docOpinia ZP RPD z 28 maja 2014 r.
download 
Reklamacja Transkrypt
Opinia ZP RPD z 28 maja 2014 r.
Krajowa Reprezentacja Doktorantów Warszawa, dnia 28 maja 2014 r. Opinia prawna w przedmiocie urlopu doktoranta Niniejsza opinia została przygotowana w odpowiedzi na pytanie skierowane do Zespołu Prawnego Rzecznika Praw Doktoranta Krajowej Reprezentacji Doktorantów przez XXXXXXXXXXX [dalej jako: Doktorant] w dniu 9 maja 2014 roku. I [Stan faktyczny] Doktorant skierował następujące pytanie: 1) Czy osobie zatrudnionej na pełnym etacie w firmie prywatnej i nie będącej pracownikiem szkoły wyższej przysługuje jakikolwiek urlop szkoleniowy ( płatny lub bezpłatny ); Doktorant nadmienia, iż osoba ta nie została skierowana przez pracodawcę na studia doktoranckie, lecz rozpoczęła je z własnej inicjatywy (niestacjonarny tryb studiów). A nadto, osoba ta podpisała umowę o sfinansowanie części opłat za studia, w której zawarto następującą klauzulę: 1.Z tytułu uczestnictwa w Niestacjonarnych Studiach Doktoranckich, Pracownikowi nie przysługuje urlop szkoleniowy, ani zwolnienie z części dnia pracy na udział w zajęciach oraz pisanie pracy doktorskiej. 2. Postanowienia niniejszej umowy nie odbierają Pracownikowi możliwości ubiegania się w (w tym miejscu została wymieniona nazwa firmy) o dalsze świadczenia związane ze szkoleniem, stosownie do przepisów rozporządzenia MEN i MPiPS z dnia 12 października 1993r. w sprawie zasad i warunków podnoszenia kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego dorosłych (Dz. U. Nr 103, poz. 472; Dz.U. z 1996r. Nr 24, poz. 110). Krajowa Reprezentacja Doktorantów ul. Koszykowa 60/62 lok. 11, 00-673 Warszawa Tel./fax 22 623 83 09 www.krd.org.pl [email protected] Krajowa Reprezentacja Doktorantów II [Analiza prawna] Na wstępie warto zastanowić się nad kwestią, czy w powyższym stanie faktycznym znajdą zastosowanie przepisy ustawy z dnia 26 czerwca 1974 roku – Kodeks pracy czy też ustawy z dnia 14 marca 2003 roku o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki. Przepisy Kodeksu pracy dotyczące podnoszenia kwalifikacji zawodowych odnoszą się do tych pracowników, którzy z inicjatywy pracodawcy albo za zgodą pracodawcy zdobywają lub uzupełniają wiedzę i umiejętności. Pracownikom takim przysługują, z mocy ustawy, urlop szkoleniowy, a nadto – zwolnienie z całości lub części dnia pracy, na czas niezbędny, by punktualnie przybyć na obowiązkowe zajęcia oraz na czas ich trwania. Pracownik podnoszący kwalifikacje zawodowe oraz pracodawca mogą dodatkowo określić wzajemne prawa i obowiązki w tzw. umowie szkoleniowej. Postanowienia tej umowy nie mogą być jednak mniej korzystne dla pracownika niż te, które zostały uregulowane w Kodeksie pracy. W związku z powyższym, w umowie szkoleniowej nie można ograniczyć przewidzianych w art. 1031 oraz art. 1032 Kodeksu pracy uprawnień pracownika do urlopu szkoleniowego oraz do zwolnienia z całości lub części dnia pracy, na czas niezbędny, by punktualnie przybyć na obowiązkowe zajęcia oraz na czas ich trwania. Postanowienia umowy wyłączające te uprawnienia bądź postanowienia umowy mniej korzystne dla pracownika są nieważne. W wyżej przedstawionym stanie faktycznym mamy do czynienia z sytuacją, w której pracownik z własnej inicjatywy podjął studia doktoranckie. W przypadku więc pracowników, którzy podejmują studia doktoranckie podstawą prawną wszelkich rozstrzygnięć winna być ustawa z dnia 14 marca 2003 roku o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki. Ustawa ta stanowi lex specialis wobec postanowień Kodeksu pracy. W świetle przepisów ustawy o szkolnictwie wyższym, doktorant jest uczestnikiem studiów doktoranckich. Nie jest więc ani pracownikiem naukowym ani studentem. Nie ulega więc wątpliwości, że doktorant wpisuje się w podmiotowy zakres zastosowania art. 23 ust. 1 ustawy o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki. Krajowa Reprezentacja Doktorantów ul. Koszykowa 60/62 lok. 11, 00-673 Warszawa Tel./fax 22 623 83 09 www.krd.org.pl [email protected] Krajowa Reprezentacja Doktorantów Ustawodawca w wyżej wymienionej