pobierz pdf - Centrum Turystyki i Rekreacji WSIiZ

pobierz pdf - Centrum Turystyki i Rekreacji WSIiZ

Projekt z przedmiotu
Zagospodarowanie turystyczne i rekreacyjne
Temat:
Projekt 2-godzinnego szlaku pieszego w okolicach
Kielnarowej
Innesa Stakhurska (52050)
Prosolova Oleksandra (52042)
Kierunek: Turystyka i rekreacja (4 LTD)
Prowadzący:
mgr Łukasz Stokłosa
1
Spis treści
Wstęp…………………………………………………………………….3
Kielnarowa – informacje o miejscowości………………………………..4
Borek Stary – informacje o miejscowości………………………………..5
Propozycja 2-godzinnego szlaku pieszego………………………………..6
Zakończenie………………………………………………………………11
Bibliografia……………………………………………………………….12
2
Wstęp
Do Gminy Tyczyn, która znajduję się w powiecie rzeszowskim, w województwie
podkarpackim należą 4 sołectwa: Borek Stary, Hermanowa, Kielnarowa i Matysówka. Celem
niniejszej pracy jest próba stworzenia 2-godzinnego szlaku pieszego w Kielnarowej i okolicach,
który pozwalałby na zapoznanie się z miejscowością, jej zabytkami i historią, a także umożliwiałby
przyjezdnym podziwianie pięknych krajobrazów tych terenów.
Na trasie szlaku znajduje się kościół katolicki, dwie kapliczki, a przede wszystkim urokliwe
walory przyrodnicze, takie jak rzeka Strug oraz pokryte polami i lasami wzniesienia Pogórza
Dynowskiego.
Projekt podzielony został na dwie części: pierwsza część dotyczy Kielnarowej i Borku
Starego i jest krótkim przedstawieniem tych miejscowości, druga natomiast to opis proponowanego
szlaku pieszego prowadzącego z Centrum Turystyki i Rekreacji WSIiZ znajdującego się w Królce
przez Kielnarową i Borek Stary i z powrotem do CTiR.
3
Kielnarowa – informacje o miejscowości
Kielnarowa to wieś położona na Pogórzu Dynowskim. Sąsiednimi miejscowościami są
Tyczyn – graniczący od zachodu, Matysówka – od północy, Chmielnik o od północnego wschodu
oraz Borek Stary od wschodu, a także z Hermanową położoną od południowego wschodu. Zajmuje
obszar o bardzo nieregularnym kształcie. Przez środek wsi, w szerokiej dolinie, przewija się rzeka
Strug, do której na wschodnim krańcu wpada rzeka o nazwie Chmielnik. Dolinę otaczają pasma
łagodnych wzgórz o wysokości 320-360 m n.p.m. Wieś podzielona jest na kilka przysiółków. W
północnej części wsi znajdują się przysiółki Łany Kielnarowskie i Wólka Kielnarowska. Nad rzeką
Chmielnik, po wschodniej części wioski - Obszary Kielnarowskie. Część wsi, leżąca po drugiej
stronie rzeki Strug nazywana jest Za Wodą (lub Zawodzie).
Dawniej
Kielnarowa
funkcjonowała
jako
przemieście Tyczyna,
dopiero
później
przekształciła się w samodzielnie działającą miejscowość, a pod swoją obecną nazwą występuje od
1478 roku W XV i XVI wieku była w posiadaniu Pileckich. Następnie w XIX wieku majątek w
przeszedł do rąk Odrowąż-Pieniążków, następnie do Zbyszewskich. Znajdowały się tu dwór i
folwark, ale także i kamieniołomy, z których Kielnarowa była dobrze znana w okolicy. Kamień
właśnie tego kamieniołomu przeznaczony był na budowę rzeszowskiego zamku.1
1
http://www.tyczyn.pl/?c=mdTresc-cmPokaz-221&print (dostęp 27.04.2015)
4
Borek Stary – informacje o miejscowości
Borek Stary – wieś administracyjnie należąca do gminy Tyczyn. Położona jest koło Nowego
Borku, Hyżnego, Chmielnika oraz Kielnarowej.
Borek
Stary
znany
jest
przede
wszystkim
z
Klasztoru
oo.
Dominikanów.
Zlokalizowany jest na terenie Pogórza Dynowskiego, na południe od Rzeszowa. Borek Stary słynie
również z bardzo dobrej jakości wód mineralnych produkowanych na terenie miejscowości.
Dokładna data powstania wsi nie jest znana, wiadomo natomiast, że w 1418 r. miała kościół
oraz dwie kaplice – Najświętszej Marii Panny i Świętego Krzyża. W pierwszej z kaplic znajdował
się obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem. Obraz ten już wówczas słynął cudami. Już od ok. 1336 r.
zdążały do niego liczne pielgrzymki. W 1624 r. po najeździe Tatarów spłonął pierwotny,
prawdopodobnie drewniany kościół. Na jego miejscu w latach 1646-49 postawiono kościół
kamienny, konsekrowany dopiero w 1883 r. W 1912 r. został on rozbudowany, a w 1926 r.
rozebrany. W latach 1684-1726 na tym samym miejscu dominikanie wybudowali nowy kościół pw.
