Ekspertyza-specjalizacje Monika Matusiak

Transkrypt

Monika Matusiak
Inteligentne specjalizacje w krajach, przez które przebiega
Środkowoeuropejski Korytarz Transportowy
Celem niniejszego opracowania jest krótka charakterystyka inteligentnych specjalizacji
w krajach, przez które przebiega Środkowoeuropejski Korytarz Transportowy. W
opracowaniu uwzględniono dostępne dokumenty i materiały źródłowe dotyczące
obszarów specjalizacji zidentyfikowanych w strategiach na poziomie krajowym i
regionalnym. Zgodnie z warunkiem ex ante dla Celu Tematycznego 1 Europejskiego
Funduszu Rozwoju Regionalnego1, kraje członkowskie mogą zdecydować, czy strategie
inteligentnych specjalizacji będą opracowywane na poziomie krajowym, czy
regionalnym. Kraje i regiony, przez które przebiega Środkowoeuropejski Korytarz
Transportowy oraz ich podejście do strategii inteligentnych specjalizacji przedstawiono
w Tabeli 1.
Tabela 1. Kraje i regiony stanowiące zakres tematyczny opracowania
Lp.
Kraj
Specjalizacje krajowe
1.
2.
Szwecja
Polska
nie wybrano
wybrano
3.
4.
Czechy
Słowacja
wstępnie wybrano
wybrano
5.
Węgry
6.
Chorwacja
wybrano
wstępnie wybrano
Regiony/podregiony
Skania
Zachodniopomorskie
Lubuskie
Dolnośląskie
Opolskie
Hradec Kralove
Trnava
Bratislava
Györ-Moson-Sopron
Vas
Zala
Varaždin
Specjalizacje
regionalne
określono
określono
określono
określono
określono
nie określono
trwają prace
określono
wstępnie wybrano
wstępnie wybrano
wstępnie wybrano
1 Warunek
wstępny dla Celu Tematycznego 1 Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w okresie
2014-2020, przygotowany w związku z wymaganiami art. 19 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i
Rady (UE) Nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiającego wspólne przepisy dotyczące
Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu
Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego
Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz ustanawiającego przepisy ogólne dotyczące Europejskiego
Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności i
Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz uchylającego rozporządzenie Rady (WE) nr
1083/2006 (Dz. Urz. UE L 347 z 20.12.2013, str. 320)
Analiza jest częścią projektu pt. „Starting from N-S transport axis towards innovative and dynamic
Central European regions” współfinansowanego przez Międzynarodowy Fundusz Wyszehradzki
(www.visegradfund.org)
Koprivnicko-Križevck
Zagrzeb
Zagrebacka
Karlovacka
Primorsko-goranska
nie określono
Źródło: opracowanie własne na podstawie dostępnych danych
1. Krajowe inteligentne specjalizacje
Na poziomie krajowych strategii inteligentnych specjalizacji można zaobserwować
różne podejścia – od bardzo szczegółowych, np. polskiego i węgierskiego, po dość
ogólne – np. szwedzkie, gdzie na poziomie krajowym w ogóle nie zidentyfikowano
obszarów inteligentnej specjalizacji. W ramach niektórych specjalizacji zdefiniowano
priorytety bądź uszczegółowienia, lecz mimo to poziom na którym określono
specjalizacje jest dość ogólny. W Tabeli 2 przedstawiono zestawienie inteligentnych
specjalizacji na poziomie krajowym wraz z ich możliwymi powiązaniami oznaczonymi
powtarzającymi się kolorami. Należy jednak zaznaczyć, że na obecnym poziomie
ogólności, powiązania te są jedynie teoretyczne i mają charakter orientacyjny. W
przypadku podjęcia decyzji o współpracy w danym obszarze należy dokładniej określić
zakres działań planowany w ramach zidentyfikowanych łańcuchów wartości oraz
międzyregionalne łańcuchy wartości. Pozwoli to na dobór obszarów, w ramach których
