integracja baz danych przestrzennych dostępnych w

Joanna Bac-Bronowicz
Akademia Rolnicza we Wrocławiu, Instytut Geodezji i Geoinformatyki
INTEGRACJA BAZ DANYCH PRZESTRZENNYCH
DOSTĘPNYCH W ZASOBIE GEODEZYJNYM
I KARTOGRAFICZNYM
Projekt celowy Nr 6 T 12 2005C/06552 „Metodyka i procedury integracji, wizualizacji,
generalizacji i standaryzacji baz danych referencyjnych dostępnych w zasobie geodezyjnym
i kartograficznym oraz ich wykorzystania do budowy baz danych tematycznych” finansowany
ze środków Ministerstwa Edukacji Narodowej oraz Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii,
realizowany przez Akademię Rolniczą we Wrocławiu pod kierownictwem J. Bac-Bronowicz
ZARYS TREŚCI: Celem projektu jest najszybsze z możliwych opracowanie metod i procedur pozwalających na prowadzenie spójnego i kompletnego w skali kraju zbioru danych referencyjnych dostępnych w zasobie
geodezyjnym i kartograficznym wykorzystywanych do zasilania systemów
informacji geograficznej, systemów produkcji map, a także cyfrowych opracowań tematycznych. W ramach projektu zaproponowana zostanie koncepcja
baz danych wielorozdzielczych i wieloreprezentacyjnych. Na podstawie
wcześniej przeprowadzonej analizy, wprowadzone zostaną uzupełnienia i
modyfikacje w zakresie klasyfikacji i definicji obiektów, zasad identyfikacji
obiektów oraz struktur baz danych pozwalające na spójne operowanie danymi
przechowywanymi w bazach danych topograficznych VMAP L2 ( 1: 50 000),
BDT (1: 10 000), jak również elementami z wybranych baz ewidencji gruntów i budynków oraz bazami danych tematycznych SOZO i HYDRO. W
opracowaniu będzie przedstawiona realizacja projektu w odniesieniu do
obiektów pilotażowych. Dane po integracji będzie cechować zarówno duża
wiarygodność geometryczna, jak i aktualność (opracowanie na podstawie
nowej ortofotomapy, aktualizacji terenowej i opracowań wielkoskalowych).
Przyjęcie koncepcji wielorozdzielczych i wieloreprezentacyjnych baz danych
jako najkorzystniejszego rozwiązania wynika z prac pilotażowych oraz ekspertyz realizowanych w Głównym Urzędzie Geodezji i Kartografii oraz wielu
projektów badawczych finansowanych przez Komitet Badań Naukowych.
1. WSTĘP
W Polsce w ciągu ostatnich kilku lat wykonano różne urzędowe systemy gromadzące dane referencyjne i przetwarzające te dane do postaci map
cyfrowych – Bazę Danych Ogólnogeograficznych (BDO) o stopniu szczegółowości odpowiadającemu skali 1:250 000 (zleconą przez Główny Urząd
Geodezji i Kartografii - GUGiK), VMapę L2 dla całego kraju o dokładności
odpowiadającej mapie w skali 1:50 000 (realizowaną przez Zarząd Geografii
Wojskowej w standardach NATO, w porozumieniu z GUGiK), Bazę Danych
Topograficznych (TBD) o zasięgu odpowiadającym kilkuset arkuszom map
1:10 000 (zlecaną przez Główny Urząd Geodezji i Kartografii oraz Urzędy
Marszałkowskie) oraz częściowo - mapę zasadniczą i ewidencję gruntów i
budynków w formie elektronicznej. Wymienione bazy są oddzielnymi opracowaniami, o czterech poziomach dokładnościowych, różnym zakresie treści,
i jak dotąd, współdziałające ze sobą w niewielkim zakresie. Z założenia bazy
tych systemów zostały opracowane na podstawie różnych źródeł danych, w
różnym czasie. Były one przewidziane do innych zastosowań, tworzone - w
różnych uwarunkowaniach organizacyjno-technologicznych i przeznaczone
dla różnych grup użytkowników. Dla prawidłowego funkcjonowania Krajowego Systemu Informacji Geograficznej konieczne jest możliwie jak najszybsze opracowanie metod i procedur pozwalających na prowadzenie spójnego i
kompletnego w skali kraju zbioru referencyjnych baz danych, dostępnych w
zasobie geodezyjnym i kartograficznym, z przeznaczeniem dla zasilania systemów informacji geograficznej, systemów produkcji map, a także cyfrowych
opracowań tematycznych.
