Podsumowanie warsztatów pogłębiających analizę obszarów

Podsumowanie spotkań z przedstawicielami osiedli objętych
programem rewitalizacyjnym odbytych w dniach 18 i 20 lipca 2016 roku
O badaniu
W dniach w dniach 18 i 20 lipca 2016 roku przeprowadzono cztery spotkania
konsultacyjne z mieszkańcami osiedli:
 Centrum,
 Przydworcowe,
 Kilińskiego,
 Stare Miasto.
W spotkaniach wzięło udział łącznie 71 osób. W przeważającej części byli to
mieszkańcy wskazanych osiedli, choć w spotkaniach brały udział także osoby
związane z nimi z przyczyn zawodowych.
Diagnoza została opracowana w oparciu o szereg wskaźników obliczonych na
podstawie danych statystycznych. Niezmiernie cenne jest jednak poznanie opinii
samych mieszkańców, osób które na co dzień mieszkają na terenie wskazanych
osiedli i mogą podzielić się swoimi przemyśleniami dotyczącymi zalet tych miejsc,
ale także dostrzeganymi problemami. Spotkania miały dwa główne cele:
 zaprezentowanie kluczowych wniosków z diagnozy, wyjaśnienie celu jej
opracowania, metodologii, a także przedstawienie planu kolejnych działań
(m.in. zbierania propozycji),
 dyskusji o osiedlach, ich problemach i możliwościach działań poprawiających
jakość życia mieszkańców.
Refleksja ogólna
Mieszkańcy wszystkich osiedli akcentowali głównie trzy grupy problemów:
 fakt starzenia się społeczeństwa i coraz mniejszej aktywności młodych
mieszkańców,
 dokuczliwość czynów chuligańskich takich jak np. zakłócanie ciszy nocnej,
 zagrożenia w ruchu drogowym.
1
Wskazania kluczowych problemów na terenie czterech osiedli
(natężenie występowania problemów: niskie - średnie - wysokie)
Starzenie się społeczeństwa
14
Wandalizm
28
8
Niski poziom uczestnictwa mieszkańców w życiu…
25
13
Alkoholizm
21
10
Przestępczość
6
19
11
Niedostateczny dostęp do nowoczesnej…
4
17
7
Ubóstwo
13
18
Niski poziom integracji z os.niepełnosprawnymi
12
19
Problemy opiekuńczo-wychowawcze
12
13
Inne
4
10
5
8
0
Niskie
2
15
19
Bezdomność
4
21
10
Przemoc w rodzinie
5
21
11
Narkomania
7
22
13
Bezrobocie
8
5
Średnie
10
15
20
25
30
35
40
45
Wysokie
Warto zauważyć, że wiele z sygnalizowanych kluczowych problemów ze sobą
współwystępuje. Fakt, że dana alejka, czy plac zabaw staje się miejscem
przybywania osób z marginesu społecznego zniechęca innych mieszkańców do
spędzania w nich wolnego czasu. To z kolei powoduje nie tylko stopniową dewastację
takich miejsc jak zieleńce, czy skwery, ale prowadzi także do obniżenia poczucia
bezpieczeństwa mieszkańców okolicznych domów, skłania do przenoszenia swojej
aktywności do innych części miasta i tym samym zniechęca do interesowania się
najbliższą okolicą.
Inne z podniesionych problemów wynikają paradoksalnie z pozytywnych działań
władz miasta. Wskazywano tutaj zwłaszcza na bezpieczeństwo komunikacyjne i fakt,
że poprawa stanu dróg skłania niektórych kierowców do szybszej, niebezpiecznej
jazdy samochodami i motocyklami. Znacząco podnosi to poziom hałasu (szczególnie
w porze nocnej) i stanowi realne zagrożenie dla innych uczestników ruchu.
2
Osiedle Centrum
Wśród wypowiedzi mieszkańców osiedla Centrum zwracano uwagę szczególnie na
kwestie dewastacji infrastruktury: trawników, chodników i śmietników.
