PORÓWNANIE WARTOŚCI POMIARÓW GRUBOŚCI SŁONINY I

PORÓWNANIE WARTOŚCI POMIARÓW GRUBOŚCI SŁONINY I

YWNO
3(44)Supl., 2005
STANISŁAW WAJDA, RAFAŁ WINARSKI, KAROL BORZUTA
PORÓWNANIE WARTO CI POMIARÓW GRUBO CI SŁONINY
I MI NIA NAJDŁU SZEGO GRZBIETU UZYSKANYCH
PRZY ZASTOSOWANIU URZ DZE DO KLASYFIKACJI
TUSZ WIEPRZOWYCH
Streszczenie
Badania przeprowadzono na 286 tuszach tuczników, pochodz cych z zaplecza surowcowego
Zakładów Mi snych Morliny koło Ostródy (62 tusze), Łmeat w Łukowie (93 tusze) i Prime Food w
Przechlewie (131 tusz). W pracy okre lano grubo słoniny oraz mi nia najdłu szego grzbietu za
pomoc dwóch typów urz dze : I - Sydel CGM i SFK Ultra-Fom 300, II - suwmiarki.
Wykazano, e niezale nie od miejsca wykonania pomiaru oraz masy tuszy, rednia grubo słoniny
zmierzona suwmiark była wi ksza o około 2 mm ni grubo słoniny okre lona aparatem optycznoigłowym CGM. Natomiast przy pomiarze wysoko ci mi nia najdłu szego grzbietu uzyskano odwrotne
zale no ci, gdy uzyskane warto ci były o około 2 mm ni sze przy pomiarze wykonanym suwmiark .
Współczynniki korelacji mi dzy pomiarami grubo ci słoniny wykonanymi za pomoc suwmiarki i
wykorzystaniu urz dzenia CGM były wysokie i wynosiły od r = 0,90 do r = 0,94. Z kolei z pomiarów
grubo ci mi nia najdłu szego grzbietu obliczone współczynniki korelacji były ni sze i miały warto ci w
przedziale od r = 0,63 do r = 0,78.
Z porównania pomiarów grubo ci słoniny wykonanych suwmiark i aparatem Ultra-Fom 300 wynika,
e rednia grubo słoniny była wi ksza o około 1 mm przy wykorzystaniu urz dzenia Ultra-Fom 300.
Natomiast przy pomiarze grubo ci mi nia najdłu szego grzbietu uzyskano odwrotne zale no ci, gdy
wyniki pomiaru suwmiark były wi ksze o około 5 mm. Współczynniki korelacji pomi dzy pomiarami
grubo ci słoniny wykonanymi suwmiark i aparatem Ultra-Fom 300 były wysokie i wynosiły od r = 0,88
do r = 0,92. W przypadku pomiarów grubo ci mi nia najdłu szego grzbietu warto ci współczynników
korelacji były ni sze i zawierały si w przedziale od r = 0,50 do r = 0,66.
Słowa kluczowe: tusza wieprzowa, pomiar grubo ci słoniny, pomiar grubo ci mi nia
Prof. dr hab. S. Wajda, mgr in . R. Winarski, Katedra Towaroznawstwa Surowców Zwierz cych, Wydz.
Bioin ynierii Zwierz t, Uniwersytet Warmi sko-Mazurski, ul. M. Oczapowskiego 5, 10-718 Olsztyn, dr
hab. K. Borzuta, Instytut Przemysłu Mi snego i Tłuszczowego, Dział Surowcowo-In ynieryjny w
Poznaniu, ul. Głogowska 239, 60-111 Pozna .
PORÓWNANIE WARTO CI POMIARÓW GRUBO CI SŁONINY I MI
NIA NAJDŁU SZEGO...
