Bij rolnika!

NR 11 (284)
29.08 – 18.09
ROK 2013 (XXV)
N A J S TA R S Z A G A Z E TA W O P O L U I O K O L I C Y
Bij rolnika!
„Dziennikowi – Gazecie Prawnej” nawet czas do˝ynek nie przeszkadza w dowalaniu rolnikom. Par´ dni temu ukaza∏
si´ tam artyku∏, informujàcy ju˝ tytu∏em:
„Uni´ Europejskà najlepiej dojà rolnicy”.
Artur Radwan zarzuca w nim rolnikom,
˝e zamiast pracowaç kombinujà, jak
najlepiej doiç UE. Z pieni´dzy UE kupujà sobie auta i dziÊ mercedes na podwórku rolnika to niemal standard.
Zdaniem Radwana rolnicy nieuczciwie wykorzystywali np. wysokie dop∏aty
do plantacji malin (1,5 tys. z∏ na hektar).
Przed kontrolà wtykali w ziemi´ ga∏àzki
i brali pieniàdze za fikcyjnà plantacj´.
Trzeba nie mieç poj´cia o sprawie, by pisaç takie g∏upoty.
„Gazeta Wyborcza” na czo∏ówce swej
strony informuje z kolei, ˝e „Co trzeci rolnik jest zadowolony ze swych dochodów”. Podobno ustali∏ to CBOS. Wi´kszoÊç internautów koƒczy lektur´ takich
tekstów na tytule. Skoro co trzeci ma dobre dochody, to dowód, ˝e si´ da. Reszta to widaç lenie. Tymczasem CBOS
ustali∏, ˝e co trzeci mieszkaniec wsi, a nie
rolnik. „Puls Biznesu” te˝ ba∏amuci opowieÊciami, jak to rolnikom dobrze. A jest
odwrotnie. Wi´cej na klepce 3.
(Pb)
Zaproszenia na do˝ynki
Znów czas do˝ynek. W gminie Popielów b´dà one 1 wrzeÊnia w Kar∏owicach.
Program przes∏any nam przez gmin´ jest
na klepce 9. W ¸ubnianach Êwi´towaç b´dà 7-8 wrzeÊnia. Program jest na klepce
13. Z pozosta∏ych gmin nie dostaliÊmy
programów, ale ustaliliÊmy, ˝e gmina Turawa planuje urocztstoÊci na 14-15 wrzeÊnia w Rz´dowie a gmina Chrzàstowice
na 29 wrzeÊnia.
W gminie Dobrzeƒ Wielki do˝ynki
gminne i powiatowe by∏y 25 sierpnia.
Rozpocz´∏a je msza Êwi´ta w koÊciele
parafialnym w Dobrzeniu Wielkim. Potem
tradycyjny korowód podà˝y∏ od koÊcio-
∏a do oÊrodka rekreacji Balaton. Tam
starostowie do˝ynek – Lidia i Józef Mehl
(na zdj´ciu w Êrodku) gospodarzom tegorocznych do˝ynek – StaroÊcie Opolskiemu Henrykowi Lakwie (drugi z prawej) oraz wójtowi Henrykowi Wróblowi
(drugi z lewej), przekazali chleb w geÊcie
podzi´kowaƒ za tegoroczne zbiory. Do
Dobrzenia przybyli te˝ marsza∏ek Józef
Sebesta (pierwszy z prawej) oraz wicemarsza∏ek Barbara Kamiƒska i pose∏ Ryszard Galla.
Panu Romualdowi Ka∏wie dzi´kujemy
za zdj´cia. Cz´Êç z nich tak˝e wewnàtrz
numeru.
Cena
2z∏ (5% VAT)
Borsuk prosi
wszystkich ch´tnych, by w sobot´ 7
wrzeÊnia stan´li na starcie II Biegu Wojewódzkiego o Puchar Borsuka. Bieg
rozpocznie si´ o godz. 15:00 w Zagwiêdziu. Start przy kompleksie zabytkowej
Huty ˚elaza. Trasy, o ró˝nym stopniu
trudnoÊci (od 1,2 do 12 km) b´dà ju˝
wczeÊniej oznakowane. Meta wszystkich tras w tym samym miejscu co
start. Na zwyci´zców czekajà puchary
(z wk∏adkami od 150 do 300 z∏). Wi´cej
informacji na klepce 10.
W NUMERZE:
● UE zmieni si´
w III Êwiat?
● Ta polityka
os∏abia nas
● Mój Êlàski
punkt widzenia
KLEPKA 1
FA K T Y*
● W 2012 rolnicy zebrali prawie 1,9 mln
ton rzepaku. Przy cenie skupu powy˝ej
2 tys. z∏ za ton´ dostali za ten rzepak
∏àcznie 3,8 mld z∏ i nie narzekali. W 2013
zwi´kszyli obszar upraw. Ze wst´pnych
szacunków wynika, ˝e zebrali ok. 2,5
mln ton, ale proponuje im si´ teraz cen´ skupu poni˝ej 1,4 tys. z∏ za ton´, czyli ∏àcznie dostaliby poni˝ej 3,5 mld z∏.
Pracy i kosztów mieli du˝o wi´cej a dostaç majà mniej. Rolnicy narzekajà.
● Ârednie unijne spo˝ycie mleka, wraz
ze zu˝ytym na przetwory (sery, jogurty
etc.), to ponad 300 litrów rocznie na
mieszkaƒca. W Polsce taka jest produkcja, ale poniewa˝ spo˝ycie jest poni˝ej
200 litrów na mieszkaƒca rocznie, to
Polska mo˝e eksportowaç wyroby mleczarskie. Utrzymywaç krajowe spo˝ycie
na skromnym poziomie pozwalajà odpowiednio niskie dochody mieszkaƒców. Dawniej polskie spo˝ycie by∏o wy˝sze, np. w 1970 wynosi∏o 259 litrów na
g∏ow´ rocznie.
● Z badaƒ prowadzonych przez jednà
z dzia∏ajàcych w Polsce firm po˝yczkowych wynika, ˝e oko∏o 10 proc. rodziców w Polsce bierze po˝yczk´, by wyprawiç dziecko do szko∏y. Do liczàcych
si´ kosztów nale˝à podr´czniki, zakup
których wymaga od 200 do 500 z∏ na
dziecko (11 proc. rodziców ocenia, ˝e
musi zap∏aciç za nie nawet ponad 500
z∏ od dziecka). Rodzice skar˝à si´, ˝e
podr´czniki wcià˝ si´ zmieniajà i stale
muszà kupowaç nowe.
● Na Bia∏orusi rodzice nie kupujà dzieciom podr´czników (chyba ˝e chcà), bo
sà one w∏asnoÊcià szko∏y, która wypo˝ycza je uczniom na ca∏y rok szkolny za
op∏atà. Op∏aty sà co roku og∏aszane
w mediach. Na rok szkolny 2013/2014
za wypo˝yczenie kompletu podr´czników trzeba zap∏aciç: klasa I – 19 z∏, II –
20 z∏, III – 38 z∏, IV – 31 z∏, V – 16 z∏, VI –
14 z∏, VII – 22 z∏, VIII – 26 z∏, IX – 38 z∏,
X – 51 z∏ i klasa XI – 50 z∏. Rodzice trójki i wi´cej dzieci p∏acà po∏ow´ stawki.
Dla dzieci chorych i inwalidów podr´czniki wypo˝ycza si´ bezp∏atnie.
* Wersja faktów obowiàzujàca w dniu zamkni´cia
tego wydania „Beczki”.
UE zmieni si´ w III Êwiat?
Gdy w 1989 Polska z drugiego Êwiata
przechodzi∏a do pierwszego Êwiata, czyli
bogatego Zachodu, to ju˝ oczyma duszy
widzieliÊmy czekajàcy nas dobrobyt. Choçby te wolne piàtki, którymi nas mamiono,
albo ci mityczni emeryci. Opowiadano
nam, jak to m∏odzi i zamo˝ni zachodni
emeryci je˝d˝à po Êwiecie i dla nich sà luksusowe hotele nad ciep∏ymi morzami ca∏ego Êwiata. Czy wtedy, w 1989, mogliÊmy
wyobraziç sobie, ˝e za çwierç wieku w∏oscy robotnicy b´dà walczyç z imigrantami
o p∏atnà dwa euro za godzin´ prac´ przy
zbieraniu pomidorów w Apulii? Czy mogliÊmy sobie wyobraziç, ˝e Chiƒczycy b´dà
traktowani jako zbawcy, bo zgodzà si´ wykupywaç dla siebie luksusowe rezydencje
w po∏udniowych paƒstwach UE, na które
mieszkaƒców UE ju˝ nie staç?
Niemieccy zwiàzkowcy narobili ostatnio
ha∏asu w sprawie zatrudniania w Niemczech polskich pracowników budowlanych za „g∏odowe stawki”, czyli brutto 19
z∏ za godzin´ (to jakieÊ 2400 z∏ miesi´cznie na r´k´ za pe∏ny etat). To nie jest nawet
po∏owa minimalnej stawki w Niemczech.
Niemieckich zwiàzkowców los Polaków
zapewne nic nie obchodzi. Chodzi im
o niemieckich pracowników. Zwiàzkowcy
wierzà, ˝e gdy firma z RFN b´dzie musia∏a p∏aciç Polakom tyle samo co Niemcom,
to zatrudni Niemców. Czy w 1989 myÊleliÊmy, ˝e po çwierç wieku b´dziemy walczyç
z Niemcami o beznadziejnie nisko op∏acane miejsca pracy?
JeÊli ktoÊ uwa˝nie Êledzi, w jakim kierunku idà zmiany w Êwiecie, to powinien
bez trudu dostrzec, ˝e Polska w 1989
wzi´∏a kurs na trzeci Êwiat. To nie jest dla
nas dobre i nie powinniÊmy dalej p∏ynàç
w tym kierunku. Czy Polska jest jednak
zdolna do tego, by zmieniç kurs? Czy sà
w Polsce si∏y, które potrafià broniç polskiego interesu? Nie myÊl´ przy tym o partyjnych marionetkach, lecz raczej o tych,
którzy pociàgajà za ich sznurki. Czy wÊród
pociàgajàcych za sznurki sà jeszcze tacy,
którzy kierujà si´ polskim interesem? A inna sprawa, ˝e w trzecim Êwiecie te˝ mo˝na ˝yç.
Piotr Badura
Z INNEJ BECZKI
■ Fakty nie potwierdzajà prognoz tych naukowców, którzy przewidywali, ˝e do
2050 roku temperatury na Ziemi b´dà
o pó∏tora stopnia wy˝sze. W ciàgu ca∏ego
XX wieku Êrednia temperatura roczna rzeczywiÊcie wzros∏a na Êwiecie o nieco ponad pó∏ stopnia, ale od kilkunastu lat ju˝
nie roÊnie. W ciàgu ostatnich 10-15 lat
emisja tzw. gazów cieplarnianych wzros∏a
o 30 proc., a nie wp∏yn´∏o to na temperatury w Êwiecie. Wed∏ug W∏adimira ¸oginowa, g∏ównego specjalisty z Instytutu Przyrody Narodowej Akademii Nauk Bia∏orusi, powa˝ny wp∏yw na klimat ma wiele innych czynników, np. aktywnoÊç wulkanów, i mo˝liwe jest, ˝e w przysz∏oÊci klimat zmieni si´ wed∏ug ca∏kiem innego
scenariusza, czyli nastàpi och∏odzenie.
belta.by – 20 sierpnia
■ Chiƒczycy od lat kupujà domy w Kanadzie, Stanach Zjednoczonych czy Wielkiej
Brytanii. DziÊ pogrà˝one w kryzysie kraje
po∏udniowej Europy goràczkowo szukajà
ch´tnych na ich domy, zbudowane w lep-
szych czasach, które stojà obecnie puste.
Cypr, Grecja, Hiszpania i Portugalia liczà,
˝e zagraniczni milionerzy pomogà im wyciàgnàç rynek nieruchomoÊci z zapaÊci.
Najwi´kszà nadziejà sà w∏aÊnie Chiƒczycy, którzy ju˝ masowo wykupujà luksusowe posiad∏oÊci nad Morzem Âródziemnym. W najwi´kszych chiƒskich miastach
jest zdecydowanie dro˝ej ni˝ na po∏udniu
Europy, gdzie za 300 tys. euro mo˝na
mieç nadmorskà will´. W Szanghaju za tyle samo mo˝na kupiç zaledwie 68-metrowe mieszkanie.
wyborcza.biz – 23 sierpnia
■ Z powodu kryzysu W∏osi stopniowo podejmujà prace, które tradycyjnie w ostatnich latach wykonywali niemal wy∏àcznie
imigranci. Przede wszystkim notuje si´
powrót w∏oskich robotników do budownictwa, ale tak˝e do zbioru pomidorów
w Apulii. Za 10 godzin ci´˝kiej pracy
w s∏oƒcu otrzymujà tam 20 euro, co bardzo poprawia ich sytuacj´.
wyborcza.biz – 24 sierpnia
REKLAMA W „BECZCE”
tel. 606 977 733
– wysoka skutecznoÊç
– niskie ceny
e-mail: [email protected]
Krzysztof Kasperek
Krzanowice k/Opola
ul. Stara Droga 18
Obwodnica Opola
tel. 609-133-623
czynne pn-pt 8-16
KLEPKA 2
– klimatyzacja
– rozruszniki, alternatory
– autoalarmy
– centralne zamki
(sterowane pilotem)
– wymiana oleju (GRATIS!)
Ta polityka os∏abia nas
Czytelników ostrzegam, by podchodzili ostro˝nie do tego, co pisz´, bo nie jestem specjalistà od rolnictwa. Pisz´ o nim
dlatego, ˝e jako tako licz´. Potrafi´ np. policzyç ile w którym roku polski rolnik musia∏ sprzedaç mleka w skupie, by mieç za
nie tyle, ile wynosi∏a wtedy Êrednia p∏aca
na r´k´. Potrafi´ te˝ policzyç, ile na t´ p∏ac´ trzeba by∏o sprzedaç np. jajek. Przyk∏adowe dane sà w tabelce obok (górna).
W 1960 Êrednia p∏aca by∏a za 667 litrów
mleka lub za 1068 jajek. W 2012 trzeba
by∏o oddaç do skupu ju˝ 2100 litrów mleka lub 7876 jajek. OczywiÊcie na Êrednià
p∏ac´ rolnik musia∏ oddaç du˝o wi´cej, bo musia∏ przecie˝
pokryç ogromne koszty pasz,
paliwa, pràdu etc. Samo ju˝
jednak odniesienie cen skupu
do Êrednich p∏ac pokazuje,
co si´ sta∏o. Ceny skupu mleka i jaj (a tak˝e wszystkiego innego) zesz∏y do tak Êmiesznie
niskiego poziomu, ˝e dziÊ
trudno wyobraziç sobie op∏acalnoÊç w rolnictwie.
DziÊ po wiejskich podwórkach rzadko
chodzà kury, w chlewach zwykle nie ma
Êwiƒ a w oborach krów. Nieuprawiane pola te˝ znajdziemy bez trudu. Nic si´ nie
op∏aca. Op∏acalnoÊç daje dopiero dotacja. To chora polityka, która nas wykaƒcza. Po co UE taka polityka?
Dawno temu bogate by∏y te paƒstwa,
które mia∏y rozwini´ty przemys∏. By utrzymaç przewag´ stosowa∏y one ró˝ne
sztuczki. Skoro biedni mogli zaoferowaç
tylko produkty rolne a bogaci mieli na
sprzeda˝ wyroby przemys∏owe, to bogaci starali si´ doprowadziç do jak najni˝szych cen produktów rolnych i jak najwy˝szych cen wyrobów przemys∏owych.
