P R O J E K T W Y K O N A W C Z Y www.neon.new.pl dotacje
Transkrypt
P R O J E K T W Y K O N A W C Z Y www.neon.new.pl dotacje
Laureat Programu GreenEvo Ministerstwa Środowiska oraz Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Inwestor: Jan Kowalski ul. Jaśminowa 30 42 – 263 Wrzosowa PROJEKT Temat: WYKONAWCZY instalacja słoneczna do wspomagania produkcji ciepłej wody użytkowej przy ul. Jaśminowej 30 w Wrzosowej na działce o nr ewidencyjnym 245/2 powiat częstochowski branża instalacyjno technologiczna Niniejsze opracowanie jest własnością firmy neon i podlega ochronie na podstawie Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Dziennik Ustaw z 2000 r. Nr 80 poz. 904. Bez zgody autorów, kopiowanie, przetwarzanie, powielanie w całości lub części jest zabronione !!! projektował: mgr inż. Przemysław Bednarek uprawnienia budowlane bez ograniczeń do projektowania, kierowania i nadzorowania w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci instalacji i urządzeń wodociągowych, kanalizacyjnych wentylacyjnych i grzewczych decyzja nr 32/1997 oraz 265/2000 członek ŚOIIB nr ewid SLK/IS/1240/01 sprawdził: Koordynator projektu: mgr inż. Wojciech Norberciak uprawnienia budowlane bez ograniczeń do projektowania, kierowania i nadzorowania w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci instalacji i urządzeń wodociągowych, kanalizacyjnych wentylacyjnych i grzewczych decyzja nr SLK/1372/PWOS/06 członek ŚOIIB nr ewid SLK/IS/14603/07 www.neon.new.pl ekspert komisji sejmowej ds. energetyki [email protected] KOLONIA BOREK lipiec 2010 projekt wykonawczy typowej instalacji słonecznej do wspomagania produkcji CWU mgr inż. Ryszard Tytko 1 Spis treści I. PODSTAWA OPRACOWANIA.............................................................................................................3 II. SŁOŃCE ŹRÓDŁO NIEWYCZERPALNEJ ENERGII................................................................................3 słońce ...............................................................................................................................................3 energia słoneczna ..............................................................................................................................3 przegląd zalet.....................................................................................................................................5 rodzaje kolektorów słonecznych...........................................................................................................6 system neosol.....................................................................................................................................8 1. Cel i zakres opracowania..................................................................................................................9 2. Zapotrzebowanie energetyczne........................................................................................................9 3. Dobór powierzchni instalacji słonecznej............................................................................................9 4. Opis techniczny – opis przyjętych rozwiązań....................................................................................13 5. Specyfikacja techniczna wykonania i odbioru robót budowlano montażowych....................................13 5.1. Zakres robót objętych specyfikacją techniczną..............................................................................13 5.2. Ogólne wymagania dotyczące robót.............................................................................................13 5.3. Materiały....................................................................................................................................15 6. Wykonanie robót...........................................................................................................................16 6.1. Montaż kolektorów na dachu.......................................................................................................16 6.2. Instalacje technologiczne............................................................................................................27 6.3. Tuleje ochronne i podpory...........................................................................................................28 6.4. Armatura...................................................................................................................................28 6.5. Zabezpieczenie antykorozyjne ....................................................................................................28 6.6. Izolacje termiczne.......................................................................................................................28 7. Elementy technologiczne instalacji słonecznej..................................................................................29 7.1. Zasobnikowe podgrzewacze CWU................................................................................................29 7.2. Osprzęt zasobników CWU............................................................................................................32 7.3. Grupa regulacyjno pompowa neounit...........................................................................................33 7.4. Zabezpieczenie instalacji i stabilizacja ciśnienia. ...........................................................................35 7.5. Pompa obiegowa systemu solarnego. ..........................................................................................38 8. Systemy regulacyjne instalacji słonecznej neocontrol. .....................................................................39 8.1. Regulator cyfrowy neocontrol 260. .............................................................................................39 8.2. Regulator cyfrowy neocontrol 261. .............................................................................................40 9. Pomiar ilości pozyskanego ciepła. ..................................................................................................41 10. Instalacje elektryczne. ................................................................................................................42 10. Płyn solarny. ...............................................................................................................................43 11. Badania odbiorcze.......................................................................................................................44 12. Badania szczelności.....................................................................................................................44 13. Badania poprawności działania na gorąco.....................................................................................45 14. Uwagi końcowe...........................................................................................................................45 III. INFORMACJA DOTYCZĄCA B.I.O.Z WG DZ.U. 120 Z 2003 R..........................................................46 IV. Karty katalogowe..........................................................................................................................48 kolektor słoneczny neosol 250 - certyfikaty.........................................................................................48 V. Spis rysunków...............................................................................................................................48 1. sytuacja i orientacja -1:1000/1:25000.............................................48 2. schemat technologiczny – instalacja z biwalentnym zasobnik iem CWU - -/-- ..................................48 3. schemat technologiczny – instalacja z kaskadą 2 zasobników CWU - -/-- ........................................48 4. rzut dachu – instalacja solarna - 1:100.....................................................................................48 5. rzut źródła ciepła – instalacja z biwalentnym zasobnikiem CWU - 1:100..........................................48 6. rzut źródła ciepła – z kaskadą 2 zasobników CWU - 1:100............................................................48 projekt wykonawczy typowej instalacji słonecznej do wspomagania