kurier
Transkrypt
kurier
KURIER Magazyn Bayer CropScience dla nowoczesnego rolnika Rola allelopatii w ekosystemach rolniczych J´czmieƒ browarny – po pierwsze jakoÊç Atlantis®, Plateen®, Sencor®: Skutecznie „wy∏àczamy” chwasty 1/05 W numerze 3 6 8 10 13 16 Polityka rolna Polska przeciwko reformie Herbicydy wiosenne Atlantis 40 WG - herbicyd do zwalczania chwastów jednoliÊciennych oraz niektórych dwuliÊciennych w zbo˝ach ozimych Zastosowanie herbicydu SENCOR 70 WG i PLATEEN 41,5 WG w piel´gnowaniu ziemniaka NowoÊci Rola allelopatii w ekosystemach rolniczych J´czmieƒ browarny – po pierwsze jakoÊç AktualnoÊci Eksperci radzà Uwaga: Kurier Ochrony Ro∂lin jest pismem przeznaczonym dla rolnikøw w ca¬ej Europie. Zawiera informacje tak†e o produktach dost™pnych w innych paµstwach. Prosimy zatem naszych czytelnikøw o przestrzeganie wszelkich wskazøwek dotyczåcych stosowania i post™powania ze ∂rodkami ochrony ro∂lin. Kurier ¤OR: wydawca Bayer Sp. z o.o., Bayer CropScience, Al. Jerozolimskie 158, 02-326 Warszawa. ISSN 1731-8084 Od 42 lat wydawany Bayer CropScience AG Monheim, Germany. Redakcja: Dr. Georg Priestel, Bernhard Grupp. Odpowiedzialni za tre∂ç wydania polskiego: Dariusz Przeradzki, Dorota Kasza. Uk¬ad graficzny/ produkcja: Bernhard Grupp. Layout: Xpertise Wszelkie uwagi i zapytania prosimy kierowaç do: Bayer Sp. z o.o., Bayer CropScience, Al. Jerozolimskie 158, 02-326 Warszawa, tel. 0(prefix)22 572 36 02. Informacje dotyczåce sytuacji w przysz¬o∂ci: Niniejsza informacja prasowa zawiera okre∂lone informacje dotyczåce sytuacji w przysz¬o∂ci, które zosta¬y podane w oparciu o aktualne za¬o†enia i prognozy kierownictwa koncernu Bayer. Jednak ró†ne znane i nieznane na razie zagro†enia, wåtpliwo∂ci i inne czynniki mogå doprowadziç do sytuacji, kiedy faktyczne wyniki, sytuacja finansowa, rozwój czy sytuacja spó¬ki b∑då siæ znacznie ró†ni¬y od przedstawionych tutaj szacunków. Te czynniki obejmujå tak†e aspekty opisane w publicznych dokumentach przekazanych Frankfurckiej Gie¬dzie Papierów Warto∂ciowych (Frankfurter Wertpapierbörse) oraz amerykaµskim w¬adzom nadzorczym nad sektorem obrotu papierami warto∂ciowymi (w tym tak†e na formularzu 20-F). Spó¬ka nie jest zatem w †aden sposób zobowiåzana do ekstrapolowania tego rodzaju przysz¬o∂ciowych informacji i do dostosowywania ich do przysz¬ych zdarzeµ czy tendencji. 2 KURIER 1/05 Drodzy Kontrahenci, P o†egnali∂my rok 2004, który w przysz∆o∂ci z pewno∂ciå zostanie uznany za punkt wyj∂cia dla powa†nych zmian w dziedzinie polskiej gospodarki a zw∆aszcza polskiego rolnictwa. Z dniem 1 maja Polska sta∆a siæ pe∆noprawnym cz∆onkiem Wspólnoty Europejskiej. Polska, podobnie jak 10 innych nowych paµstw cz∆onkowskich ma ogromnå szansæ do∆åczyç do silnych gospodarek innych krajów Europy ƒrodkowej i Zachodniej. Atrakcyjna gospodarka narodowa z niemal 40 milionami mieszkaµców w samym sercu Europy, porównywalnie du†y potencja∆ w dziedzinie popytu, dobry poziom wykszta∆cenia obywateli, lecz równie† przyspieszony rozwój infrastruktury, przynioså naszemu krajowi inwestycje, spowodujå wzrost gospodarczy i przyczyniå siæ do powstawania nowych miejsc pracy. To w∆a∂nie rolnictwo odnosi najwiæksze korzy∂ci z przyståpienia do UE. Ju† w roku 2004 do polskich rolników pop∆ynæ∆o 7 miliardów z∆otych z tytu∆u dop∆at bezpo∂rednich. ƒrodki finansowe, które z jednej strony majå z∆agodziç braki strukturalne polskiego rolnictwa, z drugiej strony powinnyw du†ym stopniu przyczyniç siæ do zbli†enia poziomu produktywno∂ci do poziomu innych znaczåcych spo∆eczeµstw agrarnych jak Niemcy, Francja czy Wielka Brytania. My, jako Bayer CropScience, chcieliby∂my bardzo staç siæ dla Paµstwa partnerem i wspieraç Paµstwa w wyborze oraz wdra†aniu innowacyjnych rozwiåzaµ, zorientowanych na konsumenta. Zapraszam Paµstwa serdecznie do zapoznania si™ z ofertå nowych produktów firmy Bayer CropScience, wymienionych w niniejszym wydaniu periodyku Kurier. W roku 2005 zamierzamy po∆o†yç wiækszy nacisk na zbo†a w odniesieniu do nowo utworzonych produktów. Oferujemy nowe rozwiåzanie ochrony herbicydowej za pomocå Huzar Pak®. Jest to idealne po∆åczenie herbicydów 1 Huzar® 05 WG i Esteron® 564 EC. Huzar Pak® skutecznie zwalcza miot∆æ zbo†owå oraz skutecznie eliminuje chabra b∆awatka i pozosta∆e chwasty dwuli∂cienne. Jest to produkt dajåcy wysokå pewno∂ç zwalczania chwastów w niekorzystnych warunkach atmosferycznych. W zakresie ochrony fungicydowej wprowadzamy nowy preparat Impuls® 500 EC. Stosowany na pierwszy zabieg ∆åcznie z fungicydem Karben® 500 SC, skutecznie chroni zbo†a przed chorobami. By∆bym bardzo rad, gdyby nasz magazyn sta∆ siæ dla Paµstwa Ωród∆em pomys∆ów w odniesieniu do Paµstwa planów produkcyjnych na rok 2005. Chcia∆bym z∆o†yç wszystkim Czytelnikom i Czytelniczkom najlepsze †yczenia na Nowy Rok i ∆åcz™ serdeczne pozdrowienia. ■ Wasz Peter Eilers Polityka rolna Polska przeciwko reformie W maju 2005 r. Komisja Europejska ma przedstawiç nowy plan reformy rynku cukru, a tym samym rozpoczæcie tej reformy zostanie opóΩnione – takie decyzje zapad¬y podczas spotkania ministrów rolnictwa paµstw Unii Europejskiej 23 listopada 2004 