Modlitwa psalmami
Transkrypt
Modlitwa psalmami
Modlitwa psalmami Seria ABC MISTYKI – ORAR pod redakcją o. Aleksandra Szczukieckiego OCD Dotychczas ukazały się: 1. Pierwsze kroki na modlitwie (2008) 2. Modlitwa w ciszy z ojcem Marią Eugeniuszem od Dzieciątka Jezus (2008) 3. Modlitwa nieustanna (2008) 4. Wzrastanie w modlitwie (2009) 5. Modlitwa w codzienności (2009) 6. Modlitwa pasterska świętego Pawła (2009) 7. Modlitwa z Maryją (2009) Modlitwa psalmami FLOS CARMELI POZNAŃ 2010 © Copyright for the Polish edition by FLOS CARMELI, 2010 Tytuł oryginału Orar con los Salmos, Monte Carmelo, Burgos Tłumaczenie Teresa Jaromin Konsultacja Wojciech Ciak OCD Imprimi potest Roman Jan Hernoga OCD, Prowincjał Warszawa dn. 25.06.2010 r., L. dz. 107/P/2010 Imprimatur Bp Marek Jędraszewski, Wikariusz Generalny Poznań, dn. 24.06.2010 r., N. 3210/2010 Nihil obstat Ks. Kan. dr Michał Tschuschke, Cenzor Poznań, dn. 23.06.2010 r. Wydawca FLOS CARMELI Wydawnictwo Warszawskiej Prowincji Karmelitów Bosych ul. Działowa 25, 61-747 Poznań tel. 061 856 08 34; faks 061 856 09 47 [email protected]; www.floscarmeli.poznan.pl Druk TOTEM – Inowrocław ISBN 978-83-61727-97-2 Wprowadzenie Dary BoŜe nigdy nie powinny stanowić własności prywatnej. Otrzymaliśmy je dla wspólnoty i powinniśmy słuŜyć nimi wspólnocie, jako środkami oŜywiającymi ją w drodze. To doświadczenie jest bardzo piękne i radosne. MoŜemy powiedzieć, Ŝe psalmy dostarczają nam potrzebnych słów do porozumiewania się z Bogiem. CóŜ, bowiem lepszego niŜ psalm? Psalm jest pochwałą wypowiedzianą przez lud, wysławianiem Boga przez Zgromadzenie, aklamacją wszystkich obecnych, słowem wypowiedzianym przez całe ▼ stworzenie, głosem Kościoła, melodyjnym wyznaniem wiary . Przechodząc bez pośpiechu treść psalmów, odkrywamy, Ŝe są one czymś więcej niŜ twórczością poetycką, co teŜ nie jest bez znaczenia. Stwierdzamy, Ŝe są one nie tylko sukcesywnym przedstawianiem obrazów, niektórych bardzo pięknych, ale przede wszystkim stanowią ogromne wyczucie Boga, doświadczenie Boga nabyte przez lud, który uczył się przeŜywać z Bogiem najdrobniejsze wydarzenia kaŜdego dnia. Wody z wielu rzek, doświadczenie zdobyte przez wielu ludzi, chleb przygotowany z wielu ziaren pszenicy, oto są psalmy, a wchodząc w nie, czujemy aromat łaskawości Boga. Kobiety i męŜczyźni ludu Izraela od5 św. AmbroŜy Modlitwa psalmami św. Augustyn waŜyli się mówić głośno o codziennych sprawach widzianych oczami wiary. Dzięki im za to. KaŜdy psalm jest zwierciadłem naszego buntu, naszych agonii i zmartwychwstań, w nim widzimy wyraźnie nasze oblicze. Psalmy odtwarzają naszą toŜsamość kobiet i męŜczyzn, starających się przeniknąć rzeczywistość i znaleźć źródła dla zaspokojenia pragnienia. Psalmy wypełniają nasze wnętrze symbolami dobroci, ufności, serdeczności, miłosierdzia. Wytryska z nich, jakby ze źródła, błagalna modlitwa, krzyk bólu, modlitewne pytania, najczystsze pochwały, adoracja cichej miłości. KaŜdy psalm, bardziej niŜ księga, ukazuje się nam jako Ŝywa istota, która mówi, cierpi i śpiewa, która przenika do naszego wnętrza i pomaga nam wyrazić przed Bogiem to, co w sobie ukrywamy. Nie mając nic ze skamieliny, psalmy ukazują się nam w pełni aktualnymi, zdolnymi pokonać nasz brak mowy wobec wspaniałych