Służba geodezyjna i kartograficzna jest obecnie na etapie definiowania
SDI (infrastruktury danych przestrzennych) w Polsce. W tym kontekście należy spojrzeć na wszystkie wymienione bazy jako na dane referencyjne, które
powinny współpracować w możliwie szerokim zakresie i stanowić osnowę
dla specjalistycznych opracowań tematycznych. W pierwszej kolejności wydaje się celowe zapewnienie spójności prac w zakresie tworzenia TBD i
VMapy L2+ (drugiej edycji). Wstępne koncepcje harmonizacji i integracji baz
w oparciu o dane EGiB, TBD, VMap L2 i bazy SOZO i HYDRO przedstawiały w ostatnich dwóch latach niektóre urzędy marszałkowskie i powiatowe.
Założenia teoretyczne wielorozdzielczej Bazy Danych Topograficznych były
przedstawiane między innymi w publikacjach i czasopismach branżowych,
(Gotlib i in. 2005, 2006, 2006a; System informacji...2005). W tym projekcie
zostaną uwzględnione zebrane w GUGiK, CODGiK, WODGiK itd. dotychczasowe opracowania i koncepcje na temat TBD, VMAP2, VMAP2+, BDO,
SOZO, HYDRO, Systemu Zarządzania TBD, Systemu Kontroli Danych,
Geoserwera ZGW, Geoportalu, Banku Nazw Geograficznych, EGiB, prac KT
nr 297 do spraw informacji geograficznej oraz innych opracowań dotyczących
integracji, wizualizacji, generalizacji i standaryzacji baz danych (BacBronowicz i in. 2003, 2003a, 2004, 2004a, Christoffers F. i in.2005,Gotlib i
in. 2004b, 2004c, 2004d, 2005b)). Przed przystąpieniem do opracowania projektu zapoznano się z wdrożeniami INSPIRE - (obecnie głównie z pracami
zespołu ds. specyfikacji i harmonizacji danych). Zebrano też wnioski z projektów badawczych m. in. finansowanych przez Komitet Badań Naukowych i
realizowanych przez m.in. przez: Politechnikę Warszawską, AGH, IGiK,
Uniwersytet Warszawski i Wrocławski, ESRI, AR Wrocław oraz przeprowadzono konsultacje w różnych firmach: ESRI, GEOINVENT, GRID, INTERGRAPH, OPGK Kr., PPGK, PPWK WPG - na temat już opracowanych aplikacji użytecznych przy produkcji TBD, VMAP i opracowań tematycznych.
Wielokrotnie przeprowadzano dyskusje w Departamentach Geodezji i Kartografii Urzędów Marszałkowskich: Dolnośląskim, Lubuskim, Łódzkim, Małopolskim, Mazowieckim, Śląskim. Urzędy te ze względu na zróżnicowanie
warunków i wprowadzanych rozwiązań a przede wszystkim dobór danych
uznano jako reprezentatywne dla opracowania podstaw zamierzonej realizacji
wielopoziomowej bazy danych topograficznych. Zebrano tam informacji o
potrzebach użytkowników oraz dotychczasowym stanie prac nad harmonizacją danych w zasobie geodezyjnym i kartograficznym. Zagadnienie harmonizacji danych w Polsce przeanalizowano w kontekście rozwiązań europejskich.
Szczegółowo analizowano osiągnięcia dotyczące budowy wielorozdzielczych
baz w innych krajach (umowa twinningowa- PL 2003/IB-JH/01, ATKIS,
ZABAGED...). Jako szczególnie znaczącą uznano potrzebę współpracy z
Państwowym Instytutem Geologicznym w zakresie Mapy geologicznogospodarczej Polski.
