dr Dariusz Jagiełło KRYMINOLOGIA

dr Dariusz Jagiełło
KRYMINOLOGIA ZARYS WYKŁADU
PODRĘCZNIK DLA STUDENTÓW
KIERUNKU BEZPIECZEŃSTWO WEWNĘTRZNE
SKIERNIEWICE 2012
Spis treści
Wstęp …………………………………………………………………….……
Wykaz skrótów ………………………………………………………………
Wykaz ustaw ………………………………………………………………….
9
11
11
CZĘŚĆ PIERWSZA
Zagadnienia wstępne
ROZDZIAŁ I. Uwagi wprowadzające ……………………………..……
1.1 Historia, pojecie oraz przedmiot kryminologii ……………………..
1.2 Działy kryminologii …………………………………………………....
1.3 Zadania kryminologii …………………………………………..……..
1.4 Kryminologia, a prawo karne materialne i prawo karne wykonawcze
1.5 Nauki pomocnicze kryminologii ………………………………..…….
15
15
19
19
20
21
CZĘŚĆ DRUGA
Zarys teorii kryminologicznych
ROZDZIAŁ II. Zarys wybranych teorii kryminologicznych ……….…
2.1. Teorie biologiczne (włoska szkoła pozytywna) ……………………..
2.2. Teorie psychologiczne ………………………………………….……..
2.3. Teorie socjologiczne …………………………………………….………
2.4. Teorie podkultur ………………………………………………….……
27
27
30
32
34
CZĘŚĆ TRZECIA
Związki kryminologii z wiktymologią oraz suicydologią
ROZDZIAŁ III. Podstawy wiktymologii oraz jej wpływ na naukę
kryminologii ……………………………………………………………...…..
3.1 Zagadnienia wstępne i definicja wiktymologii ………………..…….
3.2 Problem i rola ofiary …………………………………………………...
3.3 Strach przed przestępczością i jego wpływ na naukę kryminologii
39
39
40
42
ROZDZIAŁ IV. Podstawy suicydologii oraz jej wpływ na naukę
kryminologii ………………………………………………………………….
4.1. Ramy suicydologii i definicja samobójstwa ………………………....
4.2. Informacja o zamiarze samobójczym …………………………………
4.3. Prawnokarna problematyka samobójstw ………………………..…..
4.4. Pakty samobójcze ………………………………………………..……..
4.5. Przyczyny samobójstw i metody ich popełniania …………………..
4.6. Typologia samobójstw ……………………………………………..….
4.7. Zapobieganie samobójstwom …………………………………………
44
44
45
46
46
47
48
49
5
CZĘŚĆ CZWARTA
Przestępczość i jej zapobieganie
ROZDZIAŁ V. Kryminologiczne aspekty przestępczości …………….
53
ROZDZIAŁ VI. Problem kryminogenezy ………………………….……
57
ROZDZIAŁ VII. Przestępczość z użyciem przemocy …………….……
7.1. Zjawisko agresji …………………………………………………..…….
7.2. Definicja przemocy oraz specyfika przemocy w rodzinie …….……
7.3. Przestępstwa z użyciem przemocy …………………………………...
61
61
62
63
ROZDZIAŁ VIII. Przestępczość zorganizowana ……………………….
8.1. Mafia, gang i banda …………………………………………….………
8.2. Cechy przestępczości zorganizowanej i jej przemiany …………..…
8.3. Najbardziej znane organizacje „mafijne” ……………………….……
66
66
67
68
ROZDZIAŁ IX. Przestępczość gospodarcza ……………………………..
71
ROZDZIAŁ X. Przestępczość nieletnich …………………………...……
10.1. Pojęcie nieletniego ………………………………………….………...
10.2. Wiek odpowiedzialności karnej – zgodnie z regulacjami kodeksu
karnego …………………………………………………….….……….
10.3. Socjalizacja i kontrsocjalizacja ……………………….…..…………..
10.4. Przejawy i przyczyny niedostosowania społecznego ..……………
10.5. Rola procesu wychowania oraz dysfunkcja środowiska
wychowawczego ………………………………………..……..……..
10.6. Zapobieganie przestępczości nieletnich i statystyczny jej wymiar
72
72
75
76
ROZDZIAŁ XI. Przestępczość kobiet …………………………………….
80
ROZDZIAŁ XII. Zabójcy seryjni i psychopatyczni …………………….
88
ROZDZIAŁ XIII. Zapobieganie przestępczości …………………….….
13.1 Pojęcie zapobiegania przestępczości i podstawowe strategie działania
13.2 Rekcja na przestępczość ……………………………………………...
13.3 Prewencja generalna i indywidualna ………………………………
13.4 Kryminalizacja i penalizacja …………………………………………
13.5 Problematyka kary pozbawiania wolności ………………………...
13.6 Środowisko więzienne - przystosowanie oraz psychiczne
następstwa izolacji więziennej ……………………………………….
13.7 Resocjalizacja …………………………………………………..……..
13.8 Podkultura więzienna ………………………………………..……….
13.9 Udział społeczeństwa w zapobieganiu przestępczości ………..….
91
91
93
93
94
94
6
72
73
74
95
96
97
98
CZĘŚĆ PIĄTA
Wybrane ujemne zjawiska społeczne o kryminogennym potencjale
ROZDZIAŁ XIV. Środki odurzające jako problem kryminologiczny .
14.1. Pojęcie środka odurzającego …………………………………….…..
14.2. Rodzaje i klasyfikacja środków odurzających …………………..…
14.3. Wpływ środków odurzających na przestępczość
oraz jej przeciwdziałanie ……………………………………………..
14.4. Statystyka przestępczości narkotykowej ……………………….…..
103
103
104
105
106
ROZDZIAŁ XV. Kryminologiczny problem tzw. „dopalaczy” oraz
dopingu sportowego …………………………………………………..…… 108
ROZDZIAŁ XVI. Alkohol i jego działanie ………………………………
16.1. Działanie alkoholu na organizm człowieka oraz wynikające
z tego skutki …………………………………………………………...
16.2. Wpływ alkoholu na przestępczość ……………………………….....
16.3. Ograniczenie kryminogennej funkcji alkoholu ……………………
110
110
111
119
ROZDZIAŁ XVII. Prostytucja ……………………………………………..
17.1. Zjawisko prostytucji …………………………………………….…….
17.2. Karalność prostytucji ………………………………………...……….
17.3. Czynniki sprzyjające prostytucji ……………………………………..
122
122
123
124
ROZDZIAŁ XVIII. Subkultury i ich kryminogenny charakter ……… 126
ROZDZIAŁ XIX. Sekty religijne …………………………………….…… 127
Wykaz tabel i wykresów ………………………………………………..….. 129
Bibliografia ……………………………………………………………..…….. 131
7