Biznes i Produkcja
Transkrypt
Biznes i Produkcja
Pismo o biznesowych aspektach nowoczesnej organizacji produkcji BIZNES I PRODUKCJA METODYKA Jakość energii a koszty produkcji | 18 Jak rozwijać liderów efektywnych zespołów? | 36 ROZWIĄZANIA I TECHNOLOGIE Automatyzacja procesów biznesowych w produkcji | 32 OKIEM BLOGERA Pojedynek Gutenberg vs Baird. Do przerwy 0:1 | 30 WDROŻENIA Zrobotyzowana paletyzacja worków z serwatką w proszku | 14 Tradycja, doskonała jakość, efektywność operacyjna… | 22 Efektywne zarządzanie projektami i zasobami | 26 Jak skrócić czas realizacji inwestycji? | 6 NR 5 (2/2011) Szanowni Państwo, piszę te słowa w przededniu kolejnych wyborów parlamentarnych. Gdy otworzycie Państwo niniejszy numer pisma, zapewne będzie już po nich. Natomiast nie ulegnę pokusie i zamiast o polityce, będzie trochę o inwestycjach. Gdyby na dowolnym placu budowy podejść do jej kierownika lub nawet szeregowego pracownika i zapytać: „Dlaczego nie pracuje Pan szybciej?”, w 99% przypadków osoba ta odpowie z rozbrajającą szczerością: „Panie, ale po co?”. Taka odpowiedź może wskazywać na główną przyczynę opóźniających się projektów inwestycyjnych, niezależnie, czy mówimy o budowie dróg, czy zakładów produkcyjnych. A jest nią brak odpowiedniej motywacji. W niniejszym numerze „Biznesu i Produkcji” skupimy się na miękkich i twardych aspektach motywowania zespołów odpowiedzialnych za realizację inwestycji, tak aby sukces „przychodził” przed zaplanowanym terminem. Piszemy także, w jaki sposób wspierać liderów zespołów w efektywnym zarządzaniu i jakie narzędzia informatyczne mogą im w tym pomagać. W artykule o jakości energii elektrycznej wskazujemy sposoby na obniżanie kosztów zużywanej do produkcji energii, co przekłada się na zwiększanie przyjazności naszych zakładów dla środowiska naturalnego. Natomiast w dłuższej perspektywie powinno zbudować w naszych firmach gotowość na sprostanie regulacjom płynącym z Unii Europejskiej. Nowością w tym numerze jest przedstawienie świata widzianego okiem blogerów oraz wydarzeń i konferencji branżowych, którym jako „Biznes i Produkcja” patronujemy. Na koniec jak zwykle przedstawiamy ciekawe wdrożenia rozwiązań podnoszących efektywność produkcji, a mianowicie robotyzacji w branży mleczarskiej oraz informatyzacji w branży produkcji alkoholi. Życzymy przyjemnej lektury! Jarosław Gracel Redaktor naczelny BIZNES I PRODUKCJA, nr 5 (2/2011) 3 Wewnątrz wydania: STRATEGIA ZARZĄDZANIA Jak skrócić czas realizacji inwestycji? 6 Każdy dzień wcześniejszego uruchomienia lub oszczędności w budżecie inwestycji można skwantyfikować kwotowo jako nadwyżkę wartości względem planu. Tą nadwyżką można się podzielić z zespołem realizującym inwestycję, aby go zmotywować do większego wysiłku w celu jak najszybszego uruchomienia inwestycji. METODYKA Jakość energii a koszty produkcji 18 Rosnące ceny nośników energii wynikające z ograniczonych zasobów surowców energetycznych i konieczności zmniejszania emisji zanieczyszczeń wymuszają potrzebę poprawy efektywności energetycznej. Duża konkurencja ze strony państw azjatyckich sprzyja racjonalnej gospodarce zużyciem energii, wody i innych mediów. Nadzór nad kosztami energii staje się dla firm produkcyjnych podstawowym narzędziem utrzymania konkurencyjności swoich produktów. Jak rozwijać liderów efektywnych zespołów? 36 Twoja firma dojrzała do zmiany struktury organizacyjnej. Wraz z rozwojem i wdrażaniem Lean w twojej fabryce działasz zgodnie z zasadą i oddelegowujesz odpowiedzialność w dół struktury. Proces rekrutowania i wyboru liderów był czasochłonny. Nie jest prosto dokonać dobrego wyboru za pierwszym razem. Obserwujesz pracę swoich ludzi i zauważasz, że popełniają wiele błędów, mają problemy z komunikacją i egzekwowaniem zadań. Czy dokonałeś złego wyboru…? ROZWIĄZANIA I TECHNOLOGIE Automatyzacja procesów biznesowych w produkcji 32 Im szybszy przepływ informacji i szybciej podejmowane decyzje w obrębie organizacji, tym szybciej i efektywniej firma może reagować na zmieniające się potrzeby rynku. Przełamanie barier związanych z przepływem informacji pozwala firmom na zwiększenie szybkości i elastyczności działania, dzięki czemu mogą zaspokajać potrzeby klienta przy równoczesnym wzroście jakości dostarczanych produktów. WDROŻENIA Zrobotyzowana paletyzacja worków z serwatką w proszku w MSM Mońki Moniecka Spółdzielnia Mleczarska w Mońkach jest jednym z najprężniej rozwijających się zakładów branży mleczarskiej w Polsce. Specjalizuje się w produkcji serów dojrzewających typu holenderskiego i szwajcarskiego, masła, miksów tłuszczowych oraz wyrobów proszkowanych: serwatki w proszku i odtłuszczonego mleka w proszku. 4 BIZNES I PRODUKCJA, nr 5 (2/2011) 14 22 Tradycja, doskonała jakość, efektywność operacyjna… W roku 1775 Jacob Beam sprzedał pierwszą beczkę burbonu, wyznaczając standardy dla kolejnych siedmiu pokoleń mistrzów gorzelnictwa. Dzisiaj Beam Global Wine & Spirits jest największym producentem alkoholi w Stanach Zjednoczonych i zajmuje czwartą pozycję na świecie. Firma produkuje alkohole najwyższej jakości, znajdujące uznanie wśród klientów na całym świecie. 26 Efektywne zarządzanie projektami i zasobami Sprawne zarządzanie zadaniami, zespołami ludzkimi oraz kosztami w środowisku multiprojektowym wymaga wykorzystania na poziomie operacyjnym narzędzi informatycznych. W celu podniesienia efektywności zarządzania projektami inwestycyjnymi i procesami biznesowymi firma EL-CHEM wdrożyła innowacyjne rozwiązanie BPI Profesal. OKIEM BLOGERA 30 Pojedynek Gutenberg vs Baird. Do przerwy 0:1 Przeglądając gazetę, mój wzrok przyciągnął (przewrotny, jak mi się wydawało) tytuł „Jestem Polakiem, więc nie czytam”. Mimo że jestem Polką, artykuł przeczytałam. Na początku przeraziły mnie statystyki, z których wynika, że ponad połowa z blisko 38-milionowego narodu w zeszłym roku nie przeczytała ani jednej książki. Robi wrażenie, prawda? 31 Przemysłowa Wieża Babel Gdy chcemy zbudować sieć lokalną w domu lub biurze, wszystko wydaje się proste jak przysłowiowa konstrukcja cepa. Chcemy kable? To oczywiście kładziemy Ethernet, dziś już „gigabajtowy”. Tanio i ekologicznie, niespodzianki nie są przewidziane. Kable precz? Proszę bardzo, oto WiFi. Również tanio, choć nieco mniej bezstresowo, bo jednak niespodzianki się zdarzają. Tymczasem w zastosowaniach przemysłowych chętni na komunikowanie się zawsze mieli pod górkę. PATRONATY 42 Industrial Investment Adventure 2011 – jak utrzymać rodzimą produkcję w Polsce? 42 World Class Manufacturing – produkcja klasy światowej 43 Targi ROBOTshow i HAPexpo FOCUS 44 Czas integracji, czas synergii BIZNES I PRODUKCJA, nr 5 (2/2011) 5 Strategia zarządzania Ósma Zasada Efektywnego Inwestowania, czyli… Jak skrócić czas realizacji inwestycji? Każdy dzień wcześniejszego uruchomienia lub oszczędności w budżecie inwestycji można skwantyfikować kwotowo jako nadwyżkę wartości względem planu. ADAM ŻYCZKOWSKI czwartym numerze „Biznesu i Produkcji” w artykule Dziesięć zasad efektywnego inwestowania panowie Marek Mroczkowski i Jarosław Gracel opisali podstawowe zasady, które należy stosować w procesie planowania i realizacji inwestycji w przedsiębiorstwach produkcyjnych. W niniejszym artykule opiszę szerzej podejście do zasady ósmej: „Jasno komunikuj cele, mierz wyniki i odpowiednio motywuj kadrę oraz wykonawców”. W 6 BIZNES I PRODUKCJA, nr 5 (2/2011) Każda inwestycja jest do pewnego stopnia projektem niepowtarzalnym oraz nieprzewidywalnym. W procesie inwestycyjnym potrzebny jest więc wyjątkowy wysiłek i duża doza kreatywności w rozwiązywaniu problemów ze strony zespołu realizacyjnego, aby zakończyć ten proces w jak najszybszym terminie, realizując pełen zakres prac przy jak najniższym zużyciu zasobów. Aby wyzwolić taki wysiłek i kreatywność u pracowników realizujących daną inwestycję, niezbędne jest zazwyczaj specjalne umotywowanie zespołu. ILUSTR. K. ZALEWSKA – PRACOWNIA REGISTER Tą nadwyżką można się podzielić z zespołem realizującym inwestycję, aby go zmotywować do większego wysiłku w celu jak najszybszego uruchomienia inwestycji. Strategia zarządzania Ustal, które osoby mają być premiowane Ustal wyznaczniki generujące nadwyżkę wartości i maksymalną wielkość funduszu premiowego Ustal wyznaczniki gwarantujące jakość procesu i wyniku Ustal system pomiaru i kryterium sukcesu dla każdego wyznacznika oraz metodę obliczania realnego funduszu premiowego Ustal metodę rozdziału funduszu premiowego na pracowników oraz daty wypłacania premii Jasno zakomunikuj podstawowe elementy systemu premiowego ZAWSZE REALIZUJ TO, CO ZAKOMUNIKOWAŁEŚ Rysunek 1. Działania przy tworzeniu planu premiowego dla realizacji inwestycji W celu odpowiedniego zmotywowania zespołu możemy zastosować tzw. motywację miękką lub twardą, a najczęściej ich kombinację. Motywacja miękka polega na stworzeniu pozytywnej atmosfery wokół projektu, tak aby ludzie podejmujący wysiłek i osiągający cele inwestycji czuli się docenieni przez organizację. Motywacja miękka zespołu stanowi bardzo ważne wyzwanie dla kierownictwa projektu, a często i dla kierownictwa całego zakładu. Motywacja twarda polega na ustaleniu specjalnego planu wynagrodzenia zespołu za dobre rezultaty uzyskane w trakcie realizacji inwestycji. W tym artykule skoncentruję się na elementach motywacji twardej, która jest z natury bardziej techniczna, a więc łatwiejsza do opisania i replikacji. mogą czuć się zdemotywowane w swojej pracy. Dlatego można część funduszu premiowego przeznaczyć dla osób niezaangażowanych bezpośrednio w daną inwestycję, aby i oni otrzymali nominalną premię, jeżeli zespół inwestycyjny z sukcesem zrealizuje swoje zadanie. W długim terminie problemy z motywacją w pracy mogą się również pojawić u osób, które poprzednio pracowały przy projekcie inwestycyjnym i otrzymały premię, ale później z powodu przeniesienia lub braku następnych inwestycji muszą się pogodzić z mniejszymi zarobkami. Takie ryzyko może być zmniejszone poprzez odpowiednią komunikację i stosowne zarządzanie kadrami. W moim przekonaniu pozytywne aspekty planu motywacyjnego są wyższe od negatywnych, więc gorąco zachęcam wszystkich do jego stosowania. Dlaczego warto motywować zespół realizujący inwestycję? Pracując przez wiele lat w środowisku produkcyjnym, w wielu różnych branżach, takich jak przemysł farmaceutyczny, przemysł rafineryjny, produkcja przedmiotów użytku codziennego itp., wielokrotnie pracowałem nad przygotowaniami i rozliczeniami planów motywacyjnych. Wprowadzenie specjalnego planu motywacyjnego dla zespołów realizujących inwestycje ma swoje cechy, które mogą być zarówno pozytywne, jak i negatywne. Aspekty pozytywne: plan motywacyjny jest klasycznym przykładem podstawowej zasady biznesu „wygrana/wygrana” (ang. win/win). Szybsze i tańsze uruchomienie inwestycji, przy założeniu, że inwestycja jest dobrze zaprojektowana od strony ekonomicznej, jest opłacalne dla inwestora, który może oddać zespołowi część wygenerowanej nadwyżki wartości. Doświadczenia dowodzą, że prawdopodobieństwo wcześniejszego zakończenia inwestycji jest większe, gdy zespół pracuje w trybie pewnego planu premiowego. Widziałem wiele projektów, które na pewno nie zostałyby ukończone w terminie, gdyby nie plan motywacyjny. Plan motywacyjny dla zespołu realizującego inwestycję może mieć również aspekty negatywne. Osoby, które pracują na podobnych stanowiskach, które nie dostały się do zespołu inwestycyjnego, Jak zacząć? Przeanalizuj fundamenty projektu inwestycyjnego. Podstawą do stworzenia odpowiedniego planu motywacyjnego są fundamenty oceny efektywności inwestycji i zarządzania projektem inwestycyjnym. Aby sporządzić odpowiedni plan motywacyjny, trzeba dobrze rozumieć wartość, którą firma wygeneruje poprzez wcześniejsze oddanie inwestycji do użytku. Taką wielkość należy obliczyć w jednostce finansowej na jednostkę czasu wcześniejszego oddania, np. w PLN/dzień. Dla celu obliczeń za dzień oddania inwestycji należy przyjąć moment, w którym inwestycja zacznie poprawnie funkcjonować i dodawać wartości firmie, a nie dzień zdobycia wszystkich zezwoleń i jej formalnego odbioru, który może (choć nie musi) odbyć się później. Drugą ważną zmienną jest koszt inwestycji. Często zespół realizacyjny potrafi zrealizować projekt inwestycyjny w określonych ramach zakresu za koszty mniejsze od zaakceptowanego budżetu. Oszczędność względem budżetu stanowi drugie podstawowe źródło nadwyżki wartości projektu. Wartość wcześniejszego oddania inwestycji do użytkowania oraz oszczędności budżetowe stanowią w sumie nadwyżkę wartości projektu, której część można przeznaczyć na premię dla załogi. Kroki, które musimy następnie podjąć w celu stworzenia planu motywacyjnego, wykazane są na rysunku 1. Poniżej poruszam i opisuję podejście do BIZNES I PRODUKCJA, nr 5 (2/2011) 7 Strategia zarządzania Część pozostająca u inwestora Fundusz premiowy Oszczędności względem budżetu 20%-40% Wcześniejszy termin realizacji 20%-30% Maksymalny fundusz premiowy Nadwyżka wartości inwestycji Podstawowe wynagrodzenie premiowanej załogi Rysunek 2. Ustalanie maksymalnej wartości funduszu motywacyjnego każdej czynności niezbędnej przy projektowaniu systemu premiowania. Kogo motywować? Ustal, które osoby mają być premiowane. Jasna wydaje się zasada, że motywować należy wszystkich, którzy mają bezpośredni wpływ na udane zakończenie realizacji inwestycji. Są to oczywiście pracownicy i kontraktorzy pracujący bezpośrednio nad realizacją, ale również są to użytkownicy danej inwestycji, którzy później będą taką inwestycję eksploatować. Od nich przecież zależy, jak skutecznie inwestycja będzie się spłacać natychmiast po jej uruchomieniu, a więc w najtrudniejszym momencie, który istotnie wpływa na ekonomiczne wyniki inwestycji. Do planu inwestycyjnego można również włączyć osoby, które nie mają