Dzi´ki temu biedni trwali wcià˝ w biedzie,
bo swe produkty rolne sprzedawali za
grosze. Za to bogaci stawali si´ coraz bogatsi, dzi´ki zawy˝aniu cen swych produktów przemys∏owych.
Aby pokazaç, jak dzia∏a ten mechanizm, podam jeden tylko przyk∏ad – maliny, o których wspomnia∏em na klepce 1.
W 2005 rolnicy dostawali w skupie Êrednio 2,28 z∏ za kg. Przy takich cenach upra-
wa by∏a ca∏kowicie nieop∏acalna i rolnicy
zlikwidowali cz´Êç plantacji. Czy Bruksela coÊ wtedy robi∏a? Nic. Bruksela zaniepokoi∏a si´, gdy w 2007, wskutek braku
malin, cena skupu wystrzeli∏a do 4,41 z∏ za
kg. To by∏o zagro˝enie, bo teraz np. Serbia, wa˝ny producent malin, mog∏a je
sprzedawaç w UE po korzystnych cenach. Podj´to kroki zaradcze.
Bruksela wprowadzi∏a dop∏aty do owoców mi´kkich, czyli m.in. malin, w wysokoÊci 400 euro na hektar. Jaki sens mia∏y
dop∏aty, skoro cena skupu – 4,41 z∏/kg by∏a op∏acalna? Gdy cena by∏a nieop∏acalna, dop∏at jakoÊ nie by∏o. Wysoka cena skupu w po∏àczeniu z dop∏atami spowodowa∏y,
˝e powsta∏o du˝o nowych
plantacji i produkcja malin
gwa∏townie wzros∏a. Skutek
by∏ oczywisty. W 2011 cena
skupu spad∏a do 2,63 z∏/kg,
czyli poni˝ej op∏acalnoÊci (wysoki jest np. koszt zbioru). Rolnicy, ponoszàc straty, likwidowali plantacje.
Z hektara sà Êrednio 4 tony malin.
W 2007 bez dotacji by∏o wi´c Êrednio
17.460 z∏ za maliny z hektara. W 2011 za
maliny z hektara by∏o tylko 10.520 z∏, czyli o 6.940 z∏ mniej ni˝ w 2007. To jaka to
by∏a pomoc? Jednà r´kà Bruksela dawa∏a producentowi malin 1.600 z∏ (400 euro)
od hektara a drugà wyciàga∏a mu z kieszeni 6.940 z∏. Per saldo doi∏a go 5.340 z∏
na hektarze. Zarobi∏y tylko firmy przetwórcze, które zape∏ni∏y magazyny mro˝onymi malinami i sokiem, kupionymi za psi
grosz. Taka to by∏a „pomoc Brukseli dla
producentów malin”.
Nie da si´ w krótkim artykule omówiç
sytuacji w ca∏ym rolnictwie, ale polecam
jeszcze jednà tabelk´. Rocznà produkcj´
mleka w przeliczeniu na mieszkaƒca
w Polsce i na Bia∏orusi. Polska produkcja
mleka, kiedyÊ przecie˝ wysoka, skutecznie parali˝owana dziÊ przez Bruksel´, jest
w stagnacji. Bia∏oruÊ, która prowadzi zdrowà polityk´ rolnà, wcià˝ rozwija swe mleczarstwo. Polityka rolna Brukseli niszczy
nasze rolnictwo. Napisz´ jeszcze o tym.
Piotr Badura
NOWOÂå!
ul. Namys∏owska 112
46-081 Dobrzeƒ Wielki
• firany
• zas∏ony
• karnisze
• szycie i monta˝
tel. 77 544 37 05
tel. 77 433 03 97
Oprawiamy prace:
tel. 77-46-96-777
www.kuznia.dobrzen.pl
- dyplomowe
- magisterskie
- in˝ynierskie
Dobrzeƒ Wielki, ul. KoÊcielna (przy koÊciele Êw. Katarzyny)
KLEPKA 3
Mój Êlàski punkt widzenia
W Polsce cz∏onkowie elity w∏adzy
i opozycji unikajà dialogu i szukania
kompromisu. Ka˝dy przedstawia swój
punkt widzenia na sprawy paƒstwa i ˝àda, ˝eby jego by∏o na wierzchu. Jednak
zwykle polskim elitom politycznym i patriotycznym trudno dowieÊç s∏usznoÊci
swoich racji, dlatego przyozdabiajà je
pustym frazesem, i˝ przedstawiajà nam
polski punkt widzenia.
Poland über alles
W serwowaniu wàtpliwej wartoÊci polskiego punktu widzenia przeÊcigajà si´
narodowcy, nawiedzone bractwo smoleƒskie i cz∏onkowie PiS ze swoim Prezesem na czele. Nie zra˝a ich to, ˝e nikt nie
ma monopolu, ani patentu na orzekanie,
co jest polskim punktem widzenia. Poglàdy narodowców i „Polaków-Katolików” z Krakowskiego PrzedmieÊcia,
w których jest wi´cej politycznych ciàgot,
ni˝ okazywanej tam pobo˝noÊci, mo˝emy sobie darowaç, bo nigdy Polskà rzàdziç nie b´dà, ale marzenia Jaros∏awa
Kaczyƒskiego o w∏adzy w Polsce, jak najbardziej mogà si´ ziÊciç. Polacy zaczynajà t´skniç za rzàdami silnej r´ki, a i populistyczna retoryka Kaczyƒskiego coraz
bardziej ich urzeka.
Prezes obiecuje przeprowadziç repolonizacj´ banków, ziemia b´dzie si´ nale˝a∏a polskim rolnikom, Polacy otrzymajà
3 miliony mieszkaƒ i ponad milion nowych miejsc pracy, kopalnie otrzymajà
dodatkowe pieniàdze na rozwój, a z∏otówka zostanie obroniona. Nale˝nà rang´ otrzyma polska polityka historyczna,
przez co Polska stanie si´ p´pkiem Europy. Spe∏nione zostanà te˝ marzenia Âlàzaków, bowiem w Katowicach PiS powo∏a trzecie z kolei Muzeum Powstaƒ Âlàskich, które b´dzie symbolem polskoÊci
Âlàska. To na Górze Êw. Anny i to powstajàce z inicjatywy PO w Âwi´toch∏owicach, PiS-owskich kryteriów chyba nie
spe∏niajà. Kazimierz Kutz komentujàc
obietnice Kaczyƒskiego, powiedzia∏: „Poland, Poland über alles. Âlàzacy czekali
na jakieÊ oferty. Milion Âlàzaków mówi:
My jesteÊmy Âlàzakami. A paƒstwo udaje, ˝e nie ma sprawy.”
Kaczyƒski g∏osi: „JesteÊmy gotowi
przejàç w∏adz´” a to zdaniem Kutza
oznacza, ˝e wszyscy ludzie, którzy w Polsce cieszà si´ wolnoÊcià, nagle poczujà,
˝e idzie w∏adza, która mo˝e im t´ wolnoÊç zabraç.
OsobiÊcie nie podzielam obaw Kutza.
KogoÊ, kto w bezwstydnym bajdurzeniu
przekracza kolejne granice ÊmiesznoÊci
i w dodatku ma obok siebie takie postaci jak Fotyga i Macierewicz nie trzeba si´
baç. Jednak parafrazujàc przypisywane
Bismarckowi powiedzenie: „Dajcie Polakom rzàdziç, a sami si´ wykoƒczà” mo˝na powiedzieç: „Dajcie Kaczyƒskiemu
w∏adz´, a on was urzàdzi”. ˚ycie pod rzàdami Kaczyƒskiego mo˝e te˝ – kiedy ju˝
us∏u˝ni pochlebcy napiszà epicki utwór
„O dwóch takich, co zdobyli Wawel”,
opowiadajàcy o bohaterskich wyczynach
bliêniaków, a partyjni dzia∏acze postawià ku ich czci tysiàce pomników – iskrzyç dla
jednych czarnym, a dla drugich groteskowym humorem.
Spiskowe teorie
Polska jeszcze d∏ugo
przegrywaç b´dzie z kulturà
Zachodu, bo brak nam
umiej´tnoÊci
dzia∏ania
wspólnego, dobrej organizacji i solidnoÊci w wype∏nianiu obowiàzków. Do tego
paƒstwo wyra˝a kompletny brak zainteresowania m∏odym pokoleniem, które
mog∏o by t´ sytuacj´ zmieniç. Paƒstwo
okrada je z przysz∏oÊci, a polscy pracodawcy z pieni´dzy i ubezpieczenia. To
powoduje masowà ucieczk´ m∏odego
pokolenia z kraju ku bardziej przyjaznym cywilizacjom w Holandii, Niemczech czy Wielkiej Brytanii.
Z∏a jakoÊç polskiej polityki bierze si´
z jakoÊci jej przywództwa, jednak ani
kryzys, ani Smoleƒsk nie obalà Donalda Tuska, bo niczym anio∏ stró˝ czuwa
nad nim Jaros∏aw Kaczyƒski. Dla dobra
Polski, ci dwaj partyjni dyktatorzy powinni odejÊç z polityki, a mo˝na to w prosty sposób wyt∏umaczyç spiskowà teorià dziejów.
Królem spiskowych teorii jest Antoni
Macierewicz, w jego bzdury Êwi´cie
wierzy jedna trzecia Polaków. Bra∏em
niedawno udzia∏ w jednym z jego spotkaƒ z sympatykami PiS i „Gazety Polskiej”. Kilkugodzinne obcowanie z nim
pozwoli∏o mi na zbudowanie w∏asnej
spiskowej teorii. Oto ona: Prezesa Kaczyƒskiego stworzyli ˚ydzi i masoni,
po to, aby kr´powa∏ poczynania ka˝dego polskiego Premiera tak skutecznie,
by Polska mog∏a funkcjonowaç jedynie
jako kondominium, wiadomo czyje. Prezes dobrze spe∏nia ich oczekiwania,
dlatego te˝ ˚ydzi i masoni zapewnili mu
sta∏à ochron´ z∏o˝onà z kilkunastu komandosów, jakiej jeszcze w historii II i III
RP, ani w PRL ˝aden przywódca nie
mia∏. Gdyby coÊ si´ Prezesowi przytra-
KLEPKA 4
fi∏o, to Polacy mogliby si´ pozbyç Tuska
za jego ÊlamazarnoÊç w realizacji kolejnych opowieÊci politycznych i wybraç
sobie w koƒcu m´˝a stanu, a na to ˚ydzi i masoni nigdy nie pozwolà.
Polska, w której króluje podejrzliwoÊç
i zawiÊç, przeró˝ne spiskowe teorie dziejów, wiele wzajemnie wykluczajàcych si´
punktów widzenia, b´dzie tak d∏ugo tkwiç
w marazmie, dopóty dla polityków punktem odniesienia nie b´dzie polska racja
stanu. To znaczy, nadrz´dny
interes paƒstwowy, wy˝szoÊç interesu paƒstwa nad
innymi interesami i normami,
wspólny dla wi´kszoÊci obywateli i organizacji. Racja
stanu jest kwestià nadrz´dnà i powinna byç realizowana przez Prezydenta, Rzàd
i wszystkie partie polityczne
bez wzgl´du na ich orientacje ideowe, czasem nawet
wbrew zasadom demokracji.
Diagnoza dotyczàca naszej przysz∏oÊci jest prosta, albo Tusk i Kaczyƒski zaprzestanà naszym kosztem realizowaç
swoje osobiste i plemienne interesy i zawrà korzystny dla Polski kompromis, albo dla dobra „Polski i Polaków” dadzà sobie spokój z politykà.
Nie mamy armat
Ludzie majà ju˝ dosyç pora˝ajàcej
osobowoÊci i nieusuwalnoÊci z funkcji
szefa partii, Prezesa Kaczyƒskiego oraz
bylejakoÊci rzàdu premiera Tuska. Oga∏acani na ka˝dym kroku z pieni´dzy samorzàdowcy, zaczynajà si´ buntowaç,
wielu z nich chce w dziedzinie finansów
wi´kszej autonomii. Ci, wywodzàcy si´
z POPiS-u nie mogà tego zbyt g∏oÊno artyku∏owaç, ale niezale˝ny i samorzàdny
burmistrz Zdzieszowic – Dieter Przewdzing, owszem.
Burmistrz w prostych s∏owach powiedzia∏: Okrada nas Warszawa. Zgodzili
si´ z nim eksperci. To musia∏o zaboleç.
KtoÊ, kto ˝àda wi´cej pieni´dzy, ˝àda automatycznie wi´kszej w∏adzy, a na to
w scentralizowanym paƒstwie zgody byç
nie mo˝e. Mo˝na to zrozumieç, trudniej
jednak pojàç postaw´ kolegów Burmistrza z TSKN, szczególnie pos∏a Ryszarda Gall´, który pomys∏ Przewdzinga zakwalifikowa∏ do kategorii „ni przypià∏, ni
przy∏ata∏”. Galla sam si´ „przy∏ata∏” do
Platformy i zapomina o tym, ˝e ma reprezentowaç interes mieszkaƒców naszego
regionu, a nie obywateli z platformy.
TSKN powinien ju˝ zauwa˝yç, ˝e przy∏a-
tanie organizacji do PO w niczym „MniejszoÊci” nie pomaga. Niech´ç wi´kszoÊci
cz∏onków Platformy do Âlàzaków ka˝dej
opcji narodowej nie ró˝ni si´ istotnie od
niech´ci cz∏onków PiS.
Krzysztof Ogiolda takimi s∏owami
koƒczy w NTO artyku∏ „Autonomia nie
przejdzie”: „Mo˝na si´ obawiaç, ˝e
krzyk Dietera Przewdzinga pozostanie
bez odpowiedzi. Ku rozczarowaniu, poczuciu krzywdy i bezsilnej z∏oÊci wielu
mieszkaƒców regionu. Z piszàcym te
s∏owa w∏àcznie.”
Szanowny Redaktorze, my wcale nie
jesteÊmy tacy bezsilni, mo˝emy i powinniÊmy pomóc naszym samorzàdowcom.
Wystarczy kilku odwa˝nych dziennikarzy
i nie dopuÊcimy do tego, aby nas, mieszkaƒców Âlàska traktowaç jak jeleni – ludzi, których mo˝na ∏atwo oszukaç lub wykorzystaç.
Zbli˝ajà si´ wybory do Parlamentu
Europejskiego, które nie tylko mo˝emy, ale powinniÊmy najzwyczajniej
zbojkotowaç. W imi´ czego mamy g∏osowaç na PiS-owskich eurosceptyków,
skoro za milczàcà zgodà Prezesa,
prof. Krystyna Paw∏owicz modli si´
o upadek Unii Europejskiej. Nie mamy
te˝ ˝adnego interesu w tym, aby g∏osowaç na totumfackich Tuska. Zresztà
w tych wyborach, realnymi wyborcami
b´dà g∏ównie Kaczyƒski i Tusk, my zaÊ
mo˝emy odegraç jedynie rol´ po˝ytecznych jeleni. Nie idàc do wyborów,
poka˝emy Europie, co myÊlimy o naszych przywódcach i ich sposobie
sprawowania w∏adzy. KtoÊ powie, ˝e
w ten sposób zaszkodzimy Polsce.
Nie sàdz´. Prezydent i Premier nawo∏ujàc do bojkotu warszawskiego referendum, sami nam wskazujà jak mamy
post´powaç.
Na koniec, chcia∏bym krótko odnieÊç
si´ do publicznych wypowiedzi pos∏a
S∏awomira K∏osowskiego w sprawie autonomii. Zauwa˝y∏em, ˝e K∏osowski
w tej kwestii kieruje si´ filozofià Napoleona, mówiàcà, ˝e „w polityce g∏upota
nie stanowi przeszkody.” Byç mo˝e dlatego nie potrafi zauwa˝yç, ˝e my, tutejsi mamy siedem powodów, aby nie wywo∏ywaç wojny secesyjnej. Po pierwsze
– nie mamy armat.