Wniebowzięcia NMP i św. Jacka. W następnych latach wzniesiono murowany klasztor.
W 1834 r.w Borku Starym mieszkało ok. 2200 osób, a pod koniec XIX w. (1890 r.) ludność
zmniejszyła się do 1460 osób za sprawą szalejących w tym regionie groźnych epidemii.
5
Propozycja 2-godzinnego szlaku pieszego
Zdj. 1. Trasa 2-godzinnego szlaku pieszego z zaznaczonymi obiektami i legendą
Źródło: Google Maps – Moje Mapy
OPCJA I. CTiR – Klasztor oo. Dominikanów – CTiR
Nasz szlak turystyczny rozpoczynamy w CTiR w Kielnarowej. Idziemy asfaltową drogą
prowadzącą w dół (w kierunku północnym) i na skrzyżowaniu (zdj. 2) skręcamy w prawo. Po około
400 metrach za czerwoną, ceglaną piwniczką, która znajduje się przy drodze skręcamy w prawo w
polną drogę prowadzącą pod górkę. Podążamy nią aż do rozwidlenia dróg, gdzie należy skręcić w
lewo w drogę, która bezpośrednio doprowadzi nas do Klasztoru oo. Dominikanów. Trasa jest
zdecydowanie atrakcyjniejsza od tej prowadzącej główną drogą, ponieważ przemierzamy las i pola,
a z wysokości roztacza się malowniczy widok na Pogórze Dynowskie.
6
Zdj. 2. Skrzyżowanie po wyjściu z CTiR
Źródło: opracowanie własne
Barokowy Klasztor oo. Dominikanów wzniesiono w XVII w. dla chwały słynącego już
wówczas łaskami cudownego Obrazu Matki Bożej. Sprowadzeni tutaj ojcowie dominikanie
prowadzili i prowadzą po dziś dzień działalność mającą na celu szerzenie kultu Maryjnego i opieki
nad cudownym obrazem.
Na frontonie kościoła znajdują się dwa posągi: św. Dominika i św. Franciszka z Asyżu a
także napis: VERITAS - PRAWDA – będący herbem i dewizą dominikanów. Zamieszczone są
również dwie daty symbolizujące rozpoczęcie budowy (1684) i jej gruntowny remont (1975). Na
ścianie południowej kościoła widać zegar słoneczny.
W ołtarzu głównym znajduje się cudowny obraz Matki Bożej. Po bokach ustawione są
figury świętych dominikańskich. W prezbiterium na ścianach zawieszono dwa duże obrazy
pochodzące z początku XVIII w. Przedstawiają one dwie sceny z udziałem św. Jana Chrzciciela.
Pierwszy obrazuje Jana wskazującego przed ludem na Jezusa jako baranka. Na drugim Jan udziela
chrztu Chrystusowi.
Na przełomie XX i XXI wieku kościół został poddany renowacji. Zewnętrzne jak
i wewnętrzne ściany świątyni zostały odmalowane a dach pokryto miedzią. Wyłożono także
kamieniem plac przed i obok kościoła.2
2
http://borek.dominikanie.pl/ (dostęp 27.04.2015)
7
Zdj. 3. Klasztor oo. Dominikanów w Borku Starym
Źródło: fotoforum.gazeta.pl
Po zwiedzeniu klasztoru możemy zejść w dół po schodkach i przez lasek obok klasztoru
dojść do głównej drogi. Możemy też przespacerować się nieznacznie dłuższą trasą drogą główną
(zaznaczona na mapie). W obu przypadkach dochodzimy do drogi, która doprowadzi nas z
powrotem do skrzyżowania (zdj. 2), na którym skręcamy w lewo i wracamy do Centrum Turystyki
i Rekreacji.
OPCJA II. CTiR – Klasztor oo. Dominikanów – Kielnarowa – CTiR
Ta opcja trasy jest dłuższa i w zależności o tempa może trwać 2-2,5 godziny. Pierwszy
odcinek jest taki sam jak w opcji pierwszej. Natomiast po zwiedzeniu klasztoru kierujemy się do
głównej drogi i skręcamy w lewo (trasa oznaczona na mapie). Po przejściu ok. 400 metrów
skręcamy w prawo w dróżkę, która doprowadzi nas do głównej drogi przebiegającej przez
Kielnarową (nr 878). Tam na skrzyżowaniu kierujemy się do centrum wsi (skręcamy w lewo). Po
przejściu ok. 800 metrów dochodzimy do kościoła parafialnego w Kielnarowej.