produkcji CWU 2 I. PODSTAWA OPRACOWANIA Podstawę opracowania stanowi: Umowa z Inwestorem Ustalenia z Inwestorem Obowiązujące normy i normatywy Projekt architektoniczno konstrukcyjny budynku mieszkalnego II. SŁOŃCE ŹRÓDŁO NIEWYCZERPALNEJ ENERGII słońce Emituje promieniowanie elektromagnetyczne we wszystkich kierunkach. Do Ziemi dociera jedynie jego część. Na zewnątrz atmosfery ziemskiej, na płaszczyźnie prostopadłej do kierunku padania promieni słonecznych gęstość strumienia promieniowania słonecznego wynosi Gsc = 1367 W/m2. Wartość ta nazywana jest stałą słoneczną. Na powierzchni Ziemi natężenie promieniowania słonecznego jest mniejsze od wartości stałej słonecznej. Jest to spowodowane procesami absorpcji i rozpraszania promieniowania oraz wpływem zachmurzenia. Potencjał helioenergetyczny danego regionu ściśle oddziałuje na lokalne możliwości wykorzystania energii słonecznej. W konsekwencji kształtuje rodzaj systemów pozyskiwania energii słonecznej, ich wielkość i zastosowanie oraz wypływające z tego ewentualne oszczędności w gospodarce energetycznej. energia słoneczna Jest bezpłatna, a do tego efektywna - także w naszej strefie geograficznej, jeśli wykorzystuje się system solarny z wysoko sprawnymi kolektorami i odpowiednimi elementami systemu. Dobrze dobrany układ może pokryć 50-60 % rocznego zapotrzebowania na podgrzewanie ciepłej wody, a latem niemal w 100%. Jest to uwarunkowane możliwością montażu odpowiedniej ilości kolektorów neosol. W okresie od kwietnia do września energia słoneczna wystarcza na prawie całkowite pokrycie tych potrzeb, a w miesiącach przejściowych można ją optymalnie wykorzystać do wstępnego podgrzewania ciepłej wody użytkowej. Redukuje to odczuwalnie zużycie ciepła technologicznego. Potencjał energetyczny słońca jest olbrzymi i tylko od człowieka zależy, czy go wykorzysta, czy też będzie używał tradycyjnych kopalnych paliw lub energetycznej energii atomowej. projekt wykonawczy typowej instalacji słonecznej do wspomagania produkcji CWU 3 słoneczna mapa Polski Powyższa mapa obrazuje ilość promieniowania słonecznego przypadającego rocznie na każdy metr kwadratowy powierzchni. Wynika z niej, że średnia wartość promieniowania w Polsce wynosi ponad 3650 MJ/m2/rok tj. około 1010 kWh /m2 rocznie, z tym, że ponad 70 % z tej wartości przypada na miesiące kwiecień – wrzesień, co jest uwarunkowane kątem padania promieni słonecznych, co obrazuje poniższy rysunek: ZENIT 21 czerwiec 21 wrzesień 21 marzec 21 grudzień projekt wykonawczy typowej instalacji słonecznej do wspomagania produkcji CWU 4 Technika solarna to technika, która się opłaca „Słoneczne czasy" dla naszego portfela zapowiadają programy wspierające, przygotowane przez poszczególne kraje, federacje dostawców energii, a także dotacje i pożyczki ekologiczne dla energooszczędnej techniki grzewczej wykorzystującej paliwa odnawialne. Aktualnie został wprowadzony program przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie, który umożliwia osobom fizycznym i wspólnotom mieszkaniowym nie podłączonym do sieci ciepłowniczej, poprzez banki, NFOŚiGW proponuje 45% dopłaty do zakupu i montażu kolektorów słonecznych do ogrzewania wody użytkowej. Program finansowy, którego uruchomienie zaplanowano na jesień tego roku ruszy wcześniej. Część banków uruchomi go już w lipcu, natomiast wszystkie zadeklarowały w swojej ofercie kredyty na kolektory słoneczne w sierpniu br. Oznacza to, że kredyty z dopłatami będą dostępne w 4,5 tys. placówek bankowych na terenie całego kraju. wysokosprawne kolektory słoneczne neosol 250 przegląd zalet a) energia słoneczna jest przyjazna środowisku naturalnemu, chroni zasoby paliw i trwale redukuje emisje substancji szkodliwych b) instalacja solarna jest skuteczną i prostą formą wykorzystywania energii słonecznej. Każdy promień słońca to oszczędność wymierna w gotówce, c) ekologiczne źródła energii wspierane są przez państwa, kraje i gminy, d) instalacja solarna podnosi wartość budynku, e) ciepło z instalacji solarnej uniezależnia od podwyżek cen energii, f) nowoczesna instalacja solarna na dachu domu jest widocznym znakiem zaangażowania się w ochronę środowiska. projekt wykonawczy typowej instalacji słonecznej do wspomagania produkcji CWU 5 rodzaje kolektorów słonecznych Z uwagi na konstrukcję urządzeń wykorzystujących cieplną energię słoneczną rozróżniamy dwa podstawowe typy kolektorów słonecznych: kolektory próżniowe kolektory płaskie Kolektory rurowe próżniowe Konstrukcja tych kolektorów opiera się na absorberze umieszczonym w szklanej rurze. Izolację cieplną stanowi próżnia otaczająca absorber. Rozróżnia się dwa podstawowe typy kolektorów rurowych w zależności od typu zastosowanych rur tj. - rury typu Schott - rury typu CPC CPC SCHOTT Obszar stosowania kolektorów rurowych, to przede wszystkim technologie wymagające wysokich temperatur ( 80 - 100 oC ), ewentualnie technologie o niższych parametrach zdeterminowane uwarunkowaniami architektonicznymi ( np. montaż na elewacji ). Kolektory próżniowe ( rurowe ) stanowią 5 – 7 % rynku kolektorów słonecznych. Kolektory płaskie ( szklone ) Stanowią największą grupę kolektorów słonecznych ( udział w rynku ponad 90 % ). Konstrukcja tych kolektorów opiera się na wymienniku umieszczonym w obudowie i przeszkleniu od strony ekspozycji słonecznej. Rozróżnia się dwie podstawowe grupy kolektorów z uwagi na konstrukcję wymiennika kolektora: kolektory o konstrukcji meandrowej ( serpentynowe ) kolektory o konstrukcji belkowej ( harfowe ) projekt wykonawczy typowej instalacji słonecznej do wspomagania produkcji CWU 6 wymiennik meandrowy wymienniki belkowe istota różnicy w konstrukcji wymienników kolektorów słonecznych typowy kolektor o konstrukcji belkowej ( harfowej ) o powierzchni absorbera 1,70 – 2,00 m2 kolektor o konstrukcji meandrowej neosol 250 o powierzchni absorbera 2,53 m2 t2 t3 t1 Rysunek po lewej stronie przedstawia typową najczęściej spotykaną konstrukcję płaskich kolektorów słonecznych. Zdecydowana większość tj. ok. 90 % oferowanych kolektorów posiada powierzchnię czynną ( absorbera ) w przedziale 1,7-2,0 m 2. Kolektory belkowe posiadają od 14 do 60 wewnętrznych połączeń rurek tworzących belki. Ilość ta zależy od tego czy składany jest z trójników, czy też trójniki są wyciągane z rury zbiorczej. Kolektory takie należy podłączać zgodnie z zasadą podaną na rysunku obok. Podłączenie jednostronne powoduje gwałtowny spadek sprawności w skutek zaburzenia równomierności przepływu. Niektóre kolektory belkowe dla złagodzenia skutków stosowania tej konstrukcji posiadają wewnętrzne układy Tiechelmann’a, zagięcia mające wyrównywać przepływy lub w połowie wykonywane obejścia, dla wydłużenia drogi przepływu. Średnia droga przepływu czynnika solarnego wynosi poniżej 3m. Występują problemy z odpowietrzeniem układu. System kanałów belek kolektora jest szczególnie wrażliwy na „zażelownie” czynnika solarnego, który powstaje na skutek odparowywania glikolu. Czyszczenie pneumatyczne nie zawsze prowadzi do odblokowania belek kolektora. Szczególnie wrażliwe są kolektory posiadające podłączenie tylko od góry kolektora. projekt wykonawczy typowej instalacji słonecznej do wspomagania produkcji CWU 7 Rysunek po prawej stronie przedstawia istotę konstrukcji meandrowej kolektora neosol 250 o powierzchni czynnej ( absorbera ) 2,53 m2. Kolektor posiada jedynie dwa wewnętrzne połączenia wykonane srebrnym lutem twardym gwarantującym pewność połączenia w każdych warunkach temperaturowych. Przedstawiona konstrukcja pozwala na połączenia zasilania i powrotu z tej samej strony. Stosunek oporów przepływów w rurach zbiorczych do rur meandra jest tak dobrany, aby łączone baterie z kilku kolektorów posiadały takie same zalety jak pojedyncze kolektory. Średnia droga przepływu czynnika solarnego jest od 8-10 razy dłuższa od porównywanych kolektorów o konstrukcji belkowej. Dzięki temu na zasilaniu temperatura t 2 w kolektorze neosol 250 jest wyższa od kilkunastu do kilkudziesięciu oC w porównaniu z kolektorami belkowymi. Wymiennik meandrowy jest łatwy do odpowietrzenia i niewrażliwy na „zażelowanie” czynnika solarnego. Nawet permanentne zatkanie ( możliwe tylko przy skrajnie nie właściwej eksploatacji ) , jest w 100 % możliwe go odetkania metodą pneumatyczną. Kolektor