansów Wydział Zarządzania UW 1. Słowem wstępu Włochy, czyli trzecia gospodarka w strefie euro i dziewiąta gospodarka na świecie według poziomu nominalnego PKB, który w 2013 roku wyniósł 2,071,868 mln $. Kraj, który jest jednym z najpopularniejszych wakacyjnych celów podróży na świecie i w związku z tym turystyka jest jednym z najważniejszych sektorów tamtejszej gospodarki. Zachwyca swoim pięknem, kulturą, historią i kuchnią. Jednak obok turystycznego spojrzenia i świata toczy się równoległe życie mieszkańców, którzy borykają się z ogromnymi problemami, tak samo jak cała włoska gospodarka. 2. Co dolega włoskiej gospodarce ? Włochy utknęły w spirali zmniejszających się oczekiwań. Mieszkańcy kraju mający w doświadczeniu ostatnie lata upływające pod znakiem zamrożonych płac i braku wiary w to, że rząd może swoimi działaniami polepszyć ich sytuację ekonomiczną, gromadzą zarobione pieniądze i zmniejszają wszelkie wydatki, co pozwoli im chociaż trochę oszczędzić. Popyt konsumencki słabnie, a wraz z nim firmy zostają zmuszone do obniżenia cen towarów, tak aby ponownie zachęcić konsumentów do robienia zakupów i wydawania pieniędzy, co pozwoliłoby przedsiębiorcom wrócić na ścieżkę zysków. Pamiętajmy, że latem tego roku ceny konsumpcyjne po raz pierwszy od pół wieku spadły w ujęciu rocznym. Spadające ceny mają negatywny wpływ na zyski przedsiębiorstw. Zostają one zmuszone do cięcia płac i zwalniania pracowników, co w dłuższym terminie jest kolejnym czynnikiem wpływającym na obniżenie popytu konsumenckiego. W ten sposób Włochy wciągane są do spirali deflacyjnej, podobnej do tej której doświadczyła Japonia na przestrzeni ostatnich lat. Koszmarny scenariusz, którego decydenci polityki pieniężnej w strefie euro, z Mario Draghim na czele, za wszelką cenę starają się uniknąć. Analizy przygotowywane są przez członków SKNF WZ UW www.facebook.com/StrefaAnalityczna Studenckie Koło Naukowe Finansów Wydział Zarządzania UW Źródło:tradingeconomics.com Poziom inflacji we Włoszech 2010-2014 Od 2012 roku poziom inflacji systematycznie się obniża, a w lato tego roku inflacja spadła nawet poniżej 0, po raz pierwszy od ponad 50 lat. W październiku ceny wzrosły o 0,1% w ujęciu rocznym, a w listopadzie oczekiwany wzrost wynosi 0,19%. Prognozy inflacji w dłuższym terminie również nie napawają optymizmem. Źródło:tradingeconomics.com Prognozy inflacji we Włoszech Ekonomiści używając modelu ARIMA (autoregressive integrated moving average - model oparty na średnich kroczących) przewidują, że inflacja w 4 kwartale 2014 roku wyniesie 0,1% w ujęciu rocznym, natomiast w kolejnych kwartałach 2015 roku będzie to odpowiednio 0,06%, -0,09%,-0,09%. Analizy przygotowywane są przez członków SKNF WZ UW www.facebook.com/StrefaAnalityczna Studenckie Koło Naukowe Finansów Wydział Zarządzania UW Jednak Włochy i pojawiający się w tym kraju spadek cen nie są odosobnionym przypadkiem. Źródło:tradingeconomics.com Porównanie inflacji we Włoszech i Grecji 2010-2014 W innym południowym kraju Europy, również należącym do grupy PIGS, czyli Grecji ceny spadają od około 20 miesięcy, co widać na powyższym wykresie, natomiast w trochę większej gospodarce Hiszpanii ceny spadają od 5 miesięcy. Deflacja jest zatem zagrożeniem całej strefy euro, a w szczególności państw południa Europy, ale to w przypadku Włoch przynosi największe zmartwienie i niepokój mając na uwadze wielkość gospodarki (3 w strefie euro) i wysokość długu publicznego, którego temat zostanie poruszony w następnym akapicie. Analizy przygotowywane są przez członków SKNF WZ UW www.facebook.com/StrefaAnalityczna Studenckie Koło Naukowe Finansów Wydział Zarządzania UW 3. Dług publiczny i zadłużenie wobec spadających cen 132,6% - tyle wyniósł dług publiczny we Włoszech w porównaniu