Nowotwory rdzenia nerki - korelacja patologiczno

radiolog.pl
Nowotwory rdzenia nerki - korelacja
patologiczno radiologiczna
Nowotwory nerek to grupa wielu guzów o różnych cechach histopatologicznych i radiologicznych.
Ważnym jest, aby móc odróżnić najczęściej występujący rak nerki, który występuje w 90%
przypadków, od guzów innego typu. Guzy te ze względu na ich biologiczne właściwości możemy
podzielić na łagodne i złośliwe. Można też je podzielić na guzy charakterystyczne dla wieku
dziecięcego i dorosłego.
Nowotwory złośliwe nerek
Mięsak jasnokomórkowy (clear cell sarcoma) to rzadki nowotwór dziecięcy, stanowiący ok. 4%
guzów nerek u dzieci. Większość tych guzów ujawnia się ok. 2 roku życia. W badaniu zwykle
stwierdza się duży, dobrze odgraniczony guz, który zniekształca lub zastępuje nerkę. Obszary
krwotoczne i martwicze występują w 70% tych guzów. W rzadkich przypadkach cechą dominującą
są liczne torbiele. W obrazie histopatologicznym widoczne są gniazda lub sznury komórek
oddzielone od siebie przez charakterystyczne drzewkowate naczyniowo włókniste przegrody.
Mięsak jasnokomórkowy ma skłonność wnikania do naczyń chłonnych, co tłumaczy dużą liczbę
wznów po operacjach i dużą częstość przerzutów do węzłów chłonnych, stwierdzaną już przy
rozpoznaniu.
W tomografii komputerowej stwierdza się duży, o dobrze widocznych granicach, lity guz z dużą
ilością zmian torbielowatych. U ok. 70 % przy pierwszym badaniu już stwierdza się naciekanie
torebki nerki. Bardzo rzadko natomiast stwierdza się naciekanie żyły nerkowej. Przerzuty
najczęściej umiejscowione są w węzłach chłonnych, kościach, wątrobie i płucach.
Malignant Rhabdoid Tumor to rzadki guz, stanowiący ok. 2% guzów nerki u dzieci. Jego nazwa
pochodzi z podobieństwa jego obrazu histopatologicznego do mięśnia poprzecznie prążkowanego.
Jest to guz pochodzenia zarodkowego wywodzący się z komórek nerwowych. Niekiedy u tych
chorych stwierdza się hiperkalcemię jako objaw paranowotworowy. W badaniu histopatologicznym
stwierdza się dość jednolity obraz złożony z dużych komórek o wydatnych jądrach i obfitą
kwasochłonną cytoplazmą.
W obrazach radiologicznych widoczny jest heterogenny guz, związany z charakterystycznymi
brzeżnie i podtorebkowo położonymi zbiornikami płynu. Ten płyn związany jest najczęściej z
występowaniem obszarów rozpadu lub krwotoków. Ten obraz jest dość charakterystyczny dla tego
rodzaju guza, nie jest on jednak patognomoniczny, ponieważ może być również spotykany w
guzach Wilmsa i mięsaku jasnokomórkowym. Częstymi miejscami występowania przerzutów są
przede wszystkim węzły chłonne i płuca, a także wątroba, kości i mózg. Guz ten jest niezwykle
inwazyjny i ma wybitnie złe rokowanie.
"Cechy radiologiczne, które sugerują rozpoznanie raka
cewek zbiorczych to głównie hiperechogeniczność w
obrazach ultrasonograficznych i mała intensywność
sygnału w obrazach T2 zależnych."
© 2000-2017 Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone.
str. 1/3
radiolog.pl
Rak cewek zbiorczych (Collecting duct carcinoma) stanowi ok. 1% złośliwych nowotworów nerek
stwierdzanych u dorosłych. Ten guz w obrazie histopatologicznym charakteryzuje się wzrostem
cewkowo brodawkowatym, nacieczeniem przez neutrofile i niekiedy produkcją śluzu. Większość z
tych nowotworów wykazuje sporą złośliwość, u 40% pacjentów już przy rozpoznaniu stwierdza się
przerzuty. W obrazach radiologicznym guzy te mogą mieć różnorodny wygląd. Mogą one
przedstawiać się jako wzrastające ekspansywnie lub naciekająco. W ultrasonografii może być
jednorodnie hiper- lub hipoechogenny w stosunku do nerki. W CT masa guza jest gorzej cieniująca
od otoczenia i mało unaczyniona. U ok. 25% pacjentów stwierdza się zwapnienia. W MR sygnał w
obrazach T1 zależnych może być różnej intensywności, z natomiast w T2 zależnych jest zwykle
hipointensywny. Mogą być stwierdzane zmiany torbielowate z przyściennymi guzkami. Cechy
radiologiczne, które sugerują rozpoznanie raka cewek zbiorczych to głównie hiperechogeniczność
w obrazach ultrasonograficznych i mała intensywność sygnału w obrazach T2 zależnych. Jest to
nowotwór o dużej złośliwości i złym rokowaniu.
