Sprawozdanie Zarządu PTEZ

Transkrypt

Sprawozdanie Zarządu PTEZ
SPIS TREÂCI
WST¢P
3
1.
WŁADZE TOWARZYSTWA
4
2.
CZŁONKOWIE TOWARZYSTWA
4
3.
BIURO TOWARZYSTWA
5
4.
ZESPOŁY PROBLEMOWE
5
5.
DZIAŁALNOÂå TOWARZYSTWA
6
5.1.
Terminy i miejsca posiedzeƒ Zarzàdu w 2009 r.
6
5.2.
Wa˝niejsze spotkania z udziałem przedstawicieli Towarzystwa
6
5.3.
Bie˝àca działalnoÊç Towarzystwa
10
5.3.1.
Polityka energetyczna Polski do roku 2030
10
5.3.2.
Prawo energetyczne
11
5.3.3.
Pakiet Energetyczno-Klimatyczny
11
5.3.4.
Program rozwoju kogeneracji do roku 2030
12
5.3.5.
Ochrona Êrodowiska
13
5.3.5.1. Projekt Dyrektywy o Emisjach Przemysłowych
13
5.3.5.2. Koncepcje spełnienia limitów Traktatu Akcesyjnego
14
5.3.5.3. Opinie i uwagi do projektów aktów prawnych i dokumentów
15
6.
5.3.6. Rynek ciepła
15
5.3.7. Rynek energii elektrycznej
15
5.3.8. Rynek paliw
16
5.3.9. Promocja gospodarki skojarzonej
17
5.3.10. Zagadnienia ekonomiczno-finansowe
19
5.4.
PTEZ w innych organizacjach
19
5.5.
Udział kapitałowy PTEZ w innych spółkach
19
LISTA CZŁONKÓW PTEZ – STAN NA 31.12.2009 ROKU
20
Sprawozdanie Zarzàdu z dzia∏alnoÊci PTEZ w roku 2009
SPRAWOZDANIE ZARZÑDU
Z DZIAŁALNOÂCI POLSKIEGO TOWARZYSTWA
ELEKTROCIEPŁOWNI ZAWODOWYCH
w roku 2009
WST¢P
Rok 2009 był trzecim rokiem VII kadencji i dziewi´tnastym w całej działalnoÊci Towarzystwa.
W roku tym odbyło si´ w maju XVII Krajowe Zgromadzenie Towarzystwa, które przyj´ło zadania
na kolejny rok działalnoÊci. Rok 2009 był jak i poprzednie lata bogaty w wa˝ne wydarzenia
w obszarze przygotowywanych regulacji prawnych na poziomie Unii Europejskiej i poziomie krajowym, majàcych istotny wpływ na przyszłoÊç funkcjonowania i rozwoju kogeneracji w Polsce.
Towarzystwo aktywnie uczestniczyło w przygotowaniu stanowisk dla delegacji rzàdu polskiego,
uczestniczàcych w posiedzeniach Rady Unii Europejskiej, obradujàcej w procesie legislacyjnym
Dyrektywy o Emisjach Przemysłowych a tak˝e w grupach roboczych Komisji Europejskiej, pracujàcych nad przygotowaniem dokumentów wdro˝eniowych do ju˝ przyj´tych dyrektyw – mowa głównie
o dyrektywach wynikajàcych z Pakietu Energetyczno-Klimatycznego.
Na poziomie krajowym szczególnie wa˝ny i owocny był wkład Towarzystwa w przygotowanie
Polityki energetycznej Polski do roku 2030 oraz nowelizacji Prawa energetycznego. Dzi´ki aktywnoÊci
Towarzystwa wprowadzone zostały na poziomie Polityki energetycznej zapisy mówiàce o celu podwojenia produkcji energii elektrycznej z kogeneracji do roku 2020. W nowelizowanym Prawie energetycznym wprowadzono nowe zasady kształtowania cen ciepła dla elektrociepłowni. Szczegóły sà
dopracowywane na poziomie rozporzàdzenia, niemniej jednak sam fakt odejÊcia od obowiàzujàcej
przez szereg lat zasady, w której istniało Êcisłe powiàzanie cen ciepła z przychodami z energii
elektrycznej uznaç nale˝y za du˝e osiàgni´cie.
Bioràc ju˝ tylko wspomniane wy˝ej działania PTEZ mo˝na uznaç, ˝e rok 2009 był rokiem wa˝nych
osiàgni´ç na polu tworzenia podstaw do dalszego rozwoju kogeneracji w Polsce. Lista działaƒ
i osiàgni´ç Towarzystwa w roku 2009 jest znacznie szersza i szczegółowo opisana jest w niniejszym
sprawozdaniu. Szczególnie wa˝ne były działania z obszaru regulacji ochrony powietrza, mowa o projekcie Dyrektywy o Emisjach Przemysłowych i projekcie Ustawy o bilansowaniu emisji SO2 i NOx.
Osiàgni´cie sukcesów nie byłoby mo˝liwe bez dobrej współpracy PTEZ z administracjà rzàdowà,
szczególnie z MG i MÂ ale tak˝e z URE oraz z Towarzystwem Gospodarczym Polskie Elektrownie
(TGPE), Izbà Gospodarczà Ciepłownictwo Polskie oraz innymi stowarzyszeniami działajàcymi
w sektorze elektroenergetyki i uczelniami.
Wa˝nym celem statutowym Towarzystwa jest tak˝e integracja Êrodowiska elektrociepłowników.
Zadanie to w roku 2009 podobnie jak i w latach poprzednich realizowane było poprzez organizowane
poszerzone posiedzenia Zarzàdu z udziałem wszystkich prezesów elektrociepłowni, na które
zapraszane były wa˝ne osoby z administracji rzàdowej i ze Êwiata nauki. W realizacji tego celu istotne
znaczenie majà prace zespołów zadaniowych PTEZ. Na uwag´ zasługuje tak˝e aktywnoÊç PTEZ na
polu promocji kogeneracji na szczeblach krajowych i lokalnych poprzez udział z prezentacjami
i referatami na konferencjach, seminariach i targach. Rok 2009 był bogaty w tego typu wydarzenia.
Niniejsze sprawozdanie prezentuje organizacj´ Towarzystwa, władze i jego członków oraz zasygnalizowane powy˝ej działania i inicjatywy, jakie podejmowało Polskie Towarzystwo Elektrociepłowni
Zawodowych w roku 2009.
POLSKIE TOWARZYSTWO
ELEKTROCIEP¸OWNI
ZAWODOWYCH
3
Sprawozdanie Zarzàdu z dzia∏alnoÊci PTEZ w roku 2009
1. W¸ADZE TOWARZYSTWA
Zarzàd
W roku 2009 Zarzàd pracowa∏ w nast´pujàcym sk∏adzie:
Marian Babiuch
Prezes
EC „Zielona Góra” S.A.
Eugeniusz Kuglarz
Wiceprezes
PKE S.A. EC Katowice
Paweł Smoleƒ
Wiceprezes
Vattenfall Heat Poland S.A.
Marian Strumiłło
Wiceprezes
Dalkia Łódê S.A.
Marian Augustyn
EC „KRAKÓW” S.A.
Grzegorz Gilewicz
PGE EC Rzeszów S.A.
Jacek Janas
ZEC Bytom S.A.
El˝bieta Kowalewska
EC Wybrze˝e S.A.
Ryszard Popowski
PGE ZEC Bydgoszcz S.A.
Andrzej Schroeder
EC Białystok SA
Komisja Rewizyjna
W roku 2009 Komisja Rewizyjna pracowała w nast´pujàcym składzie:
Aleksander Kurek
Przewodniczàcy
EC Tychy SA
Ewa Pulkowska
PGE EC Gorzów SA
Ewa KuÊmierczyk
Vattenfall Heat Poland S.A.
Sàd Kole˝eƒski
W roku 2008 Sàd Kole˝eƒski pracował w nast´pujàcym składzie:
Mieczysław Michalski
Przewodniczàcy
PGE EC Lublin-Wrotków sp. z o.o.
Jan Kos
PGE EC Gorzów SA
2. CZŁONKOWIE TOWARZYSTWA
Zgodnie ze Statutem Towarzystwa, jego członkami sà: członkowie zwyczajni, wspierajàcy i honorowi.
W dniu 31 grudnia 2008 r. Towarzystwo liczyło 103 członków zwyczajnych, 25 wspierajàcych
i 4 honorowych. Na dzieƒ 31 grudnia 2009 r. stan członków honorowych uległ zmianie. W listopadzie
2009 r. na zawsze odszedł jeden z zało˝ycieli PTEZ p. Zdzisław Szyda, który był członkiem honorowym.
Do grona członków wspierajàcych dołàczyła Elektrociepłownia ELCHO Chorzów Sp. z o.o. oraz
Przedsi´biorstwo Energetyki Cieplnej w Suwałkach Sp. z o.o. Do grona członków zwyczajnych dołàczyło
5 osób, a warunki statutowe przestało spełniaç 11 osób.
Cz∏onkowie
Zwyczajni
31.12.2008 r.
31.12.2009 r.
103
97
Wspierajàcy
25
27
Honorowi
4
3
Imienna lista członków Towarzystwa zamieszczona jest na koƒcu Sprawozdania.