dzieł Boga. W Jego świetle odczytujemy i wyśpiewujemy nasze Ŝycie. JakŜe płakałem, słysząc wasze hymny i pieśni, wzruszony do głębi głosami waszego Kościoła, śpiewającego z wyczuciem. Te głosy docierały do moich uszu a wasza prawda rozlewała się w moim sercu, ▼ a wraz nią rozpalało się uczucie poboŜności, i płynęły łzy, i było mi z tym dobrze . Psalmy czynią nas gorliwymi misjonarzami wielkich dzieł Boga. MoŜemy powiedzieć jeszcze więcej, modląc się słowami psalmu, niejako oŜywiamy go na nowo, jakbyśmy sami byli psalmistami. Starajmy się 6 Wprowadzenie nie tylko zrozumieć to, co one zawierają, ale znaleźć to, co nosimy w sobie, jak dzieci, które poszukują słów pochodzących z zewnątrz, aby móc się wypowiedzieć. Przeniknięci tymi samymi uczuciami, z jakimi był skomponowany i śpiewany psalm, stajemy się jakby autorami psałterza, wyprowadzamy go z głębi ▼ naszego serca, jak naturalne uczucia, stanowiące część naszej istoty . Psalmy są dla nas szkołą, w której Bóg, Ojciec i Matka, powtarza nam w róŜny sposób to, co jest dla nas najwaŜniejsze. Psalmy odbudowują w nas drogi solidarności i zawierzenia. Odmawiajmy je z Panem Jezusem. On wprowadzi nas do pełni, On jest największym Psalmistą kaŜdego westchnienia modlącego się człowieka. On i Duch Święty uczą nas mówić z ufnością: „Abba, Ojcze, Matko”. Jesteśmy skromnymi świadkami, Ŝe ten, kto poŜywa owoce z tych drzew zasadzonych nad rzeką, znajduje radość, aby pójść za Jezusem Chrystusem pośrodku wspólnoty. Kto jest udręczony, znajduje w lekturze psalmów wielką pociechę, kto jest kuszony lub prześladowany, znajdzie w nich siłę, aby wytrwać, i znajdzie ochronę Pana, który juŜ chronił psalmistę, będzie uwol▼ niony od grzechu i odzyska radość . Pedro Tomás Navajas – Maria Rosario Gil 7 Opat Izaak św. Augustyn Psalm 8: Niepokojące pytanie: Kim jestem? Co powiemy stając przed Bogiem? Najlepiej słowa, które proponuje ▼ nam Duch Święty, poniewaŜ nie wiemy, jak mamy się modlić . Bóg jest nauczycielem modlitwy swego ludu. Twój Bóg wychowuje Ciebie, jak ojciec ▼ wychowuje syna . Istotną częścią tego wychowania jest nauka mówienia, aby porozumiewać się z Bogiem. Bóg sam naucza swój lud mowy, aby potrafił się skarŜyć, pokazać, gdzie go boli i czego potrzebuje, aby umiał rozpoznać swój uśmiech i radość, potrafił zjednoczyć się ze swymi braćmi w pieśni na jeden głos i potrafił takŜe, sam przed Bogiem, wylać w słowach pełnię ▼ swego serca . 9 Rz 8,26 Pwt 8,5 Luis Alonso Schökel Modlitwa psalmami O PANIE, Panie nasz, jak sławne jest Twoje imię na całej ziemi. Twoja wspaniałość przewyŜsza niebiosa. Z ust dzieci i niemowląt odbierasz chwałę na przekór Twoim wrogom. Sprawiasz, Ŝe milknie mściwy nieprzyjaciel. Gdy patrzę na niebo, dzieło Twoich palców, księŜyc i gwiazdy, które utwierdziłeś... Czym jest człowiek, Ŝe o nim pamiętasz, i czym śmiertelnik, Ŝe troszczysz się o niego? Uczyniłeś go niewiele mniejszym od aniołów, chwałą i czcią go ukoronowałeś. Ustanowiłeś go nad dziełami rąk Twoich, wszystko poddałeś pod jego stopy: wszystkie owce i bydło, a takŜe dzikie zwierzęta, ptactwo powietrzne i ryby morskie, wędrujące szlakami mórz. O PANIE, Panie nasz, jak sławne jest Twoje imię na całej ziemi. 