Bernard Sojka
Kajakiem po Budkowiczance
STowarzyszenie Budkowice (STB)
organizuje tego lata kolejne sp∏ywy kajakowe rzekà Budkowiczankà. W tym roku
odby∏y si´ ju˝ dwa takie p∏ywy: 13-go i 20go lipca. STB planuje kolejne.
Warto odkryç na nowo ogromny urok
tej rzeki. Dostrzegli go nawet eksperci
z zewnàtrz. Klub Gaja nominowa∏ Budkowiczank´ (jako jedynà rzek´ z województwa opolskiego!) do tytu∏u Rzeka Roku
2013. Warto przytoczyç tu s∏owa organizatorów konkursu Rzeka Roku 2013 o Budkowiczance. Piszà oni tak:
„W´drujàc wzd∏u˝ Budkowiczanki natkniemy si´ na Êlady XIII-wiecznych warowni. Wa∏y, miejscami podwójne, które
otacza∏y te Êredniowieczne grodziska,
przetrwa∏y w doskona∏ym stanie, tak jakby Êwiadczy∏y o pracowitoÊci i solidnoÊci
mieszkajàcych tu ludzi. Byç mo˝e czerpali oni z tego miejsca szczególnie energi´ do ˝ycia, a o czym Êwiadczy odkryty
w pobli˝u czakram. Na pewno byli
wdzi´czni rzece. Karmi∏a ich rybami, zasila∏a w wod´ ich pola, nap´dza∏a energià ich m∏yny.
W XVIII wieku nad rzekà powsta∏a huta ˝elaza. Mieszkaƒcy w podzi´kowaniu
za mo˝liwoÊç zarobku i utrzymania rodzin
nazwali swojà miejscowoÊç w∏aÊnie od
imienia ˝yciodajnej rzeki. DziÊ nadal Budkowiczanka scala ludzi i daje im energi´
do dzia∏ania. Rzeka, przep∏ywajàca przez
Stobrawski Park Krajobrazowy, wraz z kana∏em hutniczym i zalewem jest ciekawym
miejscem dla w´dkarzy i kajakarzy.
Pozytywna energia p∏ynie z Budkowiczanki o czym przekonujà legendy. WÊród
nich opowieÊç o niewidomym ch∏opcu,
który obmywajàc twarz wodà z rzeki niespodziewanie odzyska∏ wzrok. Legenda
do dziÊ jest ˝ywa, bo Budkowiczanka jest
jednà z najczystszych rzek Opolszczyzny.
Zamieszkujà tutaj wydry i bobry, a ostatnio widziano tu nawet ∏osia.”
Mamy w naszej okolicy niesamowity
potencja∏, dlatego STowarzyszenie Budkowice serdecznie zaprasza na kolejny
sp∏yw, który odb´dzie si´ w sobot´ 7-go
wrzeÊnia 2013 roku. Start planowany jest
w Starych Budkowicach (obok mostu/boiska LZS/kortu). Organizatorzy gwarantujà powrót samochodem w to samo miejsce. Koszt oko∏o czterogodzinnej przygody to 20 z∏ od osoby (w przypadku udzia∏u pe∏nej obsady kajaku, czyli trzech
osób). Sp∏yw odb´dzie si´ jeÊli zg∏osi si´
co najmniej 5 osób. Kontakt, zapisy i informacje: tel. 607-080-795.
Dodatkowe informacje o planowanym
sp∏ywie oraz relacje z poprzednich sp∏ywów w postaci artyku∏ów, zdj´ç i filmów
znajdujà si´ na stronie internetowej, której adres poni˝ej.
Piotr Koziol
www.facebook.com/STowarzyszenieBudkowice
US¸UGI PROTETYCZNE
lic. tech. dent. Lidia Panek
◆ wykonywanie uzupe∏nieƒ protetycznych
◆ ekspresowa naprawa protez
tel. 77 44-18-488, ca∏odobowy 501-363-342
Opole, ul. 1 Maja 15 – oficyna, wejÊcie bramà
naprzeciw przystanku MZK przy dworcu PKS
Czynne
codziennie
11:00 – 17:00
rabaty – raty – rachunki – kosztorysy
KLEPKA 6
Do do˝ynek przystàp
W Âwierklach od dawna wedle takiego
has∏a ju˝ si´ do˝ynki przygotowuje, jednak
w tym roku waga tych przygotowaƒ to by∏a troch´ inna jakoÊç, bo dzieƒ 25 sierpnia
2013 roku w∏odarze obrali jako termin „Do˝ynek Powiatowych 2013”, majàcych si´
odbyç w Dobrzeniu Wielkim.
Âwierklanie, a w∏aÊciwie w wi´kszoÊci
Êwierklanki, trzy dni wczeÊniej by∏y ju˝ gotowe z koronà i mog∏y zajàç si´ przygotowaniami reszty w koÊciele oraz szykowaniem ekipy reprezentacyjnej. Inni szykowali ekip´ umcugowà.
Józef Moczko – Êwierklanin
Historia koÊcio∏a w ChróÊcicach
ChróÊcice, podobnie jak Popielów, by∏y
dawniej cz´Êcià parafii Sio∏kowice, które od
przybycia do Czarnowàs ojców norbertanów (1228) by∏y pod ich opiekà duszpasterskà. „Rocznik Opolski” z 1972 wspomina
o dokumencie z roku 1387, w którym jest
mowa o koÊciele w ChróÊcicach. Na pewno by∏ to wtedy ma∏y drewniany koÊció∏ek.
Druga wzmianka o koÊciele w ChróÊcicach pochodzi z urbarza opolskiego z roku
1566, w którym wspomina si´, ˝e tutejszy
koÊció∏ nale˝y do parafii Sio∏kowice. By∏ to
koÊció∏ drewniany pod wezwaniem Êwi´tych m´czenników Fabiana i Sebastiana.
Odpust przypada∏ 20 stycznia. W tym czasie koÊció∏ mia∏ trzy o∏tarze: g∏ówny, poÊwi´cony Wniebowzi´ciu NajÊwi´tszej Marii Panny, i dwa boczne, dedykowane Matce Boskiej i Êwi´temu Józefowi. Obok koÊcio∏a
sta∏a drewniana dzwonnica z dwoma dzwonami. Dzwon o Êrednicy 42 cm z roku 1606
zosta∏ podarowany przez Sio∏kowice. Drugi, o Êrednicy 86 cm, pochodzi∏ z roku 1681.
Na poczàtku XIX wieku liczba mieszkaƒców parafii przekroczy∏a 500 osób i wierni
z trudem mieÊcili si´ w Êwiàtyni. 2 marca
1804 drewniany koÊció∏ rozebrano i sprzedano za 87 talarów do Naroka. Od razu
przystàpiono do budowy nowego, murowanego koÊcio∏a. Trwa∏a ona 4 lata. Nowy
koÊció∏ poÊwi´cono Êw. Jadwidze Âlàskiej.
Od 29 listopada 1884 roku ChróÊcice
sta∏y si´ samodzielnà parafià. Du˝à pomocà w jej powstaniu by∏ ks. dziekan Andrzej
Krecik, proboszcz z Ucieszkowa, który pochodzi∏ z ChróÊcic. Za swe oszcz´dnoÊci
wykupi∏ od rodziny Pampuch cz´Êç gospodarstwa i w 1882 przeznaczy∏ pod przysz∏à
plebani´. Pierwszym proboszczem nowej
parafii zosta∏ ks. Fryderyk Lipiƒski.
WieÊ nadal rozrasta∏a si´ i znów nastàpi∏
czas na rozbudow´ lub budow´ nowej
Êwiàtyni. Poczàtkowo chciano tylko dokonaç rozbudowy, ale w 1935 roku rada parafialna zdecydowa∏a o budowie nowego koÊcio∏a. Kosztowa∏ on 130 tys. marek. Rzàd
wyasygnowa∏ na t´ budow´ 70 tys. marek.
W 1936 przystàpiono do prac. 20 marca
przeniesiono odprawianie nabo˝eƒstw do
farskiej stodo∏y, odpowiednio do tego przygotowanej. 17 maja przystàpiono do rozbiórki murów starego koÊcio∏a. Ze starego koÊcio∏a zosta∏a tylko wie˝a, ale
podwy˝szono jà o 10 metrów.
Plany pod nowy koÊció∏
sporzàdzi∏ architekt Felix Eissen a g∏ównym wykonawcà koÊcio∏a zosta∏ Tomasz Urban,
mistrz budowlany. ˚wir na budow´ brano z pola gospodarza
Kwoska. Robotnicy fachowcy,
budujàcy Êwiàtyni´, pochodzili tylko z ChróÊcic i dostawali
wynagrodzenie. Pozostali pracowali przy budowie spo∏ecznie. Wszystkie roboty ciesielskie wykona∏ Johann Kampa.
W trakcie budowy wystàpi∏
brak pieni´dzy. Zwrócono si´
wtedy do przedsi´biorców,
kupców i sklepikarzy z ChróÊcic z proÊbà o po˝yczk´. Odpowiedz by∏a pozytywna
KLEPKA 7
i mo˝na by∏o zakoƒczyç budow´ Êwiàtyni.
Prace przy budowie post´powa∏y szybko i na prze∏omie lat 1936/37 koÊció∏ by∏ ju˝
zadaszony. O∏tarz g∏ówny, z pi´knym obrazem Êw. Jadwigi Âlàskiej, sprowadzono
z Wroc∏awia. Jego fundatorami by∏a m.in.
rodzina Szajca. Na boczne o∏tarze z∏o˝y∏a
si´ m∏odzie˝. Za g∏ównym o∏tarzem znajduje si´ skrytka w której umieszczono nazwiska budowniczych Êwiàtyni.
Przy odbiorze budowy wystàpi∏ pewien
problem, bo okaza∏o si´, ˝e mistrz budowlany przed∏u˝y∏ koÊció∏ o ca∏e prezbiterium.
Spraw´ t´ uda∏o si´ jednak za∏atwiç
i w koƒcu obiekt zosta∏ przyj´ty przez komisj´ budowlanà.
Nadszed∏ wreszcie dzieƒ poÊwi´cenia
koÊcio∏a. 10 paêdziernika 1937 roku przyby∏ z Wroc∏awia (Breslau) Kardyna∏ Adolf
Bertram. Kardyna∏ konsekrowa∏ o∏tarz
umieszczajàc w nim relikwie Êwi´tych m´czenników Nominanda i Perfekty a potem
konsekrowa∏ ca∏y koÊció∏.
Na wie˝y koÊcio∏a zawis∏y cztery nowe
dzwony, w miejsce tych, które zabrano na
potrzeby pierwszej wojny Êwiatowej. Dzwony zosta∏y odlane w Saarburgu przez firm´
Glochegiesserei Mabilon u. Co. Kosztowa∏y 4.490 marek. Zaledwie kilka lat dzwoni∏y one mieszkaƒcom ChróÊcic, bo ju˝ 3
wrzeÊnia 1942 zabrano je na potrzeby
drugiej wojny Êwiatowej.
Organy do nowego koÊcio∏a za cen´
18.060 marek wyprodukowa∏a firma Berschdorf z Nysy. Na wie˝y koÊcielnej
umieszczono zegar z firmy Korfhage
z Osnabrück. Kosztowa∏ 3.000 marek.
W roku 1956 ksiàdz Jerzy Wyrwol sprowadzi∏ nowy dzwon na miejsce zabranych
podczas wojny. Jego poÊwi´cenie nastàpi∏o 11 maja 1956. Nowy dzwon odlano w firmie Koz∏owskiego we Wroc∏awiu. Wa˝y∏ on
440 kg i nosi∏ imi´ Êw. Jadwigi. Do tego czasu na wie˝y chróÊcickiego koÊcio∏a wisia∏
dzwon po˝yczony z Popielowa, który tam
powróci∏. Nowy dzwon Êw. Jadwigi p´k∏
w 1995 roku i trzeba go by∏o zdjàç.
W roku 2006 poddano renowacji ca∏à
zewn´trznà elewacj´ koÊcio∏a. Zdj´cie pokazuje Êwiàtyni´ w nowej szacie po tej renowacji.
Ernst Mittmann
INFORMACJE
LOK ALNE
Do˝ynki w Dobrzeniu
U góry i po prawej zamieÊciliÊmy kilka
zdj´ç z Do˝ynek Powiatowych, które 25
sierpnia odby∏y si´ w Dobrzeniu Wielkim.
Zdj´cia te otrzymaliÊmy dzi´ki uprzejmoÊci pana Romualda Ka∏wy z Grupy Lokalnej Balaton.
Do˝ynkom towarzyszy∏ m.in. konkurs
koron ˝niwnych z gmin powiatu. Za najpi´kniejszà koron´ k∏osowà uznano dzie-
Z
GMINY
DOBRZE¡ WIELKI
∏o wykonane przez panie z ¸ubnian. Poniewa˝ akurat tej korony nie znaleêliÊmy na
otrzymanych zdj´ciach, wi´c odszukaliÊmy jej fotk´ na stronie gminy ¸ubniany
i zamieÊciliÊmy jà tutaj u do∏u.
Kto chce obejrzeç wi´cej zdj´ç z do˝ynek, znajdzie je na stronie:
www.grupalokalna.pl
Jest tam równie˝ film z deklaracjami
marsza∏ka w sprawie rozbudowy elektrowni i budowy obwodnicy Dobrzenia.
To ju˝ wakacyjne ostatki
Ostatnie wakacyjne zaj´cia dla dzieci
odby∏y si´ w Âwierklach w piàtek 23 sierpnia. Na fotografiach ostatnie wyjÊcie w plener na plac zabaw w Parku SRI oraz zabawa przy stole w Êwietlicy. Czy dzieci t´sknià ju˝ do szko∏y? Trudno osàdziç, ale
rozstaç si´ z opiekunkà – wychowawczy-
nià Sabinà Komor, która od poczàtku zaj´cia prowadzi∏a, b´dzie im trudno.
Wakacyjne zaj´cia mia∏y miejsce we
wszystkich miejscowoÊciach Gminy Dobrzeƒ Wielki. Zorganizowano je za sprawà Urz´du Gminy, GOK-u i GOPS-u.
Józef Moczko – Êwierklanin
MEBLE NA WYMIAR
www.giesa.pl
kuchnie, sypialnie, ∏azienki,
garderoby, szafy i inne
Aran˝acja, pomiar i projekt w cenie mebli
W ofercie
Popielów, ul. Klasztorna 3
tak˝e
Sklep – Dobrzeƒ Wielki ul. Namys∏owska 22
sprz´t
AGD
tel. 77 46-95-279, kom. 604-995-183
KLEPKA 8
INFORMACJE
LOKALNE
Z
GMINY
POPIELÓW
1 wrzeÊnia – Gminne Do˝ynki
Tegoroczne uroczystoÊci do˝ynkowe, organizowane przez Samorzàd Gminy Popielów
odb´dà si´ 1 wrzeÊnia w miejscowoÊci Kar∏owice. Do˝ynki nale˝à do najwa˝niejszych imprez odbywajàcych si´ na terenie Gminy Popielów, poniewa˝ wynikajà z piel´gnowanych
z pokolenia na pokolenie tradycji. To Êwi´to
dzi´kczynienia za zebrane plony, a tak˝e oka-
zja do wspólnej zabawy i rozrywki.
Na obchody do˝ynkowe przyb´dà przedstawiciele so∏ectw Gminy Popielów, rolnicy,
cz∏onkowie lokalnych organizacji oraz goÊcie
z gmin partnerskich. Zapraszamy wszystkich
mieszkaƒców i goÊci spoza gminy do udzia∏u w uroczystoÊciach do˝ynkowych.