213
Wprowadzenie
Obecnie w Polsce, do obiektywnej klasyfikacji tusz wieprzowych w systemie
EUROP dopuszczone jest stosowanie dwóch typów urz dze r cznych tj. du skiego
choirometru Ultra-Fom 300 i francuskiego aparatu optyczno-igłowego CGM. Podczas
przeprowadzonej procedury atestacji [6, 7, 8] potwierdzono, e aparaty te spełniaj
unijny wymóg dotycz cy dopuszczalnego bł du szacowania procentowej zawarto ci
mi sa w tuszach wieprzowych, wynosz cego 2,5% [15]. Niemniej jednak interesuj ce
jest, jaka ró nica wyst puje podczas pomiarów grubo ci słoniny i mi nia
najdłu szego z wykorzystaniem wy ej wymienionych urz dze , w porównaniu z
pomiarami wykonanymi w tych samych punktach tuszy z wykorzystaniem suwmiarki.
Celem niniejszej pracy było okre lenie ró nic oraz bł dów popełnianych podczas
aparaturowych pomiarów grubo ci słoniny i mi nia najdłu szego grzbietu.
Materiał i metody bada
Niniejszy eksperyment towarzyszył pracom wykonanym w ramach realizacji
projektu pt.: „Dostosowanie systemu klasyfikacji tusz zwierz t rze nych EUROP do
wymaga
Unii Europejskiej” [4]. Materiał do bada
stanowiły specjalnie
wyselekcjonowane tusze tuczników (286 szt.), pochodz ce z zaplecza surowcowego
Zakładów Mi snych w Łukowie (93 tusze), Morlinach (62 tusze) oraz w Przechlewie
(132 tusze). Dobór tusz do realizacji projektu miał na celu mo liwie najdokładniejsze
odzwierciedlenie istniej cej w naszym kraju populacji tuczników, st d te poprzedzony
został szerokimi badaniami stanu otłuszczenia tusz, które obj ły ponad 14 tysi cy
tuczników ubijanych w ró nych zakładach mi snych na terenie całej Polski [5, 9].
Po uboju i obróbce poubojowej na tuszach wykonywano pomiary grubo ci
słoniny i grubo ci mi nia najdłu szego grzbietu za pomoc urz dze Ultra–Fom 300
oraz CGM. Wychłodzone tusze pochodz ce z zaplecza Zakładów Mi snych w
Łukowie oraz w Przechlewie przewo ono w autochłodniach do Zakładów Mi snych
Morliny. Nast pnie lewe półtusze poddawane były podziałowi według metodyki
Walstry i Merkusa [17], obowi zuj cej w krajach UE przy atestacji urz dze do
szacowania zawarto ci mi sa w tuszach wieprzowych.
W trakcie podziału półtusz pol dwice przecinano za ostatnim kr giem
piersiowym oraz mi dzy 3. i 4. kr giem piersiowym, odliczaj c od tyłu. Na
uzyskanych w ten sposób przekrojach, w punktach odpowiadaj cym wcze niejszym
pomiarom aparaturowym, zmierzono za pomoc suwmiarki grubo słoniny i mi nia
najdłu szego grzbietu.
W obliczeniach statystycznych uzyskane wyniki bada podzielono w zale no ci
od masy tuszy na dwie grupy, tj. tusze o masie od 60 do 80 kg (157 szt.) i od 80,1 kg
do 120 kg (129 szt.). W obliczeniach uwzgl dniano warto ci rednie i odchylenia
214
Stanisław Wajda, Rafał Winarski, Karol Borzuta
standardowe badanych cech. Ponadto obliczano współczynniki korelacji pomi dzy
pomiarami grubo ci słoniny i mi nia najdłu szego grzbietu, okre lonymi za pomoc
urz dze CGM i Ultra-Fom 300, a pomiarami wykonanymi suwmiark . W
obliczeniach posłu ono si programem Statistica w wersji 5.5 PL.
Wyniki i dyskusja
rednia masa uwzgl dnionych w badaniach tusz z przedziału powy ej 80,1 kg
wynosiła 87,18 kg, a z przedziału 60-80 kg, 73,01 kg. Natomiast rednia masa
wszystkich tusz obj tych eksperymentem wynosiła 79,33 kg i była o ponad 5 kg
mniejsza od masy tusz podawanej przez Lisiaka i Borzut [12] w monitoringu
mi sno ci tusz tuczników pogłowia masowego, poddawanych ubojowi w I kwartale
2003 roku i klasyfikowanych według systemu EUROP. Odchylenie standardowe w
obu przedziałach wagowych było zbli one i wynosiło około 5 kg, natomiast po
uwzgl dnieniu wszystkich badanych tusz było wy sze i wynosiło 8,79 kg.
redni procentowy udział mi sa w tuszy kształtował si na poziomie 52,85%.