4
POLSKIE TOWARZYSTWO
ELEKTROCIEP¸OWNI
ZAWODOWYCH
Sprawozdanie Zarzàdu z dzia∏alnoÊci PTEZ w roku 2009
3. BIURO TOWARZYSTWA
W roku 2009 w Biurze PTEZ pracowali:
Janusz Ryk
Dyrektor Biura
El˝bieta Urbanowicz
Iwona Wi´sik
Stanisław Błach
Bogusława Brzozowska
4. ZESPOŁY PROBLEMOWE
W roku 2009 Zarzàd PTEZ wspierały nast´pujàce stałe zespoły problemowe:
1. Zespół ds. Analizy Aktów Prawnych pod przewodnictwem p. Jacka Piekacza
z Vattenfall Heat Poland S.A.;
2. Zespół ds. Ekonomicznych pod przewodnictwem p. Teresy Mozgol z ZEC Bytom S.A.;
3. Zespół ds. Ochrony Ârodowiska pod przewodnictwem p. Mariana Augustyna z EC „KRAKÓW” S.A.;
4. Zespół ds. Promocji Kogeneracji pod przewodnictwem p. Jacka Janasa z ZEC Bytom S.A.;
5. Zespół ds. Rynku Energii Cieplnej pod przewodnictwem p. Andrzeja Schroedera z EC Białystok SA;
6. Zespół ds. Rynku Energii Elektrycznej pod przewodnictwem p. Włodzimierza K´dziory
z Dalkii Łódê S.A.;
7. Zespół ds. Wdra˝ania Nowych Technologii pod przewodnictwem p. Ryszarda Popowskiego
z PGE ZEC Bydgoszcz S.A.
W roku 2009 powołane zostały tak˝e zespoły zadaniowe:
1. Zespół ds. współpracy z wykonawcà materiałów do Programu rozwoju kogeneracji do roku 2030;
2. Zespół ds. rozdziału darmowych uprawnieƒ CO2 dla ciepła od roku 2013.
Z ramienia PTEZ wyznaczeni zostali tak˝e przedstawiciele do wspólnych zespołów PTEZ i TGPE,
pracujàcych nad projektami dokumentów wdro˝eniowych dyrektyw UE, wynikajàcych z Pakietu
Energetyczno-Klimatycznego.
POLSKIE TOWARZYSTWO
ELEKTROCIEP¸OWNI
ZAWODOWYCH
5
Sprawozdanie Zarzàdu z dzia∏alnoÊci PTEZ w roku 2009
5. DZIAŁALNOÂå TOWARZYSTWA
5.1. Terminy i miejsca posiedzeƒ Zarzàdu w 2009 r.
18.02.2009 r. – Warszawa
16.04.2009 r. – Kraków – poszerzone posiedzenie Zarzàdu
22.05.2009 r. – Wrocław − poszerzone posiedzenie Zarzàdu
22.09.2009 r. – Warszawa
23.11.2009 r. – Chlewiska k/Szydłowca – poszerzone posiedzenie Zarzàdu
Zarzàd Towarzystwa w roku 2009 obradował 5 razy, w tym trzy posiedzenia Zarzàdu były poszerzone
o Prezesów Spółek.
W roku 2009 Zarzàd podjàł 21 uchwał. Wa˝niejsze z nich dotyczyły:
przyj´cia sprawozdania finansowego za rok 2008,
przyj´cia kierunków działania na rok 2009,
przyj´cia bud˝etu na rok 2009,
przyj´cia wielkoÊci składki członkowskiej,
przyj´cia składki członkowskiej dla PKEE,
udziału w pracach nad dokumentem dla rzàdu RP dot. Dyrektywy IED,
powołania zespołów roboczych do Programu rozwoju kogeneracji, i wdra˝ania regulacji Pakietu
Energetyczno-Klimatycznego,
zwołania Zwyczajnego Krajowego Zgromadzenia PTEZ,
przyj´cia nowych członków zwyczajnych i członków wspierajàcych.
5.2. Wa˝niejsze spotkania z udziałem przedstawicieli Towarzystwa
12.01.2009 r.
19.01.2009 r.
29.01.2009 r.
Spotkanie z przedstawicielami URE nt. wspólnego stanowiska dot. Modelu regulacji
ciepłownictwa;
Spotkanie ws. Polityki energetycznej Polski do 2030 r. z przedstawicielami IGCP;
Sympozjum zorganizowane przez IGEOÂ przy współpracy TGPE i PTEZ, dotyczàce
obecnych uwarunkowaƒ emisyjnych stojàcych przed gospodarkà Polski w Êwietle
obowiàzujàcych dyrektyw UE;
06.02.2009 r.
16.02.2009 r.
Konferencja dot. projektu Rozporzàdzenia ws. ewidencji energii elektrycznej;
Rada Nadzorcza ARE S.A.;
04.03.2009 r.
Konferencja MG i PW „Polityka energetyczna Polski do 2030 r. – Energia elektryczna
i ciepło”;
Posiedzenie Prezydium Rady Zarzàdzajàcej PKEE;
Przyj´cie dla uczestników wyjazdu do Japonii z udziałem Ambasadora Japonii;
Spotkanie nt. prac nad przygotowaniem nowelizacji rozporzàdzenia w sprawie okreÊlania iloÊci energii wytwarzanej w wysokosprawnej kogeneracji;
Wyjazd studyjny do Japonii w celu zapoznania si´ z japoƒskimi doÊwiadczeniami
w zastosowaniu bloku gazowo-parowego ze zintegrowanym zgazowaniem paliwa
(IGCC) oraz doÊwiadczeniami w zakresie energetyki jàdrowej;
13.03.2009 r.
18.03.2009 r.
26.03.2009 r.
27.03.2009 r.
6
POLSKIE TOWARZYSTWO
ELEKTROCIEP¸OWNI
ZAWODOWYCH
Sprawozdanie Zarzàdu z dzia∏alnoÊci PTEZ w roku 2009
09.04.2009 r.
15.04.2009 r.
17.04.2009 r.
20.04.2009 r.
21.04.2009 r.
23.04.2009 r.
29.04.2009 r.
05.05.2009 r.
11.05.2009 r.
13.05.2009 r.
18.05.2009 r.
28.05.2009 r.
29.05.2009 r.
02.06.2009 r.
03.06.2009 r.
04.06.2009 r.
05.06.2009 r.
10.06.2009 r.
17.06.2009 r.
17.06.2009 r.
18.06.2009 r.
30.06.2009 r.
08.07.2009 r.
Spotkanie nt. nowelizacji Rozporzàdzenia w sprawie okreÊlania iloÊci energii
wytwarzanej w wysokosprawnej kogeneracji;
Spotkanie konsultacyjne w celu przygotowania materiałów na spotkanie techniczne
delegacji polskiej z przedstawicielami KE i PR (27.04.2010 r.) ws. problematyki
emisji zanieczyszczeƒ do powietrza z du˝ych êródeł spalania w projekcie Dyrektywy
o emisjach przemysłowych;
Spotkanie w NFOÂiGW ws. mo˝liwoÊci finansowania energetyki przez NFOÂiGW –
zespół merytoryczny Forum „Energia – efekt – Êrodowisko”;
Spotkanie konsultacyjne w MÂ nt. zało˝eƒ do planu działaƒ w zakresie ograniczenia
emisji zanieczyszczeƒ z du˝ych êródeł spalania dla zastosowania nowych
standardów emisji zanieczyszczeƒ do powietrza – Dyrektywa o emisjach przemys∏owych (IED);
Annual Conference COGEN Europe połàczona z Annual General Meeting
w Brukseli;
Konferencja Procesów Inwestycyjnych „Energetyczny taniec z gwiazdami czyli
o konsekwencjach Pakietu Klimatycznego dla Polski”;
Posiedzenie Komitetu Programowego i Organizacyjnego III Ogólnopolskiej
Konferencji IGEiOÂ „Polska elektroenergetyka – realia, problemy, dylematy”;
Posiedzenie Komitetu ds. Kogeneracji – Bruksela;
XV Konferencja Naukowo-Techniczna REE’09 – Kazimierz Dolny;
Konferencja Jubileuszowa – 15-lecie IGCP;
IX Zwyczajne Walne Zgromadzenie Członków Polskiego Klubu Kogeneracji;
III Ogólnopolska Konferencja IGEiOÂ „Polska Elektroenergetyka – realia, problemy,
dylematy”;
Rada Nadzorcza ARE i Zwyczajne Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy ARE;
Zwyczajne Zgromadzenie Wspólników „Energopomiaru”;
VI Kongres Nowego Przemysłu;
UroczystoÊç wmurowania Aktu Erekcyjnego w EC Siekierki Vattenfall Heat Poland S.A.;
Spotkanie w NFOÂiGW zespołu merytorycznego Forum „Energia – efekt – Êrodowisko”
– omówienie projektu programu priorytetowego dla przedsi´wzi´ç w zakresie
oszcz´dzania energii – efektywnoÊci energetycznej w nap´dach elektrycznych;
Spotkanie w MÂ ws. omówienia strategii rozwoju bran˝y energetycznej w zwiàzku
z zakoƒczeniem prac nad Pakietem Energetyczno-Klimatycznym i trwajàcymi w KE
pracami nad projektem Dyrektywy o emisjach przemysłowych IED;
XVII Walne Zgromadzenie IGEiOÂ;
I Ogólnopolska Konferencja „Wyzwania Zrównowa˝onego Rozwoju w Bran˝y
Energetycznej”;
Rada Zarzàdzajàca PKEE; V Mi´dzynarodowa Konferencja NEUF Nowa Energia
User Friendly „Europejskie 3x20 – Problemy implementacji”;
Spotkanie w MÂ poÊwi´cone omówieniu mo˝liwoÊci współpracy strony rzàdowej
i sektora energetycznego przy realizacji zadaƒ wynikajàcych z Pakietu Energetyczno-Klimatycznego;
Spotkanie w IGCP ws. omówienia zasad taryfowania ciepła;
POLSKIE TOWARZYSTWO
ELEKTROCIEP¸OWNI
ZAWODOWYCH
7
Sprawozdanie Zarzàdu z dzia∏alnoÊci PTEZ w roku 2009
09.07.2009 r.