10 Psalm 8: Niepokojące pytanie: Kim jestem? PYTANIE OTWARTE: „KIM JEST CZŁOWIEK?” To pytanie znajduje się w centrum poematu. Zawiera istotę tego psalmu, jest jego najwaŜniejszą siłą skupiającą uwagę. Kim jesteśmy? Jest to podstawowe pytanie na modlitwie. KimŜe jest człowiek, Ŝe tak go ▼ wywyŜszasz; zwracasz na niego uwagę, nękasz go od ranka i badasz co chwilę? Modlitwa owocuje prawdą. Pytanie to zakłada poszukiwanie. Człowiek w tym zasadniczym pytaniu wznosi się ponad płaski horyzont ziemi. Jest jedynym stworzeniem, które siebie zna i nie zna. To, czego nie wiemy, co się nam dzieje, jest tym, co się nam ▼ dzieje . Skąd pochodzą te dziwne pytania? Z piękna, które jest ekspresją tego psalmu, podkreślając intensywność Ŝycia duchowego, bez lekcewaŜenia poetyckiej estetyki. Pytanie wyrasta z kontemplacji. Ze zdziwienia, zrodzonego z oglądu rozjaśnionej gwiazdami nocy, powstaje pytanie o siebie samego. Oczy podniesione ku niebu zamykają się w pełnym podziwu pytaniu. CHWAŁA BOGA Pomimo skupienia na człowieku, ten psalm nie jest hymnem skierowanym tylko na człowieka, ale jest ukierunkowany na Boga za pośrednictwem człowieka. Właśnie kontemplacja i uwielbienie ratują człowieka 11 Hi 7,17-18 Ortega y Gasset Modlitwa psalmami Tomasz Merton Iz 6,3 św. Jan od KrzyŜa por. Mt 21,16 od arogancji wykluczania Boga. Kontemplując i uwielbiając, poznaje swą skończoność i uczy się dzięki temu zajmować swoje uprzywilejowane miejsce, uczy się być sobą a nie kimś drugim (Bogiem, drugim człowie▼ kiem). Brakuje heroicznej pokory, aby być sobą, a nie kimś drugim . ▼ Cała ziemia jest pełna Jego chwały! Całe stworzenie stanowi jedną wielką wspaniałość. Bez pisma czy dźwięku słów, w czasie roziskrzonej gwiazdami nocy moŜna odczytać i usłyszeć imię Boga. Stworzenie mówi nam o Bogu, poniewaŜ całe jest Jego dziełem. Tysiące łask rozsiewał, przechodząc spiesznym krokiem przez te strony, jedynie spojrzawszy na nie, oblekł je ▼ w piękne szaty i korony . Obraz „palców” przywodzi nam na myśl postać rzemieślnika. Stworzenie nie jest jedynie aktem inteligencji czy odległej wszechmocy: jest dziełem artystycznym, szczegółowym, serdecznym. Widoczny jest ruch palców, jak u garncarza tworzącego gliniane naczynia, lub harfisty, który ruchem palców pomiędzy strunami wydobywa dźwięki. Wielkość Boga jest tak oczywista, Ŝe przypominają o niej nawet dzieci, takŜe te jeszcze ssące. Widząc je, ludzie przypominają sobie, Ŝe mają wargi, aby chwalić Boga. Inaczej wygląda sprawa z ludźmi uwaŜającymi się za samowystarczalnych, nie są oni zdolni usłyszeć tego wołania i po▼ zostają z uporem w swoim milczeniu . 12 Psalm 8: Niepokojące pytanie: Kim jestem? DZIAŁANIE BOśE Sześć zdań odnosi się do Boga, jako do podmiotu działającego, i do człowieka, jako „przedmiotu” BoŜego działania. Protagonistą modlitwy jest Bóg. Dwa pierwsze zdania wskazują na osobową relację Boga do człowieka. Bóg „pamięta” o nim i „troszczy” się o niego. Dlaczego? Ze względu na jego wartość? Raczej wartość człowieka płynie stąd, Ŝe Bóg troszczy się o niego. Czym jest człowiek? Tym stworzeniem, o które osobiście troszczy się Bóg. Zadziwiające i wspaniałe! Jesteśmy tym, co Bóg miłuje. To jest nasza prawda i nasza chwała. Następne cztery zdania mówią o miejscu wyznaczonym człowiekowi w hierarchii stworzeń (jego pozycja), o