Mi sno tusz obj tych do wiadczeniem była wi c wy sza o około 2% od mi sno ci
podawanej w monitoringu przez Lisiaka i Borzut [13]. Tak e o około 2% wy sza była
rednia mi sno tusz z przedziału 60-80 kg w stosunku do redniej mi sno ci
uzyskanej w grupie tusz o masie powy ej 80,1 kg. Odchylenia standardowe w tej
grupie kształtowały si na zbli onym poziomie i wynosiły około 5%.
Głównym celem niniejszych bada było omówienie ró nic, jakie wyst puj
podczas okre lania grubo ci słoniny i mi nia najdłu szego grzbietu, przy
wykorzystaniu urz dze Ultra-Fom 300 i CGM oraz pomiarów wykonywanych
suwmiark . Analizuj c wyniki za podstaw przyj to wyniki bada Borzuty [3], który
stwierdził, e podczas okre lania mi sno ci tusz schłodzonych nale y uwzgl dnia
skurcz chłodniczy, wynosz cy od ok. 7 do 9% w przypadku słoniny i ok. 5,5% –
mi nia najdłu szego grzbietu.
W pierwszej kolejno ci omówione zostan ró nice pomi dzy pomiarami grubo ci
słoniny i mi nia najdłu szego grzbietu okre lonymi suwmiark oraz urz dzeniem
CGM francuskiej firmy Sydel. Konstrukcj tego aparatu opracowano w latach 90.,
wykorzystuj c najnowocze niejsz technik elektroniczn [11]. Sonda optyczna
choirometru CGM, przechodz c przez słonin grzbietow i mi sie najdłu szy
grzbietu dokonuje ponad 5000 pomiarów jasno ci tkanek. Analiza tych danych
pozwala urz dzeniu oceni grubo słoniny i mi nia, a nast pnie z równania regresji
obliczy procentow zawarto mi sa chudego w tuszy oraz wskaza odpowiedni
klas EUROP.
W tab. 1. przedstawiono warto ci rednie oraz odchylenie standardowe pomiarów
grubo ci słoniny wykonywanych suwmiark oraz aparatem CGM. Zarówno warto ci
pomiarów wykonanych suwmiark , jak i przy wykorzystaniu aparatu CGM były
PORÓWNANIE WARTO CI POMIARÓW GRUBO CI SŁONINY I MI
NIA NAJDŁU SZEGO...
215
wy sze o około 2 mm na przekroju tuszy miedzy 3 a 4 kr giem piersiowym, licz c od
ko ca odcinka piersiowego, ni na przekroju za ostatnim kr giem piersiowym.
Natomiast wzrost masy tusz o około 14 kg powodował wzrost grubo ci słoniny o około
5 mm. Badania innych autorów potwierdzaj zauwa ony wzrost grubo ci słoniny w
tuszach wraz ze wzrostem masy tuczników [10, 16].
Porównuj c natomiast pomiary słoniny wykonane przy u yciu aparatu CGM z
pomiarami wykonanymi za pomoc suwmiarki stwierdzono, e warto ci okre lone za
pomoc choirometru były o około 2 mm mniejsze ni uzyskane z pomiarów suwmiark
(tab. 1). Dotyczyło to wyników uzyskanych na obu przekrojach tusz. Stwierdzon
ró nic w pomiarach powinno si uwzgl dni przy opracowywaniu nowych urz dze
tego typu. Wy sze warto ci odchylenia standardowego uzyskano w przypadku
pomiarów grubo ci słoniny mierzonych suwmiark ni przy wykorzystaniu urz dzenia
CGM.