r. w Brukseli. Z miany zaproponowane przez Komisjæ Europejskå Radzie UE w lipcu 2004 r. så niekorzystne dla polskiego cukrownictwa oraz plantatorów buraka cukrowego w Polsce. Mogå bowiem one oznaczaç w niedalekiej przysz¬o∂ci zaniechanie uprawy buraka cukrowego i produkcji cukru w Polsce. W zasadzie †adne paµstwo cz¬onkowskie nie zgadza siæ z projektem w zaproponowanym dotychczas kszta¬cie. Dziesiæç krajów cz¬onkowskich zaapelowa¬o w li∂cie do komisarza ds. rolnictwa Marianne Fisher Boel o zmianæ projektu. Pod apelem podpisa¬y siæ Finlandia, Grecja, Hiszpania, Litwa, ˆotwa, Irlandia, Portugalia, S¬owenia, Wægry i W¬ochy. Polska nie podpisa¬a siæ pod listem, gdy† czæ∂ç propozycji, które zosta¬y w nim zawarte, jest niekorzystna dla naszego kraju. Chodzi przede wszystkim o redukcjæ limitów produkcji cukru w kwocie A i B. Polska uwa†a, †e powinna byç zredukowana przede wszystkim kwota B, którå przeznacza siæ g¬ównie na eksport, a nie kwota A, przeznaczana na rynek krajowy. Polska nie zgadza siæ tak†e na mo†liwo∂ç przenoszenia, kwot produkcji cukru pomiædzy krajami. Opowiada siæ równie† za wprowadzeniem jednakowych dop¬at bezpo∂rednich dla wszystkich rolników w ca¬ej Unii Europejskiej (bez ró†nego traktowania starych i nowych cz¬onków). Komisja Europejska uzna¬a te† najwa†niejszy polski postulat dotyczåcy rekompensat przyznawanych rolnikom. Projekt reformy rynku cukru popierajå przetwórcy. Polska Federacja Producentów ˝ywno∂ci (PFP˝) zwróci¬a siæ z apelem do polskiego rzådu oraz pos¬ów o poparcie proponowanego przez Komisjæ Europejskå kierunku reformy rynku cukru. PFP® uwa†a, †e proponowane zmiany przyczyniå siæ do zwiækszenia konkurencyjno∂ci polskich przedsiæbiorstw przetwórczych zarówno na rynku unijnym oraz pozytywnie wp¬ynå na przyspieszenie restrukturyzacji polskiego przemys¬u cukrowniczego, przy jednoczesnym zapewnieniu pe¬nej rekompensaty dochodów utraconych przez polskich rolników w wyniku obni†ek cen skupu buraków. Poza tym spodziewana w wyniku reformy obni†ka ceny referencyjnej cukru z pewno∂ciå bædzie korzystna dla konsumentów. Federacja zwraca jednak uwagæ, †e niektóre z zaproponowanych przez Komisjæ Europejskå propozycji mogå doprowadziç do 1/05 KURIER 3 dyskryminacji polskiego potencja¬u produkcyjnego cukru i izoglukozy. PFP˝ postuluje, by kwota produkcji izoglukozy dla Polski uleg¬a znacznemu podwy†szeniu i by¬a dostosowana do ju† istniejåcego potencja¬u produkcyjnego i zapotrzebowania na ten produkt na polskim rynku. Jednocze∂nie stowarzyszenie jest przeciwne wprowadzeniu mo†liwo∂ci transferu kwot produkcyjnych cukru przez jego producentów pomiædzy krajami cz¬onkowskimi Unii Europejskiej. Swobodny transfer kwot uderza¬by w interesy polskich rolników, którzy nie otrzymaliby odpowiedniej 4 KURIER 1/05 rekompensaty za poniesione straty. Polska zajmuje trzecie pod wzglædem wielko∂ci produkcji cukru miejsce w Unii Europejskiej. Nasz limit produkcji cukru (A + B) wynosi ok. 1,67 mln ton cukru, co stanowi 9,5% ¬åcznej kwoty unijnej. Dotychczasowy plan reformy przewiduje: 1. Po¬åczenie kwot produkcyjnych cukru A i B oraz ograniczenie ich o 16% z 17,4 do 14,6 mln ton rocznie. W sezonie 2005/2006 produkcja zmala¬aby o 1,3 mln ton, a w kolejnych sezonach (2006/07, 2007/08, 2008/09) o 0,5 mln ton rocznie. Oznacza to zmniejszenie produkcji cukru w ca¬ej Unii Europejskiej o 2,8 mln ton. 2. Zwiækszanie kwot produkcji izoglukozy – o 100 tys. ton rocznie w ciågu trzech lat, poczåwszy od sezonu 2005/06. 3. Zniesienie ceny interwencyjnej cukru i zaståpienie jej cenå referencyjnå. Bædzie ona o 1/3 ni†sza od obecnie obowiåzujåcej ceny interwencyjnej (632 euro za tonæ cukru). Cena referencyjna bædzie wprowadzana w dwóch etapach w ciågu trzech lat od sezonu 2005/06. Oznacza to obni†enie gwarantowanych Polityka rolna 5. Zmniejszenie dotowanego eksportu cukru o 2 mln ton (z obecnych 2,4 mln ton do 400 tys. ton). 6. Dopuszczalny handel kwotami produkcyjnymi nie tylko wewnåtrz kraju, ale tak†e pomiædzy paµstwami cz¬onkowskimi Unii Europejskiej. Sprzedajåcy bædzie odpowiedzialny za wp¬yw cukrowni na ∂rodowisko oraz przemieszczanie si¬y roboczej. Redukcja kwot Po¬åczenie kwot A i B oraz ich zredukowanie jest dla polskiej bran†y cukrowej i plantatorów niekorzystne. Przed integracjå z Uniå Europejskå Polska zmniejszy¬a kwotæ B cukru o 70% (z 300 tys. ton do 91 tys. ton) dostosowujåc jå do wymogów zwiåzanych z ustaleniami zawartymi w porozumieniu WTO. W Polsce kwota B stanowi tylko 5,8% kwoty A, gdy ∂rednia w ca¬ej Unii Europejskiej wynosi 18,5%. W wypadku takich krajów jak Dania, Francja czy Niemcy udzia¬ kwoty B jest jeszcze wiækszy i wynosi ok. 30%. Dlatego przede wszystkim te kraje powinny zmniejszyç, a nawet zlikwidowaç kwoty B. Gdyby wszystkim krajom cz¬onkowskim Unii Europejskiej zlikwidowano kwotæ B spowodowa¬oby to ograniczenie produkcji cukru o 2,67 mln ton, czyli prawie tyle, ile zak¬adajå plany reformy. W takim wypadku – jak szacuje Krajowy Zwiåzek Plantatorów Buraka Cukrowego (KZPBC) – zmniejszenie kwoty A nie powinno przekroczyç 1%. W wypadku wdro†enia reformy produkcja cukru w Polsce ulegnie zmniejszeniu w sezonie 2005/06 o ponad 128 tys. ton, a w sezonie 2008/09 o ponad 276 tys. ton do 1,405 mln ton. Oznacza to, †e nasza produkcja cukru nie by¬aby w stanie zaspokoiç krajowego zapotrzebowania na cukier i niezbædny by¬by jego import. cen cukru o 20% (do 506 euro za tonæ) w sezonie 2005/06 i 2006/07 i o 33% (do 421 euro za tonæ) w sezonie 2007/08. Jednocze∂nie minimalna cena skupu buraków cukrowych ma byç zmniejszona o 25% (do 32,8 euro za tonæ) w sezonie 2005/06 i 2006/07 oraz o 37% (do 27,4 euro za tonæ) w sezonie 2007/08. Straty plantatorów z tego powodu majå byç zrekompensowane przez dop¬aty bezpo∂rednie, ale tylko w 50-60%. 