maszyny do zbioru zboz

MASZYNY DO ZBIORU I OCZYSZCZANIA ZBÓŻ
1. Cel ćwiczenia
Celem ćwiczenia jest zapoznanie z budową, działaniem i regulacją kombajnu zbożowego.
2. Podstawy teoretyczne
Znanych jest szereg metod zbioru zbóż, różniących się stopniem zmechanizowania prac i
stosowanymi maszynami. Zastosowanie kombajnów zbożowych pozwala znakomicie uprościć
technologię zbioru oraz ograniczyć nakłady robocizny i straty plonu.
Kombajn zbożowy BIZON (Z056, Z058 itp.) jest maszyną samobieżną przeznaczoną głównie
do zbioru nasion czterech podstawowych zbóż, rzepaku, strączkowych i innych roślin uprawianych
dla pozyskania nasion. Jest to maszyna samobieżna, z czołowo usytuowanym zespołem żniwnym.
W samobieżnym kombajnie zbożowym wyróżnia się trzy główne zespoły:
- zespół żniwny,
- zespół młócący,
- zespół napędowo-jezdny.
Ponadto niekiedy wyróżnia się też osobno zespół napędów hydraulicznych kombajnu oraz
zespół elektryczny, zawierający instalację oświetleniową, rozruchową silnika a niekiedy i
sygnalizcyjną.
Zadaniem zespołu żniwnego jest ścięcie zbieranych roślin oraz podanie ich do dalszych
zespołów kombajnu. Jest on wykonany w postaci samonośnej konstrukcji blaszanej. Mechanizm
tnący kombajnu jest typu nożycowo-palcowego. Ostrza nożyków, jak i stalki palców są ząbkowane,
co eliminuje konieczność ich ostrzenia. Wysokość cięcia reguluje się przez unoszenie i opuszczanie
całego zespołu żniwnego. Do tego celu wykorzystuje się układ hydrauliczny kombajnu.
Minimalna wysokość cięcia wynosi 6 cm i ograniczona jest ustawieniem płoza spodniej części
zespołu żniwnego.
Nagarniacz jest typu listwowego ze sterowanymi palcami. Położenie nagarniacza, pochylenie
palców oraz prędkość obrotową nagarniacza można regulować w zależności od wysokości
koszonych roślin, kierunku ich pochylenia oraz prędkości roboczej kombajnu. Położenie nagarniacza
i jego prędkość można zmieniać w czasie pracy za pomocą siłowników hydraulicznych.
Natomiast pochylenie sprężystych palców listew nagarniacza zmienia się przy zatrzymanej
maszynie przez zmianę położenia tarczy mimośrodowej prowadzącej rolki dźwigni palców. Ścięte
zboże jest transportowane ku środkowi zespołu żniwnego i dalej ku górze przez przenośnik
ślimakowo-palcowy, umieszczony za zespołem tnącym, na całej szerokości kombajnu.
Zgromadzone w ten sposób w środkowej części zespołu żniwnego zboże transportowane jest
dalej przez przenośnik pochyły i dostaje się do gardzieli zespołu młócącego. W niektórych
rozwiązaniach kombajnów przed zespołem młócącym znajduje się, tzw. chwytacz kamieni. Zespół
młócący składa się z cepowego bębna i klepiska, za którymi jest umieszczony bęben odrzutnika
słomy. Odbierana z bębna młócącego słoma dostaje się na wytrząsacze, z których jest następnie
wyrzucana na ściernisko.
Pod wytrząsaczami znajduje się żaluzjowe sito podsiewacza, usuwającego z kombajnu zgoniny.
Przechodzące przez szczeliny w sicie podsiewacza ziarno dostaje się na sita wialni dolnej,
przedmuchiwane strumieniem powietrza z wentylatora.
Oczyszczone w ten sposób ziarno jest zbierane przez przenośnik ślimakowy ziarna i
przenośnikiem czerpakowym transportowane ku górze, gdzie dostaje się do zbiornika kombajnu.
Natomiast niedomłoty, wydzielone na sitach zostają zebrane drugim przenośnikiem ślimakowym
przeznaczonym do kłosów, umieszczonym dalej ku tyłowi kombajnu niż przenośnik ślimakowy dla
ziarna. Niedomłócone kłosy są następnie transportowane drugim przenośnikiem czerpakowym ku
górze, gdzie trafiają do ponownego omłotu w zespole młócącym lub też są podawane tylko na
wytrząsacze. Ziarno zbierane w zbiorniku kombajnu jest okresowo wyładowywane przez ślimak
rozładowczy, na pod-jeżdżające przyczepy lub samochody.
Rys. 1. Schemat kombajnu zbożowego „Bizon”: 1 - nagarniacz, 2 - zespół tnący, 3 - podajnik
ślimakowo-palcowy, 4 - przenośnik pochyły, 5 - bęben młócący, 6 - klepisko, 7 podsiewacz, 8 - odrzutnik słomy, 9 - wytrząsacz, 10 - wał napędu podsiewacza, 11 górne sito, 12 - dolne sito, 13 - wentylator, 14 - sito kłosowe, 15 - ślimak kłosowy, 16 ślimak ziarnowy, 17 - przenośnik czerpakowy ziarna, 18 - zbiornik ziarna, 19 - ślimak
wyładowczy zbiornika ziarna, 20 - przenośnik czerpakowy kłosów, 21 - siłownik
wydźwigu zespołu żniwnego, 22 - siłownik wydźwigu nagarniacza, 23 - silnik napędowy
kombajnu, 24 - skrzynia przekładniowa z mechanizmem różnicowym, 25 - przedni most
jezdny, 26 - tylne koła sterowane, 27 - pomost kierowcy
3. Schemat i opis stanowiska laboratoryjnego
Stanowisko laboratoryjne stanowi kombajn zbożowy „Bizon - Z056”.
4. Przebieg ćwiczenia
W trakcie realizacji ćwiczenia laboratoryjnego należy:
1)
Zapoznać się z budową i obsługą poszczególnych zespołów kombajnu zbożowego,
2)
Zapoznać się z rozmieszczeniem i przeznaczeniem dźwigni sterowania i regulacji pracy
kombajnu,
3)
Zapoznać się z budową i działaniem układu napędowego kombajnu,
4)
Zapoznać się z budową i działaniem układu hydraulicznego kombajnu.
5. Literatura
[1] Gach S., Kuczewski J., Waszkiewicz Cz.: Maszyny rolnicze. Elementy teorii i obliczeń. Wyd.
SGGW. Warszawa 1991
[2] Kuczewski J.: Budowa i regulacja maszyn rolniczych. PWN. Warszawa – Poznań 1978