Mieszkańcy podkreślali, że na teren osiedla przyjeżdża wiele osób z innych części
miasta, by korzystać z usług lokalnej przychodni i sklepów. Osoby te poszukują
miejsc parkingowych na terenie osiedla i częstokroć parkują w miejscach
niedozwolonych, na chodnikach, czy trawnikach, niszcząc je.
Zwraca uwagę, że inne wątki akcentowano w dyskusji, a na inne problemy zwrócono
uwagę w ankietach. Wynika, to z faktu, że ankiety zostały wypełnione na końcu
spotkania. Dyskusja rozpoczęła się od wskazywania problemów, ale w jej trakcie
stopniowo uczestnicy sami zaczęli wskazywać na fakt, że wiele z nich ma swoje
źródło w niewielkim zainteresowaniu mieszkańców życiem osiedla.
3
Opinie mieszkańców osiedla Centrum
(natężenie występowania problemów: niskie - średnie - wysokie)
Starzenie się społeczeństwa
6
7
Niski poziom uczestnictwa mieszkańców w życiu…
6
Wandalizm
2
Alkoholizm
9
1
1
8
Przestępczość
4
6
Narkomania
3
6
Bezrobocie
5
Niedostateczny dostęp do nowoczesnej…
4
3
Problemy opiekuńczo-wychowawcze
1
5
5
2
6
Ubóstwo
7
Niski poziom integracji z os.niepełnosprawnymi
3
Przemoc w rodzinie
1
2
Bezdomność
2
1
Inne
0
Niskie
2
Średnie
4
6
8
10
12
14
Wysokie
Aktywność społeczna
Respondenci dość zgodnie wyrazili przekonanie, że osób, które żywo interesują się
sprawami najbliższej okolicy, jest niewiele. Choć nie można bagatelizować tego
zainteresowania to należy zauważyć, że często przyjmuje ono jedynie formę
monitowania do przedstawicieli administracji publicznej i radnych, nie zaś
spontanicznych oddolnych działań. Mieszkańcy z rozgoryczeniem podkreślali, że
najczęściej to osoby starsze interesują się sprawami osiedla, zaś młodsze pokolenie
mieszkańców zdaje się szybko przyzwyczajać do występujących problemów.
Ogólne zobojętnienie i brak reakcji tworzy sprzyjające warunku do działań
chuligańskich i przestępczych.
Zagrożenia w przestrzeni publicznej (chuligaństwo i wandalizm)
Dużą dolegliwością dla mieszkańców jest chuligaństwo i wandalizm. Podkreślano, że
na terenie osiedla bardzo często można spotkać grupki młodych osób, które do
późnych godzin nocnych piją alkohol i palą marihuanę. Nie tylko zakłócają porządek,
ale dewastują także klatki schodowe i śmiecą. Osób, które mają odwagę
interweniować jest niewiele. Wynika to zapewne z ogólnego zniechęcenia, ale należy
4
także zauważyć, że mieszkańcy podkreślali brak aktywności policji i fakt, że nie
podejmuje ona interwencji po telefonicznych zgłoszeniach.
Problemy te występują stale, ale ich wyjątkowe nasilenie jest obserwowane podczas
Juwenaliów, gdy osoby uczestniczące w imprezach przechodzą przez osiedle
zostawiając po sobie nieporządek. Mieszkańcy bardzo krytycznie odnosili się także
do repertuaru prezentowanego w trakcie juwenaliowych koncertów. Z uwagami na
bliskość scen mieszkańcy są, chcąc nie chcąc, także słuchaczami artystów, których
twórczość okraszona jest dużą ilością wulgaryzmów i agresywnych treści.
Istotnym problemem są także drobne kradzieże, które niekiedy mogą generować
bardzo poważne zagrożenia, jak np. kradzieże kratek kanalizacyjnych niebezpieczne
tak dla pieszych, jak i samochodów.