bezpośredniego wpływu na realizację, ale pracują w szeroko rozumianym systemie wsparcia. Od nich zależy, czy wsparcie dla zespołu inwestycyjnego będzie załatwiane „od ręki”, czy w terminie późniejszym. Pewną, choć już mniejszą, część funduszu premiowego można też przeznaczyć dla tych pracowników przedsiębiorstwa, którzy nie mają wkładu w daną inwestycję. Taki element solidarnościowy premii pozwala na uzyskanie pozytywnej atmosfery dla inwestycji w całym zakładzie oraz obniża ryzyko demotywacji pracowników, którzy nie dostali się do zespołu realizacyjnego. Jak wyznaczyć maksymalną wartość funduszu premiowego? Ustal „wyznaczniki generujące nadwyżkę wartości”. Na efektywnej finansowo inwestycji spółka zarabia, jeżeli uruchomienie nastąpi zgodnie z harmonogramem, a realizacja zgodnie z budżetem kosztowym. Każdy dzień wcześniejszego uruchomienia lub oszczędności w budżecie można skwantyfikować jako nadwyżkę wartości względem planu. Tą nadwyżką można się podzielić z zespołem realizującym inwestycję. Decyzję dotyczącą „mnożnika premiowego”, czyli ile procent nadwyżki należy przeznaczyć na premię, trzeba podjąć na wysokim szczeblu w firmie, czyli na poziomie zarządu lub 8 BIZNES I PRODUKCJA, nr 5 (2/2011) przynajmniej komitetu sterującego projektu. Maksymalna wielkość funduszu premiowego w procentach nadwyżki wartości musi uwzględniać specyfikę branży i poziom zarobków członków zespołu. Zbyt duże premie za realizację inwestycji mogą doprowadzić do negatywów opisywanych wcześniej w artykule. Zwykle fundusz premiowy w wielkości 20%-40% wartości nadwyżki bywa wystarczający. Aby go dokładnie określić, trzeba jego wartość porównać z funduszem wynagrodzeń osób, które są premiowane. Uważa się, że maksymalna wartość funduszu motywacyjnego powinna być nie wyższa niż 30% podstawowego wynagrodzenia uczestników planu, które otrzymają w trakcie prac nad realizacją inwestycji. Proces takiego porównania przedstawiony jest graficznie na rysunku 2. Ustal wyznaczniki gwarantujące „jakość procesu i wyniku”, tak aby zapobiec niepożądanym „skrótom” w realizacji. Podstawowymi wyznacznikami wypłacania premii są te, które generują nadwyżkę wartości inwestycji, czyli termin oddania inwestycji i koszt realizacji względem planów w harmonogramie i budżecie projektu. Jeżeli jednak będziemy motywować zespół wyłącznie za szybszy termin realizacji i niższe Wartość wcześniejszego oddania inwestycji do użytkowania oraz oszczędności budżetowe stanowią w sumie nadwyżkę wartości projektu, której część można przeznaczyć na premię dla załogi. koszty, może pojawić się tendencja do pracy „na skróty”, czyli byle szybciej i taniej, bez względu na zakres prac, jakość, bezpieczeństwo, uwarunkowania ekologiczne i inne. Dlatego oprócz harmonogramu i kosztów należy również uwzględnić kryteria realizacji inwestycji, które stanowią pewne niezbędne ograniczenia. Najczęściej takimi kryteriami są: • zakres prac ukończonych podczas realizacji inwestycji, • jakość wykonywanej pracy, • bezpieczeństwo pracy nad inwestycją, • spójność realizacji inwestycji z normami ekologicznymi itd. Przykład kryteriów realizacji inwestycji pokazany jest na rysunku 3. Ustal system pomiaru i kryterium sukcesu dla każdego wyznacznika oraz metodę obliczania realnego funduszu premiowego. Każdy wyznacznik, od którego zależy premia, musi mieć ustalony system pomiaru. Bez niego nie można Strategia zarządzania Wyznaczniki premii za realizację inwestycji – przykład Jakość Termin uruchomienia Koszt Zakres Termin uruchomienia inwestycji względem planu Oszczędności budżetowe projektu względem planu Procent zrealizowanych pakietów prac względem planu Zakończ projekt przed terminem, aby zmaksymalizować premię. Pracuj ekonomicznie, oszczędności względem budżetu maksymalizują premię. Zrealizuj cały planowany zakres, aby zmaksymalizować premię. Wyznaczniki generujące nadwyżkę wartości Liczba godzin przeróbek po uruchomieniu instalacji Rób raz i dobrze, praca bez poprawek maksymalizuje premię. Ekologia Bezpieczeństwo Liczba wypadków, Liczba rażących których następstwem naruszeń norm jest strata ekologicznych w trakcie czasu pracy realizacji inwestycji Pracuj bezpiecznie, brak wypadków maksymalizuje premię. Pracuj zgodnie z normami ekologicznymi, brak naruszeń maksymalizuje premię. Wyznaczniki gwarantujące jakość procesu i wyniku Rysunek 3. Wyznaczniki premii za realizację inwestycji – przykład w sposób jednoznaczny ustalić rzeczywistej wielkości funduszu premiowego. Wyznacznik powinien być mierzony metodą obiektywną, choć niektóre wyznaczniki mogą też być mierzone subiektywnie. Obiektywne metody mierzenia to np. pomiar odchylenia oddania inwestycji względem zaakceptowanego harmonogramu, odchylenie kosztów rzeczywistych od budżetu inwestycji, ilość wypadków, Uważa się, że maksymalna wartość funduszu motywacyjnego powinna być nie wyższa niż 30% podstawowego wynagrodzenia uczestników planu, które otrzymają w trakcie prac nad realizacją inwestycji. które wydarzyły się w trakcie realizacji inwestycji lub ilość wykonanych pakietów prac względem zaaprobowanego zakresu projektu. Subiektywne metody mierzenia to takie, w których jeden pracownik ocenia pracę drugiego. Np. kierownik projektu inwestycyjnego może sam ocenić poziom wsparcia dla projektu, które realizują pracownicy wspierający. Może to być również ocena zgodności prac przy realizacji inwestycji z normami ekologicznymi, którą wystawią audytorzy systemu ekologicznego ISO 14001. Jeśli system mierzenia ma polegać na ocenie, to taka ocena powinna być przeprowadzana regularnie w trakcie trwania inwestycji, a oceniający powinien uzasadniać ją faktycznymi zdarzeniami. Kryteria sukcesu są najważniejszym elementem komunikacji celów inwestycji. Dzięki nim możemy określić, jaki wynik realizacji inwestycji przełoży się na maksymalną wartość wyznacznika, jaki na minimalny i jak obliczyć wartości pośrednie danego wyznacznika. Przykład systemów pomiaru wyznaczników oraz kryteria sukcesu są pokazane na rysunku 4. Jak obliczyć realny fundusz premiowy na podstawie osiągniętych wyznaczników? Stosuje się dwie podstawowe metody obliczania funduszu premiowego – i każda z nich ma swoje wady i zalety. Najprostszą metodą jest ustalenie wagi dla każdego wyznacznika, dodanie do siebie wszystkich ważonych wyników wyznaczników, aby obliczyć wielkość realnego funduszu premiowego w proBIZNES I PRODUKCJA, nr 5 (2/2011) 9 Strategia zarządzania Kryteria sukcesu* Wynik Wartość realizacji wyznacznika Przykładowy system pomiaru Termin uruchomienia Wyznaczniki generujące nadwyżkę wartości Koszt inwestycji Zakres prac Jakość pracy Wyznaczniki gwarantujące jakość procesu i wyniku Różnica pomiędzy planowaną i rzeczywistą datą uruchomienia inwestycji. -15 dni 0 dni lub więcej 100% 0% Procent rzeczywistych kosztów poniesionych na realizację inwestycji względem zaakceptowanego budżetu. 90% budżetu 100% budżetu 100% 0% Różnica pomiędzy planowaną i rzeczywistą ilością pakietów prac wyznaczonych w zaakceptowanym zakresie projektu inwestycyjnego. 0% różnicy -8% różnicy 100% 60% Liczba roboczogodzin zużytych przez kontraktorów lub pracowników na niezbędne lecz nieplanowane przeróbki lub poprawki w przeliczeniu na każde 1000 godzin pracy projektowej. 0‰ 2‰ 100% 80% Bezpieczeństwo Liczba wypadków pracowników lub kontraktorów, których następstwem jest strata czasu pracy. Ekologia Liczba rażących naruszeń norm ekologicznych, wykrytych w audytach ISO w trakcie trwania realizacji inwestycji. 0 wypadków 2 lub więcej 100% 80% 0 naruszeń 4 lub więcej 100% 80% * Dla wartości wskaźników w środku przedziałów kryterium sukcesu współczynnik premii będzie obliczany poprzez interpolację liniową. Rysunek 4. Systemy pomiaru wyznaczników oraz kryteria sukcesu – przykłady centach maksymalnej wartości funduszu. Metoda dodawania jest stosunkowo prosta i jasna w komunikacji. Cechą tej metody jest to, że jeśli nawet na jednym z wyznaczników wynik wyjdzie bardzo zły, to uczestnicy planu mogą dostać premie za osiągnięcie innych wskaźników. Np., mimo że termin oddania inwestycji się przeciągnie i nadwyżka wartości nie zostanie wygenerowana, to premia może zostać uzyskana dzięki dobrym rezultatom osiągniętym w wypadku innych kryteriów, np. w zakresie inwestycji, bezpieczeństwa i jakości pracy. Inną metodą jest odpowiednie skalibrowanie i mnożenie przez siebie ważonych wyników wyznaczników. Obliczanie funduszu premiowego tą metodą doprowadzi premię do zera w momencie, gdy jeden z wyznaczników osiągnie wartość zerową. Negatywną stroną tej metody jest możliwość demotywacji załogi w momencie, gdy słaby wynik jednego z wyznaczników przekreśli możliwość otrzymania jakiejkolwiek premii. Jako praktyk rekomenduję hybrydę tych dwóch metod – dwa wyznaczniki, to jest termin oddania i budżet, tworzą nadwyżkę wartości, więc ich skwantyfikowany wynik przemnożony przez „mnożnik premiowy” można do siebie dodać. Po- 10 BIZNES I PRODUKCJA, nr 5 (2/2011) zostałe wyznaczniki, takie jak zakres prac, jakość, bezpieczeństwo i inne, obniżają nadwyżkę, dlatego Do planu inwestycyjnego można również włączyć osoby, które nie mają bezpośredniego wpływu na realizację, ale pracują w szeroko zrozumianym systemie wsparcia. Od nich zależy, czy wsparcie dla zespołu inwestycyjnego będzie załatwiane „od ręki”, czy po pewnym czasie. można tak skalibrować system, aby niedotrzymanie tych wskaźników obniżało premię wypłacaną załodze o pewien procent. Przykład rekomendowanej metody obliczania realnej wartości funduszu jest pokazany na rysunku 5. Strategia zarządzania Dane Projektu Inwestycyjnego: Potencjalna nadwyżka wartości: Max. fundusz premiowy: Wartość wcześniejszego uruchomienia: Budżet kosztowy: W tym wynagrodzenia: Czas realizacji inwestycji: Możliwość wcześniejszego uruchomienia: 15 dni = 1.5 mln PLN Oszczędności budżetowe: 10% budżetu = 1 mln PLN 40% x 2.5 mln PLN = 1 mln PLN = 28.5% wynagrodzeń premiowanej załogi Wyznacznik Termin uruchomienia Koszt inwestycji Zakres prac Jakość pracy Bezpieczeństwo 0.1 mln PLN/dzień 10 mln PLN 3.5 mln PLN 60 dni Kryteria sukcesu* Wynik Wartość realizacji wyznacznika System mierzenia -15 dni Różnica pomiędzy planowaną i rzeczywistą datą uruchomienia inwestycji. Procent rzeczywistych kosztów poniesionych na realizację inwestycji względem zaakceptowanego budżetu. 0 dni lub więcej 90% budżetu 100% budżetu Różnica pomiędzy planowaną i rzeczywistą ilością pakietów prac wyznaczonych w zaakceptowanym zakresie projektu inwestycyjnego. 0% różnicy -8% różnicy 100% Wynik Wpływ na fundusz -7 dni 0.7 x 40% = 0.28 0% + 100% 0% 100% 60% 95% budżetu 0.5 x 40% = 0.20 Nadwyżka wartości do premii = 0.48 mln PLN Wynik x 0% różnicy 100% x Procent roboczogodzin zużytych przez kontraktorów lub pracowników na niezbędne lecz nieplanowane przeróbki lub poprawki. 0‰ 2‰ 100% 80% 50h = 1‰ godzin poprawek 90% x Liczba wypadków pracowników lub kontraktorów, 0 wypadków 2 lub więcej których następstwem jest strata czasu pracy. 100% 80% 0 wypadków 100% x Ekologia Liczba rażących naruszeń norm ekologicznych, wykrytych w audytach ISO w trakcie trwania realizacji inwestycji. 0 naruszeń 4 lub więcej 100% 80% 1 naruszenie 95% Realny fundusz premiowy = 41% maximum = 0.41 mln PLN Rysunek 5. Przykład obliczenia realnego funduszu premiowego Ustal metodę rozdziału funduszu premiowego na pracowników oraz daty wypłacania premii. • Jak rozdzielić fundusz pomiędzy uczestników planu motywacyjnego? Rzeczywisty fundusz premiowy należy podzielić pomiędzy uczestników planu premiowego. Aby łatwiej zakomunikować wielkość tego funduszu pracownikom, najlepiej przedstawić wartość premii w procentach podstawowej pensji danego pracownika. Doświadczenie uczy, że plan motywacyjny najlepiej działa, gdy współczynnik procentowy nie jest równy, ale odpowiada odpowiedzialności osób zajmujących się daną inwestycją. Np. maksymalna premia kierownika projektu może wynosić 40% jego pensji podstawowej, zarobionej podczas trwania inwestycji, kluczowy personel zespołu inwestycyjnego może otrzymać do 30%, inni członkowie zespołu do 25%, pracownicy wspierający do 10%, a pozostali pracownicy po 5%. Takie założenia należy skonfrontować z maksymalną wartością funduszu premiowego możliwą do uzyskania, a współczynniki procentowe odpowiednio dostosować. Ważne jest, aby maksymalna wartość premii była odczuwalna u wszystkich premiowanych. Ina- czej nie warto takiej premii proponować, bo to może mieć wpływ demotywujący, a więc odwrotny od zamierzonego. Jeżeli będziemy motywować zespół wyłącznie za szybszy termin realizacji i mniejsze koszty, może pojawić się tendencja do pracy „na skróty”, czyli byle szybciej i taniej, bez względu na zakres prac, jakość, bezpieczeństwo, uwarunkowania ekologiczne i inne. Ustalenie sztywnych ram maksymalnego funduszu premiowego w procentach wynagrodzenia zasadniczego dla wszystkich uczestników systemu o tej samej odpowiedzialności za realizację inwestycji to najprostsza obiektywna metoda rozdziału premii, ale nie uwzględnia ona realnego wysiłku BIZNES I PRODUKCJA, nr 5 (2/2011) 11 Strategia zarządzania Nie jest ważne to, aby każdy pracownik dokładnie wiedział, jak wynik każdego wyznacznika wpływa na wysokość funduszu premiowego. Ważne jest jednak, by wiedział, jakie to są wyznaczniki, oraz by miał przekonanie, że system jest jednoznaczny, wiarygodny, a wszystkie składowe wyniku tego systemu można sprawdzić i zweryfikować. Autor jest Prezesem Zarządu w firmie Profesal oraz konsultantem z zakresu restrukturyzacji przedsiębiorstw. Można się z nim skontaktować pod adresem adam. zyczkowski@ profesal.pl 12 BIZNES I PRODUKCJA, nr 5 (2/2011) wpływa na wysokość funduszu premiowego. Ważne jest jednak, by wiedział, jakie to są wyznaczniki oraz by miał przekonanie, że system jest jednoznaczny, wiarygodny, a wszystkie składowe wyniku tego