Wójt Gminy Popielów, Dionizy Duszyƒski
Program Gminnych Do˝ynek
13:00 – Msza Âwi´ta w KoÊciele Parafialnym w Kar∏owicach pw. Âw. Micha∏a Archanio∏a
14:30 – Korowód do˝ynkowy ulicami Kar∏owic
15:15 – Wyst´p orkiestry d´tej
15:30 – Oficjalne otwarcie do˝ynek
15:40 – Wyst´p orkiestry d´tej
16:00 – Blok artystyczny a w nim: zespo∏y folklorystyczne Lira i Sio∏kowiczanki, zespo∏y taneczne Alle Babki i Euforia, zespo∏y muzyczne Studio Piosenki i Vois Quartet
16:30 – Og∏oszenie wyników konkursu „Najpi´kniejsza korona”
17:10 – Og∏oszenie wyników konkursu „Najpi´kniej udekorowana posesja”
19:00 – Zabawa taneczna cz´Êç I – Zespó∏ Applause
20:00 – Gwiazda wieczoru zespó∏ Volare
21:00 – Zabawa taneczna cz´Êç II – Zespó∏ Applause
Do˝ynkom towarzyszyç b´dà atrakcje dla dzieci: Êcianka wspinaczkowa, bungee, kule wodne.
SCKTiR zaprasza
Korona z Kar∏owic
W konkursie koron ˝niwnych, który towarzyszy∏ Do˝ynkom Powiatowym w Dobrzeniu Wielkim, gmin´ Popielów reprezentowa∏a korona z Kar∏owic, pokazana na
zdj´ciu powy˝ej. Zdj´cie przys∏a∏ nam pan
Romuald Ka∏wa, któremu dzi´kujemy.
◆ 13 paêdziernika w Samorzàdowym Centrum Kultury, Turystyki i Rekreacji w Popielowie organizuje „Âwi´to chmielu i kartofla”. Jego uczestników bawiç b´dzie „KwaÊnica Bavarian Show”. WejÊciówki w cenie
20 z∏ od osoby sà do nabycia w SCKTiR
(tel. 77 46 92 195). W ramach wejÊciówki
kufel do piwa + jedno nape∏nienie.
◆ 21 wrzeÊnia Dom Kultury w Popielowie
zaprasza na I wojewódzki festiwal taƒca
nowoczesnego „Roztaƒczony Popielów”.
◆ Dom Kultury w Popielowie zaprasza do
otwartej Izby Âlàskiej, którà mo˝na zwiedzaç od poniedzia∏ku do czwartku w godzinach 7:00 – 15:00 a w piàtki w godzinach
9:00 – 17:00. W pozosta∏e dni i godziny
zwiedzanie tylko po uprzedniej rezerwacji.
tel. 77 46 92 193
kom. 600 033 343
e-mail: [email protected]
Upi´kszanie Sio∏kowic
Ruszy∏y prace nad projektem „Zagospodarowanie terenu
w Starych Sio∏kowicach poprzez budow´ ma∏ej architektury turystycznej” informuje strona internetowa Starych Sio∏kowic i ilustruje to zdj´ciami, z których jedno tu zamieszczamy.
Zaplanowane prace obejmujà modernizacj´ stawu obok koÊcio∏a oraz przylegajàcej do niego nieu˝ytkowanej dzia∏ki. Powstanà tam m.in. drewniane schody, podesty spacerowe, mostek nad
rowem oraz pomost na stawie.
Uroczyste otwarcie sali
Na uroczyste otwarcie sali gimnastycznej i kompleksu sportowego przy Publicznej Szkole Podstawowej w Kar∏owicach (zdj´cie poni˝ej) wybiera si´ 31 sierpnia na godz. 11:00 przedstawiciel
zarzàdu województwa – poinformowa∏ nas urzàd marsza∏kowski.
OKR¢GOWA STACJA KONTROLI POJAZDÓW
Popielów, ul. Szenwalda 39 A, tel. 77 427-56-90 do 92
– przeglàdy techniczne (rejestracja) wszystkich typów pojazdów
– komputerowa diagnostyka silnika
– remonty pojazdów
– wymiana opon i szyb samochodowych
Godziny otwarcia: 7.30 – 17.00
i w ka˝dà sobot´ od 8.00 do 13.00
KLEPKA 9
INFORMACJE
LOKALNE
Z
GMINY
MURÓW
Borsuk zaprasza na bieg
II Wojewódzki Bieg Prze∏ajowy o Puchar Borsuka odb´dzie si´
w sobot´ 7 wrzeÊnia w Zagwiêdziu. Start o godz. 15:00 przy kompleksie zabytkowej Huty ˚elaza. Udzia∏ mo˝na zg∏osiç na adres
e-mail Urz´du Gminy w Murowie (do 3 wrzeÊnia) lub w dniu biegu, w biurze zawodów, które w punkcie startu przyjmowaç b´dzie
zg∏oszenia w godz. 14:00-14:45.
W biegu uczestniczyç mogà osoby, które w dniu zawodów majà ukoƒczone 18 lat i posiadajà aktualne badania lekarskie lub z∏o˝à oÊwiadczenie o starcie na w∏asnà odpowiedzialnoÊç. Niepe∏noletni mogà uczestniczyç tylko na podstawie pisemnej zgody rodziców (opiekunów).
Wyznaczone b´dà trzy trasy:
I trasa (bieg g∏ówny) – z Zagwiêdzia (zabytki) do Wilczej Budy i powrót tà samà trasà. Dystans 12 km, w tym 2 km nawierzchni asfaltowej i 10 km piaszczysto-gruntowej.
II trasa (bieg amatorski) – z Zagwiêdzia (zabytki) do Murowa
(Kopiec) i z powrotem. Dystans 3,5 km o nawierzchni piaszczysto-gruntowej szlakiem Êcie˝ki dydaktycznej.
III trasa (bieg gimnazjalistów) – dystans 1200 metrów o nawierzchni piaszczysto-gruntowej po Zagwiêdziu.
W klasyfikacji generalnej m´˝czyzn nagrodami b´dà trzy puchary za I, II i III miejsce wraz z bonami o wartoÊci odpowiednio:
300 z∏, 200 z∏ i 150 z∏. Bony b´dà do zrealizowania w sklepie sportowym. Takie same puchary i bony przyznane b´dà w klasyfikacji generalnej kobiet.
B´dzie te˝ puchar dla najstarszego uczestnika, statuetki w kategoriach wiekowych oraz puchary i nagrody rzeczowe dla m∏odzie˝y gimnazjalnej (za I, II i III miejsce). Pierwszych 60 zapisanych uczestników otrzyma po medalu pamiàtkowym i koszulce z logo borsuka.
Organizatorami biegu sà: Urzàd Gminy w Murowie, Wojewódzkie Zrzeszenie LZS Opole, NadleÊnictwo Kup, NadleÊnictwo Turawa, Stobrawski Park Krajobrazowy oraz So∏ectwo Zagwiêdzie.
Cele biegu to popularyzacja zdrowego trybu ˝ycia i wdra˝anie
dzieci i m∏odzie˝y do aktywnego uprawiania sportu, popularyzacja wÊród mieszkaƒców Opolszczyzny masowych biegów, walorów przyrodniczych Gminy Murów oraz propagowanie akcji promocyjnej „Prosz´ zwolnij, borsuk”.
Wi´cej informacji:
Beata Hombek (Urzàd Gminy) tel. 77 421-40-34 wew. 105
e-mail: [email protected] lub telefon: 501-256-378.
Do˝ynki i Dni Dziedzictwa
Piasek, Êlizgawka, muzyka, taniec, gry, zabawy, ciekawe konkursy z nagrodami, wiele uÊmiechów dzieci i m∏odzie˝y... Taki klimat panowa∏ na tegorocznym Beach Party 16 sierpnia na rynku
w Starych Budkowicach. By∏a to kolejna tego typu inicjatywa.
Pierwsze Beach Party na budkowickim rynku odby∏o si´ w 2003,
czyli 10 lat temu!
Tym razem poza klimatem pla˝owym, taƒcem i muzykà by∏a
Êlizgawka wype∏niona pianà. Szczególne zainteresowanie, zwiàzane z tà atrakcjà wzbudzi∏ konkurs z nagrodami na najbardziej
efektowny Êlizg. Do konkurs przystàpi∏o kilkanaÊcie osób. Rywalizacja by∏a bardzo zaci´ta. Wygra∏ ¸ukasz Moczko, który wykona∏ na Êlizgawce niesamowite piruety.
NowoÊcià by∏a równie˝ specjalna cz´Êç przeznaczona dla dzieci. Odby∏y si´ gry i zabawy dla najm∏odszych. Ka˝dy m∏ody
uczestnik wyszed∏ z imprezy ze s∏odkà nagrodà. Do gier, zabaw
i taƒca przygrywali: DJ K-SCOTT, DJ MANGO, REMINGTUNE, DJ
ARCHY oraz DJ B'LUCASE.
Inicjatorem imprezy by∏a m∏odzie˝ z terenu parafii Stare Budkowice zrzeszona m.in. w Zwiàzku M∏odzie˝y MniejszoÊci Niemieckiej pod skrzyd∏ami STowarzyszenia Budkowice. Projekt nie
odby∏ by si´ bez wsparcia Pani So∏tys ze Starych Budkowic, miejscowej MniejszoÊci Niemieckiej, Ochotniczej Stra˝y Po˝arnej ze
Starych Budkowic, Pana Malika, Pani Lidii Urban ze sklepu
Nicolet, Ksi´dza Waldemara Klose i wielu innych przyjació∏.
W organizacj´ projektu w∏àczyli si´ m.in. Krystian Stanoszek,
Kerstin Cebula, Robert Chodysz, Denis Cziurlok zaÊ szczególnie
du˝o pracy w organizacj´ przedsi´wzi´cia w∏o˝yli Simone Cebula, Dawid Koziol, ¸ukasz Moczko, Klaudiusz Koziol, Klaudia
Reinert, Aneta Sitek i Sebastian Koziol.
Organizatorzy dzi´kujà tak˝e sponsorom za wsparcie. Byli nimi: Pizzeria Olivka ze Starych Budkowic, Stacja Benzynowa z Nowych Budkowic i Sklep Rabat ze Starych Budkowic.
Podzi´kowani nale˝à si´ te˝ wszystkim, którzy przyczynili si´
do organizacji tego ciekawego projektu. Wi´cej informacji o nim,
zdj´cia oraz filmiki znajdujà si´ na stronie internetowej:
www.facebook.com/STowarzyszenieBudkowice
Piotr Koziol
Magazyn W´glowy
Stare Budkowice, ul. Targowa 40
Oferuje: W´giel: Kostka, gruby,
orzech, EKO groszek, mia∏, koks
Tel. 77 4210011 kom. 511 391 514
KLEPKA 10
Atrakcyjne ceny!
Atrakcyjne ceny!
W niedziel´ 8 wrzeÊnia w Zagwiêdziu odb´dà si´ Do˝ynki Wiejskie. Wystàpià „Ligockie wrzosy” (15:15 i 16:45), kabaret „Bayerok aus Klapac” (16:00 i 17:10) oraz kabaret „Amatory” (18:00).
Na koniec od 20:00 – zabawa taneczna. B´dà te˝ zabawy z klownem, mo˝liwoÊç sp∏ywu kajakami i bufet.
RównoczeÊnie trwaç b´dà Europejskie Dni Dziedzictwa. W programie sà m.in.: zwiedzanie Regionalnej Sali Muzealnej kompleksu Huty ˚elaza z przewodnikiem; pokaz p∏ukania z∏ota i bicia monet przez mincerza; gra terenowa „Poznaj zabytki Zagwiêdzia”;
pokaz tkacki etnograf Magdaleny Nawrot i Kiermasz Produktu Lokalnego (rzeêbiarstwo, koronkarstwo i malarstwo).
Budkowickie Beach Party
OPOLE I OKOLICE – DAWNIEJ I DZIÂ
Z historii opolskiego piwowarstwa (46)
Browary powiatu opolskiego(9)
Meissnerowie,
rodzina piwowarów z Prószkowa
Z Prószkowem kojarzy nam si´
przede wszystkim browar Juliusa Krombholza, jeden z wi´kszych i znaczniejszych zak∏adów piwowarskich w okolicach Opola. Zanim jednak w Prószkowie
nasta∏a era Krombholzów, warzyli tam piwo Meissnerowie. Mistrz piwowarski Wilhelm Hermann Meissner dzier˝awi∏ do
oko∏o 1875 roku browar dominialny
w Prószkowie. Tam te˝ przysz∏o na Êwiat
dwóch jego synów, których ojciec wykszta∏ci∏ na piwowarów. 10. sierpnia
1856 roku urodzi∏ si´ Paul Meissner, 7.
paêdziernika 1863 roku jego m∏odszy
brat Oswald.
Paul zawodu piwowara wyuczy∏ si´
w zak∏adzie swojego ojca w Prószkowie,
nabierajàc przez nast´pne lata praktyki
zawodowej w ró˝nych browarach, mi´dzy innymi w Berlinie, Gdaƒsku i Dreênie. Po kilku latach praktyki uda∏ si´ na
pó∏rocznà nauk´ do Monachium, do
szko∏y piwowarskiej Carla Michela, po
której ukoƒczeniu otrzyma∏, jak jego ojciec, tytu∏ mistrza w swoim fachu. Podobnà drog´ zawodowà obra∏ m∏odszy
brat Oswald.
Oswald równie˝ uczy∏ si´ zawodu piwowara w browarze
ojca,
z tym ˝e nie by∏
to ju˝ browar
w Prószkowie,
bo oko∏o 1876
roku
Wilhelm
Hermann Meissner zrezygnowa∏ z dzier˝awy
browaru prószkowskiego i odkupi∏ od F. Baumeistra browar
w LeÊnicy pod
Wroc∏awiem (od
redakcji: dziÊ LeÊnica jest dzielni-
Patrzek
AUTO ELEKTRYKA Józef
Brynica
M E C H A N I K A D i a g n o s t y k a k o m p u t e r e m ¸ubniaƒska 31a
KLIMATYZACJA – serwis + naprawa
tel./fax:
NAPRAWA: rozruszników, alternatorów,
77 421-52-48
elektroniki, ABS i sterowników, AIRBAG itp. tel. kom.
REGENERACJA TURBOSR¢˚AREK
609 381-213
PE¸NA GAMA AKUMULATORÓW
Naprawa i monta˝ zamków centralnych – z pilotem – alarmów,
monta˝ sprz´tu audio, naprawa ogrzewania webasto
przeglàdy okresowe, elektryka ciàgników i maszyn rolniczych.
KLEPKA 11
cà Wroc∏awia). To tam wykszta∏ci∏ si´ na
piwowara Oswald Meissner.
Oswald nabiera∏ praktyki zawodowej
w Âwiebodzicach i w Hamburgu. Nie uda∏o mi si´ ustaliç, gdzie i kiedy zdoby∏ dyplom mistrzowski. Nie posiada∏ go jeszcze, kiedy starszy brat namówi∏ go, aby
do spó∏ki z nim otworzy∏ w∏asny browar.
W 1887 roku bracia Meissner odkupili od
Eduarda Grüttnera browar miejski w Jaworze, zak∏adajàc firm´ o nazwie „Stadtbrauerei Jauer, Gebrüder Meissner” (Browar Miejski Jawor, Bracia Meissner). Bracia prowadzili wspólnie firm´ a˝ do Êmierci ojca w 1893 roku. Wtedy Oswald opuÊci∏ jà, przejmujàc browar w LeÊnicy. Paul
zosta∏ jedynym w∏aÊcicielem browaru
w Jaworze.
