PROGRAM PROFILAKTYKI - Zespół Szkolno
Transkrypt
PROGRAM PROFILAKTYKI - Zespół Szkolno
SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI ZESPOŁU SZKOLNO-PRZEDSZKOLNEGO W CHRZANOWICACH 1 Prawna podstawa opracowania szkolnego Programu Profilaktyki: 1. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 sierpnia 2015r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii. 2. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia w sprawie udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach. 3. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 22 lipca 2011r. zmieniające rozporządzenie w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach. 4. Ustawa z dnia 9 czerwca 2011r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. 5. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 lutego 2007r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznych przedszkoli oraz publicznych szkół. 6. Ustawa z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. 7. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2003r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem . 8. Ustawa z dnia 7 września 1991r.o systemie oświaty z późniejszymi zmianami. 9. Konwencję o prawach dziecka, przyjętą przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989r. 10. Ustawa z dnia 26 października 1982r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. 2 WSTĘP Wymogi współczesności narzucają konieczność bacznego przyjrzenia się gnębiącym społeczeństwo problemom, które przenoszą się na życie szkoły. Dostrzeżenie w odpowiednim momencie niebezpieczeństw oraz zapobieganie im stanowi naczelny obowiązek nowoczesnej pedagogiki. Analiza sytuacji, z którymi stykają się pedagodzy w procesie wychowawczym, pozwala sformułować twierdzenie, że jedno z priorytetowych zagadnień stanowi problem agresji. Przyczynami tego zjawiska zajmują się socjolodzy monitorujący społeczeństwo, jednak z cała pewnością można stwierdzić, że jednym z głównych impulsów agresji są przemiany, jakim podlega społeczeństwo, przemiany, za którymi wielu nie nadąża, co budzi stres i frustracje. Jednym z naczelnych działań pedagogiki jest stymulowanie procesów wychowawczych oraz przygotowanie planu działań zapobiegającym niewłaściwym tendencjom i zjawiskom. Celem nadrzędnym SzPP jest wykształcenie w uczniach umiejętności radzenia sobie z trudnościami współczesnej rzeczywistości oraz zapobiegania, ograniczania i likwidowania źródeł patologii, niedostosowania społecznego i dyskryminacji. Program kierowany jest do uczniów klas I-VI, wychowanków oddziałów przedszkolnych, rodziców, nauczycieli oraz pracowników niepedagogicznych. Program realizują przede wszystkim nauczyciele, wychowawcy we współdziałaniu z dyrekcją szkoły, pedagogiem szkolnym, przy pomocy rodziców oraz pracowników niepedagogicznych. Zadania realizuje się na wszystkich zajęciach lekcyjnych, wychowawczych, także w czasie nieobowiązkowych zajęć pozalekcyjnych kół przedmiotowych, organizacji szkolnych, kół artystycznych. Istotnym czynnikiem wspierającym SzPP jest Samorząd Szkolny i jego działalność samorządowa. Mocne strony szkoły: - bogate tradycje szkoły, - kulturotwórcza rola szkoły w środowisku, - integracja środowiska szkolnego, - nauka na jedną zmianę, - dobrze wyposażone pracownie przedmiotowe, - bogata oferta zajęć pozalekcyjnych, - internet bezprzewodowy w szkole. Słabe strony szkoły i środowiska : - rodziny dysfunkcyjne, - wyjazdy rodziców poza granice kraju w celach zarobkowych, - brak sali gimnastycznej, - skromna oferta miejsc kulturalnego spędzania wolnego czasu dla uczniów w środowisku. 