prognoza oddziaływania na środowisko

Transkrypt

P ROGNOZA
ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO
dotycząca zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego
gm. Kleszczewo dla terenu działek o nr ewid. 113/2 i 116/1 położonych
w Tulcach.
Autor opracowania:
Karol Waldmann
Prognoza oddziaływania na środowisko dotycząca zmiany miejscowego planu zagospodarowania
p r z e s t r z e n n e g o g m . K l e s z c z e w o d l a t e r e n u d z i a ł e k o n r e w i d . 11 3 / 2 i 11 6 / 1 p o ł o ż o n y c h w T u l c a c h .
kwiecień, 2013 r.
SPIS TREŚCI
I. Wstęp............................................................................................................................................... 3
II. Zakres prognozy oddziaływania na środowisko.............................................................................4
III. główne cele projektu planu oraz jego powiązania z innymi dokumentami ....................................5
IV. Wykorzystane materiały oraz metodyka pracy..............................................................................6
V. Informacja o możliwym transgranicznym oddziaływaniu na środowisko.......................................7
VI. Metody analizy skutków realizacji postanowień zmiany miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego oraz częstotliwość ich przeprowadzania.................................................................. 8
VII. Ogólna charakterystyka obszaru, w tym stan istniejący środowiska...........................................8
2. Budowa geologiczna i litologia.................................................................................. 10
3. Charakterystyka gleb................................................................................................. 11
4. Uwarunkowania środowiskowe................................................................................. 11
4.1 Konsekwencje położenia geograficznego............................................................................... 11
4.2 Zasoby wodne........................................................................................................................ 12
4.3 Krajobraz i jego zmiany.......................................................................................................... 14
4.4 Fauna i flora............................................................................................................................ 15
4.5 Obszary chronione................................................................................................................. 16
VIII. Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku Realizacji projektu planu .............16
IX. Stan środowiska na obszarach objętych przewidywanym znaczącym oddziaływaniem ...........17
X. Problemy i CELE ochrony środowiska dotyczące obszarów podlegających ochronie prawnej . 25
XI. Przewidywane oddziaływanie na poszczególne komponenty środowiska................................27
XII. Rozwiązania mające na celu ograniczenie negatywnych oddziaływań na środowisko – ocena
ustaleń zawartych w planie...............................................................................................................42
2
I. WSTĘP
Niniejsza prognoza oddziaływania na środowisko (zwana dalej „prognozą”) została
sporządzona w oparciu o zapisy ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu
informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz
o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. 2008 nr 199 poz. 1227 ze zm.). Obowiązek
sporządzania prognozy wynika z Działu IV Strategiczna ocena oddziaływania na środowisko,
a w szczególności z art. 51 ust. 1 ww. ustawy.
Zgodnie z treścią przedmiotowej ustawy, prognoza oddziaływania na środowisko jest
elementem strategicznej oceny oddziaływania na środowisko. W art. 3 ust. 1 pkt 14 ustawy
zdefiniowano pojęcie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko jako postępowanie
w sprawie oceny oddziaływania na środowisko skutków realizacji polityk, strategii, planu lub
programu obejmującego w szczególności:
 uzgodnienie stopnia szczegółowości informacji zawartych w prognozie oddziaływania na środowisko,
 sporządzenie prognozy oddziaływania na środowisko,
 uzyskanie wymaganych ustawą opinii,
 zapewnienie możliwości udziału społeczeństwa w postępowaniu.
Zgodnie z art. 46 pkt 1 przedmiotowej ustawy, pod pojęciem planów, o których mowa
wyżej, rozumie się projekty koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju, studium
uwarunkowań
i
kierunków
zagospodarowania
przestrzennego
gminy,
planów
zagospodarowania przestrzennego oraz strategii rozwoju regionalnego.
W myśl art. 48 ust. 1 ust. 1a ustawy o udostępnieniu informacji o środowisku i jego
ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na
środowisko
organ
opracowujący
projekt
miejscowego
planu
zagospodarowania
przestrzennego może, po uzgodnieniu z regionalnym dyrektorem ochrony środowiska i
państwowym
powiatowym
inspektorem
sanitarnym,
odstąpić
od
przeprowadzenia
strategicznej oceny oddziaływania na środowisk, jeżeli uzna, że realizacja postanowień
miejscowego planu nie spowodują znaczącego oddziaływania na środowisko. Odstąpienie od
przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko w przypadku miejscowego
planu, może dotyczyć wyłącznie projektu planu stanowiącego niewielką modyfikację
przyjętego już dokumentu. Przedmiotowa zmiana planu w większości, wprowadza nowe
przeznaczenie na terenach użytkowanych dotychczas rolniczo. W związku z tym uznano, iż
tego typu modyfikacja jest znacząca i wymaga przeprowadzenia strategicznej oceny
oddziaływania na środowisko.
3
Przedmiotem opracowania jest ocena i analiza ustaleń projektu zmiany miejscowego
planu zagospodarowania przestrzennego gm. Kleszczewo dla terenu działek o nr ewid. 113/2 i
116/1 położonych w Tulcach pod kątem wpływu na środowisko. Prognoza przedstawia
też możliwe
rozwiązania
eliminujące
lub
ograniczające
negatywne
oddziaływanie
na środowisko, które może być skutkiem realizacji ustaleń projektu zmiany planu.
II. ZAKRES PROGNOZY ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO
Zakres prognozy oddziaływania na środowisko wynika z art. 51 ust. 2 ww. uoiś.
Ponadto zakres prognozy został uzgodniony, zgodnie z art. 53 uoiś, przez:
 Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska pismem znak WOO-III.411.350.2012.JM z
dnia 28 września 2012 r.

Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Poznaniu pismem znak NS-72/1168(1)/12 z dnia 1 października 2012 r.
Zgodnie z art. 55 ust. 4 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu
informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o
ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. 2008 nr 199 poz. 1227 ze zm.) ostateczna
wersja prognozy oddziaływania na środowisko wraz z przyjętym dokumentem tj. „Zmianą
miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gm. Kleszczewo dla terenu działek o
nr ewid. 113/2 i 116/1 położonych w Tulcach" zostanie przekazana do RDOŚ w Poznaniu i
PPIS w Poznaniu wraz z podsumowaniem, o którym mowa w art. 55 ust. 3 ww. ustawy.
Niniejsza prognoza oddziaływania na środowisko zawiera informacje na temat:
- skutków dla środowiska, jakie mogą wynikać z projektowanego przeznaczenia terenu,
w tym w podziale na poszczególne elementy środowiska,
- potencjalnych zmian, jakie zaszłyby w środowisku, w przypadku braku realizacji ustaleń
planu;
- oceny stanu i funkcjonowania środowiska, w tym jego zasobów, w świetle przewidywanych
znaczących oddziaływań inwestycji;
- istniejących problemów ochrony środowiska istotnych z punktu widzenia realizacji
przedmiotowej inwestycji;
- przewidywanych znaczących oddziaływań na poszczególne komponenty środowiska oraz
ich wzajemne relacje;
- możliwości
rozwiązań
eliminujących
lub
ograniczających
ewentualne
negatywne
oddziaływania na środowisko.
4
Prognoza zawiera również streszczenie zawartych w niej informacji, sporządzone
w języku niespecjalistycznym.
III.GŁÓWNE CELE PROJEKTU PLANU ORAZ JEGO POWIĄZANIA Z INNYMI
DOKUMENTAMI
Głównym celem sporządzenia przedmiotowego planu miejscowego jest określenie
szczegółowych zasad zagospodarowania, z jednoczesnym dostosowaniem do funkcji
wyznaczonych w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego.
Projekt miejscowego planu powstał w oparciu o ustawę z dnia 27 marca 2003 r.
o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (tj. Dz. U. z 2012 r. poz. 647 ze zm) –
nazywaną dalej „upzp”. Procedura planu prowadzona jest w kolejności określonej w art. 17
upzp i obejmuje zakres wskazany w art. 15 ww. ustawy. Zakres merytoryczny projektu planu
wynika z uchwały Rady Gminy w Kleszczewo Nr XLIV/298/2010 z dnia 9 czerwca 2010 r. w
sprawie
przystąpienia
do
sporządzenia
zmiany
do
zmian
miejscowego
planu
zagospodarowania przestrzennego gm. Kleszczewo obejmującego działki położone w
Kleszczewie, Tulcach Gowarzewie i Komornikach.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, plan miejscowy nie może naruszać
ustaleń studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy
Kleszczewo. Tak więc podstawowe funkcje zostały określone w momencie uchwalenia
studium. Zarówno studium, jak i plan miejscowy muszą być opracowywane w zgodności z
głównymi zasadami kształtowania polityki przestrzennej, w tym z zasadą ładu przestrzennego
oraz zasadą zrównoważonego rozwoju. Należy założyć, że jeżeli wyznaczone dla
przedmiotowego terenu funkcje zostały określone w oparciu o ww. zasady, to opracowując
plan w zgodności ze studium, te zasady nadal będą zachowane. Oczywiście w planie
miejscowym
należy
przestrzeni,
których
ustalić
poziom
podstawowe
nie
może
i
szczegółowe
naruszać
kryteria
naczelnych
zagospodarowania
zasad
planowania
przestrzennego.
Teren opracowania znajduje się w dwóch lokalizacjach w obrębie Tulce działki ewid.
116/1, 113/2. Tereny objęte zmianą planu zlokalizowane są poza granicami poszczególnych
form ochrony przyrody, wymienionych w ustawie z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie
przyrody (Dz. U. 2009 nr 151, poz. 1220 ze zm.).
Zgodnie z uzgodnieniem z Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska w sprawie
zakresu i stopnia szczegółowości informacji wymaganych w prognozie oddziaływania na
środowisko dla niniejszego projektu zmiany planu, w prognozie oceniono walory przyrodnicze
przedmiotowego obszaru, w szczególności oceniono czy w granicach opracowania występują
5
gatunki objęte ochroną gatunkową.
Projekt planu miejscowego przewiduje następujące przeznaczenia terenów:
1) tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, oznaczone symbolem: 1MN, 2MN;
2) tereny drogi publicznej - poszerzenie, oznaczone symbolem: 1KD-P, 2KD-P.
IV. WYKORZYSTANE MATERIAŁY ORAZ METODYKA PRACY
W trakcie sporządzania niniejszej prognozy wykorzystano następujące akty prawne oraz
materiały i opracowania:
-
ustawę z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego
ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania
na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227 z późn. zm.),
-
ustawę z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity
z 2008 r., Dz. U. Nr 25, poz. 150 z późn. zm.),
-
ustawę z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (tj.
Dz. U. z 2012 r. poz. 647 ze zm),
-
ustawę z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (tekst jednolity z 2009 r. Dz. U.
Nr 151, poz. 1220 z późn. zm.),
-
ustawę z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (tekst jednolity
z 2004 r. Dz. U. Nr 121, poz. 1266 z późn. zm.),
-
ustawę z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U.
Nr 162, poz. 1568 z późn. zm.),
-
ustawę z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (tekst
jednolity z 2005 r. Dz. U. Nr 236, poz. 2008 z późn. zm.),
-
ustawę z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (tekst jednolity z 2012 r. Dz. U. z 2012 r.
poz. 145 z późn. zm.),
-
Fizjografia urbanistyczna, Adolf Szponar, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
2003,
-
Podstawy gleboznawstwa, Saturnin Zawadzki, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze
i Leśne, Warszawa 2002,
-
Podstawy metodyki oceny środowiska przyrodniczego człowieka Daniela Sołowiej,
Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 1992,
6
-
Geografia regionalna Polski Jerzy Kondracki, Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa
2009,
-
Atlas środowiska geograficznego Polski Stefan Kozłowski, Atlas zasobów, walorów
i zagrożeń środowiska geograficznego Polski, Polska Akademia Nauk Instytut Geografii
i Przestrzennego Zagospodarowania Kraju, Warszawa 1994,
-
mapę hydrograficzną,
-
mapę sozologiczną,
-
studium
uwarunkowań
i
kierunków
zagospodarowania
przestrzennego
gminy
Kleszczewo.
W trakcie prac nad sporządzaniem prognozy oddziaływania na środowisko dotyczącej
projektu zmiany miejscowego planu odbyła się wizja terenowa. W celu dokonania właściwej
oceny zagadnień, będących przedmiotem prognozy, dokonano szczegółowej analizy
uwarunkowań określonych w opracowaniu ekofizjograficznym, sporządzonym na potrzeby
projektu zmiany planu. Podstawą do sporządzenia prognozy była natomiast wnikliwa analiza
przedmiotowego projektu zmiany planu oraz stanu środowiska przyrodniczego, w którym będą
realizowane jego zamierzenia.
W trakcie pracy nad dokumentem zastosowano systemowe podejście do środowiska, w
związku z czym, poszczególne jego składniki potraktowane zostały z uwzględnieniem
wzajemnych pomiędzy nimi oddziaływań.
V. INFORMACJA O MOŻLIWYM TRANSGRANICZNYM ODDZIAŁYWANIU NA
ŚRODOWISKO
Mając na uwadze charakter terenu opracowania oraz jego sąsiedztwo, można stwierdzić,
że poszerzenie terenu możliwego do zabudowy nie spowoduje utraty spójności przyrodniczej
struktury funkcjonalno-przestrzennej tej części wsi Tulce.
Funkcje ustalone w projekcie planu oraz lokalizacja inwestycji nie wywoła możliwości
transgranicznego oddziaływania na środowisko. Projekt planu szczegółowo nawet wskazał iż
"Ustala się zachowanie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku określonych
w przepisach prawa wskaźnikami hałasu: dla terenu zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej
1MN i 2 MN – jak dla terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej.
Ponadto wprowadza zakaz realizacji przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać
na środowisko oraz przedsięwzięć mogących potencjalnie oddziaływać na środowisko, za
wyjątkiem obiektów i urządzeń infrastruktury technicznej, komunikacji oraz innych inwestycji
celu publicznego określonych w przepisach odrębnych.
Podsumowując, na etapie realizacji projektu zmiany planu wykluczona jest dyspersja
7
zanieczyszczeń, mogąca powodować transgraniczne oddziaływanie na środowisko, w
związku z funkcjami przewidzianymi w projekcie zmiany planu dla terenu nim objętego.
VI. METODY ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI POSTANOWIEŃ ZMIANY
MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO ORAZ
CZĘSTOTLIWOŚĆ ICH PRZEPROWADZANIA
Poniższe informacje stanowią jedynie propozycję metody analizy skutków realizacji
postanowień projektu zmiany planu i nie są wiążące.
Analiza skutków realizacji projektu zmiany planu, którego niniejsza prognoza dotyczy,
powinna się odbywać w szczególności na etapie przygotowania ewentualnych inwestycji,
realizowanych w oparciu o funkcje w nim wskazane. Przy realizacji funkcji wskazanych dla
terenu objętego niniejszym projektem zmiany planu, należy zwracać uwagę m.in. na
następujące elementy:
 sposób realizacji wykopów ziemnych (zabezpieczenie wykopów pod fundamenty przed
przenikaniem do nich zanieczyszczeń z powierzchni ziemi),
 sposób zabezpieczenia placów obsługi inwestycji (rodzaj zabezpieczeń przed przenikaniem zanieczyszczeń do gruntu),
 sposób prowadzenia gospodarki odpadami i masami ziemnymi.
Proponuje się aby monitoring, skutków realizacji postanowień przyjętej zmiany planu w
zakresie oddziaływania na środowisko, wykonywać na bazie analiz i ocen stanu
poszczególnych komponentów środowiska. W oparciu o wyniki pomiarów uzyskanych np. w
ramach państwowego monitoringu środowiska lub w ramach indywidualnych zamówień.
VII.
OGÓLNA
CHARAKTERYSTYKA
OBSZARU,
W
TYM
STAN
ISTNIEJĄCY ŚRODOWISKA
Poniższe dane dotyczą obszaru, w którym położony jest teren objęty opracowaniem
i nie zawsze odnoszą się bezpośrednio do cech bezpośrednio występujących na terenie
opracowania (kolejne elementy charakterystyki przedmiotowego obszaru przedstawione
są zgodnie z zasięgiem poszczególnych komponentów środowiska przyrodniczego, bądź
jego cech).
1. Położenie i ukształtowanie terenu.
8
Gmina Kleszczewo leży w powiecie poznańskim, w środkowej części województwa
wielkopolskiego. Kleszczewo ma bardzo korzystne położenie geograficzne – przesądza o tym
przede wszystkim sąsiedztwo Poznania, stolicy drugiego, co do wielkości, województwa
w Polsce, miasta będącego centrum gospodarczym, naukowym i kulturalnym jednego
z najdynamiczniej rozwijających się regionów w kraju. Z miastem Poznaniem gmina graniczy
poprzez jego południowo – wschodnią granicę. Od północy graniczy z gminą Swarzędz, od
wschodu z gminą Kostrzyn, od południowego-wschodu z gminą Środa Wielkopolska, a od
południa z gminą Kórnik. Według regionalizacji fizyczno – geograficznej J. Kondrackiego teren
gminy leży na obszarze, płaskiej i prawie całkowicie pozbawionej lasów, Równiny
Wrzesińskiej – mezoregionie należącym do makroregionu Pojezierze Wielkopolskie
i podprowincji Pojezierza Południowobałtyckiego. Nieco większe różnice poziomów występują
jedynie na zachodnim krańcu gminy, gdzie teren opada ku dolinie strumienia Michałówka –
w tym miejscu znajduje się najniższy punkt gminy – 71 m n.p.m. Najwyżej położone miejsce
(102 m n.p.m.) znajduje się na wschodnim skraju gminy w rejonie wsi Markowice.
Powierzchnia gminy wynosi 74,5 km 2. W jej skład wchodzi 12 sołectw: Bylin,
Gowarzewo, Kleszczewo, Komorniki, Krerowo, Krzyżowniki, Markowice, Nagradowice,
Poklatki, Śródka, Tulce, Zimin.
Kleszczewo jest gminą o charakterze rolniczym, przekształcającą się w gminę
usługowo
-
przemysłową.
Obecnie
charakter
gminy zmienia
się
w związku
z zagospodarowywaniem terenów pod inwestycje. Autostrada A-2 (Berlin – Warszawa) i droga
S-5 (Gdańsk – Wrocław) to nowy, silny impuls do rozwoju działalności gospodarczej.
Charakterystyka terenu objętego niniejszą zmianą planu.

