Krąg Biblijny z Lucenarium

Krąg biblijny
z
Lucernarium
8
Lucernarium
Liturgia Światła
Nazwa Lucernarium wywodzi się od łacińskiego słowa lucerna tj. lampa. Błogosławienie
światła, początkowo proste, które rozwinęło się w oficjum celebrowane przez zapalanie
lamp pod koniec dnia. Geneza Lucernarium wiąŜe się z Ŝydowskim zwyczajem
błogosławienia lampy w piątek wieczorem i w sobotę, by w ten sposób zaznaczyć
początek i zakończenie szabatu. Chrześcijanie, przejmując ten zwyczaj, pogłębili jego
znaczenie. Światło jest dla chrześcijan nie tylko darem Boga, ale przede wszystkim
symbolem Chrystusa, który oświeca człowieka pogrąŜonego w ciemnościach grzechu.
Lucernarium przybierało róŜne formy. Tradycja Apostolska podaje opis Lucernarium w
związku z agapą. Wieczorem diakon przynosił lampę, biskup stojąc pośrodku
zgromadzonych, składał dziękczynienie (w słowach modlitwy którą umieszczono w
podanym dalej obrzędzie). W Konstytucjach Apostolskich (ok. 380 r.) Lucernarium
obejmowało takŜe śpiew psalmów, słowo diakona, hymn Fos hilaron i błogosławieństwo
końcowe. Najbardziej znaczące ślady Lucernarium zachowały się w liturgii mediolańskiej,
hiszpańskiej i galijskiej. Błogosławieństwo ognia i paschału w Wigilię Paschalną stanowi
najpełniejszy pomnik obrzędu Lucernarium. W niektórych krajach po Vaticanum II
przywrócono ten obrzęd. W liturgii ambrozjańskiej i starohiszpańskiej Nieszpory kaŜdego
dnia rozpoczynają się Lucernarium oraz responsorium mówiącym o świetle. Podobnie w
liturgii bizantyjskiej śpiewa się epilichni psalmi: 141; 142; 130; 117, a następnie po
wielkim wejściu Fos hilaron. Powracając do praktyki Lucernarium, podkreśla się, Ŝe nie
musi ono być związane z Nieszporami (choć w tradycji tak było), moŜna je celebrować
przy róŜnych okazjach lub podczas spotkań w małych grupach. Odbywa się wejście ze
światłem, wykonuje się hymn Fos hilaron, Psalm 141, stosuje się kadzidło. Jest to
nawiązanie do dawnego rytu. O kadzidle wspominali: Prudencjusz, AmbroŜy oraz
Hieronim.
(ks. Bogusław Nadolski, Leksykon Liturgii)
Do uŜytku wewnętrznego Duszpasterstwa Liturgicznego parafii Św. Mikołaja we Wrocławiu
2
7
Nieprzyjaciela odpędź w dal
I Twym pokojem obdarz wraz.
Niech w drodze za przewodem
Twym
Miniemy zło, co kusi nas.
Daj nam przez Ciebie Ojca znać,
Daj, by i Syn poznany był.
I Ciebie, jedno tchnienie Dwóch,
Niech wyznajemy z wszystkich sił.
Po odśpiewaniu jednego z podanych wyŜej hymnów przewodniczący pokazuje wezwanemu do Biblii
odpowiednie miejsce w Piśmie. Wezwany dotyka je i całuje. Następnie przewodniczący rozpoczyna
błogosławieństwo mówiąc:
P.
Błogosławcie święte Imię Pana, Boga naszego.
Wezwany, czyniąc głęboki ukłon odpowiada:
Lektor:
Błogosławiony Pan, Bóg nasz, * błogosławiony na wieki.
Wszyscy, czyniąc ukłon, włączają się w błogosławieństwo mówiąc:
Błogosławiony jesteś Panie, BoŜe nasz, * Królu wszechświata, *
który wybrałeś nas spośród wszystkich narodów * i objawiłeś nam
swoje Słowo. * Błogosławiony jesteś Panie, dający Słowo śycia.
W.
Następnie wezwany odczytuje wyznaczony fragment Pisma Świętego. Po przeczytaniu wybranego
fragmentu kontynuuje błogosławieństwo:
Lektor: Błogosławiony
jesteś Panie, BoŜe nasz,
Przewodniczący liturgii wnosi zapaloną świecę w asyście turyferariusza i nawikulariusza i
zatrzymuje się przed pulpitem. Zamiast procesji wejścia moŜna zapalić świecę przy pulpicie.
Przewodniczący trzyma świecę, w tym czasie śpiewa się hymn:
HYMN WIECZORNY FOS HILARON
O pogodna światłości *
Ojca świętej chwały,
Nieśmiertelnego Pana niebiosów i ziemi, *
Jezu Chryste!
Pod zachód dzień nam dobiegł cały †
I gwiazdę juŜ wieczorną *
oczyma naszymi Oglądamy w niebie.
Ku czci Twojej, BoŜe, Ojcze, *
Synu i Duchu świętości,
Śpiewamy, boś godzien jest, o Panie, †
by o kaŜdej porze głoszono Twoją chwałę, *
zboŜnymi pieśniami.
O wielki Synu BoŜy, *
Tyś Ŝycia szafarzem,
Przeto Ci świat pieśń chwały *
wdzięcznie składa w darze.
Po odśpiewaniu hymnu przewodniczący unosi świecę i śpiewa:
P. Światło
Wszyscy je podejmują mówiąc dalej:
Królu wszechświata, który dałeś nam Słowo prawdy * i zaszczepiłeś
w nas Ŝycie wieczne. * Błogosławiony jesteś Panie, dający Słowo. *
Błogosławiony Odwieczny Logos, * Syn Twój Jednorodzony,
Odkupiciel nasz. * Błogosławiony na wieki. * Amen. Alleluja.