2. OPRACOWANIE KONCEPCJI WIELOROZDZIELCZEJ
BAZY REFERENCYJNEJ
2.1. Główne założenia
Projekt celowy pt. „Metodyka i procedury integracji, wizualizacji, generalizacji i standaryzacji baz danych referencyjnych dostępnych w zasobie
geodezyjnym i kartograficznym oraz ich wykorzystania do budowy baz danych tematycznych” dotyczy opracowania takich zasad współdziałania urzędowych baz referencyjnych, aby w konsekwencji została zbudowana jedna
wielorozdzielcza baza georeferencyjna, której elementy będą miały możliwie
największą aktualność i dokładność dostosowaną do realnych warunków ich
pozyskania. Z kartograficznego punktu widzenia, baza będzie umożliwiała
aktualizację przez wprowadzenie nowego obiektu lub modyfikację obiektu już
istniejącego. Będzie to skutkowało między innymi zaktualizowniem lub dodaniem obiektu w każdym nowym produkcie kartograficznym. Jeżeli rzeka,
dla przykładu, zmieniła swój bieg po wiosennych roztopach i zostało to zmierzone i wprowadzone do bazy, to bez względu na skalę i rodzaj nowego opracowania kartograficznego, rzeka na mapach: topograficznej, sozologicznej,
geologicznej itp. będzie miała ten sam przebieg, z ewentualnymi zmianami
wynikającymi z generalizacji - ale tylko na etapie obrazowania. Po nałożeniu
informacji przestrzennych z innych baz wspólne elementy georeferencyjne
będą zgodne z innymi elementami treści.
W pierwszym etapie na podstawie wcześniej przeprowadzonej analizy,
wprowadzone zostaną uzupełnienia i modyfikacje w zakresie klasyfikacji i
definicji obiektów, zasad identyfikacji obiektów oraz struktur baz danych,
pozwalające na spójne operowanie danymi z bazy topograficznej VMap L2
(1:50 000), TBD (1:10 000) i wybranymi elementami z baz ewidencji gruntów i budynków oraz bazami danych tematycznych SOZO i HYDRO. Przy
opracowaniu Wielopoziomowej Bazy Danych Topograficznych (WBDT)
naturalny jest wybór koncepcji wielorozdzielczych i wieloreprezentacyjnych
baz danych przestrzennych (ang. MRDB). Idea budowy WBDT jest rozwinięciem istniejącej koncepcji TBD o drugi poziom skalowy (TBD2) wykorzystujący dane pozyskane z drugiej edycji VMap L2. Tak utworzona baza będzie w
założeniach pokrywała obszar całego kraju, a Urzędy Marszałkowskie będą
dysponować jednym spójnym systemem danych topograficznych, (zamiast
TBD na poziomie szczegółowości odpowiadającemu skali 1:10 000 i
VMapL2 1:50 000). Podobne założenia są podstawą rozwiązań przyjętych w
Niemczech i innych krajach. Przykład dotychczasowej „harmonizacji” danych
w Polsce przedstawiono na rys.1.
Rys.1. Złożenie warstw z elementami związanymi tematycznie z lasami z Bazy
Danych Topograficznych, VMapy L2 obu edycji i Bazy Danych Ogólnogeograficznych na tle ortofotomapy. Fragment arkusza M-33-34-A-b-1
2.2. Prace eksperymentalne
Pierwsze prace eksperymentalne w ramach projektu zostały wykonane przez firmy geodezyjne i kartograficzne: GeoInvent, WPG, OPGK
Kraków i PPGK. Dla wybranego obszaru województwa dolnośląskiego,
po uzgodnieniu zakresu w WODGiK, została wykonana Baza Danych
Topograficznych na drugim poziomie uogólnienia treści (nazwana
TBD2), która posłuży jako materiał doświadczalny do opracowania koncepcji wielorozdzielczej bazy referencyjnej Polski. W TBD2 został
zmniejszony zakres treści komponentu TOPO, zrezygnowano bowiem z
wydzielania obiektów należacych do klas: „Budynki” BB BD, „Ogrodzenia” BB OG 01 oraz „Obiekty inne”. Nie uwzględniono także komponentu KARTO, NMT i ORTOFOTO. Równolegle, dla tego samego obszaru,
wykonano VMapę L2 drugiej edycji, w wersji zharmonizowanej z TBD.