W badaniach obliczano tak e współczynniki korelacji pomi dzy pomiarami
grubo ci słoniny wykonanymi suwmiark
i urz dzeniem CGM. Warto ci
współczynników korelacji miedzy tymi pomiarami były wysokie i zawierały si w
przedziale od r = 0,90 do r = 0,94. Nieznacznie wy sze współczynniki korelacji
uzyskano z pomiarów grubo ci słoniny wykonanych na przekroju pomi dzy 3 i 4
kr giem piersiowym, licz c od ko ca odcinka piersiowego, ni na przekroju za
ostatnim kr giem piersiowym. Wy sze warto ci współczynników korelacji
stwierdzono te w odniesieniu do tusz ci szych.
Urz dzeniem CGM mierzy si równie grubo mi nia najdłu szego grzbietu
(tab. 1). Porównuj c wyniki pomiarów tego mi nia, zmierzone obiema metodami,
stwierdzono, e zarówno przy u yciu suwmiarki, jak i aparatu CGM, grubo mi nia
była wi ksza na przekroju za ostatnim kr giem piersiowym, ni na przekroju mi dzy 3.
i 4. kr giem piersiowym, licz c od ko ca odcinka piersiowego. Ró nica ta wynosiła
nawet do 5 mm. Ponadto stwierdzono, e warto ci pomiarów grubo ci mi nia
uzyskane przy u yciu aparatu CGM były rednio o 1 mm wi ksze w stosunku do
pomiarów wykonanych suwmiark . W przypadku pomiarów suwmiark stwierdzono
natomiast nieznacznie wy sze warto ci odchylenia standardowego. Stwierdzono tak e,
e grubo mi nia najdłu szego grzbietu była wi ksza w tuszach o wy szej masie, co
potwierdzaj wcze niejsze badania innych autorów [1, 14].
Warto ci współczynnika korelacji miedzy pomiarami grubo ci mi nia
najdłu szego grzbietu wykonanymi suwmiark i aparatem CGM były ni sze od
uzyskanych w przypadku pomiarów grubo ci słoniny (od r = 0,63 do r = 0,78). Wy sze
warto ci współczynnika korelacji uzyskano z pomiarów wykonywanych na przekroju
pomi dzy 3. i 4. kr giem piersiowym, odliczaj c od ko ca odcinka piersiowego, ni na
przekroju za ostatnim kr giem piersiowym.
216
Stanisław Wajda, Rafał Winarski, Karol Borzuta
Tabela 1
Porównanie dokładno ci pomiarów grubo ci słoniny i mi nia najdłu szego grzbietu (m. longissimus
dorsi) wykonanych przy u yciu suwmiarki i choirometru optyczno–igłowego Sydel CGM.
Comparison of the thickness measurement accuracy of fat and of longissimus dorsi muscle taken using a
slide caliper and a ‘Sydel CGM’ optical-needle choirometr.
Rodzaj i miejsce pomiaru
Kind and place of
a measurement taken
Grubo słoniny na wysoko ci
ostatniego kr gu piersiowego1
Fat thickness at a level of the last
thoracic vertebrae1
Grubo słoniny na wysoko ci 3. i
4. kr gu piersiowego1, licz c od
ko ca odcinka piersiowego1
Fat thickness at a level between
the 3rd and the 4th thoracic
vertebrae1, counting from the end
part of the breast section 1
Grubo mi nia LD na
wysoko ci ostatniego kr gu
piersiowego1
LD muscle thickness at a level of
the last thoracic vertebrae1
Grubo mi nia LD na
wysoko ci na wysoko ci 3. i 4.