Działka ozn, nr ewidencyjnym 113/2 zlokalizowana jest w południowo-wschodniej
części miejscowości Tulce przy ul. Średzkiej. Nieruchomość nie jest zabudowana
a obecnie wykorzystywana do celów ogrodniczych.
Otoczenie działek tworzą:
od stronny północnej – zabudowania gospodarstwa rolnego, zabudowa mieszkaniowa,
od strony południowej - grunty rolne,
od strony zachodniej – zabudowania gospodarstwa rolnego,
od strony wschodniej - tereny z zabudową mieszkaniową, wielorodzinną

Działka ozn. nr ewidencyjnym 116/1 zlokalizowana jest w południowo-wschodniej
części miejscowości Tulce, przy drodze powiatowej nr 2440P z miejscowości Tulce do miejscowości Bugaj. Nieruchomość nie jest zabudowana a obecnie wykorzystywana do celów ogrodniczych.
9
Otoczenie działek tworzą:
od strony wschodniej - tereny z zabudową mieszkaniową, wielorodzinną.
Ryc.1 Działki o nr ewid. 116/1 i 113/2 objęte zmianą planu, położone w miejscowości Tulce
Mapa topograficzna. Źródło geoportal.gov.pl.
Ryc.2. Działki o nr ewid. 116/1 i 113/2 objęte zmianą planu, położone w miejscowości Tulce
Ortofotomapa. Źródło geoportal.gov.pl
2. Budowa geologiczna i litologia
Położenie gminy Kleszczewo związane jest z obecnością monokliny przedsudeckiej.
10
Głębokie
podłoże
tworzy
tzw.
platforma
paleozoiczna,
na
której
zalega
pokrywa
mezozoicznych skał osadowych z okresu triasu, jury i kredy. Przykrywający ww. formacje
geologiczne trzeciorzęd reprezentowany jest przez osady oligocenu, miocenu i pliocenu
o łącznej miąższości rzędu 100 - 140 m, zalegające na głębokości 30- 40 m.
Czwartorzęd tworzą w większości utwory związane są z akumulacyjną działalnością
lodowca
oraz
erozyjną
i akumulacyjną
działalnością
wód
lodowcowych
w okresach
glacjalnych i rzecznych w okresach interglacjalnych (Prognoza, 2002; Studium, 2000).
Warunki gruntowe są stosunkowo mało urozmaicone. W podłożu rozległych obszarów
wysoczyznowych niemal powszechnie występują: gliny, gliny piaszczyste i piaski gliniaste,
najczęściej o konsystencji twardoplastycznej i półzwartej (często z około 1÷2 metrową
warstwą gruntów plastycznych i miękkoplastycznych w strefie występowania wody gruntowej),
lokalnie tylko przykryte cienką warstwą piasków.
Znacznie większa miąższość osadów piaszczysto-żwirowych, rzędu kilku metrów,
występuje w zachodniej części gminy, gdzie jest rynna rzeki Michałówki. Dno rynny oraz
licznych rozcięć erozyjno-denudacyjnych powierzchni wysoczyznowej wyścielają luźne piaski
próchniczne i namuły organiczne (POŚ, 2004, 2010)
3. Charakterystyka gleb
Na terenie gminy Kleszczewo występują bardzo dobre warunki glebowe. Zdecydowaną większość gruntów rolnych stanowią gleby klas III i IV. Przeważają gleby brunatne właściwe i bielicowe (lokalnie w sąsiedztwie dolin cieków - czarne ziemie) wytworzone z glin i piasków gliniastych mocnych lub lekkich na glinie, kompleksów pszennych: bardzo dobrego (1) i dobrego (2)
oraz pszenno-żytniego (4). Uzupełnieniem są gleby brunatne wyługowane i bielicowe wytworzone z piasków gliniastych lekkich lub nawet słobogliniastych na glinie, o mniejszej przydatności rolniczej. Na terenach niżej położonych lub charakteryzujących się nadmiernym uwilgotnieniem występują gleby kompleksu zbożowo – pastewnego mocnego (8) lub słabego (9).
Zajmują one jednak niespełna 3% ogólnej powierzchni gruntów ornych. Jeszcze mniejszy jest
udział słabych gleb napiaskowych kl. VI (1,1%) kompleksu żytniego bardzo słabego. Mało
zróżnicowane są też gleby w dolinach cieków (czarne ziemie właściwe i zdegradowane, gleby
murszowo-mineralne, murszowate, itp.), zajęte przez średnie bądź słabe użytki zielone.
Z uwagi na ich niewielki udział (3,4%), a jednocześnie pełnione funkcje przyrodniczo – ekologiczne, tereny te zasługują na szczególną ochronę (POŚ, 2004; Studium, 2000).
4. Uwarunkowania środowiskowe
4.1 Konsekwencje położenia geograficznego
Tabela 1. Podstawowe informacje o warunkach klimatycznych obszaru
11
Lp.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
Cecha
średnia suma opadów dla okresu rocznego
średnia suma opadów w półroczu letnim
średnie parowanie terenowe
średnia suma parowania potencjalnego
maksymalne zapasy wody w pokrywie śnieżnej
średnia liczba dni gorących w roku z temp. ≥25°C
średnia liczba dni bardzo mroźnych w roku z temp. ≤-10°C
średnia liczba dni parnych w roku
średnia liczba dni w roku z silnym wiatrem ≥8 m∙s-1
średnie dzienne usłonecznienie rzeczywiste w lecie
średnie dzienne usłonecznienie rzeczywiste w zimie
średnia liczba dni z pokrywą śnieżną o grubości ≥10 cm w roku
średnia liczba dni z pokrywą śnieżną o grubości ≥20 cm w roku
średnia liczba dni z pokrywą śnieżną w roku
średnia ilość dni z mgłą w ciągu roku
średnia liczba dni z burzą w ciągu roku
Wartość
500-550 mm
poniżej 350 mm
poniżej 500mm
650-700 mm
150 mm
30-40 dni
2 - 4dni
15-20 dni
40 dni
6,5-7 h
1,3-1,5 h
do 20 - 30 dni
do 10 dni
do 60 dni
do 40 dni
20-25 dni
Źródło: Atlas środowiska geograficznego Polski Stefan Kozłowski, Atlas zasobów, walorów i zagrożeń środowiska geograficznego
Polski, Polska Akademia Nauk Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania Kraju, Warszawa 1994.
Klimat gminy związany jest z ogólną cyrkulacją mas powietrza napływającego głównie
znad północnego Atlantyku i basenu Morza Śródziemnego. Amplitudy temperatur są tutaj
mniejsze od przeciętnych w Polsce, wiosna i lato wczesne oraz długie, zima łagodna i krótka
z nietrwałą pokrywą śnieżną. Długość okresu wegetacyjnego wynosi około 220 dni.
Roczną sumę opadów określa się na 500 – 550 mm. Wilgotność względna kształtuje się
w podobny sposób jak na całym obszarze kraju. Wartości najwyższe notuje się w okresie od
października do lutego (średnia miesięczna 84-89%), minimum przypada w czerwcu (69%).
Również w przypadku zachmurzenia, najwyższe wartości obserwuje się w okresie jesiennozimowym (z maksimum 7,9 w skali 1-stopniowej, w grudniu). Najniższym zachmurzeniem
charakteryzuje się wrzesień (4,9).Podobnie jak na większości terytorium kraju, również
w rejonie Kleszczewa, przeważają wiatry zachodnie. Średnia miesięczna temperatura
powietrzna wynosi + 7,7 ºC, średnia najzimniejszego miesiąca (stycznia) –3,7 ºC,
a najcieplejszego (lipca) +17,7 ºC. W warunkach klimatu lokalnego obserwuje się pewne
różnice pomiędzy użytkowanymi rolniczo obszarami wysoczyzny morenowej, a wilgotnymi
zajętymi przez użytki zielone rynnami subglacjalnymi i dolinami większych cieków (Kopli,
Michałówki,
Strugi
Średzkiej). Te
pierwsze
charakteryzują
się
dobrymi
warunkami
termicznymi, równomiernym nasłonecznieniem, małą wilgotnością powietrza i dobrym
przewietrzaniem. Mniej korzystnymi lub nawet niekorzystnymi warunkami termicznowilgotnościowymi, częstym występowaniem mgieł, zastoisk chłodnego powietrza i inwersji
temperatur oraz zdecydowanie ukierunkowanym przewietrzeniem wyróżniają się dna
większych obniżeń dolinnych.
4.2 Zasoby wodne
Wody powierzchniowe
Sieć hydrograficzna gminy Kleszczewo należy do systemu wodnego Warty Zachodnią
12
część terenu odwadnia rzeka Kopla wraz z dopływami: Michałówką wyznaczającą zachodnią
granicę gminy oraz Męciną odwadniającą jej centralne połacie.
Z południowej części gminy zbiera wody inny dopływ Kopli – Średzka Struga
(przepływa poza granicą gminy).
Powyższe cieki charakteryzują się śnieżno-deszczowym reżimem zasilania, z jednym
maksimum w ciągu roku. Po osiągnięciu wiosennego maksimum (marzec) stany wody i przepływy w ciekach wyraźnie się zmniejszają. Cały obszar charakteryzują niskie wartości odpływu wynikające z niedoboru opadów oraz małej zdolności retencyjnej zlewni.
Na
terenie
objętym
zmianą
planu,
znajduje
się
w
sąsiedztwie
gruntów
przekształconych antropogeniczne o zabudowie luźnej.
Wody podziemne
Zasoby wód podziemnych w rejonie Kleszczewa należą do Głównego Zbiornika Wód
Podziemnych Wielkopolska Dolina Kopalna (GZWP nr 144) o reżimie wysokiej ochrony
(OWO), obejmującego swym zasięgiem zachodnią część gminy. Ponadto wschodnie granice
gminy znajdują się w zasięgu występowania Jednolitych Części Wód Podziemnych (JCWPD).
Wody piętra czwartorzędowego występują w kilku poziomach:
-
poziom gruntowy,
-
międzyglinowy środkowy (poziom wielkopolskiej doliny kopalnej),
-
podglinowy (międzyglinowy dolny, o znikomym znaczeniu gospodarczym).
W utworach trzeciorzędowych występują dwa poziomy wodonośne: oligoceński,
posiadający znaczenie gospodarcze i mioceński.
Wody gruntowe są ściśle powiązane z budową geologiczną i konfiguracją terenu.
Większą część gminy tworzą obszary pozadolinne o nieciągłym zwierciadle wody. Woda
gruntowa występuje tu w podglinowych utworach piaszczysto-żwirowych i śródglinowych
soczewach piasków i żwirów. Zwierciadło ma charakter napięty lub obserwuje się jedynie
ślady wody w postaci sączeń. Okresowo po intensywnych opadach oraz w czasie wiosennych
roztopów
bardzo
prawdopodobne
jest
utrzymywanie
się
wody
na
stropie
słabo
przepuszczalnego podłoża, w skrajnych przypadkach nawet na powierzchni terenu [Studium,
2000].
Wody podziemne Wielkopolskiej Doliny Kopalnej charakteryzuje niewielki stopień
zanieczyszczenia. Sprzyja temu m.in. zalegająca pod powierzchnią terenu warstwa izolacyjna
z gruntów spoistych.
Generalnie
jednak
wody podziemne
dużych,
wysoczyznowych
połaci
gminy
charakteryzują się znacznymi wahaniami zwierciadła wody, co wiąże się z małą pojemnością
retencyjną warstw wodonośnych. Latem, w warunkach dłużej utrzymującego się braku
opadów, następuje okresowy zanik wody (Prognoza, 2002).
13
Z rozkładu hydroizobat wynika, iż na terenie objętym zmianą planu najwyżej położne
lustro wody podziemnej, w odległości 2 m .
4.3 Krajobraz i jego zmiany
Ukształtowanie powierzchni terenu jest mało zróżnicowane. Cała gmina położona jest
na rzędnej wysokości: 85 – 100 m n.p.m. Nieco większe różnice poziomów występują jedynie
na zachodnim krańcu gminy, gdzie teren opada ku dolinie strumienia Michałówka. W tym miejscu znajduje się najniższy punkt gminy – 71 m n.p.m. Z kolei najwyżej położone miejsce gminy – 102 m n.p.m. można znaleźć na jej wschodnim skraju w rejonie wsi Markowice.
Wśród najważniejszych form morfologicznych występujących na omawianym terenie
można wyróżnić: wysoczyznę morenową płaską w południowej części gminy (wyniesiona od
80 do 95 m n.p.m., o spadkach nieprzekraczających 3%), wysoczyznę morenową falistą we
wschodniej części gminy (o spadkach od 3 do 6%), dolinę rzeki Michałówki o przebiegu południkowym (nachylenie zboczy nawet do 15%) oraz doliny erozyjno – denudacyjne.
Krajobraz gminy tworzą:
- wysoczyzna morenowa płaska, o spadkach 0-3%, wyniesiona od około 80 m n.p.m. (w
południowej jej fragmencie);
- wysoczyzna morenowa falista, o spadkach 3-6%, zajmująca niewielki fragment
wschodniej części gminy;
- dolina Michałówki, rynna subglacjalna o orientacji N-S, z mało czytelnym systemem
powierzchni terasowych oraz silnie nachylonymi zboczami o spadkach dochodzących
do około 10-15%;
- doliny erozyjno-denudacyjne.
Teren objęty zmianą planu tworzą tereny płaskie, o spadkach nie przekraczających 36 %, w większości są to obszary wysoczyzny morenowej płaskiej. Krajobraz najbliższego
otoczenia, to teren wsi Tulce, z typową zabudową mieszkaniową i gospodarczą.