Zagrożenia w przestrzeni publicznej (ruch uliczny)
Prócz wskazanych kradzieży kratek kanalizacyjnych bardzo dokuczliwymi dla
mieszkańców są wyścigi samochodowe i motocyklowe odbywające się na al. Wolności
i innych ulicach osiedla. Zwrócono uwagę, że po remoncie ulice te stanowią dogodną
„arenę” dla amatorów tego typu niebezpiecznych i nielegalnych rozrywek. Podobnie
jak w przypadku problemów z wandalizmem wskazywano na brak reakcji służb
porządkowych.
Mimo tych problemów mieszkańcy dostrzegają zalety swojego osiedla wskazując, że
jest ono świetnie skomunikowane z innymi częściami miasta. Na samym osiedlu
znajdują się także podstawowe instytucje, takie jak przychodnia medyczna (bardzo
chwalona i uznawana za dobrą) i sklepy.
Uczestnicy dyskusji wskazali działania, które ich zdaniem istotnie poprawiłyby jakość
życia na osiedlu:
 usprawnienie działań Policji (częstsze i szybsze interwencje),
 poprawa funkcjonowania ochrony Juwenaliów, a w szczególności
niedopuszczanie do uczestnictwa w nich osób niepełnoletnich,
 zwiększenie liczby miejsc parkingowych dla mieszkańców,
 monitorowanie osiedla systemem wizyjnym,
 uświadamianie mieszkańcom zagrożeń epidemiologicznych wynikających
z niesprzątania psich odchodów i dokarmiania gołębi,
 uporządkowanie przestrzeni wokół Starej Sandecji.
5
Osiedle Przydworcowe
Problemy wskazywane przez osoby uczestniczące w spotkaniu na osiedlu
Przydworcowym były w części zbieżne z wymienianymi przez mieszkańców osiedla
Centrum.
Opinie mieszkańców osiedla Przydworcowe
(natężenie występowania problemów: niskie - średnie - wysokie)
Starzenie się społeczeństwa
3
Niedostateczny dostęp do nowoczesnej technologii…
1
2
2
Wandalizm
3
2
Niski poziom integracji z os.niepełnosprawnymi
5
Problemy opiekuńczo-wychowawcze
1
4
Przemoc w rodzinie
3
Narkomania
2
1
4
Alkoholizm
4
Niski poziom uczestnictwa mieszkańców w życiu…
1
Ubóstwo
1
4
2
3
Bezrobocie
4
Przestępczość
2
Bezdomność
1
2
3
Inne
1
Brak miejsc parkingowych i parków
1
Integracja z młodzieżą
1
0
Niskie
2
Średnie
1
1
2
3
4
5
6
Wysokie
Wskazywano na zagrożenia w ruchu ulicznym w szczególności na Alejach Stefana
Batorego. Ten ciąg komunikacyjny, jako długi i prosty odcinek drogi jest popularnym
miejscem nocnych rajdów. Ulica ta posiada w sumie cztery pasy (po dwa w dwóch
kierunkach). Mimo wielu ogólnopolskich kampanii informacyjnych wciąż występuje
tam poważny problem związany z wyprzedzaniem na pasach pojazdu, który
zatrzymał się celem przepuszczenia pieszych.
Na tym obszarze miasta wiele obiektów wymaga remontu. Szczególnie silnie
akceptowano konieczność uporządkowania przestrzeni wokół pawilonów
handlowych przed Dworcem. Zdaniem badanych ta część miasta jest zaniedbana,
co razi nie tylko mieszkańców, ale jest też złą wizytówką Nowego Sącza z racji
bliskości dworca.
6
Zarówno w ankietach, jak i w tracie rozmowy wskazywano fakt starzenia się
społeczeństwa. Zdaniem uczestników rozmowy bardzo istotnym jest zatem otwarcie
się na potrzeby zarówno młodzieży, jak i rodzin z małymi dziećmi tak, by zachęcać
ich do osiedla się na terenie tego osiedla. Zaproponowano szersze udostępnianie
boisk szkolnych także po godzinach pracy placówek oświatowych. Mogłoby to w
pozytywny sposób wykorzystać znacznie większe zainteresowanie piłką nożną jakie
jest obserwowane po ostatnich sukcesach reprezentacji.
Warto także odnotować propozycję jednego z radnych, którą można rozszerzyć
i potraktować jako ogólną wskazówkę w procesie projektowania funkcjonalności
przestrzeni miejskiej. Zwrócił on uwagę na fakt, że bezcelowym jest tworzenie
miejsc, które mają służyć wszystkim grupom mieszkańców. Lepszym pomysłem jest
oddzielanie np. placów zabaw i miejsc, gdzie mogą się spotykać nastolatkowie. Takie
rozwiązanie pozwala zachować pierwotną funkcjonalność obiektów typu place
zabaw, czy siłownie, a jednocześnie nie generuje konfliktów między różnymi
grupami.
Osiedle Kilińskiego
Podczas spotkania na osiedlu Kilińskiego wskazywano na problemy wynikające
z wandalizmu, ale także niedrożności kanalizacji deszczowej i nieestetycznych
pustostanów. W ankietach uczestnicy dyskusji zwrócili uwagę na starzenie się
społeczeństwa i niski poziom zainteresowania lokalnymi problemami. Warto
w tym miejscu podkreślić, że w trakcie dyskusji zwrócono uwagę, że bardzo istotne
jest by informować społeczność lokalną o postępach w realizacji programu
rewitalizacyjnego tak, by mieszkańcy widzieli sens swojego zaangażowania.
7
Opinie mieszkańców osiedla Kilińskiego
(natężenie występowania problemów: niskie - średnie - wysokie)
Wandalizm
4
Niski poziom uczestnictwa mieszkańców w życiu…
8
2
Starzenie się społeczeństwa
8
1
5
Bezrobocie
5
Przestępczość
7
1
6
8
2
2
4
2
7
Niedostateczny dostęp do nowoczesnej… 1
1
6
Problemy opiekuńczo-wychowawcze
4
8
Przemoc w rodzinie
3
10
Alkoholizm
1
8
Narkomania
5
Inne
5
Bezdomność
5
Skład szmat w starym "Młynie"
1
Kanalizacja
1
Bezpieczeństwo drogowe
1
Brak chodników
1
Zagrożenie w ruchu drogowym
1
0
Niskie
4
12
Niski poziom integracji z os.niepełnosprawnymi
Ubóstwo
2
2
Średnie
3
1
4
6
8
10
12
14
16
Wysokie
Zdaniem badanych korzystnie na aktywność wpłynęłoby także stworzenie klubu,
w którym różne grupy mieszkańców mogłyby same inicjować działania lub
korzystać z oferowanych w nim zajęć. Zwrócono uwagę na fakt, że oferta powinna
być celowana w konkretne grupy takie jak: młodzież, seniorzy czy młode matki, ale
niektóre z aktywności powinny umożliwiać spotkanie się np. w trakcie „wymian
międzypokoleniowych”.
Cennym byłoby także włączenie lokalnych firm do procesów rewitalizacyjnych. Jak
bowiem wskazano wielu przedsiębiorców prowadzących firmy na terenie osiedla nie
jest w żaden sposób nim zainteresowana. Niekiedy mają nawet nie mieć
świadomości, że ich firmy znajdują się właśnie na terenie tego konkretnego osiedla.
Mieszkańcy wskazywali także na braku chodników przy ul. Stolarskiej co jest
problemem tym większym, że ulica ta jest traktowana jako droga tranzytowa
szczególnie przez kierowców busów, którzy jadąc de facto niewielką osiedlową
ulicą skracają sobie czas przejazdu i omijają korki na głównych arteriach miasta.
