Dyżur telefoniczny a wynagrodzenie

Dyżur telefoniczny a wynagrodzenie
Pracuję w niewielkiej firmie - właściciel prywatny. W ostatnim czasie jeden z
pracowników (są zmiany) otrzymuje telefon serwisowy, na który kontaktują się klienci
firmy. Obowiązkiem pracowników jest odbieranie tych telefonów do godz. 20. Właściciel
tłumaczy, że nie należy się żadne wynagrodzenie z tego tytułu, ponieważ jest to praca
wykonywana w domu. Czy to jest zgodne z prawem?
Zgodnie z art. 151(5) § 1 Kodeksu pracy pracodawca może zobowiązać pracownika do
pozostawania poza normalnymi godzinami pracy w gotowości do wykonywania pracy
wynikającej z umowy o pracę w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym przez
pracodawcę. Powyższe stanowi tzw. dyżur, za którego czas, w którym praca nie była
świadczona, pracownikowi przysługuje czas wolny od pracy w wymiarze odpowiadającym
długości tego dyżuru. Jeżeli w ocenie pracodawcy brak jest możliwości udzielenia czasu
wolnego, pracownikowi należy wypłacić wynagrodzenie wynikające z jego osobistego
zaszeregowania, określonego stawką godzinową lub miesięczną, a w razie niewyodrębnienia
takiego składnika - 60 proc. wynagrodzenia. Należy jednak zaznaczyć, iż powyższe nie
dotyczy dyżuru pełnionego w domu.
Za czas dyżuru pełnionego w domu przepisy Kodeksu pracy zgodnie z art. 151(5) § 3 nie
gwarantują pracownikowi czasu wolnego ani wynagrodzenia. Podczas dyżuru pracownik
może jednak wykonywać pracę odpowiadającą normalnemu zakresowi czynności, ale także
inną, zleconą przez pracodawcę. Wówczas pracownikowi przysługuje normalne
wynagrodzenie, a gdy praca podczas dyżuru była świadczona w godzinach nadliczbowych,
zachowuje prawo do dodatku z tego tytułu. Zgodnie z wyrokiem SN z 31 stycznia 1978 r., I
PRN 147/77 (OSNCP 1978, nr 7, poz. 126): „Jeżeli natomiast w czasie dyżuru pracownik
wykonywał dodatkowe czynności na rzecz i w interesie pracodawcy, należy czas
przeznaczony na ich wykonanie zaliczyć do czasu pracy”.
Podsumowując zgodnie z przedstawionym pytaniem pracownikowi za czas dyżuru
pełnionego w domu nie przysługuje wynagrodzenie jeżeli w tym czasie nie świadczył pracy.
Jednakże gdyby w czasie dyżuru pracownik wykonywał jakąkolwiek pracę, w tym odbierał
telefony od klientów będzie to powodowało zaliczenie tej efektywnej pracy do czasu pracy i
co za tym idzie zobowiązuje pracodawcę do rekompensaty tego czasu bądź czasem wolnym
od pracy bądź stosownym dodatkiem do wynagrodzenia. Jeżeli godziny efektywnej pracy
podczas dyżuru przewyższają ustaloną dla pracownika normę dobową czasu pracy lub
przedłużony wymiar dobowy będą one godzinami nadliczbowymi ze wszystkimi tego
konsekwencjami. Dodatkowo warto zaznaczyć, iż czas pełnienia dyżuru nie może naruszać
prawa pracownika do odpoczynku, a więc do 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku
dobowego i 35 godzin nieprzerwanego odpoczynku tygodniowego.
Marcin Kamiński
Kancelaria Prawna ARKANA
Artykuł dostępny na praca.wp.pl oraz w dziale Porady