ZOFIA POSMYSZ

ZOFIA POSMYSZ - LAUREATKA NAGRODY HONOROWY WIELKI SPLENDOR 2014
Dziennikarka, reportażystka, pisarka, scenarzystka telewizyjna i filmowa, autorka
słuchowisk, współautorka powieści radiowej „W Jezioranach”. Autorka powieści
„Pasażerka”, „Wakacje nad Adriatykiem”, „Mikroklimat”, „Człowiek spod kaloryfera”,
„Do wolności, do śmierci, do życia”. Laureatka licznych nagród i wyróżnień, m.in.
„Złotego mikrofonu” (1969), Nagrody im. W. Hulewicza (2007), „Totus” (2013);
odznaczona Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1970), Wielkim Krzyżem
na Wstędze (2012), Złotym Medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis (2013). W 2013
roku otrzymała tytuł Honorowego Obywatela Miasta Oświęcim.
Urodziła się w Krakowie w 1923 roku. Podczas okupacji uczęszczała na
komplety tajnego nauczania oraz kolportowała gazetki konspiracyjne. W kwietniu
1942 roku została aresztowana i deportowana do obozu koncentracyjnego KL
Auschwitz. Pracowała w kuchni obozowej, a potem pełniła funkcję pisarki w
magazynie żywnościowymi. 18 stycznia 1945 roku została ewakuowana do KL
Ravensbrück i Neustadt-Glewe. Wyzwolenia doczekała się dopiero w maju 1945 roku.
Pobyt w obozach w dużej mierze określił krąg tematyczny jej utworów i charakter
twórczości.
Po wojnie przeniosła się do Warszawy, gdzie ukończyła polonistykę na
Uniwersytecie Warszawskim. Pracowała m.in. w „Głosie Ludu” jako korektorka, a
następnie w Polskim Radiu, gdzie od 1960 roku współtworzyła, razem z
Władysławem
Milczarkiem
i
Andrzejem
Mularczykiem,
powieść
radiową
„W
Jezioranach”. Rozgłos i uznanie przyniosło jej, specjalnie napisane do radia,
słuchowisko „Pasażerka z kabiny 45” (premiera: 24.09.1959, z Aleksandrą Śląską i
Janem Świderskim w rolach głównych), a następnie powieść pt. „Pasażerka” wydana
w 1962 roku, na podstawie której powstał film w reż. Andrzeja Munka. W 1968 roku
na motywach „Pasażerki”, Mieczysław Weinberg skomponował operę w oparciu o
libretto A. Miedwiediewa. Jej światowa premiera na Festiwalu w Bregencji w 2000
roku stała się wielkim wydarzeniem artystycznym i ugruntowała pozycję „Pasażerki”
jako jednego z najważniejszych dzieł o tematyce obozowej.
Zofia Posmysz jest autorką wielu słuchowisk i reportaży radiowych, głównie
psychologiczno-obyczajowych i o tematyce obozowej, m.in. „Ave Maria”, „Czy to
temat”, „Drzewo do drzewa podobne”, „Miejsce na ścianie”, „Odpis dyplomu”, „Sad”,
„Smak jedyny, nie do opisania”, „Tor”, „Zanim mnie pani pozna”. Jej twórczość
radiowa, prezentująca duże walory artystyczne, w istotny sposób wpływała na
kształtowanie się programu literackiego Polskiego Radia.