nie posiada martwych stref dzięki czemu nie dochodzi do osadzania zanieczyszczeń, lub wytrąceń z czynnika solarnego. system neosol jakość, jakość i jeszcze raz jakość Okazuje się, że różni producenci przedstawiają swoje zalety w różny sposób. Jedni wskazują na uzyskiwane moce, inni na uzyski energii w ciągu roku. Zarówno jedna jak i druga metoda winna mieć jeszcze podane co najmniej dwa parametry, tj. jest przy jakiej wartości promieniowania słonecznego oraz temperaturach odniesienia, uzyskiwane są te parametry. Dla wyeliminowania jakichkolwiek niedomówień parametry kolektora neosol zawsze odnoszone są do wyników testów wykonanych zgodnie z PN - EN 12975 – 2 słoneczne systemy grzewcze i ich elementy – kolektory słoneczne część 2: metody badań i prezentowane wg wzoru zawartego na stronie 11 normy PN - EN 12975 – 1 słoneczne systemy grzewcze i ich elementy – kolektory słoneczne część 1: wymagania ogólne. Wyniki przedstawiają się następująco: Moc [W] na jeden kolektor; Prostopadłe promieniowanie; G=1000 W/m2 tm – to średnia temperatura kolektora ta – to temperatura otoczenia dopiero takie przedstawienie parametrów daje możliwość stosowania porównań. O klasie prezentowanego kolektora świadczy zwłaszcza moc przy różnicy temperatur = 50 K. projekt wykonawczy typowej instalacji słonecznej do wspomagania produkcji CWU 8 1. Cel i zakres opracowania Projekt zawiera instalację systemu solarnego do wspomagania produkcji ciepłej wody użytkowej dla typowego domu jednorodzinnego zamieszkałego przez 4 – 6 osobową rodzinę zużywającą średnio 240 dm3 ciepłej wody o temperaturze 55 C na dobę. Niniejsze opracowanie o przedstawia rozwiązania projektowe dla nowo realizowanego systemu grzewczego z zasobnikiem biwalentnym ( dwu wężownicowym ) jak również przy modernizacji systemu z istniejącą kotłownią. Dla zobrazowania możliwości montażowych przedstawiono również dwa alternatywne systemy zamocowań kolektorów. Pierwszy dotyczy montażu na dcach skośnych o nachyleniu 30 do 50 stopni z pokryciem dachówką, blacho dachówką, blachą, gontem, strzechą lub papą. Drugi system montażowy umożliwia zabudowę na dachach płaskich oraz jako konstrukcję wolno stojącą w ogródku, lub fasadową w formie zadaszenia. 2. Zapotrzebowanie energetyczne Dla podgrzania 240 dm3 wody z temperatury 8 do 55 oC potrzebujemy: Q = V x cp x ∆T [ W ] Qdob = 13,12 [ kW ] 3. Dobór powierzchni instalacji słonecznej Wariant 1 instalacja nowo realizowana z biwalentnym zasobnikiem CWU projekt wykonawczy typowej instalacji słonecznej do wspomagania produkcji CWU 9 projekt wykonawczy typowej instalacji słonecznej do wspomagania produkcji CWU 10 Wariant 2 instalacja modernizowana z dostawionym zasobnikiem CWU - kaskada projekt wykonawczy typowej instalacji słonecznej do wspomagania produkcji CWU 11 Przedstawione symulacje dokumentują, że przy zastosowaniu instalacji słonecznej na poziomie 5,06 m2, można uzyskać ponad 50% pokrycie w produkcji ciepłej wody użytkowej z ponad 80 % pokryciem w okresach letnich. Oznacza to, że w przypadku korzystania z wody o niższej temperaturze, tj np. 45 oC ciepła woda z instalacji kolektorów może być produkowana wyłącznie przez instalację słoneczną przez okresie od połowy kwietnia do polowy września. W pozostałym okresie instalacja słoneczna będzie realizowała wstępny podgrzew CWU. projekt wykonawczy typowej instalacji słonecznej do wspomagania produkcji CWU 12 4. Opis techniczny – opis przyjętych rozwiązań Zaprojektowano system solarny o powierzchni 5,06 m2, w oparciu o układ 2 wysoko wydajnych kolektorów neosol 250 o powierzchni netto absorbera 2,53 m2. Konstrukcja kolektorów opiera się o wysoko wydajny absorber miedziany z powłoką selektywną SUNSELECT. Kolektory stanowią konstrukcje meandrową co jest istotne z punktu widzenia parametrów eksploatacyjnych. Zastosowanie tego typu kolektorów gwarantuje najdłuższą eksploatację z najwyższą sprawnością. Cały układ solarny pracuje jako jeden system o łącznej maksymalnej mocy 4,13 kW. 5. Specyfikacja techniczna wykonania i odbioru robót budowlano montażowych Specyfikacja techniczna wykonania i odbioru robot dotyczy instalacji solarnej wspomagającej przygotowanie ciepłej wody użytkowej dla domu jednorodzinnego położonego w Wrzosowej przy ul. Długiej 30. Integralną częścią specyfikacji jest projekt budowlano-wykonawczy. Podstawa prawna: Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 2 września 2004r. W spawie szczegółowego zakresu i formy dokumentacji projektowej, specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robót budowlanych oraz programu funkcjonalno-użytkowego (Dz. U. Nr 202, poz. 2072) 5.1. Zakres robót objętych specyfikacją techniczną. Zakres robót do wykonania: Przedmiotem robót jest wykonanie instalacji słonecznej wspomagającej przygotowanie ciepłej wody użytkowej. Zakres robót obejmuje: - wykonanie konstrukcji wsporczej i montaż na dachu, - montaż kolektorów słonecznych na systemowym zestawie montażowym, - montaż urządzeń układu przygotowania cwu z kolektorów słonecznych, - podłączenie instalacji słonecznej do instalacji CWU, - montaż systemu sterowania i podłączenia elektryczne, - montaż systemu sterowania i podłączenia elektryczne pomp i automatyki, - napełnienie instalacji glikolem – odpowietrzenie instalacji, - rozruch i regulacja, - przeszkolenie użytkownika w zakresie obsługi systemu słonecznego 5.2. Ogólne wymagania dotyczące robót Przekazanie miejsca wykonywania prac Wykonawca robót jest odpowiedzialny za jakość ich wykonania oraz za ich zgodność z dokumentacją techniczną. Na wykonawcy spoczywa odpowiedzialność za przekazanego mu miejsca wykonywania prac do chwili odbioru końcowego robót ochronę Dokumentacja projektowa i powykonawcza Wykonawca winien wykonać zadanie zgodnie z projektem, a ewentualne zmiany nanieść w dokumentacji powykonawczej całości wykonanych robot, opracować dokumentację z przeprowadzonego rozruchu technologicznego zgodnie z instrukcjami eksploatacji poszczególnych urządzeń systemu solarnego i grzewczego. projekt wykonawczy typowej instalacji słonecznej do wspomagania produkcji CWU 13 Zabezpieczenie terenu budowy Wykonawca jest zobowiązany do zapewnienia i utrzymania bezpieczeństwa terenu budowy oraz robót poza placem budowy w okresie trwania realizacji inwestycji aż do zakończenia i odbioru końcowego prac, a w szczególności: - Zabezpieczy i utrzyma warunki bezpiecznej pracy i pobytu osób wykonujących czynności związane z budową a także zabezpieczy teren budowy przed dostępem osób nieupoważnionych, - Wykonawca w ramach umowy ma uprzątnąć plac budowy po zakończeniu każdego elementu robót i doprowadzić go do stanu pierwotnego po zakończeniu robót i likwidacji placu budowy. - Wykonawca odpowiada za ochronę istniejących instalacji i rurociągów, kabli itp. Ochrona środowiska w czasie wykonywania prac. Wykonawca ma obowiązek znać i stosować w czasie prowadzenia robót wszelkie przepisy dotyczące ochrony środowiska naturalnego. W okresie trwania budowy Wykonawca będzie podejmować wszelkie uzasadnione kroki mające na celu unikać uszkodzeń lub uciążliwości dla osób lub własności społecznej i innych, a wynikających ze skażenia, hałasu lub innych przyczyn powstałych w następstwie jego sposobu działania Ochrona przeciwpożarowa Wykonawca będzie przestrzegać przepisów ochrony przeciwpożarowej. Butle z gazami technicznymi będą składowane w sposób zgodny z odpowiednimi przepisami i zabezpieczone przed dostępem osób trzecich. Wykonawca będzie odpowiedzialny za wszelkie straty spowodowane pożarem wywołanym jako rezultat realizacji robót albo przez personel Wykonawcy. Bezpieczeństwo i higiena pracy Podczas realizacji robót Wykonawca będzie przestrzegać przepisów dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy. W szczególności Wykonawca ma obowiązek zadbać, aby personel nie wykonywał pracy w warunkach niebezpiecznych, szkodliwych dla zdrowia oraz nie spełniających odpowiednich wymagań sanitarnych. Wykonawca zapewni i będzie utrzymywał wszelkie urządzenia zabezpieczające, socjalne oraz sprzęt i odpowiednią odzież dla ochrony życia i zdrowia osób zatrudnionych na budowie oraz dla zapewnienia bezpieczeństwa publicznego. Każde stanowisko pracy winno posiadać odpowiednią wymianę powietrza gwarantującą utrzymanie