Gmina Olszyna - Związek Gmin Kwisa

Związek Gmin Kwisa
Gmina Olszyna
Gmina Olszyna (powiat lubański) położona jest na Podgórzu Izerskim na północ od Jeziora Złotnickiego i Jeziora
Leśniańskiego, które są sztucznymi zbiornikami wodnymi na rzece Kwisa. Osią gminy jest zachodnia część Obniżenia
Lubomierza, którym płynie Olszówka, lewy dopływ Kwisy. Wzdłuż niej rozciąga się zabudowa miasta Olszyna.
Olszyna jest starą miejscowością, jej początki sięgają pierwszych lat XIII wieku. Przyjąć należy, że rozciągnięta na 9
kilometrów, miejscowość powstała gdy wielu Saksonów, Frankonów i Turyngczyków wyruszało na wschód z
przeludnionych środkowych Niemiec w poszukiwaniu lepszej przyszłości. Korzystając z zaproszeń książąt śląskich i
czeskich, budowali osiedla wzdłuż biegów rzek i dróg. Pierwsze wzmianki o Olszynie pochodzą z 6 listopada 1254,
kiedy po raz pierwszy wzmiankowana jest jako Olsna w kontekście kontraktu dzierżawnego zawartego między
Zakonem Sióstr Św. Marii Magdaleny od Pokuty z Nowogrodźca nad Kwisą a właścicielem zamku Gryf – Wittigo de
Greiffenstein. Od 1848 roku, za sprawą Roberta Rusheweyha, Olszyna stała się ważnym w całych ówczesnych
Niemczech, ale i w Europie i na świecie, ośrodkiem przemysłu meblarskiego. Sławę tej niewielkiej dolnośląskiej
osadzie przyniósł patent na stół rozsuwany uzyskany przez Rusheweyha w 1879 roku. Olszyńskie fabryki meblarskie
Roberta Rusheweyha i Augusta Hainke przetrwały obie wojny światowe, a w nowych czasach już jako Olszyńskie
Fabryki Mebli znane były w całej Polsce jako jeden z czołowych producentów mebli aż do 2008 roku, kiedy ogłoszono
upadłość przedsiębiorstwa. Mimo wszystko do dziś pamięć o tradycjach meblarskich jest wśród mieszkańców bardzo
żywa.
1 stycznia 2005 roku miejscowość Olszyna otrzymała prawa miejskie, będąc wówczas najmłodszym dolnośląskim
miastem. Dziś Olszyna jest siedzibą gminy, w której skład wchodzi dziewięć sołectw. Rozbudowana sieć komunikacji
drogowej umożliwia rozwój turystyki, przemysł oraz drobnej przedsiębiorczości. Z uwagi na bogatą historię zarówno
miasto, jak i przylegające doń sołectwa poszczycić się mogą wieloma zabytkami, wśród których znaleźć można nie
tylko kościoły, zamki i pałace, ale także domy przysłupowe. Okolica wciąż zachwyca pięknem krajobrazu oraz
mnogością urokliwych miejsc.
Od 2006 roku sztandarową imprezą Olszyny jest Międzynarodowy Festiwal Orkiestr Dętych im. Jerzego
Szmajdzińskiego, w którym udział biorą orkiestry z Polski, Niemiec i Czech.
ATRAKCJE GMINY OLSZYNA
Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Św. w Olszynie
To najstarszy zabytek w Olszynie. Pierwsze wzmianki o świątyni katolickiej pochodzą z 1314 w Kronikach Miasta
Gryfowa, gdzie wspomina się, że książę Bolesław IV Rozrzutny (zwany także Hojnym) w tym właśnie roku odsprzedał
prawa patronatu nad Olszyną zwaną wówczas Olsna. W 1520 roku kościół za sprawą proboszcza ks. Vinzenza
Wonscha, a w 1523 roku cała parafia, były już luterańskie. Dopiero 6 kwietnia 1654 roku na mocy Pokoju
Westfalskiego świątynia wróciła do rąk katolickich. Z okresu Reformacji pochodzi m.in. 100-polowy kasetonowy sufit
przedstawiający postaci Chrystusa, Apostołów oraz Anioła Pokoju (1614 rok), a także ołtarz główny, będący fundacją
1
Związek Gmin Kwisa
rodziny von Uechtritz (1652 rok). Wśród zabytkowego wyposażenia wymienić należy m.in. romańską chrzcielnicę, a
także tzw. Ołtarz Oliwny z pocz. XVIII wieku. Do kościoła przylega barokowa dzwonnica, która dobudowana została w
latach 1709-1711 przez ówczesnego właściciela Majątku Zamkowego barona Abrahama Ernsta von Döbschütz. Z
kościołem związane są liczne legendy, m.in. z czasów wojen husyckich.
Kościół pw. św. Józefa Oblubieńca NMP w Olszynie
Druga świątynia ewangelicka w Olszynie po tej, która wybudowana została w latach 1740-1742 w centrum
miejscowości za zgodą króla pruskiego Fryderyka II Wielkiego. Obecny kościół, zbudowany w latach 1895-1897 w
stylu neogotyckim i poświęcony 23 września 1897 roku, powstał w innym miejscu niż pierwszy, na wzgórzu powyżej
Olszówki. Wszystko po to, aby ochronić dom Boży od powodzi, która kilkakrotnie w XIX wieku nawiedziła Olszynę. Od
lipca 1946 roku kościół pełni funkcje katolickiej świątyni parafialnej pw. Św. Józefa Oblubieńca NMP. W kościele
znajdują się zabytkowe ołtarze z XVII i XIX wieku, a także organy firmy Schlag&Söhne ze Świdnicy.
