Kinematyka, dynamika, Szczególna Teoria Względności

Transkrypt

Kinematyka, dynamika, Szczególna Teoria Względności
Kinematyka,
Dynamika,
Elementy Szczególnej Teorii Względności
Fizyka – wykład 2
dla studentów kierunku
Informatyka
Wydział Automatyki, Elektroniki i Informatyki
Politechnika Śląska
Jacek Pawlyta
15 października 2007r.
Jacek Pawlyta
Kinematyka, Dynamika, Elementy Szczególnej Teorii Względności
Kinematyka – opis ruchu bez uwzględniania przyczyn ruchu
Jacek Pawlyta
Kinematyka, Dynamika, Elementy Szczególnej Teorii Względności
Kinematyka – opis ruchu
równanie toru – równanie opisujące ślad jaki ciało zakreśla w
przestrzeni,
Jacek Pawlyta
Kinematyka, Dynamika, Elementy Szczególnej Teorii Względności
Kinematyka – opis ruchu
równanie toru – równanie opisujące ślad jaki ciało zakreśla w
przestrzeni,
Jacek Pawlyta
Kinematyka, Dynamika, Elementy Szczególnej Teorii Względności
Kinematyka – opis ruchu
równanie toru – równanie opisujące ślad jaki ciało zakreśla w
przestrzeni,
f (x, y , z)
Jacek Pawlyta
Kinematyka, Dynamika, Elementy Szczególnej Teorii Względności
Kinematyka – opis ruchu
równanie ruchu – zależność położenia w przestrzeni od czasu
Jacek Pawlyta
Kinematyka, Dynamika, Elementy Szczególnej Teorii Względności
Kinematyka – opis ruchu
równanie ruchu – zależność położenia w przestrzeni od czasu
Jacek Pawlyta
Kinematyka, Dynamika, Elementy Szczególnej Teorii Względności
Kinematyka – opis ruchu
równanie ruchu – zależność położenia w przestrzeni od czasu
Jacek Pawlyta
Kinematyka, Dynamika, Elementy Szczególnej Teorii Względności
Kinematyka – opis ruchu
równanie ruchu – zależność położenia w przestrzeni od czasu
f (t), x(t), y (t), z(t)
Jacek Pawlyta
Kinematyka, Dynamika, Elementy Szczególnej Teorii Względności
Kinematyka – prędkość
→
→
−
→
d−
r (t)
r (t + ∆t) − −
r (t)
−
→
v (t) =
= lim
∆t→0
dt
∆t
Jacek Pawlyta
Kinematyka, Dynamika, Elementy Szczególnej Teorii Względności
Kinematyka – prędkość kątowa
→
→
−
→
d−
ϕ (t)
ϕ (t + ∆t) − −
ϕ (t)
−
→
ω (t) =
= lim
∆t→0
dt
∆t
Jacek Pawlyta
Kinematyka, Dynamika, Elementy Szczególnej Teorii Względności
Kinematyka – przyspieszenie
→
→
−
→
d−
v (t)
v (t + ∆t) − −
v (t)
−
→
a (t) =
= lim
∆t→0
dt
∆t
→
−
2
d r (t)
→
−
a (t) =
dt 2
Jacek Pawlyta
Kinematyka, Dynamika, Elementy Szczególnej Teorii Względności
Kinematyka – przyspieszenie kątowe
→
→
−
→
d−
ω (t)
ω (t + ∆t) − −
ω (t)
−
→
ε (t) =
= lim
∆t→0
dt
∆t
→
−
2
d ϕ (t)
→
−
ε (t) =
dt 2
Jacek Pawlyta
Kinematyka, Dynamika, Elementy Szczególnej Teorii Względności
Kinematyka – klasyfikacja ruchów
Jacek Pawlyta
Kinematyka, Dynamika, Elementy Szczególnej Teorii Względności
Kinematyka – klasyfikacja ruchów
jednostajny
Jacek Pawlyta
Kinematyka, Dynamika, Elementy Szczególnej Teorii Względności
Kinematyka – klasyfikacja ruchów
jednostajny (prostoliniowy, po okręgu)
−
→
v (t) = const
−
→
ω = const
Jacek Pawlyta
Kinematyka, Dynamika, Elementy Szczególnej Teorii Względności
Kinematyka – klasyfikacja ruchów
jednostajny (prostoliniowy, po okręgu)
−
→
v (t) = const
−
→
ω = const
jednostajnie zmienny
Jacek Pawlyta