Dane sprawdzono pod względem aktualności i kompletności. Porównano
także dokładność wektoryzacji danych w bazach TBD2 oraz VMapL2.
Osiągnięte wyniki pokazały, że w obu przypadkach dokładnośc geometrycznej lokalizacji obiektów jest porównywalna. Na rys.2. przedstawiono
niewielki fragment porównania wyników wektoryzacji. Niezbędne okazało się opracowanie uzupełnień i modyfikacji w zakresie klasyfikacji i definicji obiektów, zasad identyfikacji obiektów oraz struktury baz danych.
Uspójnienie prac w zakresie tworzenia TBD i VMapy L2 edycji II wymaga wielu działań, począwszy od modyfikacji elementów modelu pojęciowego VMap po decyzję o możliwości opracowania TBD na dwóch poziomach szczegółowości. Należy zaznaczyć, iż przyjęcie tego rozwiązania
oznacza nie tylko przyspieszenie opracowania obu produktów, uniknięcie
podwójnego gromadzenia danych i podwójnych kosztów, ale także
Rys.2. Złożenie warstw dróg i hydrografii z TBD2 i VMapy L2 na tle ortofotomapy. Fragment arkusza M-33-34-A-b-1
otwiera nowe możliwości w zakresie wykorzystania danych i zgodności z
najnowszymi światowymi trendami w budowaniu wieloreprezentacyjnych baz
danych przestrzennych (MRDB – Mulitiresoluition / Multirepresentation Data
Base).
3. HARMONIZACJA BAZ DANYCH TEMATYCZNYCH I
OPRACOWANIE KONCEPCJI WYKORZYSTANIA WBDT JAKO
MODELU REFERENCYJNEGO DLA OPRACOWAŃ TEMATYCZNYCH
Z punktu widzenia użytkownika danych tematycznych istotna jest możliwość integracji danych przestrzennych pochodzących z wielu źródeł zewnętrznych. Zastosowanie odmiennych źródeł bazowych danych topograficznych lub też zastosowanie odmiennych technik wektoryzacji map analogowych sprawia obecnie, iż obiekty geometryczne w bazach danych przestrzennych GUGiK, PIG i IMiGW różnią się istotnie. Bezpośrednia integracja tych
danych jest praktycznie niemożliwa. Opracowanie spójnej w skali kraju bazy
referencyjnej i przyjęcie jej jako źródła danych topograficznych pozwoli na
rozwiązanie tego problemu. Ponadto częściowa przynajmniej harmonizacja
modeli pojęciowych baz danych tematycznych opracowywanych przez wymienione instytucje pozwoli na wdrożenie koncepcji systemu introperacyjnego umożliwiającego wspólne użytkowanie i analizę zróżnicowanych danych.
Ważnym elementem projektu jest opracowanie koncepcji harmonizacji baz
danych tematycznych: sozologicznej, hydrograficznej i geośrodowiskowej w
oparciu o WBDT. Zaawansowane są prace nad opracowaniem metodyki harmonizacji baz danych PIG (geologicznych, hydrogeologicznych i geośrodowiskowych) z przyszłą WBDT. Głównym zadaniem „Grupy PIG”, w ramach
omawianego projektu realizowanego w 2006 r. jest przeprowadzenie szczegółowej analizy możliwości integracji wybranych baz danych PIG z TBD i
VMap L2. W ramach tego zadania zostanie opracowana i zrealizowana koncepcja modyfikacji baz SOZO i HYDRO do nowo opracowanej struktury
bazy referencyjnej, a także zaproponowana modyfikacja technologii tworzenia baz sozologicznych i hydrograficznych dostosowanej do standardu nowej
VMapy.