W.
Następuje rozwaŜanie Słowa BoŜego w ciszy; po nim komentarz przewodniczącego do rozwaŜanego
fragmentu Pisma; potem dzielenie Słowem; następnie modlitwa uwielbienia i dziękczynienia; po niej
(jeśli przewodniczącym jest kapłan) błogosławieństwo końcowe i rozesłanie.
Chrystusa.
Wszyscy odpowiadają:
Bogu niech będą dzięki. Radosna Światłości, Prawdziwa, Jedyna,
Mądrości, Jezu Chryste, Panie nasz.
W.
Przewodniczący, z pomocą asysty, rozpala świecznik od świecy, następnie, jeśli było wniesione
kadzidło, okadza pulpit z otwartą księgą Pisma Świętego oraz świecznik. W tym czasie wykonuje się
Psalm 141 z antyfoną:
I wzniósł się dym kadzideł, * jako modlitwy świętych, / z ręki
anioła przed Bogiem.
Ant.:
PSALM 141
Do Ciebie wołam, Panie, pośpiesz mi z pomocą, *
usłysz mój głos, gdy wołam do Ciebie.
6
3
Niech moja modlitwa wznosi się przed Tobą jak kadzidło, *
a podniesione me ręce jak ofiara wieczorna.
Postaw, Panie, straŜ przy moich ustach *
i wartę przy bramie warg moich.
Nie skłaniaj mego serca do złego słowa, *
do popełniania niegodziwych czynów,
Bym nigdy z ludźmi, którzy nieprawość czynią, *
nie jadał ich potraw wybornych.
Łaską jest dla mnie chłosta z rąk sprawiedliwego, †
olejek występnego niech nigdy nie zdobi mej głowy, *
zawsze moja modlitwa sprzeciwia się ich złości.
A kiedy ich sędziowie popadli w moc BoŜą, *
zrozumieli, jak łagodne były moje słowa.
Jak grudy rozoranej ziemi, *
tak będą rozrzucone ich kości nad Otchłanią.
Do Ciebie bowiem, Panie, zwracam moje oczy, *
do Ciebie się uciekam, nie gub mojej duszy.
StrzeŜ mnie od sidła, które zastawili na mnie, *
i od pułapek złoczyńców.
Chwała Ojcu i Synowi, *
i Duchowi Świętemu.
Jak była na początku, teraz i zawsze *
i na wieki wieków. Amen.
I wzniósł się dym kadzideł, / jako modlitwy świętych, / z ręki anioła
przed Bogiem.
Ant.:
Następnie wykonuje się Responsorium, podczas którego włącza się pozostałe oświetlenie wnętrza.
RESPONSORIUM
Ty, Panie, zapalasz moją pochodnię, * BoŜe mój, rozjaśniasz moje
ciemności. W. Ty, Panie... P. Ty jesteś moim światłem i zbawieniem
moim. W. BoŜe mój... P. Chwała Ojcu i Synowi, * i Duchowi Świętemu.
W. Ty, Panie...
P.
Po Responsorium przewodniczący śpiewa Modlitwę, po której następuje przewidziane naboŜeństwo.
P.
Módlmy się.
4
Dziękujemy Ci, BoŜe, / przez Twojego Syna Jezusa Chrystusa, naszego
Pana, / przez którego nas oświeciłeś / objawiając nam niezniszczalne
światło. / PrzeŜyliśmy cały dzień / i doszliśmy do początku nocy ciesząc
się światłem dnia, / które Ty stworzyłeś, aby nas zaspokoić. / Dzięki
Twojej łasce i teraz nie brakuje nam światła. / Dlatego Cię chwalimy i
wysławiamy / przez Twojego Syna Jezusa Chrystusa, naszego Pana, /
przez którego, chwała i moc i cześć Tobie z Duchem Świętym / teraz i
zawsze i na wieki wieków.
W. Amen.
Następnie śpiewa się jeden z hymnów rozpoczynających Krąg biblijny:
Przybądź Duchu Święty
Spuść z niebiosów wzięty
Światła Twego strumień
Przyjdź, Ojcze ubogich
Dawco darów mnogich
Przyjdź, Światłości sumień
O najmilszy z gości
Słodka serc radości
Słodkie orzeźwienie
W pracy Tyś ochłodą
W skwarze Ŝywą wodą
W płaczu utuleniem
Światłości najświętsza
Serc wierzących wnętrza
Podaj Twej potędze
Bez Twojego tchnienia
CóŜ jest wśród stworzenia?
Jeno cierń i nędza
Obmyj co nie święte
Oschłym wlej zachętę
Ulecz serca ranę!
Nagnij, co jest harde
Rozgrzej serca twarde
Prowadź zabłąkane
Daj Twoim wierzącym
w Tobie ufającym
Siedmiorakie dary
Daj zasługę męstwa
Daj wieniec zwycięstwa
Daj szczęście bez miary
albo:
O Stworzycielu, Duchu, przyjdź,
Nawiedz dusz wiernych Tobie
krąg.
Niebieską łaskę zesłać racz
Sercom, co dziełem są Twych rąk.
Pocieszycielem jesteś zwan
I najwyŜszego Boga dar.
Tyś namaszczeniem naszych dusz,
Zdrój Ŝywy, miłość, ognia Ŝar.
Ty darzysz łaską siedemkroć,
Bo moc z prawicy Ojca masz,
Przez Boga obiecany nam,
Mową wzbogacasz język nasz.
Światłem rozjaśnij naszą myśl,
W serca nam miłość świętą wlej
I wątłą słabość naszych ciał
Pokrzep stałością mocy Twej.
5