ukoronowaniu go chwałą i czcią (jego piękno), postawieniu go nad innymi stworzeniami (w relacji z innymi istotami) i Ŝe wszystko, jak podnóŜek, poddał pod jego stopy (jego wolność). GDZIE ZNAJDUJĄ SIĘ TEGO RODZAJU OSOBY? Nie przesadza psalm w tym przedstawieniu człowieka? Czy nie widzimy codziennie osób bardzo odbiegających od tego boskiego stanu, bardziej zbliŜonych do dzikich bestii, niedbających o swoją godność i szlachetność? Czy nie uderza w nas na co dzień przemoc, niegodziwość? 13 Modlitwa psalmami Pemán To panowanie nad stworzeniem oddane jest przez Boga w tak słabe ręce istoty ludzkiej, aby człowiek strzegł harmonii i piękna, aby odkrywał jej tajemnice i rozwijał jej moŜliwości. Ale czy nie zmienia się to często w naduŜycie, w egoistyczną tyranię, w niszczenie środowiska naturalnego i w krzyczącą do nieba niesprawiedliwość społeczną? Gdzie są te czyste oczy, które mają widzieć Boga w Jego dziełach, które patrzą bez poŜądliwości posiadania? Gdzie są te usta dzieci i niemowląt, które cieszą po▼ chwałą? Jestem fałszywym dźwiękiem hymnu świata . CHRYSTUS PAN, CZŁOWIEK DOSKONAŁY Ga 4,4 por. Łk 10,21 To, czego brak w tym psalmie, to realizacja, niemniej znajdujemy tę realizację w osobie Jezusa Chrystusa, Syna BoŜego, który stał się człowiekiem. O Nim moŜna śpiewać ten psalm bez modyfikacji czy zastrzeŜeń. Chrystus wypełnia sens tego psalmu w swoim Wcieleniu i jako człowiek dojrzały doprowadza ludzkość do pełni. Zachowuje zawsze oryginalność i spontaniczność dziecięcą. W ramio▼ nach Maryi ukazuje się jako Syn Człowieczy narodzony z Niewiasty , nowy Objawiciel świata uczynionego przez Niego i dla Niego. Tę postawę ▼ prostoty, wdzięku i uwielbienia zachował przez całe swe Ŝycie . Nie ma w Nim nic z buntu czy wrogości, poniewaŜ przyjmuje propozycję Ojca: „Oto jestem”. 14 Psalm 8: Niepokojące pytanie: Kim jestem? Tworząc część rodziny ludzkiej, uczy nas synostwa, które jest jak duchowe dziecięctwo, pozwalające nam patrzeć na stworzenie nowymi i czystymi oczami, i uzdalnia nas do jego podziwiania. Chrześcijanin, otrzymując ducha usynowienia, uczestniczy w autentycznej godności, przezwycięŜa bunt i włącza się do chóru chwały BoŜej. CZYM JEST CZŁOWIEK? ▼ Człowiek jest małą istotą w ogromnym stworzeniu (robak, nieborak ), ale zdolną do myślenia i zrozumienia go, zdolną do dziwienia się. Ten psalm jest hymnem o godności człowieka. Człowiek ukazuje się nam jako centrum tego przedsięwzięcia. Ukazuje się jako olbrzym, jako boski, nie sam w sobie, ale w swym pochodzeniu i swym przeznaczeniu. Czcijmy człowieka, jego godność, jego ducha, jego Ŝycie. Z tymi słowami papieŜ Paweł VI w lipcu 1969 roku wręczał astronautom północnoamerykańskim tekst Psalmu 8 przed ich lotem na KsięŜyc. Bóg pamięta o człowieku. Patrzy na niego z miłością: spojrzał na uni▼ Ŝenie słuŜebnicy swojej . Mała istota, ale ucałowana przez Boga, powołana przez Niego do dialogu, do przymierza, do relacji miłości. Czymś wielkim musi być istota ludzka, skoro Bóg pamięta o niej. Człowiek jest dzieckiem BoŜym w Synu i jest wezwany do poznawania się zawsze w formie propozycji. Jest młodszym bratem i obrazem Jezusa Chrystusa, o którym Ojciec pamięta i troszczy się o niego. Świętość 15 Iz 41,14 por. Łk 1,48 Modlitwa psalmami