3 Diagnozowanie zakresu potrzeb i problemów uczniów: Diagnozy potrzeb i problemów dokonano: - analizując dokumenty szkolne (dzienniki lekcyjne i zajęć pozalekcyjnych, protokoły Rad Pedagogicznych); - analizując wyniki badań ankietowych przeprowadzonych wśród uczniów i rodziców naszej szkoły, wyniki ogólnopolskiej diagnozy zawartej w Rządowym programie na lata 2014/2016 ,,Bezpieczna i przyjazna szkoła''; - prowadząc obserwację zachowania uczniów w szkole i na terenie wokół szkoły; - analizując uwagi rodziców pod adresem szkoły zgłaszane na zebraniach z wychowawcami klas oraz na spotkaniach Rady Rodziców. Problemy wynikające z przeprowadzonej diagnozy: - przemoc rówieśnicza, - niepowodzenia szkolne, spóźnienia, - zagrożenia związane z piciem alkoholu, paleniem papierosów i zażywaniem narkotyków i dopalaczy. Problemy objęte badaniami ankietowymi w bieżącym roku szkolnym: - bezpieczeństwo uczniów w szkole, - zainteresowania uczniów, - książki i czytelnictwo. Cel główny: Zwiększenie skuteczności działań profilaktycznych, informacyjnych i edukacyjnych wśród uczniów ich rodziców (opiekunów) oraz nauczycieli i pracowników szkoły na rzecz bezpieczeństwa i tworzenia przyjaznego środowiska w szkole. Program będzie wdrażany i ewaluowany w cyklu rocznym w wyłonionych obszarach: 1. Ograniczanie agresji i przemocy. 2. Przeciwdziałanie niepowodzeniom szkolnym. 3. Kształtowanie zachowań sprzyjających zdrowiu, a w szczególności zdrowiu psychicznemu. 4. Zapobieganie zachowaniom przestępczym i dyskryminacji. 4 OGRANICZENIE AGRESJI I PRZEMOCY I. Zadania szkoły w tym obszarze: 1. Diagnoza zjawiska agresji i przemocy. 2. Prowadzenie działań edukacyjnych: z uczniami, z nauczycielami, z rodzicami, z pracownikami niepedagogicznymi szkoły. 3. Modyfikowanie aktów prawnych funkcjonujących w szkole (Statut szkoły, regulaminy). 4. Tworzenie warunków materialnych do realizacji zadania. 5. Współpraca z instytucjami wspierającymi pracę szkoły. 6. Monitorowanie i ewaluacja. II. Treść działań: Ad.1. Diagnoza zjawiska agresji i przemocy Przygotowanie arkusza obserwacji zjawiska agresji i przemocy. Dokonanie analizy dokumentów. Opracowanie i przeprowadzenie ankiety. Analiza, wnioski, raport. Ad.2. Edukacja Sposoby rozwiązywania konfliktów. Zasady i normy prawne akceptowane w klasie. Istota uczuć i emocji – sposoby ich wyrażania. Kształtowanie umiejętności empatii. Agresja, przemoc i ich następstwa prawne - udział klas I - III w programie ,,Szkoła bez przemocy”. F. Umiejętność odmawiania, radzenia sobie z presją rówieśniczą i medialną (reklamy, telewizja, publikacje). G. Tworzenie zasad i norm przeciw przemocy, radzenie sobie z cudzym gniewem, proszenie o pomoc. H. Radzenie sobie w sytuacjach trudnych. A. B. C. D. E. Ad.3. Modyfikacja aktów prawnych korekty w statucie itp. Ad.4. Gromadzenie księgozbioru o tematyce agresji i przemocy. Przeznaczenie środków na dokształcenie nauczycieli w powyższym zakresie. Sfinansowanie ze środków Rady Rodziców warsztatów dla rodziców ww tematyce. 