współpraca może przynieść rzeczywistą wartość dodaną.
Tabela 2. Inteligentne specjalizacje na poziomie krajowym
Kraj
Węgry
Obszary specjalizacji
 Nauki systemowe
 Inteligentna produkcja
 Zrównoważone
społeczeństwo
Priorytety/Opis
Zdrowe społeczeństwo i
dobrostan
Zaawansowane technologie w
przemyśle motoryzacyjnym i
maszynowym
Czysta energia i OZE
Powiązania
Zrównoważone środowisko
Zdrowa lokalna żywność
Innowacje w rolnictwie
ICT i usługi
Inkluzywne i zrównoważone
społeczeństwo
Czechy
Środki transportu (przemysł
motoryzacyjny i lotniczy oraz
ich
dostawcy
i
branże
powiązane)
Przemysły
inżynieryjne
i elektrotechnika
ICT, automatyzacja, elektronika
Nie określono
Opieka zdrowotna, technologie
i urządzenia medyczne
Słowacja
Chorwacja
Polska
Specjalizacje gospodarcze:
 Przemysł motoryzacyjny i
mechaniczno-inżynieryjne
 Elektronika i urządzenia
elektroniczne
 ICT i usługi
 Produkcja i przetwórstwo
żelaza i stali
Przyszłe specjalizacje
 Automatyka, robotyka i
technologie cyfrowe
 Przetwarzanie
i
podwyższanie
wartości
metali lekkich i ich stopów
 Produkcja i przetwórstwo
plastiku
 Przemysł kreatywny
 Zwiększanie
wartości
krajowej bazy surowcowej
Specjalizacje naukowe:
 Nauki
materiałowe
i
nanotechnologia
 Biomedycyna
i
biotechnologia
 Środowisko i rolnictwo
 Zrównoważona energia
Zdrowie
Zrównoważona
energia
i
środowisko
Biotechnologia i bioekonomia
Inżynieria
KET
ICT
Turystyka
Przemysł
kulturalny
i
kreatywny
Zielony wzrost
Wyzwania społeczne
Zdrowe społeczeństwo
Biogospodarka
rolnospożywcza, leśno-drzewna i
środowiskowa
Nauki
materiałowe
nanotechnologia
Technologie
komunikacyjne
i
informacyjno-
Biomedycyna i biotechnologia
Zrównoważona
energetyka
energia
i
Rolnictwo i środowisko
Problemy i wyzwania społeczne
Nie określono
 Technologie
inżynierii
medycznej,
w
tym
biotechnologie medyczne
 Diagnostyka i terapia chorób
cywilizacyjnych,
oraz
w
medycynie spersonalizowanej
 Wytwarzanie
produktów
leczniczych
 Innowacyjne
technologie,
procesy i produkty sektora
rolno-spożywczego i leśnodrzewnego
 Zdrowa żywność (o wysokiej
jakości
i
ekologiczności
produkcji)
 Biotechnologiczne procesy i
produkty
chemii
specjalistycznej oraz inżynierii
środowiska
Zrównoważona energetyka
Surowce
naturalne
gospodarka odpadami
i
Innowacyjne technologie i
procesy przemysłowe (w ujęciu
horyzontalnym)
Szwecja
 Wysokosprawne,
niskoemisyjne
układy
wytwarzania, magazynowania,
przesyłu i dystrybucji energii
 Inteligentne i energooszczędne
budownictwo
 Rozwiązania
transportowe
przyjazne środowisku
 Nowoczesne
technologie
pozyskiwania, przetwórstwa i
wykorzystania
surowców
naturalnych oraz wytwarzanie
ich substytutów
 Minimalizacja
wytwarzania
odpadów, w tym niezdatnych
do
przetworzenia
oraz
wykorzystanie materiałowe i
energetyczne
odpadów
(recykling i inne metody
odzysku)
 Innowacyjne
technologie
przetwarzania i odzyskiwania
wody oraz zmniejszające jej
zużycie
 Wielofunkcyjne materiały i
kompozyty o zaawansowanych
właściwościach,
w
tym
nanoprocesy i nanoprodukty
 Sensory (w tym biosensory) i
inteligentne sieci sensorowe
 Inteligentne sieci i technologie
geoinformacyjne
 Elektronika
oparta
na
polimerach przewodzących
 Automatyzacja i robotyka
procesów technologicznych
 Optoelektroniczne procesy i
materiały
Brak specjalizacji krajowych
Źródło: Opracowanie własne na podstawie krajowych strategii inteligentnych
specjalizacji
Zidentyfikowane w poszczególnych krajach specjalizacje zostały określone różnymi
metodologiami, generalnie jednak wynikają ze zidentyfikowanego potencjału
gospodarczego i naukowego, a w niektórych przypadkach również z zaobserwowanych