13.07.2009 r.
17.07.2009 r.
23.07.2009 r.
31.07.2009 r.
18.08.2009 r.
25.08.2009 r.
26.08.2009 r.
27.08.2009 r.
27.08.2009 r.
02.09.2009 r.
03.09.2009 r.
11.09.2009 r.
16.09.2009 r.
17.09.2009 r.
22.09.2009 r.
28.09.2009 r.
29.09.2009 r.
06.10. 2009 r.
8
Spotkanie z udziałem przedstawicieli MG, MÂ i URE nt.:
- wdro˝enia Pakietu Energetyczno-Klimatycznego z perspektywy sektora elektroenergetycznego;
- oceny istniejàcego systemu uwierzytelniania i bilansowania energii zaliczanej
do energii z OZE i pochodzàcej ze współspalania biomasy
- omówienia wyników negocjacji z Komisjà Europejskà odnoÊnie nowej Dyrektywy
o emisjach przemysłowych;
Spotkanie nt. omówienia problemów i barier rozwoju kogeneracji w Polsce;
Spotkanie nt. rzàdowego programu rozwoju kogeneracji;
Spotkanie ws. omówienia nowych zasad taryfowania ciepła – propozycje zmian
w Prawie energetycznym;
Rada Zarzàdzajàca PKEE;
Spotkanie ws. omówienia projektu zmian do rozporzàdzenia w sprawie obliczania
iloÊci energii z wysokosprawnej kogeneracji;
Spotkanie w MG w ramach prac nad programem rozwoju wysokosprawnej
kogeneracji w Polsce;
Posiedzenie Komisji Gospodarki – pierwsze czytanie rzàdowego projektu Ustawy
o zmianie ustawy Prawo energetyczne;
Spotkanie w MG ws. kształtowania i kalkulacji taryf w ciepłownictwie ze
szczególnym uwzgl´dnieniem sytuacji przedsi´biorstw wytwarzajàcych ciepło
i energi´ elektrycznà w wysokosprawnej kogeneracji;
Konferencja uzgodnieniowa w MF ws. projektu Ustawy o zmianie ustawy o podatku
akcyzowym;
Spotkanie w MG dot. projektu Ustawy o systemie bilansowania i rozliczania wielkoÊci
emisji dwutlenku siarki i tlenków azotu dla du˝ych êródeł spalania;
Posiedzenie Podkomisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektu Ustawy o zmianie
ustawy Prawo energetyczne;
Spotkanie w MG ws. propozycji zmian do Ustawy Prawo energetyczne w zakresie
kształtowania i kalkulacji taryf w ciepłownictwie ze szczególnym uwzgl´dnieniem
sytuacji przedsi´biorstw wytwarzajàcych ciepło i energi´ elektrycznà w wysokosprawnej
kogeneracji;
Spotkanie w MG ws. propozycji zmian do Ustawy Prawo energetyczne;
Konferencja CODE project – 1st Eastern Region Workshop (Cogeneration
Observatory and Dissemination Europe) organizowana przez COGEN Europe
i Kogen Polska;
Posiedzenie Podkomisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia rzàdowego projektu Ustawy
o zmianie ustawy PE oraz o zmianie innych ustaw;
Rada Nadzorcza Agencji Rynku Energii S.A.;
Spotkanie w MÂ nt. omówienia problematyki optymalnego sposobu ograniczenia
emisji zanieczyszczeƒ z du˝ych êródeł spalania w celu realizacji zapisów TA
oraz obowiàzujàcych i projektowanych zapisów UE, w zwiàzku z pracami
nad projektem ustawy o systemie bilansowania emisji SO2, NOx;
Posiedzenie Podkomisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia rzàdowego projektu Ustawy
o zmianie ustawy Prawo energetyczne oraz zmianie innych ustaw;
POLSKIE TOWARZYSTWO
ELEKTROCIEP¸OWNI
ZAWODOWYCH
Sprawozdanie Zarzàdu z dzia∏alnoÊci PTEZ w roku 2009
07.10.2009 r.
13.10.2009 r.
22.10.2009 r.
27.10.2009 r.
28.10.2009 r.
03.11.2009 r.
03.11.2009 r.
04.11.2009 r.
05.11.2009 r.
05.11.2009 r.
06.11.2009 r.
06.11.2009 r.
12.11.2009 r.
18.11.2009 r.
19.11.2009 r.
27.11.2009 r.
30.11.2009 r.
01.12.2009 r.
01.12.2009 r.
03.12.2009 r.
Spotkanie w KASHUE nt. wskaêników korekcyjnych – kontynuacja prac nad
Ustawà o bilansowaniu i dyskusji ws. optymalnego sposobu ograniczenia emisji
zanieczyszczeƒ z du˝ych êródeł spalania w celu realizacji zapisów TA i dyrektyw UE;
Posiedzenie Podkomisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia rzàdowego projektu
Ustawy o zmianie ustawy Prawo energetyczne oraz zmianie innych ustaw;
Spotkanie Grupy Roboczej ds. innowacyjnych technologii OZE, mechanizmy
wsparcia finansowego i inwestycji oraz propozycje zmian w Prawie energetycznym
i Rozporzàdzeniu zielonych certyfikatów;
I Mi´dzynarodowe Forum EfektywnoÊci Energetycznej „Jak wygraç na efektywnoÊci”
współorganizowane przez PTEZ – Warszawa;
Spotkanie Grupy Roboczej ds. kryteriów i metod selekcji projektów demonstracyjnych CCS;
Posiedzenie Podkomisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia rzàdowego projektu Ustawy
o zmianie ustawy Prawo energetyczne oraz zmianie innych ustaw;
Spotkanie Grupy Roboczej ds. kształtu systemu aukcyjnego uprawnieƒ b´dàcych
w dyspozycji paƒstw członkowskich;
II Konferencja Techniczna IGCP oraz SPEC S.A.;
Posiedzenie Komitetu Kogeneracyjnego CHP – Bruksela;
Posiedzenie Podkomisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia rzàdowego projektu Ustawy
o zmianie ustawy Prawo energetyczne oraz zmianie innych ustaw; Wspólne
z IGCP spotkanie z Parlamentarnym Zespołem ds. Energetyki nt. „DziÊ i jutro
ciepłownictwa systemowego w Polsce”;
Spotkanie w MG organizowane przez Departament Energetyki MG i przez
Politechnik´ Wrocławskà pt. „Polska na tle Êwiatowego zapotrzebowania na energi´”;
Konferencja uzgodnieniowa w MG projektu Rozporzàdzenia zmieniajàcego
rozporzàdzenie w sprawie szczegółowego zakresu obowiàzków uzyskania i przedstawienia do umorzenia Êwiadectw pochodzenia, uiszczenia opłaty zast´pczej, zakupu
energii elektrycznej i ciepła wytworzonych w odnawialnych êródłach energii;
Posiedzenie Podkomisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia rzàdowego projektu Ustawy
o zmianie ustawy Prawo energetyczne oraz zmianie innych ustaw;
Posiedzenie Sejmowej Komisji Gospodarki – rozpatrzenie sprawozdania podkomisji
nadzwyczajnej o rzàdowym projekcie Ustawy o zmianie ustawy Prawo energetyczne
oraz o zmianie niektórych innych ustaw;
II Konferencja Problemowa ENERGETYKON 2009 Energia – Klimat – Gospodarka –
Społeczeƒstwo;
Konferencja TGPE „Przygotowanie elektrowni do spełnienia wymogów Pakietu
Klimatycznego i nowej Dyrektywy o emisjach przemysłowych”;
Prezentacja publikacji Mi´dzynarodowej Agencji Energetycznej IEA World
Energy Outlook 2009;
Szkolenie PTPiREE „Zasady kwalifikowania prac w energetyce w zwiàzku
z wejÊciem w ˝ycie przepisów o emeryturach pomostowych”;
Spotkanie w MG z przedstawicielami delegacji japoƒskiej – nawiàzanie dialogu
energetycznego w obszarze zagadnieƒ Czystych Technologii W´glowych (CTW);
Posiedzenie Rady Programowej XVI Konferencji Naukowo-Technicznej „Rynek
Energii Elektrycznej” REE’10;
POLSKIE TOWARZYSTWO
ELEKTROCIEP¸OWNI
ZAWODOWYCH
9
Sprawozdanie Zarzàdu z dzia∏alnoÊci PTEZ w roku 2009
09.12.2009 r.
11.12.2009 r.
16.12.2009 r.
17.12.2009 r.
Posiedzenie Komisji Gospodarki Narodowej – rozpatrzenie Ustawy o zmianie
ustawy Prawo energetyczne oraz o zmianie niektórych innych ustaw;
Seminarium w MÂ poÊwi´cone zagadnieniom Pakietu Energetyczno-Klimatycznego;
Spotkanie w MG z przedstawicielem Generalnej Dyrekcji Ochrony Ârodowiska
w sprawie przygotowania Strategicznej Oceny Oddziaływania Programu na Ârodowisko;
Spotkanie w MG Zespołu ds. Programu rozwoju kogeneracji w Polsce.