Bracia Meissner byli utalentowanymi
piwowarami, tote˝ obydwa browary, choç
niewielkie, rozwija∏y si´ bardzo dobrze...
a˝ do nieszcz´Êliwego roku 1912. Zacz´∏o si´ od wypadku Paula. Pod koniec 1910
roku potknà∏ si´ i upad∏ w piwnicy fermentacyjnej swojego browaru. Po wypadku
coraz cz´Êciej narzeka∏ na ból nerek,
w koƒcu zachorowa∏ ob∏o˝nie i 6 maja
1912 roku zmar∏. U Oswalda wykryto
w po∏owie czerwca 1912 roku chorob´
wàtroby, 22. lipca zmar∏, zostawiajàc ˝on´ i dwoje dzieci.
Browar Paula w Jaworze przej´∏a po jego Êmierci spó∏ka z ograniczonà odpowiedzialnoÊcià, która jednak w 1914 roku,
po zaledwie dwóch latach dzia∏alnoÊci,
og∏osi∏a upad∏oÊç. Zamieszczona tu ilustracja to szyld reklamowy dawnego browaru w Jaworze. Niestety, w nie najlepszym stanie.
Browar Oswalda w LeÊnicy prowadzi∏a a˝ do zakoƒczenia pierwszej wojny
Êwiatowej ˝ona Hedwig. Po wojnie sprzeda∏a go w∏aÊcicielom browaru na Zakrzowie (Brauerei Sacrau bei Breslau). Na tym
koƒczy si´ historia Meissnerów, piwowarów z Prószkowa pod Opolem, lecz nie
jest to jeszcze koniec historii piwowarstwa
w Prószkowie. Cdn.
Andrzej Urbanek
OPOLE I OKOLICE – DAWNIEJ I DZIÂ
Jest nowa wiata
Jeszcze w 2012 pan Marcin Gambiec
skierowa∏ do MZD wniosek o ustawienie
wiaty na przystanku przy ul. OÊwi´cimskiej
(przystanek w stron´ Metalchemu za mechanikiem samochodowym). Uzasadnia∏,
˝e pos∏u˝y ona w trakcie niepogody osobom starszym, wracajàcym do domu z zakupów, oraz uczniom doje˝d˝ajàcym do
Grotowic i na osiedle Metalchem.
MZD postanowi∏ w tym roku postawiç t´
wiat´. Pan Gambiec udokumentowa∏ to na
swej stronie zdj´ciami, które tu zamieszczamy. Pierwsze (z 13 sierpnia) jeszcze
bez wiaty a drugie (z 14 sierpnia) ju˝ z wiatà. Realizacja wniosku to zach´ta, by sk∏adaç kolejne, o czym piszemy ni˝ej.
Wnioski do bud˝etu na 2014
Ze strony pana Marcina Gambca dowiedzieliÊmy si´, jakie z∏o˝y∏ on wnioski do bud˝etu Opola na 2014 rok. Jest ich a˝ 27,
wi´c trudno oczekiwaç, ˝e wszystkie b´dà
zrealizowane. Wiadomo jednak, ˝e niez∏o˝one nie sà realizowane. Wnioski dotyczà
nie tylko Groszowic. Poni˝ej ich lista:
1. Zakup i monta˝ ca∏orocznych urzàdzeƒ sportowych dla mieszkaƒców Groszowic (o to samo wnioskuje Rada Dzielnicy
Groszowice);
2. Zakup i monta˝ s∏upa og∏oszeƒ dla
mieszkaƒców Groszowic;
3. Wykonanie projektu i budowa Êcie˝ki
rowerowej z oÊwietleniem w ciàgu pasa drogowego ul. Marka z Imielnicy;
4. Dokoƒczenie rozpocz´tego w 2010 remontu chodnika przy ul. Podbornej do
skrzy˝owania z ul. Grzonki (o ten sam remont, ale z innà datà, wnioskuje Rada
Dzielnicy);
5. Remont ul. OÊwi´cimskiej, wraz z wykonaniem kanalizacji deszczowej i oÊwietleniem od ul. Piaskowej do stacji wysokich napi´ç (o to samo wnioskuje Rada Dzielnicy);
6. Dokumentacja techniczna i przebudowa 100 m odcinka ∏àczàcego g∏ównà ul.
Grzonki z ul. Podbornà;
7. Przebudowa placu wraz z fontannà przy
zbiegu ulic Jana, Bassego i Gorzo∏ki zgodnie
z projektem Wydzia∏u Ochrony Ârodowiska
(projekt rozpocz´ty przez pana Gambca,
o który wnioskuje te˝ Rada Dzielnicy);
8. Opracowanie projektu kanalizacji
deszczowej na terenie Groszowic;
9. Zabezpieczenie terenu i przygotowanie dokumentacji technicznej na budow´
w Groszowicach boiska wielofunkcyjnego
z kortem tenisowym, bàdê Parkour-Parku;
10. Przygotowanie dokumentacji przebudowy skweru na skrzy˝owaniu ulic Ksi´dza
Franciszka Rudzkiego i Podbornej;
11. Przygotowanie dokumentacji technicznej i wyznaczenie terenu na Groszowicki Park Nadodrzaƒski;
12. Wyrównanie ciàgu ul. Podbornej w kierunku osiedla Metalchem (po∏àczenie Podbornej z OÊwi´cimskà na osiedlu Metalchem);
13. Zakup i monta˝ dwóch dodatkowych
∏awek na placu zabaw w Groszowicach;
14. Wykonanie projektu pasa dla oczekujàcych na przejazd przez przejazd kolejowy w kierunku Alei Przyjaêni oraz przeprowadzenie inwestycji;
15. Przygotowanie dokumentacji technicznej na wykonanie remontu drogi nr 423
i przebudow´ chodników na ul. Ks. Jerzego Popie∏uszki od poczàtku do numeru
54a (o to samo wnioskuje Rada Dzielnicy);
16. Przygotowanie dokumentacji nt.
zwi´kszenia atrakcyjnoÊci kàpieliska „Malina” z terenami do niego przyleg∏ymi;
17. DoÊwietlenie g∏ównych ulic w dzielnicach peryferyjnych Opola, w szczególnoÊci Groszowic, Maliny, ze wzgl´dów bezpieczeƒstwa (Rada Dzielnicy Groszowice wnioskuje na 2014 o doÊwietlenie jedynie ul.
Grzesika, poza tym wnioskuje o modernizacj´ oÊwietlenia wraz z przeprowadzonym remontem na ul. OÊwi´cimskiej);
18. Zwi´kszenie patroli Policji w dzielnicach peryferyjnych miasta Opola;
19. Zwi´kszenie Êrodków na zadania
konkursowe Rad Dzielnic Miasta Opola;
20. Przyci´cie ga∏´zi drzew przy ul. Podbornej;
21. Przyci´cie drzew przy Êcie˝ce rowerowej i chodniku od ul. OÊwi´cimskiej 55 do
skrzy˝owania z ul. Z∏otà;
22. Remont placu zabaw na osiedlu Metalchem przy ul. OÊwi´cimskiej;
23. Zabezpieczenie Êrodków na odkomarzanie na terenie miasta Opola Êmig∏owcem (z uwzgl´dnieniem Groszowic, Grotowic, Maliny, Nowej Wsi Królewskiej i Grudzic);
24. Remont trybun na boisku LKS Groszmal;
25. Projekt zabezpieczenia przeciwpowodziowego ulic Jana Augustyna i Podbornej;
26. Projekt przebudowy skweru przy ul.
Smolki i wykonanie projektu;
27. Przygotowanie dokumentacji technicznej i wykonanie projektu budowy placu
zabaw w Malinie.
Pan Marcin Gambiec dzi´kuje wszystkim osobom zaanga˝owanym w zbieranie
pomys∏ów do wymienionych wniosków jak
i w ich uzasadnianie (uzasadnienia zaj´∏y
kilkanaÊcie stron). W jego ocenie realizacja wszystkich wniosków wymaga∏aby ponad 12 mln z∏. Pan Gambiec zwraca uwag´, ˝e nawet wnioski poczàtkowo odrzucone mogà byç brane pod uwag´ przy korektach bud˝etu. Mogà te˝ pojawiç si´ jako
wnioski w kolejnym roku. Dlatego warto je
opracowywaç.
GABINET DENTYSTYCZNY
Czynne 6 dni w tygodniu
w godzinach 9.00 – 21.00
45-531 Opole
ul. G. Morcinka 43
tel. 77 423-44-85
tel. kom. 508 519 192
e-mail:[email protected]
www.prestige.opole.pl
KLEPKA 12
INFORMACJE
LOKALNE
Z
GMINY
¸UBNIANY
Do˝ynki Gminne – ˚niwnio∏k
Gänheim. Mieszkaƒcy majà tu problem z obcokrajowcami (robotnicy sezonowi). Zak∏ócajà oni spokój, szczególnie
seniorów, którzy liczyli na spokojnà staroÊç. Spo∏ecznoÊç widzi te˝ w obecnoÊci obcych przeszkod´ w planowaniu tu
swego ˝ycia przez m∏odych. Do niedawna mówiono o tym szeptem, ale chyba
potrzeba zdecydowanych dzia∏aƒ. Interweniowano u pani burmistrz, lecz pyta∏a ona tylko, czy coÊ si´ sta∏o.
Binsbach. Pochodzàcy z Nigerii ks.
Bede Nwadinobi Êwi´towa∏ urodziny
i tytu∏ doktora. Parafianie przygotowali
przyj´cie i wyst´py. Ks. Tadeusz Falkowski proboszcz z Arnstein i kolega
Nigeryjczyka, stwierdzi∏, ˝e obecnoÊç
ks. Bede w parafiach Binsbach/Gänheim wywar∏a na tutejszà spo∏ecznoÊç
bardzo dobry wp∏yw. Ksiàdz z Afryki
Êwietnie wspó∏pracuje z parafianami.
We wrzeÊniu rozpocznie prac´ duszpasterskà w Müdesheim.
Büchold. Po seminarium na temat
tworzenia winnic i ogrodów Annelise
Max zorganizowa∏a dla cz∏onków Klubu
Gospodarzy Büchold wycieczk´ do
ogrodów (m.in. swego). WyjaÊnia∏a np.,
˝e staw w ogródku to nie tylko urokliwe
miejsce, ale te˝ Êrodowisko ˝ycia wielu stworzeƒ. Wypraw´ zakoƒczy∏a degustacja ciast w jednym z ogródków.
Arnstein/Heugrumbach. Zwiàzek
Kobiet zorganizowa∏ pielgrzymk´ „Powiàzaç mosty”, podczas której panie na
ró˝nych mostach gminy, czyta∏y fragmenty Pisma Âwi´tego. Duchowà w´drówk´ zakoƒczy∏y na ∏àce za plebanià,
gdzie czeka∏y na nie przysmaki z grilla.
W pielgrzymce uczestniczy∏a te˝ burmistrz Arnstein Linda Plappert-Metz.
Do˝ynki Gminne – ¸ubniany 2013 organizowane sà pod patronatem wójta gminy Krystiana Baldego. W sobot´ 7 wrzeÊnia rozpocznie je „Wieczór Êlàsko-frankoƒski” poÊwi´cony XX rocznicy partnerstwa gmin ¸ubniany i Arnstein. Od 19:00 trwaç b´dzie zabawa z zespo∏em Music Box oraz koncert zespo∏u-orkiestry z Arnstein.
G∏ównym dniem uroczystoÊci b´dzie niedziela 8 wrzeÊnia z programem:
10:30 – msza Êwi´ta z udzia∏em parafialnej orkiestry d´tej oraz chóru „Cantilene” pod
kierunkiem Joanny Dudy-Kot;
14:00 – korowód do˝ynkowy;
15:00 – nabo˝eƒstwo dzi´kczynne.
Koncert w namiocie:
15:30 – ProDance – dzieci´ca grupa baletowa; orkiestra d´ta z W´grów pod kierunkiem Andrzeja Bojarskiego; Ma˝oretki z Domu Kultury w Dobrzeniu Wielkim;
16:30 – muzyka cymba∏owa – zespó∏ Baca z Morawskiej Woloszcyny (Czechy);
18:00 – „Aneta & Norbert” – muzyka rozrywkowa Êlàskiej i niemieckiej estrady;
19:00 – zabawa z zespo∏em HEVEN
Organizatorzy do˝ynek: Gmina ¸ubniany, ¸ubniaƒski OÊrodek Kultury, So∏tys i Rada So∏ecka wsi ¸ubniany oraz So∏tys i Rada So∏ecka Wsi Dàbrówka ¸ubniaƒska.
Zmar∏a Joanna Patrzek
Bryniczanka z urodzenia. Wywodzi∏a si´
w prostej linii z Paczków – „Strzelców”, familii od wieków wpisanej w brynickà histori´.
Przysz∏a na Êwiat 25 lipca 1928 w rodzinie Józefa i Marty Patrzek. Mieli sklep – „Warenhaus” (dom towarowy). Po wojnie wiele si´
zmieni∏o, ale nie zapa∏ Joanny do nauki, do
pracy w sferze edukacji i kultury. Jako szefowa od kultury w Gromadzie Kup (dawniej
w innym uk∏adzie administracyjnym Brynica
nale˝a∏a do Gromady Kup) organizowa∏a ˝ycie kulturalne, sama te˝ cz´sto wyst´pujàc
czynnie, np. w przedstawieniach teatralnych.
Zna∏a perfekt j´zyki niemiecki i polski,
wi´c mog∏a znaczàco pomóc ludziom, nie
tylko z Brynicy. WczeÊniej w okresach tzw.
¸OK zaprasza
✜ 5 wrzeÊnia o godz. 18:00 w sali
Gminnej Biblioteki Publicznej odb´dzie si´ rozpocz´cie kulturalnego roku w ¸OK-u, na które ¸ubniaƒski OÊrodek Kultury serdecznie zaprasza.
KLEPKA 13
goràczki emigracyjnej i póêniej po przemianach ustrojowych 1989-91, gdy powsta∏o
DFK, praktycznie do ostatniego czasu.
By∏a nauczycielkà, prowadzi∏a DFK, za∏atwia∏a formalnoÊci mniejszoÊciowe, aktywna
tak˝e w innych sferach ˝ycia lokalnej spo∏ecznoÊci. Dom internacjonalny, a w nim
moc literatury wszelakiej – ksià˝ki, czasopisma, foldery, wspó∏czesne i archiwalne, albumy pe∏ne zdj´ç wspó∏czesnych i starych,
przede wszystkim Âlàsk, Brynica i okolica.
By∏em u niej chyba z poczàtku czerwca,
by oddaç zdj´cia, które wykorzysta∏em do
artyku∏u Tropem by∏ych Gescheftów – „Patrzek's Warenhaus”. Jak zawsze pogadaliÊmy o dawnych czasach. Sporo takich spotkaƒ by∏o wczeÊniej. Pierwszy raz ok. 2000
roku, gdy zaczyna∏em ze „Êwierklaƒskà kronikà” (aktualnie jest w korekcie), pierwsze
t∏umaczenia, itd. By∏a bardzo zaj´ta w tym
okresie i z czasem zwróci∏em si´ do kogoÊ
innego, ale wraca∏em, bo zaznaczy∏a, ˝e od
czasu do czasu, gdy b´dzie chodziç o sprawy stricte brynickie i zahaczajàce o Âwierkle
(Horst), to coÊ si´ da zrobiç. MieliÊmy si´
spotkaç w konwencji „co s∏ychaç?”, „czy coÊ
jeszcze historycznego si´ znalaz∏o?” itd.