4. Interwencja publiczna ma zostaç zaståpiona systemem wsparcia zapasów prywatnych. Zwi´kszenie limitów izoglukozy Zwiækszenie limitów izoglukozy jest dla polskiej bran†y cukrowej niekorzystne, bo izoglukoza jest zamiennikiem cukru stosowanego w przemy∂le spo†ywczym. Tymczasem koszty tej produkcji w Unii Europejskiej w po¬owie lat 90. by¬y o po¬owæ mniejsze ni† produkcja cukru. Aby ograniczyç sprzeda† izoglukozy Unia stosowa¬a kwotowanie produkcji na bardzo niskim poziomie (4,5% kwoty A + B cukru). Badania Holenderskiego Instytutu Ekonomicznego potwierdzajå, †e przy braku ograniczeµ w handlu izoglukozå i inulinå ich udzia¬ na rynku wzrós¬by do 30%. Obni˝ka cen KZPBC odrzuca propozycjæ zniesienia ceny interwencyjnej cukru i wprowadzenia na jej miejsce ceny referencyjnej. Cena ta ma byç podstawå do ustalenia ceny buraków cukrowych, ale nie okre∂lono mechanizmów jej ustalania. Mo†e to prowadziç do przejmowania dochodów rolników przez innych uczestników rynku. KZPBC nie zgadza siæ tak†e na wykorzystanie prywatnego magazynowania jako narzædzia równowagi na rynku cukru. Jest to system niejasny i sprzyjajåcy powstawaniu korupcji. W konsekwencji mo†e przyczyniç si∑ do przej∑cia kontroli nad handlem cukrem przez kilka firm. Reforma spowoduje prawie dwukrotne zmniejszenie warto∂ci globalnej sprzedanych korzeni. Jak wyliczy¬ KZPBC, nasi rolnicy przy uwzglædnieniu dop¬at na poziomie proponowanym przez Uniæ Europejskå, stracå w pierwszym roku obowiåzywania nowych przepisów blisko 100 mln euro (bez dop¬at – 200 mln euro), a w sezonie 2008/09 – odpowiednio ponad 150 i 293 mln euro. Przenoszenie kwot O ile jest do przyjæcia mo†liwo∂ç przenoszenia kwot produkcyjnych cukru wewnåtrz kraju pomiædzy poszczególnymi producentami cukru, o tyle nie mo†na siæ zgodziç na to samo pomiædzy krajami. ˚atwo sobie wyobraziç, †e bogate koncerny cukrowe z krajów starej UE (15) wykupiå w Polsce limity i przenioså produkcjæ cukru do Francji i Niemiec. Oznacza¬oby to zanik uprawy buraków i produkcji cukru w Polsce. Tymczasem w cukrowniach pracuje ok. 15 tys. osób, a w ich otoczeniu kolejne 50 tys. Natomiast plantatorów jest ok. 80 tysi∑cy. KZPBC uwa†a, †e sprawiedliwa reforma unijnego rynku cukru powinna byç przeprowadzona, ale najwcze∂niej za 5 lat. Do tego czasu nale†y wyrównaç warunki przyståpienia do reformy krajom takim jak Polska, u¬atwiç szybkå modernizacjæ unowocze∂nienie bran†y, a krajom o wysokiej kwocie B nakazaç ich uporzådkowanie. ■ 1/05 KURIER 5 Prof. dr hab. Kazimierz Adamczewski Instytut Ochrony Ro∂lin w Poznaniu WG herbicyd do zwalczania chwastów jednoliÊciennych oraz niektórych dwuliÊciennych w zbo˝ach ozimych Z bo†a nale†å do najwa†niejszej grupy ro∂lin uprawnych i stanowiå podstawæ wy†ywienia ludzi. Zainteresowanie tymi ro∂linami uprawnymi w celu uzyskania maksymalnego plonu jest bardzo du†e. Uzyskanie wysokiego i jako∂ciowo dobrego plonu uzale†nione jest od wielu czynników. Jednym z wa†niejszych jest zabezpieczenie plantacji zbó† przed zachwaszczeniem. Dlatego te† wielu producentów ∂rodków ochrony ro∂lin jest zainteresowanych dostarczeniem dla uprawy zbó† nowych herbicydów, które by¬yby bardziej skuteczne, a zarazem bezpieczniejsze oraz stosunkowo mniej kosztowne. Ponadto ∂rodki te powinny charakteryzowaç siæ szerokim zakresem zwalczanych gatunków chwastów. Do nowej generacji ∂rodków chemicznych przeznaczonych do zwalczania chwastów nale†å sulfonylomoczniki. Wzrost chwastobójczego dzia¬ania herbicydów, a przez to ograniczenie ich zu†ycia, uzyskuje siæ tak†e poprzez stosowanie ich z adiuwantami. Nowym herbicydem, zarejestrowanym w roku 2002, jest Atlantis 04 WG firmy Bayer CropSciences, który sk¬ada siæ z dwóch substancji aktywnych, w swoim sk¬adzie zawiera 3 % mezosulfuronu metylosodowego i 0,6 % jodosulfuronu metylowego oraz jako sejfner 9 % mefenpyru dwumetylowego. Herbicyd Atlantis 04 WG nale†y do nowej generacji ∂rodków ochrony ro∂lin, ma wiele pozytywnych cech, je†eli chodzi o toksykologiæ i zachowanie siæ w ∂rodowisku. Bædzie wiæc móg¬ godnie zaståpiç herbicydy do tej pory powszechnie stosowane w zwalczaniu chwastów jednoli∂ciennych w zbo†ach ozimych takie, jak np. zawierajåce izoproturon. Atlantis 04 WG wykazuje dzia¬anie uk¬adowe, pobierany jest przez li∂cie, w mniejszym zakresie wnika do ro∂liny 6 KURIER 1/05 poprzez system korzeniowy. Nastæpnie jest przemieszczany w ro∂linie do tkanek merystematycznych powodujåc zahamowanie wzrostu i rozwoju ro∂lin. Herbicyd Atlantis 04 WG g¬ównie zwalcza miot¬æ zbo†owå. Zwalcza tak†e niektóre gatunki chwastów dwuli∂ciennych, jak: gwiazdnicæ pospolitå, rumiany i rumianki oraz chwasty z rodziny krzy†owych (gorczycæ, rzodkiew ∂wirzepæ, tobo¬ki, tasznik, stulichæ psiå i samosiewy rzepaku). Herbicyd ten przeznaczony jest to zwalczania chwastów w zbo†ach ozimych, jak: pszenica ozima, pszen†yto ozime i †yto. Atlantis 04 WG nale†y stosowaç jesieniå od fazy 3-4 li∂ci do koµca wegetacji ale jego g¬ówny termin stosowania to wiosna po rozpoczæciu wegetacji do poczåtku fazy strzelania w ΩdΩb¬o. Zalecana dawka wynosi od 0,15-0,25 kg/ha ¬åcznie z adiuwantami Actirob 842 EC, BioPower lub Olbras 88 EC w dawce od 0,5 do 1 l/ha. Ni†szå dawkæ adiuwanta mo†na stosowaç w warunkach du†ej wilgotno∂ci powietrza i wysokiej temperatury. Jak z powy†szego widaç zakres zalecanych dawek herbicydu Atlantis 04 WG jest bardzo du†y. Dlatego dawkæ nale†y dostosowaç do gatunków chwastów jakie wystæpuje na plantacji. Najni†szå stosuje siæ kiedy masowo wystæpuje miot¬a zbo†owa i gwiazdnica polna oraz gatunki chwastów z rodziny krzy†owych. Mo†na wówczas zastosowaç na hektar 0,15 kg Atlantisu 04 WG ¬åcznie z jednym z zalecanych adjuwantów w dawce 0,5-1 l/ha. W warunkach masowego wystæpowania jeszcze innych gatunków chwastów dwuli∂ciennych (np. rumiany i rumianki), dawkæ nale†y podwy†szyç do 0,2 kg/ha. Je†eli na plantacji zbó† ozimych wystæpujå do∂ç licznie gatunki (zaliczane do ∂rednio wra†liwych na herbicyd Atlantis), takie jak: mak polny, mlecz 2 306 SE w dawce 0,4-0,6 l/ha lub Granstar® 75 WG 20-25 g/ha. Nie wolno zapomnieç, †e stosujåc Atlantis ¬åcznie z innymi herbicydami, nale†y równie† dodaç adjuwant. Wy†sze z zalecanych dawek herbicydów stosowanych w mieszance z ∂rodkiem Atlantis 04 WG nale†y u†yç w warunkach wiækszego nasilenia wystæpowania chwastów lub gdy så one bardziej posuniæte w rozwoju. Substancje aktywne herbicydu Atlantis 04 WG w wyniku degradacji mikrobiologicznej szybko rozk¬adajå siæ w glebie nie stwarzajåc zagro†enia dla ro∂lin uprawianych nastæpczo. W przypadku konieczno∂ci likwidacji plantacji opryskanej jesieniå, po wykonaniu orki na g¬æboko∂ç 25 cm, mo†na uprawiaç zbo†a jare, groch, kukurydzæ i lucernæ. Z herbicydem Atlantis 04 WG w Instytucie Ochrony Ro∂lin w Poznaniu w latach 2000-2003 przeprowadzono ponad 20 ∂cis¬ych do∂wiadczeµ polowych oraz wdro†eniowych. Do∂wiadczenia polowe wykonano w Zak¬adzie Do∂wiadczalnym w Winnej Górze oraz w Terenowych Stacjach Do∂wiadczalnych IOR w Bia¬ymstoku, Trzebnicy i Toruniu w uprawie pszenicy ozimej, pszen†ycie ozimym i †ycie ozimym. Uzyskane z do∂wiadczeµ wyniki potwierdzi¬y du†å przydatno∂ç tego herbicydu do zwalczania miot¬y zbo†owej oraz niektórych gatunków chwastów dwuli∂ciennych. By¬y one tak†e podstawå rejestracji tego herbicydu w Polsce. Atlantis 04 WG jest doskona¬ym partnerem do mieszania w zbiorniku opryskiwacza z wieloma ∂rodkami stosowanymi w ochronie zbó†. ˚atwe jest wiæc dostosowanie odpowiedniej mieszaniny herbicydowej do zachwaszczenia wystæpujåcego na danym polu. Herbicyd potwierdzi¬ te† dobrå skuteczno∂ç w praktyce wiosnå 2003 roku, w pierwszym roku obecno∂ci na naszym rynku. ■ Tab. Skuteczno∂ç zwalczania Atlantis 04 WG w mieszankach zbiornikowych z herbicydami na chwasty dwuli∂cienne. Pszenica ozima, IOR Winna Góra 2003 Obiekty Dawka miot¬a zbo†owa przytulia czepna fio¬ek polny przetaczniki maruna gwiazdnica komosa bezwonna pospolita bia∆a 100 100 100 100 100 100 100 26,6 11 96 100 93 94 91 25,3 100 100 100 100 100 100 19 56 100 100 100 100 100 17,1 89 100 98 99 98 99 l,kg/ha Kontrola [szt/m2] Atlantis 04 WG Atlantis 04 WG + Sekator 6,25 WG + BioPower 280 SL Atlantis 04 WG + Grodyl 75 WG + BioPower 280 SL Atlantis 04 WG + Mustang 306 SE + BioPower 280 SL Atlantis 04 WG + Granstar 75 WG + BioPower 280 SL Atlantis 04 WG + Factor 365 SE + BioPower 280 SL 0,15 0,15+0,2+0,5 0,15+20g+0,5 0,15+0,6+0,5 0,15+25g+0,5 0,15+1,0+0,5 15,5 100 100 100 100 100 100 13,3 100 100 100 100 100 100 Termin zabiegu: wiosnå po wschodach chwastów , w pe¬ni krzewienia pszenicy Data oceny: miot¬a zbo†owa- 03.07.03; chwasty dwuli∂cienne- 12.06.03 Wp∆yw herbicydu Atlantis na plon. Pszenica ozima, IOR Winna Góra 2003 Lp. Obiekt Dawka 1 2 3 4 5 6 7 8 Kontrola (Untreated ) Atlantis 04 WG Atlantis 04 WG + Sekator 6,25 WG + BioPower 280 SL Atlantis 04 WG + Grodyl 75 WG + BioPower 280 SL Atlantis 04 WG + Mustang 306 SE + BioPower 280 SL Atlantis 04 WG + Granstar 75 WG + BioPower 280 SL Atlantis 04 WG + Factor 365 SE + BioPower 280 SL Arelon Dyspersyjny 500 SC + Mustang 306 SE [l,kg/ha-1] – 0,15 0,15+0,2+0,5 0,15+20g+0,5 0,15+0,6+0,5 0,15+25g+0,5 0,15+1,0+0,5 2,0+0,4 Termin zabiegu – T1 T1 T1 T1 T1 T1 T1 MTN [g] 33,1 33,0 33,6 33,5 32,7 34,0 32,9 33,3 Liczba ziaren w k¬osie 43,9 45,9 46,9 45,7 44,4 46,5 47,9 48,0 Plon [t/ha] 6,11 7,35 7,13 7,20 6,94 6,87 7,08 7,13 Termin zabiegu T1 Wiosnå po wschodach chwastów, w pe¬ni krzewienia pszenicy; chwasty – BBCH 10 – 12, pszenica ozima BBCH – 25 ® - zastrze†ony znak towarowy firmy Bayer ®1 - zastrze†ony znak towarowy firmy Dow Agro Sciences ®2 - zastrze†ony znak towarowy firmy Du Pont de Nemours 1/05 KURIER 7 Herbicydy