Metody i techniki wychowania

Metody i techniki wychowania
mgr Lidia Dąbrowa
Metody i techniki
wychowania
mgr Lidia Dąbrowa
Plan zajęć:
I.
Wstęp
- metoda wychowawcza.
II. Metody wychowania wg Muszyńskiego.
III. Metody wychowania wg Kruszewskiego.
IV. Metody wychowania wg Konarzewskiego.
V. Metody wychowania wg Krzysztoszka.
VI. Technika wychowania.
VII. Rodzaje technik wychowawczych.
VIII.Narzędzia badawcze.
IX. Podsumowanie.
Metody i techniki
wychowania
mgr Lidia Dąbrowa
Metoda wychowania
systematycznie stosowany sposób
postępowania wychowawcy,
zmierzający do wywołania u
wychowanków takiej działalności
własnej, jaka jest w stanie
doprowadzić do pożądanych zmian w
ich osobowości.
Metody i techniki
wychowania
mgr Lidia Dąbrowa
METODY WYCHOWANIA WG MUSZYŃSKIEGO
1.Metoda wpływu sytuacji - polega na oddziaływaniu pośrednim
za pomocą sytuacji, które wychowawca może tworzyć, aby organizować
doświadczenie wychowanków.
-nagradzanie wychowawcze - to takie działania wychowawcy, które
polegają na wywołaniu określonych pozytywnych konsekwencji w
następstwie zachowań wychowanka, który dostatecznie często
nagradzany nabiera poczucia integracji i bezpieczeństwa.
-karanie wychowawcze - polega na zwalczeniu zachowań destruktywnych
i obniżeniu prawdopodobieństwa ich wystąpienia w przyszłości.
-instruowanie - polega na ukazywaniu wychowankowi niedostrzegalnych
przez niego aspektów sytuacji, na zwracaniu jego uwagi na następstwa
poszczególnych zachowań.
-organizowanie doświadczeń wychowanka – może polegać na takim
manipulowaniu poszczególnymi elementami, aby działania konstruktywne
przyniosły wychowankowi w konsekwencji następstwa pozytywne z
punktu widzenia jego motywów.
-przydzielanie funkcji i ról społecznych - wychowawca wdraża
dziecko do pełnienia przydzielonej roli lub funkcji odwołując się
do jego inicjatywy, a unikając przymusu, powinien zapewniać mu
maksimum swobody w wywiązywaniu się ze swoich zadań.
Metody i techniki
wychowania
mgr Lidia Dąbrowa
2. Metody wpływu osobistego -
wynikają z
naturalnej skłonności człowieka do naśladowania innych osób
mających uznanie i autorytet.
-wysuwanie sugestii - wywoływanie odpowiednich reakcji
może dokonywać się przez sygnalizowanie wychowankowi
czego się od niego oczekuje.
-perswazja - polega na podsuwaniu wychowankom określonych
rozwiązań przez posłużenie się odpowiednio dobranym
zespołem argumentów.
-przykład osobisty - wywieranie wpływu przez dostarczanie
wzorów zachowania i reagowania.
-aprobata i dezaprobata - polega na okazaniu uznania lub
jego braku, które nie powoduje żadnych następstw.
Metody i techniki
wychowania
mgr Lidia Dąbrowa
3.Metody wpływu społecznego - polegają na
znaczącym wychowawczo i atrakcyjnym oddziaływaniu zespołu
wychowawczego. Wychowawca nie narzuca zespołowi własnych
przekonań, ale na zasadzie współdziałania umożliwia wychowankom
aktywne uczestnictwo.
-modyfikacja celów zespołu - polega na zabiegach sprzyjająch
bądź podnoszeniu atrakcyjności życia w zespole lub wprowadzeniu
nowych rodzajów aktywności zespołu.
-kształtowanie norm postępowania w zespole - polega na
dopasowaniu norm wcześniej nabytych oraz kształtowaniu się
nowych w wyniku funkcjonowania w zespole.
-przekształcenie struktury wewnętrznej grupy – wychowawca
umacnia pozycję jednostek posiadających dodatni wpływ na ogół
grupy.
-nadawanie właściwego kierunku działania kontroli społecznej w
zespole – wychowawca wpływa na poglądy członków zespołu nadając
odpowiedni tok, treść i kierunek tym reakcjom, objętym
mianem kontroli społecznej.
Metody i techniki
wychowania
mgr Lidia Dąbrowa
4. Metody kierowania samowychowaniem
polegają na czynnym ustosunkowaniu się do procesu własnego rozwoju.
O samowychowaniu można mówić, wówczas gdy wychowanek uświadamia sobie cele
prowadzące do rozwoju indywidualnego jednostki, oraz ukształtował w sobie źródła
dążenia do nich. Jest na wyższym etapie pracy wychowawczej. Podłożem jej jest
wewnętrzna potrzeba akceptacji wychowanka przez samego siebie i przez jego kolegów.
-metoda przybliżania wychowankowi celu pracy nad sobą-
wychowawca
powinien uświadomić wychowankowi cele jego wychowania, do których powinien sam
zmierzać.
-metoda stymulowania wychowanka do realizacji programu pracy nad
sobą-przynosi w efekcie nową, niepowtarzalną indywidualność, jest także - wbrew
znaczeniu konwencjonalnemu - twórczością
-metoda przyswajania wychowankowi określonych metod i technik
pracy nad sobą- wychowawca powinien przyswoić mu techniki pracy nad własną
osobą w zakresie poznawania siebie samego.