5 Ad.5. Instytucje wspierające pracę szkoły: Policja – interwencje, informacja, prelekcje, pogadanki, udział policjanta w realizacji programu „Bezpieczna szkoła”, PPP – diagnoza, terapia, doradztwo, program profilaktyczny: „Debata”, „Cukierki”. Sąd Rodzinny i nieletnich (kurator zawodowy i społeczny) - informacje na temat orzecznictwa sądu w sprawie, szybkie orzecznictwo. PCPR – współpraca dotycząca funkcjonowania rodzin. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, Zespół Interdyscyplinarny – informacje, współdziałanie, uświadamianie, wspieranie rodzin. Ad.6. Monitorowanie i ewaluacja. 1. Okresowa obserwacja. 2. Monitorowanie bieżące. 3. Ankiety. PRZECIWDZIAŁANIE NIEPOWODZENIM SZKOLNYM I. ZADANIA SZKOŁY: 1. 2. 3. 4. 5. Diagnoza niepowodzeń. Edukacja nauczycieli, uczniów, rodziców. Współpraca z instytucjami wspierającymi. Warunki materialne do realizacji zadań. Monitorowanie, ewaluacja. Ad.1. Przygotowanie arkuszy obserwacji Analiza i wnioski Raport Ad.2. DOTYCZY UCZNIÓW Sformułowanie problemu: Co to znaczy się uczyć?, Co to znaczy obowiązek szkolny?. Nauczanie, jak się uczyć/ na poziomie każdego przedmiotu/. Kształtowanie umiejętności planowania pracy. Wdrażanie umiejętności korzystania z różnych źródeł informacji. 6 Podejmowanie decyzji, przewidywanie skutków ponoszenie konsekwencji. Wykorzystywanie wiedzy w praktyce. Nazywanie uczuć i emocji oraz radzenie sobie z tymi emocjami. Radzenie sobie ze stresem. Motywowanie do nauki (uświadomić, co to jest motywacja i jaka jest jej rola). Pomoc koleżeńska i jej rola w budowaniu poczucia wartości. Umiejętność sygnalizowania trudności i proszenia o pomoc. Kształtowanie poczucia odpowiedzialności, uświadomienie roli odpowiedzialności. Dobieranie zadań do możliwości. DOTYCZY NAUCZYCIELI Umiejętność diagnozowania, Zrozumienie potrzeb uczniów, Różnicowanie zadań stawianych uczniom, Stosowanie metod aktywizujących nauczaniu i wychowaniu. DOTYCZY RODZICÓW Zapoznanie z prawami, z obowiązkami rodziców zakresie realizacji zadań, Umiejętność stwarzania warunków do pracy ucznia w domu, Rola zainteresowań wynikami nauczania, a powodzenia szkolne, Znajomość potrzeb dziecka – organizacja czasu pracy, Pomoc rodziców dzieciom z trudnościami – planowanie działań. Rozwój zainteresowań dzieci. Ad.3. Poradnia Psychologiczno – Pedagogiczna – opiniowanie i doradztwo, Świetlica – pomoc w nauce, wsparcie emocjonalne, rozwijanie zainteresowań, Gminna Biblioteka Publiczna – edukacja, rozwój zainteresowań „Czytanie łączy pokolenia”, Parafia, Parafialny Oddział Akcji Katolickiej – rozwój zainteresowań „Koło liturgiczne”, dofinansowanie wypoczynku. Ad.4. 7 Stworzenie własnych zasobów bibliotecznych na ww tematy; zaplanowanie wydatków szkolenia, Zgromadzenie środków i materiałów dydaktycznych do realizacji zadań, Zajęcia korekcyjno – kompensacyjne, Zajęcia wyrównawcze, Gimnastyka korekcyjna. Ad.5. Prowadzenie zajęć z wyraźnie określonymi celami i bieżące sprawdzenie osiągnięć, Śródroczne testy, różnorodne sprawdziany Dobór różnorodnych form ćwiczeń sprawdzających, Klasyfikacja roczna: testy i sprawdziany Analiza dokumentacji. KSZTAŁTOWANIE ZACHOWAŃ SPRZYJAJĄCYCH ZDROWIU, A W SZCZEGÓLNOŚCI ZDROWIU PSYCHICZNEMU I. Zadania szkoły w tym obszarze: 1. Diagnoza zjawisk zagrażających zdrowiu. 2. Prowadzenie działań edukacyjnych uczniów, nauczycieli, rodziców oraz pracowników niepedagogicznych. 3. Współpraca z instytucjami wspierającymi szkołę (PPP, Policja, Opieką Społeczną, Służbą Zdrowia, Komisją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie itp.). 