Działka ozn, nr ewidencyjnym 113/2 zlokalizowana jest w południowo-wschodniej
części miejscowości Tulce przy ul. Średzkiej. Nieruchomość nie jest zabudowana
a obecnie wykorzystywana do celów ogrodniczych.
Otoczenie działki tworzą:
od strony wschodniej - tereny z zabudową mieszkaniową, wielorodzinną
14

Działka ozn. nr ewidencyjnym 116/1 zlokalizowana jest w południowo-wschodniej
części miejscowości Tulce, przy drodze powiatowej nr 2440P z miejscowości Tulce do miejscowości Bugaj. Nieruchomoći nie jest zabudowana a obecnie wykorzystywana do celów ogrodniczych.
Otoczenie działki tworzą:
od strony wschodniej - tereny z zabudową mieszkaniową, wielorodzinną.
Zmiany jakie następują w otoczeniu, to postępująca zabudowa, o charakterze zabudowy
jednorodzinnej wolnostojącej i gospodarczej.
4.4 Fauna i flora
Obszar gminy położony jest w obrębie dzielnicy krotoszyńskiej wchodzącej w skład
Wielkopolsko-Kujawskiej krainy przyrodniczo-leśnej (wg regionalizacji T. Tamplera i in.)
[Studium, 2000].
świat roślinny
Szata roślinna gminy jest uboga: naturalne zespoły roślinne zajmują niespełna 6%
powierzchni gminy a obszary leśne - 2,2%, występujące przy zachodniej granicy gminy, na
obrzeżach rynny rzeki Michałówki. Lasy te odznaczają się dość dużym zróżnicowaniem
siedlisk borowo-lasowych (w dnie doliny wilgotnych) i urozmaiconym drzewostanem.
Zbiorowiska naturalne tworzą zespoły roślinności wodnej, błotnej i szuwarowej, występujące
w obniżeniach dolinnych w pobliży cieków. Roślinnością pochodzenia antropogenicznego są
zbiorowiska półnaturalne (wilgotne łąki kośne) i synantropijne.
W szacie roślinnej omawianego terenu zdecydowanie przeważa roślinność urządzona.
Zajmuje ona przede wszystkim wielkoprzestrzenne ekosystemy pól uprawnych i sadów oraz
zieleń parkową w Gowarzewie, Kleszczewie, Komornikach, Krerowie, Nagradowicach, Śródce
i Tulcach. Wśród gatunków drzew dominujących w ww. parkach można wymienić: lipy
drobnolistne i szerokolistne, dęby szypułkowe, kasztanowce, klony, wiązy, jesiony oraz
modrzewie, w tym wyróżniono dwa pomniki przyrody: kasztanowiec zwyczajny (nr 647) i klon
(nr 648), rosnące w Śródce. Ponadto na terenie gminy cennym drzewostanem jest
starodrzew, występujący również przy kościołach parafialnych i na cmentarzach [Prognoza,
2002].
15
Zieleń terenu opracowania tworzą przede wszystkim rolnicze rośliny konsumpcyjne a także,
na działce ewid. nr 113/2 - zbiorowiska roślinności naturalnej, w tym również drzewa owocowe. Pozostałą zieleń, stanowiącą uzupełnienie zabudowy, tworzą gatunki roślin ozdobnych.
świat zwierzęcy
Świat zwierzęcy gminy Kleszczewo jest charakterystyczny dla obszarów nizinnych, w szczególności dla fauny bytującej na użytkach rolnych. Dominują gatunki awifauny oraz drobnych
ssaków, takie, jak: zając, jeż, ryjówka, kret, nietoperz. Podczas wizji terenowej zaobserwowano (w większości przeloty) m.in. gatunki ptaków z rodziny pliszkowatych, wróblowatych, a także liczne owady. W miejscach wilgotniejszych, w sąsiedztwie rowów melioracyjnych lub terenu
podmokłego - gatunki płazów.
4.5 Obszary chronione
Na terenie gminy Kleszczewo nie występują obszary chronione na podstawie ustawy
z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1220 ze zm.).
Formą ochrony przyrody są dwa pomniki przyrody oraz potencjalne gatunki chronione roślin,
zwierząt i grzybów. Ważnym elementem środowiska przyrodniczego jest również obszar ważny dla ptaków w okresie gniazdowania i migracji, a także korytarze ekologiczne.
VIII. POTENCJALNE ZMIANY STANU ŚRODOWISKA W PRZYPADKU BRAKU
REALIZACJI PROJEKTU PLANU
Teren objęty niniejszą prognozą ogranicza się do działek o nr ewid. 116/1, 113/2 w
obrębie geodezyjnym Tulce. W odniesieniu do przedmiotowego terenu, potencjalne zmiany w
środowisku, jakie będą zachodzić przy braku realizacji zmian proponowanych w projekcie
zmiany planu, związane będą z istniejącym zagospodarowaniem (układ komunikacyjny,
okoliczne tereny zurbanizowane) oraz formami użytkowania (użytkowanie rolnicze).
W przypadku braku realizacji ustaleń projektowanego dokumentu, zaistnieć może m.in.
obniżenie walorów krajobrazowych poprzez chaotyczną lokalizację obiektów realizowaną bez
zasad zachowania ładu przestrzennego, możliwą degradację gleb na skutek wprowadzania
nowej niezorganizowanej zabudowy, wzrost zanieczyszczenia wód i gleby z terenów nowo
zainwestowanych z powodu braku ustaleń odnośnie gospodarki kanalizacyjnej, zaśmiecanie
siedlisk roślinności naturalnej czy zubożenie różnorodności biologicznej poprzez nadmierną
antropopresję oraz pogorszenie się klimatu akustycznego, wskutek braku ustaleń i zaleceń
odnośnie wprowadzenia ekranów ochronnych.
Na
obszarze
objętym
zmianą
planu
obowiązuje
obecnie
miejscowy
plan
16
zagospodarowania
przestrzennego
Gminy
Kleszczewo
zatwierdzony
uchwałą
Nr
XXXVII/181/2005 Rady Gminy w Kleszczewie z dnia 30 września 2005 r. (Dz. U. Woj. Wlkp.
Nr 158 poz. 4295 z dn. 18 listopada 2005 r.). W wyniku ewentualnego odstąpienia od
realizacji przedmiotowej zmiany planu, realizowane będą ustalenia ww. miejscowego planu. W
swoich ustaleniach zakłada on wykorzystywanie przedmiotowych nieruchomości do celów
rolniczych – pola uprawne lub ogrody działkowe.
IX. STAN ŚRODOWISKA NA OBSZARACH OBJĘTYCH PRZEWIDYWANYM
ZNACZĄCYM ODDZIAŁYWANIEM
Dla inwestycji realizowanych na podstawie projektowanego planu nie przewiduje się
wystąpienia
długotrwałych,
znaczących
i
negatywnych
oddziaływań
na środowisko
przyrodnicze.
Pierwsze ewentualne oddziaływanie na środowisko wystąpi w trakcie realizacji
inwestycji – w czasie budowy – i będzie miało charakter przejściowy. Oddziaływanie, o którym
mowa wyżej, spowodowane będzie głównie usunięciem wierzchniej warstwy glebowej w
trakcie realizacji fundamentów dla posadowienia budynków.
W trakcie funkcjonowania projektowanej inwestycji emitowane będą zanieczyszczenia
lotne, powstałe ze spalania paliw energetycznych – zjawisko będzie się nasilać w sezonie
grzewczym. Dla ogrzewania budynków projekt planu przewiduje zastosowanie źródeł energii
o ograniczonej emisyjności, takich jak gaz czy olej opałowy. Zastosowanie określonych
w planie nośników energii ograniczy w maksymalnym stopniu negatywne oddziaływania
projektowanej zabudowy, związane z jej funkcjonowaniem w okresie grzewczym.
Natężenie i stopień możliwych do wystąpienia oddziaływań nie będzie wykraczał poza
granice realizowanego przedsięwzięcia.
Ocena stanu i funkcjonowania środowiska, jego odporności na degradację oraz
zdolności do regeneracji
Obecny stan środowiska przyrodniczego jest skutkiem wielowiekowej antropopresji
oraz obecnych form zagospodarowania tego obszaru, na które składa się w dużej mierze rolnictwo w różnych odmianach.
Należy liczyć się że z jednostkami osadniczymi związane są silne przejawy antropopresji w
postaci emisji zanieczyszczeń powietrza, w przeważającej mierze w postaci skupisk emitorów
niskich, ogólnym zaśmieceniem środowiska w pobliżu wsi i zrzutem ścieków do wód powierzchniowych i gruntu.
Na tego typu obszarze charakterystyczne jest przede wszystkim negatywne
17
oddziaływanie na jakość powietrza, które związana jest z tzw. emisją niską, ze źródeł takich
jak: paleniska domowe, małe kotłownie, warsztaty rzemieślnicze. Wielkość tej emisji jest
trudna do oszacowania, wynosi od kilku do kilkunastu procent ogółu emisji na terenach o
rozwiniętej sieci ciepłowniczej oraz do kilkudziesięciu procent – na obszarach, których nie
obejmują
centralne
systemy
ciepłownicze,
zwłaszcza
na
obszarach
wiejskich.
Jej
oddziaływanie odzwierciedla się wzrostem stężeń dwutlenku siarki i pyłu zawieszonego
w sezonie grzewczym. W przypadku miejscowości Tulce emisję zanieczyszczeń do powietrza
oraz emisję hałasu, stanowić będzie komunikacja samochodowa. W wyniku spalania paliw w
silnikach samochodowych do atmosfery przedostają się zanieczyszczenia gazowe: tlenki
azotu, tlenek węgla, dwutlenek węgla i węglowodory aromatyczne (szczególnie benzen) oraz
pyły zawierające m.in. związki ołowiu, kadmu, niklu i miedzi. Oddziaływanie komunikacji na
środowisko wykazuje współcześnie tendencję rosnącą.
Do głównych źródeł zanieczyszczeń w sąsiedztwie terenów objętych prognozą zaliczyć
należy:
 emisję zanieczyszczeń z funkcjonowania układu komunikacyjnego (spaliny, spływ powierzchniowy do gruntu w bezpośrednim sąsiedztwie jezdni),
 emitory niskie z jednostek osadniczych – w tym emisja zanieczyszczeń powstałych w trakcie spalania paliw stałych.
W
związku
przyrodniczego.
W
z
tym
może
odniesieniu
nastąpić
do
oddziaływanie
postanowień
projektu
na
elementy
planu
środowiska
wzmożony
okres
oddziaływania może jedynie wystąpić w trakcie realizacji zamierzeń inwestycyjnych. Po
zakończeniu realizacji projektowanej zabudowy, oddziaływanie przewiduje się takie jak
dotychczas. Ponadto projekt planu ustala aby dla ogrzewania budynków przewidzieć
zastosowanie źródeł energii o ograniczonej emisyjności, takich jak gaz czy olej opałowy.
Zastosowanie określonych w planie nośników energii ograniczy w maksymalnym stopniu
negatywne oddziaływania projektowanej zabudowy, związane z jej funkcjonowaniem w
okresie grzewczym.
Należy jednak podkreślić, że ogólnie, stan środowiska przyrodniczego obszaru jest
dobry. Natomiast zdolność do regeneracji środowiska uzależniona będzie od wielkość zmian
dokonanych w trackie realizacji inwestycji określonych w projekcie planu. Na wielkość oraz
czas ewentualnej regeneracji środowiska może również wpłynąć działalność człowieka, w
postać wprowadzenia nowych nasadzeń roślinności lub zastosowania odpowiedniej
kompensacji przyrodniczej.
Stan środowiska przyrodniczego obszaru objętego opracowaniem określono na
podstawie informacji zawartych w “Raporcie o stanie środowiska w Wielkopolsce w
18
roku 2011”
W związku z realizacją funkcji określonych w projekcie zmiany planu nie przewiduje się
wystąpienia długotrwałych, znaczących i negatywnych oddziaływań na środowisko przyrodnicze.
Roczna
ocena
jakości
powietrza
za
rok
2011
została
przeprowadzona
z uwzględnieniem kryteriów ustanowionych ze względu na ochronę zdrowia ludzi oraz ze
względu na ochronę roślin.
Ocena pod kątem zdrowia obejmuje: dwutlenek azotu NO 2, dwutlenek siarki SO2,
benzen C6H6, ołów Pb, arsen As, nikiel Ni, kadm Cd, Benzo(a)piren B(a)P, pył PM10, ozon O 3,
tlenek węgla CO.
Ocena pod kątem ochrony roślin uwzględnia: dwutlenek siarki SO 2, tlenki azotu NOx,
ozon O3.
W wyniku przeprowadzonej oceny zostały wyodrębnione strefy, a podstawę ich
klasyfikacji stanowiły:
 dopuszczalny poziom substancji w powietrzu,
 dopuszczalny poziom substancji w powietrzu powiększony o margines tolerancji,
 poziom docelowy,
 poziom celów długoterminowych.
Klasyfikacji stref dokonuje się oddzielnie dla dwóch grup kryteriów:
 określonych w celu ochrony zdrowia (dla terenu kraju i uzdrowisk),
 określonych w celu ochrony roślin (dla terenu kraju).
Klasy stref i wymagane działania wynikające z oceny
Wynikiem oceny, zarówno pod kątem kryteriów dla ochrony zdrowia jak i kryteriów dla
ochrony roślin dla wszystkich substancji podlegających ocenie, jest zaliczenie strefy do jednej
z poniższych klas:

do klasa A – jeżeli stężenia zanieczyszczenia na terenie strefy nie przekraczają odpowiednio poziomów dopuszczalnych, poziomów docelowych;

do klasa B – jeżeli stężenia zanieczyszczeń na terenie strefy przekraczają poziomy dopuszczalne lecz nie przekraczają poziomów dopuszczalnych powiększonych o margines
tolerancji;

do klasy C – jeżeli stężenia zanieczyszczeń na terenie strefy przekraczają poziomy dopuszczalne powiększone o margines tolerancji, w przypadku gdy margines tolerancji nie
jest określony – poziomy dopuszczalne lub poziomy docelowe;
19

do klasy D1 – jeżeli poziom stężeń ozonu nie przekracza poziomu celu długoterminowego;

