Na gorąco
Transkrypt
Na gorąco
Na gorąco Biuletyn PwC na temat MSSF RMSR publikuje ostateczny standard o rachunkowości zabezpieczeń i zmiany do MSSF 9 20 listopada 2013 r. O co chodzi? Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (RMSR, ang. IASB) opublikowała MSSF 9 „Rachunkowość zabezpieczeń”, stanowiący trzeci etap projektu zastąpienia MSR 39 nowym standardem. Nowe wymogi ściślej dopasowują rachunkowość zabezpieczeń do zarządzania ryzykiem, dzięki czemu użytkownicy sprawozdań finansowych powinni uzyskać informacje bardziej przydatne z punktu widzenia podejmowania decyzji. Zmieniony standard wprowadza również podejście do rachunkowości zabezpieczeń w większym stopniu oparte na zasadach ogólnych i eliminuje niekonsekwencje i słabości obecnego modelu zawartego w MSR 39. Jakie są najważniejsze zmiany? Testy efektywności zabezpieczenia i możliwość stosowania rachunkowości zabezpieczeń MSSF 9 łagodzi wymogi w zakresie efektywności zabezpieczenia, a w konsekwencji – stosowania rachunkowości zabezpieczeń. Zgodnie z MSR 39 zabezpieczenie musi być wysoce efektywne, zarówno w przyszłości, jak i w przeszłości (tj. stosuje się test prospektywny i retrospektywny, którego wyniki muszą mieścić się w przedziale 80%-125%). MSSF 9 zastępuje tak precyzyjnie określony przedział wymogiem występowania ekonomicznej relacji pomiędzy pozycją zabezpieczaną a instrumentem zabezpieczającym oraz wymogiem, by współczynnik zabezpieczenia był taki sam, jaki jednostka faktycznie stosuje dla celów zarządzania ryzykiem. Nieefektywne zabezpieczenia będą nadal wykazywane w wyniku finansowym. Jednostka nadal ma obowiązek sporządzania dokumentacji na bieżąco, ale zgodnie z nowym standardem informacje które należy udokumentować będą inne. Pozycje zabezpieczane Nowe wymogi zmieniają zasady kwalifikacji pozycji jako pozycji zabezpieczanych, głównie poprzez usunięcie ograniczenia, które obecnie nie pozwala na stosowanie rachunkowości zabezpieczeń w odniesieniu do pewnych ekonomicznie racjonalnych strategii zabezpieczania. Na przykład: • Składniki ryzyka pozycji niefinansowych mogą być wyznaczane jako pozycje zabezpieczane, pod warunkiem, że można je odrębnie zidentyfikować i wiarygodnie wycenić. Jest to dobra wiadomość dla jednostek, które zabezpieczają jedynie pewien składnik ogólnej ceny pozycji niefinansowej (np. składnik ekspozycji na cenę paliwa samolotowego odpowiadający cenie ropy naftowej), bo obecnie jest bardziej prawdopodobne, że więcej zabezpieczeń będzie się kwalifikować do stosowania rachunkowości zabezpieczeń. • Pozycjami zabezpieczanymi mogą być też ekspozycje agregowane (tj. ekspozycje, które zawierają instrumenty pochodne). • MSSF 9 pozwala na bardziej elastyczne zabezpieczanie grup pozycji, choć nie obejmuje makrozabezpieczania (które będzie przedmiotem odrębnego dokumentu do dyskusji w przyszłości). Często grupowane są podobne ekspozycje na ryzyko i zabezpieczana jest pozycja netto (np. prognozowaną różnicę pomiędzy zakupami i sprzedażą w walutach obcych). Zgodnie z MSR 39 nie można wyznaczyć takiej pozycji netto jako pozycji zabezpieczanej, natomiast MSSF 9 zezwala na to, o ile jest to zgodne ze strategią zarządzania ryzykiem jednostki. Jeżeli jednak zabezpieczana pozycja netto obejmuje transakcje prognozowane, stosowanie rachunkowości zabezpieczeń w ujęciu netto jest dozwolone jedynie w przypadku zabezpieczeń walutowych. • MSSF 9 zezwala na