BĄBLOWICA

Transkrypt

BĄBLOWICA
kontakt z psami (postać dojrzała tasiemca bytuje w jelitach psów). Jaja tasiemca
znajdują się w sierści zarażonego zwierzęcia lub jego kale, i są połykane przez
BĄBLOWICA
człowieka. Innym źródłem zakażenia może być mięso świni, owcy i kozy,
zawierające inwazyjne postaci tasiemca.
Bąblowiec umiejscawia się najczęściej w wątrobie (60%) i płucach (20%),
o wiele rzadziej w mózgu, mięśniu sercowym, nerkach i innych. Rozwój tego
tasiemca różni się od wielojamowego głównie tym, że jego pęcherze nie dają
przerzutów (chociaż w przypadku masywnego zakażenia mogło dojść do rozwoju
kilku niezależnych torbieli). Torbiele rosną powoli, osiągając rozmiar 1 cm
w ciągu roku. Mimo, że pęcherze te mogą osiągać znaczne rozmiary, nawet
do kilkunastu centymetrów, rokowanie jest lepsze - niektóre torbiele nie
wymagają leczenia, tylko obserwacji
Groźna pasożytnicza choroba, wywoływana przez bąblowca - tasiemca
wieńcogłowego (Echinococcus Multilocularis), a jej głównymi nosicielami są
leśne zwierzęta mięsożerne, głównie lisy. Bąblowce przenosić mogą także psy
i koty. Człony tasiemca i jego jaja są przez zwierzęta wydalane na leśne runo
i pozostają na jagodach, poziomkach, grzybach, trawie. Gdy te zjedzone zostają
przez myszy, nornice i szczury, w jelitach gryzoni wylęgają się larwy,
przedostają do krwi, potem do wątroby, gdzie przechodzą przekształcenie
UNIKNĄĆ ZAKAŻENIA MOŻNA W BARDZO PROSTY SPOSÓB –
DOKŁADNIE MYJĄC JAGODY I INNE OWOCE LEŚNE PRZED
ZJEDZENIEM!
w kolejną formę rozwojową. Jeśli gryzonia zje teraz lis, w jego organizmie larwa
zamienia się w tasiemca i cykl się zamyka. Człowiek zaraża się niejako przy
okazji, jedząc niemyte jagody i owoce leśne, do których mogą być przyczepione
jaja bąblowca. Groźne są te, które znajdujemy nisko: poziomki i borówki,
Należy również starannie myć ręce po każdym kontakcie ze zwierzętami,
ponieważ jaja tasiemca mogą znajdować się na sierści zwierząt.
nieco mniej maliny czy jeżyny.
Larwa tasiemca wieńcogłowego osiedla się w narządach wewnętrznych
człowieka, dając objawy kliniczne guza (torbieli). Torbiele rozwijają się
ZWIERZĘTA DOMOWE NALEŻY SYSTEMATYCZNIE
ODROBACZAĆ I PILNOWAĆ, BY NIE ZJADAŁY SUROWEGO MIĘSA
DZIKICH ZWIERZĄT!!!
najczęściej w wątrobie, płucach i mózgu, ale mogą tworzyć się także w nerkach,
śledzionie, kościach i oku.
Echinococcus Multilocularis jest tasiemcem o bardzo niewielkich rozmiarach
(około 2mm), a jego ciało (strobila) składa się z 3–5 członów. Pasożyt lokalizuje
Opracowanie: Oddział Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia
Powiatowej Stacji Sanitarno – Epidemiologicznej w Lublinie
się w jelicie cienkim zwierząt mięsożernych, głównie lisów rudych, także
jenotów, wilków, znacznie rzadziej psów i kotów. Człon maciczny (ostatni)
zawiera od 200 do 600 jaj o wielkości około 0,04 mm, bardzo odpornych
na warunki środowiska zewnętrznego, a zwłaszcza niskie temperatury.
Ludzie na terenach, gdzie bytują lisy powinni zachowywać szczególną
ostrożność – nie jeść owoców i warzyw bez mycia. Grupy wysokiego ryzyka
to myśliwi, garbarze, leśnicy, zbieracze runa leśnego, rolnicy oraz lekarze
weterynarii.
W TEMPERATURZE – 27 ° C JAJA BĄBLOWCA WIEŃCOGŁOWEGO
Objawy bąblowicy
PRZEŻYWAJĄ 54 DNI, A INWAZYJNOŚĆ TRACĄ PO 96 GODZINACH
Zależą od umiejscowienia torbieli. Zwykle są następstwem ucisku wywieranego
PRZEBYWANIA W TEMPERATURZE – 70 ° C !
przez torbiel na sąsiednie tkanki i jej powiększania się. Niekiedy brak objawów
aż do chwili pęknięcia torbieli, które w płucach powoduje rodzaj wymiotów,
Ze względu na długotrwałą przeżywalność form inwazyjnych w niskich
temperaturach, uważany jest za typowego pasożyta „zimnych stref”. Jego
obecność notowana jest nawet w okolicach koła podbiegunowego. Po raz
pierwszy w Polsce bąblowca wykryto w 1994 r. u lisów w województwie
pomorskim. Kolejne badania ujawniły jego powszechne występowanie
polegających na wylewaniu się wodnistego płynu z ust przy silnym kaszlu. Jeżeli
torbiel usadawia się w wątrobie, może dać objawy pobolewania w prawym
podżebrzu, złego samopoczucia, a w przypadku ucisku na drogi żółciowe
również żółtaczki. W innych przypadkach rozpoznanie ustala się przypadkowo,
przy badaniu radiologicznym z powodu podejrzenia innej choroby.
w województwach: warmińsko-mazurskim i podkarpackim.
Leczenie bąblowicy wielojamowej
Bąblowica wielojamowa (alweolarna echinokokoza, AE) występuje na świecie
w naturalnych ogniskach endemicznych w Szwajcarii, Niemczech, Francji, na
Alasce oraz w Japonii i na Syberii. W Polsce również obserwowano pojedyncze
przypadki zachorowań. U ludzi jest chorobą wywoływaną przez formę larwalną
tasiemca. W jej przebiegu następuje wzrost postaci larwalnych pasożyta
najczęściej w wątrobie (99% przypadków), rzadziej płucach i mózgu. Powstające
przerzuty
do sąsiednich
oraz
odległych
narządów
w formie
radykalny zabieg chirurgiczny usuwający zmianę oraz co najmniej dwuletnią
chemioterapię przeciwpasożytniczą. Niezbędne są badania kontrolne w ciągu
kolejnych 10 lat. W przypadkach nieoperacyjnych po częściowej resekcji zmiany
lub po przeszczepach wątroby obowiązuje wieloletnia chemioterapia i częste
badania kontrolne.
nacieków
przypominają zmiany nowotworowe. Rozwój choroby jest przewlekły. Zmiany
kliniczne AE pojawiają się dopiero po 10-15 latach. Długotrwały okres
wylęgania się choroby utrudnia lub uniemożliwia precyzyjne określenie źródła
zarażenia, którym może być kontakt z lisem lub zanieczyszczone odchodami
owoce, warzywa i woda.
Leczenie bąblowicy wielojamowej jest długotrwałe i kosztowne. Obejmuje
Bąblowica pęcherzowa (wywoływana przez bąblowca pęcherzowego –
Echinococcus granulosus)
Bąblowica pęcherzowa zdarza się w Polsce znacznie częściej, niż wielojamowa,
rocznie notuje się kilkadziesiąt nowych zachorowań. Dotyczy ona osób mających