systemu można zweryfikować. Zawsze realizuj to, co zakomunikowałeś. Ponieważ proces inwestycyjny jest w gruncie rzeczy niepowtarzalny i nieprzewidywalny, wyniki, na podstawie których wynagradza się ludzi, często bywają zaskakujące i dla osób wynagradzanych, i dla wynagradzających. Często po obliczeniu wyników ma się ochotę zmienić któryś parametr, tak aby premia precyzyjniej odzwierciedlała wysiłek ludzki włożony w realizację inwestycji. Choć takie działania w krótkiej perspektywie mogą mieć pewne racjonalne przesłanki, nie należy tego robić, gdyż zmniejszają one wiarygodność planu i osłabiają motywację pracowników w długim terminie. Zawsze realizuj to, co zakomunikowałeś, doświadczenia udokumentuj, a nasuwające się wnioski użyj przy układaniu następnego planu motywacyjnego. ILUSTR. K. ZALEWSKA – PRACOWNIA REGISTER ADAM ŻYCZKOWSKI podjętego przez pracowników w trakcie realizacji inwestycji. Przy rozdzielaniu funduszu premiowego na poszczególnych pracowników, często stosuje się też metodę subiektywną, czyli rozdzielanie premii przez bezpośrednich przełożonych tych pracowników, ponieważ oni najlepiej wiedzą, kto jak przyczynił się do sukcesu realizacji inwestycji. Szefom, którzy dokonują rozdziału premii, ustala się wtedy tzw. warunki brzegowe, czyli maksymalny stosunek premii najwyższej do premii średniej oraz jaka powinna być minimalna premia w zespole. Dobrą praktyką jest, aby rozdział premii akceptował bezpośredni przełożony osoby rozdzielającej. • Kiedy powinno się wypłacać premię? Ustal daty wypłacania premii. Z jednej strony każdy chciałby otrzymywać premię natychmiast po odniesieniu sukcesu, czyli w naszym wypadku po uruchomieniu inwestycji. Z drugiej strony niektóre wyniki, np. rzeczywiste koszty realizacji lub jakość realizacji mierzoną ilością powtórnej pracy, można zacząć liczyć dopiero po ukończeniu prac realizacyjnych. Dlatego często stosuje się wypłatę w dwóch ratach – natychmiast po uruchomieniu inwestycji szacuje się wartość funduszu premiowego i wypłaca do 60% jego wielkości. Po pewnym czasie, który nie powinien przekraczać 3 miesięcy, obliczona zostaje całkowita wielkość funduszu i wtedy wypłacana jest druga rata będąca różnicą pomiędzy wielkością obliczoną w ramach systemu premiowania i rozdziału premii oraz wielkością pierwszej raty. • Jasno zakomunikuj podstawowe elementy systemu premiowego. Systemy mierzenia, kryteria sukcesu, wagi, rozdział funduszy, daty wypłacania – to wszystko bywa technicznie skomplikowane i słabo czytelne dla przeciętnego pracownika realizującego inwestycję. Postaraj się, aby przekaz o systemie premiowania był jasny i czytelny. Cały system powinien być oparty o 2-3 strony prezentacji i udokumentowany na przykładzie. Nie jest ważne to, aby każdy pracownik dokładnie wiedział, jak wynik każdego wyznacznika Wywiad BIZNES I PRODUKCJA, nr 5 (2/2011) 13 Wdrożenia Zrobotyzowana paletyzacja worków z serwatką w proszku w MSM Mońki Moniecka Spółdzielnia Mleczarska w Mońkach jest jednym z najprężniej rozwijających się zakładów branży mleczarskiej w Polsce. Specjalizuje się w produkcji serów dojrzewających typu holenderskiego i szwajcarskiego, masła, miksów tłuszczowych oraz wyrobów proszkowanych: serwatki w proszku i odtłuszczonego mleka w proszku. MILENA CHUDOBSKA, WOJCIECH KMIECIK rodukcja w Monieckiej Spółdzielni Mleczarskiej odbywa się przy pomocy najnowszych technologii. Jedną z licznych inwestycji przeprowadzonych w ostatnim czasie była modernizacja linii technologicznej przeznaczonej do paletyzacji serwatki w proszku. Instalacja przeznaczona jest do przerobu miliona litrów serwatki na dobę. Robot Kawasaki ZD130S, stanowiący integralną część linii produkcyjnej, paletyzuje całą dzienną produkcję. Robot komunikuje się z pakowaczką i owijarką, a cały proces wizualizowany jest na stacjach operatorskich. Robot Kawasaki serii ZD130S pracuje przy pakowaniu serwatki w proszku i permeatu serwatki uzyskiwanego przy produkcji białek serwatkowych. Robot odpowiedzialny jest za P 14 BIZNES I PRODUKCJA, nr 5 (2/2011) Wdrożenia Robot Kawasaki trafił do naszej mleczarni z kilku powodów. Zajmuje na hali znacznie mniej miejsca niż kilka urządzeń, które zastąpił, i personel. Jest też bardziej niezawodny i dokładny. Układa worki z serwatką w proszku niezwykle równo, dzięki czemu istnieje mniejsze prawdopodobieństwo ich mechanicznego uszkodzenia w trakcie transportu. Kiedy paletyzacja odbywała się ręcznie, osiągnięcie takiej precyzji nie było możliwe. Zależało nam również na tym, żeby nasi pracownicy nie musieli wykonywać ciężkiej i monotonnej pracy, jaką bez wątpienia jest paletyzacja. Teraz pieczę nad całym procesem sprawuje jedna osoba, która nie musi dźwigać ciężkich worków, a jedynie nadzorować wszystkie czynności robota na ekranie monitora. Wbrew stereotypom, zrobotyzowanie tej części produkcji nie miało przełożenia na redukcję etatów. Pracownicy, którzy zajmowali się do tej pory paletyzacją, są nadal zatrudnieni w naszej firmie. Zmienił się po prostu charakter ich pracy. KRZYSZTOF DOLIŃSKI Dyrektor Handlowy Monieckiej Spółdzielni Mleczarskiej w Mońkach Warto też podkreślić, że wraz z pojawieniem się u nas robota, wydajność zwiększyła się o 100%. Inna korzyść to podniesienie ergonomii i bezpieczeństwa pracowników. Roboty minimalizują liczbę wypadków, wynikających z kontaktu z niebezpiecznymi urządzeniami i wielokrotnym powtarzaniem takich samych czynności. Większa kontrola nad spójnością całego procesu ma też korzystny wpływ na jakość produktów oraz obniżenie ilości odpadów. FOT. PULS BIZNESU, MSM MOŃKI Poza robotem do paletyzacji serwatki w proszku w naszej spółdzielni pracują jeszcze dwa roboty, jeden układa bloki sera na paletach, drugi natomiast paletyzuje kartony z serem w plastrach, czyli mówiąc branżowo, serem konfekcjonowanym. Robot paletyzujący 25-kilogramowe worki z produktem końcowym BIZNES I PRODUKCJA, nr 5 (2/2011) 15 Wdrożenia Ważnym aspektem robotyzacji jest odciążenie pracowników od ciężkiej i monotonnej pracy Kierownik Zmiany Produkcji w MSM w Mońkach OPRACOWANIE: MILENA CHUDOBSKA, WOJCIECH KMIECIK 16 odbiór z pakowaczki oraz ułożenie na palecie 25kilogramowych worków z produktem końcowym. Robot Kawasaki został dostarczony przez firmę ASTOR, a stanowisko zrobotyzowane zostało zaprojektowane i wykonane przez ARA Przedsiębiorstwo Automatyki Przemysłowej Sp. z o.o. z Braniewa. Firma przed wyborem rozwiązania przeprowadziła serię testów i prób, dopasowując rozwiązanie do potrzeb klienta. Linia technologiczna przeznaczona jest do zagospodarowania serwatki, powstającej jako produkt uboczny w produkcji serów twardych, o zdolności przerobowej 600 000 litrów na dobę, a docelowo 1 000 000 litrów na dobę. Technologia ta pozwala uzy- BIZNES I PRODUKCJA, nr 5 (2/2011) Użytkownik systemu: Moniecka Spółdzielnia Mleczarska w Mońkach Integrator systemu: ARA Przedsiębiorstwo Automatyki Przemysłowej Sp. z o.o. Wykorzystane produkty: Robot Kawasaki ZD130S skać niehigroskopijny proszek serwatkowy lub permeat serwatki. Serwatka poddawana jest wstępnej obróbce, a następnie magazynuje się ją w tankosilosach, z których jest kierowana na system odwróconej osmozy lub ultrafiltracji. W wyniku tego uzyskiwane jest wstępne zagęszczenie serwatki lub odzyskiwane są białka serwatkowe. Kolejnym etapem jest zagęszczanie serwatki na wyparce. Potem produkt trafia do krystalizatora. Po kilku godzinach krystalizacji kierowany jest na wieżę suszarniczą. Końcowym produktem jest proszek serwatkowy, który trafia do tankosilosów proszku. Następnie proszek ten pakowany jest w worki 25 kg i przy pomocy robota Kawasaki paletyzowany na palety po 750 i 1000 kg. FOT. MSM MOŃKI JOLANTA LIPISZKO Inwestycja w zrobotyzowane paletyzowanie podyktowana była przede wszystkim koniecznością dopasowania wydajności pakowania do mocy przetwórczej linii produkcyjnej oraz uzyskania większej precyzji przy układaniu worków na palecie. Ważnym aspektem było odciążenie pracowników od ciężkiej i monotonnej pracy. Obecnie linię obsługuje jeden pracownik, który nadzoruje proces pakowania i paletyzacji. Metodyka Jakość energii a koszty produkcji Rosnące ceny nośników energii wynikające z ograniczonych zasobów surowców energetycznych i konieczności zmniejszania emisji zanieczyszczeń wymuszają potrzebę poprawy efektywności energetycznej. Duża konkurencja ze strony państw azjatyckich sprzyja racjonalnej gospodarce zużyciem energii, wody i innych mediów. Nadzór nad kosztami energii staje się dla firm produkcyjnych podstawowym narzędziem utrzymania konkurencyjności ich produktów. TOMASZ BIERNACIK iezwykle ważnym aspektem jest ciągłość i bezpieczeństwo produkcji. Urządzenia pracujące w oparciu o nowe technologie są z jednej strony mniej energochłonne, z drugiej zaś negatywnie wpływają na jakość energii w sieci, do której są przyłączone. Skutkiem tego inne części zakładu odczuwają negatywny wpływ wyższych harmonicznych na pracę maszyn i urządzeń korzystających ze wspólnej sieci. Zjawiska takie jak przepięcia, zapady i zaniki napięcia oraz inne zakłócenia powodują, że liczba awarii, którym ulega drogi sprzęt, maszyny i komputery, jest znacznie podwyższona. W wyniku pogarszającej się jakości zasilania wzrastają koszty serwisu urządzeń oraz straty związane z przestojami awaryjnymi. Zwykle okazuje się, że koszty wymiany uszkodzonego sprzętu są znacznie wyższe niż zainstalowanie prostego systemu nadzoru zdolnego wykrywać niebezpieczne stany. W niniejszej publikacji jako studium przypadku chcielibyśmy zaprezentować Państwu dwa zrealizowane ostatnio projekty będące przykładami N 18 BIZNES I PRODUKCJA, nr 5 (2/2011) z różnych branż przemysłu, gdzie monitoring jakości i kosztów energii elektrycznej, a także sterowanie kosztami energii i innych mediów są jednakowo ważne. Przykład 1: Cementownia Napotkany problem polegał na częstym uszkadzaniu się elementów sieci średniego napięcia (6kV) głównie z powodu doziemień. Analiza zarejestrowanych danych pozwoliła na stworzenie modelu reagowania urządzeń na niepożądane stany. Taki model zaimplementowany z wykorzystaniem Platformy Systemowej Wonderware pracuje w czasie rzeczywistym, ciągle porównując dane otrzymywane z analizatorów jakości energii z opracowanym algorytmem zapobiegania awarii. W przypadku zagrożenia aplikacja steruje elementami sieci 6kV, takimi jak pasywne filtry wyższych harmonicznych, baterie kondensatorów, sterowniki polowe, w celu niedopuszczenia do awarii lub, gdy jest to już niemożliwe, do minimalizacji jej skutków. Każdy stan zagrożenia jest rejestrowany w bazie danych. Wykresy oscyloskopowe z analizatorów PM 175 i PM Metodyka FOT. NMCANDRE – FOTOLIA, INTER-CONSULTING 172 EH wraz z towarzyszącymi stanami współpracujących urządzeń przechowywane są jako materiał do dalszych analiz. Dodatkowo system rejestruje całe spektrum danych umożliwiające rozliczanie kosztów energii w wielu taryfach, ocenę strat energii Efekty ekonomiczne w tym przypadku to ograniczenie kosztów napraw infrastruktury sieciowej o około 450 000 zł rocznie i ograniczenie kosztów energii czynnej oraz biernej o około 120 000 zł rocznie. od wyższych harmonicznych. Umożliwia także określenie efektywności energetycznej układu za- silania w bieżącym punkcie pracy i automatyczne porównanie ze wzorcem, do którego dążymy. Planowane jest wdrożenie systemu w kolejnych częściach przedsiębiorstwa. Efekty ekonomiczne w tym przypadku to ograniczenie kosztów napraw infrastruktury sieciowej o około 450 000 zł rocznie i ograniczenie kosztów energii czynnej i biernej o około 120 000 zł rocznie, mimo iż system nadzoru jakości i strat energii działa w cementowni na razie w niewielkim obszarze (kilkanaście pól średniego napięcia). Przykład 2: Produkcja wody pitnej Mimo iż nie jest to już tak ciężki przemysł, jak w przypadku cementowni, problemy, z jakimi się spotykamy, mają zbliżony charakter. Produkcja wody pitnej charakteryzuje się znaczną liczbą parametrów fizyko-chemicznych, które muszą BIZNES I PRODUKCJA, nr 5 (2/2011) 19 Metodyka TOMASZ BIERNACIK Autor jest Prezesem firmy Inter-Consulting Wydział Elektroenergetyki. Można się z nim skontaktować pod adresem t.biernacik@ icpower.pl Projekty zrealizował zespół Inter-Consulting Wydział Elektroenergetyki (www.icpower.com.pl). 