Joanna czu∏a sympati´ do Âwierkli, tak˝e z racji majàcych miejsce dawniej przyjaêni z niektórymi rówieÊniczkami Êwierklaƒskimi. Zmar∏a 20 lipca 2013. Pochowano jà na
cmentarzu w rodzinnej Brynicy. Na fotografii podczas uroczystoÊci przed Pomnikiem
Poleg∏ych w Kup.
Józef Moczko – Êwierklanin
INFORMACJE
LOKALNE
Z
GMINY
TURAWA
Weso∏e „Lato w Osowcu”
W dniach 9-11 sierpnia (piàtek-niedziela) na boisku sportowym w Osowcu odby∏
si´ doroczny festyn sportowy „Lato
w Osowcu”. Informuje o tym na stronie internetowej so∏ectwa pan Artur Gallus, który udost´pni∏ te˝ mnóstwo zdj´ç z tej imprezy. Fragmenty dwóch zamieszczamy tutaj.
G∏ównym elementem festynu by∏y mecze
pi∏karskie organizowane zarówno dla dzieci
jak i dla starszych. W niedziel´ gra∏y dru˝yny
niezrzeszone: Kuênia Osowiec, Dzidek Team
i Stra˝ak W´gry. Zwyci´zca tego turnieju –
Kuênia Osowiec, zagra∏ nast´pnie mecz z dru˝ynà Lejdis Team. Panie oczywiÊcie wygra∏y.
Festynowi towarzyszy∏o weso∏e miasteczko dla dzieci. Wiele zabaw dla nich
przygotowa∏y te˝ panie ze Stowarzyszenia Osowiec. By∏y wi´c biegi w workach,
konkursy na celnoÊç rzutu itd. By∏y tak˝e
zabawy integracyjne, dla ca∏ych rodzin.
Dzieci mog∏y np. spróbowaç nakarmiç
doros∏ych ∏y˝eczkà, majàc przy tym zawiàzane oczy. Kto chcia∏, móg∏ sobie
daç pomalowaç twarz.
Jak na festyn przysta∏o, musia∏a tak˝e
byç loteria fantowa, bufet no i „Noc klubowa” z DJ i muzykà techno (w piàtek) oraz
zabawa taneczna (w sobot´).
Wyró˝niona
Korona ˝niwna z so∏ectwa OsowiecTrz´sina, pokazana na zdj´ciu powy˝ej, reprezentowa∏a gmin´ Turawa na Do˝ynkach Powiatowych w Dobrzeniu Wielkim.
Zosta∏a tam uhonorowana wyró˝nieniem,
które zwiàzane by∏o ze niewielkà nagrodà
pieni´˝nà. Za przes∏ane zdj´cie dzi´kujemy panu Romualdowi Ka∏wie.
Krzy˝ w Kotorzu Ma∏ym
W Kotorzu Ma∏ym przy ul. Opolskiej 49
stoi betonowy krzy˝. Jego historia si´ga
odleg∏ych lat. Pierwotnie sta∏ on w Kotorzu
Wielkim, tam gdzie znajduje si´ dziÊ Jezioro Ârednie. Gdy rozpocz´to budow´ jeziora, zasz∏a koniecznoÊç przeniesienia krzy˝a w inne miejsce. Kiedy dok∏adnie krzy˝
zosta∏ przeniesiony, trudno dziÊ dociec.
A mo˝e ktoÊ z czytelników „Beczki” zna lepiej szczegó∏y historii tego krzy˝a.
Pan Alojz Koêlik, b´dàcy w owym czasie koÊcielnym, przenosi∏ wówczas na
swojà posesj´ do Kotorza Ma∏ego jeszcze
drewniany krzy˝. Dopiero póêniej jego
syn, Roch Koêlik, odnawiajàc krzy˝, zdecydowa∏ si´ zamieniç go na betonowy. W po∏owie wysokoÊci krzy˝a umieszczona jest
maleƒka kapliczka z figurkà Matki Boskiej
i pó∏ka na której zawsze stojà kwiaty.
„SCHODY – LUBDA”
Henryk Lubda
NOWE SIOŁKOWICE, ul. PIASKOWA 12
tel. 77 427-57-20
kom. 603-634-177
www.lubda.pl
Gdy próbuje si´ ustalaç historie przydro˝nych krzy˝y i kapliczek, to nieraz bardzo trudno dociec, kto i w jakiej intencji je
postawi∏. Nawet mieszkaƒcy pytani o histori´ krzy˝a lub kapliczki znajdujàcych si´ na
ich gruncie, bardzo cz´sto nie znajà historii ich ustawienia.
Starsze budowle najcz´Êciej nie majà
zapisanej ˝adnej daty ich ustawienia. Bardzo cz´sto przy okazji remontu zapisuje na
obiekcie dat´ remontu, zapominajàc o dacie jego postawienia. Pami´ç ludzka jest
nieraz bardzo zawodna, stàd moja proÊba,
˝e jeÊli ktoÊ zna histori´ krzy˝a lub kapliczki lepiej ni˝ uda∏o mi si´ jà opisaç, to czekam jak zawsze pod telefonem:
77 455-09-56
B´d´ wdzi´czny za ka˝dy sygna∏.
Ernst Mittmann
OPONY • WULKANIZACJA
❏ opony nowe i u˝ywane
zachodnich firm do samochodów
osobowych i dostawczych
❏ monta˝ i wywa˝anie
tel. 77 403-26-10 ❏ us∏ugi wulkanizacyjne
kom. 607 381 644 ❏ oleje Castrol + wymiana
Wojciech Filipowicz
Kup, ul. 1 Maja 1b
czynne 9.00-17.00
w soboty 9.00-15.00
KLEPKA 14
INFORMACJE
LOKALNE
Z
GMINY
CHRZÑSTOWICE
Plada p∏aci podatki
gminie Chrzàstowice
Wielkim echem odbi∏a si´ ostatnio wypowiedê burmistrza
Zdzieszowic, Dietera Przewdzinga, który skrytykowa∏ polityk´
przenoszenia przez firmy swych siedzib do du˝ych centrów,
g∏ównie do Warszawy, co oznacza, ˝e bud˝ety gmin tracà podatki. Jest to szczególnie bolesne w przypadku takich firm jak
np. koksownia w Zdzieszowicach, nieco ucià˝liwy zak∏ad.
Mieszkaƒcy Zdzieszowic muszà z tà ucià˝liwoÊcià na co dzieƒ
˝yç, wi´c tym bardziej krzywdzàce wydaje si´ p∏acenie podatków od tego w Warszawie.
Ze sprawà g∏oÊnej wypowiedzi burmistrza Przewdzinga wià˝e
si´ dzia∏anie firmy Plada, która w gminie Chrzàstowice zajmuje si´
wodociàgami i kanalizacjà. Na swej stronie internetowej Plada poinformowa∏a, ˝e od dnia 3 czerwca adres, pod którym jest ona zarejestrowana, to ul. Ozimska 17 w Chrzàstowicach. Prezes ¸ukasz
Soko∏owski wyjaÊni∏, ˝e decyzja o zmianie siedziby by∏a podyktowana faktem przeniesienia wi´kszej cz´Êci dzia∏alnoÊci firmy na
teren Gminy Chrzàstowice, a Plada dochowuje wiernoÊci zasadzie „p∏aç podatki w miejscu, w którym prowadzisz dzia∏alnoÊç”.
Przed nowym rokiem szkolnym
26 sierpnia odby∏o si´ posiedzenie gminnej komisji oÊwiaty,
kultury, sportu, zdrowia i pomocy spo∏ecznej. Kierownik referatu
oÊwiaty, pani El˝bieta Kaliszan, poinformowa∏a o pracach remontowych i modernizacyjnych przeprowadzonych w trakcie przerwy
wakacyjnej w jednostkach oÊwiatowych. Z protokó∏u posiedzenia dowiedzieliÊmy si´, ˝e wykonano:
1) prace modernizacyjne w kuchniach szkolnych w zwiàzku
z przystàpieniem do rzàdowego programu doposa˝enia punktów
przygotowania lub wydawania posi∏ków; Gmina Chrzàstowice
otrzyma∏a dotacj´ w wysokoÊci 37.204 z∏ przeznaczonà na zakup
niezb´dnego wyposa˝enia kuchni, dodatkowà kwot´ dotacji z rzàdowego programu w wysokoÊci 14.781 z∏ przeznaczono na dowóz
posi∏ków ze szko∏y w D´biu do szkó∏ w Daƒcu i D´bskiej Kuêni;
2) prace ogólno-budowlane:
– PSP Chrzàstowice: wymiana mebli w sekretariacie, malowanie sali przeznaczonej na Êwietlic´ szkolnà,
– PSP Daniec – malowanie dwóch sal lekcyjnych,
– PSP D´bie – wymiana kostki brukowej na dziedziƒcu szko∏y, wymiana urzàdzeƒ sanitarnych w ∏azience oddzia∏u przedszkolnego, malowanie sali i korytarza oddzia∏u przedszkolnego, malowanie sali dla dzieci 5-letnich, wymiana nawierzchni schodów
wejÊciowych wraz z balustradà,
– ZSP Nr 3 w D´bskiej Kuêni – malowanie dwóch sal lekcyjnych,
u∏o˝enie p∏ytek Êciennych w pomieszczeniu – wydawalni posi∏ków,
– Publiczne Przedszkole w Chrzàstowicach – wymiana okien
w jednej sali zabaw, pomieszczeniu pracowniczym i gabinecie dyrektora, malowanie sali zabaw.
Prezes Soko∏owski wyjaÊni∏ te˝, ˝e przeniesienie siedziby firmy na teren Gminy Chrzàstowice, jest potwierdzeniem ch´ci realizacji wieloletnich za∏o˝eƒ spó∏ki do inwestowania w infrastruktur´ wodno-kanalizacyjnà i wprowadzania nowych standardów
w gospodarce komunalnej na tym terenie.
Przytaczamy tak obszerne fragmenty wypowiedzi prezesa Soko∏owskiego, bo wed∏ug naszego rozeznania wcià˝ niewielki
procent mieszkaƒców naszej okolicy korzysta z internetu, by zapoznaç si´ z takimi materia∏ami, nawet gdy majà do internetu
dost´p.
Plada poinformowa∏a te˝ ostatnio, ˝e 12 lipca rozpocz´∏a kolejny etap remontu na Stacji Uzdatniania Wody w D´bskiej Kuêni. Po wymianie orurowania zbiorników magazynowych wody,
monta˝u nowych szaf zasilajàcych i sterowniczych oraz zestawu
pomp sieciowych, wymienione zostanà wszystkie z∏o˝a filtracyjne na SUW D´bska Kuênia.
W nowych z∏o˝ach zastosowane zostanà piaski kwarcowe
w frakcjach od 2-16 mm, antracyty oraz hydrocleanic (dolomity
pra˝one). Wymiana z∏ó˝ poprawi sprawnoÊç hydraulicznà filtrów
oraz polepszy parametry fizyko-chemiczne wody, poprzez zmniejszenie zawartoÊci ˝elaza oraz podniesienie wspó∏czynnika pH.
Mieszkaƒcy gminy powinni wi´c odczuç popraw´ jakoÊci wody. Skoro ma ona mieç teraz mniej ˝elaza, to powinno chyba byç
mniej z˝ó∏kni´ç. Bia∏e pranie powinno byç jeszcze troch´ bielsze.
Ciekawi jesteÊmy, czy b´dzie to ró˝nica zauwa˝alna.
Na koniec jeszcze sprawa pracy. Dwa miesiàce temu Plada
szuka∏a pracowników. Chodzi∏o o pracowników fizycznych, operatorów koparki, koparko-∏adowarki, operatorów maszyn budowlanych, kierowców kategorii C. Mia∏a to byç praca sta∏a, na
umow´, na terenie gminy. To te˝ wa˝ne dla gminy, by ludzie mieli prac´ na miejscu, a nie gdzieÊ na drugim koƒcu Êwiata.
MI¢DZYNARODOWY PRZEWÓZ
OSÓB
I TOWARÓW
Marcin Nowok
MARTI-TRANS, ul. Pokojska 3
46-083 Nowe Sio∏kowice
kom. 603 193 155
tel. 77 46-92-008
KLEPKA 15
MARMURY– GRANITY
Opole, ul. Krakowska 28 (obok Delikatesów)
tel. 77 453-15-95 w godz. 9.00 – 17.00
Firma kamieniarska – Jerzy Iskierka
46-045 Kotórz Ma∏y • ul. Opolska 69
Uwaga kolekcjonerzy i hobbyÊci! – Tylko u nas
naprawisz to, czego nikt nie naprawia (odnawianie
starych zegarów, dorabianie cz´Êci).
telefon/fax
77 421-22-05
telefon kom.
601 862-592
❖ Oprócz typowych czasomierzy naprawiamy równie˝
zegary wiszàce, kominkowe, pod∏ogowe,
kuku∏ki, radio-budziki, zegary
go∏´biarskie, sterujàce, satelitarne
(funk-uhr), wie˝owe.
K. Mittmann
HUMOR
❖ Prowadzimy tak˝e serwis
zegarków szwajcarskich,
japoƒskich i innych
producentów.
– Halo? CzeÊç Rysiek, tu Marian. Siadaj stary w auto i przyje˝d˝aj do nas na dzia∏k´.
– Nie chc´.
– Dlaczego? B´dzie grill, wódeczka, panienki...
– Dobra, dobra, drugi raz mnie
nie nabierzecie. Sami sobie obrywajcie te porzeczki.
Wraca ˝ona do domu, wchodzi z torbà zakupów do pokoju,
wyk∏ada m´˝owi piwo, zakàski...
– A ty, kochanie, dlaczego meczu nie oglàdasz? Mo˝e ci goloneczk´ zrobiç?
– Mocno waln´∏aÊ?
– Ee, niezbyt mocno. Posz∏y tylko zderzak i reflektor no i maska
jest troch´ pognieciona.
produkcja
i monta˝
✦ schody kamienne
wewn´trzne samonoÊne
✦ schody zewn´trzne
✦ blaty kuchenne i ∏azienkowe
✦ parapety ✦ posadzki
KLEPKA 16
¸awka
I cos powiycie?! Momy na karku
jejsiyƒ. Sie tes to bandzie tako∏ ciep∏o∏, sie be wiyncej padaç? Ja, tego
jescyk nie wiymy. Jak jejsiyƒ przidzie, to baƒdzie. Przed no∏s i przed
nasa Wichtora lepso∏ baƒdzie jejsiyƒ
bes tego gorka, bo dzie sie stary c∏owiek przed taky chicy mo∏ schowaç.
Przeca si´ nie pojdzie do rzyki kompaç. Dryny we cha∏pie je tak gorko,
ize Wichtora pod deko spali. Dzie by
sie ∏oni dali pierzina wyniyÊç ze ÊlafÊtuby? Ja, sieÊ starsy, sieÊ modsy –
i tak ci je gorko.
– U no∏s w doma piyrwej we ∏ogrodku i przed cha∏po – leda dzie ros∏y jejsiony, lipy, kastany... Tos choç
by∏o gorko, to zawse sie robio∏ ciyƒ.
Starka i starzik pod taky stromy sio∏dali i sie chodziyli. A co jescyk, to
przed cha∏po przi p∏ocie pod lipo by∏a ∏awka, to na niej bez lato starzik
siejdziejli ca∏e dopo∏ejdniy, a potyn
popo∏ejdniy i... – Hejdla nie dali
Wichtorze dokoƒcyç.
– Ja, a potyn klekoty i kupa zgorsynio∏!– pada∏a.
– Hejdlo, jakygo zgorsynio∏!? SkiÊ
∏awki?!
– Toç, my tez miejli ∏awka przed
cha∏po, to baby na nieyj sio∏da∏y
i klekota∏y ∏o wszystkich, a potyn nasi matka wysuchowaç musiejli – Hejdla sie nie da∏a przekonaç.