stężeń substancji szkodliwych w granicach dopuszczalnych norm. Na każdym stanowisku pracy winno znajdować się naczynie z odpowiednim środkiem do zmywania resztek farby ze skóry. Można stosować oleje naturalne, lub odpowiednie roztwory detergentów. Każde stanowisko należy wyposażyć w odpowiedni sprzęt gaśniczy. Przy pracach na urządzeniach elektrycznych, należy wyłączyć je z pod napięcia i zabezpieczyć przed przypadkowym złączeniem. Miejsce pracy na dachu musi być odpowiednio zabezpieczone zgodnie z wymogami przepisów bezpieczeństwa jak dla robót na wysokości. Kolektory neosol 250 osiągają w okresach postoju powyżej 240°C Na przyłączach zasilania i powrotu występuje zagrożenie poparzenia między innymi również poprzez wydobywanie się pary. projekt wykonawczy typowej instalacji słonecznej do wspomagania produkcji CWU 14 Ochrona i utrzymanie robót Wykonawca będzie odpowiedzialny za ochronę robót i za wszelkie materiały i urządzenia używane do wykonywania prac od daty przekazania placu budowy do daty wystawienia świadectwa przejęcia przez Inwestora. Stosowanie się do prawa i innych przepisów Wykonawca zobowiązany jest znać wszystkie przepisy wydane przez władze centralne i miejscowe oraz inne przepisy i wytyczne, które są w jakikolwiek sposób związane z robotami i będzie w odpowiedzialny za przestrzeganie tych praw. przepisów i wytycznych podczas prowadzenia robót instalacyjnych. Odbiory Wykonawca zobowiązany jest do zawiadomienia o odbiorach Instytucje, których obecność jest wymagana przepisami i ponosi opłaty za udział przedstawicieli tych instytucji w odbiorach. Wszystkie formalności z tym związane, Wykonawca zobowiązany jest wykonać własnym staraniem. Odbiory techniczne muszą spełniać wymagania stawiane przez przepisy „Prawo Budowlane" 5.3. Materiały Materiały do wykonania robót technologicznych należy stosować zgodnie z dokumentacją techniczną. Wszystkie materiały, których Wykonawca użyje do wbudowania muszą odpowiadać warunkom określonym w art. 10 Ustawy „Prawo Budowlane" z dnia 7 lipca 1994 r. (t.j. z 2003 r. Dz. U. Nr 207, poz. 2016, z późn. zm.) i Ustawie z dnia 16 kwietnia 2004 r. o wyrobach budowlanych (Dz. U. Nr 92, poz. 881). Wykonawca dla potwierdzenia jakości użytych materiałów dostarczy świadectwa potwierdzające odpowiednią jakość materiałów i fakt dopuszczenia ich do stosowania w budownictwie. Wszystkie materiały i urządzenia winny posiadać certyfikaty bezpieczeństwa bądź deklarację zgodności z obowiązującymi przepisami i normami. Urządzenia powinny być takie jak określono w specyfikacji, bądź inne, o ile zatwierdzone zostaną przez stronę reprezentującą Zamawiającego. Wszystkie materiały i urządzenia przewidywane do wbudowania będą zgodne z dokumentacją. W oznaczonym czasie przed wbudowaniem Wykonawca przedstawi szczegółowe informacje dotyczące źródła wytwarzania materiałów oraz odpowiednie świadectwa badań, dokumenty dopuszczenia do obrotu i stosowania w budownictwie. Przechowywanie i składowanie materiałów Wykonawca zapewni, aby tymczasowo składowane materiały do czasu, wykonania prac tak, aby były zabezpieczone przed zanieczyszczeniem, zachowały swoją jakość i właściwości. Miejsca czasowego składowania będą zlokalizowane w obrębie terenu budowy w miejscach uzgodnionych z Inwestorem. Warunki przechowywania i składowania muszą spełniać wymagania Norm i wymagania producenta. projekt wykonawczy typowej instalacji słonecznej do wspomagania produkcji CWU 15 Sprzęt Wykonawca jest zobowiązany do używania jedynie takiego sprzętu, który nie spowoduje niekorzystnego wpływu na jakość wykonywanych prac. Sprzęt musi być obsługiwany przez pracowników posiadających uprawnienia na ten sprzęt oraz musi posiadać aktualne świadectwo legalizacji. Transport Wykonawca jest zobowiązany do stosowania jedynie takich środków transportu, które nie wpłyną niekorzystnie na jakość wykonywanych prac i właściwości przewożonych materiałów. W czasie transportu, załadunku i wyładunku oraz składowania urządzeń, aparatury elektrycznej, przestrzegać zaleceń wytwórców, a w szczególności: transportowane urządzenia zabezpieczyć przed nadmiernymi drganiami i wstrząsami oraz przesuwaniem się, aparaturę i urządzenia ostrożnie załadowywać i zdejmować, nie narażając ich na uderzenia, ubytki lub uszkodzenia powłok. Przy transporcie kolektora na dach zwrócić uwagę na występujące siły wiatru. Na kolektorze znajdują się uchwyty paskowe do których można zakładać haki lub taśmy dźwigowe. 6. Wykonanie robót Rozpoczęcie budowy następuje z chwilą podpisania umowy oraz pisemnego przekazania placu budowy Wykonawcy przez Inwestora. Ogólne zasady wykonywania robót Wykonawca jest odpowiedzialny za prowadzenie robót, zgodnie z umową, oraz za jakość zastosowanych materiałów i wykonywanych robót, za ich zgodność z dokumentacją techniczną, oraz uzgodnieniami z inwestorem i ewentualnym Inspektorem Nadzoru. Wykonawca przy wykonywaniu robót uwzględni fakt, że prace będą prowadzone na obiekcie czynnym. Wykonawca zagwarantuje, że wszystkie roboty będą wykonywane w taki sposób, aby nie powodować zakłóceń w dostawie c.w.u. oraz zmniejszy do niezbędnego minimum czas przerwy przewidzianej na przepięcie instalacji. Powyższe warunki należy uwzględnić przy sporządzaniu harmonogramu robót. Polecenia Inwestora i Inspektora Nadzoru będą wykonywane nie później niż w czasie przez niego wyznaczonym, po ich otrzymaniu przez Wykonawcę. 6.1. Montaż kolektorów na dachu Przy montażu kolektorów należy używać wyłącznie oryginalnych systemowych zestawów montażowych, zestawów przyłączeniowych, odpowietrzających, jak również kompensujących łączników kolektory. Niezależnie od wytycznych niniejszego projektu zawsze przed montażem kolektorów Wykonawca musi sprawdzić na miejscu warunki montażu i przeanalizować zdolność przeniesienia dodatkowego obciążenia przez konstrukcję dachu. projekt wykonawczy typowej instalacji słonecznej do wspomagania produkcji CWU 16 Montaż kolektorów na dachu skośnym System neosol umożliwia montaż kolektorów słonecznych do dachów skośnych o kącie nachylenia 30 – 50 stopni o każdym rodzaju poszycia. Przykład montażu do dachu z poszyciem dachówkowym w pierwszym etapie należy zamontować dodatkowe łaty do których zostaną zamontowane uchwyty dachowe i cały pozostały osprzęt. projekt wykonawczy typowej instalacji słonecznej do wspomagania produkcji CWU 17 przygotowany system montażowy należy zamontować poprzez dokręcenie wkrętami do łat montażowych. projekt wykonawczy typowej instalacji słonecznej do wspomagania produkcji CWU 18 widok zamontowanych kolektorów na dachu z pokryciem dachówką projekt wykonawczy typowej instalacji słonecznej do wspomagania produkcji CWU 19 szczegóły montażu widok gotowego zamontowanego zestawu projekt wykonawczy typowej instalacji słonecznej do wspomagania produkcji CWU 20 Montaż kolektorów na dachu płaskim lub w układzie wolnostojącym System neosol umożliwia montaż kolektorów słonecznych do dachów płaskich, jak również do konstrukcji wolno stojących ewentualnie jako zestawy fasadowe. Do montażu stosowane są również systemowe rozwiązania. powyższy rysunek przedstawia baterię 6 kolektorów, ale zasada montażu dla 2 kolektorów jest taka sama. tuleja zanurzeniowa wprowadzana jest do rury zbiorczej kolektora, dzięki czemu mierzona jest rzeczywista temperatura czynnika solarnego. projekt wykonawczy typowej instalacji słonecznej do wspomagania produkcji CWU 21 projekt wykonawczy typowej instalacji słonecznej do wspomagania produkcji CWU 22 kolektory na dachach płaskich montowane są na firmowych trójkątach montażowych projekt wykonawczy typowej instalacji słonecznej do wspomagania produkcji CWU 23 widok zestawu dla dwóch kolektorów projekt wykonawczy typowej instalacji słonecznej do wspomagania produkcji CWU 24 dopełnieniem oryginalnych części systemu jest zestaw przyłączeniowy i odpowietrzający neosol projekt wykonawczy typowej instalacji słonecznej do wspomagania produkcji CWU 25 projekt wykonawczy typowej instalacji słonecznej do wspomagania produkcji CWU 26 oraz układ kompensujących połączeń kolektorów stosowanie oryginalnego osprzętu gwarantuje pewność połaczeńi bezawaryjną pracę całego systemu. 