św. Teresa z Lisieux św. Bazyli z Cezarei nie polega na tej czy innej poboŜnej praktyce, ale polega na gotowości serca, które jest pokorne i małe w ramionach Boga, świadome własnej słabości, ale i ufności, ▼ posuniętej aŜ do zuchwałości, w dobroć Ojca . Pan Jezus uzdalnia nas, abyśmy byli pośród tego świata harmonią, światłością i pokojem. Człowiek jest istotą powołaną do wolności, do sprawowania władzy nad stworzeniem nie za pomocą siły, lecz miłości. Dlatego powinien panować nad zwierzętami, ale najbardziej panować nad tą bestią, którą nosi w sobie, aby dzieje ludzkości stały się wreszcie ludzkie. Czy ja noszę w sobie bestie? Tak i jest ich wiele, nosisz w sobie liczne bestie. Nie obraŜaj się o to. Wielką bestią jest gniew, gdy szczeka w sercu; czyŜ nie jest on bardziej dziki niŜ jakikolwiek brytan? Władza, która została nam dana nad istotami Ŝywymi, przygotowuje nas ▼ do panowania nad sobą samym . Człowiek jest piewcą chwały BoŜej. Czyni to w sobotę, gdy kończy się działanie tworzenia, zaprasza do wysławiania wielkich dzieł Boga w całym stworzeniu, i w niedzielę, gdy Chrystus rozpoczyna nowe stworzenie, „nowe niebo i nowa ziemia” poprzez zmartwychwstanie i zwycięstwo nad śmiercią. 16 Psalm 15: Zamieszkać u Pana Boga Wystarczy wyobrazić sobie sytuację przeciwną do tej przedstawionej w psalmie 15. Jaką dŜunglą byłoby społeczeństwo bez moralności: niesprawiedliwość panoszy się wszędzie, kradnie się bez wstydu, kłamstwo na kaŜde zawołanie słuŜy do gry interesów. Społeczeństwo, w którym silniejszy zawsze ma rację, pieniądz jest najwyŜszą wartością i moŜna za niego kupić wszystko. Modlić się słowami tego psalmu oznacza modlić się o to, aby po prostu człowiek był człowiekiem. Chwałą Boga jest Ŝyjący ▼ człowiek . Wnętrze człowieka jest mieszkaniem Boga. NiemoŜliwe jest być przyjacielem Boga i deptać prawa bliźniego. Spotkanie z drugim człowiekiem 17 św. Ireneusz Modlitwa psalmami jest drogą do spotkania się z Bogiem. Piękno istoty ludzkiej jest tak wielkie, Ŝe nie znosi plamy czy zanieczyszczenia. Nie ma Ŝycia małowartościowego. Psalm zaprasza nas do patrzenia ze czcią na Ŝycie kaŜdej osoby, na tajemnicę kaŜdej osoby. Zadaniem ludzi modlących się jest troska o Ŝycie ludzkie. Człowiek modlitwy jest przyjacielem Ŝycia. PANIE, kto zagości w Twym namiocie, kto zamieszka na Twej świętej górze? Ten, kto postępuje nienagannie, czyni sprawiedliwość, kto mówi prawdę w swoim sercu, kto swym językiem nie kłamie, nie czyni zła bliźniemu i nie zniewaŜa sąsiada. Złoczyńcę uwaŜa za nic, a szanuje bojących się PANA. Dotrzymuje przysięgi, nawet niekorzystnej dla siebie. Swych pieniędzy nie poŜycza na lichwę i nie da się przekupić, by szkodzić niewinnym. Kto tak postępuje, pozostaje niezłomny. 18 Psalm 15: Zamieszkać u Pana Boga MIESZKANIE BOGA Ten krótki i piękny psalm określa warunki zamieszkania w namiocie Pana i na Jego świętej górze. Jest to odpowiedź dana przez kapłana świątyni na pytanie pielgrzyma, który przychodzi z pragnieniem Boga w swojej duszy i chce nacieszyć się Jego bliskością i dobrocią. Osobliwą rację godności ludzkiej stanowi powołanie człowieka do uczestnictwa w Ŝyciu ▼ BoŜym . NajwyŜszym dobrem dla Izraelity jest zasiąść przy stole, gdzie Bóg udziela swej ochrony i