do klasy D2 – jeżeli poziom stężeń ozonu przekracza poziom celu długoterminowego;
Zaliczenie strefy do określonej klasy zależy od stężeń zanieczyszczenia występujących na
jej obszarze i wiąże z wymaganiami dotyczącymi działań na rzecz poprawy jakości
powietrza lub na rzecz utrzymania tej jakości.
Wyniki oceny według kryteriów odniesionych do ochrony zdrowia
Zgodnie z ustawą Prawo ochrony środowiska, Wojewódzki Inspektorat Ochrony
Środowiska co roku dokonuje oceny poziomu substancji w powietrzu w strefach, a następnie
klasyfikacji stref. Prowadzona ocena ma na celu monitorowanie zmian jakości powietrza i
powinna skutkować podjęciem działań powodujących zmniejszenie stężeń zanieczyszczeń w
powietrzu przynajmniej do poziomu stężenia dopuszczalnego na terenie kraju w określonym
terminie; stwierdzane stężenia nie powinny przekraczać wartości dopuszczalnej po tym
terminie.
W województwie wielkopolskim wszystkie strefy stanowią obszary zwykłe – obszary
stref niebędące obszarami ochrony uzdrowiskowej.
Dwutlenek siarki
Roczna ocena jakości powietrza pod kątem dwutlenku siarki dokonywana jest z
uwzględnieniem stężeń 1-godzinnych i 24-godzinnych. Ocena wykonana została na
podstawie pomiarów automatycznych i manualnych. Wykorzystano również metodę analogii
do stężeń w innych obszarach. W województwie wielkopolskim nie stwierdzono przekroczeń
dopuszczalnego poziomu substancji w powietrzu dla pomiarów 24-godzinnych. Maksymalne
stężenia 24-godzinne wahały się od 8,8 do 58,8 μg/m3 na stacjach prowadzących pomiary
manualne i automatyczne. Na żadnym stanowisku pomiarowym nie stwierdzono przekroczeń
dopuszczalnego poziomu substancji w powietrzu dla pomiarów 1-godzinnych. Najwyższe
stężenie − 109,5 μg/m3 (poziom dopuszczalny – 350 μg/m3) odnotowano na stanowisku
pomiarowym w Kaliszu. W związku z powyższym wszystkie strefy zaliczono do klasy A.
Dwutlenek azotu
Roczna ocena jakości powietrza dla dwutlenku azotu dokonywana jest z uwzględnieniem
stężeń 1-godzinnych i średnich rocznych. Uwzględniono wyniki pomiarów automatycznych,
manualnych i pasywnych. Wykorzystano również metodę analogii do stężeń w innych
obszarach.
W województwie wielkopolskim stężenia średnie roczne nie przekroczyły dopuszczalnego
20
poziomu substancji − wahały się od 9,5 do 28,8 μg/m3. Nie stwierdzono również przekroczeń
dopuszczalnego poziomu substancji w powietrzu dla pomiarów 1-godzinnych. Najwyższe
stężenia 1-godzinne odnotowano:
• w Poznaniu na stacji przy ul. Dąbrowskiego – 325,2 μg/m3 (stwierdzono 7 przekroczeń
poziomu dopuszczalnego, przy dozwolonych 18 przekroczeniach),
• w Poznaniu na stacji przy ul. Polanka − 151,0 μg/m3.
W związku dotrzymywaniem wymaganych prawem poziomów dopuszczalnych wszystkie
strefy zaliczono do klasy A.
Pył PM10
W województwie wielkopolskim stwierdzono przekroczenia dopuszczalnego poziomu dla 24
-godzinnych stężeń pyłu PM10. Przekroczenia odnotowano w Poznaniu na stacjach przy
ulicach: Polanka i Dąbrowskiego, w Kaliszu przy ul. H. Sawickiej, w Lesznie, w Pile, w Koninie
oraz w Wągrowcu.
Nie stwierdzono przekroczeń dopuszczalnego poziomu dla 24-godzinnych stężeń pyłu PM10
w Tarnowie Podgórnym i Ostrowie Wielkopolskim. Zgodnie z zapisem w Decyzji Komisji
Europejskiej (w oparciu o art. 22 Dyrektywy 2008/50/WE) z dnia 11.12.2009 roku w sprawie
powiadomienia
przez
Polskę…
o
wyłączeniu
z
obowiązku
stosowania
wartości
dopuszczalnych dla pyłu PM10 w 83 strefach, w których dokonuje się oceny jakości
powietrza”. na obszarze byłej strefy powiat ostrowski znajduje zastosowanie poziom
dopuszczalny powiększony o margines tolerancji, który dla roku 2010 i 2011 wynosi 75 μg/m3.
Na żadnym stanowisku nie odnotowano przekroczeń stężenia średniego rocznego pyłu PM10.
Wszystkim strefom, ze względu na stwierdzone przekroczenia dopuszczalnego poziomu
substancji przypisano klasę C.
Pył PM 2,5
W rocznej ocenie jakości powietrza dla pyłu PM2,5 klasyfikacja opiera się na jednej wartości
kryterialnej – stężeniu średnim dla roku. Ocenę wykonano na podstawie pomiarów
manualnych i automatycznych prowadzonych w Poznaniu i Kaliszu; wykorzystano również
metodę analogii do wyników z innego obszaru.
W województwie wielkopolskim nie stwierdzono przekroczenia dopuszczalnego poziomu
powiększonego o margines tolerancji dla pyłu PM2,5 ocenianego jako stężenie średnie dla
roku. W związku z powyższym, zgodnie z Wytycznymi GIOŚ strefę aglomeracja poznańska i
strefę wielkopolska zaliczono do klasy B (uzyskane stężenie pyłu 27,5 μg/m3), natomiast
21
strefę – miasto Kalisz zaliczono do klasy C (uzyskane stężenie pyłu 33,4 μg/m3).
Ołów – suma zawartości metalu i jego związków w pyle zawieszonym PM10
W rocznej ocenie jakości powietrza dla ołowiu klasyfikacja opiera się na stężeniach średnich
rocznych. Za podstawę klasyfikacji stref przyjęto pomiary manualne oraz metodę analogii do
wyników z innego obszaru. W ocenie rocznej nie stwierdzono przekroczenia dopuszczalnego
poziomu substancji − otrzymane stężenia średnie roczne wahały się od 0,01 do 0,03 μg/m3.
W związku z powyższym wszystkie strefy zaliczono do klasy A.
Arsen, kadm, nikiel i benzo(a)piren – całkowita zawartość w pyle zawieszonym PM10
W rocznej ocenie jakości powietrza dla metali i benzo(a)pirenu klasyfikacja opiera się na
stężeniach średnich rocznych. Za podstawę klasyfikacji stref przyjęto pomiary manualne oraz
metodę analogii do wyników z innego obszaru.
W roku 2011 wykonano pomiary arsenu, kadmu i niklu w Gnieźnie, Kaliszu i Ostrowie Wlkp.
Natomiast pomiary benzo(a)pirenu prowadzono w Gnieźnie, Koninie, Kaliszu, Pile. Na
żadnym stanowisku pomiarowym metali nie odnotowano przekroczeń ustanowionych
poziomów docelowych – strefy zaliczono do klasy A.
Podwyższone stężenia benzo(a)pirenu, przekraczające poziom docelowy, odnotowano na
stanowiskach w Pile i w Kaliszu. Na podstawie wykonanych pomiarów i analizy
przeprowadzonej przy wykorzystaniu analogii stref – wszystkie strefy w województwie
zaliczono do klasy C.
Benzen
W rocznej ocenie jakości powietrza dla benzenu klasyfikacja opiera się na stężeniach
średnich rocznych. Za podstawę klasyfikacji stref przyjęto pomiary automatyczne i pasywne.
Nie stwierdzono przekroczenia dopuszczalnego poziomu substancji. Otrzymane stężenia
średnie roczne wahały się od 0,8 do 4,7 μg/m3.
W związku z dotrzymaniem wymaganego prawem poziomu dopuszczalnego wszystkie strefy
zaliczono do klasy A.
Tlenek węgla
W rocznej ocenie jakości powietrza dla tlenku węgla klasyfikacja opiera się na stężeniach 8godzinnych kroczących, liczonych ze stężeń 1-godzinnych. Za podstawę klasyfikacji stref
22
przyjęto pomiary automatyczne oraz metodę analogii do wyników z innego obszaru.
W ocenie rocznej nie stwierdzono przekroczenia dopuszczalnego poziomu substancji.
Najwyższe stężenie 8-godzinne kroczące liczone ze stężeń 1-godzinnych odnotowano w
Poznaniu, przy ul. Dąbrowskiego – wynosiło 3450,0 μg/m3. W związku z powyższym
wszystkie strefy zaliczono do klasy A.
Ozon
Podstawę klasyfikacji stref stanowi parametr – stężenie 8-godzinne, które odnosi się do
poziomu docelowego (dopuszcza się 25 dni przekroczeń poziomu docelowego) oraz poziomu
celu długoterminowego. Liczba dni z przekroczeniem poziomu docelowego w roku
kalendarzowym uśredniana jest w ciągu kolejnych trzech lat.
Klasy wynikowe klasyfikacji stref pod kątem ochrony zdrowia
Na podstawie oceny poziomu poszczególnych substancji dokonuje się klasyfikacji
stref, w których są dotrzymane lub przekraczane przewidziane prawem poziomy
dopuszczalne lub docelowe oraz poziomy celów długoterminowych. Każdej strefie, dla
każdego zanieczyszczenia przypisuje się właściwy symbol klasy. Interpretując wyniki
klasyfikacji, w szczególności wskazujące na potrzebę opracowania programów ochrony
powietrza, należy pamiętać, że wynik taki nie powinien być utożsamiany ze stanem jakości
powietrza na obszarze całej strefy. Klasa C może oznaczać np. lokalny problem związany z
daną substancją. Dla poziomu dopuszczalnego dwutlenku siarki, dwutlenku azotu, ołowiu,
benzenu, tlenkuwęgla oraz poziomu docelowego kadmu, arsenu, niklu wszystkie strefy
zaliczono do klasy A.
W przypadku poziomu docelowego dla ozonu strefę wielkopolska zaklasyfikowano do
klasy C, pozostałe strefy do klasy A. Odnosząc otrzymane wyniki do celu długoterminowego
dla ozonu wszystkie strefy zaliczono do klasy D2. Ze względu na przekraczanie poziomów
dopuszczalnych stężenia pyłu PM10 wszystkie strefy zaliczono do klasy C. W obrębie
poszczególnych stref należy zidentyfikować obszary przekraczania wartości dopuszczalnych.
W okresie, do którego odnosi się przeprowadzana ocena, na stanowiskach pomiarowych pyłu
PM10 w sezonie letnim nie odnotowano przekroczeń dopuszczalnego poziomu substancji. Z
przebiegu rocznej serii pomiarów odczytać można wyraźną sezonową zmienność stężeń pyłu
(wyższe w okresie zimnym, niższe w sezonie letnim).
Można więc przypuszczać, że powodem przekroczeń w sezonie grzewczym jest niska
emisja z sektora komunalno-bytowego wpływająca na wyraźne pogorszenie warunków
aerosanitarnych w miastach. Duży wpływ na sytuację aerosanitarną miasta ma również jego
położenie geograficzne rodzaj i charakter zabudowy miejskiej, jej lokalizacja oraz możliwość
23
przewietrzania obszar miasta. W przypadku pyłu PM2,5 strefę aglomeracja poznańska i strefę
wielkopolska zaliczono do klasy B, natomiast strefę miasto Kalisz zaliczono do klasy C.
W
roku 2011 stwierdzono również przekroczenia poziomu docelowego dla
benzo(a)pirenu; oceniane strefy zaliczono do klasy C, dla której przygotowuje się program
naprawczy mający na celu osiągnięcie poziomu docelowego substancji w powietrzu tam,
gdzie jest to możliwe technicznie i uzasadnione ekonomicznie.
Wyniki oceny według kryteriów odniesionych do ochrony roślin
Dwutlenek siarki i tlenki azotu
Strefę wielkopolską sklasyfikowano na podstawie wyników pomiarów pasywnych i
automatycznych prowadzonych w stałych punktach pomiarowych. Średnie roczne stężenia
dwutlenku siarki wahały się od 2,3 μg/m3 do 8,5 μg/m3; natomiast średnie roczne stężenia
tlenków azotu wynosiły od 9,5 do 26,8 μg/m3.
W wyniku oceny za rok 2010 pod kątem stężeń dwutlenku siarki i tlenków azotu z
uwzględnieniem kryteriów ustanowionych dla ochrony roślin strefę zaliczono do klasy A.
Oznacza to, że w województwie nie odnotowano przekroczenia dopuszczalnego poziomu
wyżej wymienionych substancji.
Ozon
Wskaźnikiem jakości powietrza dla ozonu jest parametr AOT40 obliczany ze stężeń
1 godzinnych jako suma różnic pomiędzy stężeniem średnim jednogodzinnym wyrażonym w
μg/m3 a wartością 80 μg/m3, dla każdej godziny w ciągu doby pomiędzy godziną 800 a 2000,
dla której stężenie jest większe niż 80 μg/m3.
Wartość docelową uznaje się za dotrzymaną, jeżeli nie przekracza jej średnia obliczona z
sumy stężeń z okresów wegetacyjnych w pięciu kolejnych latach. W przypadku braku danych
pomiarowych z pięciu lat dotrzymanie tej wartości sprawdza się na podstawie danych
pomiarowych z co najmniej trzech lat.
Na terenie województwa wielkopolskiego za podstawę oceny przyjęto pomiary automatyczne.
Dane uśrednione dla stacji pomiarowej w Krzyżówce z lat 2007−2011 wynosiły 19467,5
μg/m3×h. Porównując otrzymane wartości z poziomem docelowym stwierdzamy, że na stacji
w Krzyżówce odnotowano przekroczenie. Na stacji przekroczony jest również poziom celu
długoterminowego (6000 μg/m3×h). Z powodu awarii analizatora w ocenie nie uwzględniono
danych ze stacji w Borówcu.
Ocena stref w oparciu o kryteria określone dla ochrony środowiska
Rezultatem końcowym oceny stref pod kątem ochrony roślin, podobnie jak pod kątem ochrony
zdrowia, jest określenie klas wynikowych dla poszczególnych zanieczyszczeń w danej strefie.
24
W efekcie oceny przeprowadzonej dla 2011 roku:
• dla ozonu strefie wielkopolskiej przypisano klasę C;
• dla dwutlenku siarki i tlenków azotu strefę wielkopolską zaliczono do klasy A.
X. PROBLEMY I CELE OCHRONY ŚRODOWISKA DOTYCZĄCE OBSZARÓW
PODLEGAJĄCYCH OCHRONIE PRAWNEJ
Na terenie gminy Kleszczewo nie występują obszary chronione na podstawie ustawy
z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1220 ze zm.).
Formą ochrony przyrody są dwa pomniki przyrody oraz potencjalne gatunki chronione roślin,
zwierząt i grzybów. Ważnym elementem środowiska przyrodniczego jest również obszar ważny dla ptaków w okresie gniazdowania i migracji, a także korytarze ekologiczne.
Tereny predysponowane do zmiany w miejscowym planie stanowią obszary rolnicze, lub
wykorzystywane są do celów ogrodniczych, z punktu widzenia ekologicznego nie stanowiące
szczególnie cennych przyrodniczo obszarów. Istniejące problem ochrony środowiska spowodowane są przede wszystkim z występującą na tych terenach degradacją chemiczną gleb tj.
nadmierną zawartością metali ciężkich, zakwaszenia przez związki siarki i azotu, zasolenia i
nadmierną alkalizacją. Zagrożenie to spowodowane jest niewłaściwym rolniczym użytkowaniem gleb, stosowaniem nadmiernej ilości pestycydów i nawozów. Inne problemy związane z
ochroną środowiska dotyczą, oddziaływania układu sieci dróg, z których zanieczyszczenia, w
większości w postaci metali ciężkich, przedostają się do gleby poprzez spływ powierzchniowy.
Cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym
i krajowym, istotne z punktu widzenia projektowanego dokumentu oraz sposoby, w
jakich te cele i inne problemy środowiska zostały uwzględnione podczas opracowania
dokumentu.
Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, opracowywany jest w oparciu m.
im. o ustalenia zawarte w innych dokumentach na szczeblu lokalnym, krajowym i
międzynarodowym.
Priorytety Unii Europejskiej w zakresie ochrony środowiska na lata 2002-2012
formułuje VI Program Działań Wspólnoty w zakresie środowiska (Decyzja NR 1600/2002/WE
Parlamentu Europejskiego i Rady z dn. 22 lipca 2002 r., ustanawiająca Szósty Wspólnotowy
Program Działań w zakresie środowiska naturalnego). Jego realizacja ma na celu
zapewnienie wysokiego poziomu ochrony środowiska naturalnego i zdrowia ludzkiego oraz
ogólną poprawę środowiska i jakości życia. Będzie realizowany poprzez 7 strategii
tematycznych w zakresie: zrównoważonego użytkowania zasobów naturalnych, zapobiegania
powstawaniu odpadów i upowszechniania recyklingu, poprawy jakości środowiska miejskiego,
25
ograniczania emisji zanieczyszczeń, ochrony gleb, zrównoważonego użytkowania pestycydów
oraz ochrony i zachowania środowiska morskiego. Program wspiera proces włączania
problemów ochrony środowiska we wszystkie polityki i działania Wspólnoty w celu
zmniejszenia nacisków na środowisko naturalne pochodzących z różnych źródeł.
Obecnie Komisja rozważa w jaki sposób kolejny, 7. Program Działań na rzecz
Środowiska,
może
najlepiej
zapewnić
wartość
dodaną
w
szybko
zmieniającym
się kontekście polityki ochrony środowiska. W związku z tym przeprowadzane są konsultacje
w tym zakresie. Celem konsultacji jest zebranie opinii wszystkich zainteresowanych stron, na
szczeblu zarówno krajowym jak i europejskim, oraz ogółu społeczeństwa na temat priorytetów
polityki ochrony środowiska do roku 2020. Dzięki zebranym opiniom będzie możliwe wybranie
nowych dziedzin priorytetowych, którymi należy się zająć w pierwszej kolejności i najbardziej
efektywnych narzędzi do ich realizacji.
Planowane działania w obszarze ochrony środowiska w Polsce wpisują się w priorytety
w skali Unii Europejskiej i cele 6. Wspólnotowego programu działań w zakresie środowiska
naturalnego. Zgodnie z ostatnim przeglądem wspólnotowej polityki ochrony środowiska do
najważniejszych wyzwań należy zaliczyć:
- działania na rzecz zapewnienia realizacji zasady zrównoważonego rozwoju;
- przystosowanie do zmian klimatu;
- ochrona różnorodności biologicznej.
Przyjęta w 1997 roku Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej zapewnia ochronę
środowiska człowieka, kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju. Zasadę tę uwzględnia
„II Polityka ekologiczna państwa” oraz dostosowane do niej strategie i programy
środowiskowe, w tym przede wszystkim „Polityka ekologiczna państwa w latach 2009-2012
z perspektywą do roku 2016”, „Krajowa strategia ochrony i umiarkowanego użytkowania
różnorodności biologicznej” i „Strategia gospodarki wodnej.”
Ponadto Konstytucja określa miejsce ratyfikowania umowy międzynarodowej w
krajowym porządku prawnym.
Artykuł 91 Konstytucji stanowi:
1. Ratyfikowana umowa międzynarodowa, po jej ogłaszaniu w Dzienniku Ustaw
Rzeczypospolitej Polskiej, stanowi część krajowego porządku prawnego i jest
bezpośrednio stosowana, chyba że jej stosowanie jest uzależnione od wydania
ustawy.
2. Umowa międzynarodowa ratyfikowana za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie ma pierwszeństwo przed ustaw, jeżeli ustawy tej nie da się pogodzić z
umową.
26
Opracowując niniejszą zmianę miejscowego planu uwzględniono zobowiązania i cele
ochrony środowiska przyjęte w ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską konwencjach
międzynarodowych, jak m.in. (uwzględniono tylko te konwencje, które mogą odnosić się do
analizowanego terenu) :
Ramowa konwencja Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu z Rio de Jane-