6.2. Instalacje technologiczne Rurociągi systemu solarnego od kolektorów rurowych do grupy regulacyjno - pompowej neounit należy wykonać z rur miedzianych 18 x 1,0mm miękkich łączonych lutem twardym. Podłączenia do kolektorów wykonać za pomocą zestawu przyłączeniowego systemu neosol. Rurociągi miedziane prowadzić pod lub nad powierzchnią dachu minimum 15 cm i mocować do elementów konstrukcyjnych ram wsporczych kolektorów. Dopuszczalne jest zastosowanie przewodów ze stali szlachetnej w postaci karbowanych węży o równoważnej średnicy. Przewody solarne należy prowadzić w sposób zapewniający właściwą kompensację wydłużeń cieplnych. Przewody zasilający i powrotny instalacji solarnej, prowadzone są obok siebie, powinny być ułożone równolegle. Przewody instalacji należy układać zachowując stałą odległość między osiami wynoszącą 6 cm. Przewody solarne w kotłowni (poziome) należy prowadzić powyżej przewodów instalacji wody zimnej, a poniżej przewodów gazowych i instalacji elektrycznych. Połączenie powinno być wykonane zgodnie z wymaganiami producenta elementów łączonych. Połączenia lutowane należy wykonać przez lutowanie kapilarne odpowiednio kalibrowanego bosego końca rury i łącznika. Luty twarde w postaci drutu i pasty prowadzone jest w temperaturze powyżej 460 C. Wytrzymałość i odporność połączeń lutowanych warunkują: prawidłowa konstrukcja połączenia, dobra zwilżalność powierzchni płynnym lutem, właściwy dobór topnika i lutu. W podobny sposób należy wykonać połączenia c.w.u. do istniejącej instalacji. Połączenia te można wykonać również jako gwintowane z rur stalowych, lub rur PP przez zgrzewanie. projekt wykonawczy typowej instalacji słonecznej do wspomagania produkcji CWU 27 6.3. Tuleje ochronne i podpory Przy trasowaniu przebiegu instalacji glikolowej należy wykonać bruzdy w ścianach dla osadzenia podpór i wykonania odsadzek gałązek transportujących płyn solarny. Zabetonować otwory i rury ochronne w przegrodach budowlanych. Po wykonaniu i próbach instalacji wykonać tynki uzupełniające. W tulei ochronnej umieszczonej w miejscu przejścia przez strop nie może znajdować się żadne połączenie rury niosącej płyn solarny, tuleja ochronna powinna być rurą o średnicy wewnętrznej większej od średnicy zewnętrznej 2 rur przewodów solarnych o co najmniej o 2 cm. Tuleja ochronna powinna być dłuższa niż grubość przegrody pionowej o około 4 cm z każdej strony, a przy przejściu przez strop powinna wystawać około 3 cm powyżej posadzki. Przestrzeń między rurami solarnymi a tuleją ochronną powinna być wypełniona materiałem trwale plastycznym nie działającym korozyjnie na rury i izolację umożliwiającym jej wzdłużne przemieszczanie się i utrudniającym powstanie w niej naprężeń poprzecznych. Przepust instalacyjny w tulei ochronnej, wykonany w stropie, powinien być wykonany w sposób zapewniający przepustowi uzyskanie gazoszczelności i wodoszczelności. 6.4. Armatura Armatura, po sprawdzeniu prawidłowości działania, powinna być instalowana tak, żeby była dostępna do obsługi i konserwacji. Armaturę na przewodach należy instalować tak, żeby kierunek przepływu wody instalacyjnej był zgodny z oznaczeniem kierunku przepływu na armaturze. Nastawy armatury regulacyjnej, powinny być przeprowadzone po zakończeniu montażu, płukaniu i badaniu szczelności instalacji w stanie zimnym. Zastosować armaturę odcinającą kulową. Armaturę instalacji solarnej dobrać na ciśnienie min. 0,6 MPa, instalacja wodociągowa również na ciśnienie min. 0,6 MPa. 6.5. Zabezpieczenie antykorozyjne Elementy wyposażenia technologicznego wykonane ze stali ocynkowanej, szlachetnej lub miedzi nie wymagają zabezpieczenia przeciw korozji. 6.6. Izolacje termiczne Izolacja termiczna powinna spełniać wymagania normy PN-B-02421. Rurociągi o parametrach pracy do 90°C izolować wełną mineralną o grubościach minimalnych: - 20 mm dla Φ 20 i 25 mm; - 30 mm dla Φ 32 i 40 mm. Zastosowanie innych materiałów wymaga zachowania tych samych oporów przepływu ciepła co wełna mineralna. Przy stosowaniu innych materiałów należy pamiętać, że musi to być materiał z dopuszczenie do pracy w temperaturze do 175 oC i odporny na promieniowanie UV !!! Płaszcz rurociągów dla wełny mineralnej wykonać z blachy alu-cynk. Płaszcze rurociągów pomalować kolorami umownymi w zależności od przepływającego czynnika zgodnie z PN-70/N-01270. Rurociągi miedziane izolować cieplnie izolacją odporną na działanie temperatur do 175 C. Zabezpieczenie termiczne rurociągów miedzianych wykonać pianką kauczukową Armaflex C grubości 25mm nad powierzchnią dachu i grubości 19 mm w pomieszczeniach. projekt wykonawczy typowej instalacji słonecznej do wspomagania produkcji CWU 28 7. Elementy technologiczne instalacji słonecznej 7.1. Zasobnikowe podgrzewacze CWU Dla obliczeniowego dobowego zapotrzebowania CWU na poziomie 240 dm3 należy zastosować pojemnościowy układ przygotowania o pojemności 300 dm3. W przypadku nowych inwestycji lub modernizacji z całkowitą wymianą układu przygotowania CWU należy zastosować biwalentny ( dwu wężownicowy ) zasobnik CWU. projekt wykonawczy typowej instalacji słonecznej do wspomagania produkcji CWU 29 Dane techniczne biwalentnych zasobników CWU o pojemności 250 i 300 dm3 W przypadku modernizacji, gdy system grzewczy posiada zasobnikowy podgrzewacz CWU nadający się do eksploatacji nie ma konieczności jego wymiany. Rozwiązanie systemu solarnego neosol przewiduje pracę dwóch zasobnikowych podgrzewaczy CWU jako układ kaskadowy. W takim układzie należy dążyć do stworzenia kaskady dwóch zasobników o łącznej pojemności około 300 dm3. Jeśli istniejący zasobnik kotłowy posiada pojemność na poziomie 150 dm3, to należy zastosować zasobnik solarny również o pojemności 150 dm3, włączony szeregowo przed zasobnikiem kotłowym. Wówczas otrzymamy kaskadę o wymaganej pojemności, w której z tradycyjnego źródła energii będzie grzany tylko jeden zasobnik, natomiast z instalacji solarnej będą grzane oba zasobniki. Taki układ z uwagi na rozkład temperatur charakteryzuje się wyższą sprawnością działania w stosunku do zasobnika biwalentnego. Oznacza to, że przy takich samych pojemnościach w układzie kaskadowym otrzymamy o 3 % większe pokrycie produkcji CWU – patrz symulacje energetyczne strony 10-12. projekt wykonawczy typowej instalacji słonecznej do wspomagania produkcji CWU 30 Dane techniczne zasobników CWU o pojemności 80 do 1 projekt wykonawczy typowej instalacji słonecznej do wspomagania produkcji CWU 31 7.2. Osprzęt zasobników CWU Zabezpieczenie zasobnika – zawór bezpieczeństwa W układach instalacji grzewczych, i przygotowania CWU, zabezpieczonych naczyniem wzbiorczym, przeponowym typu zamkniętego należy stosować zawór bezpieczeństwa. Zawór montowany jest bezpośrednio za wymiennikiem lub zbiornikiem na przewodzie wylotowym czynnika gorącego. Na odcinku przewodu między urządzeniem a zaworem bezpieczeństwa niedopuszczalne jest instalowanie zaworów odcinających, zasuw lub jakiejkolwiek armatury. Na bojlerach C.W.U. zawory montowane są na wejściu zimnej wody lub na zbiorniku. Między bojlerem a zaworem bezpieczeństwa nie wolno montować żadnych zawieradeł. Zawory dobrano zgodnie z kartą katalogową Zaworu bezpieczeństwa SYR 2115. Średnica króćca wlotowego ½ ¾ 1 1¼ 1 ½ Pojemność podgrzewacza wody zbiornika wg DIN dm3 Do 200 200-1000 1000-5000 powyżej 5000 - Uwaga: zawór bezpieczeństwa należy zmontować tak, aby znajdował się powyżej zasobnika CWU. Należy stosować zawory na ciśnienie otwarcia 0,60 MPa. Z reguły zawory bezpieczeństwa dostarczane są wraz z zasobnikowym podgrzewaczem CWU Stabilizacja ciśnienia wody – naczynie przeponowe W układach instalacji CWU do stabilizacji należy stosować naczynia przeponowe o ciśnieniu pracy dostosowanym do nastawy zaworu bezpieczeństwa. Oznacza to, że przed zabudową naczynia w instalację należy dokonać nastawy ciśnienia w przestrzeni gazowej naczynia! Doboru naczynia dokonuje się indywidualnie do wielkości instalacji. Jako sprawdzenie poprawności doboru należy zastosować kryterium, iż wielkość całkowita naczynia winna wynosić na poziomie 8% objętości instalacji. Oznacza to, że w zdecydowanej większości przypadków wystarczającym jest naczynie o pojemności 25 dm3 i ustawionym ciśnieniu pracy 0,60 MPa. projekt wykonawczy typowej instalacji słonecznej do wspomagania produkcji CWU 32 Zabezpieczenie instalacji wodociągowej – zawór, klapa