trendów i wyzwań. Jak widać w Tabeli 2, można zidentyfikować pewne teoretyczne
powiązania między specjalizacjami na poziomie krajowym. We wszystkich krajach,
przez które przebiega Środkowoeuropejski Korytarz Transportowy do specjalizacji
należy obszar zdrowie i/lub wielkie wyzwania społeczne. Jako, że Komisja Europejska,
do wielkich wyzwań społecznych kwalifikuje zdrowie publiczne, są to obszary w pewnej
mierze powiązane. Do obszarów powiązanych można tu także zaliczyć biomedycynę i
biotechnologię, z których ta ostatnia pojawia się w trzech krajach. Można więc
stwierdzić, że kwestie ochrony zdrowia, medycyny i biotechnologii mogą stanowić jeden
z obszarów współpracy krajów Korytarza Środkowoeuropejskiego. Analizując wyzwania
w obszarze zdrowia, można stwierdzić, że we wszystkich analizowanych krajach
problemem są choroby układu krążenia. Kraje Korytarza Środkowoeuropejskiego, to
obszary, w których występuje najwyższe natężenie śmierci z tego powodu –ponad 600
na 100 000 mieszkańców (Rysunek 1). Wyjątkiem jest tu Szwecja, gdzie natężenie to
wynosi między 350 a 450 śmierci z powodu chorób układu krążenia, jest to jednak nadal
poważny problem. Analiza innych problemów zdrowotnych w roczniku statystycznym
Unii Europejskiej, wskazuje że śmierci z powodu układu oddechowego są już znacznie
mniejszym problemem, a choroby nowotworowe są szczególnym problemem w Polsce
(większości regionów), Czechach, Słowacji, na Węgrzech i w Chorwacji, bardzo dobra
sytuacja natomiast występuje w tym zakresie w Szwecji (Regional Yearbook 2014, s. 64).
Współpraca w zakresie profilaktyki, diagnostyki oraz terapii chorób układu krążenia
powinna być wiec przedmiotem zainteresowania badanych krajów. Dla wszystkich
krajów poza Szwecją istotnym wyzwaniem jest także kwestia chorób nowotworowych.
Rysunek 1. Śmierci z powodu chorób układu krążenia
Źródło: Eurostat Regional Yearbook 2014
Innym potencjalnym obszarem współpracy, choć nie dla wszystkich krajów Korytarza
Środkowoeuropejskiego, jest rolnictwo i produkcja zdrowej żywności. Jako obszar
specjalizacji wybrały je Węgry, Słowacja, częściowo Chorwacja oraz Polska. Kraje te
różnią się jednak pod względem udziału rolnictwa w gospodarce (Rysunek 2) oraz jego
specjalizacji. Do krajów o wysokim udziale rolnictwa należą Polska i Węgry, dość wysoki
udział mają Chorwacja, Słowacja, i częściowo Czechy. Udział rolnictwa w gospodarce
szwedzkiej jest bardzo niski. Odwrotnie jest natomiast z produktywnością rolnictwa –
wartość dodana wytworzona w ciągu roku jest niska we wszystkich badanych krajach z
wyjątkiem Szwecji (Regional Yearbook 2014, s. 244). Zróżnicowane są też specjalizacje
rolnicze – produkcja mleka jest istotna w środkowych i wschodnich regionach Polski,
południowej Szwecji, Czechach, w niektórych regionach Węgier, dwóch regionach
Słowacji i północnej Chorwacji – najwyższą koncentrację pokazują jednak Polska i
Czechy. Obszary średniej koncentracji produkcji trzody chlewnej występują we
wszystkich badanych krajach z wyjątkiem Chorwacji, a w Szwecji i na Słowacji tylko w
pojedynczych regionach. Podobną sytuację można zaobserwować w stosunku do roślin
olejowych. Produkcja zbóż koncentruje się szczególnie w Polsce, Czechach i na
Węgrzech. Do wspólnych specjalizacji nie należy natomiast produkcja owoców i jagód,
która koncentruje się jedynie w niektórych regionach Polski. Poszukując tematów
współpracy w ramach rolnictwa i produkcji żywności można więc spróbować
zidentyfikować wspólne łańcuchy wartości w ramach produkcji mleka, trzody chlewnej i
roślin olejowych. Każdorazowo współpraca mogłaby się koncentrować na kwestiach