kr gu piersiowego, licz c od
ko ca odcinka piersiowego1
LD muscle thickness at a level
between the 3rd and the 4th
thoracic vertebrae, counting from
the end part of the breast section 1
Suwmiarka
Slide caliper
[mm]
Miara statystyczna
Statistical measure
x
s / SD
Współczynnik
korelacji (r)
Correlation
Miara statystyczna
factor (r)
Statistical measure
x
s / SD
60-80
15,541**
5,835
13,599
4,188
0,90A
80,1-120
20,341**
7,840
17,566
5,167
0,92A
60-120
17,706**
7,209
15,388
5,050
0,92A
60-80
18,070
6,379
16,853
5,193
0,93A
80,1-120
23,295*
7,955
21,349
6,383
0,94A
60-120
20,427**
7,582
18,888
6,173
0,94A
60-80
54,866
8,373
55,391
8,896
0,71A
80,1-120
60,543
8,256
61,729
6,415
0,63A
60-120
57,427
8,774
58,260
8,469
0,71A
60-80
49,611
7,738
51,321
8,107
0,77A
80,1-120
54,806
7,210
56,744*
6,721
0,75A
60-120
51,955**
7,927
53,775
7,972
0,78A
Masa tusz
Weight of
carcass
[kg]
CGM
[mm]
Obja nienia: / Explanatory notes:
1
– pomiar wykonany 6 cm od linii podziału tuszy na półtusze / the measurement taken 6 cm from the
division line dividing the carcass into half-carcasses
*
- ró nice statystycznie istotne przy P 0,05 / statistically significant differences at P 0.05
**
- ró nice statystycznie istotne przy P 0,01** / statistically significant differences at P 0.01
A
- warto ci obliczonych współczynników korelacji statystycznie istotne przy P 0,01 / values of the
calculated correlation factors which are statistically significant at P 0.01.
PORÓWNANIE WARTO CI POMIARÓW GRUBO CI SŁONINY I MI
NIA NAJDŁU SZEGO...
217
Drugim aparatem, którego pomiary grubo ci słoniny i mi nia najdłu szego
grzbietu były porównywane z pomiarami suwmiark był Ultra-Fom 300, du skiej
firmy SFK. Urz dzenie to zostało wprowadzone na rynek w roku 2000, w celu
zast pienia dotychczas wykorzystywanych w zakładach ubojowych r cznych
choirometrów ultrad wi kowych [2]. W aparacie Ultra-Fom 300 zrezygnowano ze
znanej z wcze niejszych konstrukcji pojedynczej głowicy pomiarowej, na rzecz
nowego, unikalnego systemu zło onego z 64 przetworników ultrad wi kowych,
rozmieszczonych na odcinku o długo ci 5 cm. Warto ci pomiarów słoniny i mi nia
uzyskuje si dzi ki zawansowanemu oprogramowaniu, na podstawie oceny danych
pochodz cych z wielu punktów pomiarowych. Nast pnie obliczana jest procentowa
zawarto mi sa w tuszach.
W tab. 2. zamieszczono warto ci rednie oraz odchylenie standardowe pomiarów
grubo ci słoniny oraz grubo ci mi nia najdłu szego grzbietu wykonanych suwmiark
i choirometrem Ultra-Fom 300. Warto ci pomiarów grubo ci słoniny wykonane na
wysoko ci pomi dzy 3. i 4. kr giem piersiowym, były rednio o 2 mm wi ksze od
warto ci uzyskanych z pomiarów na wysoko ci ostatniego kr gu piersiowego.
Prawidłowo t stwierdzono zarówno przy wykonywaniu pomiarów suwmiark , jak i
aparatem Ultra-Fom 300. Porównuj c
pomiary wykonane dwiema metodami
stwierdzono e rednie warto ci grubo ci słoniny były wi ksze o około 2 mm przy
u yciu aparatu Ultra-Fom 300 ni mierz c suwmiark . Z kolei odchylenie standardowe
kształtowało si odwrotnie – wy sz warto uzyskano z pomiarów wykonanych
suwmiark .
Warto ci współczynników korelacji pomi dzy pomiarami grubo ci słoniny były
wysokie i znajdowały si w przedziale od r = 0,88 do r = 0,92. Nieznacznie wy sze
współczynniki korelacji uzyskano z pomiarów grubo ci słoniny na przekroju za
ostatnim kr giem piersiowym ni na wysoko ci pomi dzy 3. i 4. kr giem piersiowym,
licz c od ko ca odcinka piersiowego.
Z analizy pomiarów grubo ci mi nia najdłu szego grzbietu wykonanych dwiema
metodami wynika z kolei, e wy sze rednie warto ci uzyskano na przekroju za
ostatnim kr giem piersiowym. Ró nica ta była wy sza z pomiarów wykonanych
suwmiark ni z pomiarów przy u yciu aparatu Ultra-Fom 300.