zwrotna. W układach instalacji CWU z zasobnikowymi podgrzewaczami należy stosować armaturę uniemożliwiającą przepływ zwrotny. Uwaga: należy pamiętać o zasadach montażu zaworów bezpieczeństwa. Pomiar parametrów – termometry manometry. Każdy zasobnik CWU winien być wyposażony fabrycznie w pomiar temperatury. W przypadku braku fabrycznego termometru, należy układ wyposażyć w termometr zamontowany na wyjściu wody ciepłej. Dla kontroli pracy instalacji CWU należy przy zasobniku zamontować manometr o min średnicy 80 mm i zakresie pomiarowym 0 – 1,0 MPa. Na manometrze należy nanieść kolorem czerwonym maksymalne ciśnienie pracy. W naszym przypadku wartość 0,55 MPa. 7.3. Grupa regulacyjno pompowa neounit Do współpracy instalacji kolektorów słonecznych z zasobnikowym należy zastosować systemową grupę regulacyjno pompową neounit. Grupa pompowo regulacyjna jest kompletnym urządzeniem zawierającym wszystkie niezbędne elementy osprzętu instalacji solarnej – opis elementów zawartych w układzie na rysunku technicznym. Dzięki zabudowanym komponentom układ może być łatwo napełniany i opróżniany. Pompa może być montowana i demontowana bez opróżniania płynu z układu. projekt wykonawczy typowej instalacji słonecznej do wspomagania produkcji CWU 33 Instrukcja obsługi: Napełnianie instalacji – zawór 2 i 3 w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara otworzyć, następnie zaworem 14 wbudowanym w regulator przepływu zamknąć przepływ. Zaworem 12 napełniać instalację aż płyn pojawi się w zaworze 13 . Powoli zamknąć oba zawory 12 i 13. projekt wykonawczy typowej instalacji słonecznej do wspomagania produkcji CWU 34 Odpowietrzanie instalacji – zawory 2 i 3 otworzyć, zawór 14 zamknąć. Poprzez zawór 12 dopełniać płyn solarny do instalacji i przez zawór 13 odpowietrzać. Po odpowietrzeniu zawory 12 i 13 ponownie zamknąć a zawór 14 otworzyć. Montaż i demontaż pompy – Zawór 14 i zawór 2 zamknąć pompa zostanie z układu wyseparowana hydraulicznie. Można przystąpić do montażu i demontażu pompy. Wszystkie prace wykonywać po wyłączeniu napięcia elektrycznego. Ustawienie żądanego maksymalnego przepływu - Pokrętłem zaworu 14 obracać, aż pływak P wskaże na skali wskaźnika przepływu żądany przepływ w naszym przypadku 2,30 – 2,50 dm3/min. Pływak spełnia również funkcję klapy zwrotnej. 7.4. Zabezpieczenie instalacji i stabilizacja ciśnienia. Grupa regulacyjno pompowa neounit, posiada fabrycznie przygotowany zwór bezpieczeństwa dn 15 na ciśnienie 0,60 MPa stanowiący zabezpieczenie instalacji, manometr o zakresie pomiarowym 0-1,0 MPa oraz wyjście do podłączenia naczynia przeponowego. Stabilizacja ciśnienia realizowana jest za pomocą naczynia przeponowego do systemów solarnych. Doboru naczynia wg normy: Naczynie przeponowe REFLEX Przestrzeń gazowa projekt wykonawczy typowej instalacji słonecznej do wspomagania produkcji CWU 35 czynnik grzewczy naczynie w stanie zakupu wypełnione czynnik grzewczy naczynie z poduszką płynu solarnego Vv Przestrzeń Przestrzeń gazowa gazowaCzynnik grzewczy gazem Vv - minimum 3 litry czynnik grzewczy naczynie w trakcie pracy systemu przestrzeń czynnika Vv+Ve+Vd Przestrzeń gazowa grzewczego przejmuje objetość Vv+ Ve + Vd Doboru pojemności naczynia wzbiorczego dla instalacji solarnej winno dokonywać się na podstawie równania: p +1 Vn min = ( Ve + Vv + Vd ) e (1) pe − po Vv = Va * 0,5 100 (2) Ve = Va * n 100 (3) Vd = V p *z (4) Gdzie: Vnmin - Minimalna pojemność znamionowa naczynia [ dm3 ] Ve - przyrost objętościowy płynu w instalacji [ dm3 ] Va - pojemność całkowita instalacji [ dm3 ] Vv - poduszka czynnika grzewczego w naczyniu (min 3 litry) [ dm3 ] Vd - objętość pary-odpowiada sumarycznej pojemności kolektorów [ dm3 ] dodatkowo winno dodawać się pojemność pierwszego metra przyłączanej rury do baterii kolektorów [ dm3 ] Vp - pojemność pojedynczego kolektora [ dm3 ] z - liczba kolektorów [szt.] psv - dopuszczalne ciśnienie końcowe [ bar ] pe - ciśnienie otwarcia zaworu bezpieczeństwa [ bar ] pe = psv - 0,1 * psv h - wysokość statyczna instalacji n - współczynnik rozszerzalności płynu solarnego po - ciśnienie statyczne instalacji odpowiada różnicy statycznej [ m] wysokości najwyższego punktu instalacji (odpowietrznika) i naczynia wzbiorczego jest to ciśnienie poduszki gazowej w naczyniu. po = 1,5 bara + 0,1 bar/m x h projekt wykonawczy typowej instalacji słonecznej do wspomagania produkcji CWU 36 [ bar ] Wartości współczynnika rozszerzalności płynu solarnego n: Stężenie 47/53% (glikol/woda) Stężenie 40/60% (glikol/woda) temperatura n temperatura n 100oC 110oC 120oC 130oC 140oC 150oC 160oC 170oC 180oC 190oC 200oC 6,0 6,7 7,4 8,2 8,9 9,7 10,5 11,3 12,1 13,0 13,9 100oC 110oC 120oC 130oC 140oC 150oC 160oC 170oC 180oC 190oC 200oC 6,4 7,1 7,8 8,6 9,3 10,0 10,8 11,6 12,4 13,2 14,1 Dla mieszanki glikolu propylenowego i wody 47%/53% przy 140oC współczynnik rozszerzalnościowy wynosi: n140 = 9,3 Wielkość ta odpowiada rozszerzalności procentowej na poziomie 9,3 % Minimalne ciśnienie pracy instalacji solarnej o nominalnej pojemności naczynia wzbiorczego Vh ≥ Vnmin wynosi: p a min = Vh (p e + 1) −1 Vh − Vv Instalacja solarna złożona z 2 kolektorów neosol 250 Pojemność kolektora – 2,36 litra Pojemność czynnika w instalacji – 20 litrów Wysokość statyczna – 12 m Otwarcie zaworu bezpieczeństwa – 5,4 bara Ve = Va * n 20 * 9,3 = = 1,86 litra 100 100 Vd = V p *z = 2,36*2= 4,72 litra po = 1,5 bara + 0,1 bar/m = 2,0 bara (dla zaworu 6 bar) p +1 Vn min = ( Ve + Vv + Vd ) e p e − po V * 0,5 Vv = a 100 Vv = 2,70 litra - poj. min. 3 litry projekt wykonawczy typowej instalacji słonecznej do wspomagania produkcji CWU 37 Vn min = (3 + 1,86 + 2,36 * 2) 5,4 + 1 = 18,0 litra 5,4 − 2,0 Należy przyjąć naczynie wzbiorcze pojemności 18 litrów do instalacji solarnych z zawartością środka przeciw zamarzaniu do 50% przyłącza gwintowane, membrana niewymienna, max temp. 70 °C zgodne z dyrektywą 97/23/WE kolor czerwony lub biały 8-33 litry 50-140 litrów 200-600 litrów 7.5. Pompa obiegowa systemu solarnego. Do zabudowy w grupie pompowej neounit należy stosować pompy obiegowe z mokrym wirnikiem wielobiegowe klasy 25-40 o długości montażowej 180 mm. projekt wykonawczy typowej instalacji słonecznej do wspomagania produkcji CWU 38 8. Systemy regulacyjne instalacji słonecznej neocontrol. Do sterowania układami kolektorów słonecznych stosować należy systemy regulacyjne neocontrol lub alternatywnie sterowniki solrcomp. Firma neon w swych rozwiązaniach posiada szeroką gamę układów regulacyjnych neocontrol regulator neocontrol serii 250 regulator neocontrol serii 260 szafa neocontrol serii 2000 8.1. Regulator cyfrowy neocontrol 260. Do obsługi projektowanego układu z zasobnikiem biwaletnym oferujemy cyfrowy regulator którego, zasadniczą funkcją jest sterowanie triakiem wyjściowym w funkcji różnicy temperatur ∆T (T1-T2). W tym schemacie pracy pompa zostaje załączona z maksymalnymi obrotami, po przekroczeniu przez różnicę temperatur ∆T (T1-T2) parametru “Delt.zał”. Przy spadku różnicy temperatur poniżej tego parametru obroty są stopniowo zmniejszane aż do całkowitego wyłączenia. Wyłączenie pompy następuje po spadku różnicy temperatur poniżej poziomu ustawionego w parametrze “Delt.wył”. Wyłączenie nastąpi jednak dopiero po odliczeniu czasu ustawianego w parametrze “Czas MIN.”( Czas ten jest odliczany od momentu załączenia pompy). Jeżeli czas minimalny pracy pompy nie upłynął, a różnica temperatur spadła poniżej poziomu wyłączenia, to pompa pracuje z prędkością minimalną. Minimalną wartość obrotów można określić w parametrze “Obr.MIN” i powinna być dobrana w taki sposób, aby zapewnić stabilną pracę pompy ( należy bezwzględnie sprawdzić dane producenta ). Jeżeli obroty minimalne ustawimy na 100% to uzyskamy efekt pracy załącz/wyłącz. Jest to wymagane w przypadku współpracy z pompami elektronicznymi lub innymi odbiornikami, które nie mogą być sterowane płynnie. Aktualna wartość obrotów jest wyświetlana w okienku informacji, które pokazuje się po naciśnięciu przycisku MAN przy kodzie różnym od 105 ( kod pracy ręcznej ) Istnieją jeszcze trzy szczególne przypadki, które wpływają na pracę triaka: triak zostanie wyłączony jeśli temperatura w zasobniku ciepła (T2) wzrośnie powyżej wartości zadanej w parametrze “TzasZAD”. Funkcja ta ma na celu ochronę zasobnika przed przegrzaniem. Ustawienie wartości ”0” blokuje tą funkcję. triak zostanie załączony jeśli temperatura w kolektorze słonecznym (T1) wzrośnie powyżej zadanej w parametrze “TkolMAX”. Funkcja ta chroni kolektor przed przegrzaniem. Ustawienie wartości ”0” blokuje tą funkcję. Funkcja ochrony kolektora ma wyższy priorytet. triak zostanie załączony w przypadku uszkodzenia jednego z czujników (T1 lub T2). projekt wykonawczy typowej instalacji słonecznej do wspomagania produkcji CWU 39 Praca ręczna: Aby załączyć pracę ręczną należy ustawić kod na wrtość105. Po naciśnięciu przycisku MAN zostaje wyświetlone okno informacji z obrotami pompy. Przyciskiem EDIT można załączać i wyłączać pompę ( 0-100 % obrotów ) a przyciskami + i – płynnie zwiększać lub zmniejszać obroty. Ponowne naciśnięcie przycisku MAN wyłącza pracę ręczną. 