związanych z podnoszeniem produktywności w rolnictwie i przetwórstwie
spożywczym.
Rysunek 2. Udział rolnictwa w gospodarce na podstawie udziału zatrudnienia
Kolejnym potencjalnym obszarem współpracy są procesy i technologie przemysłowe, w
tym inżynieria. Jest to obszar horyzontalny, możliwy do stosowania w wielu różnych
sektorach. Obszar ten określiły jako swoją specjalizacje wszystkie badane kraje, choć
można zaobserwować pewne dominujące sektory. Przemysł motoryzacyjny jest istotny
Na Węgrzech, Czechach i na Słowacji, Chorwacja skupia się na inżynierii, a Polska
wskazuje na wybrane elementy i typy procesów przemysłowych, w tym elektronikę i
automatyzację produkcji. Na te ostatnie elementy wskazano też w Czechach i na
Słowacji. We wszystkich krajach Korytarza Środkowoeuropejskiego można także
zaobserwować obszary koncentracji działalności przemysłowej - najniższy jej poziom
występuje w Chorwacji. W Szwecji wysoką koncentrację można zaobserwować w dwóch
regionach, a w pozostałych krajach obejmuje ona większość kraju (Rysunek 3).
Współpraca w tym obszarze wymaga jednak bardziej precyzyjnego zdefiniowania
specjalizacji przemysłowych – obecnie można je bowiem określić na poziomie sekcji C w
klasyfikacji PKD, co oznacza większość gałęzi przemysłu.
Rysunek 3. Udział przemysłu w gospodarce na podstawie udziału zatrudnienia
Wymienione do tej pory wspólne obszary specjalizacji wykazują koncentrację zarówno
na poziomie gospodarczym, jak i naukowym, analizowanym przez poszczególne kraje w
ramach identyfikacji obszarów inteligentnej specjalizacji. Ich uszczegółowienie, w
szczególności poprzez identyfikację wspólnych obszarów ścisłych specjalizacji oraz
międzyregionalnych łańcuchów wartości może doprowadzić do określenia
wartościowych obszarów współpracy, istotnych dla wszystkich partnerów.
Pozostałe możliwe powiązania w ramach inteligentnych specjalizacji, nie obejmują już
już wszystkich partnerów. Czterech z sześciu partnerów (z wyjątkiem Czech i Szwecji)
wybrało zrównoważoną energetykę, kolejnych pięciu (z wyjątkiem Polski) bardzo
ogólnie określone ICT. Obszary te można traktować jako uzupełniające propozycje
współpracy.
2. Regionalne specjalizacje gospodarcze
Analizę specjalizacji gospodarczych na poziomie krajowym można uzupełnić
wskazaniem specjalizacji regionalnych na podstawie analizy siły występujących
klastrów ekonomicznych zrealizowanej w 2011 roku przez Europejskie Obserwatorium
Klastrów. Badano wtedy klastry ekonomiczne (nie organizacje klastrowe) pod
względem wielkości zatrudnienia, siły i specjalizacji biorąc pod uwagę koncentrację
zatrudnienia i liczby podmiotów gospodarczych (na podstawie współczynników
lokalizacji), czyli specjalizację gospodarczą terytoriów. Wyniki badań obrazowano za
pomocą gwiazdek – najsilniejsze klastry otrzymywały trzy gwiazdki, a silne dwie. Ze
względu na brak takiego opracowania dla Chorwacji, dodatkowo wykorzystano
mapowanie klastrów dla chorwackiego Ministerstwa Gospodarki, wykonane z
zastosowaniem tej samej metodologii. Jako, że mapowanie wykonano na poziomie
NUTS3, a nie NUTS 2 tak, jak w pozostałych analizowanych raportach, realne
koncentracje dla Chorwacji są w rzeczywistości znacznie słabsze i oznaczają mniejsze
zatrudnienie i mniejszą liczbę przedsiębiorstw w poszczególnych branżach. Przegląd
klastrów dwu- i trzygwiazdkowych w badanych krajach i regionach uczestniczących w
projekcie może uzupełnić analizę specjalizacji gospodarczych.
Tabela 3. Klastry ekonomiczne w badanych krajach
Kraj
Region
Siła koncentracji
Węgry
Nyugat-Dunantul