Porównuj c rednie warto ci pomiarów grubo ci mi nia najdłu szego grzbietu
okre lone suwmiark i aparatem Ultra-Fom 300 stwierdzono, e ró nica była
stosunkowo du a: warto ci rednie z pomiarów suwmiark były wy sze o około 5 mm,
od wyników wskazanych przez urz dzenie. Tak e warto ci odchylenia standardowego
pomiarów wykonanych suwmiark były o około 1 mm wy sze od odpowiadaj cych im
wyników z aparatu Ultra-Fom 300.
Współczynnik korelacji pomi dzy grubo ci mi nia najdłu szego grzbietu
okre lon choirometrem Ultra-Fom 300 i suwmiark był ni szy ni w przypadku
218
Stanisław Wajda, Rafał Winarski, Karol Borzuta
pomiarów grubo ci słoniny. Warto ci zawierały si w przedziale od r = 0,50 do r =
0,66. Wy sze warto ci współczynnika korelacji uzyskano z pomiarów wykonanych na
wysoko ci ostatniego kr gu piersiowego ni pomi dzy 3. i 4. kr giem piersiowym.
Tabela 2
Porównanie dokładno ci pomiarów grubo ci słoniny i mi nia najdłu szego grzbietu (m. longissimus
dorsi) wykonanych przy u yciu suwmiarki i choirometru ultrad wi kowego SFK Ultra–Fom 300.
Comparison of the thickness measurement accuracy of fat and of longissimus dorsi muscle taken using a
slide caliper and a ‘SFK Ultra-Fom 300’ ultrasonic choirometr.
Rodzaj i miejsce pomiaru
Kind and place
of a measurement taken
Grubo słoniny na wysoko ci
ostatniego kr gu piersiowego2
Fat thickness at a level of the last
thoracic vertebrae 2
Grubo słoniny na wysoko ci 3. i
4. kr gu piersiowego2, licz c od
ko ca odcinka piersiowego1
Fat thickness at a level between
the 3rd and the 4th thoracic
vertebrae2, counting from the end
part of the breast section 1
Grubo mi nia LD na wysoko ci
ostatniego kr gu piersiowego,
licz c od ko ca odcinka
piersiowego2
LD muscle thickness at a level of
the last thoracic vertebrae,
counting from the end part of the
breast section 2
Grubo mi nia LD na wysoko ci
3. i 4. kr gu piersiowego, licz c
od ko ca odcinka piersiowego2
LD muscle thickness at a level
between the 3rd and the 4th
thoracic vertebrae, counting from
the end part of the breast section2
Masa tusz
Weight of
carcass
[kg]
Suwmiarka
Ultra-Fom 300
Slide caliper
Współczynnik
[mm]
korelacji (r)
[mm]
Correlation
Miara statystyczna Miara statystyczna
factor (r)
Statistical measure Statistical measure
x
x
s/SD
s/SD
60-80
13,981
5,486
15,338*
4,737
0,92A
80,1-120
18,457
7,398
19,098
6,097
0,89A
60-120
16,000
6,785
17,040*
5,702
0,91A
60-80
15,885
5,757
16,971
4,937
0,89A
80,1-120
20,837
7,542
20,367
5,853
0,88A
60-120
18,119
7,056
18,508
5,622
0,90A
60-80
57,108**
8,991
51,826
8,156
0,66A
80,1-120
62,287**
7,244
54,585
6,382
0,55A
60-120
59,444**
8,630
53,075
7,520
0,64A
60-80
52,611*
8,889
50,358
8,723
0,63A
80,1-120
57,651**
7,448
52,875
7,533
0,50A
60-120
54,885**
8,630
51,497
8,287
0,60A
Obja nienia: / Explanatory notes:
2
– pomiar wykonany 7 cm od linii podziału tuszy na półtusze / the measurement taken 7 cm from the
division line dividing the carcass into half-carcasses;
PORÓWNANIE WARTO CI POMIARÓW GRUBO CI SŁONINY I MI
NIA NAJDŁU SZEGO...