błogosławieństwa. Pielgrzymi izraelscy symbolizują wszystkich modlących się ludzi, którzy pragną być blisko Boga, Ŝyć z Nim na zawsze i nie być obcymi i przybyszami, ale współobywatelami na równi ▼ ze świętymi i domownikami Boga . Umieją stawiać te pytania i otworzyć się na odpowiedzi. Piękno zaczyna się rodzić w sercu człowieka. Pielgrzym nauczył się w drodze być pokornym, potrafi przyjmować usługi i zbliŜa się do świątyni z modlitewnym pytaniem: Kto moŜe korzystać z gościny w Twoim namiocie? Jakie warunki naleŜy spełnić, aby wejść „na przyjęcie, które rozwesela i podnosi ducha”? Co trzeba uczynić, aby stać się przyjacielem Boga? Nie przytacza swoich przeszłych zasług, ale jest gotów zacząć wszystko od początku. Warunki przedstawia udzielający gościny, a związane są one z miłością. Naucz się miłować z czułością, ▼ z mądrością i odwagą . 19 Gaudium et spes, 19 Ef 2,19 św. Bernard Modlitwa psalmami WYMÓG WIERNOŚCI Ps 85,9 Mi 6,6-8 Am 5,21-22 por. Mk 10,17-21 Nad frontowymi drzwiami niektórych świątyń pogańskich wypisany był regulamin, określający warunki, jakie naleŜało spełnić przed wejściem do świątyni: obmycia, odpowiednie szaty i wymagana postawa. Wszystko było jasne. KaŜdy mógł wiedzieć, czy spełnia te normy. Tutaj jest nieco inaczej. Szukający Boga nie wie, co ma czynić, musi stawiać pytania. ▼ Posłucham, co mówi PAN Bóg . Zadziwiające jest to, Ŝe odpowiadający kapłan nie skupia się na drobiazgach i na formalności. Idzie wprost do istoty rzeczy, do tego, co rzeczywiście jest waŜne. W jego odpowiedzi wyczuwamy ducha proroków, którzy ustawicznie wzywali do pogodzenia Ŝycia z wiarą, modlitwy z pracą, adoracji Boga ze sprawiedliwością społeczną. śadnych ofiarnych zwierząt ani strzępów tłuszczu. Bóg nie patrzy na to, co posiadasz, ani na zawartość twojego portfela. Człowieku, zostało ci powiedziane, co jest dobre i czego PAN od ciebie Ŝąda: powinieneś czynić sprawiedliwość, kochać miłosierdzie i postępo▼ wać pokornie wobec Twojego Boga . Niech sprawiedliwość rozleje się jak woda, ▼ a prawość niech będzie jak potok, który nie wysycha! . Bóg odsyła nas do codziennych zadań, do naszych ludzkich relacji, jako do pierwszego miejsca, w którym spotykamy się z Nim. Pan Jezus odpowiedział na podobne pytanie, skierowując nasze spojrzenie i dzia▼ łanie w stronę naszych bliźnich, a szczególnie tych najuboŜszych . Aby być przyjacielem Boga, najpierw naleŜy być przyjacielem bliźnich, bez 20 Psalm 15: Zamieszkać u Pana Boga wyjątków i przywilejów. Z ofiarą moŜna zaczekać, z potrzebą bliźnich ▼ nie . por. Mt 5,23-24 W STYLU DEKALOGU (Wj 20; Pwt 5) Zobaczmy konkretnie, czego się wymaga od nas, gdy chcemy przekroczyć próg świątyni. Na początek wymaga się czegoś bardzo ogólnego. Wejść moŜe kaŜdy, kto postępuje nienagannie i praktykuje sprawiedliwość. Sprawiedliwość jest nieodzowna dla sprawowania kultu. Innymi słowy: bez sprawiedliwości niemoŜliwa jest modlitwa. Sprawiedliwość zawsze ma jakiś związek z połoŜeniem ludzi najuboŜszych. Stąd wypływają inne powinności. MoŜe wejść, „kto ma uczciwe intencje”, kto mówi to, co myśli. Kto nie ma obłudy w sercu. Kto mówi „tak” wtedy, gdy naleŜy powiedzieć „tak”, a „nie”, gdy naleŜy powiedzieć ▼ „nie” . O wiele trudniej jest budować niŜ burzyć, ale budowanie jest o wiele piękniejsze. Zamieszkać u Pana Boga moŜe ten, kto nie uŜywa języka do wypowiadania kalumnii, oczerniania bliźniego lub złorzeczeń. Ten, kto nie czyni zła swemu bliźniemu, nie zniesławia swych sąsiadów poprzez szy▼ derstwo lub wyniosłą pogardę, iŜ nie jest taki, jak oni . Modlitwa nie zakwitnie wśród egoizmu i samolubstwa, ale tam, gdzie panuje miłość. 