W sytuacji kiedy realizowana jest koncepcja urzędowej bazy danych
topograficznych (TBD o dokładności geometrycznej odpowiadającej skali
1: 10 000) oraz VMAP L2 (o dokładności geometrycznej odpowiadającej
skali 1: 50 000), której celem jest zasilanie danymi przestrzennymi zarówno
systemów produkcji map topograficznych jak i systemów informacji geograficznej, celowe wydaje się:
• wykorzystanie urzędowych baz danych topograficznych jako źródłowych warstw referencyjnych dla wszystkich baz danych tematycznych,
• opracowania baz danych tematycznych jako ciągłych warstw wektorowych (bez podziału sekcyjnego na arkusze wydawnicze),
• harmonizacja modelu pojęciowego wybranych baz danych tematycznych (sozologicznej, hydrograficznej, geośrodowiskowej, hydrogeologicznej),
• opracowanie jednolitych słowników pojęć definiujących poszczególne obiekty i klasy obiektów oraz sposób ich klasyfikacji,
• standaryzacja poszczególnych opracowań zgodna z normami serii
ISO 19100.
Celem takiej bazy będzie gromadzenie i przechowywanie danych tematycznych o środowisku geograficznym Polski oraz ich udostępnianie dla celów opracowania map tematycznych różnych wersji oraz analiz przestrzennych dotyczących stanu środowiska. Zaletą takiego rozwiązania jest wykorzystanie referencyjnego systemu topograficznego i resortowych baz danych
tematycznych. Pozwoli to na obniżenie kosztów opracowania poszczególnych
map tematycznych, przy jednoczesnej porównywalności warstw tematycznych zgromadzonych w zintegrowanym systemie.
4. REPREZENTACJA KARTOGRAFICZNA WTBD ORAZ
WIELOWARIANTOWYCH MODELI KARTOGRAFICZNYCH DLA
POTRZEB MAP TEMATYCZNYCH WTBD, SOZOLOGICZNYCH I
HYDROGRAFICZNYCH ORAZ DBO
Opracowanie wieloskalowej reprezentacji cyfrowego modelu kartograficznego w Bazie Danych Topograficznych zostanie oparte na technologii
generalizacji baz danych topograficznych w skalach mniejszych od 1:10 000
[System informacji.., 2005 ]. Dane po integracji cechować będzie zarówno
duża wiarygodność geometryczna jak i aktualność (opracowanie na podstawie
nowej ortofotomapy, danych z aktualizacji terenowej i opracowań wielkoskalowych). Utworzenie bazy typu MRDB wywoła w konsekwencji konieczność
weryfikacji i wyboru metod wizualizacji danych. Dotychczas każda mapa
charakteryzowała się ustalonym zakresem szczegółowości i właściwym poziomem dokładności. W przypadku danych z baz MRDB w obrębie obszaru,
dla którego chcemy opracować mapę, dostępne dane mogą różnić się w poszczególnych fragmentach tak, co do szczegółowości, jak i dokładności. Z
drugiej strony dostępne są dane zgeneralizowane dla różnych poziomów skalowych. Proces odpowiedniego wyboru danych do wizualizacji i ich przedstawiania wymaga odpowiedniego podejścia do konstruowania legendy mapy
i doboru symboli kartograficznych uwzględniającego założenia wieloreprezentatywności przedstawień. Doprowadzenie do wielopoziomowego cyfrowego modelu kartograficznego wymaga odpowiedniego sklasyfikowania
obiektów i ustalenia właściwej hierarchii klas ułatwiającej prowadzenie procesów generalizacyjnych i wizualizacji danych.
Dlatego też jako jedno z pierwszych zadań zostanie opracowana klasyfikacja, typologia, hierarchizacja i agregacja obiektów pod kątem wizualizacji. Pod uwagę zostaną wzięte trzy kierunki generalizacji: temat, skala, właściwość przedstawianego obszaru, a także - dodawanie i dziedziczenie klas i
obiektów na różnych etapach wizualizacji. W bazie typu MRDB w zależności
od skali topograficznej i tematycznej obiekty geograficzne reprezentowane
będą przez różnego rodzaju obiekty geometryczne: punkty, linie i powierzchnie oraz ich kombinacje z użyciem różnych zmiennych graficznych. Wizualizacja multireprezentacji obiektów oparta będzie na odpowiednikach obiektów.
