Wpływ Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007

Transkrypt

Europejski Fundusz Rolny na rzecz
Rozwoju Obszarów Wiejskich
Wpływ Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich
na lata 2007-2013 na zmiany zachodzące
w rolnictwie i na obszarach wiejskich
Realizacja Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata
2007-2013, zmiany zachodzące w rolnictwie i na obszarach
wiejskich oraz przyszłość WPR
„Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie.”
Prezentacja opracowana przez Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Pomocy Technicznej Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013
Instytucja Zarządzająca Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 - Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi
PLAN WYKŁADU
Wprowadzenie
Rozdysponowanie pomocy
Rezultaty
Wpływ na zmiany
Na zakończenie
2
WPROWADZENIE
Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013,
jest finansowany w ramach II filara Wspólnej Polityki Rolnej.
Jest największym programem pomocowym dla sektora
rolno-spożywczego w historii Polski.
Budżet Programu wynosi ponad 17,4 mld euro.
Tworzą go unijne środki z Europejskiego Funduszu Rolnego
na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (13,4 mld euro)
i współfinansowanie z budżetu krajowego (około 4 mld euro).
3
WPROWADZENIE
Pomoc finansowa z PROW 2007-13 udzielana: rolnikom,
przedsiębiorcom i lokalnym samorządom oraz właścicielom
lasów przeznaczana jest na budowę nowoczesnego,
konkurencyjnego sektora rolno-spożywczego i leśnictwa,
prowadzenie działalności rolniczej zgodnej z ochroną
środowiska naturalnego, na rozwój kultury i zachowanie
tradycji na wsi oraz działania na rzecz podniesienia jakości
życia mieszkańców wsi i ich aktywizacji gospodarczej.
4
WPROWADZENIE
Główne cele, których realizację ułatwia pomoc finansowa
udzielana z PROW 2007-2013 to:
przyspieszanie modernizacji gospodarstw rolnych;
podwyższanie konkurencyjności przetwórstwa spożywczego
i jakości żywności;
ożywienie przemian w rolnictwie i rynku ziemi przez przyznawanie
rent strukturalnych oraz premii ułatwiających star zawodowy
młodym rolnikom i finansowanie scalania gruntów;
zachęcanie rolników do gospodarowania w sposób przyjazny
środowisku oraz do zachowania rodzimych ras i cennych
przyrodniczo siedlisk roślin;
5
WPROWADZENIE
wspieranie dopłatami ONW działalności rolniczej na terenach
górskich i innych obszarach o niekorzystnych warunkach
gospodarowania;
polepszanie lesistości kraju przez udzielanie pomocy finansowej
na zalesianie gruntów o małej przydatności rolniczej;
pobudzanie przedsiębiorczości i tworzenie nowych miejsc pacy na
terenach wiejskich;
odnowa wsi, rozbudzanie aktywności jej mieszkańców i budowa
kapitału społecznego na wsi;
podwyższanie kwalifikacji rolników i właścicieli lasów oraz
ułatwianie im dostępu do płatnych usług doradczych;
polepszanie jakości życia na terenach wiejskich.
6
WPROWADZENIE
Osiąganiu wymienionych, na poprzednich slajdach, celów
służy 23 działania zgrupowane w 4 osiach PROW.
Realizacja projektów wspieranych w ramach tych działań
powoduje osiąganie celów i prowadzi do ważnych zmian,
które są w interesie rolników i innych mieszkańców wsi.
Aby odpowiedzieć na pytanie jakie są na dziś te zmiany,