wiosenne polny, niezapominajka polna, fio¬ek polny, lub przetaczniki, wówczas nale†y podnie∂ç dawkæ stosujåc Atlantis 04 WG w ilo∂ci 0,25 kg/ha + adjuwant w dawce 0,5-1,0 l/ha. Z chwastów jednoli∂ciennych powszechnie wystæpujåcym gatunkiem w zbo†ach ozimych jest miot¬a zbo†owa. Zachwaszcza ona ponad 80% powierzchni uprawianych w Polsce zbó†. Je†eli na plantacjach zbó† ozimych dodatkowo wystæpuje wiele innych gatunków chwastów dwuli∂ciennych, których Atlantis 04 WG nie zwalcza, a które stanowiå problem, np. przytulia czepna, wówczas istnieje mo†liwo∂ç ¬åcznego jego zastosowania z innymi herbicydami. Zabieg opryskiwania wykonuje siæ na wiosnæ po ruszeniu wegetacji zbó† ozimych. Wówczas Atlantis 04 WG stosuje siæ w dawce 0,15-0,2 kg/ha ¬åcznie z takimi herbicydami, jak: Grodyl® 75 WG w dawce 20-40 g/ha lub Sekator® 6,25 WG 1 w dawce 0,2-0,3 kg/ha albo Mustang® Dr Tadeusz Gruczek IHAR Oddzia¬ Jadwisin Zastosowanie Herbicydu SENCOR® 70 WG i PLATEEN® 41,5 WG w piel´gnowaniu ziemniaka Z iemniak obok buraka i kukurydzy jest bardzo silnie zagro†ony przez chwasty. Wynika to z powolnego poczåtkowego tempa rozwoju ro∂liny. Okres od posadzenia do wschodów, a nastæpnie do zwarcia rzædów (45-60 dni) jest wyjåtkowo d¬ugi. W tym czasie brak jest konkurencji ze strony ro∂liny uprawnej, co stwarza doskona¬e warunki do nieograniczonego rozwoju chwastów. Celem zabiegów pielægnowania w ziemniaku jest przede wszystkim zniszczenie rozwijajåcych siæ chwastów, optymalizacja w¬a∂ciwo∂ci fizycznych gleby oraz prawid¬owe uformowanie redliny zapewniajåce nieograniczony rozwój stolonów. Wybór systemu w ziemniakach zwalczania chwastów w ziemniaka powinien uwzglædniaç: mo†liwo∂ci organizacyjne gospodarstwa, zapewniajåce terminowe wykonanie zabiegów, zagro†enie poszczególnymi gatunkami chwastów wystæpujåcych na danym polu, stosunku cen ∂rodków chemicznych do 8 KURIER 1/05 cen paliw, przebiegu pogody, która decyduje o skuteczno∂ci zastosowanych metod pielægnowania. W intensywnej produkcji ziemniaka, która przybiera coraz wiæksze rozmiary, chwasty zwalczane så wy¬åcznie za pomocå herbicydów, a zabiegi mechaniczne ograniczone så do uformowania redliny przed zastosowaniem ∂rodka chemicznego. Podstawowe zalety tego systemu to: eliminacja terminowych zabiegów mechanicznych, które czæsto nie mogå byç wykonane z powodów organizacyjnych i niesprzyjajåcej pogody (nadmierne opady), du†e mo†liwo∂ci doboru herbicydów do wystæpujåcych gatunków chwastów i terminu ich stosowania, wysoka skuteczno∂ç zniszczenia chwastów i ¬atwo∂ç ich stosowania, obni†enie nak¬adów pracy i energii, polepszenie cech jako∂ci bulw. Stosujåc walkæ chemicznå z chwastami, nale†y pamiætaç, †e †aden z dostæpnych herbicydów nie niszczy wszystkich gatunków Herbicydu chwastów i czæsto wystæpuje potrzeba u†ycia dwóch, a nawet trzech herbicydów. W takich przypadkach szczególnie swe zalety wykazujå preparaty Sencor 70 WG i Plateen 41,5 WG. Sencor 70 WG, którego substancjå biologicznie czynnå jest metrybuzyna w latach 1999-2004 by¬ herbicydem najpowszechniej stosowanym w produkcji ziemniaka. Zaletå tego preparatu jest jego szerokie spektrum dzia¬ania na wiele pospolitych gatunków chwastów – g¬ównie dwuli∂ciennych. 22 gatunki chwastów wykazujå du†å wra†liwo∂ç, a kolejne 10 gatunków ∂redniå wra†liwo∂ç. Jako jeden z nielicznych preparatów mo†e byç stosowany zarówno przed wschodami ziemniaka, jak i po. Herbicyd ten stosowany po wschodach mo†e powodowaç u niektórych odmian negatywnå reakcjæ ro∂lin ziemniaka na metrybuzynæ. Skala uszkodzeµ ro∂liny uprawnej bardzo czæsto jest niewielka i nie powoduje spadków plonu. Obecny od kilku lat na rynku preparat Plateen 41,5 WG jest mieszaninå dwóch substancji aktywnych metrybuzyny (17,5%) i flufenacetu (24%). Plateen 41,5 WG zwalcza zarówno chwasty dwuli∂cienne jak i jednoli∂cienne jednoroczne, takie jak chwastnica jednostronna, w¬o∂nice, owies g¬uchy i palusznik krwawy. Znajduje on zastosowanie szczególnie na l†ejszych glebach w latach o ciep¬ej wio∂nie, gdzie zagro†enie chwastnicå jednostronnå wzrasta w ostatnich latach bardzo wyraΩnie. Przydatno∂ç kilku podstawowych herbicydów stosowanych w pielægnowaniu ziemniaka badano w Zak¬adzie Agronomii Ziemniaka w Jadwisinie, w latach 1997-1999. Warunki klimatyczno-glebowe Jadwisina sprawiajå, †e od kilkunastu lat podstawowym gatunkiem zagra†ajåcym plantacjom ziemniaka jest chwastnica jednostronna. Warunki te wymagajå umiejætnego stosowania preparatu Sencor 70 WG lub zastosowania drugiego herbicydu na chwasty jednoli∂cienne jednoroczne 1 (np. graminicydu Gallant Plus® 104 EC) lub u†ycia herbicydu stwarzajåcego mo†liwo∂ç zniszczenia chwastów jednoli∂ciennych i dwuli∂ciennych np. Plateen 41,5 WG. Ró†ne warianty terminu stosowania herbicydu Sencor 70 WG oraz stosowanie preparatu w dawkach dzielonych daje szerokie mo†liwo∂ci zniszczenia chwastów. Skuteczno∂ç zniszczenia chwastów wynosi¬a w latach badaµ 94,5 – 96,3% (tab. 1). Efektywno∂ç Sencoru 70 WG uwidoczni¬a siæ równie† w zwy†kach plonu ogólnego i handlowego. Pewne ograniczenia w stosowaniu Sencoru 70 WG po wschodach wynikajå niekiedy z negatywnej reakcji niektórych