20 Obie inwestycje polegały na zaprojektowaniu i wdrożeniu systemu nadzoru parametrów zasilania, który przede wszystkim informuje użytkownika o aktualnym stanie sieci zasilającej w zakładzie oraz alarmuje o sytuacjach zagrażających bezpieczeństwu pracy maszyn i urządzeń. Pozwala przewidzieć, a w dalszej perspektywie przeciwdziałać skutkom zakłóceń pochodzących z sieci zasilającej. W przypadku producenta wody pitnej monitorowane jest również zużycie wody i jej parametry jakościowe, a także praca pomp, stacji uzdatniania wody, a nawet laboratorium badającego skład wody bardzo wyrafinowanymi urządzeniami. Dzięki automatycznej rejestracji danych pomiarowych system daje możliwość prześledzenia zarówno parametrów produkcji, jak i zasilania w ciągu doby, tygodnia, miesiąca czy roku. Poza informacją o wartościach prądów, napięć i mocy, system kontroli zasilania umożliwia wykrycie zakłóceń, takich jak zapady napięcia, przerwy w zasilaniu, przetężenia, rezonans wyższych harmonicznych itp. Dostęp do danych produkcyjnych i energetycznych pozwala na generowanie raportów o zużyciu energii i innych mediów w przeliczeniu nawet na jeden wyrób. Dostęp do takich danych do niedawna wiązał się z koniecznością szacunkowych wyliczeń opartych na średnich miesięcznych zużyciach energii oraz gazu i w zasadzie miał jedynie charakter orientacyjny. BIZNES I PRODUKCJA, nr 5 (2/2011) Wdrożenie systemu monitoringu przyniosło podniesienie efektywności i bezpieczeństwa procesów produkcyjnych oraz zmniejszenie kosztów pro- Dostęp do danych produkcyjnych i energetycznych pozwala na generowanie raportów o zużyciu energii i innych mediów w przeliczeniu nawet na jeden wyrób. dukcji. Dane z systemu IC-View pokazały, że należy synchronizować pracę pomp nie tylko z wydajnością złoża, ale i ze strefami taryfowymi, w których inne elementy linii technologicznych nie pobierają zbyt dużych mocy. Wszystkie parametry rejestrowane przez system są archiwizowane w bazie danych i dają możliwość tworzenia raportów oraz prowadzenia długoterminowych prognoz i analiz niezbędnych do sprawnego i efektywnego funkcjonowania zakładu. W perspektywie ciągłych zmian taryf i sposobów rozliczania energii energetycznej system IC-View jest podstawowym narzędziem do sprawnej i niezawodnej kontroli kosztów oraz jakości energii elektrycznej, pozwalającym również na rejestrację i obniżenie strat energii elektrycznej i na rozliczenie innych mediów globalnie i na jednostkę produktu. Możliwość sterowania kompensatorami i filtrami sprzyja dalszym oszczędnościom, jednocześnie minimalizując ryzyko nieprawidłowych stanów w złożonym układzie zasilania i innych nadzorowanych instalacjach przemysłowych. FOT. ALEX YEUNG – FOTOLIA być dotrzymane w każdej części cyklu produkcyjnego i zwykle powinny być archiwizowane. Również parametry energetyczne, już nie tak ważne dla konsumentów, muszą podlegać kontroli, gdyż ta gałąź przemysłu jest także dość energochłonna. Wdrożenia Tradycja, doskonała jakość, efektywność operacyjna… W roku 1775 Jacob Beam sprzedał pierwszą beczkę burbonu, wyznaczając standardy dla kolejnych siedmiu pokoleń mistrzów gorzelnictwa. Dzisiaj Beam Global Wine & Spirits jest największym producentem alkoholi w Stanach Zjednoczonych i zajmuje czwartą pozycję na świecie. Firma produkuje alkohole najwyższej jakości znajdujące uznanie wśród klientów na całym świecie. S 22 Potrzeba rozwoju Jednym z wyzwań, przed którym w latach 90. stanął Jim Beam, była potrzeba rozwoju firmy. Gorzelnia 1992 1994 1995 1996 Wonderware dostarcza po raz pierwszy swoje rozwiązania do fabryki Jim Beam w Clermont, Kentucky. Oprogramowanie InTouch HMI wykorzystane do automatyzacji Dryhouse w Clermont. Oprogramowanie InTouch wykorzystane na linii rozlewniczej w Clermont. Pobliska gorzelnia Jim Beam / Booker Noe wykorzystuje oprogramowanie InTouch do automatyzacji produkcji. BIZNES I PRODUKCJA, nr 5 (2/2011) FOT. WWW.JIMBEAM.COM ukces ten nie zostałby osiągnięty gdyby nie pełna automatyzacja procesu produkcyjnego z wykorzystaniem oprogramowania dostarczonego przez firmę Wonderware, będącą wieloletnim partnerem Jim Beam. Od ponad 19 lat firmy te współpracują, wdrażając rozwiązania informatyczne wspomagające produkcję alkoholi. Pierwsze wdrożenie Po raz pierwszy oprogramowanie Wonderware zostało wybrane przez firmę Jim Beam w roku 1992 ze względu na łatwość jego używania i możliwość integracji z pracującymi w fabryce sterownikami PLC. Gdy korzyści płynące z zastosowania rozwiązań tego producenta stały się widoczne, oprogramowanie dostarczane przez Wonderware stało się standardem w fabrykach Jim Beam w Kentucky. Obecnie rozwiązania Wonderware są nieodzowną częścią procesu produkcyjnego, zaczynając od instalacji osuszania, oczyszczalni wody, kotłowni, destylarni, a na linii rozlewniczej kończąc. Wdrożenia podjęła próbę wykorzystania rozwiązań IT, które nie tylko zaspokajały potrzebę automatyzacji procesu produkcyjnego, ale także zapewniały możliwość rozbudowy systemu o nowe elementy, przy jednoczesnym zachowaniu wysokiej jakości produkcji. Konsultanci zaproponowali wdrożenie Platformy Systemowej Wonderware opartej na architekturze ArchestrA, jako podstawę rozwiązania informatycznego dla Jim Beam. Platforma Systemowa oferowała jednolite środowisko wizualizacyjne, narzędzia do komunikacji z urządzeniami, integrację z innymi aplikacjami i możliwość tworzenia raportów oraz infrastrukturę, dzięki której uproszczony został dalszy rozwój i utrzymanie systemu. Możliwość powielenia istniejących wzorców stała się siłą, która napędzała rozwój systemów automatyzacji procesów produkcyjnych w Jim Beam. Kierownik produkcji na linii rozlewniczej, Nathan Crosley przedstawił to w następujący sposób: – Rozwiązania Wonderware są łatwe w użyciu i dostarczają informacje z procesu produkcyjnego, które są nam potrzebne. Dzięki nim mamy możliwość ciągłej kontroli procesu, chcemy więc implementować te rozwiązania i integrować je z całym systemem. W ramach rozwoju systemu wdrożony został Wonderware Historian mający zapewnić lepsze zarządzanie centralną bazą operacji produkcyjnych. Dzięki współpracy z Microsoft SQL Server możliwe jest tworzenie obszernych statystyk przy jednoczesnej redukcji ilości przechowywanych danych. Ciągła wysoka jakość Jedną z cech whiskey od Jim Beam jest zawsze wysoka jakość. Dzięki oprogramowaniu Wonderware zapewniona została lepsza kontrola nad procesem produkcyjnym, która prowadzi do ujednolicenia jakości produktu. – Przed wdrożeniem rozwiązań informatycznych wiele procesów było wykonywanych ręcznie. Musieliśmy ręcznie włączać zawory, przełączniki i pompy. Rozwiązania Wonderware pozwalają operatorom na sterowanie całym procesem z jednego miejsca i zapewniają powtarzalność – mówi Nathan Crosley. Dzięki oprogramowaniu InTouch HMI, inżynierowie poprzez intuicyjny i przejrzysty interfejs graficzny, mogą obserwować cały proces produkcyjny lub poszczególne jego etapy, a także w prosty sposób zatrzymywać i wznawiać poszczególne procesy. ZAŁOŻENIA Cele: Pozostać wiernym oryginalnej recepturze produkcji whiskey o 200-letniej tradycji. Wyzwania: • Usprawnienie procesu produkcji spirytusu i win przy jednoczesnym utrzymaniu jakości produktu, • Umożliwienie dalszego rozwoju systemów automatyzacji i zarządzania produkcją w przyszłości, • Objęcie systemem całego procesu produkcyjnego. KORZYŚCI Rozwiązania Wonderware: • Platforma Systemowa Wonderware, • Wonderware MES – InBatch, • Wonderware InTouch HMI, • Wonderware Historian, • Wonderware Historian Client. Rezultaty: Zwiększenie efektywności pracujących maszyn i wykonywanych czynności operacyjnych, Wysoka jakość produktów, Integracja systemów produkcyjnych z systemem klasy ERP. Wonderware MES – InBatch, oprogramowanie do zarządzania procesami wsadowymi, jest kolejnym kluczowym komponentem zapewniającym doskonałą jakość produktu. Zanim burbon zostanie poddany procesowi destylacji i butelkowania, oprogramowanie InBatch wymusza zastosowanie odpowiednich receptur i sprawdza, czy operator wykonuje poszczególne czynności we właściwej kolejności. Czynności takie jak: pobranie właściwej ilości ziarna z odpowiedniego silosu, dolanie wody do zacieru 1997 1998 2001 2003 2003–2011 Wonderware Historian i Historian Client wykorzystywane w obu fabrykach. Oczyszczalnia wody w Jim Beam zostaje zautomatyzowana dzięki oprogramowaniu InTouch HMI. Proces chłodzenia zostaje zautomatyzowany dzięki oprogramowaniu InTouch HMI. Technologia Terminal Sevices dla oprogramowania InTouch wykorzystana na 2 kolejnych liniach rozlewniczych w celu wizualizacji w czasie rzeczywistym. Fabryka Booker Noe wykorzystuje Platformę Systemową Wonderware i Wonderware MES – InBatch. BIZNES I PRODUKCJA, nr 5 (2/2011) 23 Wdrożenia – Przed wdrożeniem rozwiązań Wonderware, wiele procesów było wykonywanych ręcznie. Musieliśmy manualnie włączać zawory, przełączniki i pompy. Rozwiązania Wonderware pozwalają operatorom na sterowanie całym procesem z jednego miejsca i zapewniają powtarzalność – mówi Nathan Crosley. Oprogramowanie Wonderware przyczynia się do osiągania celów przedsiębiorstwa. Zastosowanie rozwiązań Wonderware miało pozytywny wpływ na funkcjonowanie linii produkcyjnej Jim Beam. Harry Crigler, kierownik produkcji gorzelni, mówi: – Na koniec każdego tygodnia walczymy, by wyprodukować zacier na czas. Dzięki oprogramowaniu InBatch jesteśmy w stanie tygodniowo przeprowadzić aż o dwa procesy fermentacji więcej. Jeżeli możemy wyprodukować więcej w tym samym czasie, to znacząco zwiększamy elastyczność produkcji. Dzięki zwiększaniu zysków i podniesieniu wielkości produkcji wynikającym ze współpracy z Wonderware firma Jim Beam postanowiła podjąć inicjatywę mającą na celu jeszcze większe zacieśnienie współpracy i zbudowanie marki, o której ludzie będą chcieli rozmawiać. – To ważne, że stajemy obok partnerów, z którymi dzielimy wspólne wizje i cele. Wierzymy, że poprzez partnerstwo i dobre relacje z firmą Wonderware jesteśmy w stanie te cele osiągnąć – komentuje Nathan Crosley. Artykuł powstał na bazie materiałów firmy Wonderware (www.wonderware.com). FOT. WWW.JIMBEAM.COM i dodanie drożdży. Oprogramowanie kontroluje także proces gotowania i fermentacji. Oprogramowanie Wonderware Historian Client zapewnia dostęp do raportów i analiz. Z jego wykorzystaniem poszczególne trendy mogą być szybko identyfikowane, a przygotowane raporty mogą zostać szybko wyeksportowane do programu Microsoft Excel. Dzięki temu możliwa jest skuteczna identyfikacja zaistniałych problemów i przypadków nieefektywnej pracy maszyn. – Dzięki informacjom odczytywanym z trendów, jesteśmy w stanie określać, kiedy i gdzie pojawiają się problemy z produkcją. Dysponując tymi infor- macjami, możemy szybko podjąć działania prewencyjne i poprawić jakość procesu produkcyjnego – mówi Nathan Crosley. 24 BIZNES I PRODUKCJA, nr 5 (2/2011) Metodyka BIZNES I PRODUKCJA, nr 5 (2/2011) 25 Wdrożenia Efektywne zarządzanie projektami i zasobami Sprawne zarządzanie zadaniami, zespołami ludzkimi oraz kosztami w środowisku multiprojektowym wymaga wykorzystania na poziomie operacyjnym narzędzi informatycznych. W celu podniesienia efektywności zarządzania projektami inwestycyjnymi i procesami biznesowymi firma EL-CHEM wdrożyła innowacyjne rozwiązanie – Biznesową Platformę Informatyczną Profesal. akład Usług Elektroenergetycznych EL-CHEM Sp. z o.o. w Nowej Sarzynie rozpoczął działalność w dniu 1 października 1997 roku. Spółka powstała z Wydziału Elektrycznego w wyniku restrukturyzacji Zakładów Chemicznych „Organika-Sarzyna” w Nowej Sarzynie. Firma jest znanym i cenionym dostawcą usług w zakresie wykonawstwa oraz konserwacji sieci elektrycznych i energetycznych, instalacji elektrycznych, Z 26 BIZNES I PRODUKCJA, nr 5 (2/2011) a także rozwiązań w dziedzinie automatyki przemysłowej. Sytuacja biznesowa przed implementacją systemu – wyzwania W firmie EL-CHEM dotychczasowy system informatyczny służył wiernie przez 13 lat. Sumował słupki pieczołowicie gromadzonych danych. Zarząd jednak chciał wiedzieć, który projekt, a nawet które zadanie w projekcie, jest dla niego mniej lub bardziej opłacalne. FOT. TIERO – FOTOLIA ADAM CZERWONKA Wdrożenia Dzięki wykorzystaniu Biznesowej Platformy Informatycznej Profesal nasza firma zmodernizowała dotychczasowe metody pracy, czyniąc je bardziej efektywnymi. Obecnie spółka dzięki bezpośredniemu i łatwemu dostępowi do informacji na temat bieżącej działalności przedsiębiorstwa może szybko podejmować decyzje i działania, które prowadzą do wyprzedzenia konkurencji. Wacław Rejman, Prezes EL-CHEM Poszukiwano nie tylko sprawnego kalkulatora, ale również inteligentnego, a przy tym pamiętliwego doradcy. Główne kryteria, które wzięto pod uwagę podczas wyboru systemu, to: • maksymalne zapewnienie obsługi procesów biznesowych, elastyczność, możliwość dostosowania do potrzeb firmy, • dostępność narzędzi raportujących i analitycznych, • bezpieczna i płynna praca wielu użytkowników, • możliwość łatwej rozbudowy systemu. Rozwiązanie Zarząd EL-CHEM Sp. z o.o. po sprawdzeniu kilku rozwiązań i porównaniu ofert podjął decyzję o wdrożeniu i zintegrowaniu dwóch systemów informatycznych: Biznesowej Platformy Informatycznej Profesal oraz pakietu Comarch CDN XL. Zintegrowanie doświadczenia i stabilności rozwiązań Comarchu z innowacyjnym spojrzeniem Profesala dało bardzo dobre wyniki. Platforma Comarch CDN XL wykorzystywana jest do ewidencji typowych zdarzeń gospodarczych: wystawiania faktur, rozchodów materiałowych, spraw księgowych – słowem do wszystkiego, co jest wymagane przez przepisy prawa. Bez odpowiedzi pozostaje jednak nadal kilka pytań: • Co się stanie z tym materiałem, tzn. do jakiego projektu zostanie użyty? • Jeśli projekt jest duży, to do jakiego zadania (czynności) w tym projekcie zostanie użyty? • Kto ten materiał zużyje (który pracownik)? • Ile godzin poświęci na wykonanie tego zadania? W celu precyzyjnego rozliczania poszczególnych projektów, a tym samym znalezienia odpowiedzi, czy projekt jest opłacalny, w firmie EL-CHEM stworzony został (poprzez odzwierciedlenie w systemie informatycznym rzeczywistego przebiegu działań) następujący model pracy. W systemie Profesal Projektem nazywamy ogół prac (od fazy projektowej po końcowe „zamiatanie”), które należy wykonać na rzecz zleceniodawcy, żeby dostarczyć mu satysfakcjonujący go produkt, tak aby został podpisany protokół odbioru. Z projektem ewidencjonowanym w systemie Profesal związany jest zleceniodawca (klient), a ze strony wykonawcy ogół osób (mistrz, opiekun projektu, robotnicy wykonujący prace) potrzebnych do jego wykonania. Projekt podzielny jest na zadania. Ewidencja kosztów wygląda następująco. Pracownik, idąc do magazynu, podaje numer zadania, na który pobiera potrzebne mu materiały. Mistrz na koniec dnia ewidencjonuje, ile czasu każdy pracownik z jego brygady poświęcił na konkretne zadanie. To pociąga za sobą (na razie) przypisanie średniej miesięcznej stawki roboczogodziny pracowników bezpośrednio produkcyjnych w firmie do tego zadania. Docelowym rozwiązaniem będzie pobieranie z systemu płacowego wartości stawki dla Głównym kryterium wyboru systemu było zapewnienie pełnej obsługi procesów biznesowych, elastyczność rozwiązania, dostęp do narzędzi analitycznych oraz możliwość łatwej rozbudowy o dodatkowe funkcje w przyszłości. tego konkretnego pracownika. Mistrz zaznacza