stosowanie rachunkowości zabezpieczeń do instrumentów kapitałowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody, mimo że inwestycje takie nie mają wpływu na wynik finansowy. Instrumenty zabezpieczające MSSF 9 łagodzi zasady dotyczące stosowania niektórych instrumentów zabezpieczających: • Zgodnie z MSR 39, wartość czasową zakupionych opcji ujmuje się na bazie wartości godziwej w wyniku finansowym, co może powodować znaczącą zmienność. Zgodnie z MSSF 9 zakupiona opcja jest postrzegana podobnie jak umowa ubezpieczeniowa, a mianowicie początkowa wartość czasowa (czyli premia płacona generalnie za opcje o zerowej lub ujemnej wartości wewnętrznej) musi być ujęta w wyniku finansowym albo w okresie trwania zabezpieczenia (jeśli zabezpieczana pozycja ma charakter czasowy, np. zabezpieczenie wartości godziwej zapasów na sześć miesięcy), albo w momencie, gdy zabezpieczana transakcja wpływa na wynik finansowy (jeśli zabezpieczana pozycja ma charakter transakcyjny, np. zabezpieczenie prognozowanej transakcji zakupu). Wszelkie zmiany wartości godziwej opcji związane z wartością czasową ujmuje się w innych całkowitych dochodach. • Podobne jak w przypadku opcji, analogiczne ujęcie księgowe można zastosować do elementu forwardowego kontraktu forward i do spreadów walutowych dotyczących instrumentów finansowych. Powinno to zmniejszyć zmienność wyniku finansowego. • Niepochodne pozycje finansowe można stosować jako instrumenty zabezpieczające, pod warunkiem, że są ujmowane w wartości godziwej przez wynik finansowy, chyba że stanowią zabezpieczenie ryzyka walutowego. Zgodnie z MSR 39, niepochodne instrumenty finansowe można było stosować tylko jako zabezpieczenie ryzyka walutowego. Rachunkowość, prezentacja i ujawnianie Określone w MSR 39 wymogi w zakresie rachunkowości i prezentacji dotyczące rachunkowości zabezpieczeń pozostały zasadniczo niezmienione w MSSF 9. Jednakże jednostki będą teraz musiały reklasyfikować zyski i straty zgromadzone w kapitałach z tytułu zabezpieczenia przepływów pieniężnych do wartości bilansowej niefinansowej pozycji zabezpieczanej w momencie jej początkowego ujęcia. Było to dozwolone w MSR 39, ale jednostki mogły także wybrać akumulację zysków i strat w kapitale. Nowy standard wymaga dodatkowych ujawnień. Własne ryzyko kredytowe w zobowiązaniach finansowych Choć nie dotyczy to rachunkowości zabezpieczeń, RMSR zmieniła również MSSF 9 w taki sposób, by umożliwić jednostkom wcześniejsze przyjęcie wymogu ujmowania w innych całkowitych dochodach zmian wartości godziwej przypisywanych zmianom własnego ryzyka kredytowego jednostki (z tytułu zobowiązań finansowych wyznaczonych do stosowania opcji wartości godziwej). Zasadę tę można stosować bez przyjmowania pozostałych postanowień MSSF 9. Kogo to dotyczy? Wszystkie jednostki, które angażują się w zarządzanie ryzykiem, niezależnie od tego, czy obecnie stosują rachunkowość zabezpieczeń, mogą skorzystać z wprowadzonych zmian. Należy jednak zauważyć, że Unia Europejska nie zatwierdziła dotąd żadnego z aspektów MSSF 9. W wyniku zmian do MSSF 9 usunięto wcześniej obowiązkową datę wejścia w życie wyznaczoną na 1 stycznia 2015 r., zaś standard można przyjąć do stosowania natychmiast. Standard pozostawia jednostce możliwość dalszego stosowania rachunkowości zabezpieczeń (i tylko rachunkowości zabezpieczeń) zgodnie z MSR 39 zamiast MSSF 9, do czasu ukończenia przez RMSR odrębnego