219
*
- ró nice statystycznie istotne przy P 0,05 / statistically significant differences at P 0,05
- ró nice statystycznie istotne przy P 0,01** - statistically significant differences at P 0,01
A
- warto ci obliczonych współczynników korelacji statystycznie istotne przy P 0,01 / values of the
calculated correlation factors which are statistically significant at P 0.01
**
Wnioski
1. Z porównania pomiarów wykonanych suwmiark i za pomoc urz dzenia CGM
wynika, e niezale nie od miejsca wykonania pomiaru oraz masy tuszy, rednia
grubo słoniny mierzona suwmiark była wi ksza o około 2 mm od okre lonej
przy u yciu aparatu optyczno–igłowego CGM. Natomiast z pomiarów grubo ci
mi nia najdłu szego grzbietu uzyskano odwrotne zale no ci, tj. ni sze o około 2
mm warto ci stwierdzono przy pomiarze suwmiark . Współczynniki korelacji
mi dzy pomiarami grubo ci słoniny wykonanymi suwmiark i przy wykorzystaniu
urz dzenia CGM były wysokie i wynosiły od r = 0,90 do r = 0,94. Ni sze warto ci
współczynników korelacji uzyskano z pomiaru grubo ci mi nia najdłu szego
grzbietu ( r = 0,63 do r= 0,78).
2. Na podstawie porównania wyników pomiarów grubo ci słoniny wykonanych przy
u yciu suwmiarki i aparatu Ultra-Fom 300 mo na stwierdzi , e wy sze o około 1
mm warto ci uzyskano z pomiarów urz dzeniem. Z kolei z pomiarów grubo ci
mi nia najdłu szego grzbietu zale no ci kształtowały si w odwrotny sposób:
wi ksz rednio o około 5 mm grubo mi nia stwierdzono przy pomiarach
suwmiark . Warto ci współczynników korelacji pomi dzy pomiarami grubo ci
słoniny wykonanymi suwmiark oraz z wykorzystaniem urz dzenia Ultra-Fom 300
były wysokie i wynosiły od r = 0,88 do r = 0,92. Ni sze warto ci współczynników
uzyskano natomiast pomi dzy pomiarami grubo ci mi nia najdłu szego grzbietu:
od r = 0,50 do r = 0,66.
Literatura
[1]
[2]
[3]
[4]
[5]
[6]
Bochno R. Lewczuk A.: Jako rze na tusz wieprzowych i wyniki tuczu w zale no ci od ci aru
ubojowego tuczników. Gosp. Mi s., 1976, 5, 21-24.
Boruta M.: SFK Technology w Polsce Gosp. Mi s., 2003, 9, 81-82.
Borzuta K.: Badania nad przydatno ci ró nych metod szacowania mi sno ci do klasyfikacji tusz
wieprzowych w systemie EUROP. Rocz. Inst. Przem. Mi s. i Tłuszcz. 1998, XXXV/2, 5-84.
Borzuta K.: Plan uporz dkowania systemu klasyfikacji tusz EUROP w Polsce. Trzoda Chlewna,
2002, 8-9, 39-40.
Borzuta K., Borys A., Grze kowiak E., Wajda S., Strzelecki J., Lisiak D.: Zmienno warto ci
rze nej i jako mi sa tuczników ze skupu letniego 2002. Rocz. Inst. Przem. Mi s. i Tłuszcz., 2003,
XL, 5-11.
Borzuta K., Hoen Ø., Lisiak D.: Dostosowanie systemu klasyfikacji do standardów Unii
Europejskiej. Gosp. Mi s., 2004, 2, 10-13.
220
[7]
[8]
[9]
[10]
[11]
[12]
[13]
[14]
[15]
[16]
[17]
Stanisław Wajda, Rafał Winarski, Karol Borzuta
Borzuta K., Hoen Ø., Lisiak D.: System klasyfikacji tusz wieprzowych w Polsce w przededniu
akcesji do Unii Europejskiej. Trzoda Chlewna, 2004, 1, 50-54.
Decyzja Komisji UE z dn. 11 marca 2005 [modyfikowana jako dokument nr C (2005) 552],
zatwierdzaj ca metody klasyfikacji tusz wieprzowych w Polsce.
Grze kowiak E., Borzuta K., Strzelecki J., Wajda S.: Badanie zmienno ci stopnia umi nienia i
otłuszczenia surowca wieprzowego w wybranych zakładach mi snych kraju. Rocz. Inst. Przem.