przedstawię szereg informacji liczbowych i będę je
ilustrował przykładami.
Informacje pochodzą z Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju
Wsi, Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa,
a także są wynikiem opracowań i analiz środowisk naukowych.
7
ROZDYSPONOWANIE POMOCY
Na następnym slajdzie orientacyjne dane obrazujące
rozdysponowanie pomocy na poszczególne osie PROW
2007-2013.
W kolejności następny slajd przedstawia rozdysponowanie
pomocy na poszczególne województwa i wskaźnik
procentowy w stosunku do całej kwoty pomocy.
Interesująco przedstawia się analiza relacji kwot wsparcia
z PROW w kontekście jednorocznego PKB brutto
w poszczególnych województwach – daje się zaobserwować
prawidłowość, że im „słabsze” gospodarczo województwo
tym wskaźnik procentowy jest większy.
I jeszcze jedna analiza – na kolejnym slajdzie – wysokość
wsparcia w przeliczeniu na hektar użytków rolnych.
8
9
Udział
województw
w PROW ogółem
Dolnośląskie
5.2%
Kujawsko - Pomorskie
5.8%
Lubelskie
9.7%
Lubuskie
2.9%
Łódzkie
7.2%
Małopolskie
5.5%
Mazowieckie
13.9%
Opolskie
2.5%
Podkarpackie
5.3%
6.6%
Podlaskie
4.4%
Pomorskie
3.0%
Śląskie
Świętokrzyskie
4.6%
Warmińsko - Mazurskie
5.7%
Wielkopolskie
10.9%
Zachodniopomorskie
5.0%
Razem
100.0%
10
Dolnośląskie
Kujawsko - Pomorskie
Lubelskie
Lubuskie
Łódzkie
Małopolskie
Mazowieckie
Opolskie
Podkarpackie
Podlaskie
Pomorskie
Śląskie
Świętokrzyskie
Warmińsko - Mazurskie
Wielkopolskie
Zachodniopomorskie
Razem
Udział PROW
w woj. PKB (%)
3.3%
6.6%
13.0%
6.6%
6.0%
3.8%
3.3%
5.7%
7.3%
14.9%
4.2%
1.2%
9.0%
10.7%
6.0%
6.6%
5.2%
11
Najwięcej środków
PROW na ha zyskują:
1.
2.
3.
4.
Mazowieckie,
Wielkopolskie,
Świętokrzyskie
Małopolskie
12
Skala oddziaływania PROW na województwa zależy
oczywiście od wielkości funduszy pozyskanych przez
województwa, ale nie tylko w ujęciu nominalnym, bo też
relatywnie do zamożności województw.
Wiadomo, że 100 mln dla relatywnie mniej zamożnych
województw znaczy więcej niż dla bardziej zamożnych.
Ważne jest też, które działania dominują, bowiem działania
różnią się charakterem ekonomicznym.
Działania o charakterze inwestycji zwykle bardziej pobudzają
gospodarkę niż działania o charakterze nieukierunkowanego
wsparcia.
13
Ważne jest też na co beneficjenci wydatkują środki PROW,
czy na dobra trwałe czy bieżącą konsumpcję.
Mając wiedzę na ten temat zastosowano model
odwzorowujący strukturę ekonomiczna województw
i oceniono jak PROW stymuluje ich rozwój.
Posługując się modelem trzeba było poczynić kilka
założeń dotyczących wielkości środków gdyż program się
jeszcze nie skończył a należało oszacować wpływ całego
programu.
14
Wychodząc z założenia, że znany jest całkowity budżet
PROW 2007-2013, koperty regionalne, wydatki na
poszczególne działania w poprzednim okresie
programowania (latach 2004-2009), założone budżety dla
każdego działania, itp. oszacowano strukturę regionalną
wydatków w ramach PROW 2007-2013.
Następnie znając charakter ekonomiczny poszczególnych
działań oszacowano ich wpływ na gospodarkę Polski
co zostało pokazane w niniejszej prezentacji.
15
REZULTATY
W skali kraju rezultaty wdrażania PROW 2007-2013
prezentują się imponująco:
To ponad 86 tysięcy zrealizowanych projektów
inwestycyjnych na kwotę około 24 miliardy złotych:
w tym około 55 tysięcy projektów inwestycyjnych,
na kwotę około 8 miliardów zł, zrealizowanych
w gospodarstwach rolnych,
i około 3 tysiące projektów inwestycyjnych na kwotę
ponad 200 milionów zł, przywracających potencjał
gospodarstw rolnych,
a także około 1,4 tysiąca projektów inwestycyjnych na
kwotę ponad 3 miliardy zł, zrealizowanych przez 1,3 tys.
przedsiębiorstw przetwórstwa i dystrybucji produktów
rolnych.
16
REZULTATY
To również inwestycje na obszarach wiejskich ale poza
gospodarstwami rolnymi:
miedzy innymi: 3 tysiące inwestycji komunalnych na
kwotę 6,5 miliarda zł,
i ponad 9 tysięcy zrealizowanych projektów w zakresie
odnowy wsi i zachowania dziedzictwa kulturowego.
Należy również odnotować fakt, że w 264 gminach buduje
się nowe targowiska w ramach inicjatywy „Mój Rynek”
(Działanie: Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności
wiejskiej).
17
REZULTATY
Dzięki wsparciu w ramach PROW 2007-2013:
23,5 tysiąca młodych rolników rozpoczęło działalność
na powierzchni ok. 350 tysięcy ha gruntów rolnych,
i około 23 tysiące przedsiębiorców rozpoczęło na wsi
pozarolniczą działalność gospodarczą
a także, 780 grup producentów rolnych rozpoczęło
wspólną działalność.
Ze wsparcia w kwocie około 3 miliardy zł, korzysta 366
obszarów objętych wdrażaniem lokalnych strategii
rozwoju przez lokalne grupy działania w ramach
podejścia LEADER.
18
WPŁYW NA ZMIANY
Jakie zmiany w skali kraju możliwe są do zidentyfikowania
w wyniku analizy przepływów wsparcia finansowego
w ramach PROW 2007-2013?
Wzrost PKB kraju o około 1%
Wzrost konsumpcji realnej gospodarstw domowych o 1.3%
Wzrost wydatków publicznych o 2.1%
Wzrost cen ziemi i płac a mniejszy koszt kapitału
(subsydia inwestycyjne)
Mniejsze zapotrzebowanie na zatrudnienie w rolnictwie
a większe w sektorze przemysłu i usług
Wzrost dochodów gospodarstw wiejskich
19
WPŁYW NA ZMIANY
Według naukowych modelowych analiz wielkość
zidentyfikowanych zmian przedstawia się następująco:
realny PKB w kraju wzrost o 0,93%
realna konsumpcja prywatna wzrost o 1,8%
realna wartość inwestycji wzrost o 1,3%
realna konsumpcja publiczna wzrost o 2,1%
20
WPŁYW NA ZMIANY
Według naukowych modelowych analiz wielkość
zidentyfikowanych zmian przedstawia się następująco
(c.d.):
wzrost cen ziemi o 3,1% oraz płac realnych o 2,3%
natomiast obniżenie o 0,6% renty kapitału poprzez
subsydia inwestycyjne
spadek zatrudnienie w sektorze rolnym o 0,7% przy
jednoczesnym wzroście zatrudnienia w sektorze
przemysłowym o 2,4% a sektorze usług o 0,5%
wzrost dochodów gospodarstw wiejskich o 2,9%
21
WPŁYW NA ZMIANY
Jak wynika z zestawienia na poprzednim slajdzie generalnie
wpływ PROW na rozwój gospodarki jest pozytywny choć nie
bardzo duży.
PROW tylko w nieznacznym stopniu przyczynia się do
wzrostu cen ziemi, bowiem obserwowany wysoki wzrost
cen ziemi głównie wynika z dopłat bezpośrednich.
Dzięki PROW nieco tańszy jest kapitał oraz nieco większy
nacisk na wzrost płac w gospodarce, rosną też dochody
gospodarstw wiejskich.
22
WPŁYW NA ZMIANY
Na skutek modernizacji i działań umożliwiających
odchodzenie od rolnictwa (np. renty strukturalne)
zatrudnienie w sektorze rolnym nieco maleje.
Rośnie natomiast produkcja i zatrudnienie w sektorze
przemysłowym, szczególnie w przetwórstwie, w sektorze