Kościół pw. św. Antoniego Padewskiego w Biedrzychowicach
Kościół w Biedrzychowicach wybudowany został w latach 1654-1656 i pełnił funkcję tzw. Grenzkirche - kościoła
granicznego "Zum Jesusbrunnen". Uczęszczali do niego ewangelicy nie tylko z Biedrzychowic, ale również z Olszyny,
Gryfowa i okolic. Od 1946 roku kościół stał się świątynią katolicką pw. Św. Antoniego. Wewnątrz świątyni zobaczyć
można zabytkowy ołtarz główny, organy, a także doskonale zachowaną kaplicę grobową właścicieli Biedrzychowic w
latach 1668-1787 – rodziny von Schweinitz.
Pałac w Biedrzychowicach
Pierwsze wzmianki o dworze szlacheckim w Biedrzychowicach pochodzą z 1527 roku za czasów kiedy wieś była w
rękach rodziny von Nostitz. W 1702 roku Moritz Christian von Schweinitz przebudował dwór w okazały barokowy pałac.
Jest to okazała trzykondygnacyjna budowla pokryta mansardowym dachem. Do głównego wejścia prowadzi most z
suchą fosą. Budynek otoczony jest pięknym parkiem w stylu angielskim. Właścicielem, którzy przyczynił się do
rozkwitu wsi był baron Aleksander von Minutoli - wielki kolekcjoner dzieł sztuki, posiadający kolekcje szkieł weneckich,
ceramiki egipskiej, etruskiej czy greckiej. Jego zbiory zawierały też mumie i maski afrykańskie. Jako mecenas sztuki
odrestaurował zamek Rajsko nad Jeziorem Złotnickim. Kolejnym właścicielem poprzez małżeństwo z córką Anną był
Joachim von Pfeil und Klein Ellguth, podróżnik i kartograf, odkrywca Niemieckiej Afryki Wschodniej. Obecnie w pałacu
mieści się Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. Marii Konopnickiej.
Zamek Rajsko
Jedni twierdzą, że nigdy w tym miejscu nie powstała żadna warownia, inni - wręcz przeciwnie - zameczek istniał i
funkcjonował jako jedna z granicznych twierdz wchodzących w skład historycznego Okręgu Kwisy. Zgodnie z tradycją
stał tu w średniowieczu dwór myśliwski, który w wyniku rozbudowy przekształcony został w warownię
rycerzy-rabusiów o nazwie Neidburg. Obiekt zniszczony został w 1431 roku przez husytów, a następnie opuszczony
popadł w ruinę. Od pocz. XX wieku do końca II wojny światowej mieściło się tutaj schronisko młodzieżowe, noszące
imię jednego z ostatnich właścicieli biedrzychowickiego majątku - hrabiego Joachima von Pfeil und Klein Ellguth.
Obecnie Zamek Rajsko, po gruntownej restauracji, jest jednym z najpiękniejszych obiektów, które można zwiedzać,
podziwiając wspaniałą panoramę Zalewu Złotnickiego z Zamkiem Czocha na horyzoncie.
Orkiestra Reprezentacyjna Miasta i Gminy Olszyna
Orkiestra Reprezentacyjna Miasta i Gminy Olszyna działa w Olszynie od 2005 roku. Powstała z inicjatywy kapelmistrza
Andrzeja Tomasza Drozdowicza przy bardzo wydatnej pomocy burmistrza Leszka Leśko i wsparciu Rady Miejskiej.
Zespół ten jest formacją o charakterze amatorskim, a tworzą ją muzycy, którzy kochają swoją pasję i wnoszą bardzo
duży wkład w popularyzację kultury muzycznej na Dolnym Śląsku. Orkiestra kultywuje przedwojenne tradycje
muzyczne Olszyny. Orkiestra zabezpiecza wszystkie potrzeby gminy i powiatu lubańskiego w oprawę muzyczną, w
czasie świąt państwowych, kościelnych, świeckich i okolicznościowych. Ponadto systematycznie występuje na terenie
okolicznych powiatów, kraju oraz poza jego granicami dając ok. 50 koncertów rocznie.
Zalew Złotnicki
2
Związek Gmin Kwisa
Zalew Złotnicki - nad brzegami znajdują się ośrodki kolonijno-wczasowe, usytuowane w lasach z dala od zgiełku
miejskiego. Jest to oaza ciszy i spokoju, pobliskie tereny znakomicie nadają się na piesze i rowerowe wycieczki,
amatorzy wędkowania i grzybobrania nie odjadą stąd zawiedzeni. Ośrodki w swoich ofertach zapewniają
organizowanie imprez zgodnie z życzeniami gości. Dogodny dojazd do nich zapewnia dobrze rozwinięta sieć gminnych
dróg. Władze gminne stawiają na turystykę w oparciu o rodzinne atrakcje, ściągające tu spragnionych odpoczynku w
otoczeniu przepięknych terenów.
Tor motocrossowy - Sowia Chata
Motocross niemal już na stałe wpisał się w sportową tradycję ziemi olszyńskiej. Prowadzi go Alchemia Adventure
Sp.zo.o. pod wodzą Jacka Liszkowskiego. Dzięki organizowanym na nim imprezom olszyński tor motocrossowy jest
rozpoznawany nie tylko w Polsce, ale i poza granicami kraju. Tor „Sowia Chata”, dzięki swym walorom, również zyskał
ogromną popularność. Odbywają się na nim międzynarodowe zawody motocrossowych amatorów oraz zawody
country cross. Jego cechy techniczne docenili już sportowcy z całej Europy, a w szczególności zawodnicy z Czech i
Niemiec, dla których motocross jest jedną z ulubionych dziedzin sportowych. Cały tor wytyczony został w naturalnym
zagłębieniu terenowym, co pozwala widzom śledzić każde okrążenie od startu do mety.
3