do PKB w 2013 roku. Ten wynik w całej Europie przebija tylko Grecja, której dług przekroczył już poziom 170%. Źródło:tradingeconomics.com Poziom długu publicznego w stosunku do PKB Zestawienie ogromnego zadłużenia ze spadającymi cenami należy do niebezpiecznych połączeń. Deflacja prowadząca do obniżenia dochodów przedsiębiorstw, które zmuszane są do redukcji personelu, płac i obniżenia cen sprzedawanych towarów powoduje, że dłużnicy mają mniej wolnych środków do obsługi zobowiązań, które mimo deflacji pozostają na stałym poziomie. Można na to również spojrzeć poprzez realną stopę procentową. Jeżeli w gospodarce w której stopy procentowe utrzymywane są na bardzo niskim poziomie (strefa euro to 0,05%) zaczyna występować deflacja, to oznacza, że de facto poziom realnych stóp procentowych w gospodarce wzrasta i zniechęca do zaciągania kredytów. Rosnąca inflacja ułatwia wysoko zadłużonym krajom spłacanie zadłużenia wynikającego z obligacji o danym oprocentowaniu. Jeżeli zadłużenie jest mierzone proporcjonalnie do wytwarzanej produkcji, to jeżeli produkcja rośnie to zadłużenie spada. Ważną rolę odgrywa tutaj wzrost cen, czyli inflacja. Wiadomo, że produkcję mierzymy w pieniądzach, zatem jeżeli Analizy przygotowywane są przez członków SKNF WZ UW www.facebook.com/StrefaAnalityczna Studenckie Koło Naukowe Finansów Wydział Zarządzania UW ceny towarów rosną to wraz z nimi wzrasta wartość produkcji, nawet jeżeli działalność gospodarcza znajduję się w stagnacji, tak jak we Włoszech. Jednak jeżeli działalność gospodarcza jest w stagnacji, a przy tym ceny towarów nie rosną, a wręcz spadają to oznacza to, że faktyczny stosunek długu do produkcji w danej gospodarce wzrośnie. Źródło:tradingeconomics.com Prognozy długu rządowego w stosunku do PKB Prognozy długu na kolejne kwartały i lata tylko wzbudzają niepokój i na horyzoncie nie widać możliwości obniżenia zadłużenia w następnych latach. Według ekonomistów dług rządowy w stosunku do PKB sięgnie już poziomu 147% w 2020 roku. 4. Starzejące się społeczeństwo – kolejne wyzwanie Podobnie jak Japonia, Włochy mają jedne z najstarszych i najszybciej starzejących się populacji na świecie, czyli tych którzy raczej nie wydają pieniędzy i nie wspomagają popytu konsumenckiego. Czas na kilka faktów dotyczących przekroju wiekowego we włoskim społeczeństwie. Włochy są trzecią najstarszą populacją na świecie, zaraz po Japonii i Niemcach. Przeciętny Włoch ma obecnie 44,5 lat. Wskaźnik obciążenia demograficznego jest najwyższy w całej Europie co oznacza, że na 100 pracujących mieszkańców przypada 32,7 mieszkańców w wieku nieprodukcyjnym. Dodatkowo 150 osób w wieku powyżej 65 lat przypada na 100 osób w wieku poniżej 14 lat i według prognoz do 2050 roku stosunek ten ma wzrosnąć do poziomu 263/100. Czy tylko ja uważam, że wygląda to niepokojąco ? Dodatkowo młodzi Włosi opuszczają kraj w poszukiwaniu lepszych perspektyw pracy i rozwoju, a to przecież oni powinni być tą siłą napędowa dla gospodarki. Są oni grupą najbardziej dotkniętą ostatnimi zwolnieniami, a listopadowy poziom bezrobocia wśród młodych wyniósł 43,3%. Ludzie wydają więcej pieniędzy, gdy widzą swoją przyszłość w lepszych barwach, a we Włoszech, podobnie jak w Japonii, brak wzrostu gospodarczego i rozwoju stał się chroniczny. Analizy przygotowywane są przez członków SKNF WZ UW www.facebook.com/StrefaAnalityczna Studenckie Koło Naukowe Finansów Wydział Zarządzania UW Źródło:tradingecnomics.com Poziom bezrobocia wśród młodych < 25lat Wykres prezentujący poziom bezrobocia wśród młodych osób we Włoszech. Widać systematyczny wzrost od 2010 roku, a obecne poziomy należą do rekordowo wysokich. Blisko połowa osób poniżej 25 roku życia w tym kraju jest bez pracy i perspektyw na przyszłość, zatem chwytają się ostatniej deski ratunku jaką jest emigracja do państw dających im lepsze możliwości rozwoju i wyższy komfort życia. 