Kinematyka, Dynamika, Elementy Szczególnej Teorii Względności
Kinematyka – klasyfikacja ruchów
jednostajny (prostoliniowy, po okręgu)
−
→
v (t) = const
−
→
ω = const
jednostajnie zmienny (prostoliniowy, po okręgu)
−
→
a (t) = const
−
→
ε = const
Jacek Pawlyta
Kinematyka, Dynamika, Elementy Szczególnej Teorii Względności
Dynamika – uwzględnienie sił działających na ciała i będących
przyczynami powstania ruchu, bądź zmiany ruchu
Jacek Pawlyta
Kinematyka, Dynamika, Elementy Szczególnej Teorii Względności
Dynamika – zasady dynamiki Newtona
Jacek Pawlyta
Kinematyka, Dynamika, Elementy Szczególnej Teorii Względności
Dynamika – zasady dynamiki Newtona
I zasada dynamiki Newtona
Jacek Pawlyta
Kinematyka, Dynamika, Elementy Szczególnej Teorii Względności
Dynamika – zasady dynamiki Newtona
I zasada dynamiki Newtona
→
−
F =0
Jacek Pawlyta
Kinematyka, Dynamika, Elementy Szczególnej Teorii Względności
Dynamika – zasady dynamiki Newtona
I zasada dynamiki Newtona
→
−
→
a =0
F = 0 =⇒ −
Jacek Pawlyta
Kinematyka, Dynamika, Elementy Szczególnej Teorii Względności
Dynamika – zasady dynamiki Newtona
I zasada dynamiki Newtona
→
−
→
a =0
F = 0 =⇒ −
II zasada dynamiki Newtona
Jacek Pawlyta
Kinematyka, Dynamika, Elementy Szczególnej Teorii Względności
Dynamika – zasady dynamiki Newtona
I zasada dynamiki Newtona
→
−
→
a =0
F = 0 =⇒ −
II zasada dynamiki Newtona
→
−
F 6= 0
Jacek Pawlyta
Kinematyka, Dynamika, Elementy Szczególnej Teorii Względności
Dynamika – zasady dynamiki Newtona
I zasada dynamiki Newtona
→
−
→
a =0
F = 0 =⇒ −
II zasada dynamiki Newtona
→
−
→
a 6= 0
F 6= 0 =⇒ −
Jacek Pawlyta
Kinematyka, Dynamika, Elementy Szczególnej Teorii Względności
Dynamika – zasady dynamiki Newtona
I zasada dynamiki Newtona
→
−
→
a =0
F = 0 =⇒ −
II zasada dynamiki Newtona
→
−
→
a 6= 0
F 6= 0 =⇒ −
→
−
→
−
F
a = m
Jacek Pawlyta
Kinematyka, Dynamika, Elementy Szczególnej Teorii Względności
Dynamika – zasady dynamiki Newtona
I zasada dynamiki Newtona
→
−
→
a =0
F = 0 =⇒ −
II zasada dynamiki Newtona
→
−
→
a 6= 0
F 6= 0 =⇒ −
→
−
→
−
F
a = m
III zasada dynamiki Newtona
Jacek Pawlyta
Kinematyka, Dynamika, Elementy Szczególnej Teorii Względności
Dynamika – zasady dynamiki Newtona
I zasada dynamiki Newtona
→
−
→
a =0
F = 0 =⇒ −
II zasada dynamiki Newtona
→
−
→
a 6= 0
F 6= 0 =⇒ −
→
−
→
−
F
a = m
III zasada dynamiki Newtona
→
−
FA
Jacek Pawlyta
Kinematyka, Dynamika, Elementy Szczególnej Teorii Względności
Dynamika – zasady dynamiki Newtona
I zasada dynamiki Newtona
→
−
→
a =0
F = 0 =⇒ −
II zasada dynamiki Newtona
→
−
→
a 6= 0
F 6= 0 =⇒ −
→
−
→
−
F
a = m
III zasada dynamiki Newtona
→
−
→
−
F A =⇒ F B
Jacek Pawlyta
Kinematyka, Dynamika, Elementy Szczególnej Teorii Względności
Dynamika – zasady dynamiki Newtona
I zasada dynamiki Newtona
→
−
→
a =0
F = 0 =⇒ −
II zasada dynamiki Newtona
→
−
→
a 6= 0
F 6= 0 =⇒ −
→
−
→
−
F
a = m
III zasada dynamiki Newtona
→
−
→
−
F A =⇒ F B
→
−
→
−
FA= FB
Jacek Pawlyta
Kinematyka, Dynamika, Elementy Szczególnej Teorii Względności
Układ inercjalny (galileuszowski) – poruszający się względem
innego układu ruchem jednostajnym prostoliniowym.