Wszystkie oddziaływania muszą dążyć do przyswojenia przez osobę wychowanka
fundamentalnych metod samowychowania. Korzystne jest by to właśnie wychowawca
własną osobą ukazywał pozytywny wzór pracy nad własną sobą.
Metody i techniki
wychowania
mgr Lidia Dąbrowa
METODY WYCHOWANIA WG KRUSZEWSKIEGO
1.Metody strukturalne:
-stanowienie obyczajów - zadaniem wychowawcy jest zdefiniowanie ról i
stosunków miedzy rolami, obsadzanie tych ról lub określenie reguł
obsady i nadzór nad przestrzeganiem obyczajów.
-dyfuzja obyczajów - opiera się na naśladowaniu pewnych zachowań.
Kontaktujące się ze sobą zbiorowości ludzkie przejmują od siebie
rozwiązania swych żywotnych problemów.
-pobudzanie wynalazczości zespołowej - polega ona na takim kierowaniu
społecznością, by ona sama wytworzyła wychowawczo pożądane
obyczaje.
2. Metody sytuacyjne - wszystkie te schematy działania z
wykorzystaniem, których wychowawca odpowiada na sytuacje zakłócenia
powstające w klasie.
- nagradzanie i karanie
- przekonywanie i stawianie zadań - polega na reinterpretowaniu
sytuacji wychowanka poprzez dodanie do niej przejawów
zewnętrznej woli.
Metody i techniki
wychowania
mgr Lidia Dąbrowa
METODY WYCHOWANIA WG KONARZEWSKIEGO
1.
Metody indywidualne
-nagradzanie i karanie
-modelowanie -
dostarczanie wzorców przez wychowawcę, dawanie przykładu.
-metoda perswazji -
tworzenie i przekazywanie wychowankowi komunikatów
językowych w celu wywołania w strukturach jego wiedzy zmian o różnym zasięgu.
-metoda zadaniowa -
polega na uruchamianiu i ukierunkowywaniu własnej aktywności
wychowanka za pomocą stawianych mu zadań w celu wywołania wielostronnych zmian w
strukturach jego wiedz
1.
Grupowe metody wychowania:
-metoda kształtowania porównawczego odniesienia
- dla każdej jednostki
w grupie pozostałe są pewnym układem odniesienia dla zdefiniowania jej sytuacji.
Każda jednostka podlega więc wpływowi odwołującemu się do mechanizmu uczenia się przez
obserwację.
-metoda kształtowania nacisku grupy-
grupa jako zbiór jednostek
współdziałających dla osiągnięcia wspólnego celu. Tu rolę mechanizmu regulacyjnego pełni
podział funkcji miedzy konkretnych członków, a więc społeczna struktura grupy. Każda
jednostka jest poddana naciskowi grupowemu.
-metoda kształtowania systemu ról i norm grupowych
-metoda kształtowania grupowych wzorców życia
Metody i techniki
wychowania
mgr Lidia Dąbrowa
METODY WYCHOWANIA WG KRZYSZTOSZKA
1. Metoda bezpośredniego oddziaływania wychow.
-wyjaśniająca (słowna)-metoda oceny postępów społeczno-moralnych
wychowanka
-nagroda i kara
2. Metoda bezpośredniego oddziaływania wych.
-organizowanie wielostronnej aktywności wychowanka
wokół ważnych zadań dla danej jednostki, szkoły lub
grupy
-organizowanie zespołu uczniowskiego-kierowanie procesem samowychowania
Metody i techniki
wychowania
mgr Lidia Dąbrowa
Techniki wychowawcze
jako część składowa metody wychowania
moralnego, polegającego na właściwym
organizowaniu pracy i życia uczniów są
środkami wychowawczymi,
podporządkowanymi tej metodzie.
Metody i techniki
wychowania
mgr Lidia Dąbrowa
Rodzaje technik wychowawczych:
1. Narady wychowawcze - umożliwiają uczniowi, którego zachowanie się jest
przedmiotem tego typu narady, poznanie siebie w świetle opinii, jaką mają o
nim jego koledzy z klasy.
2. Techniki socjodramatyczne(socjodrama) - stanowią spontaniczne
odegranie (udramatyzowanie) przez uczniów jakiegoś wydarzenia, sytuacji,
ukazanie osoby w działaniu, a także odpowiednie przedyskutowanie
przedstawionych improwizacji.
3. Techniki grupowe - stanowią swoisty sposób oddziaływań wychowawczych,
zmierzających do zdyscyplinowania klasy.
4. Techniki psychoterapeutyczne:
-psychodrama -
polega na improwizowanym odgrywaniu określonych ról
i udramatyzowanych zdarzeń.
-psychogimnastka -polega na tym, że członkowie grupy wypowiadają się i
komunikują niewerbalnie.
-psychorysunek -
polega na wykorzystaniu twórczo-kreacyjnej
aktywnośc jak: rysowanie, malowanie, modelowanie.
-muzykoterapia - polega na słuchaniu lub tworzeniu muzyki w celu
leczniczym.
Metody i techniki
wychowania
mgr Lidia Dąbrowa
Narzędzia badawcze
materiały lub urządzenia techniczne
służące do przeprowadzenia badań i
opracowania ich wyników.
Mogą to być zarówno testy, testy
programowe, kwestionariusze jak też
urządzenia techniczne: komputer,
magnetofon, aparat fotograficzny.
Metody i techniki
wychowania
mgr Lidia Dąbrowa