budowlanym (dzięki działaniom inwestycyjnym), oraz
w sektorze energetycznym silnie powiązanym z sektorem
budowlanym.
Nieznacznie też rośnie zatrudnienie w usługach.
23
WPŁYW NA ZMIANY
Skutki PROW 2007-2013 dla całego kraju.
10,00
5,00
0,00
rolnictwo przemysł
usługi
-5,00
produkcja
zatrudnienie
Wzrost produkcji rolnej
(głównie zwierzęcej) wzrost
produkcji przemysłowej
(głównie przetwórstwo rolne,
energia oraz budownictwo)
oraz niewielki wzrost usług
(głównie publicznych)
Spadek zapotrzebowania
na pracę w rolnictwie dzięki
działaniom filara II
24
WPŁYW NA ZMIANY
Wpływ PROW 2007-2013 na zmiany w PKB województw (%).
Zachodniopomo…
Wielkopolskie
Warmińsko -…
Świętokrzyskie
Śląskie
Pomorskie
Podlaskie
Podkarpackie
Opolskie
Mazowieckie
Małopolskie
Łódzkie
Lubuskie
Lubelskie
Dolnośląskie
Kujawsko -…
Zmiany PKB w %
6
5
4
3
2
1
0
25
Wzrost PKB na skutek 3 dużych działań PROW 2007-2013 według województw
1,20
1,00
0,80
0,60
0,40
0,20
113_renty strukturalne
121_modernizacja
Zachodniopomorskie
Wielkopolskie
Warmińsko-mazurskie
Świętokrzyskie
Śląskie
Pomorskie
Podlaskie
Podkarpackie
Opolskie
Mazowieckie
Małopolskie
Łódzkie
Lubuskie
Lubelskie
Kujawsko-pomorskie
-0,20
Dolnośląskie
0,00
211_212_ONW
26
WPŁYW NA ZMIANY
Warto spojrzeć na dekompozycje wzrostu gospodarczego
w zależności od działań.
Na poprzednim slajdzie przedstawiono 3 duże działania
PROW i ich skutki dla wzrostu gospodarczego województw.
Widać, że w większości województw to właśnie działanie
„modernizacja” – a więc działanie o charakterze
inwestycyjnym – ciągnie wzrost gospodarczy w tych
województwach.
27
WPŁYW NA ZMIANY
Tylko w nielicznych przypadkach dominującym działaniem
dla wzrostu gospodarczego jest ONW – np. w podlaskim,
warmińsko-mazurskim, zachodniopomorskim czy lubuskim,
a to ze względu na duże środki przeznaczone na to
działanie w tych województwach.
Z kolei Renty strukturalne mają generalnie mniejszy udział
w generowaniu wzrostu gospodarczego gdyż mają
charakter większego wsparcia dochodów a nie produkcji.
28
NA ZAKOŃCZENIE
Nie ulega wątpliwości, że PROW 2007-2013 przyczynił
się do wzrostu gospodarczego Polski.
Najwięcej skorzystały województwa relatywnie
biedniejsze, tj. lubelskie, podlaskie, podkarpackie,
świętokrzyskie i warmińsko-mazurskie.
PROW przyczynia się do wzrostu produkcji rolnej
ale jednocześnie kreuje bodźce do zmniejszenia
zatrudnienia rolniczego i rozwoju pozarolniczych
miejsc pracy.
29
NA ZAKOŃCZENIE
Dzięki wydatkowanym funduszom z PROW 2007-2013
skorzystały również poza rolnicze sektory, takie jak:
przetwórczy, budowlany, transportowy, energetyczny
i sektory usługowe.
Generalnie najefektywniej działają środki PROW
pozyskiwane w formie subsydiów inwestycyjnych,
w drugiej kolejności płatności do ha, a w najmniejszym
stopniu te, w formie wsparcia dochodów.
30
DZIĘKUJĘ ZA UWGĘ!
31

Wpływ Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007

Transkrypt

Podobne dokumenty

problemy z obszaru ochrona środowiska, przestrzeń, infrastruktura

owocowy raj - Nasza Barycz

Pracownik administracyjno-biurowy 1.Wymagania konieczne: a

siłownia (plik pdf) - Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Garbatce

KONFERENCJA NAUKOWA SAMORZĄD TERYTORIALNY W

Formularz zgłoszeniowy - I kategoria

powołanie członka rady społecznej doradztwa rolniczego