5.3. Bie˝àca działalnoÊç Towarzystwa
Bie˝àcà działalnoÊç Towarzystwa prowadzi Dyrektor Biura. Zgodnie z udzielonym pełnomocnictwem Dyrektor Biura reprezentuje Zarzàd przed urz´dami, instytucjami, bankami i sàdami.
W jego pracy w roku 2009 wspierał go czteroosobowy personel Biura Towarzystwa. Dyrektor
organizuje prac´ Biura Towarzystwa, prowadzi sprawy finansowe Towarzystwa, koordynuje prace
zespołów problemowych. Uchwałà z dnia 26 listopada 2003 r. Zarzàd powierzył Dyrektorowi
prowadzenie spraw rachunkowych. Bie˝àca działalnoÊç Towarzystwa prowadzona jest zgodnie
z kierunkami działalnoÊci i planem finansowym zatwierdzonym na dany rok przez Zarzàd
Towarzystwa na poszerzonych posiedzeniach, w których udział biorà Prezesi elektrociepłowni.
5.3.1. Polityka energetyczna Polski do roku 2030
Przyj´ty przez Rad´ Ministrów w dniu 10 listopada 2009 r. dokument Polityka energetyczna Polski
do roku 2030 PTEZ uznaje za jeden z wa˝niejszych i decydujàcych o wizjach rozwoju kogeneracji
w Polsce. Prace nad dokumentem rozpocz´ły si´ w roku 2008 i kontynuowane były w roku 2009.
PTEZ wnosiło wiele uwag do projektu dokumentu przygotowywanego przez MG. Dwukrotnie na
poszerzone posiedzenia Zarzàdu PTEZ zapraszana była pani Joanna Strzelec-Łobodziƒska –
Sekretarz Stanu w MG, która to odpowiadała za przygotowanie dokumentu. Mo˝liwoÊç dyskusji
i wnoszenia uwag w ramach tych spotkaƒ Zarzàd PTEZ bardzo sobie ceni. Na uznanie zasługuje
tak˝e rola jakà we wprowadzeniu do dokumentu zapisów satysfakcjonujàcych PTEZ odegrał
p. W. K´dziora z Dalkii Łódê SA. pełniàcy tak˝e funkcj´ członka Zespołu Doradców MG
w sprawach energetyki. W celach tej Polityki takich jak: poprawa efektywnoÊci, wzrost bezpieczeƒstwa dostaw energii, dywersyfikacja, rozwój êródeł odnawialnych, rozwój konkurencyjnych rynków
energii i ograniczenia oddziaływania na Êrodowisko kogeneracja ma tak˝e swoje wa˝ne miejsce.
Za szczególnie wa˝ne uznaç nale˝y to, ˝e wprowadzony został zapis o potrzebie podwojenia produkcji energii elektrycznej z wysokosprawnej kogeneracji do roku 2020. Niewàtpliwie, jest to efekt
systematycznej i konsekwentnej współpracy PTEZ z MG. Podstawà do wprowadzenia takiego zapisu
były badania Potencjału kogeneracji w Polsce wykonane w roku 2007 w ramach wspólnej pracy
Konsorcjum Uczelni, ARE i PTEZ. Studium to wykonane zostało pod patronatem MG w zwiàzku
z wymogami Dyrektywy CHP.
Bardzo wa˝ne w Polityce energetycznej Polski do roku 2030 sà zapisy działaƒ wykonawczych,
w których znalazło si´ kilka istotnych postanowieƒ dla funkcjonowania elektrociepłowni. Na uwag´
zasługuje zapis w działaniu 1.3, mówiàcy o przygotowaniu i sukcesywnym wdra˝aniu nowych zasad
regulacji cen ciepła sieciowego, które zapewnià likwidacj´ skroÊnego finansowania produkcji ciepła
w skojarzeniu przychodami z produkcji energii elektrycznej i certyfikatów poprzez wprowadzenie
metody porównawczej (benchmarking) w zakresie sposobu ustalania cen ciepła.
10
POLSKIE TOWARZYSTWO
ELEKTROCIEP¸OWNI
ZAWODOWYCH
Sprawozdanie Zarzàdu z dzia∏alnoÊci PTEZ w roku 2009
Inny zapis z tego działania mówi o potrzebie utrzymanie systemu wsparcia energii elektrycznej
w technologii wysokosprawnej kogeneracji na poziomie zapewniajàcym opłacalnoÊç inwestowania
w nowe moce oraz zapewnienie przewidywalnoÊci tego systemu w perspektywie kolejnych 10 lat.
Działanie 2.42 wprost mówi o preferowaniu skojarzonego wytwarzania energii jako technologii
zalecanej przy budowie nowych mocy wytwórczych. W priorytecie ochrony Êrodowiska znalazł si´
tak˝e zapis mówiàcy o potrzebie wsparcia dla jednostek kogeneracji wybudowanych po roku 2008
i zobowiàzanych do zakupu od roku 2013 pełnej iloÊci uprawnieƒ emisji CO2 na produkcj´ energii
elektrycznej.
5.3.2. Prawo energetyczne
W roku 2009 trwały intensywne prace legislacyjne zwiàzane z nowelizacjà Prawa energetycznego.
Tak jak i w poprzednich nowelizacjach PTEZ aktywnie uczestniczyło na wszystkich szczeblach tego
procesu. Mowa o współpracy z MG, URE jak równie˝ udział w posiedzeniach Komisji Sejmowej
Gospodarki od pierwszego czytania rzàdowego projektu Ustawy o zmianie ustawy Prawo energetyczne, a tak˝e w Podkomisji Nadzwyczajnej Sejmowej do rozpatrzenia rzàdowego projektu Ustawy
o zmianie ustawy Prawo energetyczne. Najcz´Êciej PTEZ reprezentował w tych obradach Dyrektor
Biura p. J. Ryk.
Kwestià, o którà w nowelizacji PE zabiegało PTEZ było wprowadzenie zmian zasad kształtowania
cen ciepła z kogeneracji. Potrzeb´ takiej zmiany wskazano w Polityce energetycznej Polski do 2030 r.
Stało si´ tak za sprawà przede wszystkim PTEZ. Prace w ramach PTEZ nad tym zagadnieniem
trwały od dwóch lat. Odbyło si´ szereg posiedzeƒ z udziałem przedstawicieli MG, URE i IGCP.
Sprawa ta nabrała nowego wymiaru w roku 2009 kiedy to PTEZ wspólnie ze Zwiàzkiem
Pracodawców Elektrociepłowni wystàpiło do Ministerstwa Gospodarki z proÊbà o rozstrzygniecie
kwestii wliczania lub nie przychodów ze sprzeda˝y certyfikatów do kosztów uzasadnionych ciepła
w procesie jego taryfowania. Odbyły si´ trzy spotkania z przedstawicielami MG, w trakcie których
ustalono, ˝e w zwiàzku z trwajàcymi pracami nad nowelizacjà Prawa energetycznego, przygotowane
zostanie wystàpienie do przewodniczàcego Podkomisji Sejmowej nadzwyczajnej do rozpatrzenia
rzàdowego projektu Ustawy o zmianie ustawy Prawo energetyczne – Posła Andrzeja Czerwiƒskiego,
w którym zaproponowane zostanà zmiany do PE w przedmiotowym temacie.
Istotnym elementem procesu poszukiwania wsparcia dla koncepcji PTEZ były spotkania z URE.
Ostatecznie URE zgodziło si´, aby w przygotowywanych zmianach prawnych na poziomie ustawy PE
i rozporzàdzeƒ wykonawczych wprowadziç zmiany w zasadach taryfowania ciepła dla elektrociepłowni, oparte na propozycji przygotowanej przez PTEZ we współpracy z IGCP. Generalnie,
propozycja ta zakłada przyj´cie jako punktu odniesienia w ustalaniu ceny ciepła dla elektrociepłowni
Êredniej ceny ciepła z ciepłowni.
5.3.3. Pakiet Energetyczno-Klimatyczny
Jednym z wa˝niejszych zagadnieƒ, którym zajmowało si´ Towarzystwo w roku 2009 były wià˝àce
postanowienia i regulacje z przyj´tego w grudniu 2008 r. przez Parlament UE i Rad´ UE Pakietu
Energetyczno-Klimatycznego.
Punktem startowym był marzec 2007 kiedy to liderzy UE poparli zintegrowane podejÊcie do polityki energetycznej i klimatycznej UE, ukierunkowanej na zwalczanie niekorzystnych zmian klimatycznych i zwi´kszenie bezpieczeƒstwa energetycznego UE przy jednoczesnym wzmacnianiu
jej konkurencyjnoÊci.
POLSKIE TOWARZYSTWO
ELEKTROCIEP¸OWNI
ZAWODOWYCH
11
Sprawozdanie Zarzàdu z dzia∏alnoÊci PTEZ w roku 2009
Uruchamiajàc ten proces szefowie paƒstw członkowskich i rzàdów ustalili wymagajàce cele klimatyczne i energetycznego roku 2020. Cele te to:
redukcja emisji gazów cieplarnianych o 20% w stosunku do emisji roku 1990,
osiàgni´cie 20% zu˝ycia energii koƒcowej z energii odnawialnej,
zwi´kszenie efektywnoÊci energetycznej o 20% w stosunku do prognoz roku 2020,
zwi´kszenie udziału biopaliw o 10%.