Dane tematyczne zbierane dla jednego obiektu rzeczywistego mają różną dokładność, precyzję, powtarzalność, zmienność, aktualność, wiarygodność, dostępność, kompletność, odpowiedzialność, „koszty i wartość”, a także
- różną dokładność reprezentacji geometrycznej. W zależności od potrzeb
zachodzi potrzeba wielowariantowej wizualizacji odnoszącej się do parametrów jakościowych wizualizowanych danych. Dla różnych skal tematycznych
opracowane zostaną różne reprezentacje obiektów. Podstawowymi zagadnieniami rozwiązanymi w tym zadaniu będą multireprezentacje typów wizualizacji w zależności od sąsiedztwa oraz multiwizualizacje obiektów w zależności
od celu (kontekstu) – potrzebnego użytkownikowi modelu przestrzennego
(wybór obiektów topograficznych) i modelu pojęciowego ( np. gęstość zaludnienia).
Zagadnienie staje się jeszcze bardziej skomplikowane, gdy istnieje konieczność analiz geograficznych obiektów i zjawisk mierzonych z różnymi
dokładnościami. W bazie łączone będą dane pochodzące z różnych źródeł
i okresów pomiarowych, a stąd potrzeba wielowariantowości reprezentacji
pozwalająca na przekaz informacji o źródle i wiarygodności danych.
Warstwy zintegrowanych multireprezentacji będą mogły być rozłączane
i dzielone na poszczególne warstwy, pozostając skorygowanymi i wzajemnie
dopasowanymi. Warstwy zintegrowanych danych zarówno potraktowane w
całości, jak i ich poszczególne elementy, mogą być wykorzystane w innych
opracowaniach. Zastosowanie MRDB zmniejsza możliwość powstania błędów zarówno w modelowani kartograficznym statycznym jak i dynamicznym.
5. GENERALIZACJA CYFROWEGO MODELU KRAJOBRAZU
W POSZCZEGÓLNYCH SZEREGACH SKALOWYCH
Dotychczasowa koncepcja modelowania rzeźby terenu (komponent
numeryczny model terenu (NMT) w Bazie Danych Topograficznych zakłada
opracowanie plików NMT (w formacie TIN i GRID o rozdzielczości 25 m) w
podziale sekcyjnym (arkuszowym). Opracowywana aktualnie nowelizacja
Wytycznych Technicznych komponentu NMT bazy BDT zakłada opracowanie modelu rzeźby terenu jako ciągłej, wektorowej reprezentacji form terenu
(linie strukturalne, punkty charakterystyczne, obszary wyłączeń, punkty masowe itp.). Ten sposób gromadzenia danych źródłowych pozwala na opracowanie procedur automatycznego wyboru reprezentatywnych dla danego poziomu uogólnienia form strukturalnych rzeźby terenu. Umożliwi to opracowanie koncepcji wieloskalowej (hierarchicznej) reprezentacji rzeźby terenu.
Podejście to (wieloreprezentacyjny model NMT) jest koncepcją unikalną, nie
stosowaną nigdy dotąd w Polsce. Zarysy tej koncepcji zostały przedstawione
w grancie badawczym dotyczącym system informacji topograficznej kraju,
zrealizowanym na Politechnice Warszawskiej (KBN nr 8T12E00120). W
ramach niniejszego projektu przewiduje się pełne rozwinięcie tej koncepcji i
przeprowadzenie praktycznej realizacji na wybranych obszarach.
Koncepcja wieloreprezentacyjnego modelu rzeźby terenu stanowi logiczne uzupełnienie idei wieloreprezentacyjnej bazy danych (WBDT), umożliwiając łączne analizowanie wszystkich komponentów topograficznych (System informacji...2005).