odmian ziemniaka na metrybuzynæ. Reakcja ta mo†e przebiegaç z ró†nym nasileniem, zale†nie od przebiegu temperatury i opadów w latach obserwacji. Czynniki te mogå powodowaç, †e w jednym roku reakcja mo†e byç widoczna, w innym natomiast ta sama odmiana mo†e nie wykazywaç reakcji. W latach 1995–2002 w 2-3 cyklach badaµ przebadano 68 wchodzåcych do rejestru odmian. W∂ród nich 13% nie wykaza¬o †adnej wra†liwo∂ci, 80% ma¬å wra†liwo∂ç lub brak wra†liwo∂ci, a tylko 7% odmian wykaza¬o wiækszå wra†liwo∂ç, gdzie mo†na siæ spodziewaç znaczåcych spadków plonów. Badania te wykaza¬y, †e wra†liwo∂ç odmian na metrybuzynæ zale†y g¬ównie od ∂redniej dobowej temperatury powietrza i sumy opadów w maju i czerwcu. Niska temperatura i opady zwiækszajå wra†liwo∂ç ro∂lin ziemniaka na uszkodzenia. Du†e mo†liwo∂ci wykorzystania Sencoru 70 WG w warunkach wystæpowania chwastnicy jednostronnej stwarza tak†e modyfikacja dotychczasowych zaleceµ dotyczåcych terminów i dawek. Na przyk¬ad podzia¬ dawki Sencoru 70 WG, stosowanego po wschodach ziemniaków, i zastosowanie ka†dej dawki w poczåtkowej fazie rozwoju chwastnicy jednostronnej (faza 0-2 li∂ci) stwarza mo†liwo∂ç zniszczenia do 80% tego gatunku. Zachowujåc w¬a∂ciwy termin stosowania herbicydu, w optymalnych warunkach dzia¬ania jego (wilgotno∂ç) czy przy ni†szym nasileniu wystæpowania chwastu, wydaje siæ mo†liwe ca¬kowite zrezygnowanie z dodatkowych herbicydów stosowanych na chwasty jednoli∂cienne jednoroczne. Podstawowym warunkiem jest tu dostosowanie terminu u†ycia Sencoru 70 WG do fazy rozwojowej chwastu. Prowadzona w latach 2000–2002 ocena przydatno∂ci herbicydu Plateen 41,5 WG w pielægnowaniu ziemniaka w warunkach nasilonego wystæpowania chwastnicy jednostronnej (80%) przy potencjalnie wysokim zachwaszczeniu potwierdzi¬a wysokå przydatno∂ç tego herbicydu. Skuteczno∂ç zniszczenia zachwaszczenia by¬a tu porównywalna do innych herbicydów, po których stosowano graminicyd na wschodzåcå chwastnicæ. Plon handlowy dla obiektu, gdzie stosowano Plateen 41,5 WG, przewy†sza o 1 t/ha ∂redni plon uzyskany dla innych herbicydów, co daje wy†szy wskaΩnik op¬acalno∂ci (tab. 2). Oba preparaty zarówno Sencor 70 WG, jak i Plateen 41,5 WG w badaniach Zak¬adu Agronomii Ziemniaka potwierdzi¬y swå wysokå przydatno∂ç w warunkach bardzo wysokiej presji zachwaszczenia spowodowanej wystæpowaniem chwastnicy jednostronnej. ■ Efektywno∂ç zabiegów pielægnowania ziemniaka z zastosowaniem Sencoru 70 WG. Jadwisin 1997-1999 r. 1. 3 zab. mechaniczne przed wsch. ziemniaka Sencor 0,5 kg/ha przed wsch. ziemniaka 2. 3 zab. mechaniczne przed wsch. ziemniaka Sencor 0,3 kg/ha po wsch. ziemniaka 3. 3 zab. mechaniczne przed wsch. ziemniaka Sencor 0,3 kg/ha przed wsch. ziemniaka + 0,2 kg/ha po wsch. ziemniaka 4. 8 zab. mechanicznych (4 przed wsch. ziemniaka + 4 po wsch. ziemniaka) 5. Kontrola Po wschodach chwastnicy jednostronnej graminicyd Badane obiekty Skuteczno∂ç zniszczenia chwastów przed zbiorem ziemniaka (%) chwasty ogó¬em jednoli∂cienne Plon ogólny bulw (t/ha) Udzia¬ bulw > 4 cm (%) Plon handlowy (t/ha) Udzia¬ plonu handlowego w plonie ogólnym (%) 94,5 84 27,7 70,9 17,6 63,5 94,5 82 26,3 70,6 16,5 62,7 96,3 85,6 25,8 69,8 16,2 62,8 72,6 63,5 20,7 56,5 9,8 47,3 – – 11,4 35,4 3,8 33,3 Efektywno∂ç zabiegów pielægnowania ziemniaka za pomocå herbicydu Plateen 41,5 WG w warunkach nasilonego wystæpowania chwastnicy jednostronnej. Jadwisin 2000-2002 r. Badane obiekty 1. Kontrola 2. Pielægnacja mechaniczna 3. Herbicydy na chwasty dwuli∂cienne (Sencor, Sencor + Command, Sencor + Basagran) + graminicyd 4. Plateen 41,5 WG Skuteczno∂ç zniszczenia chwastów przed zbiorem (%) – 76,6 Plon ogólny (t/ha) 16,8 27,5 Udzia¬ bulw o ∂rednicy > 4 cm (%) 65,6 78,5 Plon handlowy (t/ha) 9 12,7 WskaΩnik op¬acalno∂ci – 6,2 92,4 92,2 34,7 35,2 81,3 83,6 17,5 18,5 9,7 10,4 ®1 - zastrze†ony znak towarowy firmy Dow Agro Sciences 1/05 KURIER 9 Dr Dorota Ciarka Katedra Sadownictwa i Przyrodniczych Podstaw Ogrodnictwa Wydzia¬ Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu, SGGW Rola allelopatii w ekosystemach rolniczych 10 KURIER 1/05 W alkæ z chwastami nale†y jednak prowadziç w sposób nie niszczåcy ekosystemu jako ca¬o∂ci. Takie te† så za¬o†enia integrowanej ochrony ro∂lin – kierunku, którego celem nadrzædnym jest ochrona upraw z maksymalnym wykorzystaniem wszystkich metod i ∂rodków, w∂ród których na uwagæ zas¬uguje zjawisko allelopatii. Allelopatia to wspó¬dzia¬anie wystæpujåce pomiædzy ro∂linami, w¬åczajåc mikroorganizmy, dokonujåce siæ poprzez wydzielanie przez ro∂liny – donory biologicznie aktywnych zwiåzków chemicznych, wp¬ywajåcych zarówno dodatnio jak i ujemnie na wzrost i rozwój ro∂lin – akceptorów. Zwiåzki allelopatyczne så w wiækszo∂ci wtórnymi metabolitami przemiany materii, a ich funkcja w komórce nie zosta¬a jeszcze w pe¬ni wyja∂niona. Allelo zwiåzki så wydzielane do ∂rodowiska przez ro∂liny †ywe oraz uwalniane zostajå z obumar¬ych tkanek ro∂linnych. Podstawowymi drogami emisji substancji allelopatycznych przez ro∂liny – donory så: wydzielanie korzeniowe, wymywanie zwiåzków przez wodæ, emisja substancji lotnych oraz destrukcja tkanek w