Linux

Znaki globalne w Linuxie
* reprezentuje jeden lub wiele znaków (wild-card character)
? reprezentuje dokładnie jeden znak (wild-card character)
[abcde] reprezentuje dokładnie jeden znak z wymienionych
[a-e] reprezentuje dokładnie jeden znak z przedziału
[!abcde] reprezentuje dowolny niewymieniony znak
[!a-e] reprezentuje znak nienależący do przedziału
{plik,file} reprezentuje dowolny z wymienionych ciągów
Znaki globalne w Linuxie cd.
Przykłady użycia znaków globalnych:
* reprezentuje wszystkie pliki
*.bmp reprezentuje wszystkie pliki kończące się na .bmp
?[0-9][a-d] reprezentuje plik o trzyznakowej nazwie, gdzie pierwszy
znak jest dowolny, drugi jest cyfrą, zaś trzeci literą z przedziału a-d
{nowy,new}*.txt reprezentuje wszystkie pliki zaczynające się od
nowy lub new będące plikami txt
Wyszukiwanie plików
Polecenie find prowadzi wyszukiwanie według zadanych kryteriów od
wskazanego katalogu "w dół", uwzględniając wszystkie podkatalogi
(rekurencyjnie). Jeżeli wskazanym katalogiem jest /, wówczas przeszukiwany
jest cały system plików.
Przykłady:
$ find ~ -name passwd
$ find ~ -name "p*"
$ find / -name "pass*"
W powyższym zapisie tylda "~" oznacza katalog domowy użytkownika, czyli
punkt rozpoczęcia poszukiwań, -name – parametr określający wyszukiwanie
według nazwy. Jeżeli nie podamy katalogu rozpoczęcia poszukiwań, find
automatycznie przyjmie bieżący. Kropka oznacz również bieżący katalog.
Wybrane kryteria wyszukiwania
-name → wyszukuje plik o określonej nazwie
-type → wyszukuje pliki, których typ jest określony jako:
d → katalog
f → plik normalny
b → plik blokowy
c → plik znakowy
l → dowiązanie symboliczne
-path ‘wzorzec’ → wyszukuje pliki, których ścieżka dostępu pasuje do wzorca
-links → wyszukuje pliki z liczbą N dowiązań do plików
-size → wyszukuje pliki, które mają wielkość N
-user → wyszukuje pliki, które należą do użytkownika
-perm → wyszukuje pliki, które mają prawa dostępu określone jako tryb
-atime → wyszukuje pliki, które były otwierane w N dniach
-mtime → wyszukuje pliki które zostały zmodyfikowane w N dniach
Przykładowe zastosowanie
$ find . –type d
$ find . –mtime +20 -print
$ find . –name piotr1 ‘
$ find /home -mtime 0 –print
$ find . –type d -print
$ find . –type d -ok. chmod 770 {} \;
$ find /home –name ‘*.c’ –print
$ find ~ -name ‘p*’ –print
$ find . –name piotr1 | more
$ find . –type d –exec chmod 770 {} \;
$ find /mp3-collection -name ‘pli[kz]’ -and -size 1k
$ find /mp3-collection -name ‘pli[kz]’ -or -size 1k
Uprawnienia do plików i katalogów
Do każdego pliku w systemie jest przypisany identyfikator:
właściciela u (user) – użytkownika, który stworzył ten plik
grupy g (group) – użytkowników należących do tej samej grupy co twórca
pozostałych o (others) – pozostałych użytkowników
Istnieją 3 podstawowe prawa dostępu:
r (read) – prawo do odczytu;
w (write) – prawo do zapisu;
x (execute) – prawo do uruchomienia – jeśli plik jest programem;
ls -l
bit 1:
d (directory) – katalog
- plik
l (link) – link do pliku
Administrowanie uprawnieniami
Administrowanie uprawnieniami jest możliwe za
pomocą polecenia chmod, np.:
sudo chmod ugo+w plik.txt
Administrowanie uprawnieniami cd.