4. Tworzenie warunków materialnych do realizacji zadań. 5. Monitorowanie i ewaluacja. Ad.1. Przygotowanie arkuszy obserwacji i ankiety, przeprowadzenie badań oraz ich analiza, wnioski do pracy. Ad.2. Edukacja uczniów: Wyrabianie nawyków higienicznych- udział w programie ,, Czysty ząbek '', Poznanie następstw niedożywiania i nadwagi, Poznanie wpływu środków odurzających na organizm dziecka, Poznanie zasad zdrowego odżywiania się, Radzenie sobie ze stresem i niepowodzeniami szkolnymi, 8 Propagowanie zdrowego stylu życia (aktywne spędzanie czasu wolnego), Kształtowanie umiejętności asertywnego zachowania się w różnych sytuacjach, Poznanie instytucji, które mogą pomóc w trudnych sytuacjach, Wyrabianie umiejętności proszenia o pomoc, Organizowanie i planowanie czasu (równowaga między wypoczynkiem, nauką i pracą), Uświadamianie pojęcia zdrowia psychicznego sposobów jego zachowania. Ad.3. PPP (prelekcje przeprowadzenie badań psychologicznych pedagogicznych, udzielenie wskazówek nauczycielom i rodzicom, warsztaty, terapia), POLICJA (interwencje, spotkania, prelekcje, konkursy), OPIEKA SPOŁECZNA (dofinansowanie posiłków dla uczniów, pomoc materialna i rzeczowa), SŁUŻBA ZDROWIA (spotkania, prelekcje, konkursy, badania profilaktyczne, fluoryzacja, lakierowanie zębów), POWIATOWE CENTRUM POMOCY RODZINIE (pomoc rodzinom dysfunkcyjnym, niewydolnym wychowawczo, ubogim), PARAFIA, PARAFIALNY ODDZIAŁ AKCJI KATOLICKIEJ (dofinansowanie wypoczynku, pomoc materialna i rzeczowa), RADA RODZICÓW (gromadzenie środków finansowych), Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych (pomoc materialna i rzeczowa, dofinansowanie festynów, wyjazdów na basen, zabaw choinkowych). Ad.4. Właściwe wyposażenie gabinetu pielęgniarki szkolnej. Pozyskiwanie środków finansowych na organizowanie szkoleń i warsztatów. Gromadzenie publikacji materiałów przybliżających problematykę zdrowia a w szczególności zdrowia psychicznego. Ad.5. Monitorowanie bieżące poprzez okresowe obserwacje, Analiza dokumentów. 9 ZAPOBIEGANIE ZACHOWANIOM PRZESTĘPCZYM I DYSKRYMINACJI I. Zadania szkoły w tym obszarze 1. Diagnoza niepokojących zachowań (ucieczki, kradzieże, spóźnienia, absencja, itp.). 2. Prowadzenie edukacji uczniów, nauczycieli, rodziców, pracowników niepedagogicznych szkoły. 3. Współpraca z instytucjami wspierającymi szkołę. 4. Tworzenie warunków do realizacji zadań. 5. Ewaluacja i monitorowanie. Ad.1. 1. Przygotowanie arkuszy obserwacji oraz ankiet, badanie uczniów klas IV – VI i ich rodziców, 2. Analiza dokumentów – bieżąca, 3. Przeprowadzenie badań, analiza, wnioski, raport. Ad.2. EDUKACJA UCZNIÓW 1. Kształtowanie umiejętności dokonywania samooceny swoich możliwości, mocnych stron, 2. Wyrabianie umiejętności podejmowania decyzji, przewidywania i skutków i ponoszenie konsekwencji, 3. Kształtowanie przyjaznego klimatu w szkole, budowanie prawidłowych relacji rówieśniczych oraz relacji uczniów, nauczycieli, rodziców, 4. Uświadomienie norm i zasad postępowania w relacjach: w szkole, w klasie – ich rola, 5. Zwiększanie świadomości uczniów na temat powstawania, funkcjonowania, przejawów i skutków dyskryminacji oraz narzędzi ich zwalczania, 6. Zapoznanie z prawami i obowiązkami uczniów, 7. Wskazywanie roli i znaczenia wartości w życiu człowieka, 8. Wyrabianie empatii, 9. Integrowanie środowiska szkoły, w tym uczniów z