Język łaciński – kurs 30 godzin – semestr 1 od roku akademickiego

Język łaciński – kurs 30 godzin – semestr 1 od roku akademickiego 2015/2016
Turystyka religijna
Sem.1 – ł_1_1_zo_30_2_2015
Wymagania wstępne:
1. podstawowe informacje z zakresu gramatyki języka polskiego dotyczące wiedzy na temat części mowy, części zdania (odróżnianie podmiotu, orzeczenia, dopełnień etc.), fleksji rzeczownika i czasownika, rozróżnianie samogłosek, spółgłosek;
2. umiejętność korzystania ze słownika łacińsko-polskiego i polsko-łacińskiego;
3. wiedza z zakresu podstaw historii sztuki i geografii w kontekście lokalizacji zabytków sztuki
sakralnej w Europie (np. Rzym), Polsce (np. Kraków).
Cele:
celem językowym zajęć jest zapoznanie studenta ze specyfiką języka łacińskiego, wymową, akcentem, sposobem poprawnego czytania krótkich zdań, z podstawowym słownictwem (w tym przede
wszystkim z zakresu łaciny kościelnej) oraz podstawowymi strukturami gramatycznymi
i składniowymi (budowa zdania pojedynczego i krótkich zdań złożonych), rozróżnianie na inskrypcjach dwóch typów pisma tzn. majuskuły i minuskuły, zapoznanie studenta z podstawowymi
skrótami stosowanymi w inskrypcjach;
celem kulturowo- poznawczym jest zdobycie podstawowej wiedzy z zakresu kultury antycznej, jej pozostałości w postaci inskrypcji, napisów, sentencji (w tym sentencji umieszczanych na budynkach religijnych
i obiektach sakralnych), odczytywanie minuskuły i majuskuły, nabycie umiejętności rozwijanie niektórych
(w tekstach z zakresu łaciny kościelnej) abrewiatur.
Treści kształcenia:
I. Językowo-gramatyczne:
1. alfabet łaciński (różnice i podobieństwa wobec alfabetu polskiego);
2. zasady wymowy i normy akcentuacyjne wyrazów łacińskich;
3. zaimki osobowe i dzierżawcze;
4. nomenklatura gramatyczna (koniugacje, deklinacje, liczba, rodzaj, czasy, strona, tryb);
5. podział czasowników na koniugacje, podział rzeczowników i przymiotników na deklinacje;
6. odmiana w czasie praesens czasowników czterech koniugacji;
7. odmiana w czasie praesens, imperfectum, futurum primum czasownika „być”(esse);
8. odmiana rzeczowników i przymiotników dekl. I i II;
9. wykazy podstawowych rzeczowników i czasowników z zakresu łaciny kościelnej (np. Deus,
dominus, agnus, populus, ecclesia, sanctus, aeternus etc.);
10. budowa zdania łacińskiego: pojedynczego, krótkich zdań złożonych (ze spójnikiem „et”);
11. liczebniki i ich łaciński zapis (od 1–100);
II. Kulturowo-poznawcze:
1. prezentacja najbardziej popularnych sentencji łacińskich;
2. typy i rodzaje pisma łacińskiego ze szczególnym uwzględnieniem majuskuły i minuskuły;
3. prezentacja przykładowych inskrypcji:
- wykorzystanie inskrypcji z Kolonii (Muzeum Sztuki Rzymskiej) - materiał własny prowadzącej;
- inskrypcje wawelskie (ogląd i tłumaczenie inskrypcji w czasie zwiedzania);
- inskrypcje na innych budowlach (kościoły) i budynkach Krakowa (ogląd i tłumaczenie inskrypcji w czasie zwiedzania);
4. rozwijanie skrótów np. zgromadzeń, stowarzyszeń;
- abrewiatury w nazewnictwie kościelnym - wykaz podstawowego słownictwa łaciny kościelnej
podlegającego skróceniom;
5. rozczytywanie inskrypcji łacińskich np. na budynkach sakralnych Rzymu;
6. podstawowe modlitwy łacińskie (Ave Maria, Pater noster, Credo, Agnus Dei, znak krzyża);
Efekty kształcenia:
WIEDZA
Student:
I.
1. zna alfabet oraz zasady wymowy i akcentuacji;
2. odróżnia w tekście łacińskim formy rzeczowników, zaimków, przymiotników, czasowników;
3. identyfikuje w jednolitym tekście łacińskim zdania pojedyncze i krótkie zdania złożone;
4. potrafi wskazać podmiot i orzeczenie zdania oraz dopełnienie bliższe;
5. rozpoznaje przynależność form do deklinacji (I i II) oraz do koniugacji (I–IV);
6. zna liczebniki główne od 1–100 wraz z ich zapisem łacińskim;
II.
1. posiada znajomość podstawowego słownictwa z zakresu łaciny kościelnej;
2. rozpoznaje różne typy pisma łacińskiego ze wskazaniem na minuskułę i majuskułę;
3. zna najczęściej używane i przytaczane w tekstach sentencje łacińskie;
4. identyfikuje w inskrypcjach łacińskich poszczególne wyrazy;
5. posiada wiedzę dotycząca skrótów i abrewiatur;
6. zna lokalizację inskrypcji łacińskich w Krakowie, Rzymie etc;
III.