iro (1992) i Ramowa konwencja Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu z
Kioto, wraz z Protokołem (1997);
Dla obszaru objętego zmianą planu, uwzględnia się potrzebę działań na rzecz poprawy
stanu sanitarno-klimatycznego (zmniejszenie zanieczyszczenia powietrza), m.in. poprzez realizację zaleceń dotyczących kształtowania zieleni, jak również preferencje dla zmiany technologii ogrzewania w tym tworzenie warunków do wprowadzenia niekonwencjonalnych źródeł
energii.
XI.
PRZEWIDYWANE
ODDZIAŁYWANIE
NA
POSZCZEGÓLNE
KOMPONENTY ŚRODOWISKA
CZĘŚĆ OGÓLNA:
Realizacja inwestycji zapisanych w planie, może powodować oddziaływanie na środowisko
przyrodnicze, zarówno w trakcie realizacji inwestycji, jak i w trakcie jej użytkowania. Jednak
wzrost
powierzchni
zabudowanych
i
utwardzonych,
związany
z proponowanym
zagospodarowaniem terenu nie spowoduje przekroczenia standardów jakości poszczególnych
komponentów środowiska przyrodniczego, w tym gleb, wód czy powietrza atmosferycznego.
Wraz z rozwojem jednostki osadniczej dokonują się zasadnicze zmiany w stosunkach
wodnych zlewni objętej urbanizacją. W obszarze zurbanizowanym, w obrębie którego leży
teren objęty planem, dochodzi do przekształcania stosunków wodnych, zależnie od wielkości
i rodzaju antropopresji.
Tereny objęty projektem planu położone są w granicach wsi z rozwijającą się zabudową
jednorodzinną i gospodarczą oraz znajdują się w bliskim sąsiedztwie ważnych ciągów
komunikacyjnych (m.in. autostrada A2). Taka lokalizacja czyni ten teren predysponowany do
wprowadzenia zabudowy mieszkaniowej lub mieszkaniowej. Mimo iż teren te jest już
przekształcony w projekcie planu nowe zagospodarowanie starano się tak zaprojektować, by
zminimalizować oddziaływanie na środowisko.
W trakcie realizacji ewentualnych zamierzeń inwestycyjnych oddziaływanie na środowisko
wywierać będą mogły m.in.:
27
 maszyny budowlane (oleje, paliwa, smary – wykorzystywane do pracy i konserwacji urządzeń),
 realizacja wykopów pod posadowienie budynków (częściowa zmiana właściwości gleby,
przerwanie ciągłości warstw glebowych).
Identyfikacja potencjalnych źródeł emisji w granicach terenu objętego projektem planu
oraz w jego bezpośrednim sąsiedztwie (w podziale na główne sektory):
 Źródła komunalno-bytowe: zaliczyć tu należy przede wszystkim paleniska domowe oraz
zakłady użyteczności publicznej. Ten sektor charakteryzuje się stosunkowo niekorzystnym
oddziaływaniem w obrębie terenów silnie zurbanizowanych. Szkodliwość dla środowiska
wynika głównie z braku urządzeń oczyszczających i filtrujących oraz z niskiej wysokości
emitorów.
 Transport: przyczynia się do emisji tlenków azot, lotnych związków organicznych (LZO),
tlenku i dwutlenku węgla i związków ołowiu. Szczególny udział w sektorze ma transport
drogowy. Zanieczyszczenia emitowane są przy powierzchni gruntu, powodując stosunkowo duże zagrożenie w terenach o zwartej zabudowie (przy znikomym przewietrzaniu terenu).
 Rolnictwo: szkodliwy wpływ rolnictwa zauważalny jest m.in. w postaci erozji eolicznej.
Równie szkodliwe jest przedostawanie się środków ochrony roślin do gruntów i do wód
podziemnych a dalej do wód powierzchniowych co skutkuje m.in. wzrostem żyzności wód
(zanieczyszczenie gleb związkami azotu pochodzenia rolniczego).
Identyfikacja zanieczyszczeń ze wskazaniem potencjalnych źródeł (w terenie objętym
prognozą oraz w jego sąsiedztwie):
 dwutlenek siarki SO2 (źródła komunalne),
 tlenki azotu NOx (transport),
 niemetanowe lotne związki organiczne NMLZO (transport, źródła komunalno bytowe, źródła naturalne – roślinność, głównie lasy),
 pyły PM10 i PM2.5 (źródła komunalno-bytowe),
 tlenek węgla CO (źródła komunalno-bytowe, transport).
Charakterystyka zanieczyszczeń
Dwutlenek siarki SO2
28
Dwutlenek siarki jest gazem bezbarwnym, o ostrej woni. Stwierdzono jego szkodliwy wpływ na
zdrowie ludzi, roślinność, wykazano oddziaływanie na materiały. SO 2 jest emitowany zarówno
ze źródeł naturalnych (pożary lasów, erozja gleb) oraz antropogenicznych (głównie spalanie
paliw kopalnych). Gaz usuwany jest z atmosfery poprzez suchą i mokrą depozycję. W wyniku
zadziałania reakcji chemicznych (z udziałem m.in. tlenu) SO 2 utlenia się do kwasu siarkowego
(H2SO4). W efekcie dalszych przemian zachodzących w kropelkach wody (przy depozycji
mokrej) powstają główne związki zakwaszające. Depozycja kwaśna ma natomiast negatywny
wpływ na roślinność i prowadzi do zakwaszenia gleb. W celu zmniejszenia emisji SO 2 do
atmosfery zaleca się unikanie węgla kamiennego i brunatnego w celu ogrzewania
zabudowań. Zasadne jest zatem stosowanie paliw o niskiej emisyjności (np. gaz płynny, olej
opałowy).
Wpływ na roślinność
Szkodliwe oddziaływanie dwutlenku siarki na roślinność uzależnione jest od wielu czynników,
do których zaliczają się m.in.: stężenie SO 2, czas ekspozycji roślinności, wrażliwość gatunku,
warunki pogodowe, występowanie innych zanieczyszczeń (synergiczne oddziaływanie z O3
i NO2). Stosunkowo niską wrażliwością cechują się rośliny uprawne (poziom krytyczny wynosi
dla nich 30 µg/m3).
Wpływ na zdrowie ludzi
Absorpcja SO2 wzrasta wraz ze wzrostem stężenia w powietrzu. Dwutlenek siarki wchłaniany
jest głównie do górnych dróg oddechowych, niewielkie ilości docierają do dolnego odcinka
dróg oddechowych. Z dróg oddechowych SO2 dociera do krwioobiegu. Substancja stanowi
część składową czarnego smogu, gdzie przy dużym stężeniu chwilowym w powiązaniu
z pyłami stanowić może nawet śmiertelne zagrożenie. Ekspozycja człowieka na wysokie
stężenie SO2 powoduje następujące choroby: bronchit (szczególnie u palaczy tytoniu),
przewlekłe zapalenie oskrzeli, zaostrzenie chorób układu krążenia, zmniejszona odporność na
zachorowania. Do grupy osób szczególnie podatnych na zachorowania wywołane SO 2 zalicza
się dzieci i osoby starsze.
Oddziaływanie na materiały
Oddziaływanie
SO2 na
materiały
jest
uzależnione
m.in.
od
występowanie
innych
zanieczyszczeń, warunków meteorologicznych, typu materiałów, ilości opadów i ich odczynu
pH. Im większa wilgotność względna powietrza, tym agresywność zanieczyszczeń powietrza
wzrasta. Bezpośredni wpływ SO2 powoduje korozję m.in. stali, miedzi, cynku i aluminium.
Stwierdzono też negatywne oddziaływanie dwutlenku siarki na marmur i piaskowiec wapienny.
Potwierdzono także synergiczne oddziaływanie SO2 z ozonem na materiały.
29
Dwutlenek azotu NO2
Dwutlenek azotu jest gazem trującym, bardzo słabo rozpuszczalnym w wodzie, o duszącym
zapachu. Najczęściej występuje z tlenkiem azotu NO. Do naturalnych źródeł tlenków azotu
(NO, NO2, N2O) w atmosferze zaliczają się m.in. przemiany zachodzące w glebie w ramach
obiegu azotu w przyrodzie, fotoutlenianie azotu zawartego w powietrzu. Tlenki azotu są
wytwarzane przez bakterie nitryfikacyjne. Do źródeł antropogennych emisji NO i NO 2 zalicza
się spalanie paliw kopalnych, zarówno w źródłach stacjonarnych jak i w silnikach
samochodowych. NO2 zawarte w atmosferze w niewielkim stopniu ulega suchej i mokrej
depozycji (wyprowadzeniu z atmosfery). Prędkość suchego osiadania jest stosunkowo
niewielka, w nieznacznym stopniu ulega wymywaniu z gleby. Istotny udział w depozycji
związków azotu na podłożu mają zanieczyszczenia wtórne powstające w wyniku przemian
NO2 w atmosferze. W powiązaniu z innymi zanieczyszczeniami, NO 2 utlenia się w atmosferze
do kwasu azotowego (HNO3). W wyniku dalszych przemian zachodzących w kropelkach
wody, powstają związki zakwaszające. Kwas azotowy charakteryzuje się dużą prędkością
suchego osiadania i podlega mokrej depozycji. Związki stanowiące produkty przemian kwasu
azotowego przyczyniają się do eutrofizacji ekosystemów lądowych i wodnych. NO2 jest
jednym z gazów absorbujących promieniowanie słoneczne, wpływając na zmniejszenie
widoczności. Tlenki azotu (NOx) wraz z lotnymi związkami azotu są prekursorami ozonu w
troposferze; tym samym szkodliwy wpływ dwutlenku azotu wiąże się z negatywnym
oddziaływaniem ozonu na środowisko.
Związki azotu są substancjami specyficznymi dla roślin, gdyż azot jest ważnym składnikiem
odżywczym dla roślin. Zwiększona zawartość azotu w przyrodzie stymuluje wzrost roślin
(gatunki przystosowane do środowiska ubogiego w azot są wypierane). Rola poszczególnych
rodzajów azotu (azotu azotanowego – pochodzącego ze związków utlenionego azotu oraz
azotu amonowego – pochodzącego ze związków azotu zredukowanego) w środowisku jest
różna. Dwutlenek azotu oddziałuje na rośliny głównie poprzez suchą depozycję (osiadanie na
listowiu i łodygach). NO 2 prowadzić może do uszkodzeń nabłonka listowia i prowadzić do jego
uszkodzenia. Przenikanie dwutlenku węgla w głąb liścia jest najbardziej intensywne
w warunkach dużego naświetlenia oraz w warunkach dużej wilgotności. Azot amonowy
w zależności od ilości przyswojonej przez roślinę pełnić może dwojaką rolę. Rola odżywcza
wystąpi, gdy azot amonowy będzie dla rośliny dodatkowym źródłem azotu (działanie
stymulujące). Szkodliwe działanie azotu rozpoczyna się w momencie, gdy nadmiar azotu,
powoduje zachwianie stosunków pomiędzy składnikami odżywczymi roślin – proporcje zostają
30
zakłócone. Następuje wtedy redukcja wzrostu rośliny, uwidocznić mogą się również
uszkodzenia w roślinach.
 Reakcja rośliny na dodatkowo przyswojony azot zależy od jej indywidualnej wrażliwości.
Wysoka wrażliwość na azot azotanowy (w tym NO 2) cechuje paprocie, mszaki i porosty.
Zwiększona zawartość azotu w roślinach powodować może również wzrost ich podatności
na czynniki biotyczne (tzw. stresy biotyczne) w tym szkodniki owadzie. Dwutlenek azotu
wykazuje ponadto synergiczne oddziaływanie w powiązaniu ze związkami dwutlenku siarki
(SO2) i ozonu (O3) – co oznacza, że wspólne szkodliwe oddziaływanie dwutlenku siarki
z ww. związkami jest wielokrotnie bardziej szkodliwe niże jego oddziaływanie w odosobnieniu od nich.
Podaż azotu przewyższająca zapotrzebowanie odżywcze roślin wywołać może również:
 zakwaszenie gleby,
 akumulację azotu w ekosystemie leśnym tzw. eutrofizację lub przeżyźnienie azotem, co
może prowadzić do zwiększonego zapotrzebowania na wodę, zmniejszenia odporności na
suszę i mróz a także zachwiania równowagi odżywczej.
Zmiany wskazane wyżej zachodzą, gdyż do ekosystemu (w którym odbywa się naturalny cykl
obiegu azotu) odbywa się depozycja związków azotu. W warunkach pierwotnych obiegu azotu
(obieg wewnętrzny) ubytki azotu z ekosystemów leśnych są małe – cykl azotowy jest
właściwie zamknięty. Cykl wewnętrzny ulega natomiast zachwianiu w wyniku depozycji azotu
z otoczenia (z powietrza). Zwiększenie ilości azotu w ekosystemach leśnych może mieć
wpływ na ich wzrost, funkcjonowanie i stabilność ekosystemu.
Dopływ azotu mineralnego z zewnątrz systemów leśnych (z powietrza) jest obecnie na tyle
duży, że w dłuższym okresie czasu może doprowadzić do zmiany przebiegu cyklu
wewnętrznego, a możliwości gleby i roślin do zatrzymywania azotu mogą zostać
przekroczone.
Podaż azotu poniżej poziomu nasycenia chroni ekosystemy przed destabilizacją. Wpływ
nadmiaru azotu zależy natomiast od formy w jakiej został zdeponowany (NO -3 czy NH+4)
bardziej niż od całkowitego ładunku.
NO2 podobnie jak inne zanieczyszczenia powietrza, oddziałują negatywnie na układ
oddechowy człowieka (zarówno górne jak i dolne odcinki dróg oddechowych). Sprzyja
powstawaniu stanów zapalnych, infekcji bakteryjnych i wirusowych oraz powoduje osłabienie
31
funkcji obronnej płuc. Ostre choroby układu oddechowego, w związku z występowaniem
zanieczyszczenia dwutlenkiem azotu, zagrażają szczególnie dzieciom i osobom chorym na
astmę. Narażone są też osoby aktywne fizycznie, spędzające dużo czasu na zewnątrz
budynków. Wspólne oddziaływanie NO2 z ozonem może mieć zarówno przebieg addytywny
jak i synergiczny (co uzależnione jest od stężeń związków oraz czasu trwania ekspozycji).
Tlenek węgla CO
Tlenek węgla jest bezbarwnym i silnie trującym gazem. Nie stwierdzono bezpośredniego
negatywnego oddziaływania tlenku węgla na środowisko. Szkodliwe są natomiast efekty
oddziaływania pośredniego, powodowane przez CO 2 i ozon (powstające w wyniku przemian