też ewentualne usługi obce, które dotyczyły zadania. Księgowość, rejestrując faktury za usługi obce, przypisuje je do poszczególnych zadań. Podsumowując, na zadaniu mamy możliwość śledzenia rozchodów materiałowych z magazynu, wartości robocizny z godzin przypisanych przez mistrza oraz usług obcych z faktur zewnętrznych. W dodatkowych parametrach zadań (tzw. flagach) możemy zbierać inne ważne dla tego zadania wartości, takie jak amortyzacja maszyn, zużycie energii i paliw oraz inne opłaty. BIZNES I PRODUKCJA, nr 5 (2/2011) 27 Wdrożenia ADAM CZERWONKA Autor jest Prezesem firmy Arcus Soft. Można się z nim skontaktować pod adresem adam@ arcussoft.com.pl 28 W projekcie liczba zadań może być dowolna, ale kategorie kosztów są wspólne. Jeśli teraz wyobrazimy sobie, że fakturujemy zadania, to wystarczy do faktury przywiązać numer zadania i mamy wynik – zysk czy strata. Jeśli fakturujemy cały projekt, fakturę związujemy z numerem projektu, potem na raporcie sumujemy koszty z poszczególnych zadań, porównujemy z wartością faktury i mamy od razu wynik. Takie postawienie sprawy pozwala zarządowi śledzić na bieżąco, na którym zadaniu koszty zostały przekroczone, a które jest prowadzone prawidłowo. Dodatkowo przypisanie w fazie kosztorysowania kwoty budżetu daje nam trójwymiarową analizę. Przykład Zadanie skosztorysowane na kwotę 1000 zł, suma kosztów 1200 zł, faktura po rabatach dla klienta 800 zł – wynik wysoce niesatysfakcjonujący. Wykorzystanie kosztów materiałowych z systemu CDN XL, średniej stawki godzinowej i dokładnego BIZNES I PRODUKCJA, nr 5 (2/2011) przypisywania godzin do zadania pozwala na bieżąco śledzić poniesione nakłady. Można sobie nawet wyobrazić, że gdy zebrane koszty będą się zbliżać do 90% kosztorysu, to projekt na liście zacznie „migać” na różowo. Wdrożenie zostało przeprowadzone przez zespół wdrożeniowy firmy Arcus Soft przy wsparciu pracowników firmy Profesal. Prace rozpoczęto w październiku 2010 roku. Profesal został uruchomiony w styczniu 2011 roku. Pełną funkcjonalność założoną na tym etapie wdrożenia osiągnął w kwietniu 2011 roku. Korzyści System BPI Profesal pozwala precyzyjnie przyporządkować koszty (dokładnie nazwane) do poszczególnych zadań w projekcie. W firmie EL-CHEM nie ma dwóch takich samych projektów, nie można zastosować tych samych receptur, kompletacji, dekompletacji, norm technologicznych itp. Każdy projekt traktowany jest bardzo indywidulanie i dlatego Profesal to niezastąpione narzędzie. Pozwala gromadzić precyzyjne informacje. Każdy projekt, zadanie, firma, pracownik może być opatrzony notatką dostępną dla zainteresowanych, może posiadać własny kalendarz i własne przypisane zasoby, ba – nawet cały artykuł bazy wiedzy, zeskanowany kosztorys lub inny dokument. Stosunkowo niewielki nakład pracy włożony w ewidencję zdarzeń gospodarczych umożliwia bieżącą kontrolę zyskowności prowadzonych przez firmę działań. FOT. SAX – FOTOLIA W firmie nie ma dwóch jednakowych projektów, nie można zastosować tych samych receptur, kompletacji, dekompletacji, norm technologicznych itp. Każdy projekt traktowany jest bardzo indywidualnie i dlatego Profesal to niezastąpione narzędzie. Wdrożenia Biznesowa Platforma Informatyczna Profesal staje się źródłem niekwestionowanej i wymiernej przewagi konkurencyjnej dla spółek usługowych i handlowych • Obejmuje swym zakresem wszystkie działania firmy handlowej i usługowej. • W docelowej konfiguracji spełnia funkcjonalność systemu klasy ERP wspierając zarządzanie działalnością przedsiębiorstwa, z elementami systemu CRM wspierającym wszelkie relacje z klientami. • Jest elastyczna i konfigurowalna, dzięki czemu idealnie dostosowuje się do indywidualnych potrzeb każdej firmy. • Można Moż ją wdrożyć za stosunkowo niewielką niew kwotę, a następnie rozbudowywać rozb dzięki natychmiastowej poprawie naty efektywności organizacyjnej. efek www.profesal.pl BIZNES I PRODUKCJA, nr 5 (2/2011) 29 OKIEM http://blog.astor.com.pl Pojedynek Gutenberg vs Baird. Do przerwy 0:1 Przeglądając gazetę, mój wzrok przyciągnął (przewrotny, jak mi się wydawało) tytuł „Jestem Polakiem, więc nie czytam”. Mimo że jestem Polką, artykuł przeczytałam. Na początku przeraziły mnie statystyki, z których wynika, że ponad połowa z blisko 38-milionowego narodu w zeszłym roku nie przeczytała ani jednej książki. Robi wrażenie, prawda? Idąc dalej tym tropem zaczęłam się zastanawiać, jak brak czytelnictwa i zanik „pędu do wiedzy”, bo przecież nawet powieści czegoś nas mogą nauczyć, przekłada się na inne dziedziny edukacji: funkcjonowanie szkół, uczelni, czy wreszcie frekwencję na szkoleniach dokształcających osoby pracujące. Języka – w kwestiach akademickich – zasięgnęłam u znajomych wykładowców. Ich wnioski w znaczącej części pokryły się z tymi wynikającymi z tekstu, można powiedzieć, „źródłowego” dla tego wpisu. Studenci i uczniowie coraz częściej, zamiast zagłębiać się w zadaną im lekturę, wolą poszukać opracowania i bazować na brykach. Obecność na lekcjach też nie jest imponująca – 45-minutowe bloki nudzą, nie pasują do tempa życia rodem z MTV. W ławkach pusto, w głowach… różnie. Bo choć wyniki badań nie tchną optymizmem, są tacy, którzy bez książek nie wyobrażają sobie życia, mimo że, jak większość Gdańszczan pytanych przez dziennikarza „Gazety Wyborczej” o swoje nawyki „książkowe”, narzekają na brak czasu czy ceny książek. Bardzo podobne argumenty słyszę, proponując klientom udział w kursach specjalistycznych. Są to szkolenia związane z produktami, które mają w swoich przedsiębiorstwach, ale nawet biorąc pod uwagę fakt, że rzeczywiście dodatkowa wiedza by im się przydała, nie mają kogo albo za co wysłać na warsztaty. Co pozostaje? Jeśli chodzi o problemy „czasowe” rozwiązaniem stają się e-szkolenia, odbywające się za pośrednictwem Internetu, ale – przy całym moim szacunku do nowoczesnych technologii – nie sądzę, żeby akurat przy zagadnieniach wysoce specjalistycznych były godnym zastępstwem dla kursów face2face. Nie chodzi tylko o brak możliwości pracy na „żywym organizmie”, czyli hardwarze lub softwarze, ale przede wszystkim o jedynie pośredni kontakt z prowadzącym, który nie podejdzie i nie wytłumaczy bądź co bądź skomplikowanych zagadnień. Przeszkody finansowe można skwitować starym powiedzeniem „wiedza kosztuje, ale niewiedza nieporównywalnie więcej”. Wystarczy wyobrazić sobie skutki niespodziewanego przestoju na linii produkcyjnej spowodowanego niewłaściwym użytkowaniem sprzętu lub awarii, której nikt nie potrafi usunąć. Koszty w przypadku takich nieoczekiwanych sytuacji rosną astronomicznie, a wystarczyłoby sięgnąć po podręcznik szkoleniowy, przypomnieć sobie dane zagadnienie i voilà – po kłopocie! Dla większości takie uzasadnienie jest przekonujące i kursy cieszą się niemałą popularnością – pozostaje jeszcze znaleźć podobnie skuteczne wytłumaczenie dla konieczności czytania i – wykonując pracę u podstaw – zachęcać do zdobywania nowych informacji nie tylko przez wszelkiej maści ekrany, ale także ze źródeł drukowanych. Ponieważ wakacje już w pełni – choć pogoda na to nie wskazuje – pracujmy nad tym, żeby Polak w wersji letniej rozpoznawalny był nie po przysłowiowych „sandałach i skarpetach”, a po książce w ręce. Autor: Małgorzata Rammel Materiał pochodzi ze strony http://blog.astor.com.pl 30 BIZNES I PRODUKCJA, nr 5 (2/2011) BLOGERA Przemysłowa Wieża Babel Gdy chcemy zbudować sieć lokalną w domu lub biurze, wszystko wydaje się proste jak przysłowiowa konstrukcja cepa. Chcemy kable? To oczywiście kładziemy Ethernet, dziś już „gigabajtowy”. Tanio i ekologicznie, niespodzianki nie są przewidziane. Kable precz? Proszę bardzo, oto WiFi. Również tanio, choć nieco mniej bezstresowo, bo jednak niespodzianki się zdarzają. Tymczasem w zastosowaniach przemysłowych chętni na komunikowanie się zawsze mieli pod górkę. Do dziś doskonale pamiętam, jak kiedyś pisałem oprogramowanie do komunikacji przez sieć Sinec L2 w pewnym systemie zautomatyzowanym. Była to jedyna możliwość wymiany informacji z częścią zastosowanych urządzeń. Z innymi urządzeniami trzeba było porozumiewać się w inny sposób, a z komputerem – w jeszcze inny. Cóż, trzeba było siedzieć i pisać rozmaite drivery i gatewaye. Mój „Sinec L2 Ethernet Driver” jeszcze się uruchamia – niestety zgłasza brak sieci Sinec. Przykro mi, driverze, nic na to nie poradzę. Później wielokrotnie znajdowałem się w sytuacji, gdy musiałem pomagać klientom w ogarnięciu tematu komunikacji w ich skomplikowanych systemach automatyki przemysłowej. Sterownik z komputerem? Nie ma problemu! Ale wie pan, ja tam mam jeszcze takie czujniki. Albo regulatory… I one mają taki nietypowy protokół – da się z tym coś zrobić? „Nietypowy protokół” – słowa, których wolelibyśmy nie słyszeć. Miałem szczęście. „Moje” sterowniki, panele i programy miały zawsze bardzo dużo driverów, również do nietypowych protokołów. Nie zmienia to faktu, że zawsze zastanawiałem się, dlaczego nie mógłby istnieć jeden protokół i jeden standard komunikacyjny – byłoby przecież znacznie prościej. Tym bardziej, że taki standard od dawna istniał i był na świecie bardzo popularny. A do tego ja go bardzo lubiłem. Ethernet w przemyśle był jednak traktowany troszeczkę po macoszemu. Owszem, chętnie go stosowano ze względu na jego liczne zalety, ale – odnoszę takie wrażenie – nigdy nie został uznany za standard całkowicie „poważny”. Oprócz zalet miał też i wady. Nie był w pełni deterministyczny ani stuprocentowo real-time. Obecnie Ethernet wchodzi już w pełni na przemysłowe „salony”, a to dzięki standardowi PROFINET. PROFINET ma być Ethernetem przemysłowym „pełną gębą”, łączącym w sobie zalety Ethernetu klasycznego i sieci Profibus. Ma on dwie podstawowe zalety: zgodność z dotychczasowymi standardami oraz wykorzystanie doskonale znanych mediów transmisyjnych: skrętki ekranowanej i światłowodu. Dzięki temu łatwiejsze staje się połączenie „świata produkcji” ze „światem biura”. Dawniej było to łatwe tylko wtedy, gdy w systemach produkcyjnych stosowaliśmy Ethernet. Jeżeli automatyka wykorzystywała np. Profibus – było już trudniej. Czy PROFINET stanie się „jedynym standardem” – tak jak Ethernet nie ma konkurencji w domowych i biurowych (kablowych) sieciach lokalnych? Za wcześnie, by o tym przesądzać. Na pewno nie stanie się to szybko – w technice „przemysłowej” czas płynie znacznie wolniej niż na rynku konsumenckim. I bardzo dobrze, bo dzięki temu przynajmniej w tej branży jeszcze nadążam. Autor: Mateusz Pierzchała Materiał pochodzi ze strony http://blog.astor.com.pl BIZNES I PRODUKCJA, nr 5 (2/2011) 31 Rozwiązania i technologie Automatyzacja procesów biznesowych w produkcji Im szybszy przepływ informacji i szybciej podejmowane decyzje w obrębie organizacji, tym szybciej i efektywniej firma może reagować na zmieniające się potrzeby rynku. Przełamanie barier związanych z przepływem informacji ARKADIUSZ RODAK iększość firm produkcyjnych staje przed wyzwaniem dostosowania swoich procedur i procesów biznesowych, tak aby zwiększyć bezpieczeństwo, usprawnić przepływ informacji w obrębie organizacji, poprawić jakość produkcji oraz zredukować koszty własne. Z roku na rok wymagania i oczekiwania klientów wzra- W 32 BIZNES I PRODUKCJA, nr 5 (2/2011) stają, natomiast przywiązanie do marki i lojalność klienta wobec firmy jest coraz rzadziej spotykanym zjawiskiem. Aby skutecznie działać w obszarze produkcji i zaspokajać ciągle rosnące potrzeby klienta, firmy produkcyjne muszą stawić czoła wyzwaniom, takim jak: • konieczność szybkiej reakcji na dynamiczne zmiany rynku, • dostarczanie produktów lepszej jakości, FOT. VIOREL SIMA – FOTOLIA pozwala firmom na zwiększenie szybkości i elastyczności działania, dzięki czemu mogą zaspokajać potrzeby klienta przy równoczesnym wzroście jakości dostarczanych produktów. Rozwiązania i technologie DZIAŁANIE APLIKACJI WORKFLOW Zgłoszenie przechwycone przez system MES Awaria na produkcji Inicjalizacja Workflow Kierownik produkcji poinformowany przez SMS lub e-mail NIE Decyzja o zatrzymaniu produkcji TAK Wiadomość kontekstowa do służb UR Pracownik UR poinformowany przez SMS lub e-mail Wiadomość do kierownika produkcji Pracownik UR przeprowadza inspekcję i wysyła raport Równoczesna komunikacja z planistą i systemem EAM Kontynuacja produkcji Pracownik UR odbiera wiadomość przez telefon komórkowy Pracownik UR wykonuje zadanie Nowe zgłoszenie serwisowe wygenerowane przez system EAM Planista uaktualnia harmonogram produkcji Wiadomość do służb UR Równoczesna komunikacja z operatorem i systemem EAM Zgłoszenie serwisowe zamknięte w systemie EAM Operator otrzymuje pozwolenie na wznowienie produkcji Rysunek 1. Przykład systemu koordynującego działania pracowników i istniejących aplikacji • dostosowanie produkcji do obowiązujących norm i przepisów, • koordynacja współpracy z dostawcami i sprzedawcami, • redukcja kosztów własnych przy jednoczesnym zwiększaniu jakości produktów, • efektywne zarządzanie siecią fabryk na całym świecie. Rozwiązanie Workflow Przykładem innowacyjnego systemu klasy workflow dla firm produkcyjnych i przemysłowych jest ArchestrA Workflow, który pozwala na modelowanie i realizację procesów biznesowych zgodnych z poli- Po wdrożeniu zwiększona zostaje efektywność pracowników produkcyjnych oraz zminimalizowana ilość popełnianych błędów, co przenosi się na zmniejszenie liczby i częstotliwości występowania wypadków. tyką firmy i standardami branżowymi. Implementując system przepływu pracy w oparciu o system workflow, można w nim zawrzeć wszystkie proce- BIZNES I PRODUKCJA, nr 5 (2/2011) 33 Rozwiązania i technologie Właściwy czas Właściwy system ArchestrA Workflow Właściwa informacja Właściwi ludzie Rysunek 2. Właściwy obieg informacji w obrębie organizacji dzięki ArchestrA Workflow dury wykonawcze i dobre praktyki, które do tej pory dostępne były