Pobierz PDF

Ściąga eksperta
Od Tespisa do Szekspira
powstanie teatru zawdzięczamy starożytnym Grekom; pierwsze widowiska obrzędowo-religijne były częścią kultury egipskiej; już 2000 r.
p. n. e. w Egipcie wystawiono widowiska obrzędowo-religijne ze śpiewami, muzyką i tańcami na cześć boga Ozyrysa; teatr wziął swój
początek z obrzędów religijnych ku czci Dionizosa - nazwanych DIONIZJAMI; uczestnicy uroczystości przebierali się w koźle skóry, gdyż
kozła uważano za zwierzę poświęcone temu bogu; przodownik chóru (koryfeusz) intonował pieśń pochwalną zwaną dytyrambem; dialog
między przodownikiem a resztą chóru dał początek dramatowi antycznemu; rozwój dramatu doprowadził m.in. do rozszerzenia tematyki
przedstawień - nie dotyczyły one tylko i wyłącznie dziejów Dionizosa; zmniejszona została również rola chóru na rzecz gry aktorów; ok.
600 p. n. e. jeden z ateńskich twórców imieniem Tespis wprowadził do tego dialogu miedzy koryfeuszem a chórem pierwszego aktora;
drugiego aktora na scenę wprowadził Ajschylos, trzeciego (i zarazem ostatniego w dramacie antycznym) – Sofokles; V w. p.n.e. dramat
antyczny osiągnął szczyt swojego rozwoju
cechy dramatu antycznego: dramat starożytnych Greków opierał się na określonych zasadach i zakazach, których trzymali się wszyscy
antyczni tragediopisarze; reguła trzech jedności (miejsca , czasu i akcji); jedność miejsca - umiejscowieniu akcji i bohaterów tylko w
jednym miejscu; jedność czasu - ograniczała czas trwania tragedii najwyżej do jednej doby; jedność akcji - zawężała treść dramatu tylko
do jednego, głównego wątku; podział na stasimony (pieśni chóru) i epejsodia (dialogi postaci); obecność chóru; zasada decorum tragedii czy eposowi przypisywany był styl „wysoki”, podniosły, kolumnowy, pozbawiony wulgaryzmów i mowy potocznej, z odpowiednimi
postaciami; komedii zaś styl „niski”, bardziej lekki, żartobliwy, niekiedy rubaszny; zasada niezmienności charakteru postaci; aktorami byli
mężczyźni; katharsis; konflikt tragiczny - dwie równorzędne racje; maksymalnie trzech bohaterów na scenie, brak scen zbiorowych;
zasada nieprzedstawiania bezpośrednio scen krwawych
William Szekspir – autor dramatów: Romeo i Julia, Hamlet, Makbet; reformator teatru; zerwał z klasycznymi i rygorystycznymi zasadami
budowy dzieła dramaturgicznego; Szekspir zerwanie z regułą trzech jedności; w dramacie Romeo i Julia wyraźnie widać złamanie zasad
trzech jedności; jedności czasu - akcja Romea i Julii toczy się w ciągu pięciu dni i nocy; jedność miejsca - wydarzenia rozgrywają się w
Weronie w różnych jej miejscach, w różnych przestrzeniach: ulice, place, ogród Kapuletów, cela Ojca Laurentego, cmentarz i grobowiec;
jedność akcji – wielowątkowość; obok wątków głównych – na przykład walka o miłość wbrew przeciwnościom losu – wystąpiły poboczne,
czego w tym wypadku dowodzi opisanie historii zwaśnionych rodów, nienawiść Tybalta do Montekich, bezgraniczna miłość Parysa do
Julii
ograniczenie lub całkowity brak chóru (w Romeo i Julii chór pojawia się tylko przed I i II aktem); wprowadzenie podziału na akty i sceny;
w scenach dramatu występuje więcej niż trzech aktorów, a nawet pojawiają się sceny zbiorowe; Szekspir nie unikał pokazywania
przedstawienia scen krwawych i drastycznych, (tragedii antycznej było zabronione) - walka Tybalta z Merkucjem, walka Romea z
Parysem; Szekspir łamał również antyczną zasadę decorum - pojawiają się fragmenty pisane stylem wysokim, wypowiedzi
charakteryzujące się stylem niskim, różnorodność występuje również w doborze bohaterów; obok postaci poważnych, wysoko
urodzonych i obdarzonych zdolnościami oratorskimi (Merkucjo, Tybalt, Parys), umieścił bohaterów prostych, pochodzących ze stanu
plebejskiego (Marta, niania Julii); postacie ulegają przemianie pod wpływem przeżywanych doświadczeń, sa dynamiczne; nie ma fatum
(na wydarzenia wpływają ludzie i siły nadprzyrodzone), winy tragicznej, konfliktu tragicznego, ironii tragicznej; wprowadzenie wątków
baśniowych; pojawia się moralność chrześcijańska: dobro i zło
www.edudu.pl - filmy edukacyjne on-line
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)
Strona 1/1