5. Podsumowanie Trwała deflacja będzie wyrzucała kolejne przedsiębiorstwa z biznesu, jeszcze bardziej zmniejszała i tak już zamrożone płace i dalej będzie podnosiła bezrobocie. Rosnący dług może w końcu doprowadzić do niewypłacalności kraju i wymuszonym wyjściu ze strefy euro. Pojawia się co raz więcej głosów wśród europejskich przedstawicieli władz i biznesu, aby Unia Europejska zrezygnowała ze swoich surowych zasad fiskalnych i rozpoczęła inwestycje w tworzenie nowych miejsc pracy. Przedstawiciele włoskiego rządu starają się robić jak najwięcej, aby zatrzymać spadek cen i tym samym polepszyć sytuację mieszkańców. Premier Matteo Renzi w maju tego roku postanowił obniżyć podatek dochodowy o 80€ miesięcznie dla osób o najniższych dochodach. Zdaje się jednak, że to działanie nie przynosi spodziewanych efektów przede wszystkim dlatego, że Włosi nie do końca wierzą w dobre intencje rządzących. Agencja Analizy przygotowywane są przez członków SKNF WZ UW www.facebook.com/StrefaAnalityczna Studenckie Koło Naukowe Finansów Wydział Zarządzania UW Euromedia w przeprowadzonym badaniu pokazała, że mimo ostatniego cięcia podatku dochodowego i tak 63% Włochów myśli, że w średnim terminie dojdzie do podwyżki podatków. Wczesne badania wskazują na to, że mieszkańcy Włoch wszelką pomoc od rządu wolą "schować do skarpety" niż przeznaczyć ją na konsumpcje. Oprócz tego we Włoszech pojawia się co raz więcej polityków sceptycznie nastawionych do Unii Europejskiej i całej popularnie nazywanej Trojki (UE, ECB, MFW). Najbardziej znaną jest partia 5-star movement z charyzmatycznym przewodniczącym Beppe Grillo. Na początku listopada ogłosił on w mediach, że zrobi wszystko aby jak najszybciej doprowadzić do referendum na temat wyjścia ze strefy euro. W obecnym czasie inicjatywa ta może zdobyć duże poparcie zarówno wśród obywateli zawiedzionych sytuacją ekonomiczną i działaniami Unii Europejskiej jak i wśród polityków nastawionych eurosceptycznie. Czas pokaże czy takie referendum uda się zorganizować i zdobyć odpowiednią ilość głosów. I czas pokaże, czy wyjście ze strefy euro i powrót do liry jest w ogóle możliwy, bo wydaje się że włoscy politycy sympatyzujący z Unią Europejską jak i sami jej decydenci zrobią wszystko co w ich mocy, żeby nie dopuścić do opuszczenia strefy euro przez Włochy. Taki ruch mógłby tylko rozpocząć lawinową reakcję pozostałych państw południa Europy borykających się z podobnymi problemami do Włoch i w konsekwencji doprowadzić by to mogło do rozpadu całej strefy euro i pozostaniu w walutowej koalicji tylko kilku państw o najsilniejszych fundamentach. Analizy przygotowywane są przez członków SKNF WZ UW www.facebook.com/StrefaAnalityczna Studenckie Koło Naukowe Finansów Wydział Zarządzania UW Studenckie Koło Naukowe Finansów www.sknf.wz.uw.edu.pl Strefa Analityczna SKNF WZ UW: [email protected] www.facebook.com/StrefaAnalityczna Autorzy: Robert Pietrzak Raport sporządzony został przez członków Studenckiego Koła Naukowego Finansów WZ UW i ma charakter wyłącznie edukacyjny. Nie stanowi on rekomendacji w rozumieniu rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 19 października 2005 r. w sprawie informacji stanowiących rekomendacje dotyczące instrumentów finansowych, ich emitentów lub wystawców a zamieszczone w nim informacje, komentarze i opinie nie stanowią porad inwestycyjnych, rekomendacji lub ofert zakupu lub sprzedaży instrumentów finansowych a także nie są analizami inwestycyjnymi lub analizami finansowymi, o których mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi. Analizy przygotowywane są przez członków SKNF WZ UW www.facebook.com/StrefaAnalityczna