8.2. Regulator cyfrowy neocontrol 261. Do obsługi projektowanego układu z dwoma zasobnikami oferujemy cyfrowy regulator którego, zasadniczą funkcją ładowanie zasobnika CWU z kolektora słonecznego. Regulator steruje płynnie pompą ładującą zasobnik w funkcji różnicy temperatur ∆T ( T1-T2 ), gdzie T1 to temperatura kolektora słonecznego, a T2 to temperatura mierzona w zasobniku. Dodatkowe funkcje spełniane przez regulator są zależne od wybranego schematu pracy – w naszym przypadku dwóch zasobników w układzie kaskady. T T T Pompa P1 zostaje załączona z maksymalnymi obrotami, po przekroczeniu przez różnicę temperatur ∆T (T1-T2) parametru “Delta załączenia”. Przy spadku różnicy temperatur poniżej tego parametru obroty są stopniowo zmniejszane aż do całkowitego wyłączenia. Wyłączenie pompy następuje po spadku różnicy temperatur poniżej poziomu ustawionego w parametrze “Delta wyłączenia” Minimalną wartość obrotów można określić w parametrze “Obr.MIN” i powinna być dobrana w taki sposób, aby zapewnić stabilną pracę pompy. Jeżeli obroty minimalne ustawimy na 100% to uzyskamy efekt pracy załącz/wyłącz. Jest to wymagane w przypadku współpracy z pompami elektronicznymi lub innymi odbiornikami, które nie mogą być sterowane płynnie. Aktualna wartość obrotów jest wyświetlana w okienku informacji, które pokazuje się po naciśnięciu przycisku MAN przy kodzie różnym od 105 (kod pracy ręcznej). Zakończenie ładowania zasobnika nastąpi, jeśli temperatura zmierzona czujnikiem T2 przekroczy wartość “ZADANA temperatura zasobnika”. Istnieją dwa szczególne przypadki, które wpływają na pracę pompy P1: 1. pompa zostanie załączona jeśli temperatura w kolektorze słonecznym (T1) wzrośnie powyżej wartości określonej w parametrze “MAKSYMALNA temperatura kolektora”. Funkcja ta chroni kolektor przed przegrzaniem. Ustawienie wartości ‘0’ blokuje tą funkcję. projekt wykonawczy typowej instalacji słonecznej do wspomagania produkcji CWU 40 2. pompa zostanie załączona w przypadku uszkodzenia czujnika T1 lub T2. Praca pompy 2 (przepompowującej ciepło z zasobnika 1 do zasobnika 2) jest zależna od różnicy temperatur ∆T (T2 - T3). Pompa 2 zostaje załączona po przekroczeniu przez różnicę temperatur ∆T (T2-T3) parametru “Delta załączenia P2”. Wyłączenie pompy 2 następuje po spadku różnicy temperatur poniżej poziomu ustawionego w parametrze “Delta wyłączenia P2”. Ładowanie zasobnika 2 jest realizowane jednak tylko do momentu, kiedy nie osiągnie on temperatury “ZADANA temperatura zasobnika 2”. Pompa P2 jest zatrzymywana także w przypadku uszkodzenia czujnika T3 lub T3. Pompa P2 winna mieć również możliwość uruchamiania czasowego sprzęgniętego z regulatorem kotła celem wygrzewu termicznego zasobnika. 9. Pomiar ilości pozyskanego ciepła. Dla kontroli projektowanych rozwiązań i spełnienia warunkóww stawianych przez program NFOŚiGW, w układzie technologicznym należy zabudować ciepłomierz BMeters. Ciepłomierz HYDROCAL jest konstrukcją kompaktową, zaprojektowany zgodnie z najnowszymi trendami w dziedzinie opomiarowania ciepła. Ciepłomierz HYDROCAL posiada przetwornik przepływu o konstrukcji mechanicznej, z bezmagnesową transmisją elektronicznym, co zapewnia niezawodność działania, wysoką zabezpieczenie przed próba oddziaływania na urządzenie kompatybilny z systemami zdalnego odczytu. Deklarowane parametry HYDROCAL według normy PN-EN 1434: zakres temperatur: Θ = 5˚C-90˚C zakres różnicy temperatur: Θ = 3-70K* minimalna różnica temperatur: Θmin = 0,2 K (1K dla ciepła) ciśnienie nominalne: P N = 16 bar typ czujnika temperatury: PT1000 projekt wykonawczy typowej instalacji słonecznej do wspomagania produkcji CWU 41 żywotność baterii: 10 lat Ciepłomierze są dostępne w trzech wersjach: standardowy ciepłomierz - przystosowany do modułu MBUS/Impuls ciepłomierz z wbudowanym wyjściem impulsowym ciepłomierz z wbudowanym wyjściem MBUS Hydrocal z elektronicznym przelicznikiem specyfikacja urządzenia Ciepłomierz należy zawsze montować na rurociągu zimnego glikolu Najważniejsze wskazania ciepłomierza: - Aktualna ilość zużytej energii ciepła/chłodu - 18 miesięczne wskazania zużycia ciepła/chłodu z datami - Przepływ chwilowy medium grzewczego - Skumulowana objętość przepływu - Temperatura zasilania/powrotu oraz różnica temperatur - Chwilowe zużycie energii w kW - Godziny pracy urządzenia od wydania oceny zgodności 10. Instalacje elektryczne. Wykonanie robot elektrycznych przy montażu instalacji słonecznej projekt wykonawczy typowej instalacji słonecznej do wspomagania produkcji CWU 42 Zagospodarowanie elektroenergetyczne terenu budowy, zapewniające skuteczną ochronę przeciwporażeniową wymaga aby: - sprzęt i osprzęt instalacyjny był o stopniu ochrony co najmniej IP44, a urządzenia rozdzielcze o stopniu ochrony co najmniej IP43, - preferowane jest stosowanie na terenach budowy odbiorników, narzędzi oraz urządzeń o II klasie ochronności. Wykonanie robót powinno być zgodne z wytycznymi zawartymi w dokumentacji zwłaszcza w DTR urządzeń ( regulatory pompy ) oraz ustaleniami z Inwestorem. Po zakończeniu robót elektrycznych w obiekcie, przed ich odbiorem Wykonawca zobowiązany jest do przeprowadzenia tzw. technicznego sprawdzenia jakości wykonanych robót wraz z dokonaniem potrzebnych pomiarów i próbnym uruchomieniem poszczególnych, instalacji, urządzeń. Orurowanie obiegu solarnego należy w dolnej części budowli podłączyć przewodnikiem elektrycznym z zaciskiem służącym do wyrównywania potencjałów. W przypadku istnienia instalacji odgromowej na budynku, nie wolno do niej podłączać kolektorów. Dodatkową instalację odgromową obok kolektora mogą wykonać jedynie osoby do tego upoważnione, w oparciu o stosowne przepisy dotyczące instalacji odgromowych. Po wykonaniu robót należy wykonać pomiary elektryczne zgodnie z obowiązującymi przepisami. 10. Płyn solarny. Dla poprawnego działania systemu słonecznego należy stosować podany przez producenta czynnik transportujący ciepło. Jest nim glikol propylenowy ergolid – eko. Właściwości fizyko-chemiczne Ergolidu Eko -20°C Niezamarzający płyn stosowany do układów solarnych oraz pompach ciepła, a zwłaszcza jako chłodziwo w przemyśle spożywczym. Właściwości fizyko-chemiczne Ergolidu Eko -20°C UWAGA EKSPLOATACYJNA: Jakość glikolu należy mierzyć minimum raz do roku. W przypadku spadku ciśnienia w instalacji należy określić rodzaj ubytku i podjąć odpowiednie działania. W przypadku spadku ciśnienia spowodowanego nieszczelnością instalacji, należy bezwzględnie zlokalizować usterkę i zlikwidować nieszczelność. Ubytek uzupełnić erolidem. W przypadku spadku ciśnienia spowodowanego odparowaniem czynnika, uzupełnienie należy wykonać wodą !!! projekt wykonawczy typowej instalacji słonecznej do wspomagania produkcji CWU 43 11. Badania odbiorcze Zakres badań odbiorczych należy dostosować do rodzaju i wielkości instalacji. Szczegółowy zakres badań odbiorczych powinien zostać ustalony w umowie pomiędzy inwestorem i wykonawcą z tym, że powinny one objąć co najmniej badania odbiorcze szczelności, odpowietrzania, zabezpieczenia przed przekroczeniem granicznych wartości ciśnienia i temperatury, zabezpieczenia przed korozją wewnętrzną, zabezpieczenia przed możliwością wtórnego zanieczyszczenia wody wodociągowej. 