Rak rdzeniasty nerki (Renal medullary carcinoma) jest bardzo złośliwym nowotworem
rozwijającym się u młodych osób (2-4 dekada). Zbudowany jest z komórek o sierpowatym
kształcie, poza tym ma on wiele wspólnych histopatologicznych cech z opisanym powyżej rakiem
cewek zbiorczych, takich jak naciek zapalny i produkcja śluzu. Nowotwór ten powoduje stałe
niedotlenienie w środowisku rdzenia nerki, który prowadzi do nasilonej proliferacji nabłonka
przejściowego cewek zbiorczych i brodawek nerkowych. Rak rdzeniasty nerki zwykle lokalizuje się
centralnie i zwykle ma kilka satelitarnych guzków w korze i wnęce. Zwykle w obrębie guza
stwierdza się ogniska krwotoczne i martwicze. Przerzuty najczęściej zlokalizowane są w węzłach
chłonnych, płucach, nadnerczach i wątrobie. W CT widoczny jest zwykle guz wychodzący z rdzenia
nerki i intensywnie naciekający sąsiedztwo.
Rak przejściowokomórkowy zlokalizowany w obrębie miedniczki nerkowej jest niezwykle rzadkim
nowotworem. Zwykle wiodącym objawem jest bezobjawowy krwinkomocz. Daje przerzuty do
regionalnych węzłów chłonnych, wątroby i płuc. Charakterystyczną cechą jest wieloogniskowość
zmian. Większość tych nowotworów rośnie w sposób egzofityczny. W obrazie histopatologicznym
dominują komórki układające się w gniazda i sznury. W obrazach radiologicznych nowotwór ten
widoczny jest w miedniczce nerkowej i może szerzyć się do rdzenia nerki. W USG zwykle wykazują
mieszany hiper- i hipoechogeniczny obraz. W CT charakteryzują się słabym wzmocnieniem
kontrastowym, natomiast w MR wykazują heterogenny sygnał w T1 i T2 zależnych obrazach.
Pierwotny mięsak nerki jest rzadkim guzem stanowiącym ok. 1% złośliwych nowotworów nerki.
Za pomocą metod radiologicznych mięsaki są nieodróżnialne od gruczolakoraków i prezentują się
bardzo różnie.
Chłoniaki nerek są niezwykle rzadkie. W ocenie histopatologicznej charakteryzują się
jednorodnym obrazem komórek o dominujących jądrach i skąpej cytoplazmie. W ultrasonografii
najczęściej widoczne są obustronne homogeniczne i hipoechogeniczne masy guza. W CT
stwierdza się słabe wzmocnienie kontrastowe. Natomiast w MR hipointensywny sygnał w obrazach
T2 zależnych. Nietypowe są zmiany martwicze, krwotoczne torbielowate czy zwapnienia.
Łagodne nowotwory nerki
Mesoblastic nephroma jest najczęstszym litym guzem nerki stwierdzanym u niemowląt do
trzeciego miesiąca życia. W ocenie histopatologicznej nowotwór ten charakteryzuje się wiązkami
© 2000-2017 Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone.
str. 2/3
radiolog.pl
wrzecionowatych komórek, naciekających przestrzenie między nefronami, zastępującymi miąższ.
Często naciek obejmuje miedniczkę nerkową. W obrazowaniu daje zwykle obraz relatywnie
homogennej masy, jest hipoechogenny w USG, słabo gromadzący kontrast w CT i hipointensywny
w obu T1 i T2 zależnych sekwencjach MR. Obszary martwicze i krwotoczne nie są typowe.
Wielokomorowy torbielowaty guz nerek (Multilocular cystic tumor) jest łagodną, otorbioną
zmianą zawierającą dużą ilość torbieli różnej wielkości. Przegrody są jedyną litą częścią guza.
Torbiele te są wysłane sześciennym nabłonkiem. Zmiany martwicze i krwotoczne lub zwapnienia
są nieobecne. Guz ten najczęściej występuje jednostronnie i pojedynczo. Występowanie tego guza
jest związane z określonym wiekiem i płcią. Dotyka on chłopców w wieku 3 miesięcy do 4 lat i
kobiet po 40 r.ż. Badania obrazowe pokazują dobrze odgraniczony guz złożony z wielu nie
komunikujących się torbieli, mogący się wpuklać do miedniczki nerkowej i moczowodu. Przegrody
są regularne, mają różnorodną grubość i wykazują średnie wzmocnienie kontrastowe w CT i MR.
W MR sygnał z wnętrza torbieli może mieć różną intensywność w zależności od składu
chemicznego zawartości. Włóknista torebka jest hipointensywna niezależnie od użytej sekwencji.
Hemangioma Naczyniak nerki jest rzadkim łagodnym nowotworem. 90% lokalizuje się w obrębie
brodawki nerkowej lub zatoki nerkowej. Większość tych zmian jest pojedyncza i jednostronna i
mniejsza od 1 cm. Wyróżnia się typ kapilarny i zatokowy. Często ich występowanie jest elementem
zespołu Sturge-Webera lub Klippel-Webera. U chorych na ten nowotwór głównym objawem jest
nieustająca hematuria. Zmiany te są hioerechogeniczne u ultrasonografii. W CT i MR mogą ulegać
bardzo silnemu wzmocnieniu kontrastowemu zwłaszcza w fazie tętniczej. W MR bez zastosowania
kontrastu naczyniaki są homogennie hipointensywne w T1 zależnych i hiperintensywne w T2
zależnych sekwencjach. Ocena przedoperacyjna tego nowotworu jest dość trudna i często mylony
jest z częściej występującymi zmianami takimi jak rak przejściowokomórkowy czy gruczolakorak.
© 2000-2017 Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone.
str. 3/3