6. OPRACOWANIE WSTĘPNEJ KONCEPCJI STANDARYZACJI BAZ DANYCH PRZESTRZENNYCH
Wydaje się niezmiernie istotne, aby nowo projektowane i wdrażane systemy były zgodne z normami CEN/ISO przyjętymi w ramach INSPIRE. W
ramach projektu opracowany zostanie model pojęciowy, schemat aplikacyjny
i opis metadanych spójny dla wymienionych baz danych. Pierwszym zadaniem z zakresu standaryzacji było opracowanie metody tworzenia wspólnych
wykazów danych („słowników”) dla referencyjnych baz danych TBD, i
VMAP z BDO oraz tematycznych SOZO i HYDRO (nazwy cieków, jezior,
kanałów, oznaczenia szlaków komunikacyjnych, nazwy miejscowości) w
ramach harmonizacji istniejących baz danych najważniejszych dla infrastruktury danych przestrzennych w Polsce. Najpierw wykonana została analiza
dostępnych materiałów źródłowych, przedstawiono procedury wykorzystania
istniejących źródeł danych i przedstawiono założenia pierwszej wersji baz
danych zawierających wymienione rodzaje danych. W roku 2005 wykonano
słowniki dla VMap, TBD i BDO dla obszaru 2 województw (hydronimy,
oznaczenia szlaków komunikacyjnych, nazwy miejscowości, wykaz numerów
linii kolejowych)
Projekt był tworzony dwuetapowo:
1. Etap I – do 20 grudnia 2005: prototypowe zestawienie numeracji
2 województw małopolskiego i podkarpackiego
2. Etap II – do września 2006: po uwzględnieniu uwag zleceniodawcy,
wykonanie zestawienia numeracji dróg dla całej Polski.
Przy tworzeniu słownika miejscowości wykorzystano dwie bazy:
1.Bazę Nazw Geograficznych Polski – BNG ze względu na aktualność
( uwzględnianie poprawek KNMiOF) oraz zawartość (szereg atrybutów przydatnych dla projektu na przykład: współrzędne geograficzne środka miejscowości, źródło nazwy, liczba mieszkańców);
2. TERYT - urzędową bazę stworzoną przez GUS ze względu na unikalny
identyfikator miejscowości SYM (stosowany już w TBD i VmapL2). Bazy
różnią się nazewnictwem zarówno jednostek administracyjnych (powiat, gmina), jak i samych miejscowości. Wynika to z braku aktualizacji, niepoprawnego zapisu, rozbieżności zapisu, błędów literowych. O ile sprawdzenie poprawności nazewnictwa na poziomie powiatów i gmin nie nastręcza zbyt wie-
lu problemów, o tyle na poziomie nazw miejscowości lub ich części jest procesem czasochłonnym i zmusza do korzystania z materiałów terenowych.
Na rys.3 przedstawiono fragment bazy hydronimów.
Rys.3 Fragment zobrazowania zawartości bazy hydronimów
7. PODSUMOWANIE
Założenia projektu odpowiadają metodologii zarządzania projektami informatycznymi opartej na metodologii PRINCE 2. Wykorzystanie koncepcji baz danych wielorozdzielczych i wieloreprezentacyjnych jest
zgodne z wnioskami z prac oraz ekspertyzami realizowanymi w Głównym
Urzędzie Geodezji i Kartografii oraz projektów badawczych finansowanych
przez Komitet Badań Naukowych. Przedsięwzięcie jest realizowane w Akademii Rolniczej we Wrocławiu przy udziale naukowców z Politechniki Warszawskiej, Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, Uniwersytetu Warszawskiego i Wrocławskiego, Instytutu Geodezji i Kartografii oraz pracowników wydziałów geodezji i kartografii urzędów marszałkowskich (dolnośląskiego, lubuskiego, łódzkiego, małopolskiego, mazowieckiego i śląskiego), a
także praktyków z firm kartograficznych. Na etapie sformułowań założeń
WBDT przewiduje się zorganizowanie szerokiego środowiskowego forum
dyskusyjnego poświęconego ustaleniu praktycznie i ekonomicznie uzasadnionego minimum treści w możliwej do zrealizowania bazie i mapie topograficznej TBD2 dla całego kraju (o dokładności 1:10 000), która mogłaby powstać w ciągu najbliższych dwóch, trzech lat. Efektem końcowym projektu
będzie opracowanie dla GUGiK projektu założeń wytycznych technicznych
do WBDT.