Parafia Wniebowstąpienia Pańskiego w Kielnarowej utworzona została 22.11.1997 r.. na
bazie juz powstałego w 1992 r. Rektoratu w Kielnarowej. Kościół w Kielnarowej powstały w 1987
r. został poświęcony przez bpa Ignacego Tokarczuka jako kościół filialny parafii w Tyczynie (który
znajduje się 3 km od Kielnarowej).3
3
http://www.diecezja.rzeszow.pl/?q=node/2825 (dostęp 27.04.2015)
8
Zdj. 4. Kościół Wniebowstąpienia Pańskiego w Kielnarowej
Źródło: opracowanie własne
Wychodząc z kościoła do drogi skręcamy w prawo i idziemy prosto. Po drodze mijamy
kamienną figurę Matki Bożej Królowej Polski, która wieńczy Pomnik Grunwaldu wzniesiony
w 1910, w 500-setną rocznicę bitwy pod Grunwaldem. Postument został wykonany z kamienia
łamanego w formie wysokiego kopca. Inskrypcja fundacyjna została umieszczona na kamiennej
tablicy umocowanej na jego ściance frontowej.4
Zdj. 5. Pomnik Grunwaldu i figura Matki Bożej Królowej Polski
Źródło: opracowanie własne
4
http://www.polskaniezwykla.pl/web/place/12720,kielnarowa-pomnik-grunwaldu.html (dostęp 27.04.2015)
9
Idziemy dalej i tym razem po prawej stronie widzimy Kapliczkę św. Jana Nepomucena.
Wzniesiono ją w pierwszej połowie XIX w. Pierwotną figurę św. Jana Nepomucena skradziono. Od
niedawna wewnątrz znajduje się nowa.5
Zdj. 6. Kapliczka św. Jana Nepomucena w Kielnarowej
Źródło: opracowanie własne
Następnie wchodzimy w drogę biegnącą prostopadle do drogi głównej na przeciwko
kapliczki. Idziemy ok. 300 metrów i po lewej stronie zobaczymy budynek dawnej rządcówki tzw.
dwór – pozostałość po istniejącym tu wcześniej folwarku. Jest to budynek pochodzący z XVII –
XVIII w. Zbudowany został w stylu klasycystycznym. Od 1904 r. należy do rodziny Dominów, a
aktualnie jednym ze współwłaścicieli jest pisarz Zbigniew Domino, autor m.in. „Syberiady
polskiej” (bestseller wydawniczy 2001 r.).
5
http://www.krajobrazy_tyczyna.republika.pl/kap_kielnarowa.htm (dostęp 27.04.2015)
10
Zdj. 7. Dwór w Kielnarowej – budynek dawnej rządcówki
Źródło: opracowanie własne
Na skrzyżowaniu skręcamy w prawo. Przecinamy Strug i na następnym skrzyżowaniu
skręcamy w lewo. Następnie kontynuujemy nasz marsz i po 150 m skręcamy w prawo w drogę
prowadzącą do CTiR.
Zakończenie
Trasa 2-godzinnego szlaku pieszego po Kielnarowej i Borku Starym umożliwia
zwiedzającym poznanie kilku bardzo interesujących obiektów sakralnych, jak również
delektowanie się otaczającą przyrodą i pięknymi widokami na Pogórze Dynowskie.
Trasa nie jest wymagająca. Wariant krótszy (CTiR – Klasztor oo. Dominikanów – CTiR)
polecany jest szczególnie ludziom starszym i dzieciom w wieku przedszkolnym.
11
Bibliografia:









http://www.tyczyn.pl/?c=mdTresc-cmPokaz-221&print (dostęp 27.04.2015)
http://pl.wikipedia.org/wiki/Borek_Stary (dostęp 27.04.2015)
http://borek.dominikanie.pl/ (dostęp 27.04.2015)
http://www.polskaniezwykla.pl/web/place/12720,kielnarowa-pomnik-grunwaldu.html
27.04.2015)
http://www.diecezja.rzeszow.pl/?q=node/2825 (dostęp 27.04.2015)
http://www.krajobrazy_tyczyna.republika.pl/kap_kielnarowa.htm (dostęp 27.04.2015)
http://epodkarpacie.com/index.php?page=guide&main_guide_id=7&usection_id=326
27.04.2015)
(dostęp
(dostęp
„Ochrona środowiska, walory przyrodnicze i rozwój turystyki w Dolinie Sanu”, II konferencja
naukowo-techniczna „Błękitny San”, materiały konferencyjne, Dynów 21-23 kwietnia 2005
roku.
Tyczyn: dziedzictwo kulturowe : 635 lat Tyczyna (1368-2003) / [zespół aut. Alina CzajkowskaWażny et al. ; red. prow. Kazimierz Szczepański ; red. nauk. Inga Kunysz].
12