8
Zaproponowano także ograniczenia
wykorzystywania tej trasy.
ruchu,
które
uniemożliwiłyby
takie
W trakcie dyskusji dało się zauważyć, że osiedle Kilińskiego jest obszarem
posiadającym duży niewykorzystany potencjał. Uczestnicy rozmowy zaproponowali
szereg działań, które bazują na realnych możliwościach osiedla:
 budowa ciągów pieszych wzdłuż rzeki Kamienicy (budowa chodników i ścieżek
umożliwiłaby także podwyższenie wałów przeciwpowodziowych),
 budowa przy Kamienicy siłowni na otwartym powietrzy, a także innych miejsc
spędzania czasu (np. ławek z bali, które są stosunkowo tanie, a jednocześnie
trudne do ukradzenia),
 budowa wiaty przy Starej Gazowni,
 powiększenie i utwardzenie parkingu przy ul. Rejtana,
 powiększenie bramy cmentarnej od strony ul. Pierackiego.
Istotnym problemem zdaniem mieszkańców są także pustostany i uciążliwe
składowiska:
 składowisko przy Starym Młynie,
 dwa pustostany przy cmentarzu.
Mapa wskazująca położenie dwóch
pustostanów przy ulicy Stolarskiej
Źródło: Google Maps
Jeden z pustostanów przy ulicy
Stolarskiej
Źródło: fotografia własna
9
Osiedle Stare Miasto
Osiedle Stare Miasto to rejon obejmujący m.in. rynek sądecki i jego najbliższe
okolice. Osoby biorące udział w spotkaniu zwracały szczególną uwagę na to, że ten
fragment miasta ich zdaniem powoli obumiera. W opinii mieszkańców rynek traci
reprezentacyjny charakter i staje się miejscem, gdzie szczególnie widoczne są osoby
z marginesu społecznego, a także młodzież, która w lokalnych barach pije alkohol.
Opinie mieszkańców osiedla Stare Miasto
(natężenie występowania problemów: niskie - średnie - wysokie)
Alkoholizm
1
7
Starzenie się społeczeństwa
3
8
Niedostateczny dostęp do nowoczesnej…
6
Wandalizm
4
2
Niski poziom integracji z os.niepełnosprawnymi
1
5
4
4
Przestępczość
6
1
1
9
Ubóstwo
1
8
Niski poziom uczestnictwa mieszkańców w życiu…
3
4
Problemy opiekuńczo-wychowawcze
4
1
4
Narkomania
4
Bezdomność
5
4
5
Bezrobocie
1
4
1
Brak ośrodków pomocy osobom niewidomym…
2
8
Przemoc w rodzinie
7
1
2
Inne
2
0
Niskie
4
Średnie
2
4
6
8
10
12
14
Wysokie
Uwagi i propozycje osób biorących udział w spotkaniu koncentrowały się zatem na
działaniach zmierzających do przywrócenia temu obszarowi jego kulturalnej
i rozrywkowej funkcji. Podkreślano, że jest to miejsce, w którym mogą
skoncentrować się kawiarnie, restauracje, czy obiekty kultury.
Warunkiem jest jednak zmiana charakteru niektórych z lokali działających
w centrum i zadbanie, by wśród gości zaczęły dominować osoby niemające
skłonności chuligańskich. Podobnie jak w przypadku dyskusji na osiedlu Centrum
zwrócono uwagę na niedostateczną liczbę zdecydowanych działań Policji.
Koncentracja miejsc sprzedaży alkoholu i brak widocznej obecności służb ma
prowadzić do ogólnie niskiego poczucia bezpieczeństwa mieszkańców.
10
Podniesienie poziomu bezpieczeństwa, a także zmiana profilu gości mogłyby
z czasem zachęcać przedsiębiorców do tworzenia kolejnych miejsc kierujących
swoje usługi dla zwykłych mieszkańców zapewniając im bezpieczna i kulturalna
rozrywkę.
Zaproponowano także dwa rozwiązania:
 utworzenie na wieży ratuszowej platformy widokowej,
 poprawa możliwości parkowania samochodów przy i w okolicach kina Sokół.
11