– Hejdlo, jak starzik siejdli na ∏awce, to po piyrse mu pto∏ki gwizda∏y
we ga∏aƒziach, to ich suchali, a potyn dziejcio ∏osprawiali leda jaky bery. Pamiynto, jak ro∏z no∏s zawo∏ali,
bo my sie lo∏li wodo przi studni,
a wrzescejli my, chodêby no∏s chto
ze skory ∏odziyro∏, to starka starzika
sprzezywali, ize na no∏s pozor nie
dajo, a ∏oni przeca i warzo i ∏o∏co jejich galo∏ty i unterho∏ze na zima.
– Dziejci – zawo∏ali starzik – poçcie sa yno drapko do mie!
To my ich usuchli i na droga wyto∏chli. – Siadejcie sa jedyn wele
drugygo i przestoƒcie jynzuroma
melaç, to wo fajnisto∏ bojka po∏osprawio.
No to my sie przestali zugaç i po
nogach deptaç, a bosochmy byli.
– Starziku, ∏osprawiejcie, to bymy
cicho.
– Wiycie dziejci – zaconi starzik –
jak jo∏ sie tak tu cicho siedza, to s∏ysa, ∏o cy te pto∏ski Êpiywajo...
– Ja, ja, nie wich∏ejcie no∏s! No?
Co Êpiywajo? – synek ∏od somsiada
bo∏ bardzo frechowny.
– Tera prawie przilejcio∏ do gnio∏zda Êpok...
– Mama cy papa? – spyta∏ach
starzika.
– Go∏dej cisej... prziwlyk∏a tako∏
fajno∏ srogo∏ tusto∏ goƒsiona. S∏ysycie, jaki sie gwo∏t we gnio∏êdzie zrobio∏? Kazdy mody jo chce dlo∏ siebie, ale matka tak pado∏: Pto∏ski mojy maluÊky, nie wo∏çcie, boƒdêcie
ciyrpliwe, podzielcie sie to goƒsiono,
∏ona je tako∏ srogo∏ tiju tiju, bo wo∏s
kot us∏ysy i je po wo∏s!
– Pi, pi, pi... dobrze mamo...
– Ale wiycie co, o∏pa – pado∏ tyn
synek ∏od somsiada – wy no tu bojo∏cie! To nic nie je pro∏wda! Jo∏ ida
do dom! – i poso∏.
– Niech idzie – padali starzik – ∏on
je za gupi i bes to nic nie rozumiy.
Ale wyÊcie so mondrzejsi, pra? – starzik wiejdziejli, co pejdziejç taky bajtlo, i ∏osprawiali dalej.
– ¸ooo! Pto∏ski widzicie! Papa lejci i tez mo∏ goƒsiona...
– I wiycie – padali nasi starka – taki sie gwo∏t zrobio∏ miyndzy ga∏aƒzioma, co aze nas kot ze sopy wyso∏pnon i na strom zacon zaglondaç.
KLEPKA 17
– Jo∏ ci zgodza, ty pierniku! – zawo∏ali starzik. – Ale mi sa uciekej! –
i praskli we kota co∏pko. Cysky si´
starzikowa co∏pka ∏o kotow ∏ogon zaho∏cy∏a, kot sie êlynk i do ∏ogrodka
bes p∏ot ze co∏pko weskoco∏. A jo∏
drapko po starzikowo∏ co∏pka do ∏ogrodka polejcia∏a i jo przinios∏a.
– Ja, niewiela brachowa∏o, a by∏o
po pto∏skach – padali starzik, popukali fajfko po ∏awce i wyciongli ze
kabze tabaka. – Tera so cicho, bo
dobrze wio, ize tyn kot tu lo∏ce... –
i ubijali we fajfce tabaka. – My tez bymy cicho, to zaro∏z us∏ysymy, jak te
mode cichuÊko pisco.
I tak sie zrobiy∏o cicho, co my s∏ysejli, jak trzmiel woncy w ∏ogrodku
miyndzy kwio∏tkoma. Jo∏ sie ∏opar∏a
∏o starzika, mój bracisek ∏o mie, a ∏o
niego nasa ma∏o∏ Aniynka.
– Jo∏ by chcia∏a przi starziku siejdziejç – pada∏a naro∏z Aniynka.
– Tos poç, dzio∏sko, zrobiymy ci
plac – starzik sie trocha co∏wli i fajfka kurzyli, a my byli cicho, jak nigdy.
Naro∏z starzik sie wychylyli barzej do
przodku.– S∏ysycie – padali – Jyndrzej jejdzie foro.
– Po cy zejÊcie to poznali – spyta∏ach starzika i wszyscy my sie do
przodku wychylyli.
– Jego jedna klaca kulo∏ na lewo∏
zadnio∏ noga, to... s∏ysycie, taky dugse uderzyniy... I richtig! Zaglondomy,
a tu Jyndrzej na forze tro∏wa wiejzie
ze ∏onki. I jedyn koƒ kulo∏!
– Jyndrzej, nie chce ci przestaç ta
klac kulaç? – zawo∏ali starzik.
– Hetta! Prrr! – Jyndrzej sjecho∏ foro nad krzipop, a starzik stanoni, zeby do niego podyƒÊç.
– Yno ∏osto∏wcie ta fajfka, bo mojy konie fajfki nie lajdujo!
Camu Jyndrzejowe konie nie lajdowa∏y fajfki, dowiycie sie za trzi
tydnie, a tera sie grzejcie koÊci we
s∏oƒcu, potky grzeje.
Was Paul
GL Balaton
Balaton oznacza dla mieszkaƒców Dobrzenia Wielkiego tradycyjne miejsce kàpieli, zbiornik wodny po∏o˝ony w pobli˝u dobrzeƒskiej stacji kolejowej. Od jakiegoÊ czasu czytelnicy „Beczki” mogli jednak dostrzec
na jej ∏amach og∏oszenie „Grupy Lokalnej Balaton”. Niektórzy czytelnicy pytali nas, o co tu
chodzi. PostanowiliÊmy wi´c wyjaÊniç spraw´. Poni˝ej zamieszczamy rozmow´ z Romualdem Ka∏wà, redaktorem naczelnym portalu
internetowego „Grupa Lokalna Balaton”,
obejmujàcego Gmin´ Dobrzeƒ Wielki i okolice. Obok og∏oszenie tego portalu.
Grupa Lokalna Balaton
– Skàd wzià∏ pan pomys∏ na portal internetowy, czego si´ mo˝na po nim
spodziewaç?
– Na terenie gminy Dobrzeƒ Wielki
dzia∏a kilka lokalnych gazet: „NTO”, „Echo
Gmin Opolskich” po∏àczone z „G∏osem
Dobrzenia” czy „Beczka”. Ka˝da z tych
gazet jest inna. Majà te˝ odpowiednio wysoki poziom i sta∏ych czytelników. Wchodzàc na rynek z gazetà typu papierowego, mia∏bym trudnà sytuacj´, gdy˝ lokalny rynek jest ju˝ zape∏niony. Dlatego pomyÊla∏em o stworzeniu gazety internetowej, a dok∏adnie portalu multimedialnego,
w którym mo˝na znaleêç tekst, zdj´cia,
a tak˝e filmy – relacje filmowe z wydarzeƒ
z naszej okolicy.
Zauwa˝y∏em te˝, ˝e na terenie gminy
Dobrzeƒ Wielki portale wprawdzie sà, ale
ma∏e. Ka˝dy z nich skupia si´ na sprawach swojej wioski. Nie ma du˝ego portalu internetowego. Moim celem by∏o
stworzenie takiego w∏aÊnie portalu,
w którym ludzie mogà wymieniaç si´
uwagami oraz na bie˝àco komentowaç
ró˝ne wydarzenia, pisaç o problemach,
które ich bolà, ale tak˝e pochwaliç si´
swoimi osiàgni´ciami, sukcesami. Powinni te˝ móc za darmo daç og∏oszenie,
zwróciç si´ do redakcji z wa˝nà sprawà
lub zapowiedzià jakiegoÊ wydarzenia,
np. koncertu charytatywnego. Portal nie
ma byç tylko informacyjny, ale tak˝e
spo∏ecznoÊciowy. Moim marzeniem jest,
aby ludzie mogli korzystaç z ∏amów portalu i wymieniaç ró˝ne poglàdy.
Ró˝nica jest taka, ˝e nie chcia∏bym, jak
to bywa w niektórych mediach, sk∏ócaç ludzi, np. napuszczaç jednych polityków na
drugich. Chcia∏bym aby Grupa Lokalna
Balaton by∏a miejscem kulturalnej wymiany poglàdów. To trudne zadanie.
Dodatkowo w siedzibie firmy chcia∏bym robiç wywiady filmowe z lokalnymi
dzia∏aczami i zamieszczaç je na portalu. Na pewno w skali lokalnej b´dzie to
coÊ nowego. Mieszkaƒcy b´dà mogli
bli˝ej poznaç swoich polityków, dzia∏a-
czy czy osoby piastujàce wa˝ne funkcje
publiczne.
– Jaki b´dzie format portalu?
– Grupa Lokalna Balaton to tabloid.
Wiem, ˝e ta nazwa êle si´ kojarzy, ale nie
b´dzie to gazeta typu „Super Expressu”
czy „Faktu”, ale raczej typu „Dziennika Zachodniego” czy „Nowej Trybuny Opolskiej”, z tekstami zarówno tzw. trudnymi
jak i ∏atwymi. Chcia∏bym pisaç o sprawach
powa˝nych, jak i pogodnych. Troch´ rozrywki, jak i sensacji. Du˝o ciekawostek
o okolicy.
– No dobrze, ale co wyró˝ni ten portal od innych tego typu?
– OczywiÊcie chcia∏bym, ˝eby by∏ inny.
Dzia∏y jakie raczej si´ nie pojawiajà w podobnych portalach lokalnych to religia
i ekologia. Du˝e znaczenie ma dla mnie
sport. OczywiÊcie równie˝ wiadomoÊci,
ale nie na tej zasadzie, by sk∏ócaç przeciwników, szukaç sensacji. Wol´ raczej
dà˝yç do porozumienia i prawdy, nawet
jeÊli b´dzie niewygodna. Brzmi to szumnie, ale na tym polega w∏aÊnie dziennikarstwo. B´d´ robi∏ wszystko, by sprostaç temu wyzwaniu. Czy si´ uda? Nie wiem.
– Trudne zadanie…
– Nic co nowe nie przychodzi ∏atwo,
szczególnie w dzisiejszych czasach. Moim marzeniem jest stworzenie lokalnej
agory, tyle tylko, ˝e w przestrzeni wirtualnej, multimedialnej, a wi´c najnowoczeÊniejszego z masowych Êrodków przekazu. Agora w staro˝ytnej demokratycznej
Grecji, by∏a placem, rynkiem, miejscem
spotkaƒ, gdzie toczy∏o si´ ˝ycie spo∏eczne, religijne czy debaty polityczne. Ludzie
tam si´ spotykali i rozmawiali.
– Idea jest ciekawa, jak zamierza jà
Pan wprowadziç w ˝ycie?
– Chcia∏bym aby portal Balaton by∏
miejsce gdzie lokalni politycy, radni samorzàdowi, dzia∏acze spo∏eczni, rolnicy, ko∏a zainteresowaƒ, jednostki kultury czy
urz´dy, policja, szko∏y, jednostki ochrony
zdrowia, mogli wymieniaç si´ ze spo∏eczeƒstwem poglàdami, pomys∏ami, inicja-
KLEPKA 18
tywami, czy komunikatami np. promowaniem akcji spo∏ecznych s∏u˝àcych profilaktyce zdrowotnej czy bezpieczeƒstwa.
– Jakie ma pan pomys∏y na przysz∏oÊç?
– Jest ich wiele, wszystkie zweryfikuje
˝ycie. Potrzeba du˝o czasu, ˝eby je zrealizowaç. Niedawno podsuni´to mi pomys∏ pisania o lokalnej historii. Zapraszam
wiec wszystkich zainteresowanych, do
podzielenia si´ wspomnieniami, starymi
dokumentami czy opowieÊciami o czasach, które ju˝ przemin´∏y.
Ka˝da nowa gazeta czy telewizja potrzebuje czasu ˝eby si´ rozwinàç. Nie istnieje bez czytelników. Ludzie w obecnych
czasach nie majà zaufania do mediów. Co
tu du˝o mówiç, sam nie mam zaufania do
wspó∏czesnego dziennikarstwa. Bycie
przyzwoitym to trudne zadanie, ale rzucam r´kawic´ i podejmuj´ si´ tego.
– Czym jest dla pana dziennikarstwo?
– Jest dla mnie sposobem na ˝ycie.
Uwielbiam to co robi´. Gazety czytam od
dziecka, podobnie jak od dziecka interesuj´ si´ politykà. Nie zmienia to tego, ˝e
od wspó∏czesnej brutalizacji polityki,
gdzie nie liczy si´ prawda tylko postawienie na swoim, czy od dzia∏ania wspó∏czesnych mediów jako ca∏oÊci, chcia∏bym
odpoczàç.
Portal Balaton jest za∏o˝ony przez
mieszkaƒca dla mieszkaƒców. Wiem, ˝e
jeÊli chodzi o media lokalne, jest to stosunkowo nowa idea. Nie ma zbyt wiele lokalnych i multimedialnych portali spo∏ecznoÊciach na terenach wiejskich. Sà
zazwyczaj w miastach powiatowych.
– Skàd si´ wzi´∏a nazwa Grupa Lokalna Balaton?
– Koƒcówka Balaton jest oczywista,
a reszta cz∏onu nazwy niech na razie b´dzie mojà s∏odkà tajemnicà.
– ˚yczymy powodzenia
– Zapraszam do czytania, oglàdania
i kontaktu. JeÊli ktoÊ chce si´ podzieliç
wa˝nà sprawà, zapraszam do kontaktu ze
mnà. Wszystkie dane kontaktowe sà dost´pne na stronie internetowej portalu.
Manowce
„Za komuny by∏o fajniej” – kto móg∏
tak zatytu∏owaç swój felieton? Wydaje si´
to niemo˝liwe, ale takie stwierdzenie wypsn´∏o si´ Zbyszkowi Górniakowi w „nto”
z 17-18 sierpnia. Witam Zbyszka serdecznie. Ciesz´ si´ widzieç go znów na
manowcach.
Zbyszek nie w ciemi´ bity. Po odwa˝nym tytule zaraz z∏o˝y∏ samokrytyk´.
Wyzna∏, ˝e za to karygodne wypsni´cie
chcia∏ sobie natychmiast za kar´ odgryêç j´zyk, ale chcieç, to nie zawsze
móc. Skoro sobie j´zyka nie odgryz∏, to
przynajmniej st´pi∏ wymow´ tytu∏u, t∏umaczàc ˝e chodzi mu w zasadzie o jednà spraw´, o jarmarcznà tandet´ nad
Ba∏tykiem. Wróc´ do tego póêniej.
Zbyszek móg∏by si´ nauczyç dyplomatycznego j´zyka od Krzysia Ogioldy,
który zapewne te˝ uwa˝a, ˝e III RP jest
absolutnie do bani. Ale w „nto” z 2 sierpnia wyrazi∏ t´ myÊl ostro˝niej. Napisa∏
mianowicie „Wol´ II RP”. Mniej obeznanym z historià wyjaÊniam, ˝e II RP to Polska mi´dzywojenna. KrzyÊ twierdzi∏
w swym artykule, ˝e II RP swymi osiàgni´ciami bije III RP pod ka˝dym wzgl´dem. To jest dyplomacja! Ucz si´ Zbyszku od Krzysia!
