Ważniejsze wydarzenia z życia profesora zamieszczono w załączniku
Transkrypt
Ważniejsze wydarzenia z życia profesora zamieszczono w załączniku
Włodzimierz Krukowski urodził się 19 września 1887 r. w Radomiu. Już w czasie nauki w gimnazjum humanistycznym przejawiał upodobanie do nauk przyrodniczych i prac doświadczalnych. W 1905 r. zaczął studia na wydziale matematyczno-przyrodniczym uniwersytetu w Petersburgu. Ponieważ bardziej odpowiadały mu nauki techniczne, w 1906 r. przeniósł się na politechnikę w Darmstadt, która miała opinię jednej z najlepszych uczelni technicznych. Na uczelni tej studiowało wielu słynnych Polaków: Michał Doliwo-Dobrowolski, który w latach 1885–1887 był asystentem prof. Kittlera, Jerzy Blay i Włodzimierz Horko (późniejsi dyrektorzy elektrowni w Bielsku i Będzinie), Stanisław Odrowąż-Wysocki i Mieczysław Pożaryski (późniejsi profesorowie Politechniki Warszawskiej), Marian Lutosławski (twórca pierwszej elektrowni w Warszawie, tragicznie zmarły w 1918 roku) oraz Aleksander Rothert i Gabriel Sokolnicki (późniejsi profesorowie Politechniki Lwowskiej). Włodzimierz Krukowski od początku studiów oddawał się z zamiłowaniem pracy laboratoryjnej. W Katedrze Fizyki przygotowywał i wykonywał demonstracje fizyczne ilustrujące wykłady prof. Zeisiga, co rozwinęło jego talent eksperymentatora. W 1913 r. uzyskał dyplom inżyniera z odznaczeniem. Prof. Petersen polecił zdolnego studenta dr. A. Möllingerowi, dyrektorowi technicznemu i kierownikowi laboratorium elektrycznego fabryki liczników w Zakładach Siemens-Schuckert w Norymberdze i Krukowski – jeszcze przed dyplomem – został przyjęty do pracy w laboratorium jako inżynier. Tam dał się szybko poznać jako doskonały konstruktor aparatury precyzyjnej, wysokiej klasy pomiarowiec oraz doskonały organizator. Już w połowie 1914 r. – zaledwie po roku od uzyskania dyplomu, mając 26 lat i będąc cudzoziemcem – został zastępcą kierownika wielkiego laboratorium fabrycznego. Po wybuchu I wojny światowej został aresztowany jako poddany rosyjski, ale po poręczeniach kolegów z pracy został po paru tygodniach zwolniony i wrócił do pracy. Jego głęboka znajomość fizyki i elektrotechniki, znakomite powiązanie teorii z praktyką, zręczność w wykonywaniu precyzyjnych pomiarów i eksperymentów oraz wybitny zmysł konstruktorski zostały należycie ocenione i 1 stycznia 1918 r. został kierownikiem tego laboratorium. W tym czasie zajmował się głównie zagadnieniami liczników energii elektrycznej. Opracował nowe typów liczników indukcyjnych i elektrolitycznych oraz udoskonalił wiele typów już istniejących. Zalicza się do nich m.in. liczniki energii biernej, liczniki I2h i U2h. Zgłosił wtedy 40 wynalazków w Urzędzie Patentowym, uzyskując patenty w Niemczech, Anglii, Danii, Holandii, Szwajcarii, Japonii i na Węgrzech. Siemens wyprodukował ponad milion liczników elektrolitycznych (dla prądu stałego) o ulepszonej przez niego konstrukcji. Pierwszy raz po wojnie Włodzimierz Krukowski przyjechał do Polski w 1920 r. Nawiązał tu owocną, trwającą do 1939 r., współpracę z Głównym Urzędem Miar (GUM) w Warszawie i został jego doradcą naukowym. Pomógł w opracowaniu i urządzeniu organizujących się tam laboratoriów. Brał udział w powstałej w 1923 r. przy GUM komisji elektrycznej dla opiniowania przepisów o miernikach elektrycznych i typach narzędzi mierniczych zgłaszanych do legalizacji. W 1926 r. przeniósł się do Warszawy na stanowisko kierownika biura technicznego Polskich Zakładów Siemensa. W roku 1930 został powołany na stanowisko profesora zwyczajnego i kierownika Katedry Pomiarów Elektrycznych. Zmodernizował i rozbudował laboratorium oraz zorganizował przy nim, na zlecenie GUM, Pracownię Precyzyjnych Pomiarów Elektrycznych. Jego praca naukowo-techniczna dotyczyła wtedy głównie dziedziny wzorców elektrycznych i pomiarów precyzyjnych. Zajmował się opracowaniem metod porównania wzorców oporu i napięcia, ich prawidłowego przechowywania i transportu oraz produkcji wzorców napięcia (m.in. ogniw normalnych). Wiele miejsca poświęcił wtedy zagadnieniu dokładności pomiarów i uwzględnienia uchybów. W Stowarzyszeniu Elektryków Polskich (SEP), do którego należał od roku 1926, pełnił wiele odpowiedzialnych funkcji. Od 1929 r. był członkiem Komisji Organizacyjnej Znaku Przepisowego SEP, w latach 1934–1937 członkiem Zarządu Głównego SEP, w latach 1935– 1937 – wiceprezesem Oddziału Lwowskiego. W latach 1934–1939 był członkiem Centralnej Komisji Normalizacji Elektrotechnicznej (powołanym personalnie) i członkiem jej Komitetu Redakcyjnego, w latach 1932–1939 – członkiem Komisji I Definicji i Symboli oraz Podkomisji Wielkości i Jednostek, w latach 1934–1939 – przewodniczącym takiej Podkomisji we Lwowie, w latach 1933–1939 członkiem Komisji XIII Przyrządów Pomiarowych w Warszawie i przewodniczącym we Lwowie. Zbierał stare książki, przede wszystkim matematyczne, fizyczne, techniczne. Był tolerancyjny wobec ludzi i ich poglądów, ale zdecydowanie przeciwny ekscesom grup studenckich na tle rasowym. Nacjonalizm i rasizm nie tylko były mu obce, ale uważał, że hamują rozwój ludzkości. W jego katedrze pracowali zarówno Polacy, jak i Żydzi i Ukraińcy. 30 czerwca 1941 r. Lwów został zajęty przez Niemców. Razem z Wehrmachtem wkroczyły jednostki polowego gestapo. W nocy z 3 na 4 lipca 1941 r. aresztowano 47 osób: profesorów Politechniki i Uniwersytetu wraz ze wszystkimi znajdującymi się w mieszkaniu osobami w wieku powyżej 18 lat, szczególnie synami. Z tej liczby, po brutalnym przesłuchaniu, tej samej nocy na Wzgórzach Wuleckich (w pobliżu II Domu Technika) rozstrzelano 40 osób. Wśród nich było 7 profesorów Politechniki Lwowskiej, kierowników katedr, między innymi Włodzimierz Krukowski, lat 53 (Katedra Pomiarów Elektrycznych). Mord utrzymywano w tajemnicy zarówno przed obcymi, jak i swoimi. Gestapo starało się zatrzeć wszelkie ślady zbrodni. W 1943 r. zwłoki zamordowanych zostały ekshumowane, spalone, a popioły rozsiane po polach. Prawda została ujawniona dopiero w roku 1944.