niepełnosprawnościami, przewlekle chorych, odmiennych kulturowo, 10. Kształtowanie umiejętności rozpoznawania, nazywania uczuć, 11. Rozbudzanie zainteresowań, uczestnictwo w zajęciach pozalekcyjnych, 12. Systematyczne podnoszenie wiedzy uczniów na temat środków odurzających, substancji psychoaktywnych, zagrożeniach płynących z internetu: cyberprzemoc, hejting, trolling, nadmiernego korzystania z urządzeń elektronicznych – fonoholizm (pogadanki, prelekcje), 10 EDUKACJA NAUCZYCIELI 1. Poznawanie metod aktywnej pracy z rodzicami. 2. Systematyczne podnoszenie wiedzy nauczycieli na temat rozpoznawania objawów używania środków odurzających, substancji psychoaktywnych, zagrożeniach płynących z internetu: cyberprzemoc, hejting, trolling, nadmiernego korzystania z urządzeń elektronicznych – fonoholizm (szkolenia, warsztaty nt. uzależnień, cyberprzemocy, jąkania), EDUKACJA RODZICÓW 1. Rozwijanie zainteresowań dziecka, 2. Uświadamianie opiekunom i rodzicom związku zainteresowania dzieckiem, a zapobieganiem zachowaniom przestępczym. 3. Modelowanie postaw rodziców, stylu wychowania oraz zapoznawanie z obowiązkami prawami i obowiązkami rodziców, 4. Systematyczne podnoszenie wiedzy rodziców na temat rozpoznawania objawów używania środków odurzających, substancji psychoaktywnych, zagrożeniach płynących z internetu: cyberprzemoc, hejting, trolling, nadmiernego korzystania z urządzeń elektronicznych – fonoholizm, aktywny udział rodziców w terapii logopedycznej z dzieckiem (prelekcje podczas zebrań z rodzicami), Ad.3. 1. PPP (prelekcje, przeprowadzenie badań psychologicznych i pedagogicznych, udzielanie wskazówek nauczycielom i rodzicom, warsztaty, terapia), 2. POLICJA (spotkania, prelekcje, konkursy), 3. OPIEKA SPOŁECZNA (dofinansowanie posiłków dla uczniów, pomoc materialna i rzeczowa), 4. SŁUŻBA ZDROWIA (spotkania, prelekcje, konkursy, badania profilaktyczne), 5. POWIATOWE CENTRUM POMOCY RODZINIE (pomoc rodzinom dysfunkcyjnym, niewydolnym wychowawczo, ubogim), 6. PARAFIA, PARAFIALNY ODDZIAŁ AKCJI KATOLICKIEJ (dofinansowanie wypoczynku, pomoc materialna i rzeczowa), 7. RADA RODZICÓW (gromadzenie środków finansowych), 8. Kurator Sądowy, Asystent Rodziny – wspomaganie rodzin niewydolnych wychowawczo. Ad.4. Pozyskiwanie, zapewnianie środków finansowych na organizację szkoleń dla nauczycieli, rodziców i uczniów, zakupienie fachowej literatury, zapewnienie środków na prowadzenie zajęć pozalekcyjnych. Ad.5. Ewaluacja i monitorowanie: analiza dokumentacji, ankiety. 11 SPODZIEWANE EFEKTY: 1. Podwyższanie wyników w nauce. 2. Umiejętność dokonywania właściwych wyborów w trudnych sytuacjach życiowych. 3. Świadomy udział uczniów w różnych formach spędzania czasu wolnego. 4. Rozwój pasji i zainteresowań uczniów, lepsza współpraca w zespole, uwrażliwienie na potrzeby innych. 5. Wzrost bezpieczeństwa na terenie szkoły. 6. Zapewnienie różnorodnej pomocy potrzebującym. 7. Lepsze relacje między uczniami - nauczycielami - rodzicami. 8. Większa świadomość zagrożeń wynikających z uzależnienia od papierosów, alkoholu, narkotyków telefonu, korzystania i internetu. 9. Wykształcenie umiejętności wśród uczniów radzenia sobie z uzależnieniem i skutecznego szukania pomocy. 10. Zwrócenie większej uwagi uczniów na dbałość o swoje zdrowie i podejmowanie środków zaradczych w sytuacjach zagrożenia. 11. Brak przejawów dyskryminacji w środowisku szkolnym. 12