zachodzących przy udziale CO). Antropogenna emisja CO do atmosfery spowodowana jest
głownie procesami spalania paliw (CO powstaje przy niecałkowitym spaleniu węgla).
Znacząca emisja CO do atmosfery związana jest z ruchem drogowym (wielkość emisji
zależna jest od rodzaju pojazdu, jego sprawności i prędkości poruszania się). W
pomieszczeniach zamkniętych źródłem zanieczyszczenia CO jest dym tytoniowy oraz
niesprawne urządzenia do gotowania i ogrzewania. Wysokie stężenia CO w atmosferze
odnotowuje się w szczególności w obrębie terenów o zwartej zabudowie (w związku z
funkcjonowaniem układu komunikacyjnego o charakterze śródmiejskim).
Wdychany z powietrza tlenek węgla łączy się z hemoglobiną krwi, co powoduje utratę
zdolności pobierania tlenu (CO + hemoglobina = karboksyhemoglobina COHb). Obecność
COHb we krwi prowadzi do niedotlenienia tkanek i komórek organizmu ludzkiego. Zatrucie
CO, spowodowane ekspozycją na wysokie stężenie tlenku węgla, prowadzić może do śmierci,
w wyniku niedotlenienia mózgu bądź serca. Grupą osób szczególnie narażoną na szkodliwe
efekty ekspozycji na wysokie stężenia CO są chorzy z problemami układu krążeniowonaczyniowego.
U
ludzi
zdrowych
wysokie
stężenie
CO
w
atmosferze
wywołuje
m.in. osłabienie, uczucie duszności, zawroty głowy oraz zmniejszoną wydolność organizmu.
Stwierdzono, że długotrwała ekspozycja organizmu na CO ma negatywny wpływ na
metabolizm żelaza i witamin, co jest szczególnie ważne w rozwoju dzieci i młodzieży. Na
wysokie stężenia CO narażeni są kierowcy zawodowi, policja drogowa, pracownicy garaży
a także osoby zatrudnione przy wytwarzaniu CO. Najczęstszym źródłem narażenia populacji
na szkodliwe następstwa związane z występowaniem tlenku węgla jest palenie tytoniu – co
dotyczy zarówno czynnych jak i biernych palaczy.
32
Ozon O3
Ozon jest bladoniebieskim gazem, słabo rozpuszczalnym w wodzie (jednak 15 razy lepiej
rozpuszczalnym od tlenu). Stanowi jeden z głównych związków utleniających w atmosferze.
Omówienie dotyczy ozonu zawartego w troposferze tzw. ozonu troposferycznego, zwanego
dalej ozonem. Stwierdzono negatywny wpływ ozonu na zdrowie ludzi, rośliny (szczególnie
lasy) oraz na materiały. Ozon jest gazem szklarniowym i przyczynia się tym samym do
powstawania efektu cieplarnianego. Ozon jest zanieczyszczeniem wtórnym, czyli nie jest
bezpośrednim efektem emisji ze źródeł naturalnych czy antropogennych; powstaje na skutek
przemian, w których udział biorą w szczególności tlenki azotu (NO x), niemetanowe lotne
związki organiczne (NMLZO), tlenek węgla oraz metan. Ozon powstaje w wyniku przemian
fotochemicznych utleniania (pod wpływem ultrafioletowego promieniowania słonecznego)
tlenków azotu w obecności CO, CH4 i NMLZO. Głównymi źródłami zanieczyszczeń, które
biorą udział w procesach tworzenia ozonu, są:
 sektor energetyki i transportu (NOx),
 sektor transportu i przemysłu (NMLZO),
 sektor transportu i komunalno-bytowy (CO),
 przemysł wydobywczy i dystrybucji paliw, rolnictwo (a zwłaszcza uprawa ryżu i hodowla
zwierząt) oraz wysypiska śmieci (CH4),
 roślinność, a przede wszystkim lasy, które emitują znaczne ilości NMLZO (porównywalne
z emisją sektora transportu); emisja ta wzrasta wraz ze wzrostem temperatury.
Wszystkie, wskazane wyżej i jednocześnie podkreślone źródła zanieczyszczeń mają (lub
będą miały) swoją lokalizację w pobliżu lub w granicach objętych prognozą (jako
przeznaczenia projektowane).
O ile problemem globalnym jest ubożenie warstwy ozonowej, o tyle epizodyczne wzrosty
stężeń ozonu i innych związków fotochemicznych (azotan nadtlenku acetylu PAN,
formaldehyd) stanowią problem w skali lokalnej.
Oddziaływanie ozonu na roślinność prowadzi do niekorzystnych zmian w procesach
fizjologicznych roślin, fotosyntezie, oddychaniu i transpiracji. Ozon wnika do wnętrza liści
przez aparaty szparkowe, uszkadzając w ten sposób rośliny. Pod wpływem podwyższonego
stężenia ozonu, aparaty szparkowe liści otwierają się szerzej i pozostają otwarte dłużej niż
zwykle. Ułatwia to wniknięcie do wnętrza liścia kwaśnego opadu lub mgły, co prowadzi do
uszkodzeń i wypłukiwania składników odżywczych oraz zakłócenia fotosyntezy i innych funkcji
33
metabolicznych wewnątrz liścia. Efekty tego, prowadzą m.in. do obniżenia odporności roślin
na inne stresy jak choroby, szkodniki i zmiany klimatyczne. Uważa się, że ozon wykazuje
szkodliwe oddziaływanie na co najmniej dwóch poziomach organizacji roślin: na poziomie
listowia (procesy fizjologiczne) oraz na poziomie wzrostu (przyswajanie węgla, produkcja
biomasy). Szkodliwe oddziaływanie ozonu w sposób szczególny uwidacznia się w plonach
roślin uprawnych – zauważa się silną korelację pomiędzy spadkami w plonach
a występowaniem wysokich stężeń ozonu (widoczne uszkodzenia zaobserwowano na
następujących roślinach: lucernie, pszenicy, fasoli, soji, ziemniakach, szpinaku, winoroślach,
bawełnie, koniczynie, kukurydzy, arbuzach, pomidorach oraz tytoniu, co jest szczególnie
uciążliwe dla roślin, o których jakości decyduje wygląd listowia).
Ozon przyczynia się do występowania m.in. następujących objawów chorobowych: kaszel,
podrażnienie oczu, nasilenie astmy, zapalenie płuc, wzrost wrażliwości na infekcje. Do osób
szczególnie wrażliwych na zanieczyszczenie ozonem należą:
 Dzieci. Układ oddechowy u dzieci jest niedojrzały morfologicznie i czynnościowo a mechanizmy odpornościowe są słabsze. Największe stężenia ozonu występują latem.
 Osoby chore na astmę. Kłopoty z oddychaniem zwiększają się wraz z wdychaniem ozonu.
 Osoby często przebywające poza budynkami. Występuje dłuższa ekspozycja, wdychana
ilość powietrza (zwłaszcza u sportowców, osób narażonych na wysiłek fizyczny) jest większa.
Wpływ na materiały
Do negatywnych oddziaływań występujących w związku z dużymi stężeniami ozonu
w atmosferze zalicza się m.in. korozję. Ozon przyczynia się do uszkodzeń takich materiałów
jak farby, guma, plastyk i materiały tekstylne. Stwierdzono bezpośredni wpływ ozonu na
korozję i degradację materiałów organicznych. Zaobserwowano synergiczne oddziaływanie
ozonu z dwutlenkiem siarki i dwutlenkiem azotu, prowadzące do istotnego przyspieszenia
procesu korozji dla wielu materiałów nieorganicznych.
Wybrane zanieczyszczenia organiczne
Do związków lub grup związków organicznych, powodujących niekorzystne efekty
w środowisku zaliczają się m.in.:
34
 metan (CH4), zalicza się do gazów szklarniowych, powodujących występowanie efektu cieplarnianego, jest ponadto jednym z prekursorów ozonu troposferycznego;
 niemetanowe lotne związki organiczne (NMLZO), stanowią mieszaninę związków organicznych, charakteryzujących się dużą reaktywnością i średnimi czasami przebywania w
atmosferze. Związki te są prekursorami ozonu troposferycznego oraz przyczyną powstawania smogu fotochemicznego.
 formaldehyd.
Formaldehyd HCHO (aldehyd mrówkowy, metanol)
Formaldehyd jest najprostszym i najczęściej występującym w środowisku aldehydem; jest
silnie toksyczny dla ludzi i zwierząt. W powietrzu występuje zarówno jako zanieczyszczenie
pierwotne (z emitorów) oraz wtórne (wykształcone wskutek przemian chemicznych). HCHO
jest emitowany głównie ze źródeł przemysłowych (przemysł tworzyw sztucznych, tekstylny,
papierniczy,
meblarski,
gumowy,
metalurgiczny,
kosmetyczny,
produkcja
środków
dezynfekcyjnych i bakteriobójczych) oraz z transportu samochodowego (składnik gazów
spalinowych). Emisja z silników samochodowych stanowi zagrożenie dla czystości powietrza
w aglomeracjach miejskich, w szczególności w sytuacji spowolnienia ruchu (zatory drogowe)
przy wysokiej temperaturze powietrza, wysokim ciśnieniu i spowolnionym wietrze. HCHO
wywołuje u człowieka podrażnienie błon śluzowych oczu i dróg oddechowych, przy czym
nasilenie objawów zależne jest od wielkości stężenia i podatności osobniczej (najwyższa
podatność na obecność HCHO występuje u dzieci). Dłuższa ekspozycja na wysokie stężenie
może doprowadzić do silnego odczynu ze strony błon śluzowych i tkanki płucnej, co może
prowadzić do obrzęku płuc (przy stężeniu powyżej 30 mg/m 3 występuje zagrożenie dla życia
z powodu ostrego obrzęku płuc lub zapalenia płuc). Przewlekłe zatrucie HCHO powoduje
nieżyt gardzieli, krtani i oskrzeli ponadto brak łaknienia, bezsenność i inne objawy nerwicowe.
Formaldehyd ma ponadto działanie uczulające, może wywoływać astmę oskrzelową na tle
uczuleniowym, a także zmiany skórne. Do głównych dróg przedostawania się HCHO
do organizmu zalicza się układ oddechowy, gdzie jest łatwo absorbowany (podobnie jak
w układzie żołądkowo-jelitowym, gdzie podlega metabolizmowi). Formaldehyd reaguje
z białkami i kwasami nukleinowymi, tworząc odwracalne i nieodwracalne połączenia.
Zanieczyszczenia pyłowe
Na szkodliwość pyłów wpływa przede wszystkim skład chemiczny, mineralogiczny i rozmiar
ziaren. Wyróżnia się w szczególności pył drobny PM10 (frakcja pyłu zawieszonego, której
35
cząstki mają średnice mniejsze niż 10 µm) oraz pył bardzo drobny PM2.5 (frakcja pyłu
zawieszonego, o rozdrobnieniu koloidalnym, w której cząstki mają średnice mniejsze niż
2,5 µm). Do naturalnych źródeł pyłów zalicza się m.in. materiały osadowe i pożary lasów.
Antropogenicznymi źródłami pyłów są praktycznie wszystkie procesy produkcyjne i spalania
paliw (w szczególności paliw stałych).
Oddziaływanie na rośliny
Szkodliwe oddziaływanie pyłów na rośliny zależne jest od składu chemicznego pyłów i wiąże
się głównie z depozycją suchą i mokrą na powierzchni roślin. Sucha i mokra depozycja
zanieczyszczeń odpowiedzialna jest za osiadanie na podłożu m.in. kationów zasadowych
(wapń, potas czy magnez) oraz metali ciężkich, w tym toksycznych dla roślin (glin, arsen,
ołów, kadm, miedź i cynk). Metale ciężkie akumulują się w glebie, w niewielkim stopniu
ulegają degradacji czy wypłukaniu. Reaktywność metali ciężkich wzrasta przy obniżeniu pH
gleby, w wyniku procesu zakwaszenia, co ułatwia ich pobieranie przez rośliny. Większość
metali ciężkich jest trwale związana w glebach i niedostępna dla roślin przy obojętnym lub
zasadowym
odczynie
gleby.
Szkodliwe
oddziaływanie
pyłów,
nie
powodujących
bezpośrednich reakcji z roślinnością, polega na pokrywaniu liści warstwą izolującą,
ograniczającą dostęp promieniowania słonecznego. Pyły powodują zamykanie aparatów
szparkowych liści, co może prowadzić do zakłóceń w procesie fotosyntezy i w przebiegu
innych funkcji metabolicznych wewnątrz liści. Ponadto, pyły pochłaniają i rozpraszają większą
część promieniowania ultrafioletowego, które ma duże znaczenie biologiczne. Zmniejszenie
jego intensywności powoduje wzrost ilości bakterii w powietrzu i hamuje rozwój roślinności. W
rejonach o dużym zapyleniu obserwuje się spadek wydajności plonów.
Wpływ na wody
Pyły mogą powodować zanieczyszczenie wód powierzchniowych i podziemnych, w zależności
od wielkości depozycji i składu chemicznego. Zawarte w pyle kationy zasadowe zdeponowane
w wodach powierzchniowych mogą przeciwdziałać ich zakwaszeniu. Najbardziej szkodliwe
oddziaływanie mają pyły zawierające metale ciężkie. Część metali ciężkich zdeponowanych
w glebie na skutek opadu pyłu jest wymywana do wód podziemnych, stwarzając poważne
zagrożenie dla ich czystości.
Pył przedostaje się do organizmu człowieka przez układ oddechowy lub bezpośrednio przez
36
układ pokarmowy (przy spożywaniu skażonej żywności). Zaobserwowano dotąd, że cząstki:
 PM10 przenikają do płuc, ale nie ulegają tam akumulacji, mogą się natomiast akumulować
w górnych odcinkach dróg oddechowych;
 PM2.5 przenikają do najgłębszych partii płuc, gdzie są akumulowane.
Pyły, a w szczególności najdrobniejsze frakcje (PM2.5) powodują szereg oddziaływań na
organizm ludzki, zaliczają się do nich: przedwczesna śmierć, nasilenie astmy, ostre reakcje
układu oddechowego, chroniczny bronchit, osłabienie czynności płuc, objawiające się m.in.
skróceniem oddechu. U osób, które regularnie wdychają zapylone powietrze dochodzi do
rozrostu włóknistej tkanki łącznej w płucach. Długotrwała pylica wywołuje intensywne
nacieczenia drobnymi cząstkami stałymi ścian oskrzeli i tchawicy oraz węzłów chłonnych w jej
okolicy. Cząstki powodują podrażnienia, prowadzące do przewlekłego odczynu zapalnego.