21 por. Mt 5,37 por. Łk 18,11 Modlitwa psalmami św. Teresa z Ávila Przyjaźnić się z Bogiem moŜe ten, kto nie przyjaźni się z tymi, co świadomie popełniają zło, ale łączy się z przyjaciółmi modlitwy. Bardzo źle jest duszy samotnej wśród tylu niebezpieczeństw... Dlatego radziłabym tym, którzy chcą się modlić, aby zaprzyjaźnili się i rozmawiali z innymi osobami, które podobnie ▼ pragną tego samego. To ma wielkie znaczenie dla wszystkich . Kiedy bardzo łatwo przychodzi pochlebiać moŜnym, którzy zdobyli pozycję społeczną postępując bez skrupułów, psalm wzywa do poszanowania ludzi prostych, chociaŜ często są oni anonimowi. Tych ludzi docenia Bóg i powinien ich takŜe cenić ten, kto pragnie wejść do Jego domu. Z Bogiem moŜe rozmawiać naprawdę ten, kto umie dotrzymywać danego słowa, kto nie poŜycza pieniędzy na lichwę, będącą prawdziwą plagą w społeczeństwie izraelskim, zdolną zacisnąć pętlę na szyi, i dawniej, i dzisiaj, osobom i narodom zŜeranym przez zadłuŜenie (w języku hebrajskim poŜyczka z lichwiarskim oprocentowaniem nazywa się „zŜeraniem”). Ludy sąsiadujące z Izraelem pobierały odsetki, których wysokość dochodziła w Babilonii do 33%, w Asyrii nawet do 50%. Sami Izraelici teŜ nie pozostawali za nimi daleko w tyle. Jako ostatni warunek stawia się całkowite odrzucenie przekupstwa i łapówkarstwa. W ten sposób zostaje potępiony grzech nie do wykorzenienia na Bliskim Wschodzie, ale nie tylko tam: grzech korumpowania sędziów i świadków. 22 Psalm 15: Zamieszkać u Pana Boga Kapłan zakończył swą katechezę. Najdziwniejsze jest to, Ŝe Ŝaden z tych przepisów nie odnosi się wprost do Boga, biorąc pod uwagę, Ŝe pielgrzym przyszedł adorować Boga. Czy nie jest trochę heretykiem ten tak wyjątkowy kapłan? JeŜeli ktoś powie: 'Miłuję Boga', a jednocześnie nienawidzi swego brata, jest kłamcą. Kto nie miłuje swego brata, którego widzi, nie moŜe miłować Boga, którego nie widzi. Takie otrzymaliśmy od Niego przykazanie, aby ten, kto ▼ miłuje Boga, miłował teŜ swojego brata . Pielgrzym chciał się dowiedzieć, co powinien czynić i jak się zachowywać w świątyni, a słyszy pytanie, jak on sam zachowuje się poza świątynią. Modlitwa zaczyna się na ulicy. To dziwne upodobanie Boga. Aby z Nim przebywać, naleŜy wykazać, Ŝe stać nas na właściwe traktowanie naszych bliźnich. Modlitwa jest autentyczną modlitwą, gdy wyraŜa prawdziwe więzi pomiędzy członkami wspólnoty. I tych więzi nie moŜna improwizować w chwili modlitwy. Są one przygotowywane, potwierdzane i realizowane na zewnątrz świątyni. JeŜeli udajemy w Ŝyciu, kult zamienia się w farsę. Jeśli kaŜdy z nas nie wydobędzie z siebie właściwego dźwięku, najpiękniejsze pieśni zabrzmią fałszywie. Jeśli język nie jest czysty, modlitwa wspólnotowa stanie się jednym bluźnierstwem. KTO TAK POSTĘPUJE, NIGDY SIĘ NIE ZAWIEDZIE Zastępując wyraŜenie „zostanie przyjęty” słowami „pozostaje niezłomny”, daje się do zrozumienia, Ŝe