Każdy zestaw praw dostępu można przedstawić za pomocą
jednej cyfry:
--- 0 brak praw;
--x 1 prawo do uruchomienia;
-w- 2 prawo do zapisu;
-rx 3 prawo do zapisu i uruchomienia;
r-- 4 prawo do odczytu;
r-x 5 prawo do odczytu i uruchomienia;
rw- 6 prawo do odczytu i zapisu;
rwx 7 prawo do odczytu, zapisu i uruchomienia.
Administrowanie uprawnieniami cd.
W poleceniu chmod można podać uprawnienia w postaci liczby
trzycyfrowej, w której kolejne cyfry od lewej strony oznaczają
uprawnienia dla właściciela, grupy i pozostałych użytkowników.
sudo chmod 750 plik.txt
Przekierowanie strumienia danych
Przekierowanie strumienia danych cd.
Potokowanie strumienia danych
Zastosowanie znaku | pozwala na łączenie wyjścia jednego
polecenia z wejściem innego.
Dane wygenerowane za pomocą pierwszego polecenia
przekazane zostają na wejście następnego polecenia i po
przetworzeniu przekazane za wejście kolejnego lub na ekran.
Tego typu przetwarzanie danych nazywane jest
potokowaniem.
Polecenia często wykorzystywane
w potokach.
more – służy do przeglądania tekstu strona po stronie, jeden ekran
na raz, przewijanie stron możliwe tylko „do przodu”
sudo ls –la | more
less – podobnie jak more, ale przewijanie stron możliwe jest w obu
kierunkach
sudo ls –la | less
cat– polecenie wyświetla na ekranie zawartość pliku tekstowego
sudo cat /etc/passwd | less
Polecenia często wykorzystywane
w potokach.
grep – przeszukuje wskazany strumień danych, szukając linii
zawierających ciąg znaków pasujących do podanego wzorca
sudo cat /etc/passwd | grep uczen
wc – wypisuje liczbę bajtów, słów lub linii w plikach
sudo ls –la | wc -l
sort – sortuje, zlepia lub porównuje wszystkie linie z podanych
plików
sudo cat /etc/passwd | sort
Polecenia często wykorzystywane
w potokach.
tee – rozgałęzienie strumienia. Pobiera dane ze strumienia
wejściowego i tworzy dwa strumienie wyjściowe - jeden podłączony
do standardowego wyjścia, a drugi – do wskazanego pliku
sudo cat /etc/passwd | sort | tee alfabetycznie
Generowanie zestawu danych będących listą zbiorów w katalogu bieżącym
(każdy w nowej linii). Dane przekazane na wejście polecenia grep.
Polecenie to wyszuka linie zawierające ciąg znaków „plik”.
Polecenie wc zliczy linie w zbiorze danych uzyskanych na wejściu polecenia
grep. W wyniku przetwarzania danych przez cały potok zostanie uzyskana
liczba plików zawierających w nazwie ciąg znaków „plik”.
ls –la | grep plik | wc –l
Archiwizacja zbiorów systemu Linux
Podstawowym narzędziem do obsługi archiwów jest program tar.
Normalnie tar tworzy nieskompresowane archiwum. W archiwum możne
znajdować się wiele plików i katalogów. Program tar domyślnie tworzy
archiwum rekurencyjne (z podkatalogami), umieszczając w nim wszystko,
co znajdzie się we wskazanym katalogu (w tym pliki i katalogi ukryte).
Składnia polecenia tar jest następująca:
tar opcje nazwa_archiwum plik
np.:
tar –cvf arch.tar plik1.txt
Najczęściej używane opcje polecenia tar to:
- c – tworzenie archiwum;
- v – podczas przetwarzania archiwum wyświetlane będą nazwy zbiorów
- f – użycie wskazanego pliku jako archiwum;
- x – wyodrębnienie zbiorów z archiwum