Motoryzacja

Oświetlenie i wyposażenie elektryczne

Ciężka maszyneria


Motoryzacja

Materiały, wyposażenie i usługi budowlane

Obuwie

Metalurgia

Tworzywa sztuczne

Wytwarzanie i przesył energii

Technologie produkcyjne

Telekomunikacja

Motoryzacja

Produkcja ropy naftowej i gazu

Telekomunikacja

Motoryzacja

Materiały, wyposażenie i usługi budowlane

Przemysł tekstylny

Ciężka maszyneria

Produkty skórzane


Produkty papierowe

Produkty skórzane
Słowacja
Zapadne Slovensko
Bratislavsky kraj
Czechy
Chorwacja
Severovychod
Varaždin
Klastry

Produkcja obuwia

Budownictwo
KoprivnickoKriževck

Przetwórstwo żywności

Przemysł farmaceutyczny
Zagrebacka

Budownictwo
(NUTS3)
Zagreb
Polska
Brak silnej specjalizacji
Karlovacka

Produkcja maszyn i urządzeń
Primorsko-Goranska

Środki transportu (przemysł stoczniowy)

Transport i gospodarka magazynowa

Usługi hotelarskie
Zachodniopomorskie

Transport i logistyka
Lubuskie

Produkcja mebli


Ciężka maszyneria


Kamieniołomy

Przemysł tekstylny

-
Brak silnej specjalizacji
Dolnośląskie
Opolskie
Szwecja
-
Sydsverige
Źródło: Opracowanie własne na podstawie badań Star Clusters, European Cluster
Observatory 2011 oraz Cluster Mapping Report, 2011
W dwunastu badanych regionach, i we wszystkich krajach z wyjątkiem Szwecji,
specjalizację gospodarczą stanowi przemysł maszynowy i branże powiązane, w tym
produkcja środków transportu, ciężkiej maszynerii oraz transport i logistyka (Tabela 3).
Dodatkowo, w czterech regionach i krajach koncentruje się produkcja oświetlenia i
wyposażenia elektrycznego, które częściowo używają podobnych dostawców i
kooperantów. Jeżeli chodzi o branżę spożywczą, koncentruje się ona tylko w trzech
regionach (dwóch krajach). Branża budowlana oraz produkcja tekstylna i skórzana
wykazują koncentrację w czterech regionach w trzech krajach. Dwa regiony w ogóle nie
wykazują silnej specjalizacji. W ramach specjalizacji przemysłowych można wiec
powiedzieć, że podstawowym obszarem współpracy powinna być branża maszynowa i
branże powiązane, jako, że angażują one największą liczbę partnerów. Aby zaangażować
pozostałe regiony, nie wykazujące specjalizacji w tym obszarze można uwzględnić
jeszcze przetwórstwo przemysłowe, co pozwoliłoby włączyć branże spożywczą,
tekstylną i skórzaną.
3. Inteligentne specjalizacje regionalne i lokalne
W ponad połowie badanych regionów określono specjalizacje regionalne, mają jednak
one różny stopień precyzji. W Tabeli 4 przedstawiono przegląd specjalizacji na poziomie
regionalnym (NUTS2) i lokalnym (NUTS3) a ich możliwe powiązania zaznaczono
kolorami. Generalnie, w badanych krajach szerzej zakrojone prace prowadzono na
