„narodziny” i rozwój kognitywistyki 1957: ― Skinner, Verbal Behavior

„narodziny” i rozwój kognitywistyki
1957:
― Skinner, Verbal Behavior
― Chomsky, Syntactic Structure
1983:
― Fodor, The Modularity of Mind
1992:
― Karmiloff-Smith, Beyond Modularity
wg behawioryzmu, struktura umysłu:
• składa się z dyspozycji behawioralnych
• jest w całości wynikiem uczenia się
wg behawioryzmu, struktura umysłu:
• składa się z dyspozycji behawioralnych
• jest w całości wynikiem uczenia się
wg kognitywistyki, struktura umysłu:
• składa się z wyspecjalizowanych systemów,
które zaangażowane są w przetwarzanie informacji
• jest w dużej części wrodzona
wg kognitywistyki, zdolności językowe:
• są wrodzone
• i stanowią wyspecjalizowany system
argument na rzecz wrodzonego charakteru
zdolności językowych:
•
„ubóstwo bodźca”
argument na rzecz wrodzonego charakteru
zdolności językowych:
„ubóstwo bodźca”
• kreolizacja
•
języki pidżinowe versus języki kreolskie
• języki kreolski Ameryki Łacińskiej
języki pidżinowe versus języki kreolskie
• języki kreolski Ameryki Łacińskiej
• Hawaii Pidgin English (Hawaii Creole English)
lata 20-te XX wieku,
j. portugalski, filipiński i kantoński
języki pidżinowe versus języki kreolskie
• języki kreolski Ameryki Łacińskiej
• Hawaii Pidgin English (Hawaii Creole English)
lata 20-te XX wieku,
j. portugalski, filipiński i kantoński
• Nicaraguan Sign Language (ISN),
Managua
nieudany eksperyment z techniką fingerspelling
1977, 1979 (Sandiniści zdobywają władzę), 1986
argumenty na rzecz wyspecjalizowanego
charakteru zdolności językowych:
argumenty na rzecz wyspecjalizowanego
charakteru zdolności językowych:
• afazje:
ekspresywna (Broki) i receptywna (Wernickego)
argumenty na rzecz wyspecjalizowanego
charakteru zdolności językowych:
• afazje:
ekspresywna (Broki) i receptywna (Wernickego)
→ Howard Gardner o pacjencie „Mr. Ford”
„content words” / „grammatical function words”
„Does a stone float on water?”
„Do you use a hammer for cutting?”
„The lion was killed by the tiger; which one is dead?”
argumenty na rzecz wyspecjalizowanego
charakteru zdolności językowych:
• upośledzenia „lustrzane”:
― syndrom Williamsa
― sawantyzm językowy
Syndrom Williamsa (→ WMS)
• bardzo rzadki syndrom: 1 / 20 000 — 1 / 30 000
Syndrom Williamsa (→ WMS)
• bardzo rzadki syndrom: 1 / 20 000 — 1 / 30 000
• IQ: 40–100 pkt., średnio 60 pkt.
Syndrom Williamsa (→ WMS)
• bardzo rzadki syndrom: 1 / 20 000 — 1 / 30 000
• IQ: 40–100 pkt., średnio 60 pkt.
• upośledzone zdolności:
— rozwiązywanie problemów
— samodzielność życiowa
— operowania pieniędzmi
— orientacja w przestrzeni, rozumowanie
przestrzenne
Syndrom Williamsa (→ WMS)
• bardzo rzadki syndrom: 1 / 20 000 — 1 / 30 000
• IQ: 40–100 pkt., średnio 60 pkt.
• nadprzeciętnie rozwinięte zdolności:
— rozpoznawanie twarzy
— ekspresja językowa (początkowo opóźnienie)
— zachowania fatyczne
Christopher (ur. 1962):
• przypadek unikatowy
Christopher (ur. 1962):
• przypadek unikatowy
• to nie jest upośledzenie wrodzone!
Christopher (ur. 1962):
• przypadek unikatowy
• to nie jest upośledzenie wrodzone!
• początkowo opóźnienia rozwojowe,
3 lata: hyperleksja, zainteresowanie książkami
„o faktach”,
6–7 lat: zainteresowanie obcojęzycznymi książkami
„technicznymi”
Christopher (ur. 1962):
• przypadek unikatowy
• to nie jest upośledzenie wrodzone!
• początkowo opóźnienia rozwojowe,
3 lata: hyperleksja, zainteresowanie książkami
„o faktach”,
6–7 lat: zainteresowanie obcojęzycznymi książkami
„technicznymi”
• IQ: 55 pkt.
• niezdolność do samodzielnego życia
Christopher (ur. 1962):
• ale:
— zna biegle 6 języków
— potrafi posługiwać się dodatkowo 15 językami
— rozpoznaje wiele więcej języków