ustawie wskazuje dwa uprawnienia przysługujące pracownikom niebędącym nauczycielami akademickimi lub pracownikami naukowymi. Pierwszym z nich jest urlop w wymiarze dwudziestu ośmiu dni, które w rozumieniu odrębnych przepisów są dla tego pracownika dniami pracy. Urlop ten jednak winien być przeznaczony na konkretny, wskazany w niniejszej ustawie cel, a mianowicie – przygotowanie obrony rozprawy doktorskiej. Drugim zaś uprawnieniem jest zwolnienie od pracy na przeprowadzenie obrony rozprawy doktorskiej. Wynika z tego, iż przeprowadzenie obrony rozprawy doktorskiej nie musi mieścić się w wymiarze dwudziestu ośmiu dni, które przeznaczone są na jej przygotowanie. Jest to odrębne i niezależne uprawnienie, z którego doktorant jako pracownik niebędący nauczycielem akademickim oraz pracownikiem naukowym może skorzystać. Termin, o którym mowa wyżej powinien zostać uzgodniony z pracodawcą. Należy także zaznaczyć że, przyznanie urlopu oraz zwolnienie z pracy celem przeprowadzenia rozprawy doktorskiej następują na wniosek doktoranta. Są to przepisy bezwzględnie obowiązujące. Doktorant nie może zrzec się tych uprawnień. Może jedynie z nich nie skorzystać. III [ Wnioski ] Postanowienia umowy, o której wspomina Doktorant w stanie faktycznym, a mianowicie umowa o sfinansowanie części opłat za studia zawarta w dniu 18 grudnia 2008 roku nie są sprzeczne z przepisami ustawy o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki. Kwestie finansowania nauki pracownika reguluje głównie rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej oraz Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 12 października 1993 roku w sprawie zasad i warunków podnoszenia kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego dorosłych. Warto jednak zaznaczyć, iż w sytuacji, gdy pracownik sam wystąpi z inicjatywą dokształcenia (a tak jest w powyższym stanie faktycznym), a pracodawca wyrazi zgodę na przyznanie mu pomocy finansowej – dokonuje tego w sposób dobrowolny. Rodzaj i sposób zwrotu dofinansowania pracownik i pracodawca mogą ustalić w umowie w sposób dowolny, o ile postanowienia tej umowy pozostaną zgodne Krajowa Reprezentacja Doktorantów ul. Koszykowa 60/62 lok. 11, 00-673 Warszawa Tel./fax 22 623 83 09 www.krd.org.pl [email protected] Krajowa Reprezentacja Doktorantów z innymi ustawami oraz zasadami współżycia społecznego. W powyższym stanie faktycznym przesłanki te zostały zrealizowane. Ustawodawca, w powołanej przeze mnie ustawie, wyraźnie zaznacza, iż urlop w wymiarze dwudziestu ośmiu dni na rzecz pracownika niebędącego nauczycielem akademickim lub pracownikiem naukowym ma swoje konkretne przeznaczenie, którym jest podniesienie kwalifikacji zawodowych pracownika. Zgodnie z brzmieniem ustawy, urlop przysługuje pracownikom, którzy przygotowują obronę doktorską. Obrona rozprawy doktorskiej jest ostatnim etapem przewodu doktorskiego. Jej przygotowanie natomiast poprzedza to zwieńczenie, lecz w ramach otwartego już przewodu doktorskiego. Należy więc przyjąć, iż urlop nie powinien być przeznaczany na przygotowanie się do otwarcia przewodu doktorskiego, lecz stricte na przygotowanie oraz obronę samej już rozprawy doktorskiej, co przecież następuje po jego wszczęciu. Tym samym postanowienia przedstawionej przez Doktoranta umowy nie są sprzeczne z przepisami ustawy, ponieważ odnoszą się do innych okoliczności niż wskazane w ustawie. W umowie mowa jest o zwolnieniu z części dnia pracy na udział w zajęciach oraz pisanie pracy doktorskiej, natomiast ustawodawca reguluje kwestię urlopu na przygotowanie obrony rozprawy doktorskiej oraz przeprowadzenie obrony rozprawy doktorskiej. W związku z tym - pracownikowi, legitymującemu się statusem doktoranta, przysługuje urlop o którym mowa w ustawie o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki. Pracodawca nie musi wyrażać zgody na tego typu urlop, a także nie może odmówić jego udzielenia. Zespół Prawny Rzecznika Praw Doktoranta Krajowa Reprezentacja Doktorantów ul. Koszykowa 60/62 lok. 11, 00-673 Warszawa Tel./fax 22 623 83 09 www.krd.org.pl [email protected]