Jacek Pawlyta
Kinematyka, Dynamika, Elementy Szczególnej Teorii Względności
Układ inercjalny (galileuszowski) – poruszający się względem
innego układu ruchem jednostajnym prostoliniowym.
Względność ruchu – dla układów inercjalnych nie ma możliwości
stwierdzenia, który znajduje się w ruchu, a który nie!
Jacek Pawlyta
Kinematyka, Dynamika, Elementy Szczególnej Teorii Względności
Układ inercjalny (galileuszowski) – poruszający się względem
innego układu ruchem jednostajnym prostoliniowym.
Względność ruchu – dla układów inercjalnych nie ma możliwości
stwierdzenia, który znajduje się w ruchu, a który nie!
Jacek Pawlyta
Kinematyka, Dynamika, Elementy Szczególnej Teorii Względności
Układ inercjalny (galileuszowski) – poruszający się względem
innego układu ruchem jednostajnym prostoliniowym.
Względność ruchu – dla układów inercjalnych nie ma możliwości
stwierdzenia, który znajduje się w ruchu, a który nie!
Jacek Pawlyta
Kinematyka, Dynamika, Elementy Szczególnej Teorii Względności
Transformacja Galileusza
Jacek Pawlyta
Kinematyka, Dynamika, Elementy Szczególnej Teorii Względności
Transformacja Galileusza
x = x 0 + v · t,
y = y 0,
z = z 0.
Jacek Pawlyta
Kinematyka, Dynamika, Elementy Szczególnej Teorii Względności
Transformacja Galileusza
prędkość światła
Obserwacje obiektów poruszających z prędkościami zbliżonymi do
c nie zgadazają się z przewidywaniami transformacji Galileusza!
Jacek Pawlyta
Kinematyka, Dynamika, Elementy Szczególnej Teorii Względności
Szczególna Teoria Względności
Postulaty
1
Prędkość światła w próżni jest taka sama we wszystkich
układch inercjalnych i nie zależy od ruchu źródła światła.
Jacek Pawlyta
Kinematyka, Dynamika, Elementy Szczególnej Teorii Względności
Szczególna Teoria Względności
Postulaty
1
Prędkość światła w próżni jest taka sama we wszystkich
układch inercjalnych i nie zależy od ruchu źródła światła.
Jest to graniczna prędkość przekazywania sygnałów
(informacji) i poruszania się cząstek.
Jacek Pawlyta
Kinematyka, Dynamika, Elementy Szczególnej Teorii Względności
Szczególna Teoria Względności
Postulaty
1
Prędkość światła w próżni jest taka sama we wszystkich
układch inercjalnych i nie zależy od ruchu źródła światła.
Jest to graniczna prędkość przekazywania sygnałów
(informacji) i poruszania się cząstek.
2
Wszelkie prawa fizyki są identyczne we wszystkich inercjalnych
układach odniesienia.
