T: Kultura średniowiecznej Europy 1. Kultura średniowieczna była

T: Kultura średniowiecznej Europy
1. Kultura średniowieczna była związana głównie z religią chrześcijaoską.
Religia stanowiła inspirację zarówno dla architektury jak i sztuki.
2. Kultura średniowieczna miała charakter uniwersalny - tworzona była
według tych samych wzorców w całej Europie łacioskiej.
3. Językiem uniwersalnym była łacina, w której spisywano wszystkie
dokumenty i tworzono dzieła literackie.
4. Literatura średniowieczna
a) spisywano roczniki i kroniki
b) rozwijała się literatura o tematyce religijnej:
 hagiografia – żywoty świętych
 moralitety , w których bohater wybiera między dobrem a złem,
potępieniem a zbawieniem
 misteria – widowisko religijne o charakterze dydaktycznym
 hymny – pieśni religijne
c) od XII w. zaczęto tworzyd dzieła w językach narodowych:
 Tristan i Izolda
 Boska Komedia Dante Alighieri
Często były one związane z tzw. kulturą rycerską:
 Pieśo o Rolandzie
 Pieśo o Nibelungach
d) rozwinęła się poezja miłosna śpiewana przez wędrownych minstreli.
e) księgi przepisywano ręcznie i pięknie zdobiono – iluminatorstwo.
5. Sztuka i architektura średniowieczna
a) sztuka i architektura romaoska – rozwijała się od XI – XIII w. Miała
charakter sakralny. Budowano głównie kościoły i klasztory. Ściany
zdobiono freskami. Rozwijała się rzeźba, głównie kamienna - ściany i
kolumny zdobiono płaskorzeźbami, rzeźbiono portale kościołów.
b) sztuka i architektura gotycka – rozwijała się w XIV i XV w. Miała charter
sakralny (katedry gotyckie), miejski (kamienice i ratusze) oraz obronny
(zamki i ich umocnienia). Sztuka – rzeźby i płaskorzeźby wykonywano
zarówno z kamienia jak i drewna. Były bardzo kunsztownie wykonane,
rzeźby drewniane często malowano i złocono. Miały zarówno
charakter religijny jak i świecki. Malowano freski, ołtarze. Pojawiły się
również portrety.
Cechy architektury
romaoskiej
gotyckiej
Budowle masywne
Budowle strzeliste i wysokie
Budowle o charakterze sakralnym, Budowle o charakterze sakralnym
które służyły jednocześnie do
i świeckim – kamienice, zamki,
obrony.
ratusze
Bardzo grube mury
Mury wysokie, odciągane
przyporami.
Budulcem kamieo
Budulcem kamieo (Europa
Zachodnia) lub czerwona cegła
(Europa Wschodnia)
Okna małe, wąskie, zakooczone
Okna duże, zakooczone ostrymi
półkolistymi łukami. Bez szyb.
łukami, w których umieszczano
kolorowe witraże lub kamienne
maswerki.
Portale wejściowe zakooczone
Portale wejściowe zakooczone
łagodnymi łukami.
ostrymi łukami.
Sklepienia kolebkowe
Sklepienia krzyżowo – żebrowe
U wejścia dwie wieże.
U wejścia dwie wieże ozdobione
wysokimi hełmami.
Nad wejściem rozeta – witraż
kolisty