trakcie rozk¬adu materia¬u ro∂linnego. Allelozwiåzki wystæpujå zarówno w organach wegetatywnych, jak i generatywnych ro∂liny. Jednak najbogatszym Ωród¬em zwiåzków allelopatycznych så li∂cie, w których wystæpujå one w najwiækszych ilo∂ciach i w najszerszym spektrum jako∂ciowym. Znacznie ni†szy potencja¬ allelopatyczny wykazujå korzenie oraz ¬odygi. Na ich zawarto∂ç w ro∂linie majå wp¬yw czynniki zewnætrzne takie jak: susza, wysoka temperatura, radiacja UV, stres zimna, niedobór sk¬adników mineralnych w pod¬o†u, pora†enie przez choroby i szkodniki, a tak†e wzajemna konkurencja miædzy ro∂linami czy ró†nego rodzaju uszkodzenia mechaniczne. Istotny wp¬yw ma wiek ro∂liny oraz jej pochodzenie. Wykazano, †e w znacznie wiækszych ilo∂ciach uwalniajå siæ one z ro∂lin m¬odych ni† dojrza¬ych i starzejåcych. Zwiåzki allelopatyczne, które så wydzielane do ∂rodowiska przez ro∂liny – donory w drodze do ro∂lin – akceptorów podlegajå ró†nym przemianom. Czæ∂ç z nich mo†e ulec sta¬ej lub okresowej adsorpcji przez koloidy glebowe, w tym tak†e przez substancje humusowe. Dlatego im wiæcej gleba zawiera materii organicznej tym mniejszå wykazuje toksyczno∂ç allelopatycznå. Ju† w I wieku naszej ery, rzymski filozof Pliniusz zauwa†y∆, †e orzech w∆oski t∆umi wzrost innych ro∂lin w swym najbli†szym otoczeniu. Natomiast na glebach s¬abych ujawnia siæ ona znacznie silniej. Czæ∂ç z tych zwiåzków jest równie† poddawana degradacji mikrobiologicznej. Te z nich, które nie uleg¬y ani sorpcji, ani degradacji, pozostajå w roztworze glebowym i mogå byç pobrane przez ro∂liny. Wiedza o zjawisku allelopatii by¬a gromadzona przez wieki do∂wiadczeµ. Rolnik wiedzia¬ od dawna, †e jedne ro∂liny ‘lubiå siæ’ i dobrze rosnå razem, inne za∂ wprost przeciwnie. Z tych obserwacji wynika¬y zasady zmianowania ro∂lin. I chocia† by¬y one trafne, do niedawna nie potrafiono racjonalnie wyja∂niç, dlaczego na przyk¬ad pszenica po jæczmieniu albo mak po ziemniakach bædzie ni†szy, s¬abiej zakwitnie, da mniejszy plon. Ani dlaczego w ¬anie pszenicy najczæ∂ciej widoczne så maki, chabry, za∂ w rzepaku rumianki i maruny. Obecnie, zgodnie siæ uwa†a, †e allelopatia jest jednym z podstawowych procesów ekologicznych, powszechnie wystæpujåcym zarówno w ekosystemach naturalnych, jak i zagospodarowanych, w których tak bardzo liczy siæ czynnik chemiczny. Allelopatia t¬umaczy interakcje pomiædzy organizmami w ∂rodowisku, pozwala na wyja∂nienie przyczyn takich Jab∆onie wysy∆ajå do gleby za po∂rednictwem korzeni substancje zapobiegajåce kie∆kowaniu ich nasion w pobli†u stanowisk zajætych ju† przez drzewa. 1/05 KURIER 11 Polityka NowoÊcirolna Uzyskanie wysokiego i warto∂ciowego plonu uwarunkowane jest miædzy innymi ochronå ro∂lin przed chwastami, które w ró†ny sposób ograniczajå ich prawid¬owy wzrost i rozwój zjawisk jak sukcesja, dominacja, zmæczenie gleb oraz zmiany ich produktywno∂ci, wskazuje na mo†liwo∂ci zastosowania substancji pochodzenia ro∂linnego do walki z chwastami, które mog¬yby stanowiç wzorce do syntezy nowych generacji herbicydów bezpiecznych dla ∂rodowiska. Nale†y jednak pamiætaç, †e u†ycie wyizolowanego zwiåzku jako naturalnego pestycydu mo†e okazaç siæ zbyt kosztowne. Jednym z rozwiåzaµ mo†e byç synteza identycznych zwiåzków w warunkach laboratoryjnych, a nastæpnie jego produkcja na masowå skalæ. Innym sposobem mo†e byç stworzenie wielu analogów strukturalnych danego zwiåzku, które czæsto wielokrotnie przewy†szajå aktywno∂ciå fitotoksycznå formæ wyj∂ciowå. Jednym z kierunków badaµ nad allelopatiå jest poszukiwanie nowych ro∂lin – donorów substancji allelopatycznych. Okre∂lenie potencja¬u allelopatycznego ró†nych gatunków ro∂lin i ich allelopatycznych wspó¬zale†no∂ci mo†e zostaç wykorzystane do ochrony ro∂lin uprawnych przed chwastami. Jednå z dróg tego sposobu regulacji zachwaszczenia jest zastosowanie ro∂lin nieuprawnych, wykazujåcych potencja¬ allelopatyczny w stosunku do chwastów, a jednocze∂nie nieszkodliwych dla ro∂lin uprawnych. Przyk¬adem takich ro∂lin så niektóre gatunki, nale†åce do rodziny motylkowych (np. wyki), jak i te† zaliczane do rodziny kapustnych gorczyca sarepska i gorczyca czarna. Ro∂liny te zastosowane jako nawóz zielony, nie tylko polepszajå †yzno∂ç gleby, ale skutecznie wypierajå wiele gatunków chwastów, dziæki czemu, mogå mieç szerokie zastosowanie jako ro∂liny poplonowe pod uprawy ro∂lin zbo†owych. W Polsce zarówno gorczyca sarepska, jak i czarna så czæsto stosowane w uprawach ogrodniczych do walki z chwastami. Innym sposobem ograniczenia zachwaszczenia jest wykorzystanie potencja¬u allelopatycznego ro∂lin uprawnych. ˝yto, niektóre odmiany jæczmienia, owsa, pszenicy oraz gryka, s¬onecznik czy ogórek skutecznie hamujå wzrost wielu gatunków chwastów. Przyk¬adem mogå byç wydzieliny korzeniowe ro∂lin zbo†owych, które silnie hamujå kie¬kowanie sporka polnego, ostro†enia polnego, maruny bezwonnej czy krwawnika pospolitego. W Polsce najlepszym „lekarstwem” na perz w¬a∂ciwy by¬a i jest gryka, której zwiåzki allelopatyczne skutecznie ograniczajå wzrost i rozwój tego najpopularniejszego i jednego z najgroΩniejszych ze wzglædu na biologiæ wzrostu i rozwoju