1. posiada znajomość podstawowych modlitw.
UMIEJĘTNOŚCI
Student:
I.
1. potrafi wdrożyć do odczytywanego tekstu zasady wymowy i akcentuacji.
2. porządkuje i tłumaczy formy rzeczowników, zaimków, przymiotników i czasowników zgodnie
z ich formą gramatyczną.
3. przeprowadza analizę zdania łacińskiego i decyduje o jego strukturze (zdanie pojedyncze lub
złożone)
4. sporządza przekład podmiotu i orzeczenia zdania, łączy je ze sobą tłumaczy oraz dopełnienie
bliższe (ew. dopełnia dalsze i okoliczniki).
5. dokonuje przekładu zgodnie z przynależnością do deklinacji i koniugacji.
6. właściwie odczytuje liczebniki wykorzystując wiedze dotycząca ich łacińskiego zapisu.
II.
1. wykorzystuje znajomość słownictwa z zakresu łaciny kościelnej do opracowania tłumaczenia.
2. odczytuje krótkie teksty zapisane minuskułą lub majuskułą.
3. analizuje i interpretuje sentencje łacińskie.
4. porządkuje wyrazy i zdania w inskrypcjach, łączy ze sobą w związki gramatyczne i merytoryczne.
5. dostrzega w tekście i wykorzystuje w przekładzie znajomość norm skrótów i abrewiatur, potrafi
je rozwijać w pełne wyrazy.
6. przeprowadza przekład inskrypcji i napisów na wybranych budowlach sakralnych (wewnątrz
kościołów, napisów na zewnętrznych ścianach).
III.
1.Wykorzystuje znajomość modlitw w analizowanych tekstach i ubogaca nimi swoją życie religijne.
KOMPETENCJE
Student:
1. aktywnie współpracuje z grupą przy wykonywaniu zadań;
2. nabiera odpowiedzialności za wykonywana pracę w aspekcie indywidualnym i zespołowym;
3. dba o szczegóły drobiazgowej i żmudnej pracy (translacja);
4. uczy się odpowiedzialnego wyrażania opinii i decydowania o ostatecznym wyniku pracy;
5. uwrażliwia się na opinie innych osób z którymi współpracuje.
Metody i narzędzia dydaktyczne:
1. wykład;
2. wykład z prezentacją multimedialną (rzutnik, tablica multimedialna, strony internetowe);
3. ćwiczenia audytoryjne (wspólne omawianie i analizowanie prezentowanych zagadnień, rozwiązywanie ćwiczeń i zadań przy udziale prowadzącego);
4. praca indywidualna studenta;
5. praca grupowa;
praca z podręcznikiem;
praca z materiałami własnymi prowadzącego;
analiza inskrypcji, teksów;
ogląd inskrypcji na budowlach sakralnych (analiza wybranych przykładów tablic nagrobnych
i pamiątkowych)- zajęcia „w terenie”;
10. dyskusje, konsultacje.
Sposoby sprawdzania i warunki zaliczenia:
1. ocenianie ciągłe przygotowania studenta do zajęć i ćwiczeń;
2. ocenianie ciągłe pracy studenta na zajęciach;
3. dwa lub trzy zapowiedziane kolokwia trwające od 20 do 40 minut;
4. w razie nieusprawiedliwionej nieobecności na zapowiedzianym kolokwium, student ma obowiązek zgłoszenia się na dyżur prowadzącego w celu napisania zaległego testu;
5. w razie usprawiedliwionej nieobecności na zapowiedzianym teście, student ma obowiązek zgłoszenia się na dyżur prowadzącego w celu napisania zaległego kolokwium, przedstawiając pisemne usprawiedliwienie swojej nieobecności (lekarskie, sądowe lub uczelniane);
6. obowiązek frekwencji: dopuszczalna jest dwukrotna nieobecność na zajęciach (z jakiegokolwiek
powodu); w razie większej liczby nieobecności niż dwie w semestrze, każda następna winna być
usprawiedliwiona. W przypadku braku takiego usprawiedliwienia student zostaje zobowiązany
do wykonania dodatkowej pracy.
6.
7.
8.
9.
Ocena podsumowująca semestr (ZO) jest oparta na ocenach uzyskanych z kolokwiów oraz na
ocenie wynikającej z ciągłego oceniania pracy studenta na zajęciach.
Lektury podstawowe:
Salomonowicz- Górska I. Język łaciński dla teologów, Katowice 2006.
Materiały własne prowadzącego.
Korpanty J., Mały słownik łacińsko- polski, Warszawa 1992 (i późniejsze).
Lektury uzupełniające:
Porębski Stanisław Andrzej, Paleografia łacińska, Warszawa 1997.
Perzanowski Zbigniew, Corpus Inscriptionum Poloniae, zeszyt I- Katedra krakowska na Wawelu,
Kraków 2002.
Winiarczyk M., Sigla Latina in libris impressis occurrentia, Wrocław 1995.