poziomie NUTS2 (z wyjątkiem Szwecji), choć w niektórych mniejszych krajach, np. w
Chorwacji i Czechach (z wyjątkiem Bratysławy), inteligentne specjalizacje
zidentyfikowano jedynie na poziomie krajowym.
Tabela 4. Specjalizacje regionalne i lokalne
Kraj
Węgry
Region
Nyugat-Dunantul
Specjalizacja
Przemysł motoryzacyjny –
mobilność i zrównoważona
mobilność
Przemysły kreatywne: design i
marketing
ICT i elektronika
NUTS 3
GyörMosonSopron
Rolnictwo
Przemysł maszynowy i
mechatronika
Logistyka
Vas
Turystyka zdrowotna
Zala
Zapadne Slovensko
Bratislavsky kraj
nie określono
Materiały dla przemysłu
motoryzacyjnego, energetyki
odnawialnej, przemysłu
lotniczego i medycyny
ICT dla przemysłu,
telekomunikacji i marketingu
Biotechnologia dla medycyny
nie określono (priorytety
regionalne w strategii krajowej)
Czechy
Severovychod
Chorwacja
Kontinentalna
Hrvatska
nie określono
Jadranska Hrvatska
nie określono
Polska
Zachodniopomorskie
Przemysł
spożywczy
Turystyka
Trnava
Produkcja
żywności
Rolnictwo
i
gospodarka
rolna
Przetwórstwo
żywności
Turystyka
medyczna
i
zdrowotna
Logistyka
nie określono
Bratislava
jak dla regionu
HradecKralove
nie określono
Zagreb
Zagrebacka
Varaždin
Koprivnicko
-Križevcka
Karlovacka
PrimorskoGoranska
nie określono
nie określono
nie określono
nie określono
Zrównoważenie środowiskowe:
energia odnawialna, odzysk
odpadów drzewnych,
zrównoważone budownictwo
Słowacja
Specjalizacja
Turystyka
nie określono
nie określono
Biogospodarka
Lubuskie
Dolnośląskie
Opolskie
Szwecja
Sydsverige
Działalność morska i logistyczna
Sektor metalowy i maszynowy
Usługi oparte na wiedzy
Turystyka
Zielona gospodarka
Zdrowie i jakość życia
Innowacyjny przemysł tradycyjny
Współpraca i kooperacja
biznesowa
Przemysł chemiczny
Przemysł farmaceutyczny
Przemysł motoryzacyjny
Przemysł elektryczny
Branża informatyczna
Przemysł wydobywczy
Nauki medyczne i biologiczne
Nauki chemiczne
Informatyka i komunikacja
Matematyka i fizyka
Zrównoważone technologie
chemiczne
Zrównoważone technologie
budownictwa i drewna
Technologie przemysłu
maszynowego i metalowego
Technologie przemysłu
energetycznego, w tym OZE
Technologie rolno-spożywcze
Procesy i produkty ochrony
zdrowia i środowiska
nie określono
-
-
-
-
Skåne
Inteligentne
materiały
Inteligentne
zrównoważone
miasta
Zdrowie
Źródło: Opracowanie własne na podstawie dokumentów strategicznych, prezentacji
regionów oraz materiałów S3 Platform
Na podstawie dostępnych dokumentów strategicznych można stwierdzić, że
specjalizacje regionalne nie w pełni pokrywają się ze specjalizacjami gospodarczymi
(realnie występującymi koncentracjami) oraz specjalizacjami krajowymi. Obszary
możliwej współpracy na podstawie podobnych specjalizacji regionalnych i lokalnych
obejmują:





Przemysł motoryzacyjny i maszynowy – 7 regionów/podregionów
Rolnictwo i przetwórstwo żywności - 5 regionów/podregionów
Medycyna/ochrona zdrowia – 4 regiony/podregiony
Turystyka – 4 regiony/podregiony
Technologie środowiskowe - – 4 regiony/podregiony


ICT – 3 regiony
Logistyka – 2 regiony
Obszary, które odpowiadają specjalizacjom gospodarczym poszczególnych regionów
(Tabela 3) to przemysł motoryzacyjny i maszynowy, przetwórstwo żywności i logistyka.
Powinny one być podstawą współpracy partnerów, wymagają jednak każdorazowo
dookreślenia ich specyfiki, najważniejszych potrzeb i wyzwań oraz możliwych do
zrealizowania projektów.
4. Wnioski
Ze względu na duże zróżnicowanie obszarów inteligentnych specjalizacji przyjętych
przez kraje i regiony Środkoweuropejskiego Korytarza Transportowego, oraz ich różne
umocowanie w systemach krajowych, należy przyjąć zasadę wyboru obszarów
współpracy, które z jednej strony łączą możliwie największą liczbę partnerów, a z
drugiej opierają się na realnym potencjale ekonomicznym – tylko bowiem działania
stymulujące rozwój realnej gospodarki mogą przynieść trwałe korzyści zaangażowanym
stronom. Do możliwych obszarów współpracy, umocowanych zarówno w strategiach na
poziomie krajowym, jak i regionalnym, oraz odzwierciedlających koncentracje
gospodarcze, można zaliczyć:


Przemysł maszynowy, motoryzacyjny oraz procesy i technologie przemysłowe,
Produkcję i przetwórstwo żywności, w tym zdrową żywność.
Obszarem współpracy o charakterze bardziej naukowym może natomiast stać się
profilaktyka, diagnostyka i terapia chorób układu krążenia. Pozostałe obszary, takie jak
ICT, energetyka czy logistyka należy traktować uzupełniająco.
Przedmiotem współpracy w ramach zidentyfikowanych obszarów powinno być
poszukiwanie realnych powiązań i możliwości współpracy o charakterze gospodarczym
i naukowym. Współpraca o charakterze gospodarczym powinna prowadzić do
identyfikacji ponadregionalnych łańcuchów wartości i wynikających z nich możliwości
współpracy przedsiębiorstw z krajów partnerskich. W miarę możliwości w projekty
współpracy powinni być zaangażowani nie tylko przedstawiciele administracji
publicznej z krajów partnerskich, ale również przedsiębiorstwa. Da im to możliwość
bezpośredniego wdrożenia wypracowanych rozwiązań.
Współpraca naukowa natomiast powinna koncentrować się na poszukiwaniu rozwiązań
i badaniach mogących mieć przełożenie na praktykę gospodarczą i zwiększających
wartość dodaną w zidentyfikowanych obszarach współpracy. Można również rozważyć
możliwość tworzenia interdyscyplinarnych międzynarodowych zespołów badawczych
odpowiadających na wyzwania zidentyfikowane przez przedsiębiorstwa z branż
wchodzących w obszary specjalizacji lub na tzw. wielkie wyzwania społeczne.
Bibliografia
1. Art. 19 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 1303/2013 z
dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiającego wspólne przepisy dotyczące
Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu
Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz
Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i
Rybackiego oraz ustanawiającego przepisy ogólne dotyczące Europejskiego
Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego,
Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz
uchylającego rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 (Dz. Urz. UE L 347 z
20.12.2013, str. 320)
2. Beč ić E., Svarc J., 2010, Smart specialisation: some considerations of the Croatian
practice, Int. J. Transitions and Innovation Systems, Vol. 1, No. 1, 2010
3. Biuletyn Informacyjny nr 1 (11)/2013 Regionalnego Programu Operacyjnego
Województwa Zachodniopomorskiego – Inteligentne specjalizacje – lokomotywy
rozwoju
4. Blazek j., Czesana V., Daniels G., 2014, Design, policy mix and implementation of the
RIS3 in the Czech Republic, prezentacja, S3 Platform
5. Borsi B., Nadabán M., 2013, Hungary: Towards a national S3 Strategy, prezentacja,
S3 Platform
6. Chudoba S., 2014, Concept of creation and suport for STP. Situation and experience
in Slovak Republic, prezentacja na Slovak-Nordic Research and Innovation Forum
7. Cluster mapping report. Support to cluster development, 2011, Maxwell Stamp for
the Ministry of Economy, Labour and Entrepreneurship and the Central Finance
and Contracting Agency, Government of the Republic of Croatia
8. European Cluster Observatory, 2011, Star Clusters in the Czech Republic, Centre
for Strategy and Competitiveness, Stockholm School of Economics
9. European Cluster Observatory, 2011, Star Clusters in Hungary, Centre for Strategy
and Competitiveness, Stockholm School of Economics
10. European Cluster Observatory, 2011, Star Clusters in Poland, Centre for Strategy
11. European Cluster Observatory, 2011, Star Clusters in Slovakia, Centre for Strategy
12. European Cluster Observatory, 2011, Star Clusters in Sweden, Centre for Strategy
13. Eurostat, 2014, European Regional Yearbook 2014, Luxembourg: Publications
Office of the European Union
14. Frycz M., 2014, Inteligentne specjalizacje – kontekst europejski, krajowy i
regionalny, prezentacja
15. Government Offices of Sweden, 2012, The Swedish Innovation Strategy
16. Kamieński Z., 2014, Poland – Towards a RIS3 Strategy, prezentacja – S3 Platform
17. Lindqvist M. i in., 2013, Implementing the concept of smart specialization in the
Nordic countries, NORDREGIO
18. Ministerstwo Gospodarki, 2013, Krajowa Inteligentna Specjalizacja
19. NIH, 2014, National Smart Specialization Strategy, Węgry
20. Rajaković M., 2014, Prioritetisation, Entrepreneurial Discovery and Policy Mix in
the RIS3 Process, prezentacja – S3 Platform
21. Research and Innovation Strategy for Smart Specialization of the Slovak Republic,
2013
22. RIS3 SK, 2014, Slovak Republic, prezentacja – S3 Platform
23. Schaffer H. I in., Cooperation Programme Austria-Hungary 2014-2020. Draft
24. Skåne Research and Innovation Council, Sounding Board for Innovation in Skåne,
An International Innovation Strategy for Skåne 2012-2020, 2011
25. Svensson L., 2012, International Innovation Strategy for Skåne 2012-2020, Malmö
26. Vratny S., 2012, Smart Specialization Strategy in Bratislava Region, prezentacja –
S3 Platform
27. Zarząd Województwa Opolskiego, 2014, Regionalna Strategia Innowacji
Województwa Opolskiego do roku 2020, projekt do konsultacji społecznych.
Materiały dodatkowe
Smart Specialization of Zala County based on the Strategic Program of the county
Strony internetowe:
1. euris-programme.eu: http://www.euris-programme.eu/en/news-andevents/news/highlight-euris-impact-regional-innovation-strategies
2. innowacje-lubuskie.pl: Obszary inteligentnych specjalizacji województwa
lubuskiego
3. S3 Platform – http://s3platform.jrc.ec.europa.eu/cases

Ekspertyza-specjalizacje Monika Matusiak

Transkrypt

Podobne dokumenty

Definiowanie inteligentnej specjalizacji i obszaru wsparcia

DYPLOM UZYSKANIA SPECJALIZACJI Z ZAKRESU ORGANIZACJI

Instytut Socjologii Uniwersytetu Jagiellońskiego

załączniku

Państwowy Egzamin Specjalizacyjny dla Farmaceutów Państwowy

1_Jerzy_Majchrzak_MG

Generuj PDF - Dolnośląski Urząd Wojewódzki

Nabór na specjalizację: Mikrobiologia

OPINIA POLSKIEGO TOWARZYSTWA STOMATOLOGICZNEGO w