jedynie w formie plakatów i instrukcji stanowiskowych. Do tej pory pracownik sam decydował o tym, czy zastosuje się do spisa- Wypracowany w jednym z działów zestaw „najlepszych praktyk” procesowych może zostać zamodelowany, zreplikowany i wdrożony w innych działach. ARKADIUSZ RODAK Autor jest specjalistą ds. systemów CMMS w firmie ASTOR Sp. z o.o. Można się z nim skontaktować pod adresem arkadiusz.rodak@ astor.com.pl 34 nych rad. Natomiast po wdrożeniu systemu, wykonanie zadań nie będzie możliwe w sposób inny niż zalecony. Wypracowany w jednym z działów zestaw „najlepszych praktyk” procesowych może zostać zamodelowany, zreplikowany i wdrożony w innych działach. Takie podejście pozwala na odfiltrowanie ogromu informacji trafiających do pracownika i dostarcza mu tylko te, które są zaadresowane do grupy, w której się znajduje. W przypadku awarii i sytuacji alarmowych system automatycznie powiadamia odpowiednie służby i uruchamia procedurę, według której realizowane mają być czynności prewencyjne. Kadra zarządzająca i dyrektorzy produkcji otrzymują w sposób automatyczny raporty BAM (Business Activity Monitoring) w dedykowanym formacie zawierające informacje, które są wartościowe z punktu widzenia pełnionych przez nich funkcji i podejmowanych decyzji. Wdrożony system pozwala na generowanie automatycznych powiadomień dotyczących istotnych BIZNES I PRODUKCJA, nr 5 (2/2011) zdarzeń w obszarze produkcji. Powala to na przyspieszenie procesów decyzyjnych w przypadkach wymagających krótkiego czasu reakcji. Po wdrożeniu zwiększona zostaje także efektywność pracowników produkcyjnych oraz zminimalizowana ilość popełnianych błędów, co przenosi się na zmniejszenie liczby i częstotliwości występowania wypadków. Podstawowa zaleta stosowania rozwiązań klasy workflow to koordynacja przepływu zadań przydzielonych zarówno poszczególnym pracownikom, jak i funkcjonującym w firmie systemom. Dzięki temu ich wartość i efektywność zostaje znacząco podniesiona, a wszystkie informacje o zdarzeniach i działaniach użytkowników oraz systemów zostają zarejestrowane. Wdrożenie Przykładem ciekawego wdrożenia rozwiązania klasy workflow jest m.in. firma Bayer CropScience, działająca w branży rolniczej w zakresie ochrony roślin, biotechnologii i higieny sanitarnej. Zadaniem wdrożonego systemu jest monitorowanie wszystkich działających już systemów, aplikacji i procedur pozwalających na realizację procesu produkcyjnego i szybkie reagowanie na pojawiające się nieprawidłowości1. Dzięki wdrożeniu systemu w firmie Bayer CropScience osiągnięte zostały następujące korzyści: • zmniejszenie liczby wypadków i nieprawidłowości w procesie produkcyjnym, • gromadzenie i utrwalanie wiedzy, • zwiększenie wydajności pracy istniejących systemów, • zwiększenie szybkości i jakości współpracy pomiędzy pracownikami, • szybsze podejmowanie działań w przypadku wystąpienia planowanych i nieplanowanych zdarzeń na produkcji. Podsumowanie ArchestrA Workflow to system, który pozwala na zamodelowanie procesów biznesowych w firmach produkcyjnych, co prowadzi do usprawnienia procesu wykonywania zadań przez pracowników produkcyjnych i podejmowania decyzji przez kadrę zarządzającą. Dzięki systemowi, procedury wypracowane przez firmę stają się bardziej efektywne, co pozwala na szybkie dopasowanie do dynamicznie zmieniającego się rynku i na zaspokojenie stale rosnących potrzeb klientów. 1 Materiały ARC Advisory Group, http://www.arcweb.com/events/ ARC-Orlando-Forum-2011/orlando-forum-2011-presentations/ Automated%20Workflow%20Processes%20for%20Manufacturing%20Operations.pdf Wizualizuj Analizuj Optymalizuj Dostrzeż szczegóły przystrzyż koszty Wonderware MES to rozwiązanie informatyczne dla przemysłu pozwalające na bezpieczne, etapowe wdrażanie systemów do zarządzania produkcją, bazujących na rzeczywistych danych z systemów automatyki, maszyn i urządzeń. Sprawdź ile wyniesie okres zwrotu z inwestycji w Wonderware MES w Twojej firmie: www.astor.com.pl/wonderware Odkryj prawdziwy potencjał swojej produkcji! Metodyka Jak rozwijać liderów efektywnych zespołów? Twoja firma dojrzała do zmiany struktury organizacyjnej. Wraz z rozwojem i wdrażaniem Lean w twojej fabryce działasz zgodnie z zasadą i oddelegowujesz odpowiedzialność w dół struktury. Proces rekrutowania i wyboru liderów był czasochłonny. Nie jest prosto dokonać dobrego wyboru za pierwszym razem. Obserwujesz pra- MARZENA LESZCZYK-KABACIŃSKA amiętaj, że liderzy to twoi najlepsi operatorzy, jakiś czas temu pracowali przy maszynach. Nie jest im łatwo od razu zarządzać swoim zespołem, gdy jeszcze chwilę temu byli dobrymi kolegami z zespołu. Dużo zależy od ciebie, kierownika produkcji, i od tego, jak ich wesprzesz i nimi pokierujesz. Z niniejszego artykułu dowiesz się: • W jaki sposób rekrutować liderów? • W jaki sposób identyfikować problemy swoich liderów? • Jakie są najczęstsze przyczyny ich problemów związanych z zarządzaniem zespołem? • Jakich umiejętności brakuje twoim liderom? • Jakie sam popełniasz błędy i czy one mają wpływ na ocenę twoich liderów? P Rekrutacja liderów To, w jaki sposób twoi liderzy są postrzegani przez swoich pracowników, w dużej mierze zależy od tego, w jaki sposób zostali wybrani. Czy ich wybór to tylko twoja decyzja? Czy operatorzy mieli wpływ na to, aby wskazać spośród siebie kandydatów na to stanowisko? Dobrze, gdy w proces rekrutacji za- 36 BIZNES I PRODUKCJA, nr 5 (2/2011) angażowany jest dział personalny. W pierwszym etapie niezbędna jest: 1) prezentacja oczekiwań dla stanowiska liderów, 2) prezentacja zadań i obowiązków lidera, 3) prezentacja procesu wyboru liderów (patrz rysunek 1), W przypadku, gdy proces wyboru liderów jest nieprzemyślany, możesz napotkać następujące konsekwencje: 1) wybrani liderzy to niewłaściwe osoby niespełniające twoich oczekiwań; 2) wybrani liderzy nie są akceptowani przez operatorów i swoje zespoły, gdyż pracownicy uważają, iż wybór był subiektywny, niektórzy mogą się czuć urażeni, iż to oni powinni zostać wybrani chociażby ze względu na staż pracy; 3) możesz wybrać osobę, która według ciebie nadaje się na to stanowisko, natomiast ona sama nie jest zainteresowana tą propozycją. Możesz w ten sposób zdemotywować pracownika do pracy. Są pracownicy, którzy są dobrzy w tym, co robią, i nie chcą się piąć wyżej. Diagnoza problemów Masz dobrych pracowników na odpowiednich stanowiskach. Niestety obserwujesz ich pracę i jej FOT. ELENA ELISSEEVA – FOTOLIA cę swoich ludzi i zauważasz, że popełniają wiele błędów, mają problemy z komunikacją i egzekwowaniem zadań. Czy dokonałeś złego wyboru…? Metodyka Prezentacja oczekiwań i wymagań dla stanowiska Zakres zadań i obowiązków lidera Wybór/ wskazanie liderów przez operatorów KARTA STANOWISKOWA efekty nie do końca cię satysfakcjonują. Twoi liderzy zgłaszają ci różne problemy i nawet po okazaniu im wsparcia i naprowadzeniu na rozwiązania zauważasz, że nic się nie zmieniło. Problemy nadal są nierozwiązane. Co powinieneś wówczas zrobić? W każdej wolnej chwili obserwuj ich pracę, miej oczy i uszy szeroko otwarte. Porozmawiaj z ich pracownikami z zespołów. Jak im się współpracuje z liderem, jakie dostrzegają pozytywne i mocne strony tej współpracy, a gdzie identyfikują miejsca wymagające doskonalenia? Porozmawiaj też z samymi liderami, dobrze się do tej rozmowy przygotuj. Zapytaj, jak sami oceniają swoją pracę, przedstaw im swoje oczekiwania i zapytaj, jak się do nich odwołują. Czy uważają, że dobrze wypełniają swoje obowiązki, czy też potrzebują wsparcia w ich zakresie? Gdzie sami identyfikują swoje słabe strony? Najczęstsze przyczyny Poniżej zostały zawarte przykładowe wypowiedzi liderów i samych pracowników: • „Nie do końca wiem, jakie mam uprawnienia i jakie decyzję mogę podejmować samodzielnie, na co tak naprawdę mam wpływ”. • „Wiem, jakie są moje zadania i jakie decyzję mogę podejmować, ale nie radzę sobie z ludźmi, brakuje mi chyba wiedzy i umiejętności w tym zakresie”. • „Moim problemem jest współpraca z niektórymi osobami z innych działów, zwłaszcza wtedy, gdy podważają moje decyzję i autorytet wobec mojego zespołu”. • „Brak mi cierpliwości, powierzam pracownikom zadania do realizacji, lecz z braku czasu nie zawsze pamiętam, by podejść, zapytać i skontrolować, czy wykonali to tak, jak ich prosiłem, i czy jakość jest taka, jakiej oczekuje klient”. • „Lider jest dla nas wsparciem i możemy się do niego zwrócić z każdym problemem. Jak jest pilne zlecenie i trzeba zostać dłużej, to działamy, natomiast lider rzadko pamięta o tym, by chociaż podziękować za dobrą robotę, nie jest już jednym z nas…”. Jakie wnioski powinieneś wyciągnąć na podstawie powyższych wypowiedzi? Jakie działania powinieneś podjąć? 1. Jeśli twoi liderzy nie do końca wiedzą, jakie decyzje mogą podejmować i co tak dokładnie do nich należy, oznacza to, że wymagania do ich stanowisk zostały im wyjaśnione lub przekazane w niewłaściwy sposób. W tym celu powinieneś znaleźć chwilę czasu na to, by jeszcze raz na spo- Rozmowa wybranej grupy liderów z osobą z działu HR Rozmowa z wybranymi liderami i kierownikiem produkcji Oficjalna prezentacja wyników wyborów PROSTY TEST UMIEJĘTNOŚCI MENEDŻERSKICH kojnie przedstawić zadania i obowiązki lidera oraz jego uprawnienia. 2. Jeśli twoi liderzy nie radzą sobie z ludźmi, to o pomoc poproś swój dział personalny. Jego zadaniem powinno być zorganizowanie szkolenia dla twoich liderów z zakresu umiejętności zarządzania zespołem. Na wstępie dobrze zidentyfikuj, jakie dokładnie umiejętności są im potrzebne. Do głównych umiejętności zalicza się: a) umiejętność delegowania i egzekwowania zadań, b) motywowanie zespołu z wykorzystaniem różnych technik komunikacji interpersonalnej, tj. zadawanie pytań, przyjmowanie obiekcji, słuchanie, asertywność, techniki wpływu. 3. W przypadku słabej komunikacji międzywydziałowej na pewno powyższe umiejętności również przydadzą się twoim liderom. Jednak dobrze, abyś zdiagnozował, z kim i dlaczego ta współpraca się nie układa. Być może warto zorganizować spotkanie w celu wypracowania odpowiedniej ścieżki komunikacji z różnymi pracownikami z innych działów. Na pewno ważne w tym względzie jest twoje wsparcie liderów zwłaszcza w sytuacjach konfliktowych. 4. Problem z egzekwowaniem zadań jest bolączką nie tylko liderów. Tak naprawdę na co dzień w pracy brakuje nam dyscypliny i konsekwencji w działaniu. Tutaj na pewno przyda się wsparcie i wypracowanie wspólnych zasad monitoringu oraz kontroli prac podległych pracowników. 5. Jeśli docierają do ciebie informacje od pracowników, że liderom zdecydowanie łatwiej przychodzi udzielanie reprymendy niż pochwały, to warto ten aspekt zgłosić do działu personalnego. W tym celu warto pomyśleć o szkoleniu, na którym liderzy zdobyliby umiejętności: a) udzielania feedbacku (informacji zwrotnej z wykorzystaniem tzw. kanapki krytyki), b) udzielania pochwał i reprymendy (jak i kiedy je stosować). Tak powinien przebiegać plan szkolenia i rozwoju twoich liderów w oparciu o wyżej zdefiniowane problemy. Twoim zadaniem jest zapewnienie kształcenia i wsparcie w tym zakresie oraz stały monitoring postępów. Oficjalne mianowanie liderów przez kierownika produkcji Rysunek 1. Proces rekrutacji liderów Obowiązki i uprawnienia O tym, jakie uprawnienia i obowiązki posiadają twoi liderzy, decydujesz ty sam. W zależności od speBIZNES I PRODUKCJA, nr 5 (2/2011) 37 Metodyka A. Muszę robić sam Zadania i obowiązki B. Mogę oddelegować C. Muszę oddelegować Kierownik produkcji Ustalanie miesięcznego planu produkcji Rozplanowanie zasobów do wykonania planu produkcji w cyklu tygodniowym Premiowanie Akceptacja zaplanowanych urlopów Wykorzystanie maszyn Planowanie prewencyjnych napraw maszyn Kontrola realizacji planu produkcji Planowanie szkoleń dla mistrzów i operatorów Zatwierdzanie zapotrzebowania na materiały drobne Realizacja projektów oszczędnościowych Audyty 5S Analiza powstawania braków Nadzór nad dokumentacją, ISO Audyt nad przestrzeganiem BHP i ochrony środowiska – raz na tydzień Kontrola wykonywania działań korygujących Realizacja projektów efektywnościowych Realizacja projektów poprawy warunków (hałas, zapylenie) Standaryzacja pracy i narzędzi Kontrola wykonywania napraw przez obce firmy i przestrzeganie zasad BHP Spotkanie z załogą: – przedstawienie wyników; – zamierzenia do wykonania przez wydziały firmy; – wysłuchanie pracowników, co można poprawić. Tabela 1. Przykład analizy delegowania zadań 38 cyfiki produkcji, stopnia skomplikowania procesu ty decydujesz, w jakim stopniu powinieneś otrzymywać wsparcie od liderów. Im bardziej skomplikowane zadania i większa odpowiedzialność, tym wyższe umiejętności powinni posiadać twoi liderzy. Obowiązki i zadania liderów powinny zostać zawarte w karcie stanowiskowej. Lider powinien się z nią zapoznać i ją podpisać. Często jednak to nie wystarcza. Jeśli zauważasz, że pomimo prezentacji i omówienia obowiązków liderzy się do nich nie stosują, być może gdzieś popełniłeś błąd. Najczęściej dzieje się tak, że pomimo iż lider może podjąć pewne decyzje, ty lub jego przełożeni robicie to za niego… To jest największy błąd, jeśli nadajesz uprawnienia, a potem i tak nie pozwalasz swoim ludziom decydować samodzielnie. Jeśli nie wiesz, jakie zadania i uprawnienia przyznać swoim liderom, zacznij najpierw od siebie. Przeanalizuj, co robisz i za co jesteś odpowiedzialny. Zastosuj metodykę delegowania zadań, przy każdym z nich dokonaj analizy A, B lub C, przy czym: A – muszę realizować sam; B – mogę delegować; C – muszę delegować. Przykład takiej analizy został umieszczony w tabeli 1. Na podstawie wyników analizy opracuj przy udziale działu personalnego kartę stanowiskową dla lidera. BIZNES I PRODUKCJA, nr 5 (2/2011) x x x x x x x x x (operatorów) x x x x x x x x x x x x W karcie wpisz zadania, które chcesz oddelegować, i aby ich