Poza wybranymi osobami, wykonującymi zawody szczególnie narażone na zachorowania
związane z pylicą, do osób narażonych na szkodliwe oddziaływanie pyłów zalicza się:
 osoby w podeszłym wieku,
 osoby z przewlekłymi schorzeniami serca lub płuc,
 dzieci,
 osoby chore na astmę.
Wpływ na materiały
Pyły i aerozole obecne w atmosferze wywierają szkodliwy wpływ na maszyny i mechanizmy,
w szczególności te, w których występują powierzchnie trące; prowadzą do skrócenia
żywotności maszyn. Poważnym problemem jest osiadanie pyłów na liniach wysokiego
napięcia, gdzie absorbują wilgoć i kwasy, prowadząc tym samym do zmniejszenia
skuteczności izolatorów, co jest przyczyną zwarć. Pyły wywierają ponadto istotny wpływ na
starzenie się budynków oraz na zużycie materiałów takich jak ubrania, powłoki lakiernicze
pojazdów itp. Zanieczyszczenia pyłowe przyczyniają się do niszczenia elewacji budynków
(konieczność częstszego odnawiania, obniżenie wartości estetycznej) co łącznie z
pozostałymi negatywnymi oddziaływaniami powoduje wymierne obciążenie ekonomiczne.
Pyły powodują również przyspieszone niszczenie zabytkowych budynków i pomników.
Wpływ na widzialność
Pyły obecne w atmosferze stają się jądrami kondensacji pary wodnej, dzięki czemu
przyczyniają się do powstawania mgieł i smogów, wpływających na absorpcję i rozproszenie
promieniowania słonecznego, powodując pogorszenie widzialności. Jedynym gazem, który
37
bezpośrednio redukuje widzialność, jest NO2, który absorbuje promieniowanie świetlne. Poza
pierwotnymi cząstkami pyłu największy wpływ na rozpraszanie słonecznego promieniowania
widzialnego wpływają jony siarczanowe, które łatwo tworzą aerozole o stosunkowo dużych
rozmiarach, mające większą niż jony zdolność do rozpraszania światła widzialnego. Pyły
zawieszone
w
aglomeracjach
powietrzu
miejskich),
przyczyniają
który
się
do
epizodycznie
powstawania
wpływa
na
smogu
(w
większych
przejrzystość
atmosfery.
Występowanie mgieł i smogów ogranicza widzialność, co powoduje zakłócenia w transporcie
samochodowym i lotniczym oraz może być przyczyną wypadków i kolizji.
Ogólny opis możliwych do wystąpienia oddziaływań
Szczegółowa charakterystyka oddziaływań, jakie powstaną w związku z realizacją
projektowanych funkcji, możliwa będzie do określenia dopiero na etapie sporządzania
prognoz oddziaływania na środowisko dotyczącej projektu planu miejscowego.
Możliwe oddziaływanie na gleby
W trakcie realizacji ewentualnych inwestycji (mieszkaniowych, infrastrukturalnych itp.)
nastąpi konieczność ingerencji mechanicznej w wierzchnią warstwę gleby. Struktura gleby,
w szczególności jej wierzchnia warstwa, zostanie naruszona w trakcie realizacji fundamentów
pod budowę nowych obiektów kubaturowych. Ingerencja maszyn budowlanych w warstwę
glebową nastąpi również w momencie budowy niezbędnej infrastruktury technicznej, takiej jak
sieć układu komunikacyjnego, podziemne urządzenia techniczne (sieć kanalizacji, wodociągi,
gazociągi, urządzenia telekomunikacyjne itp.).
Realizacja wykopów o których mowa wyżej, wiązać się będzie każdorazowo
z naruszeniem ciągłości warstw glebowych, a co za tym idzie, z czasową zmianą stosunków
wilgotnościowych i tlenowych w glebie.
Potencjalne zagrożenie wystąpienia zanieczyszczenia warstw glebowych wiązać się
będzie ponadto z użyciem sprzętu ciężkiego (maszyn budowlanych) do realizacji funkcji
wyznaczonych w projekcie zmiany planu. Szczególnie podatne na zanieczyszczenie będą
gleby w wykopach pod fundamenty (w szczególności dotyczy to terenów zbudowanych z gleb
o łatwej przepuszczalności). Do czasu realizacji fundamentów należy każdorazowo zadbać
o prawidłowe ich zabezpieczenie przed potencjalnym spływem wód z zanieczyszczeniami
z powierzchni ziemi.
Możliwe oddziaływanie na wody
Podatność warstw wodonośnych na zanieczyszczenia uzależniona jest od właściwości
38
i parametrów fizycznych przykrywających je warstw glebowych. Stopień przepuszczalności
gleb oraz podatność na infiltrację zanieczyszczeń w głąb w sposób bezpośredni będą miały
przełożenie na niebezpieczeństwo wystąpienia zanieczyszczeń wód podziemnych. Do
czynników powodujących zanieczyszczenie należeć będą płyny eksploatacyjne pojazdów
obsługi budowy. W ograniczonym zakresie (w trakcie realizacji wykopów – do czasu ich
przykrycia), w przypadku wystąpienia opadów atmosferycznych, zaistnieje niebezpieczeństwo
wymywania zanieczyszczeń powierzchniowych i ich bezpośredniego transportu do wykopów
ziemnych.
Przy
niebezpieczeństwo
zachowaniu
wysokiej
kultury
wystąpienia
zanieczyszczenia
prowadzenia
wód
prac
podziemnych
budowlanych
będzie
istotnie
ograniczone.
Możliwość wystąpienie oddziaływania ewentualnych przyszłych inwestycji na wody
powierzchniowe uzależnione będzie głównie od sposobu realizacji zamierzeń inwestycyjnych
– dbałość na etapie realizacji budowy przyczyni się w dużym stopniu do ograniczenia
potencjalnego wpływu inwestycji na wody powierzchniowe (poprzez wody gruntowe).
Możliwe oddziaływanie na krajobraz
Oddziaływania projektowanej funkcji na krajobraz wiązać się będzie głównie
z wprowadzeniem do otoczenia nowych obiektów. W stanie istniejącym, w sąsiedztwie
terenów przeznaczonych do zabudowy zlokalizowane są już zabudowania. W trakcie realizacji
zamierzeń inwestycyjnych, związanych z realizacją przewidzianych w projekcie zmiany planu
funkcji, wystąpią ponadto następujące (czasowe) zmiany w krajobrazie:
 ruch maszyn budowlanych (i wiążąca się z tym uciążliwość akustyczna, pylenie, wibracje),
 czasowe składowiska urobku ziemnego z wykopów pod fundamentowanie,
 place obsługi sprzętu budowlanego.
Wymienione wyżej uciążliwości i zmiany w krajobrazie, jakie wystąpią w trakcie realizacji
ewentualnych zamierzeń inwestycyjnych, będą miały charakter krótkotrwały i odwracalny.
Możliwe oddziaływanie na zwierzęta
Ewentualne, możliwe do wystąpienia oddziaływanie inwestycji na zwierzęta będzie
miało miejsce przede wszystkim na etapie budowy i będzie głównie efektem występowania
uciążliwości związanych z działaniem sprzętu budowlanego. Mając na uwadze, że
w sąsiedztwie terenów objętych projektem zmiany planu znajdują się tereny leśne, należy
liczyć się z możliwością przenikania zwierzyny leśnej na jej teren. Ewentualne uciążliwości dla
zwierzyny wystąpią głównie w okresie realizacji ewentualnej zabudowy i będą miały charakter
przejściowy. W celu uniknięcia negatywnego oddziaływania na zwierzęta zaleca się realizację
nowej zabudowy poza okresami ochronnymi zwierząt.
39
Możliwe oddziaływanie na roślinność
Ewentualne, pośrednie oddziaływanie projektowanych funkcji na rośliny, zaistnieje
poprzez pogorszenie stanu powietrza atmosferycznego w rejonie opracowania. Realizacja
ewentualnej zabudowy mieszkaniowej czy przemysłowej wiązać się będzie ze zwiększoną
emisją zanieczyszczeń gazowych i pyłowych do atmosfery. Do czasu wyprowadzenia
zanieczyszczeń z atmosfery (depozycja sucha i mokra – w skali lokalnej) następować będzie
okresowe zwiększenie imisji zanieczyszczeń w powietrzu. Tego typu zjawiska występować
będą głownie w trakcie sezonu grzewczego.
Negatywny wpływ zanieczyszczeń atmosferycznych na roślinność, dokonuje się
poprzez osiadanie zanieczyszczeń (poprzez depozycję mokrą i suchą) na powierzchni roślin
(m.in. metale ciężkie) co może skutkować nawet poważnym uszkodzeniem roślinności.
Możliwe oddziaływanie na zdrowie ludzi oraz na powietrze atmosferyczne
Możliwe oddziaływania na zdrowie ludzi oraz na powietrze atmosferyczne, zostało
opisane szczegółowo w działach identyfikacja zanieczyszczeń ze wskazaniem potencjalnych
źródeł oraz charakterystyka zanieczyszczeń.
Do głównych źródeł uciążliwości w granicach projektu zmiany planu zaliczyć należy
funkcjonowanie istniejącej sieci układu komunikacyjnego oraz funkcjonowanie istniejącej
zabudowy.
W celu wyeliminowania ewentualnych zagrożeń (głównie w trakcie budowy nowo
projektowanych obiektów) należy m.in.:
 unikać długotrwałego wyłączania z ruchu odcinków dróg stanowiących dojazd do realizowanych inwestycji,
 zabezpieczyć na placach budów miejsca dla sprzętu gaśniczego,
 wykonywać urządzenia elektryczne w sposób minimalizujący niebezpieczeństwo wystąpienia awarii, porażeń prądem,
 wykonać zgodne z prawem zabezpieczenie realizowanych inwestycji przed dostępem
osób trzecich.
Możliwe oddziaływanie na dobra kultury materialnej
Realizacja funkcji przewidzianych w projekcie zmiany planu, pociągnie za sobą
konieczność mechanicznej ingerencji w warstwę glebową (wykonanie wykopów ziemnych)
w celu wykonania fundamentów pod budynki. Prowadzenie robót ziemnych przy użyciu
sprzętu ciężkiego niesie za sobą niebezpieczeństwo zniszczenia zabytków archeologicznych
na przedmiotowym terenie.
40
Polityka ekologiczna państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016
W dokumencie stwierdzono, że planowane działania w obszarze ochrony środowiska
w Polsce wpisują się w priorytety w skali Unii Europejskiej i cele 6. wspólnotowego programu
działań w zakresie środowiska naturalnego. Zgodnie z ostatnim przeglądem wspólnotowej
polityki ochrony środowiska do najważniejszych wyzwań należy zaliczyć działania na rzecz
zapewnienia realizacji zasady zrównoważonego rozwoju oraz przystosowania do zmian
klimatu i ochrony różnorodności biologicznej. Istotne będą też efekty prac nad propozycjami
legislacyjnymi wchodzącymi w skład tak zwanego pakietu klimatyczno-energetycznego
opublikowanego przez Komisję Europejską w styczniu 2008 roku. To projekt decyzji,
w sprawie
starań
podejmowanych
przez
państwa
członkowskie,
zmierzających
do
ograniczenia emisji gazów cieplarnianych w celu realizacji do 2020 roku zobowiązań
wspólnoty dotyczących redukcji emisji gazów cieplarnianych oraz projekty dyrektyw
zmieniających dyrektywę 2003/87/WE w celu usprawnienia i rozszerzenia wspólnotowego
systemu handlu przydziałami emisji gazów cieplarnianych
i w sprawie geologicznego
składowania dwutlenku węgla.
Wody
Wyzwaniem w najbliższych dekadach będzie racjonalne gospodarowanie zasobami wodnymi
– zapewnienie wystarczającej ilości wody o odpowiedniej jakości dla potrzeb społeczeństwa,
rolnictwa i przemysłu, przy jednoczesnej ochronie ludność i jej mienia przed skutkami
powodzi. Zgodnie z polityką wspólnotową w zakresie zarządzania ryzykiem powodziowym
niezbędne będzie opracowanie oceny ryzyka powodziowego dla obszaru całego kraju, a
następnie na jej podstawie sporządzenie do końca 2013 roku map zagrożenia i map ryzyka
powodziowego.
Powietrze
Konieczne jest znaczne przyspieszenie wykorzystania odnawialnych źródeł energii oraz
wprowadzenie oszczędności energii w przemyśle, transporcie i przez społeczeństwo.
Modernizacji wymaga także sektor energetyczny – co w sposób szczególny zostało
uwzględnione w projekcie planu miejscowego.
Ziemia
W Krajowym Planie Gospodarki Odpadami 2010 i planach wojewódzkich zaplanowano
budowę instalacji do termicznego przekształcania odpadów. Jedyny taki zakład w Polsce jest
w Warszawie (trwa budowa w Szczecinie).
Priorytetem w zakresie ochrony powierzchni ziemi jest ochrona przed erozją (przez
zakrzewianie śródpolne i wzdłuż cieków wodnych), stosowanie dobrych praktyk rolnych oraz
41
rekultywacja terenów zdegradowanych i zdewastowanych przyrodniczo przez przywracanie
im wartości przyrodniczej lub użytkowej.
Zasoby leśne kraju w latach 2007–2008 zwiększyły się: na koniec 2007 roku lasy zajmowały
9 048 tys. ha, a lesistości wyniosła 28,9 proc. W 2007 roku zalesiono 13,3 tys. ha gruntów
wszystkich kategorii własności, a blisko 360 ha uznano za zalesienia powstałe w wyniku
sukcesji naturalnej. Przewiduje się, że ze względu na dokonane w Programie Rozwoju
Obszarów Wiejskich na lata 2007–2013 zmiany warunków zalesiania gruntów rolnych,
rozmiar zalesień w 2008 roku będzie niższy niż rok wcześniej.
XII. ROZWIĄZANIA MAJĄCE NA CELU OGRANICZENIE NEGATYWNYCH
ODDZIAŁYWAŃ NA ŚRODOWISKO – OCENA USTALEŃ ZAWARTYCH W
PLANIE
Z odpadami powstającymi w trakcie realizacji inwestycji ale i później podczas
eksploatacji, należy postępować zgodnie z przepisami prawa, w tym segregować w