12. Badania szczelności Badanie szczelności należy przeprowadzać przed zakryciem bruzd i kanałów, przed pomalowaniem elementów instalacji oraz przed wykonaniem izolacji cieplnej. Badanie szczelności powinno być przeprowadzone wodą. Podczas odbiorów częściowych instalacji, w przypadkach uzasadnionych możliwością zamarznięcia instalacji lub spowodowania nadmiernej korozji, dopuszcza się wykonanie badania szczelności sprężonym powietrzem. Podczas badania szczelności instalacja powinna być odłączona od naczynia wzbiorczego. Przed przystąpieniem do badania szczelności wodą, instalacja (lub jej część) podlegająca badaniu, powinna być skutecznie wypłukana wodą. Przed napełnieniem wodą instalacji wyposażonej w odpowietrzniki automatyczne i nie wypłukanej, nie należy wkręcać kompletnych automatycznych odpowietrzników, lecz jedynie zawory odcinające. Po zakończeniu badania szczelności na zimno przy pomocy wody należy: - dokładnie opróżnić instalację z wody, - napełnić instalację glikolem, - podłączyć naczynie wzbiorcze, - sprawdzić napełnianie instalacji glikolem oraz: - sprawdzić czy ciśnienie początkowe w naczyniu jest zgodne z projektem technicznym, - uruchomić pompy obiegowe, a następnie przeprowadzić badanie działania na zimno, to znaczy we wskazanych w projekcie punktach instalacji, sprawdzić zgodność wartości ciśnienia i różnicy ciśnienia z wartościami zaprojektowanymi (sprawdzić różnicę ciśnień na manometrach przed i za pompą). Ponadto należy przeprowadzić jeszcze badania odbiorcze: - zabezpieczeń antykorozyjnych powierzchni zewnętrznych instalacji, - odpowietrzenia instalacji, - oznakowania instalacji, - zabezpieczenia instalacji przed przekroczeniem granicznych wartości ciśnienia i temperatury. Po przeprowadzeniu badań powinien być sporządzony protokół zawierający wyniki badań. projekt wykonawczy typowej instalacji słonecznej do wspomagania produkcji CWU 44 13. Badania poprawności działania na gorąco Podczas dokonywania odbioru poprawności działania instalacji na gorąco należy wykonać następujące pomiary: a) pomiar temperatury zewnętrznej i mocy nasłonecznienia Wm2 b) pomiar temperatury czynnika grzewczego. c) pomiar spadków ciśnienia glikolu w instalacji. d) pomiar temperatury na poszczególnych bateriach i regulacja przepływu. e) badania efektów regulacji instalacji solarnej Oceny efektów regulacji montażowej instalacji solarnej należy dokonywać: - po upływie co najmniej trzech dni słonecznych od rozpoczęcia pracy instalacji. 14. Uwagi końcowe Wszystkie prace należy prowadzić zgodnie z dokumentacja projektową i wytycznymi producentów urządzeń zawartych w DTR. Po zakończeniu prac instalator winien spisać protokół końcowy odbioru prac, wypełnić wszystkie karty gwarancyjne i przeszkolić użytkownika w zakresie prawidłowego działania systemu słonecznego. Przy prawidłowej pracy systemu solarnego winno się przeprowadzić przegląd instalacji przez firmę instalacyjną przynajmniej raz na 24 miesiące. Stosowanie się do zawartych w niniejszym opracowaniu uwag gwarantuje wieloletnią bezawaryjną pracę instalacji kolektorów słonecznych. Niniejsze opracowanie jest własnością firmy neon i podlega ochronie na podstawie Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Dziennik Ustaw z 2000 r. Nr 80 poz. 904. Bez zgody autorów, kopiowanie, przetwarzanie, powielanie w całości lub części jest zabronione !!! projekt wykonawczy typowej instalacji słonecznej do wspomagania produkcji CWU 45 III. INFORMACJA DOTYCZĄCA B.I.O.Z WG DZ.U. 120 Z 2003 R INFORMACJA DOTYCZĄCA BEZPIECZEŃSTWA I OCHRONY ZDROWIA zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 23 czerwca 2003 roku Dziennik Ustaw Nr 120 z 2003 roku poz. 1126. Nazwa i adres obiektu budowlanego: Instalacja kolektorów słonecznych dla budynku jednorodzinnego przy ul. Jaśminowej 30 42-263 Wrzosowa działka nr 245/2 Nazwa i adres inwestora bezpośredniego: Jan Kowalski ul. Jaśminowa 30 42-263 Wrzosowa Imię Nazwisko i adres projektanta: mgr inż. Przemysław Bednarek projekt wykonawczy typowej instalacji słonecznej do wspomagania produkcji CWU 46 Część opisowa informacji B.I.O.Z. Zakres robót dla całego zamierzenia budowlanego oraz kolejność realizacji poszczególnych obiektów: Zakres robót to montaż instalacji słonecznej do wspomagania produkcji CWU w budynku jednorodzinnym. Wykaz istniejących obiektów budowlanych: Budynek mieszkalny jednorodzinny Wskazanie elementów zagospodarowania działki lub terenu, które mogą stwarzać zagrożenie bezpieczeństwa i zdrowia ludzi: Montaż kolektorów, rurociągów i przewodów z rusztowań o wysokości powyżej 1 m nad poziomem terenu. Wskazanie dotyczące przewidywanych zagrożeń występujących podczas realizacji robót budowlanych, określające skalę i rodzaje zagrożeń oraz miejsce ich wystąpienia: Praca na rusztowaniach o wysokości ponad 1 m. Wskazanie sposobu prowadzenia instruktażu pracowników przed przystąpieniem do realizacji robót szczególnie niebezpiecznych: Praca z zachowaniem ogólnych zasad prowadzenia robót budowlanych. Kierownik budowy winien sprawdzić czy realizujący montaż pracownicy posiadają aktualne badania lekarskie, czy posiadają odpowiednie kwalifikacje do pracy na wysokości. Wskazanie środków technicznych i organizacyjnych zapobiegających niebezpieczeństwom wynikającym z wykonania robót budowlanych w strefach szczególnego zagrożenia zdrowia lub w ich sąsiedztwie w tym zapewniających bezpieczną i sprawną komunikację, umożliwiającą szybką ewakuację na wypadek pożaru, awarii i innych zagrożeń: Miejsce montażu zabezpieczyć taśmami, barierkami i tablicami ostrzegawczymi w sposób uniemożliwiający przedostanie się osób nieupoważnionych w strefę zagrożenia. Używać wyłącznie sprawnych i atestowanych narzędzi i urządzeń. Stosować środki indywidualnej ochrony zdrowia i zabezpieczeń (kaski, pasy asekuracyjne, atestowane rusztowania itp.). Sprawną komunikację należy zabezpieczyć wraz z całą organizacją budowy. Całość robót prowadzić zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 23 czerwca 2003 roku – „w sprawie informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia oraz planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia” projekt wykonawczy typowej instalacji słonecznej do wspomagania produkcji CWU 47 IV. Karty katalogowe kolektor słoneczny neosol 250 - certyfikaty V. Spis rysunków 1. sytuacja i orientacja -1:1000/1:25000 2. schemat technologiczny – instalacja z biwalentnym zasobnikiem CWU - -/-- 3. schemat technologiczny – instalacja z kaskadą 2 zasobników CWU - -/-- 4. rzut dachu – instalacja solarna - 1:100 5. rzut źródła ciepła – instalacja z biwalentnym zasobnikiem CWU - 1:100 6. rzut źródła ciepła – z kaskadą 2 zasobników CWU - 1:100 projekt wykonawczy typowej instalacji słonecznej do wspomagania produkcji CWU 48 charakterystyka identyfikacyjna kolektora słonecznego neosol 250 Typ: neosol 250 Pole powierzchni brutto: 2,70 [ m2 ] Pole powierzchni apertury: 2,53 [ m2 ] Pole powierzchni absorbera: 2,53 [ m2 ] Masa opróżnionego kolektora słonecznego: 59,4 [ kg ] Sprawność optyczna kolektora 81,6 [ % ] Objętość cieczy: 2,36 [ dm 3 ] Liczba pokryć: 1 Materiał pokrycia: szkło solarne ESG Grubość pokrycia: 4 [ mm ] Zalecany płyn przenoszący ciepło: Glikol propylenowy 40 - 53 % - ERGOLID EKO Zamiennie akceptowalne płyny przenoszące Glikole propylenowe, etylenowe z inhibitorami ciepło: korozji miedzi o temperaturze krzepnięcia nie wyższej niż – 30 [ oC ] Absorber Materiał: Grubość blachy: Rodzaj pokrycia: Współczynnik absorpcji: Współczynnik emisji: Materiał rur absorbera: Liczba rur absorbera: Średnica rury absorbera: Grubość ścianki rury absorbera: Wymiar króćca przyłączeniowego: miedź - SUNSELECT 0,2 [ mm ] tlenek tytanu - SUNSELECT 95,6 [ % ] +/- 1 [ % ] 4,6 [ % ] +/- 2 [ % ] miedź 1 - wymiennik meandrowy L=24,6 [ m ] 10,0 [ mm ] / 22 [ mm ] 0,5 [ mm ] / 1,0 [ mm ] 3/4” Izolacja cieplna i obudowa Grubość izolacji cieplnej spód: Materiał izolacyjny: Materiał obudowy: Przepona dyfuzyjna Grubość izolacji cieplnej obudowy: Materiał izolacyjny: Wymiary gabarytowe obudowy: 50 [ mm ] wełna skalna bezolejowa porofil aluminiowy neoprofil neoglas 13 [ mm ] wełna skalna bezolejowa 2352 x 1148 x 100 [ mm ] Materiał uszczelniający: santoprene Ograniczenia Maksymalna temperatura pracy: Maksymalne ciśnienie pracy: Ciśnienie robocze: Zalecane natężenie przepływu: High flow Low flow 250 [ oC ] 1,0 [ MPa ] do 0,60 [ MPa ] wg zaleceń projektanta 101 [ dm3 /h ] 30 [ dm3 /h ]