projektu dotyczącego makrozabezpieczeń. Jednostki mogą wybrać stosowanie dowolnego z następujących aspektów MSSF 9: • Wymogi w zakresie własnego ryzyka kredytowego dotyczące zobowiązań finansowych; • Wymogi klasyfikacji i wyceny aktywów finansowych; • Wymogi klasyfikacji i wyceny aktywów finansowych i zobowiązań finansowych; • Pełny MSSF 9 w jego aktualnej postaci (czyli wymogi klasyfikacji i wyceny aktywów finansowych i zobowiązań finansowych oraz rachunkowość zabezpieczeń). Postanowienia dotyczące okresu przejściowego opisane powyżej prawdopodobnie ulegną zmianie wraz z ukończeniem przez RMSR wszystkich etapów projektu dotyczącego MSSF 9. MSSF 9 stosuje się retrospektywnie, ale rachunkowość zabezpieczeń – prospektywnie (z pewnymi wyjątkami). Co należy zrobić? Jednostki powinny ponownie przeanalizować swoje strategie zarządzania ryzykiem i ocenić, czy zgodnie z MSSF 9 nie będą mogły zakwalifikować większej liczby relacji do stosowania rachunkowości zabezpieczeń. Jednostki powinny też bardzo starannie przeanalizować postanowienia MSSF 9 dotyczące okresu przejściowego (opisane powyżej) i zdecydować, czy do rachunkowości zabezpieczeń stosować MSSF 9, czy MSR 39. Każda z możliwości ma swoje mocne i słabe strony, np.: • Utrzymanie rachunkowości zabezpieczeń zgodnie z MSR 39 może być korzystne dla instytucji finansowych, które obecnie stosują makrozabezpieczenia i nie chcą zmieniać stosowanych praktyk zanim Rada nie zaproponuje swoich rozwiązań w tej dziedzinie. Pozbawi je to jednak korzyści, które wprowadza MSSF 9. • Z drugiej strony MSSF 9 może być korzystny dla podmiotów niefinansowych, które obecnie zabezpieczają składowe ryzyka. W przypadku jakichkolwiek pytań lub wątpliwości, prosimy o kontakt. W przypadku pytań prosimy o kontakt z zespołem PwC ds. sprawozdawczości finansowej w Polsce: Tomasz Konieczny: [email protected] tel.: +48 22 523 42 85 Robert Waliczek: [email protected] tel.: +48 22 523 43 32 Marta Madejska: [email protected] tel.: +48 22 523 41 39 Katarzyna Gospodarczyk-Chlastawa: [email protected] tel. +48 22 523 46 65 Jeżeli są Państwo zainteresowani otrzymywaniem takich artykułów, prosimy o kontakt z Martą Olkowicz-Abaied: [email protected] tel.: +48 22 746 6405 Niniejszy artykuł został opracowany w celach informacyjnych i stanowi jedynie ogólne wytyczne. Nie było celem tego artykułu udzielenie specjalistycznej porady. Nie uwzględnia on celów, sytuacji finansowej lub potrzeb konkretnego czytelnika i nikt nie powinien działać na podstawie informacji zawartych w artykule przed uzyskaniem niezależnej porady profesjonalisty. Nie udziela się żadnego oświadczenia ani gwarancji (wyraźnej lub dorozumianej) co do dokładności lub kompletności informacji zawartych w artykule i – w zakresie dozwolonym prawem – PricewaterhouseCoopers LLP, jego członkowie, pracownicy i przedstawiciele nie biorą na siebie żadnych zobowiązań prawnych lub finansowych ani obowiązku staranności w odniesieniu do działań lub zaniechań Państwa lub dowolnej innej osoby na podstawie informacji zawartych w niniejszym artykule oraz wszelkich decyzji podejmowanych na jego podstawie. © 2013 PricewaterhouseCoopers Sp. z o.o. Wszystkie prawa zastrzeżone. W tym dokumencie nazwa „PwC” odnosi się do PricewaterhouseCoopers Sp. z o.o., firmy wchodzącej w skład sieci PricewaterhouseCoopers International Limited, z których każda stanowi odrębny i niezależny podmiot prawny.