Cele te znalazły swoje odzwierciedlenie w znowelizowanej Dyrektywie o europejskim systemie handlu
emisjami gazów cieplarnianych (Dyrektywa 2009/29/WE), w znowelizowanej Dyrektywie o promowaniu stosowania energii ze êródeł odnawialnych (Dyrektywa 2009/28/WE), w Dyrektywie o geologicznym składowaniu dwutlenku w´gla (Dyrektywa 2009/31 /WE – Dyrektywa CCS) jak równie˝
Decyzja non ETS, zobowiàzujàca do redukcji emisji gazów cieplarnianych takie sektory jak:
transport, budownictwo, rolnictwo i sektor odpadów. Pakiet tych dyrektyw opublikowany został
w dzienniku urz´dowym UE w czerwcu 2009 r.
Szczególne zainteresowanie PTEZ ukierunkowane jest na dwa obszary regulacji wynikajàcych
z Dyrektywy EU ETS i Dyrektywy o promocji energii ze êródeł odnawialnych. Poniewa˝ dyrektywy
wymagajà jeszcze przygotowania przez KE rozporzàdzeƒ, decyzji i aktów wytycznych, stàd na
poziomie KE pracuje wiele grup roboczych przygotowujàcych te materiały. Udział strony rzàdowej
w tych pracach jest bardzo wa˝ny poniewa˝ specyfika polskiej energetyki nie do koƒca jest rozumiana i uwzgl´dniana w pracach KE. Dla wsparcia w tych pracach przedstawicieli MÂ i MG wspólnie
TGPE i PTEZ powołało we wrzeÊniu 2009 r. grupy robocze dla przygotowania materiałów analitycznych opinii i stanowiska dla delegacji rzàdowych we wszystkich wymienionych obszarach
zwiàzanych z wytwarzaniem energii elektrycznej. W ramach PTEZ powołano tak˝e zespół zajmujàcy si´ zagadnieniem przydziału darmowych uprawnieƒ CO2 dla ciepła i wysokosprawnej kogeneracji
w myÊl zapisów art. 10a Dyrektywy ETS.
Zespół ten współpracuje z Departamentem Rozwoju Gospodarki MG, który uczestniczy w pracach
Grupy Roboczej KE zajmujàcej si´ zagadnieniem benchmarków dla sektorów przemysłowych wyłàczonych z „carbon leakage”, w tym benchmarkami dla ciepła. Propozycje KE zakładajà przyj´cie
wspólnego dla UE benchmarku – wskaênika emisyjnoÊci CO2 na produkcj´ ciepła w oparciu o paliwo – gaz naturalny. Przy takim wskaêniku, mo˝liwoÊci uzyskania 80% darmowych uprawnieƒ CO2
dla ciepła w roku 2013 i stosownie 30% w roku 2020 przez êródła wytwórcze ciepła w Polsce, oparte
głównie na w´glu, sà znaczàco redukowane. Stanowisko PTEZ w tej sprawie, mówiàce o stosowaniu
mix paliwowego, przedstawione zostało do MG, które z kolei prezentuje je na poziomie KE. Ostatnie
informacje o szansach na wprowadzenie benchmarku mix paliwowy sà jednak niepomyÊlne.
5.3.4. Program rozwoju kogeneracji do roku 2030
Z inicjatywy PTEZ doszło do spotkania w lipcu 2009 r. z Dyrektorem Departamentu Energetyki MG
p. Henrykiem Majchrzakiem, z udziałem p. Joanny Strzelec-Łobodziƒskiej – Sekretarza Stanu w MG,
na którym omówiono problemy rozwoju kogeneracji w Polsce do roku 2030.
Na spotkaniu padła propozycja, ˝eby przygotowaç Program rozwoju kogeneracji, który zawierałby
propozycje zapisów do Prawa energetycznego. Miałby to byç program tworzony na wzór innych
programów rzàdowych jak np. Program biogazowy. Byłby to program, celem którego jest wykorzystanie potencjału wysokosprawnej kogeneracji, jako narz´dzia realizacji Polityki energetycznej
Polski do 2030 roku w zakresie:
12
POLSKIE TOWARZYSTWO
ELEKTROCIEP¸OWNI
ZAWODOWYCH
Sprawozdanie Zarzàdu z dzia∏alnoÊci PTEZ w roku 2009
poprawy efektywnoÊci energetycznej,
wzrostu bezpieczeƒstwa dostaw paliw i energii,
efektywnego wykorzystania odnawialnych êródeł energii,
ograniczenia oddziaływania energetyki na Êrodowisko.
Na jednym z kolejnych trzech spotkaƒ, jakie odbyły si´ do połowy wrzeÊnia br. z udziałem przedstawicieli PTEZ, IGCP, MG udział wziàł prof. J. Lewandowski, reprezentujàcy Uczelniane Centrum
Badawcze Energetyki i Ochrony Êrodowiska Politechniki Warszawskiej, który został poproszony
o przygotowanie oferty na przygotowanie opracowania takiego materiału. Oferta, spełniajàca
warunki postawione przez PTEZ, została przyj´ta przez Zarzàd PTEZ.
JednoczeÊnie Zarzàd powołał Komitet Sterujàcy Projektu, w którym PTEZ reprezentuje
p. M. Strumiłło, p. P. Smoleƒ i p. J. Ryk. W Komitecie sà tak˝e przedstawiciele MG i przedstawiciele
IGCP. Powołany został tak˝e zespół roboczy PTEZ, który współpracuje z wykonawcà prac
UCBEiOÂ PW wraz z przedstawicielami MG, IGCP i URE. W składzie Zespołu ze strony PTEZ
sà: S. Błach, J. Janas, W. K´dziora, E. Kuglarz. J. Piekacz. Program podzielony został na dwa etapy,
a całoÊç prac ma byç zrealizowana do koƒca kwietnia 2010 r.
5.3.5. Ochrona Êrodowiska
5.3.5.1. Projekt Dyrektywy o Emisjach Przemysłowych
Jednym z najpowa˝niejszych wyzwaƒ, jakie pojawiajà si´ szczególnie przed polskà energetykà
od roku 2016 sà propozycje regulacji nowej Dyrektywy o Emisjach Przemysłowych. Projekt został
przedstawiony przez Komisj´ Europejskà 21 grudnia 2007 r.
Zgodnie z tym projektem znaczàco zostanà zaostrzone standardy emisyjne dla du˝ych êródeł
spalania. Sà to poziomy odpowiadajàce osiàgom najlepszych dost´pnych technik (BAT).
Dodatkowo, z dniem 1 stycznia 2016 r. wprowadzana zostaje definicja êródła spalania (komin),
co w przypadku elektrociepłowni i ciepłownictwa b´dzie miało du˝e znaczenie.
Projekt KE poddany został I czytaniu w Parlamencie UE w marcu 2008 r. i propozycje KE zostały
przyj´te, a w kilku przypadkach regulacje zostały jeszcze zaostrzone np. standardy emisyjne
dla êródeł szczytowych opalanych w´glem.
Od samego poczàtku, po opublikowaniu projektu przez KE PTEZ włàczyło si´ w kampani´
przygotowania argumentów przeciw proponowanym rozwiàzaniom, szczególnie trudnym do
spełnienia przez polska energetyk´. Dla wsparcia rzàdu oraz parlamentarzystów w rozmowach z KE
i przygotowania stanowisk przed posiedzeniem Rady Unii Europejskiej PTEZ i TGPE wspólnie
zleciły w czerwcu 2008 r. wykonanie studium oceny skutków regulacji w projekcie dyrektywy.
W roku 2009 PTEZ aktywnie uczestniczyło w kampanii przygotowania stanowisk i argumentów dla
rzàdu na posiedzenie Rady Unii Europejskiej. Działania Zespołu Ârodowiskowego PTEZ,
kierowanego przez p. Mariana Augustyna, koncentrowały si´ na lobbowaniu poprzez PKEE,
który z kolei wnosił wkład do stanowisk EURELECTRIC. Przekazane zostało tak˝e poparcie dla
inicjatyw zgłoszonych przez prezydencj´ Czech. Pan K. Ebro-Prokesz brał tak˝e udział w delegacji
zespołu doradczego dla negocjatorów rzàdowych bioràcej udział w negocjacjach w Radzie UE.
W kwietniu 2009 odbyły si´ z udziałem przedstawicieli PTEZ spotkania konsultacyjne w celu
przygotowania materiałów na spotkanie delegacji polskiej z przedstawicielami KE.
POLSKIE TOWARZYSTWO
ELEKTROCIEP¸OWNI
ZAWODOWYCH
13
Sprawozdanie Zarzàdu z dzia∏alnoÊci PTEZ w roku 2009
W trakcie negocjacji z Komisjà Europejskà strona polska starała si´ przekonaç, ˝e przy specyficznej,
innej ni˝ w pozostałych krajach strukturze paliwowej zdominowanej przez w´giel, zapisów nowej
Dyrektywy IED nie mo˝na rozpatrywaç w oderwaniu od innych uregulowaƒ wspólnotowych
tj. Pakietu Klimatyczno-Energetycznego, Dyrektywy o wspomaganiu kogeneracji, Dyrektywy
odpadowej.
Stàd te˝ strona polska zaproponowała przygotowanie i wdro˝enie Narodowego Planu Wypełnienia
Zobowiàzaƒ Wspólnotowych w Energetyce i Ciepłownictwie. Mapa drogowa takiego planu została
opracowana, w czym udział brało tak˝e PTEZ.