zamieszkanie w świątyni stanowi 23 1 J 4,20-21 Modlitwa psalmami por. Iz 33,16 Mt 25,34-36 Mt 25,40 gwarancję stabilności, solidności. Święta góra ofiaruje ludzkiej kondycji ▼ silny fundament, niewzruszony wobec jakichkolwiek ataków . Bóg jest dla modlącego się twierdzą zbudowaną na skale, a takŜe ukrywa się wewnątrz pod wielu postaciami. Kto więc moŜe zasiąść przy stole Pańskim w szacie godowej na zawsze i pić wino we wnętrzu Jego winnicy? Psalm ukazuje nam ogólne bezpieczeństwo. Ostateczne uściślenia daje nam w Ewangelii: ZbliŜcie się błogosławieni mojego Ojca... Byłem głodny, a daliście mi jeść… Byłem w więzieniu, a przy▼ szliście do Mnie ; Wszystko, co zrobiliście dla jednego z tych najmniejszych moich ▼ braci, zrobiliście Mnie . Nie ma Ŝadnego problemu z ceremoniałem na drugim świecie. Wystarczy przyswoić sobie ceremoniał na tym świecie, ceremoniał sprawiedliwości i miłosierdzia. Kto działa zgodnie z tymi przepisami, zamieszka w domu Pana. Dlatego trzeba zachowywać przepisy i wypełniać przykazania. Powinniśmy nagrać sobie ten Psalm w najgłębszych tajnikach naszego wnętrza, wypisać go w sercu i zatrzymać w pamięci. Powinniśmy konfrontować się, w dzień i w nocy, ze skarbem jego bogatej treści zapisanej w paru słowach. Ten skarb nabyty w drodze ku wieczności moŜemy zachować mieszkając w Kościele, ▼ aby ostatecznie odpocząć w chwale Ciała Chrystusa . św. Hilary z Poitiers 24 Spis treści Psalm 8. Psalm 15. Psalm 16. Psalm 23. Psalm 29. Psalm 36. Psalm 46. Psalm 47. Psalm 57. Psalm 63. Psalm 67. Psalm 87. Psalm 98. Psalm 112. Psalm 126. Psalm 130. Psalm 131. Psalm 133. Psalm 146. Psalm 150. Niepokojące pytanie: Kim jestem? ...................................... 9 Zamieszkać u Pana Boga .................................................... 17 Okrzyk radości..................................................................... 25 Pan jest moim pasterzem.................................................... 33 Głos Pana ............................................................................. 41 Hymn o miłości Boga.......................................................... 49 Bóg z nami ........................................................................... 57 Narody ziemi wysławiajcie Pana! ....................................... 65 Radość światłości.................................................................. 73 Ty jesteś moim Bogiem ...................................................... 80 Aby Bóg był wszystkim we wszystkich ............................... 88 I będą śpiewać wśród tańców ............................................. 96 Nowa pieśń stworzenia dla Stwórcy ................................ 103 Obraz przyjaciół Boga....................................................... 111 Wszechmoc Boga............................................................... 119 Wołanie do Boga o zmiłowanie ....................................... 127 Drogi pokory i zaufania.................................................... 134 Pochwała wspólnoty .......................................................... 142 Droga nadziei..................................................................... 150 Pieśń uwielbienia ............................................................... 158 165