PODZIĘKOWANIA ZA WSPÓŁDZIAŁANIE
Autorka pragnie wyrazić podziękowanie za merytoryczną i organizacyjną
pomoc w przygotowaniu projektu Kierownictwu i Pracownikom Głównego
Urzędu Geodezji i Kartografii, Państwowego Instytutu Geologicznego, Komitetu Badań Naukowych, Władzom Akademii Rolniczej we Wrocławiu, Dyrektorom Departamentów Geodezji i Kartografii oraz Kierownikom WODGiKów w Urzędach Marszałkowskich, a w sformułowaniu założeń - dr dr:
Dariuszowi Gotlibowi, Adamowi Iwaniakowi i Robertowi Olszewskiemu.
LITERATURA
Bac-Bronowicz J., Dukaczewski D. 2003, Ocena urzędowej kartografii w GUGiK na tle kartografii urzędowej w krajach europejskich. Opracowanie na zlecenie Głównego Geodety Kraju –
Bac-Bronowicz J., Pruszyńska-Wojciechowska M., Rutkowska G., Osuch D.,, Trojacki M..
2003a Opracowanie podstawowych założeń koncepcyjnych, technologicznych i ekonomicznych
w zakresie wydania drukiem mapy topograficznej w skali 1:10 000 z Bazy Danych Topograficznych (TBD) na przykładzie arkusza N-34-138-B-b-1. Opracowanie na zlecenie Głównego
Geodety Kraju.
Bac-Bronowicz J., Gotlib D., Olszewski R. 2004. Opinia nt. możliwości wykorzystania bazy
danych VMAP poziomu 2 przez cywilną służbę geodezyjno-kartograficzną. Opracowanie na
zlecenie Głównego Geodety Kraju.
Bac-Bronowicz J., Kaczyński Z. A., Krupski J., Pruszyńska-Wojciechowska M.,, Rutkowska G
Stankiewicz M. 2004a. Opracowanie zasad redakcji i edycji mapy topograficznej w skali
1:10 000 z bazy TBD. Opracowanie na z lecenie Głównego Geodety Kraju.
Christoffers F., Knoop H., Schröder C.2005. Sprawozdanie z misji z udziału w projekcie twinningowym PL 2003/IB-JH/0. Załącznik: Propozycja realizacji integracji katastru nieruchomości i TBD w Polsce.
Gotlib D., Olszewski R., Iwaniak I., Ostrowski W.,Wieczorek T., Wilczyński T.2004 b. Opracowanie założeń dotyczących prowadzenia wspólnych metadanych dla referencyjnych, topograficznych baz danych w Polsce (VMap2 i TBD).Opracowanie na z lecenie Głównego Geodety
Kraju.
Gotlib D., Olszewski R., Iwaniak I., Ostrowski W.,Wieczorek T., Wilczyński T.2004 c..Uspójnienie wybranych elementów modelu pojęciowego VMap L2 i Bazy Danych Topograficznych w
kontekście rozpoczęcia aktualizacji bazy VMap L2 (Vmap2 II edycji). Opracowanie na z lecenie
Głównego Geodety Kraju.
Gotlib D.,Plewa J., Tuszyner A., Wilk P., Zamrij P. 2004d. Koncepcja Systemu Zarządzania
bazą Danych Topograficznych. Opracowanie na z lecenie Głównego Geodety Kraju.
Gotlib D., Olszewski R., Iwaniak I., 2005, Czy to możliwe? Geodeta nr 1/2005
Gotlib D., Olszewski R., Iwaniak I, 2005a, Harmonizacja Mapy L2 i TBD. Geodeta 3/2006
Gotlib D.,. Jaroszuk R., Morańda M. Olszewski R, Stankiewicz M 2005 b..Opracowanie wskazówek metodycznych i technologicznych w zakresie wspólnego opracowania NMT dla Polski
przez państwową służbę geodezyjno kartograficzną oraz Zarząd Geografii Wojskowej. Opracowanie na z lecenie Głównego Geodety Kraju.
Gotlib D., Olszewski R., 2006. Integration of the Topographical Database, Map L2 Database
and selected cadastral data – a step towards the integrated, MRDB reference database in
Poland.Workshop of the ICA Commission on Generalisation and Multiple Representation.
Portland.
System informacji topograficznej kraju., 2005, Red. A. Makowski. OWPW. Warszawa