Niewàtpliwie, aktywnoÊç polskiego rzàdu, wspieranego argumentami i materiałami przygotowywanymi tak˝e przez PTEZ przyczyniła si´ znaczàco do tego, ˝e w dniu 25 czerwca 2009 r.
ministrowie Êrodowiska krajów UE uzyskali polityczny kompromis odnoÊnie zatwierdzenia zmian
w projekcie Dyrektywy IED. Przyj´te derogacje czasowe i elementy elastycznych rozwiàzaƒ jak
np. Krajowy Plan PrzejÊciowy, PTEZ uznało za satysfakcjonujàce. Projekt przekazany został
do drugiego czytania w Parlamencie Europejskim i niemal zaraz rozpocz´ła si´ kampania Êrodowisk
przeciwnych jakimkolwiek łagodzeniom rozwiàzaƒ przyj´tych przez Parlament w pierwszym
czytaniu. Zgodnie z harmonogramem procesu legislacyjnego drugie czytanie odb´dzie si´ w lipcu
2010 r. PTEZ wi´c w dalszym ciàgu uczestniczy w lobbowaniu na rzecz utrzymania stanowiska Rady
UE z czerwca 2009 r.
5.3.5.2. Koncepcje spełnienia limitów Traktatu Akcesyjnego
Starania znalezienia rozwiàzania prawnego, dzi´ki któremu mo˝liwe byłoby spełnienie wymagaƒ
zapisanych w Traktacie Akcesyjnym dotyczàcych limitów emisji SO2 i NOx przez sektor LCP majà
długà histori´. W roku 2009 MÂ przedstawiło w lipcu do konsultacji społecznych projekt Ustawy
o bilansowaniu i rozliczaniu emisji SO2 i NOx. Zaproponowane rozwiàzania, szczególnie okreÊlanie
pułapowych wskaêników emisji, nie bioràce pod uwag´ specyfiki zró˝nicowania standardów
emisyjnych w zale˝noÊci od mocy êródła, jak to jest w Dyrektywie LCP, wywołało stanowczy protest
PTEZ i IGCP. Stosowne stanowiska w trybie ustawy o działalnoÊci lobbingowej przekazane zostały
do MÂ a tak˝e do MG.
Z inicjatywy PTEZ doszło do spotkania w MG w dniu 2 wrzeÊnia 2009 r., na którym Ministerstwo
poparło stanowisko PTEZ o potrzebie zró˝nicowania wskaêników emisyjnych ze wzgl´du na moc
êródła emisji. Konsekwencjom tego było spotkanie w dniu 29 wrzeÊnia 2009 r. w MÂ i spotkanie
w dniu 7 paêdziernika 2009 r. w KASHUE z udziałem wszystkich zainteresowanych stron gdzie
uzgodniono potrzebne zmiany w metodologii liczenia wskaêników. Najistotniejsza dotyczyła
podziału grupy êródeł LCP na 4 grupy mocowe.
Kolejna wersja projektu przedmiotowej ustawy i metodologii okreÊlania pułapowych wskaêników
emisyjnych przedstawiona została w listopadzie, jednak˝e nie do koƒca uwzgl´dniała podj´te
w paêdzierniku ustalenia. Stàd te˝ w dniu 30 listopada 2009 r. po raz kolejny PTEZ wystosowało
stanowisko do MÂ. Z inicjatywy PTEZ doszło do kolejnego spotkania w MÂ w dniu 17 lutego 2010 r.
z udziałem zainteresowanych stron. Ostatnie propozycje rozwiàzaƒ idà w kierunku prezentowanym
przez PTEZ.
14
POLSKIE TOWARZYSTWO
ELEKTROCIEP¸OWNI
ZAWODOWYCH
Sprawozdanie Zarzàdu z dzia∏alnoÊci PTEZ w roku 2009
5.3.5.3. Opinie i uwagi do projektów aktów prawnych i dokumentów
Zakres zagadnieƒ Êrodowiskowych, którymi zajmowało si´ Towarzystwo, a szczególnie Zespół
Ârodowiskowy było szerokie. Stàd lista przygotowanych opinii i uwag w roku 2009 jest długa.
Wa˝niejsze z nich dotyczyły:
1. Rozporzàdzenia w sprawie szczegółowego zakresu informacji w dokumentacji projektowej
dla projektu wspólnych wdro˝eƒ, realizowanego w ramach Êcie˝ki pierwszej;
2. Raportu dla KE wynikajàcego z art. 3 ust. 2 Decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady
nr 280/2004/WE z dnia 11 lutego 2004 r., dotyczàcej mechanizmu monitorowania emisji
gazów cieplarnianych we Wspólnocie i wykonania Protokołu z Kioto;
3. V Raportu Rzàdowego dla Konferencji Stron Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych
w sprawie zmian klimatu;
4. Rozporzàdzenia w sprawie standardów emisyjnych z instalacji;
5. Zalecenia HELCOM w sprawie redukcji emisji i zrzutów z du˝ych obiektów spalania;
6. Sprawozdania Komisji zgodnie z art. 3 dyrektywy 2001/77/WE, art. 4 ust. 2 dyrektywy
2003/30/WE oraz w sprawie realizacji unijnego planu działania w sprawie biomasy;
7. Rozporzàdzenia ws. wartoÊci odniesienia dla niektórych substancji w powietrzu;
8. Rozporzàdzenia w sprawie sprawozdania z monitorowania projektu wspólnych wdro˝eƒ
i raportu z weryfikacji liczby jednostek redukcji emisji powstałych w wyniku realizacji
projektu wspólnych wdro˝eƒ.
5.3.6. Rynek ciepła
Do wa˝niejszych zagadnieƒ zwiàzanych z rynkiem ciepła, w których zaanga˝owane było PTEZ
nale˝y zaliczyç prace nad nowym modelem kształtowania i kalkulacji cen za ciepło.
Pod koniec roku 2008, za sugestià URE, zlecone zostało przez PTEZ do SGH wykonanie modelu
ekonometrycznego dla wyznaczania sposobu rozdziału kosztów do taryfowania ciepła. Wst´pne
wyniki zostały przedstawione na poczàtku roku 2009 i Komitet Sterujàcy uznał, ˝e pojawia si´
zagro˝enie, ˝e narzàdzie to mo˝e zostaç wykorzystane do jeszcze gł´bszej regulacji systemu. Stàd te˝
decyzjà Komitetu prace zostały wstrzymane.
W zwiàzku powy˝szym koncepcja wprowadzenia benchmarku, jakà proponowało wczeÊniej PTEZ,
wróciła jako rozwiàzanie majàce szanse realizacji tak˝e w kontekÊcie zapisów w projekcie Polityki
energetycznej. W wyniku kilku spotkaƒ Zespołu ds. Rynku Ciepła PTEZ z udziałem przedstawicieli
IGCP dopracowana została koncepcja metody benchmarku. Generalnie, propozycja ta zakłada
przyj´cie jako punktu odniesienia w ustalaniu ceny ciepła dla elektrociepłowni Êredniej ceny ciepła
z ciepłowni.
Taka wizja modelu ustalania cen ciepła dla elektrociepłowni zawarta została w dokumencie
Polityka energetyczna Polski do roku 2030, a nast´pnie włàczona została do prac nad nowelizacjà
Prawa energetycznego.
5.3.7. Rynek energii elektrycznej
W roku 2009 miało miejsce kilka spraw zwiàzanych z zagadnieniami organizacji rynku energii
elektrycznej w Polsce, w których to PTEZ uczestniczyło i przedstawiało swoje uwagi i wnioski.
POLSKIE TOWARZYSTWO
ELEKTROCIEP¸OWNI
ZAWODOWYCH
15
Sprawozdanie Zarzàdu z dzia∏alnoÊci PTEZ w roku 2009
W zwiàzku z decyzjà KE z 19 listopada 2008 r. w sprawie okreÊlenia szczegółowych wytycznych
dotyczàcych wykonania i stosowania przepisów załàcznika II do dyrektywy 2004/8/WE Parlamentu
Europejskiego i Rady na poczàtku roku 2009 rozpocz´ły si´ prace nad przygotowaniem zmian
w Rozporzàdzeniu MG w sprawie sposobu obliczania danych podanych we wniosku o wydanie Êwiadectwa pochodzenia z kogeneracji oraz szczegółowego zakresu obowiàzku uzyskania i przedstawienia
do umorzenia tych Êwiadectw, uiszczania opłaty zast´pczej i obowiàzku potwierdzania danych
dotyczàcych iloÊci energii elektrycznej wytworzonej w wysokosprawnej kogeneracji.
Zespół ds. Analiz Aktów Prawnych PTEZ zaanga˝ował si´ w przygotowanie dla MG propozycji
tych zmian. Odbyły si´ 3 spotkania Zespołu z udziałem przedstawicieli MG, efektem których było
przygotowanie projektu zmian w rozporzàdzeniu.
Najistotniejsza zmiana dotyczy zasady okreÊlania wskaênika „C” we wzorze w załàczniku nr II
do Dyrektywy kogeneracyjnej.
Towarzystwo przekazało tak˝e uwagi do projektu Rozporzàdzenia MG ws. ewidencji energii
elektrycznej.
Przedstawiciele PTEZ sà członkami Rady Programowej XVI Konferencji Naukowo-Technicznej
„Rynek Energii Elektrycznej” REE’10.
Generalnie, stanowiska PTEZ w sprawach rynku energii elektrycznej prezentowane przy okazji
ró˝nych spotkaƒ i konferencji w ostatnim roku sà kontynuacjà stanowisk prezentowanych ju˝
wczeÊniej, a sprowadzajà si´ do wprowadzania rozwiàzaƒ rynkowych. W uwagach do Polityki
energetycznej Polski do 2030 r. wyraênie wskazano na szereg zagadnieƒ, które powinny byç zmienione
je˝eli chodzi o model funkcjonowania rynku energii w Polsce.