realizacja była możliwa, przydziel też odpowiednie uprawnienia. Na wstępnym etapie kontroluj i monitoruj realizację zadań, do czasu aż będziesz miał pełne zaufanie, że twoi pracownicy mogą pracować samodzielnie. Komunikacja Niewłaściwa komunikacja jest problemem na każdym szczeblu zarządzania. To, w jaki sposób twoi liderzy przekazują zadania do wykonania czy prowadzą rozmowy z pracownikami, ma duży wpływ na komfort pracy i relacje z podległymi zespołami. Umiejętność słuchania Ważną umiejętnością jest to, aby zawsze najpierw wysłuchać rozmówcę i pozwolić mu dokończyć to, co chce zakomunikować. Po pierwsze nie osądzać i nie dawać od razu dobrych rad. Zadawać pytania otwarte i stosować technikę parafrazy (parafraza to powtórzenie własnymi słowami głównych wątków wypowiedzi rozmówcy). Przykład: A: Po co zmieniać ustawienie stanowiska pracy – to tylko skomplikuje pracę! Metodyka Lp. 1 2 3 4 5 6 7 8 Dział Działanie Rejestruje /Realizuje Zgłasza Zatwierdza Kontrola jakości Kontrola jakości Kontrola jakości Kontrola jakości UTR UTR UTR UTR Określanie specyfikacji produktów Zatwierdzanie niezgodności Dopuszczanie do produkcji Kontrola wyrywkowa Usuwanie awarii, usterek Prace planowe Analiza danych Obsługa autonomiczna KJ L L KJ UTR UTR L O KJ O L L UTR L L KJ L KJ KJ UTR UTR UTR UTR Wprowadza Określa zmiany standardy KJ KJ KJ KJ UTR UTR UTR L/UTR KJ KJ KJ KJ UTR UTR UTR L/UTR Tabela 2. Przykładowe ustalenia odpowiedzialności, decyzyjności w zakresie współpracy międzywydziałowej LEGENDA: UTR – Utrzymanie ruchu; L – Lider; O – Operator; KJ – Kontrola jakości B: Rozumiem twoje obawy, co masz na myśli mówiąc, że to skomplikuje pracę? A: Będzie mi trudniej się przyzwyczaić do tych zmian. B: Czy gdybyś się przyzwyczaił i to zwiększyłoby twoją wydajność w akordzie, to podjąłbyś ten trud? A: No tak, ale to wymaga czasu! B: Masz rację, jak sądzisz, ile potrzebujesz czasu na uzyskanie wprawy w nowym działaniu? Przyjmowanie obiekcji Dużą umiejętnością w technice komunikacji jest umiejętność przyjmowania obiekcji. Jest to najprostsza metoda uniknięcia konfliktu, choć jednocześnie trudna, gdyż wymaga pokory i umiejętności przyjmowania krytyki oraz ataku od rozmówcy. Najczęstsze przyczyny obiekcji i zastrzeżeń pracownika mogą być spowodowane: • argumentami i/lub wątpliwościami pracownika ograniczającymi jego decyzję o realizacji zadania; • mogą być częstym punktem rozmowy z pracownikiem, ale mogą świadczyć o: – braku informacji, – niezrozumieniu zadania, – barierze psychologicznej w kontakcie z kierownikiem, liderem, – braku motywacji, – obawie przed zmianą, – braku kompetencji, – obawie przed negatywną oceną (np. pracowników). Zasady, które należy stosować w przypadku postępowania z obiekcją to: • planowanie, • przewidywanie i uprzedzanie obiekcji, • zajmowanie się nimi od razu, • wysłuchiwanie zastrzeżeń do końca, • zrozumienie ich, • uchylenie zastrzeżeń. Techniki przyjmowania obiekcji: • wysłuchaj, nie przerywając; • • • • pochwal, podnieś rangę, okaż zrozumienie; zastosuj parafrazę; oddaj pytanie (słuchaj, dopóki pracownik „wie”); przedstaw argument (jeżeli sam na niego nie wpadł pracownik); • podziękuj i ustal wykonanie. Asertywność Asertywność jest bardzo cenną umiejętnością każdego pracownika, przydatną szczególnie w momentach trudnych rozmów z roszczeniowymi pracownikami. Pracowników można podzielić na trzy typy: • wszystko, co robią, jest podporządkowane ich osobie; • wszystko, co robią, jest podporządkowane innym osobom; • oni są najważniejsi, ale biorą pod uwagę rację innych osób. Najczęściej mamy do czynienia z liderami typu pierwszego lub drugiego. Taka postawa wpływa na negatywną ocenę współpracowników, pracowników i zakłóca efektywną współpracę. W przypadku drugiej postawy często wydaje się, iż lider jest lubiany przez pracowników, bo dał się zupełnie podporządkować – natomiast ta postawa na pewno utrudnia mu zarządzanie zespołem w celu osiągnięcia dobrych wyników pracy podległego obszaru. Postawa pierwsza dość często wiąże się z agresywną komunikacją, taki lider popada w konflikt ze swoimi pracownikami i na pewno osiąga rezultaty inne od zamierzonych. Najlepsza rada to nauczyć lidera postawy pomiędzy agresywnością a uległością i w ten sposób dany lider stanie się asertywny. Komunikacja i współpraca międzywydziałowa Powyższe umiejętności w komunikacji na pewno warto wykorzystać w przypadku współpracy z pracownikami innych działów. Jednak sytuacje związane z podważaniem autorytetu liderów przez innych pracowników stawia twoich liderów w złym świetle wobec pracowników. Warto, abyś znalazł BIZNES I PRODUKCJA, nr 5 (2/2011) 39 Metodyka czas na krótki warsztat z przedstawicielami innych wydziałów i twoich liderów w celu wypracowania odpowiednich ścieżek komunikacji. Na warsztacie powinna zostać wypracowana odpowiedzialność za konkretne obszary i uprawnienia, kto w jakim zakresie może podejmować decyzje. W takim warsztacie powinni uczestniczyć: planista, osoba z logistyki/magazynu lub osoba z działu utrzymania ruchu, osoba z działu kontroli jakości i liderzy. Jeśli w twojej firmie lider współpracuje z kimś jeszcze, to taki przedstawiciel powinien się również pojawić na spotkaniu. W pierwszej kolejności określ: 1) z kim współpracują twoi liderzy i w jakim zakresie; 2) przedstaw oczekiwania dotyczące etapu, na jakim decyzje podejmują twoi liderzy; 3) w którym momencie i w jaki sposób zgłaszają niezgodności w ramach współpracy z danym działem; 4) czy istnieją standardy w zakresie ich komunikacji (np. procedura zgłaszania niezgodności, nowego standardu pracy, usterki czy awarii itd.). W przypadku braku standardów osoby odpowiedzialne za dane działanie mają za zadanie takie standardy opracować i przedstawić je liderom oraz osobom współpracującym. Egzekwowanie zadań Przy egzekwowaniu zadań można wpisać znak „=” dla konsekwencji i dyscypliny. Ile razy zdarzyło ci się zlecić wykonanie zadania swojemu pracownikowi i nie skontrolować go w wyznaczonym przez siebie czasie? Jak myślisz, jak reaguje pracownik, który stawia się na rozmowę w wyznaczonym przez ciebie terminie, a ty zbywasz go brakiem czasu? Owszem, rzeczywistość bywa różna i czasami rzeczywiście wypadnie ci pilna sprawa, lecz pamiętaj o tym, aby poinformować pracownika o zaistniałej sytuacji i wyznaczyć inny termin spotkania. Jeśli określasz zasady, a potem ich nie przestrzegasz, to pamiętaj, że twoi pracownicy będą robić dokładnie tak samo, gdyż bacznie obserwują i rejestrują twoje zachowanie. Twoi liderzy często jednak, jeśli nie mieli do tej pory doświadczenia w zarządzaniu ludźmi, mogą potrzebować w tym celu procedury postępowania. Mianując ich, stwórz dla nich narzędzie. Bardzo często procedury egzekwowania zadań w firmach istnieją, natomiast nikt z nich nie korzysta. W tradycyjnych przypadkach stosuje się tylko formę pierwszą, cała procedura ma zastosowanie w przypadkach bardzo trudnych. Przykład: „Zasada do trzech razy sztuka” Zleciłeś zadanie do wykonania swojemu pracownikowi. Określiłeś cele i oczekiwania. Wyznaczyłeś termin realizacji. Np. wykonanie dodatkowego mocowania do stołu montażowego. Zadanie wynik- 40 BIZNES I PRODUKCJA, nr 5 (2/2011) nęło z audytu 5S i stwierdzonej w tym przypadku niezgodności. Przychodzisz w wyznaczonym przez siebie terminie w celu kontroli realizacji zadania. Zadanie nie zostało zrealizowane. Co powinieneś zrobić? 1. Zapytać, dlaczego tak się stało. 2. Udzielić informacji zwrotnej z przedstawieniem swoich oczekiwań. 3. Wyznaczyć kolejny termin realizacji. 4. Przyjść i sprawdzić wykonanie. Przychodzisz w kolejnym terminie i zastajesz taką samą sytuację. W punkcie 3 należy dodatkowo: 3. Udzielić ostrzeżenia, co się może stać, jeśli następnym razem znowu zastaniesz taką sytuację. Przychodzisz po raz kolejny i nic się nie zmieniło. W punkcie 3 należy dodatkowo: 3. Wdrożyć ostrzeżenie (np. zabrać premię w danym miesiącu). Zasady udzielania informacji zwrotnej „Czym bardziej wymagające zadanie tym bardziej ważne jest, aby przekazać pracownikowi poprawnie informację zwrotną – która go zmotywuje, a nie zdemotywuje!” Zasada udzielania informacji zwrotnej jest obowiązkiem nie tylko lidera, ale każdego przełożonego. Czy zawsze pamiętasz o tym, aby udzielić takiej informacji, czy pamiętasz tylko wtedy, gdy pracownik źle wykonał swoje zadanie? Pamiętaj, że informacja zwrotna jest ważna na każdym etapie współpracy. Największym błędem w kierowaniu ludźmi jest brak informacji. Największy zamęt i chaos tworzy się wtedy, gdy pracownik czegoś nie wie, musi zgadywać i działa po omacku. Tak naprawdę błędy, które popełnia, są często wynikiem twojego zaniedbania. Lider: „Dobrze, zatem jak mam przekazać prawidłowo informację zwrotną pracownikowi, aby zrozumiał, że popełnił błąd i nie odebrał tej informacji jako bezpośredniego ataku na swoją osobę?”. Podczas udzielania informacji zwrotnej wykorzystuj tzw. „konstruktywną kanapkę krytyki”, która polega na: 1. informacji pozytywnej – najpierw doceń starania pracownika i podkreśl jego mocne strony; 2. informacji negatywnej – opisz, co zrobił źle, odnieś się do konkretnego przykładu; 3. twoim oczekiwaniu – określ swoje oczekiwania i dokładnie je sprecyzuj, sprawdź, czy pracownik na pewno je rozumie; 4. informacji pozytywnej – na koniec zakończ również informacją pozytywną. Przykład: Pracownik w obszarze montażu stołów nie przestrzega zasad 5S. Po zakończonej pracy nie odkłada narzędzi i dokumentacji na miejsce. Jego kolega, który przejmuje pracę na drugiej zmianie, ma kłopot Metodyka KONTROLA JAKOŚCI UTRZYMANIE RUCHU – Określanie specyfikacji produktów – Zatwierdzanie niezgodności – Dopuszczanie do produkcji – Kontrola wyrywkowa – Usuwanie awarii, usterek – Prace planowe – przeglądy, konserwacje – Analiza danych – Określanie standardów obsługi autonomicznej TECHNOLOG – Zmiany w technologii – Zatwierdzanie zmian standardów i instrukcji – Opracowanie parametrów obróbki LIDER Określić standardy współpracy!!! MAGAZYNIER PLANISTA – Przygotowanie materiałów – Zasilanie stanowisk w materiał – Obsługa kanbana – Monitoring realizacji planu – Planowanie produkcji – Zmiany w planach – Heijunka – Monitoring realizacji planu Rysunek 2. Zakresy współpracy między pracownikami innych działów by zorganizować sobie pracę, gdyż nie może znaleźć potrzebnych narzędzi. Twoim zadaniem jako lidera jest przeprowadzić z nim rozmowę na ten temat. zachowanie danego pracownika). Poniżej przedstawiam główne zasady udzielania pochwał i reprymendy. Lider: Poprosiłem cię o rozmowę na temat 5S w obszarze, w którym pracujesz. Jesteś bardzo dobrym pracownikiem, który potrafi sprawnie zorganizować sobie pracę, i zawsze wywiązujesz się z określonych terminów. Niepokoi mnie jednak twoja postawa do wprowadzonych niedawno zasad 5S. To, że nie stosujesz się do wypracowanych rozwiązań, utrudnia pracę twoim kolegom na drugiej zmianie. Szukają narzędzi i dokumentacji, przez co tracą czas. Powiedz dlaczego tak się dzieje? Pracownik: Rzeczywiście, przyznaję, nie stosuję się do tych zasad, gdyż nie do końca do mnie przemówiły. Na warsztacie wypracowaliśmy te rozwiązania, ale przyznam, że przy sposobie, w jaki ja pracuję, takie ułożenie narzędzi i dokumentacji tylko mi przeszkadza. Lider: Dobrze, zatem co proponujesz? Jak widzisz, twoje odbieganie od ustalonych standardów, komplikuje pracę pozostałym osobom z zespołu. Jaki masz pomysł na rozwiązanie tego problemu? Pracownik: No nie wiem, może pogadam z chłopakami i znajdziemy jakieś rozwiązanie, może przekonam ich do mojego sposobu organizacji pracy i ułożenia narzędzi? Lider: Uważam, że to bardzo dobry pomysł. To do kiedy wypracujesz wspólnie z zespołem nowy sposób organizacji stanowiska? Pracownik: Do piątku, przyszłego tygodnia? Lider: Dobrze, to umówmy się, że w piątek pod koniec zmiany o 14:00 przedstawicie mi nowe rozwiązanie. Jednominutowe pochwały: • chwal zachowanie (okazując prawdziwe uczucia); • rób to wkrótce po zdarzeniu; • bądź konkretny – powiedz osobie, co zrobiła dobrze i co w związku z tym czujesz; • zachęcaj (okazując prawdziwe uczucia); • uściśnij dłoń. Zasady udzielania pochwały i reprymendy Dobrą techniką wykorzystywaną od wieków przez osoby zarządzające jest stosowanie jednominutowych pochwał i reprymend. Ważne, by stosować je bezpośrednio po zdarzeniu (realizacja zadania, Jednominutowe nagany: • gań zachowanie (okazując prawdziwe uczucia); • rób to wkrótce po zdarzeniu; • bądź konkretny – powiedz osobie, co zrobiła niewłaściwie i co w związku z tym czujesz; • zachęcaj (okazując prawdziwe uczucia); • uściśnij dłoń. Pamiętaj, że kiedy jest już po reprymendzie, to jest już po wszystkim. Podsumowanie Twoi liderzy to twoje lustrzane odbicie o trochę mniejszym zakresie obowiązków i odpowiedzialności. To, w jaki sposób będą zarządzać swoimi zespołami, w dużej mierze zależy od ciebie, kierownika produkcji. Stąd tak ważne jest twoje zaangażowanie, obserwacja i przeprowadzenie ich przez pewien proces rozwoju, aby w pełni swobodnie poczuli się w swojej nowej roli. Oprócz tego twoim zadaniem jest też wspieranie liderów w ich działaniach oraz ich motywowanie. MARZENA LESZCZYK-KABACIŃSKA Autorka jest konsultantem w firmie LeanQ Team. Można się z nią skontaktować pod adresem mleszczyk@lean. info.pl BIZNES I PRODUKCJA, nr 5 (2/2011) 41 / POD NASZYM PATRONATEM Industrial Investment Adventure 2011 Świat nowych technologii – inwestycje z przyszłością „Jak utrzymać rodzimą produkcję w Polsce?” W dniach 19-20 października 2011 roku, w Hotelu OSSA k. Rawy Mazowieckiej, odbędzie się konferencja Industrial Investment Adventure 2011: Świat nowych technologii – inwestycje z przyszłością. To kolejna edycja przedsięwzięcia organizowanego przez firmę ASTOR, którego celem jest integracja świata produkcji i biznesu. Motto tegorocznej konferencji brzmi: „Jak utrzymać rodzimą produkcję w Polsce?”