odpowiednio wykonanych miejscach, przeznaczonych do zbierania odpadów. Przy czym
miejsca zbierania odpadów powinny posiadać zabezpieczenia przed przedostawaniem się
zanieczyszczeń do środowiska przyrodniczego. Należy prowadzić regularny wywóz odpadów
z terenu prowadzenia prac budowlanych. W zależności od rodzaju, odpady powinny być
kierowane w pierwszej kolejności do odzysku.
Ochrona wód gruntowych i powierzchniowych powinna być realizowana poprzez
zastosowanie właściwych zabezpieczeń technicznych. Jest to korzystne zarówno dla
prawidłowej realizacji zabudowy ale i jest pośrednim sposobem zabezpieczenia środowiska
gruntowo-wodnego poprzez wyznaczenie takich rozwiązań dla lokalizacji zabudowy, by
uchronić środowisko gruntowo-wodne przed ewentualną katastrofą.
Degradacja klimatu akustycznego w większości dotyczy oddziaływania hałasu związanego z komunikacją drogową. Należy jednak podkreślić, iż układ komunikacyjny obsługujący
teren opracowania składa się z dróg gminnych i powiatowych – o małym natężeniu ruchu.
Uznać zatem można, że na analizowanym terenie nie występuje pogorszenie akustycznych
standardów jakości środowiska.
Ponadto w odległości ok.1 km w linii prostej od analizowanych nieruchomości, przebiega autostrada A2. Odległość ta daje możliwość, zachowania akustycznych standardów. Jednakże zaleca się aby w planie przewidzieć możliwość realizacji zabezpieczeń np. ekranów akustycznych, które ograniczą emisje hałasu do środowiska w związku z oddziaływaniem autostrady.
Wprowadzone planem funkcje są kontynuacją istniejącej zabudowy. Ponadto
42
bezpośrednie sąsiedztwo terenów zurbanizowanych czyni ten teren predestynowany do
pełniejszego wykorzystania. Zaznaczyć należy, iż projektowany teren znajduje w ciągu
istniejącej zabudowy.
Mając na uwadze powyższe stwierdza się zgodność założeń przedmiotowego mpzp
z uwarunkowaniami określonymi opracowaniu ekofizjograficznym.
Ocena zgodności rozwiązań funkcjonalno przestrzennych zawartych w mpzp z punktu
widzenia skuteczności ochrony różnorodności biologicznej
Realizacja zamierzeń inwestycyjnych przewidzianych w miejscowym planie powinna odbywać
się z poszanowaniem przyrody oraz z zachowaniem wszelkich zasad bezpieczeństwa
i możliwych zabezpieczeń w celu zminimalizowania ewentualnych szkód dla środowiska.
Stwierdza się, iż zapisy przedmiotowego mpzp w sposób wystarczający zapewniają dbałość
o ochronę walorów środowiska przyrodniczego terenu opracowania.
Ocena zmian w krajobrazie
Realizacja zamierzeń planu na przedmiotowym terenie przyczyni się do kontynuacji
istniejących w bezpośrednim sąsiedztwie funkcji. Tereny objęte prognozą, już w stanie
istniejącym podlegają przekształceniom powodowanym przez antropopresję. Realizacja
zabudowy nie wpłynie nie korzystnie na tę część wsi.
Ocena w zakresie możliwości rozwiązań eliminujących lub ograniczających negatywne
oddziaływanie na środowisko, w tym na krajobraz, które mogą wynikać z realizacji ustaleń
mpzp
W projekcie planu przewidziano szereg właściwych i celowych rozwiązań regulujących formę
i zakres projektowanych inwestycji. W sposób właściwy uwzględniono konieczność troski
o ochronę środowiska przyrodniczego obszaru. Mając na uwadze powyższe, stwierdza się,
że plan nie wymaga dalszych przekształceń jego zapisów, co miałoby mieć na celu poprawę
dbałości o stan środowiska przyrodniczego na przedmiotowych działkach i w ich okolicy.
Podsumowując - projekt miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego zawiera
szereg
zapisów
ograniczających
negatywne
oddziaływanie
realizacji
jego
ustaleń
na środowisko przyrodnicze obszaru, tym samym zapewnia wysoki stopień jego ochrony.
XIII. ROZWIĄZANIA ALTERNATYWNE DO ROZWIĄZAŃ ZAWARTYCH W
PROJEKCIE PLANU
43
Rozwiązaniem alternatywnym dla rozwiązań zawartych w projekcie planu, jest
wprowadzenie innej funkcji aniżeli zabudowa mieszkaniowa, lub pozostawienie tego terenu
niezbudowanego.
Ze względu na istniejącą w sąsiedztwie i na terenie planu infrastrukturę techniczną
korzystnym jest poszerzenie terenów z funkcją użytkową, gdyż wówczas ta infrastruktura jest
w pełni wykorzystywana i jej eksploatacja bardziej opłacalna. A biorąc pod uwagę funkcje
ustalone w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego w obecnym
stanie prawnym nie można było na tym terenie wyznaczyć inne funkcji.
Położenie w granicach wsi Tulce, łatwość w nawiązaniu do układu komunikacyjnego
oraz możliwość wyposażenia w infrastrukturę techniczną czyni ten teren predysponowanym
do poszerzenia funkcji mieszkaniowej ale z zachowaniem przepisów prawa.
XIV. STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM
Przedmiotem prognozy była ocena i analiza ustaleń projektu zmiany miejscowego planu
zagospodarowania gminy Kleszczewo, dla terenu działek o nr ewid. 113/2 i 116/1 położonych w
Tulcach. Jej zakres został uzgodniony, z Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska w
Poznaniu oraz Państwowym Powiatowym Inspektorem Sanitarnym w Poznaniu.
Zakres niniejszej prognozy do projektu zmiany miejscowego planu opisany został
szczegółowo w dziale II niniejszej prognozy. Kolejno w rozdziale III przedstawiono główne cele
projektu zmiany planu oraz jego powiązania z innymi dokumentami. Wskazano w nim przede
wszystkim projektowany sposób zagospodarowania terenu. Ustalono również iż założenia
projektu
zmiany
planu
nie
naruszają
ustaleń
studium
uwarunkowań
i
kierunków
zagospodarowania przestrzennego gminy Kleszczewo.
W rozdziale IV przedstawiono wykorzystane materiały, między innymi przepisy prawne,
które określają zakres informacji zawartych w niniejszym opracowaniu. Wskazano również
zakres prac jakie wykonano w celu pozyskania informacji o stanie środowiska, na
opracowywanym terenie.
Informacja o możliwym transgranicznym oddziaływaniu na środowisko opisano w
rozdziale V. Ustalono iż, wyklucza się oddziaływanie mogąca powodować pogorszenie stanu
środowiska, w związku z realizacją funkcji przewidzianych w projekcie zmiany planu, dla
terenu nim objętego.
Rozdział VI określa metody analizy skutków realizacji postanowień zmiany miejscowego
planu
zagospodarowania
przestrzennego
oraz
częstotliwość
ich
przeprowadzania.
Zaproponowano aby analiza, skutków realizacji postanowień przyjętych w projekcie zmiany
planu w zakresie oddziaływania na środowisko, wykonywać poprzez ocenę stanu całego
środowiska naturalnego. W oparciu o wyniki badań uzyskanych np. w ramach państwowego
44
monitoringu środowiska lub w ramach indywidualnych zamówień.
Ogólna charakterystyka obszaru, w tym stan istniejący środowiska, opisana została
szczegółowo w rozdziale VII.
Rozdział VIII zawiera informacje dotyczące potencjalnych zmian stanu środowiska w
przypadku braku realizacji projektu planu. Stwierdzono, iż w przypadku odstąpienia od realizacji
ustaleń projektu zmiany planu, sposób zagospodarowania tereny będzie opierał się na
ustaleniach planu obecnie obowiązującego na tym terenie – tj. do celów rolniczych – pola
uprawne lub ogrody działkowe.
W rozdziale IX opisuje stan środowiska na obszarach objętych przewidywanym znaczącym
oddziaływaniem. Niniejsza zmiana planu nie przewiduje realizację inwestycji, które mogą
znacząco oddziaływać na środowisko, jednakże w rozdziale tym przedstawiono ewentualne
odziaływanie. Stan środowiska obszaru objętego opracowaniem określono na podstawie
informacji zawartych w raporcie o stanie środowiska w województwie wielkopolskim w roku
2011.
Kolejno w rozdziale X - Problemy i cele ochrony środowiska dotyczące obszarów
podlegających ochronie prawnej – wskazano iż na terenie opracowania oraz w bliskim jego
sąsiedztwie nie występują obszary prawnie chronione. Jednakże przedstawiono istniejące
problem ochrony środowiska, które spowodowane są niewłaściwym rolniczym użytkowaniem
gleb i emisją zanieczyszczeń z układu komunikacyjnego. Również wskazano iż miejscowy
plan zagospodarowania przestrzennego, opracowywany jest w oparciu m. im. o ustalenia
zawarte w innych dokumentach na szczeblu lokalnym, krajowym i międzynarodowym
dotyczących ochrony środowiska.
W rozdziale XI określono przewidywane oddziaływanie na poszczególne komponenty
środowiska. Przedstawiono identyfikacje potencjalnych źródeł emisji w granicach terenu
objętego projektem zmiany planu oraz w jego bezpośrednim sąsiedztwie. Zdefiniowano je w
trzech najważniejszych grupach, tj.: komunalno-bytowe, transport, rolnictwo.
Rozdział XII dotyczący rozwiązań mających na celu ograniczenie negatywnych oddziaływań
na środowisko – ocena ustaleń zawartych w planie. Stwierdzono iż projekt miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego zawiera szereg zapisów ograniczających negatywne
oddziaływanie realizacji jego ustaleń na środowisko przyrodnicze obszaru, tym samym
zapewnia wysoki stopień jego ochrony.
Rozwiązania alternatywne do rozwiązań zawartych w projekcie planu przedstawiono w
rozdziale XIII. Wskazano iż rozwiązaniem alternatywnym dla rozwiązań zawartych w projekcie
planu, byłoby pozostawieniem tego terenu niezbudowanego i wykorzystywanym do celów
rolniczych. Jednakże ze względu na stopień przekształceń tego terenu oraz wyposażenie go
w infrastrukturę techniczną, teren ten predysponowany jest do zagospodarowania zgodnie z
45
ustaleniami przewidzianymi w projekcie planu.
Podsumowując realizacja ustaleń zmiany miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego będzie wiązała się z nieznacznym przeobrażaniem środowiska przyrodniczego.
Zakres zmian nie zagraża środowisku przyrodniczemu, ani życiu i zdrowiu ludzi oraz nie
spowoduje utraty naturalnej odporności środowiska przyrodniczego.
Nie zaistnieje możliwość transgranicznego oddziaływania na środowisko. W oparciu o zapisy
projektu planu, nie będzie możliwa realizacja inwestycji powodujących rozprzestrzenianie się
zanieczyszczeń i ich transport na znaczące odległości. Wykluczona jest jakakolwiek dyspersja
zanieczyszczeń, mogąca powodować transgraniczne oddziaływanie projektowanej inwestycji.
Dla
inwestycji
wystąpienia
realizowanych
długotrwałych,
na
podstawie
znaczących
i
projektowanego
negatywnych
planu
nie przewiduje się
oddziaływań
na środowisko
przyrodnicze. Natężenie i stopień możliwych do wystąpienia oddziaływań nie będzie wykraczał
poza granice realizowanego przedsięwzięcia.
Ze względu na szereg obostrzeń co do sposobu realizacji przewidzianych w nim inwestycji,
stwierdzić można właściwą dbałość o środowisko, w tym o zdrowie ludzi. Ponadto
projektowana inwestycja nie przyczyni się do pogorszenia obecnego komfortu użytkowania
i zamieszkiwania okolicznego terenu. W oparciu o podejście systemowe w ocenie skutków
wpływu ustaleń planu na środowisko przyrodnicze, można stwierdzić, że obszar objęty
planem stanowi system otwarty, w którym relacje między poszczególnymi elementami są w
równowadze i niezakłócona pozostanie wymiana energii i materii z systemami sąsiednimi.
Można zatem stwierdzić, że projektowane zmiany w zagospodarowaniu nie naruszą
istotnych interesów ochrony środowiska przyrodniczego.
46
XV. ZAŁĄCZNIKI
47
Zał. 1 Rysunek planu obejmujący nieruchomości zlokalizowane na działkach ozn. nr ewid.
113/2 i 116/1 w Tulcach
Foto.1 Działka o nr ewid. 113/2 objęta zmianą planu, położona w miejscowości Tulce.
48
Widok od front. W tle zabudowa gospodarcza i mieszkaniowa, wielorodzinna.
Foto.2. Działka o nr ewid. 113/2 objęta zmianą planu, położona w miejscowości Tulce.
Widok od frontu, wzdłuż drogi gminnej.
Foto.3. Działka o nr ewid. 116/1 objęta zmianą planu, położona w miejscowości Tulce.
49
Widok od frontu, wzdłuż drogi powiatowej.
Foto. 4. Działka o nr ewid. 116/1 objęta zmianą planu, położona w miejscowości Tulce.
Widok na centralną część działki. W tle sąsiednia zabudowa mieszkaniowa, wielorodzinna.
50

prognoza oddziaływania na środowisko

Transkrypt

Podobne dokumenty

GGR-04_1_ Wniosek o zatwierdzenie projektu podziału

Wniosek o wydanie wypisu i wyrysu z miejscowego planu

( Dz.U.Woj.Doln.Nr 86, poz.990 z dnia 30 marca 2007r.) Uchwała Nr

Uchwała Nr XVII/183/08 Rady Miejskiej w Trzebnicy z dnia 19

Wycieczka autokarowa jednodniowa – Wdzydze dn 25 marca 2015r