Do powołanego rzàdowego zespołu do prac nad nowym modelem rynku mianowano przedstawiciela
PTEZ p. W. K´dzior´. PTEZ opowiada si´ za wprowadzeniem mechanizmu cen w´złowych.
Ceny te muszà byç zró˝nicowane, gdy˝ odzwierciedlajà koszt transportu energii (koszt strat),
a w przypadku wystàpienia ograniczeƒ przesyłowych w sieci tak˝e koszt tych ograniczeƒ rozumiany
jako dodatkowy koszt powstajàcy wskutek koniecznoÊci uwzgl´dnienia dro˝szych jednostek wytwórczych w celu pokrycia zapotrzebowania na energi´ w niektórych w´złach sieci. Zatem wprowadzenie
cen w´złowych nale˝y traktowaç jako przywrócenie elementarnej ekonomiki w zasadach
funkcjonowania rynku energii.
5.3.8. Rynek paliw
Jest rzeczà oczywistà, ˝e dla przedsi´biorstw, w których paliwa stanowià niemal połow´ wszystkich
kosztów działalnoÊci ka˝de zagadnienie zwiàzane z paliwami jest bardzo wa˝ne. W roku 2009 sytuacja je˝eli chodzi o dostawy paliw, przede wszystkim w´gla, była znacznie lepsza ni˝ rok wczeÊniej.
Stàd te˝ Zarzàd PTEZ mniej zajmował si´ tà kwestià. Natomiast w zwiàzku z przygotowywanà
zmianà Rozporzàdzenia MG w sprawie zapasów paliw w przedsi´biorstwach energetycznych PTEZ
przedstawiło w grudniu 2009 r. w trybie ustawy o działalnoÊci lobbingowej stanowisko, w którym
zwróciło uwag´ na trzy kwestie:
metodologi´ liczenia zapasu,
mo˝liwoÊci naruszenia zapasu minimalnego w okreÊlonych sytuacjach,
potrzeb´ wprowadzenia zapisu dajàcego mo˝liwoÊç bilansowania zapasu w przypadku
gdy przedsi´biorstwo posiada kilka êródeł wytwórczych energii elektrycznej lub ciepła,
o ile êródła te znajdujà si´ w odległoÊci pozwalajàcej na przetransportowanie zapasu
w ciàgu 12 godzin.
16
POLSKIE TOWARZYSTWO
ELEKTROCIEP¸OWNI
ZAWODOWYCH
Sprawozdanie Zarzàdu z dzia∏alnoÊci PTEZ w roku 2009
Poniewa˝ w elektrociepłowniach z roku na rok zwi´ksza si´ udział biomasy współspalanej z w´glem
i w niektórych jednostkach udział ten dochodzi ju˝ energetycznie do 30% stàd te˝ zagadnienie to dla
Towarzystwa staje si´ wa˝ne. W zwiàzku z nowelizacjà Rozporzàdzenia MG w sprawie szczegółowego
zakresu obowiàzków uzyskania i przedstawienia do umorzenia Êwiadectw pochodzenia, uiszczenia
opłaty zast´pczej, zakupu energii elektrycznej i ciepła wytworzonych w odnawialnych êródłach energii
PTEZ przedstawiło wspólnie z TGPE w trybie ustawy o działalnoÊci lobbingowej stanowisko,
w którym odniosło si´ do kwestii udziału biomasy współspalanej z w´glem oraz udziału biomasy
leÊnej i nieleÊnej. Generalnie, zaproponowano wydłu˝enie w czasie obowiàzywania obecnej proporcji
biomasy leÊnej i nieleÊnej.
PTEZ przedstawiło tak˝e swoje stanowisko do projektu MÂ w sprawie listy roÊlin, które w przypadku uwolnienia mogà zagra˝aç gatunkom rodzimym i siedliskom przyrodniczym. W zwiàzku z tym,
˝e na liÊcie tej znalazła si´ roÊlina o nazwie miskantus olbrzymi, jedna z propagowanych roÊlin
energetycznych w UE a tak˝e w Polsce, PTEZ przedstawiło wniosek o nie umieszczaniu jej na tej
liÊcie. Dla kilku elektrociepłowni jest to ju˝ wa˝ne paliwo biomasowe.
5.3.9. Promocja gospodarki skojarzonej
Jednym z najwa˝niejszych statutowych zadaƒ PTEZ jest promocja gospodarki skojarzonej.
DziałalnoÊç ta prowadzona jest na wszystkich szczeblach Towarzystwa: Zarzàdu, Zespołów zadaniowych oraz poszczególnych firm i obejmuje ró˝ne obszary. Promocjà kogeneracji zajmuje si´
Zespół ds. Promocji Kogeneracji, kierowany przez p. Jacka Janasa. Lobbingiem regulacji prawnych
zajmuje si´ natomiast zasadniczo Zarzàd oraz Zespół ds. Analizy Aktów Prawnych i Zespół
Ârodowiskowy.
W roku 2009 Zespół ds. Promocji Kogeneracji przygotował i przedstawił Zarzàdowi zmodyfikowanà
ide´ promocji kogeneracji i ostatecznie postanowiono rozpoczàç prace nad promocjà kogeneracji
w postaci:
zintegrowania działaƒ dotyczàcych promocji kogeneracji pod szyldem PTEZ;
wzmocnienia działaƒ z zakresu promocji kogeneracji, prowadzonych przez poszczególne
Spółki poprzez wykorzystanie dobrych praktyk na skal´ ponadlokalnà;
działaƒ komplementarnych wzgl´dem promocji ciepła systemowego IGCP.
Grupà docelowà działaƒ promocyjnych b´dà decydenci i otoczenie bran˝owe na poziomie województw i gmin (marszałkowie, prezydenci i burmistrzowie miast, radni, urz´dnicy, projektanci,
architekci oraz ich stowarzyszenia, dziennikarze lokalnych mediów).
Podstawowymi narz´dziami i kanałami promocji b´dà:
1. Aktywna strona internetowa PTEZ;
2. Seminaria lokalne propagujàce produkcj´ ciepła w kogeneracji z osobistoÊciami
ze Êwiata nauki i biznesu rozpoznawalnymi w danym Êrodowisku lokalnym;
3. Zbudowanie ujednoliconej bazy danych przez Biuro PTEZ;
4. Program edukacji wewn´trznej w postaci zorganizowanych warsztatów w celu ujednolicenia
j´zyka jakim powinni posługiwaç si´ mi´dzy sobà członkowie organizacji oraz wypracowania
strategii promocji kogeneracji;
5. Portal CIRE, WNP;
6. Bran˝owe portale budowlane i architektoniczne.
POLSKIE TOWARZYSTWO
ELEKTROCIEP¸OWNI
ZAWODOWYCH
17
Sprawozdanie Zarzàdu z dzia∏alnoÊci PTEZ w roku 2009
Tak przyj´ty program rozpisany został na dwa lata.
Niezale˝nie od prowadzonych prac nad modyfikowanym programem promocji kogeneracji PTEZ
prowadziło współprac´ z organizacjami krajowymi i europejskimi wspierajàcymi rozwój kogeneracji.
W ramach promocji kogeneracji wygłoszonych zostało szereg referatów przez przedstawicieli PTEZ.
Miało to miejsce m.in. na nast´pujàcych spotkaniach, debatach i konferencjach:
COGEN Europe Annual Conference – kwiecieƒ 2009 r., Bruksela;
Posiedzenie Komitetu KE ds. Kogeneracji – maj 2009 r., Bruksela;
XV Konferencja Naukowo-Techniczna REE’09 – maj 2009 r., Kazimierz Dolny;
Konferencja Jubileuszowa – 15-lecie IGCP – maj 2009 r.;
III Ogólnopolska Konferencja IGEiOÂ „Polska Elektroenergetyka – realia, problemy,
dylematy” – maj 2009 r.;
I Ogólnopolska Konferencja „Wyzwania Zrównowa˝onego Rozwoju w Bran˝y Energetycznej”
– czerwiec 2009 r.;
V Mi´dzynarodowa Konferencja NEUF Nowa Energia User Friendly „Europejskie 3x20
– Problemy implementacji” – lipiec 2009 r., Warszawa;
Konferencja CODE project – 1st Eastern Region Workshop (Cogeneration Observatory
and Dissemination Europe) organizowana przez COGEN Europe i Kogen Polska
– wrzesieƒ 2009 r., Warszawa;
XV Konferencja Naukowo-Techniczna Rynek Ciepła REC’09 – paêdziernik 2009 r., Nał´czów;
II Konferencja Problemowa ENERGETYKON 2009 Energia – Klimat
– Gospodarka – Społeczeƒstwo – listopad 2009 r., Warszawa;
Konferencja TGPE „Przygotowanie elektrowni do spełnienia wymogów pakietu
klimatycznego i nowej Dyrektywy o emisjach przemysłowych” – listopad 2009 r.
Jednym z wa˝nych elementów promocji kogeneracji sà momenty uroczystego przekazania do
eksploatacji wa˝niejszych obiektów energetycznych, czy te˝ wmurowanie aktów erekcyjnych, kiedy
to zapraszane sà władze rzàdowe, lokalne i samorzàdowe a tak˝e przedstawiciele z zaprzyjaênionych
firm. W roku 2009 miało miejsce kilka takich uroczystoÊci np. w czerwcu wmurowano akty erekcyjne
pod budow´ nowego bloku ciepłowniczego w Vattenfall Heat Poland SA czy w ZEC Wrocławskich
KOGENERACJA SA – pod budow´ układów biomasowych.