KrzyÊ z pewnoÊcià zajrza∏ do êróde∏ na
temat II RP. Przeczyta∏ np. w ostatnim
przedwojennym roczniku statystycznym,
˝e w 1931 roku co dziewiàty poborowy
w województwach centralnych by∏ analfabetà (w województwach wschodnich niemal co drugi). A przecie˝ ca∏y ich wiek
szkolny przypada∏ na II RP. Ile wi´c wart
by∏ system edukacyjny w II RP? Analfabetyzm zlikwidowa∏ w Polsce dopiero PRL.
WÊród osiàgni´ç II RP KrzyÊ wymienia
np. Gdyni´. Zapewne czyta∏ w ostatnim
przedwojennym roczniku, ˝e w tym supernowoczesnym mieÊcie II RP w 1936
roku 82 proc. budynków nie mia∏o wodociàgu, a ponad 53 proc. budynków nie
mia∏o doprowadzonego pràdu elektrycznego. Taka to by∏a gdyƒska nowoczesnoÊç!
MyÊl´ ˝e KrzyÊ dobrze wie jak straszna by∏a beznadzieja II RP, ale na tym polega w∏aÊnie jego chytra gra. Wskazujàc,
˝e beznadziejnà II RP, ceni wy˝ej od III RP,
pokazuje, za jak tragicznà uwa˝a III RP.
Problem w tym, ˝e zwykli ludzie nie bardzo znajà prawd´ o II RP i chyba nie zrozumiejà Krzysia gry. Mo˝e „Beczka” powinna przypomnieç nieco prawd´ o II RP.
✦ ✦ ✦
Wracam do Zbyszka i jego ba∏tyckich
smutków. Zbyszek chcia∏ zaszyç si´ w jakiejÊ odludnej rybackiej wiosce nad Ba∏tykiem, by tam odpoczàç. Znalaz∏ takà,
a przynajmniej tak mu si´ wydawa∏o, do
póki tam nie przyby∏. Na miejscu okaza∏o si´, ˝e trafi∏ do piek∏a, a nawet jeszcze
gorzej, bo do weso∏ego miasteczka,
gdzie na ka˝dym kroku tekturowa buda,
z której dobywajà si´ jakieÊ brzd´ki, pipkania, buczenia i inne mechaniczne j´ki,
majàce robiç klimat Las Vegas. Dope∏nieniem bud by∏y jarmarczne stoiska piwnogyrosowe z wieprzowinà po turecku,
a jeÊli ju˝ z rybà to chiƒskà pangà lub
afrykaƒskim sumem. A mi´dzy tym
wszystkim biega∏y stada ludo˝erki. Widzàc to wszystko Zbyszek zat´skni∏ za
Ba∏tykiem z lat PRL.
W felietonie Zbyszka wyczuwa∏o si´
jakby niech´ç do tego weso∏ego miasteczka. Tymczasem wielu ludzi, czyli
wspomniana ludo˝erka i np. ja, bardzo
lubi takie klimaty. Problem w tym, ˝e rybacka wioska nad Ba∏tykiem, Tatry czy
inny park narodowy, to nie sà w∏aÊciwe
miejsca na weso∏e miasteczka.
Zbyszkowi (a i Krzysiowi) przypomn´,
˝e niedaleko, w Chorzowie mamy Park
Âlàski, czyli dawny Wojewódzki Park Kultury i Wypoczynku im. gen. Jerzego Zi´tka. To jeden z najwi´kszych tego typu
obiektów Europy. W 1950 na miejsce jego budowy wybrano liczàcy 640 hektarów teren, który w trzech czwartych obejmowa∏ zdewastowane tereny poprzemys∏owe. By∏y to ha∏dy, dawne biedaszyby,
zapadliska, wysypiska i nieu˝ytki rolnicze.
Na potwornie zdegradowany (i to nie
w PRL) nawet ziemi´ trzeba by∏o nawieêç, bo na tej, co by∏a, nic nie chcia∏o
ju˝ rosnàç. Z du˝ym udzia∏em pracy spo∏ecznej przekszta∏cono ten obszar w przepi´kny park m.in. z Weso∏ym Miasteczkiem (1959), ale te˝ ogromnymi obszarami zadrzewieƒ, sprzyjajàcych wyciszeniu.
W parku powsta∏o s∏ynne Planetarium
(1955), Âlàski Ogród Zoologiczny (1954),
Stadion Âlàski (1956), Kàpielisko Fala ze
sztucznie wytwarzanà falà (1966), 5-kilometrowa kolejka wàskotorowa (1957), liczàcy 7 hektarów, jeden z najwi´kszych
w Europie ogrodów ró˝anych (1968)
etc., etc.
Nad tym wszystkim kursowa∏a najd∏u˝sza w Europie nizinna kolejka linowa
Elka (1967). Jej szeÊciokilometrowa trasa biegnie trzema odcinkami po trójkàcie
ze stacjami Stadion Âlàski, Âlàskie Weso∏e Miasteczko i Âlàskie Planetarium.
Z krzese∏ka na wysokoÊci kilku-kilkunastu metrów nad ziemià mo˝na by∏o oglàdaç nie tylko bogatà roÊlinnoÊç parku,
ale te˝ zwierz´ta w zoo.
KiedyÊ umiano realizowaç takie ambitne przedsi´wzi´cia rekreacyjne bez dewastowania obszarów cennych przyrodniczo, a nawet wprost przeciwnie, z rekultywacjà tego, co zdewastowano jeszcze w latach przedwojennych.
Dyl Sowizdrza∏ (vel Till Eulenspiegel)
Dobrzeƒ Wielki, ul. Strzelców Bytomskich 1
www.kuchniaslaska.opole.pl
Regionalna
restauracja
Wesela
• DEKORACJA SALI – serwetki, Êwieczniki, kwiaty • NAPOJE BEZ OGRANICZE¡:
soki, cola, fanta, sprite, woda mineralna • OWOCE – pomaraƒcze, jab∏ka, mandarynki, winogrona, owoce sezonowe • POCZ¢STUNEK – szampan dla wszystkich
goÊci • OBIAD – rosó∏, kluski Êlàskie, ziemniaki, kluski ciemne na ˝yczenie, pi´ç
gatunków mi´sa (rolada, schabowy z pieczarkami, filet z piersi kurczaka z serem,
pieczeƒ, klopsiki), kapusty (czerwona i bia∏a, kiszona, sa∏atka pekiƒska i inne) •
KAWA, HERBATA • LODY z bità Êmietanà, galaretkà, owocami • CIASTO I TORT
WESELNY: osiem gatunków Êlàskiego ciasta domowego, trzypi´trowy tort z owocami i bità Êmietanà • ZIMNA P¸YTA: w´dliny, ser, Êledê w oleju, galareta z kury,
tel. 77 469-50-80
ogórki, pieczarki, pomidor, chleb, mas∏o • I KOLACJA – trzy gatunki mi´sa (szasz∏yk z kurczaka, udko kurczaka, de Volaille), ziemniaki puree, sa∏atka ze Êwie˝ych
warzyw, sa∏atka ziemniaczana lub makaronowa, lub ry˝owa • II KOLACJA – barszcz
z krokietem, bigos, chleb.
Poprawiny
• OBIAD – rosó∏, kluski Êlàskie, ziemniaki, kluski ciemne na ˝yczenie, pi´ç gatunków mi´sa (rolada, schabowy z pieczarkami, filet z kury, pieczeƒ, udko kurczaka),
kapusty (czerwona i bia∏a kapusta na ciep∏o, kapusta kiszona, sa∏atka pekiƒska
i inne) • KAWA, HERBATA • CIASTO • ZIMNA P¸YTA: w´dliny, ser, Êledê w oleju,
galareta z kury, ogórki, pieczarki, pomidor, chleb.
NAJWI¢KSZE PARKIETY • NAJNI˚SZE CENY!!! • NAJWY˚SZA JAKOÂå
Trzy sale w trzech stylach:
Êlàska – 200 miejsc • pa∏acowa – 130 miejsc • wiejska (pizzeria) – 60 miejsc
KLEPKA 19
PARTNER
ADAC
CENTRUM 24 h 665-333-777
Bernard CZOK
46-022 K¢PA, k. Opola
ul. Wróbliƒska 17b
Tel./fax 77 456-86-58
❍
❍
❍
❍
Blacharstwo, lakiernictwo
Mechanika pojazdowa
Wynajem samochodów
Parking strze˝ony 24 h
tel.kom. 602 369 462
(alarmowy – 24 h)
CA¸ODOBOWA POMOC DROGOWA
(osobowe, dostawcze, ci´˝arowe i autobusy)
- dla klientów ASISSTANCE holowanie gratis
- holujemy te˝ ciàgniki rolnicze, wózki wid∏owe itp.
Wynajem samochodów osobowych i busów
dla osób pracujàcych za granicà i firm.
Maria S∏abik
Ogrodzenia z ChróÊcic
46-081 Dobrzeƒ Wielki, ul. ks. Fiecka 12 (nad Odrà) tel. 77 469-55-33
BRAMY * OGRODZENIA * BALUSTRADY
* STAL NIERDZEWNA
KOMPLEKSOWO – MUROWANIE, MONTA˚
oferujemy bogaty wybór artyku∏ów
metalowych, budowlanych i sanitarnych
Gwarantujemy:
– fachowà i kompetentnà obs∏ug´
– konkurencyjne ceny
– dowóz w∏asnym transportem
Firmom oferujemy rzetelnà
wspó∏prac´ i upusty cenowe
46-080 ChróÊcice, ul. J. Cebuli 14
tel./fax +48/77 46-96-368
e-mail: [email protected]
kom. +48/ 606 935 243
www.metal-mr.pl
Przedsi´biorstwo In˝ynierii Komunalnej
„ECOKOM” Sp. z o.o.
P O L E C A M Y:
✽ projektowanie i wykonawstwo sieci
wodno-kanalizacyjnych
✽ roboty melioracyjne (rowy, przepusty,
drena˝e)
✽ roboty ogólnobudowlane
✽ roboty ziemne sprz´tem ma∏ogabarytowym
✽ doradztwo i nadzór
46-022 Luboszyce, ul. Opolska 21
tel./fax 77 421-57-08, 602-360-980
KLEPKA 20
Zapraszamy w godz. 7.30 – 17.30
a w soboty w godz. 8.30 – 13.30
Czy wiesz, ˝e...
Ró˝ne sà w Êwiecie obyczaje, gdy
chodzi o napiwek, czyli drobne dodatkowe wynagrodzenie, dawane kelnerom
w restauracjach, ale tak˝e np. obs∏udze
w hotelu. Sà kraje (Chiny, Korea, Japonia), gdzie napiwki uwa˝a si´ za rzecz
niew∏aÊciwà, nienale˝nà.
Zwyczajowo napiwki to oko∏o 10 proc.
kwoty rachunku (5-25 proc.), ale w wielu
krajach napiwek to zaokràglenie do równej sumy. Dlatego w wielu j´zykach napiwek nazywa si´ koƒcówka.
Po niemiecku napiwek to Trinkgeld
(trinken – piç, Geld – pieniàdze), ale sà
te˝ inne okreÊlenia, np. Spitze. S∏owo
Trinkgeld jest czasem krytykowane, bo jakoby zach´ca do picia alkoholu. To nie
ca∏kiem prawda, bo „trinken” oznacza tylko „piç”, niekoniecznie alkohol. Nie mo˝na twierdziç, ˝e oczywiste jest, i˝ chodzi
o alkohol, bo po rosyjsku napiwek nazywa si´ np. czajewyje (od czaj – herbata).
J´zyk polski nie pozostawia jednak
wàtpliwoÊci, ˝e ma byç piwo. SprawdziliÊmy wiele ró˝nych j´zyków i nigdzie nie
znaleêliÊmy s∏owa odpowiadajàcego
polskiemu napiwkowi, które wskazywa∏oby, ˝e pieniàdze sà na alkohol. J´zyk
polski jest chyba pod tym wzgl´dem jedyny na Êwiecie.
Nasz adres: Redakcja „BECZKI”
Brynica, ul. Powstaƒców Âl. 47
46-024 ¸ubniany
tel. 606 977 733
e-mail: [email protected]
KRZY˚ÓWKA
klubowa
1
2
3
4
5
6
9
10
11
12
13
14
15
18
19
16
17
20
21
22
23
24
26
27
25
28
Nak∏ad: 2100 egz.
29
Dzia∏ kolporta˝u: 602 689 112
Przygotowanie do druku: www.color.media.pl
Uwaga: Kopiowanie i wykorzystywanie w ka˝dy
inny sposób materia∏ów w∏asnych „Beczki” jest
dozwolone, a nawet zalecane. Kopiujàcy i wykorzystujàcy w inny sposób materia∏y z „Beczki” nie
muszà informowaç skàd one pochodzà, ale zaznaczenie tego b´dzie mile widziane.
Pismo Zwiàzku Âlàzaków
30
32
Druk: Drukarnia ART DRUK, Mechnice.
Redakcja nie odpowiada za treÊç reklam i og∏oszeƒ.
7
8
Redaktor naczelny – PIOTR BADURA
(telefon kom. 606 977 733)
Informatory gminne (miejskie):
¸ubniany – ROZWITA PIERZYNA
Murów – BOGUS¸AWA DOMINO-PAWELEC
(telefon kom. 696 736 688)
Popielów, Turawa, Chrzàstowice,
Dobrzeƒ Wielki – zespó∏
POZIOMO:
dzban,
Ares, plisa, fiasko, pozór, draka, omen, reaktor, oferent, t∏uszcz,
pryszcz, gwiazda, szpital, papu˝ki, negatyw,
baca, mleko, ga∏ka, jagoda, cizia, duma, tuzin.
PIONOWO: desperat,
beczka, nefryt, amator,
spodnie, finanse, gabaryt, kasza, farsz, nacja,
∏owca, cudak, skiba, lewiatan, podmuch, pepesza, ˝abojad, namowa,
gigant, tu∏acz.
PIONOWO: 1.wytwarza wadliwe towary, 2.ryba frajer, 3.krytyka, upomnienie, 4.z wielkimi oczami, 5.najtwardsze w naszym organizmie, 6.bli˝sza cia∏u ni˝ sukmana, 7.na szcz´Êcie od konia, 14.powolna w smole, 16.indyjska z∏otówka,
17.potocznie 10 z∏, 19.zupa ca∏kiem rozebranych, 20.w rogu szachownicy, 22.czarna to pajàk, 25.czworokàt z greckiego, 26.przyw∏aszczony utwór, 27.ma zniknàç z dachów,
28.reguluje chód zegara, 29.dziewczyna ratownika, 30.surowiec na miód, 31.garnek z ràczkà.
Wydawca: PIOTR BADURA
SK¸AD REDAKCJI:
Rozwiàzanie
poprzedniej
krzy˝ówki:
POZIOMO: 1.monety, 4.na nim koƒczy∏ heretyk, 8.udaje je
tombak, 9.Êwi´tuje 4 grudnia, 10.skaka∏a i nó˝k´ z∏ama∏a,
11.cukierek na patyku, 12.narz´dzie ze szcz´kami, 13.Êmia∏oÊç w przedsi´wzi´ciu, 15.mi´dzy typem a rz´dem, 18.np.
kurkowe, ró˝aƒcowe, 21.∏àczy metale na goràco, 23.koniec
dajàcy urod´, 24.lekcewa˝ony nieletni, 26.b∏´kitny najwi´kszy ze zwierzàt, 29.wie˝a meczetu, 32.wielkie to b∏ahostka,
33.na pazurki z niej, 34.ptak czekajàcy na deszcz, 35.pierwszy raz, 36.skrzydlaty stró˝, 37.b∏´dna chodzi bez celu,
38.zwój papieru.
33
34
35
36
37
ISSN 1426-8329
KLEPKA 21
38
31