- Politechnika Wrocławska

microSzu – program do analizy preferencji rozmieszczenia obiektów
ekranowych
Marcin Kuli ski
Politechnika Wrocławska
Inspiracj dla powstania programu microSzu stały si badania nad u yteczno ci stron WWW,
prowadzone z udziałem u ytkowników. Badano preferencje zwi zane z rozmieszczeniem
typowych elementów strony internetowej, takich jak grupy odno ników wewn trznych
i zewn trznych, wyszukiwarka czy banery reklamowe (Bernard 2001a, 2001b) oraz preferencje
dotycz ce lokalizacji głównych elementów na stronie sklepu internetowego (Bernard 2003).
Metoda badawcza opierała si na wykorzystaniu tablicy podzielonej na pola oraz kart
symbolizuj cych poszczególne obiekty. Zadaniem u ytkownika było takie uło enie kart na
tablicy, które w mo liwie najlepszy sposób prezentowałoby jego oczekiwania odno nie
rozmieszczenia tych elementów na stronie internetowej. Wykorzystanie do analogicznych
bada odpowiedniego oprogramowania umo liwia ich przeprowadzenie na wi ksz skal oraz
w wydatny sposób ułatwia zbieranie i analiz uzyskanych danych.
Okno programu microSzu składa si z zasobnika kart, umieszczonego po lewej stronie, tablicy
podzielonej na pola, na której umieszczane s karty (centrum okna), oraz elementów
kontrolnych i informacyjnych w formie przycisków, list rozwijanych oraz pól tekstowych u dołu
okna (ryc. 1). Rozmiar wszystkich elementów ekranowych dopasowuje si do rozmiarów okna
przegl darki, w którym program został uruchomiony. W ten sposób mo e by on u ywany
zarówno na komputerach pracuj cych w wysokiej, jak i w ni szej rozdzielczo ci.
Ryc. 1. Okno główne programu pracuj cego w trybie „przeci gnij i upu
”
Program umo liwia układanie kart w dwóch trybach, które ankietowany mo e dowolnie wybiera
w trakcie pracy. Pierwszy z nich, przeci gnij i upu , polega na przeci ganiu wybranej karty
z zasobnika i upuszczaniu jej nad tablic . Emulowana w ten sposób jest fizyczna czynno
układania kart na tablicy. W trybie drugim, wybierz i maluj, program na laduje w pewnym
stopniu aplikacje graficzne: wybrany z zasobnika element zostaje otoczony ramk , a ka de
klikni cie w dowolne pole tablicy powoduje jej "zamalowanie" zaznaczon zawarto ci
1
zasobnika. W ka dym z trybów mo liwe jest usuni cie karty z tablicy poprzez pojedyncze
klikni cie lewym przyciskiem myszki nad odpowiednim polem.
Po wypełnieniu tablicy przez badanego mo liwe jest wy wietlenie wyników eksperymentu.
Program umo liwia wyprowadzanie wyników w trybie tekstowym oraz graficznym. Tryb tekstowy
(ryc. 2) mo e by przydatny w przypadku, gdy rezultaty maj by wprowadzone do bazy danych
lub arkusza kalkulacyjnego w celu przeprowadzenia na nich oblicze statystycznych lub wtedy,
gdy badania przeprowadzane s równolegle na wielu stanowiskach komputerowych. Wyniki
wy wietlane s
w osobnym oknie, ka dy wiersz prezentuje rezultaty pojedynczego
eksperymentu. Pierwszy element wiersza identyfikuje rozdzielczo
tablicy, na której
przeprowadzano badania, nast pnie odwzorowane s kolejne pola tablicy w kolejno ci:
pierwszy element pierwszego wiersza, drugi element pierwszego wiersza, kolejny element
pierwszego wiersza, pierwszy element drugiego wiersza itd. Je li dane pole jest zapełnione,
pojawia si nazwa zawartego w nim elementu (karty), kolejne pola oddzielane s rednikami.
Ryc. 2. Okno wyników tekstowych
Prezentacja wyników w trybie graficznym (ryc. 3) jest szczególnie przydatna wtedy, gdy
zbierane s wyniki uzyskane od wielu badanych podczas jednej sesji pracy z programem
uruchomionym na pojedynczym komputerze. Aplikacja zapami tuje wybory ka dego
ankietowanego i na tej podstawie generuje wynikowy zestaw tablic z rozbiciem na
poszczególne elementy (karty). Dla ka dego elementu przeprowadzana jest analiza g sto ci
wskaza poszczególnych obszarów tablicy. Informacje prezentowane s z wykorzystaniem skali
szaro ci: im ciemniejszy dany obszar tablicy, tym cz ciej wskazywany był on przez badanych
jako preferowane miejsce dla konkretnej karty. Dodatkowo obliczany jest równie procentowy
wska nik pokrycia ka dego pola tablicy.
Ryc. 3. Okno wyników graficznych
2
Aplikacja mo e by wykorzystywana zarówno do bada offline, jak i sprz ona z serwisem
WWW oraz baz danych (np. MySQL) w celu gromadzenia wyników bada preferencji
prowadzonych z wykorzystaniem Internetu. Program działa obecnie jedynie w rodowisku
przegl darek WWW opartych na silniku Gecko (Mozilla Firefox, Netscape Browser 8.0), ze
wzgl du
na
wykorzystanie
elementów
Document
Object
Model
Level
2
(http://www.w3.org/DOM/DOMTR) do dynamicznego zarz dzania zawarto ci oraz obsługi
zdarze . Mo liwe do skonfigurowania parametry obejmuj m.in. ilo kart w zasobniku, nazwy,
kolory i bitmapy przypisane konkretnym kartom oraz rozmiar tablicy u ywanej do
eksperymentów. Mo liwe jest równie ograniczenie elementów kontrolnych dost pnych dla
badanych i eksperymentatorów do minimum poprzez wybór konkretnego trybu wypełniania
tablicy oraz sposobu gromadzenia i prezentowania wyników. Poprawna konfiguracja
parametrów pracy wymaga minimalnej znajomo ci j zyka JavaScript.
BIBLIOGRAFIA
Bernard M. L., 2001, User expectations for the location of Web objects. Proceedings of the CHI '01
Conference, 171-172
Bernard M. L., 2001, Developing schemas for the location of common Web objects. Proceedings of the
Human Factors and Ergonomics Society 45th Annual Meeting, 1161-1165
Bernard M. L., 2003, Examining user expectations for the location of common e-commerce web objects.
Proceedings of the Human Factors and Ergonomics Society 47th Annual Meeting, 1356-1360
3