Istotnym wkładem w promocj´ kogeneracji sà organizowane ju˝ od kilku lat tzw. „Dni Otwartych
Drzwi” w elektrociepłowniach, na których społecznoÊci lokalne, a szczególnie dzieci i młodzie˝ mogà
zapoznaç si´ z technologià kogeneracji i lepiej rozumieç idee oszcz´dnoÊci energii i ochrony
Êrodowiska.
Na uwag´ zasługujà tak˝e materiały informacyjne, broszury, biuletyny wydawane przez elektrociepłownie słu˝àce tak˝e jako forma wymiany informacji mi´dzy członkami Towarzystwa.
18
POLSKIE TOWARZYSTWO
ELEKTROCIEP¸OWNI
ZAWODOWYCH
Sprawozdanie Zarzàdu z dzia∏alnoÊci PTEZ w roku 2009
5.3.10. Zagadnienia ekonomiczno-finansowe
Najwa˝niejszymi sprawami z zakresu ekonomii i finansów, którymi zajmował si´ w roku 2009
Zarzàd, wspierany przez Zespół ds. Ekonomiczno-Finansowych, kierowany przez p. Teres´ Mozgol,
były:
1. Zmiany w ustawie o podatku od towarów i usług;
2. Zmiany w zasadach opodatkowania energii elektrycznej podatkiem akcyzowym;
3. Kierunki zmian w zakresie metodologii ustalania cen ciepła;
4. Sposób wdra˝ania Strategicznej Karty Wyników (Bolancee Scorecard) w procesach zarzàdzania;
5. Zarzàdzanie uprawnieniami do emisji CO2 w przedsi´biorstwach (kontrakty spot
i terminowe, zamiana EUA na CER).
Ponadto członkowie zespołu wykonywali doraêne analizy oraz uczestniczyli z głosem
doradczym w pracach powoływanych zespołów tematycznych. Na bie˝àco konsultowali wszelkie
istotne zmiany rozwiàzaƒ prawnych w szczególnoÊci w Prawie energetycznym oraz w rozporzàdzeniach wykonawczych, dotyczàcych zmian w podatku akcyzowym, regulacji w modelu cen referencyjnych ciepła.
Monitorowano równie˝ projekty zmian w prawie budowlanym i ich ewentualne konsekwencje
w podatku od nieruchomoÊci.
5.4. PTEZ w innych organizacjach
W 2009 r. Towarzystwo było w dalszym ciàgu członkiem nast´pujàcych stowarzyszeƒ i organizacji
mi´dzynarodowych i krajowych:
COGEN Europe,
Polski Klub Kogeneracji,
Polski Komitet Energii Elektrycznej.
W Radzie Zarzàdzajàcej Polskiego Komitetu Energii Elektrycznej (PKEE) zasiadali:
Marian Strumiłło,
Marian Babiuch,
Janusz Ryk.
W strukturach tych organizacji sà tak˝e inni Członkowie Towarzystwa.
Pan Janusz Ryk jest Prezesem Polskiego Klubu Kogeneracji.
5.5. Udział kapitałowy PTEZ w innych spółkach
Od kilku lat Towarzystwo posiada udziały w ARE S.A. i w Gliwickim Energopomiarze Sp. z o.o.
W ARE S.A. udział na koniec roku 2009 wynosił 14,53% kapitału zakładowego,
a w Energopomiarze – 2,13%.
POLSKIE TOWARZYSTWO
ELEKTROCIEP¸OWNI
ZAWODOWYCH
19
Sprawozdanie Zarzàdu z dzia∏alnoÊci PTEZ w roku 2009
6. LISTA CZ¸ONKÓW PTEZ – STAN NA 31.12.2009 ROKU
CZŁONKOWIE HONOROWI
Roman Grzegorz,
Kazimierz Górecki,
Jan Szlàzak
CZŁONKOWIE WSPIERAJÑCY I ZWYCZAJNI
1. Dalkia ¸ódê S.A.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Boroƒ Andrzej
Górnik Jaros∏aw
K´dziora W∏odzimierz
Lacombe Jacky
Orłowski Marcin
Pilak Edward
Strumi∏∏o Marian
Szewczyk Zdzis∏aw
Trzcinka Janusz
2. Dalkia Poznaƒ – ZEC S.A.
10.
11.
12.
13.
Kosmowski Marek
Nowak Janusz
Pic Jan
Siekierski Marek
3. EC „B´dzin” S.A.
14.
15.
16.
Apel Sabina
Kijak Józef
Orlof Pawe∏
4. EC Bia∏ystok SA
17.
18.
19.
20.
Janicki Piotr
Sadowski Krzysztof
Schroeder Andrzej
To∏wiƒski Jan
5. EC „KRAKÓW” S.A.
21.
22.
23.
Augustyn Marian
Ebro-Prokesz Krzysztof
Lasek Miros∏aw
6. EC Mielec Sp. z o.o.
26.
27.
26.
Andrusiewicz Piotr
Saj Andrzej
Działo Stanisław
7. EC TYCHY SA
27.
28.
29.
30.
31.
Borowicz Jan
Jodłowski Stanisław
K´pka Albert
Rabsztyn Andrzej
Skarboƒ Agnieszka
20
POLSKIE TOWARZYSTWO
ELEKTROCIEP¸OWNI
ZAWODOWYCH
Sprawozdanie Zarzàdu z dzia∏alnoÊci PTEZ w roku 2009
8. EC Wybrze˝e S.A.
32.
33.
34.
35.
36.
Dunajewski Waldemar
Kosiorek Krzysztof
Kowalewska El˝bieta
Maderski Adam
Âwitlik Krzysztof
9. EC Zabrze SA
37.
38.
39.
40.
Gorycki Mariusz
Ptak Jerzy
Siupka Aleksander
Zieliƒska Jadwiga
10. EC „Zielona Góra” S.A.
41.
42.
43.
44.
45.
Babiuch Marian
Badurek Miros∏aw
Olejniczak Piotr
Reich Tomasz
Traczyk Roman
11. Elektrociepłownia ELCHO
Chorzów Sp. z o.o.
46.
Maƒka Janusz
12. Elektrownia Chorzów S.A.
47.
Hausner Jerzy
13. ENERGA Elektrociepłownia
Kalisz S.A.
48.
49.
Bartczak Marek
Stasiak Anna
14. ENERGA Kogeneracja Sp. z o.o.
50.
51.
52.
53.
54.
Brzozowski Jerzy
Garbol Jacek
Janeczko Piotr
Romaszko Tadeusz
Rzanna Lucyna
15. ENERGOBALTIC Sp. z o.o. 55.
Opoka Marek
16. PGE Elektrociepłownia
Gorzów Spółka Akcyjna
56.
57.
58.
Kos Jan
Pulkowska Ewa
Wo∏oncewicz Zbigniew
17. PGE EC Kielce S.A.
59.
60.
Fàfara Zbigniew
Tytoƒ Mariusz
18. PGE Elektrociepłownia
Lublin-Wrotków sp. z o.o.
61.
62.
63.
64.
Kurpiel Jerzy
Michalski Mieczys∏aw
Rybak Andrzej
Skrzypek Tadeusz
19. PGE Elektrociepłownia Rzeszów S.A.
65.
66.
67.
Gilewicz Grzegorz
K´pski Tadeusz
Miku∏a Krystyna
POLSKIE TOWARZYSTWO
ELEKTROCIEP¸OWNI
ZAWODOWYCH
21
Sprawozdanie Zarzàdu z dzia∏alnoÊci PTEZ w roku 2009
20. PGE Zespół Elektrociepłowni
Bydgoszcz S.A.
68.
69.
70.
71.
72.
73.
Chmielecki Romuald
Grzenia Piotr
Pi´tka Roman
Popowski Ryszard
Tokarz Jan
Wasilewski Sebastian
21. PGE Zespół Elektrowni
Dolna Odra S.A.
74.
75.
76.
Dybioch Miros∏aw
Jarmu˝ Bogusław
Nowysz Jan
22. Po∏udniowy Koncern
Energetyczny S.A.
77.
78.
79.
80.
81.
82.
Adamczyk Zbigniew
Kuglarz Eugeniusz
Nocuƒ Andrzej
Szyja Antoni
Szubert Grzegorz
WiÊniowski Leszek
24. Saturn Management Sp. z o.o.
i Wspólnicy, Sp. k.
83.
Cecerko Marek
25. Vattenfall Heat Poland S.A.
84.
85.
86.
KuÊmierczyk Ewa
Piekacz Jacek
Smoleƒ Pawe∏
26. ZEC Bytom S.A.
87.
88.
89.
90.
Bàk Andrzej
Janas Jacek
Manierak Piotr
Mozgol Teresa
27. ZEC Wroc∏awskich
KOGENERACJA SA
91.
92.
93.
94.
95.
96.
97.
Bernacki Krzysztof
B∏ach Stanis∏aw
Bretaudeau Denis
Francuz Ryszard
Kowalik Michał
Rybacki Bogus∏aw
Stypka Stanisław Mariusz
23. Przedsi´biorstwo Energetyki
Cieplnej w Suwałkach Sp. z o.o.
22
POLSKIE TOWARZYSTWO
ELEKTROCIEP¸OWNI
ZAWODOWYCH

Podobne dokumenty