. W trakcie jej trwania uczestnicy dowiedzą się, jak inwestować, aby Polska stała się sercem europejskiej produkcji, w którym fabryki powstają i pozostają. Gościem specjalnym konferencji będzie John Pritchard, – światowej sławy ekspert w zakresie rozwoju przedsiębiorstw wykorzystujących nowoczesne technologie, wieloletni menedżer w koncernie GE. Industrial Investment Adventure 2011 jest miejscem, w którym przedsiębiorcy i eksperci wymieniają się doświadczeniami związanymi z metodami podnoszenia efektywności produkcji, wdrażaniem nowoczesnych technologii w firmach produkcyjnych, zakładach przemysłowych i spółkach infrastrukturalnych. Industrial Investment Adventure 2011 gromadzi w jednym miejscu i czasie świat biznesu i produkcji, co pozwala na weryfikację obu najważniejszych aspektów inwestycji. W ciągu dwóch dni odbędzie się blisko 30 prelekcji z udziałem wysokiej klasy ekspertów – praktyków z doświadczeniem w prowadzeniu projektów inwestycyjnych i wdrożeniowych w przemyśle. Konferencja skierowana jest do kadry zarządzającej, w szczególności do osób na stanowiskach: • Prezes, Członek Zarządu, • Dyrektor Zakładu, • Dyrektor ds. Produkcji, Dyrektor ds. Inwestycji, Dyrektor ds. Technicznych, • Szefowie działów: IT, Utrzymania Ruchu, Automatyki, Planowania, Logistyki. Serdecznie zapraszamy Państwa do udziału w tym wydarzeniu! Więcej informacji na temat Industrial Investment Adventure 2011 na stronie: www.astor.com.pl/iia World Class Manufacturing – produkcja klasy światowej W dniach 23-24 listopada 2011 roku GBI Partners zaprasza do Częstochowy na IX edycję konferencji pod hasłem: „WORLD CLASS MANUFACTURING – PRODUKCJA KLASY ŚWIATOWEJ”, na której mamy co roku przyjemność gościć kadrę zarządzającą produkcją z dużych i średnich firm. Konferencji towarzyszy wizyta w zakładzie TRW Polska (25 listopada), w trakcie której uczestnicy będą mieli możliwość poznania procesów produkcyjnych oraz narzędzi WCM stosowanych w firmie. Swoimi doświadczeniami w trakcie wydarzenia podzielą się eksperci zarządzający produkcją m.in. w takich firmach jak: Electrolux, Fiat Auto Poland, GE Power Controls, Kompania Piwowarska, Philips Lighting Poland, TRW Częstochowa. W trakcie konferencji dostarczymy Państwu praktycznej wiedzy m.in. w następujących obszarach: • rola Zarządu i strategii firmy we wdrażaniu WCM; • kreatywne przywództwo – podstawą do osiągnięcia sukcesu w realizacji strategii WORLD CLASS MANUFACTURING; 42 BIZNES I PRODUKCJA, nr 5 (2/2011) • jak osiągnąć i utrzymać bezkonkurencyjne wyniki finansowe; • audyt procesu produkcyjnego w przedsiębiorstwie WCM – jak go realizować krok po kroku; • eliminacja błędów ludzkich – gdzie tkwi przyczyna tych błędów; • praktyczne zarządzanie bezpieczeństwem w optyce WCM na przykładzie doświadczeń najbezpieczniejszej fabryki w grupie Electrolux w Europie – Electrolux Oława; • sposoby dotarcia do doskonałości operacyjnej w produkcji; • stosowanie elastyczności w celu uzyskania przewagi konkurencyjnej, obniżenia kosztów, poprawy zdolności reagowania i zarządzania ryzykiem; • jak osiągać World Class Performance w produkcji dyskretnej. Osoby zainteresowane otrzymaniem programu konferencji prosimy o kontakt: +48 22 458 66 10. / POD NASZYM PATRONATEM Robotyzacja i automatyzacja procesów zdominuje przemysłowy listopad w Expo Silesia. Targi ROBOTshow i HAPexpo Rozmowa z Wiolettą Błońską-Dudek, dyrektorem działu targowego Expo Silesia, odpowiedzialną za organizację Targów ROBOTshow i HAPexpo. W dniach 16-18 listopada 2011 roku w Expo Silesia w Sosnowcu odbędzie się kolejna edycja Targów Hydrauliki, Automatyki i Pneumatyki HAPexpo. Co będzie można zobaczyć podczas tegorocznego wydarzenia? – Na targach prezentowane będą: automatyka przemysłowa, elementy i systemy hydrauliczne oraz pneumatyczne, roboty przemysłowe i manipulatory, techniki pomiarowe i laboratoryjne. Firmy zaoferują również usługi instalacyjne, naprawcze i projektowe. Aktualności z branży, porady ekspertów, ciekawostki techniczne, prezentacje nowoczesnych rozwiązań i program dodatkowych wydarzeń warsztatowo-szkoleniowych to główne atuty naszych targów. Firmy z różnych sektorów gospodarki szukają w Expo Silesia przede wszystkim innowacyjnych rozwiązań w dziedzinie automatyzacji procesów we własnej produkcji. Wraz z HAPexpo odbędą się też premierowe Targi Robotyzacji i Automatyzacji w Przemyśle ROBOTshow. Skąd pomysł na wyodrębnienie ROBOTshow jako samodzielnej imprezy targowej? – Salon Robotyki cieszył się na targach ogromną popularnością, zarówno wśród zwiedzających, jak i wystawców. W ciągu dwóch lat w ramach wydarzenia zaprezentowały się wiodące firmy z branży – ASTOR z ofertą robotów Kawasaki, Kuka Robotics czy Wobit. Na bazie dotychczasowego Salonu Robotyki powstał więc samodzielny projekt – miejsce spotkań branżowych specjalistów związanych z robotyzacją przemysłu w Polsce, platforma pozyskiwania nowych kontaktów i rozwijania współpracy. W tym roku rozszerzamy ofertę robotyki o strefę pokazową i edukacyjną, gdzie w ciągu trzech dni targów będzie można zobaczyć przemysłowe roboty „w akcji”, a także skorzystać z organizowanych przez wystawców warsztatów. Jesteśmy zaszczyceni, że firma ASTOR została strategicznym partnerem targów i dziękujemy za Państwa zaangażowanie w organizację i promocję imprezy. Zwiedzający będą mogli w całej okazałości zapoznać się z funkcjonalnością najnowszych robotów przemysłowych marki Kawasaki i rozwiązaniami firmy ASTOR z zakresu automatyzacji procesów przemysłowych, nie tylko na stoisku firmowym, ale i w strefie pokazowej oraz warsztatowej. powiada się równie okazale, co ubiegłoroczna. Wielu wystawców zaprezentuje rynkowe nowości. W 2010 roku można było zapoznać się z ofertami blisko 90 firm z branży automatyki, hydrauliki, pneumatyki oraz robotyki. Targi HAPexpo i grupa uzupełniających się branżowo imprez targowych, organizowanych w ich terminie, to jedyne tak kompleksowe wydarzenie poświęcone automatyce i robotyzacji produkcji na południu Polski. W dniach od 16 do 18 listopada w Expo Silesia odbędą się jednocześnie Targi Automatyzacji i Robotyzacji w Spawalnictwie ProWELDex, Targi Przemysłu Tworzyw Sztucznych i Gumy RubPlast EXPO oraz zupełnie nowa impreza w naszym programie: Targi Olejów, Smarów i Płynów Technologicznych dla Przemysłu OILexpo. Już dzisiaj serdecznie zapraszamy na te wydarzenia. Firma ASTOR została strategicznym partnerem Targów Hydrauliki, Automatyki i Pneumatyki HAPexpo. Zachęcam do odwiedzenia strony targów: www.hapexpo.pl i www.robotshow.pl Dziękujemy za rozmowę. Jak Pani ocenia HAPexpo 2011 na tle ich ubiegłorocznej edycji? – Przygotowania do trzeciej edycji HAPexpo wkraczają w etap kulminacyjny. Tegoroczna odsłona targów zaBIZNES I PRODUKCJA, nr 5 (2/2011) 43 FOCUS Czas WOJCIECH KMIECIK integracji, czas synergii Przez miniony okres powstały, jak niemal udzielne księstwa, silosy informatyczne, które rozwijane były niezależnie od siebie w poszczególnych obszarach funkcjonowania firmy. Jednak taka strategia nie przetrwała próby czasu, gdyż okazuje się, iż spektakularne efekty przynoszą tylko zintegrowane działania. Dzięki rodzącej się wówczas synergii, która sprawia, że 2+2 nie równa się już 4, lecz znacznie więcej, firmy mogą uzyskiwać ponadprzeciętne wyniki. Wiedzą to doskonale działy HR, inwestując w integrację zespołów poprzez szkolenia team-buildingowe czy marketerzy organizujący skoordynowane kampanie promocyjne, wykorzystujące wiele kanałów dotarcia na raz. Czy zatem integracja systemów IT to wystarczająca recepta dla uzyskania niespotykanych wcześniej w firmie wyników? Oczywiście, że nie. Za tym muszą iść działania i wiedza ich użytkowników, którzy dostają nową jakość dostępu do informacji. Przy prawdziwej integracji, a nie tylko „zlepieniu na sztywno” kilku systemów, otwiera się zupełnie nowa przestrzeń do tworzenia, a tylko od tego, czy użytkownicy będą mieli wystarczającą inwencję zależy to, czy wykorzystają te możliwości lepiej czy gorzej. Prostym przykładem są powszechnie już dostępne smartfony. Jest ich mnóstwo, ale dopiero dedykowane dla nich systemy operacyjne, jak Android, 44 BIZNES I PRODUKCJA, nr 5 (2/2011) przekształciły je w integralną część systemów IT. Obecnie na swoim HTC jestem w stanie wykonać wiele operacji, które wcześniej wymagały komputera z dostępem do Internetu, aparatu cyfrowego, kamery czy wreszcie telefonu. Co więcej, istnieją takie obszary, w których smartfony są bardziej funkcjonalne niż te wszystkie urządzenia razem wzięte, sprawiając, że mogę poczuć prawdziwą wolność. W jednym małym urządzeniu zintegrowane są technologie komórkowe, WiFi, audio/wideo oraz GPS, a system operacyjny daje możliwość integrowania także usług pochodzących od różnych dostawców informacji w łatwy sposób, niedostępny w innych aplikacjach. Np. jestem w stanie na jednym kalendarzu widzieć wydarzenia z mojego profilu na Facebooku, osobistego kalendarza Google oraz firmowego planera prowadzonego na Microsoft Exchange. Nie ma też większego znaczenia, czy chcę zadzwonić z komórki, przez Skype, wysłać SMSa czy maila, bo mój HTC, gdy tylko zaczynam wpisywać nazwisko danej osoby, podpowiada mi jej dane, bazując na wszystkich dostępnych sobie źródłach. Co więcej, integruje mi je, prezentując np. zdjęcie z Facebooka przy numerze do danej osoby zapisanym w telefonie. Czy mógłbym wymyślić sobie te wszystkie funkcje? Bez możliwości, które daje integracja, zapewne nie. Tradycyjne myślenie, FOT. SCANRAIL – FOTOLIA Przez ostatnie lata byliśmy świadkami dynamicznego rozwoju IT, metod zarządzania oraz koncepcji organizacyjnych i marketingowych. Dostawcy z wymienionych dziedzin prześcigali się w proponowaniu kolejnych rozwiązań zgrabnie ujętych w chwytliwe nazwy, najlepiej angielskojęzyczne, bo też większość tych koncepcji rodziła się za oceanem i przybywała do Europy wraz z kolejnymi guru stojącymi za tymi koncepcjami. W systemach IT charakterystyczne jest to, że dzisiaj, w efekcie takiego rozwoju, dla dobrego zrozumienia poszczególnych koncepcji IT trzeba opanować długą już listę akronimów definiujących funkcje systemów, takich jak: CRM, MRP, ERP, CIM, MES, EMI, PLC, PAC, APS, EAM, HRM itd itp. FOCUS wywodzące się z niezintegrowanych systemów, podpowiada, że dane trzeba ponownie wpisywać, przechodząc między różnymi systemami, a w najlepszym przypadku synchronizować je lecz przeważnie w ograniczonym tylko zakresie. W zintegrowanym systemie nie muszę wpisywać wszystkich danych sam, lecz mogę podłączyć się do istniejących źródeł, które bywają często w swoich obszarach funkcjonalnych prawdziwymi kopalniami wiedzy. Czy to jest możliwe w praktyce już teraz? Jestem pewien, że tak. Istnieją bowiem działające w praktyce systemy, będące platformami integracji – i nie mówię tutaj o kosztownych systemach middleware, lecz o architekturze dodającej wartości do integrowanych źródeł danych. Przykładem w obszarze systemów IT dla przemysłu jest Platforma Systemowa Wonderware, oparta na technologii ArchestrA, integrująca wszystkie dostępne systemy automatyki w zakładzie, a w obszarze systemów IT dla biznesu – Biznesowa Platforma Informatyczna Profesal, pozwalająca na swobodny rozwój funkcjonalny zinte- growanego systemu na bazie istniejących w firmie źródeł danych. Dopiero swobodny wgląd w dane i elastyczność w rozwoju funkcjonalnym systemu wyzwala morze pomysłów na wykorzystanie biznesowe tych nowych możliwości. Takie systemy, tworzone na bazie sugestii użytkowników, wykraczają poza tradycyjne ramy przytoczonych wcześniej kategorii aplikacji, realizując znacznie szerszy zakres funkcji. Bazując na tej samej architekturze, dają one bogate możliwości wynikające ze wspólnej struktury danych, nie wymagając przy tym od producenta oprogramowania napisania nawet kawałka kodu dedykowanego dla danego użytkownika. Wszelkie nowe funkcje powstają dzięki pracy wdrożeniowców kastomizujących zestandaryzowaną aplikację pod daną firmę. Wszystko to powoduje, że wdrażanie nowych funkcjonalności jest niezwykle szybkie, a współpraca dotychczas niezależnych obszarów firmy daje nadspodziewanie dobre wyniki. BIZNES I PRODUKCJA, nr 5 (2/2011) 45 Polecane wydarzenia: Biznes i Produkcja Nr 5 (2/2011) Redaktor naczelny: Jarosław Gracel [email protected] Projekt i skład: Pracownia Register [email protected] Ilustracja na okładce: Katarzyna Zalewska Strona WWW: www.biznes-i-produkcja.pl Wydawca: ASTOR Sp. z o.o. ul. Smoleńsk 29, 31-112 Kraków tel.: 012 424 00 60 fax: 012 428 63 09 [email protected] www.astor.com.pl Industrial Investment Adventure 2011 www.astor.com.pl/iia 19-20 października 2011, Rawa Mazowiecka, Hotel OSSA Congress & SPA Targi ROBOTshow i HAPexpo www.hapexpo.pl www.robotshow.pl 16-18 listopada 2011, Expo Silesia, Sosnowiec World Class Manufacturing – produkcja klasy światowej www.gbip.com.pl 23-24 listopada 2011, Częstochowa Druk: Drukarnia Know How Kraków Więcej na www.astor.com.pl w zakładce „Wydarzenia” Prenumerata W celu zaprenumerowania „Biznesu i Produkcji” wypełnij formularz na stronie www.biznes-i-produkcja.pl lub napisz na adres [email protected] 46 BIZNES I PRODUKCJA, nr 5 (2/2011) W następnym numerze: Sprawozdanie z debaty „Jak utrzymać rodzimą produkcję w Polsce?” w ramach konferencji Industrial Investment Adventure 2011. Przykłady optymalizacji łańcucha dostaw. Opisy ciekawych wdrożeń rozwiązań podnoszących efektywność zasobów i pracowników w przemyśle. ILUSTR. MARIO – FOTOLIA Wszystkie nazwy, marki, znaki handlowe, towarowe i usługowe użyte na stronach „Biznesu i Produkcji” są znakami stanowiącymi własność lub zastrzeżonymi na rzecz ich właścicieli, przy których pozostają wszelkie prawa do znaków, i zostały użyte tylko i wyłącznie w celach identyfikacyjnych i informacyjnych. Wszelkie prawa autorskie zastrzeżone.