Jacek Pawlyta
Kinematyka, Dynamika, Elementy Szczególnej Teorii Względności
Szczególna Teoria Względności
Konsekwencje
1
Dylatacja (wydłużenie) czasu
Jacek Pawlyta
Kinematyka, Dynamika, Elementy Szczególnej Teorii Względności
Szczególna Teoria Względności
Konsekwencje
1
Dylatacja (wydłużenie) czasu
0
∆t = q∆t 2
1− v 2
c
Jacek Pawlyta
Kinematyka, Dynamika, Elementy Szczególnej Teorii Względności
Szczególna Teoria Względności
Konsekwencje
1
Dylatacja (wydłużenie) czasu
0
∆t = q∆t 2
1− v 2
c
2
Kontracja (skrócenie) długości
Jacek Pawlyta
Kinematyka, Dynamika, Elementy Szczególnej Teorii Względności
Szczególna Teoria Względności
Konsekwencje
1
Dylatacja (wydłużenie) czasu
0
∆t = q∆t 2
1− v 2
c
2
Kontracja
q (skrócenie) długości
l = l0 ·
1−
v2
c2
Jacek Pawlyta
Kinematyka, Dynamika, Elementy Szczególnej Teorii Względności
Transformacja Lorentza
x0 + v · t
x= q
2
1 − vc 2
x −v ·t
x0 = q
2
1 − vc 2
y = y0
y0 = y
z = z0
z0 = z
t=
t 0 + v · x 0 /c 2
q
1−
t0 =
v2
c2
Jacek Pawlyta
t − v · x/c 2
q
1−
v2
c2
Kinematyka, Dynamika, Elementy Szczególnej Teorii Względności
Szczególna Teoria Względności
Interwał czasoprzestrzenny
s=
q
(x 0 − x)2 + (y 0 − y )2 + (z 0 − z)2 − c 2 (t 0 − t)2
Jacek Pawlyta
Kinematyka, Dynamika, Elementy Szczególnej Teorii Względności
Szczególna Teoria Względności
Interwał czasoprzestrzenny
q
s = (x 0 − x)2 + (y 0 − y )2 + (z 0 − z)2 − c 2 (t 0 − t)2
s 2 < 0 – interwał czasowy,
s 2 > 0 – interwał przestrzenny.
Jacek Pawlyta
Kinematyka, Dynamika, Elementy Szczególnej Teorii Względności
Szczególna Teoria Względności
Relatywistyczne dodawanie prędkości
v=
v 0 +v 00
0 00
1+ v ·v2
c
Jacek Pawlyta
Kinematyka, Dynamika, Elementy Szczególnej Teorii Względności
Szczególna Teoria Względności
Relatywistyczne dodawanie prędkości
v=
v 0 +v 00
0 00
1+ v ·v2
c
v <<< c ?
Jacek Pawlyta
Kinematyka, Dynamika, Elementy Szczególnej Teorii Względności
Dynamika relatywistyczna
Masa reletywistyczna
m = qm0
2
1− v 2
c
Jacek Pawlyta
Kinematyka, Dynamika, Elementy Szczególnej Teorii Względności
Dynamika relatywistyczna
Masa reletywistyczna
m = qm0
2
1− v 2
c
Pęd relatywistyczny
p = m · v p = qm0
2
·v
1− v 2
c
Jacek Pawlyta
Kinematyka, Dynamika, Elementy Szczególnej Teorii Względności
Dynamika relatywistyczna
Energia całkowita
E = m · c2
Jacek Pawlyta
Kinematyka, Dynamika, Elementy Szczególnej Teorii Względności
Dynamika relatywistyczna
Energia całkowita
E = m · c2
E = qm0 2 · c 2
1− v 2
c
Jacek Pawlyta
Kinematyka, Dynamika, Elementy Szczególnej Teorii Względności
Dynamika relatywistyczna
Energia całkowita
E = m · c2
E = qm0 2 · c 2
1− v 2
c
Energia spoczynkowa
E0 = m 0 · c 2
Jacek Pawlyta
Kinematyka, Dynamika, Elementy Szczególnej Teorii Względności
Dynamika relatywistyczna
Energia całkowita
E = m · c2
E = qm0 2 · c 2
1− v 2
c
Energia spoczynkowa
E0 = m 0 · c 2
Energia kinetyczna
Ek = E − E0
można pokazać (rozwijając 1 − (v /c)2 w szereg), że dla v <<< c
2
Ek = m·v
2
Jacek Pawlyta
Kinematyka, Dynamika, Elementy Szczególnej Teorii Względności

Podobne dokumenty