Mi s. i Tłuszcz., 2002, XXXIX, 67-75.
Ko win-Podsiadła M., Krz cio E., Antosik K., Zybert A., Włodawiec P.: Ocena przydatno ci
aparatów Ultra-Fom 300 i CGM do szacowania mi sno ci tusz wieprzowych na podstawie
uzyskanej mi sno ci wg metodyki SKURTCH. Trzoda Chlewna, 2000, 10, 56-62.
Komender P.: CGM firmy Sydel – najdokładniejsze urz dzenie do badania mi sno ci. Mieso i
W dliny, 2003, 7, 49.
Lisiak D., Borzuta K.: Wyniki monitoringu mi sno ci tusz tuczników pogłowia masowego
poddanych ubojowi w I kwartale 2003 r. Trzoda Chlewna, 2003, 8-9, 50-53.
Lisiak D., Borzuta K.: Zmiany masy poubojowej i mi sno ci tusz tuczników w okresie stycze 1998
– wrzesie 2002. Gosp. Mi s., 2003, 6, 30-33.
Osi ska Z.: Ocena poubojowa wi bekonowych. Wyd. WSR. Olsztyn 1971.
Rozporz dzenie Komisji (WE) NR 3127/94 z dnia 20 grudnia 1994 r. zmieniaj ce rozporz dzenie
(WE) nr 2967/85 ustanawiaj ce szczegółowe zasady stosowania wspólnotowej skali klasyfikacji
tusz wieprzowych.
Wajda S.: Jako rze na tuczników poddawanych ubojowi przy ró nych ci arach. Zesz. Nauk.
ART Olsztyn, 1973, 2, 133.
Walstra P., Merkus G.S.M.: Procedure of assessment of lean meat percentage as a consequence of
the new EU reference dissection method in pig carcasses classification, 1996, Report ID-DLO
96.014, 1-22.
THE COMPARISON OF MEASURED THICKNESS VALUES OF THE FAT AND THE
LONGISSIMUS DORSI MUSCLE USING DEVICES TO CLASSIFY PIG CARCASSES
Summary
The investigations were performed on 286 pig carcasses received from different sources: a raw meat
facility belonging to the ‘Meat Factory’ at Morliny near Ostróda (62 carcasses), ‘Łmeat’ Company at
Łuków (93 carcasses), and ‘Prime Food’ Company at Przechlewo (131 carcasses). In the paper, the
thickness of fat and of the LD muscle was determined using 2 types of equipment: I - Sydel CGM and
SFK Ultra-Fom 300; II - slide caliper.
It was proved that, irrespective of the place where measurements were taken and of the carcass mass,
the mean thickness of fat measured using the slide caliper was by 2 mm higher than the fat thickness
measured using the ‘CGM’ optical-needle device. However, when measuring the thickness of LD muscle,
inverse correlations were obtained since the values measured were by about 2 mm lower compared with
the measurements taken using the slide caliper. The correlation factors between the fat thickness values
measured by the slide caliper and those measured by the ‘CGM’ apparatus were high, and ranged from r =
0,90 to r = 0,94. As for the values of LD muscle thickness measured, the correlation factors were lower,
and ranged from r = 0,63 to r = 0,78.
On the basis of the fat thickness values measured by the slide calliper and the ‘Ultra-Fom 300’ apparatus,
it was evident that the mean thickness of fat was by about 1 mm higher if the ‘Ultra-Fom 300’ apparatus was
PORÓWNANIE WARTO CI POMIARÓW GRUBO CI SŁONINY I MI
NIA NAJDŁU SZEGO...
221
used. Then again, inverse correlations were obtained when measuring the thickness of the LD muscle, since
the results of measurements taken by the slide calliper were by about 5mm higher. The correlation factors
between the fat thickness values measured by the slide caliper and those measured by the ‘Ultra-Fom 300’
apparatus were high, and ranged from r = 0,88 to r = 0,92. In the case of the LD muscle thickness measured,
the values of correlation factors were lower and, ranged from r = 0,50 to r = 0,66.
Key words: pig carcass, fat thickness measurement, longissimus dorsi muscle thickness measurement