chwastu naszych upraw. Allelo zwiåzki wystæpujåce w nasionach buraka uprawnego wykazujå inhibicyjny wp¬yw na kie¬kowanie kåkolu polnego, rumianu polnego czy maruny bezwonnej. Nale†y przypuszczaç, †e ju† wkrótce ro∂liny uprawne przed wpisaniem do rejestru odmian oprócz takich cech jak wielko∂ç i jako∂ç plonu, odporno∂ç na patogeny i szkodniki, bædå musia¬y mieç okre∂lonå zdolno∂ç do hamowania wzrostu chwastów. Prawdopodobnie wysoki potencja¬ Je∂li soja i kukurydza rosnå razem na jednym stanowisku uprawowym, to mi™dzy ich ro∂linami pojawia siæ mniej chwastów, ni† w monokulturowej uprawie kukurydzy. Za ten stan rzeczy odpowiadajå dwie substancje wydzielane przez stråki soi. 12 KURIER 1/05 allelopatyczny bædzie uzyskiwany metodå hodowli tradycyjnej przez krzy†owanie z dzikimi, blisko spokrewnionymi gatunkami lub drogå in†ynierii genetycznej, z zastosowaniem równie† fuzji protoplastów. Kontrola zachwaszczenia mo†e byç tak†e prowadzona metodå ∂ció¬kowania (mulczowania), czyli przykrywania gleby pozostawionymi resztkami po†niwnymi lub te† celowo zgromadzonå maså ro∂linnå o wysokim potencjale allelopatycznym. Na podkre∂lenie zas¬uguje fakt, †e metoda ta prze†ywa obecnie renesans i w po¬åczeniu ze zredukowanym systemem uprawy roli jest w ostatnich latach coraz szerzej stosowana w krajach rozwiniætych i w Stanach Zjednoczonych. Innym sposobem wykorzystania zjawiska allelopatii do zwalczania chwastów w ¬anie ro∂lin uprawnych jest odpowiednia zmiana terminu siewu ro∂lin, których substancje allelopatyczne wp¬ynæ¬yby hamujåco na kie¬kowanie i wzrost i rozwój. Stwierdzono na przyk¬ad, †e przyspieszenie termin siewu zbó† ozimych o 2-3 tygodnie znacznie zahamowa¬o kie¬kowanie i wzrost przytuli czepnej i rumianku pospolitego. Nie wiadomo, jakie jeszcze odkrycia i ich praktyczne zastosowanie czekajå w najbli†szej przysz¬o∂ci naukæ o allelopatii. Pewne jest natomiast, †e dziedzina ta bædzie w najbli†szym czasie prze†ywa¬a burzliwy rozwój, gdy† ró†ne uwarunkowania, w tym ekonomiczne i ekologiczne, wymuszå zaostrzenie rygorów w praktyce zwalczania chwastów. ■ NowoÊci J´czmieƒ browarny – po pierwsze jakoÊç Jæczmieµ browarny jest ro∂linå zbo†owå o specyficznych wymaganiach dotyczåcych agrotechniki. W arunkiem op¬acalno∂ci jego uprawy jest uzyskanie nie tylko wysokiego plonu ziarna, ale te† ∂ci∂le okre∂lonych parametrów jako∂ciowych, bez których nie ma mowy o kwalifikacji jako surowiec browarniczy. Jæczmieµ browarny jest wymagajåcy w stosunku do przedplonu, nie zaleca siæ jego uprawy po motylkowych, ryzykowna jest uprawa po burakach (szczególnie na oborniku) – je∂li zosta¬y przyorane li∂cie, mo†e doj∂ç do pogorszenia jako∂ci ziarna. Czæ∂ç przyoranych li∂ci i obornika w procesie mineralizacji w glebie bædzie stanowiç trudne do oszacowania Ωród¬o azotu. Utrudnia to precyzyjne ustalenie dawki nawozu, a tym samym stwarza ryzyko, †e przy zbyt du†ej ilo∂ci dostæpnego N ziarno bædzie zawiera¬o zbyt du†o bia¬ka. Podobnie jest z uprawå po innych okopowych na oborniku. Z powodu ryzyka pora†enia chorobami nie zaleca siæ uprawy jæczmienia po zbo†ach. W praktyce mo†na ten negatywny wp¬yw zmniejszyç, stosujåc poplony na przyoranie (np. gorczycæ). Czæstym przedplonem jest te† kukurydza lub owies. Ze zbó† jarych jæczmieµ browarny nie ma najwiækszych potrzeb wodnych np. owies potrzebuje ∂rednio ok. 1/3 wiæcej wody. Krótki okres wegetacji uwra†liwia jæczmieµ browarny na ilo∂ç opadów i ich rozk¬ad. Woda jest szczególnie istotna w tzw. fazach krytycznych, przypadajåcych u jæczmienia na okres od krzewienia do k¬oszenia i na okres nalewania ziarna. Dla jæczmienia browarnego wiosenne susze oznaczajå nie tylko spadek plonu ziarna, ale te† gorszå jego jako∂ç. Mo†e wzrosnåç nadmiernie zawarto∂ç bia¬ka, dlatego nie zaleca siæ uprawy jæczmienia browarnego na glebach lekkich, gdzie istnieje najwiæksze ryzyko suszy. Zapobiegaç temu mo†e nawadnianie – jednak nie zawsze takie rozwiåzanie jest mo†liwe i op¬acalne. 1/05 KURIER 13 Nale†y pamiætaç, †e nadmiar opadów wczesnå wiosnå pogarsza wschody, a w póΩniejszym okresie zwiæksza ryzyko wylegania. Je†eli intensywne opady wyståpiå po d¬u†szym okresie suszy, mo†e doj∂ç do wtórnego krzewienia, co pogarsza jako∂ç i wype¬nienie ziarna (MTZ). Jæczmieµ browarny ma krótki okres wegetacji – przeciætnie 110-130 dni, wiæc jest obarczony wy†szym ryzykiem uprawy ni† ro∂liny ozime. OpóΩniony siew, z przyczyn pogodowych lub technicznych, mo†e skróciç ten okres nawet o 10-20 dni. Ro∂liny wysiane na poczåtku lub w po¬owie kwietnia så bardziej nara†one na dzia¬anie suszy. Na ¬agodzenie skutków anomalii pogodowych mo†e zabraknåç czasu, gdy† ro∂lina 14 KURIER 1/05 wejdzie w kolejne fazy rozwojowe. Starsza literatura podaje, †e jæczmieµ ze zbó† jarych jest najbardziej tolerancyjny na termin siewu. To prawda, ale nie browarny, który na opóΩnienie siewu reaguje nie tylko spadkiem plonu, ale te† wiækszå zawarto∂ciå bia¬ka a tego nale†y bezwarunkowo unikaç. Dlatego jæczmieµ browarny nale†y siaç jak najwcze∂niej. Ale uwaga! Nie wolno „przedobrzyç”, gdy† jest on wra†liwy na warunki siewu i Ωle reaguje na nieprzygotowane pod¬o†e (zbyt du†a wilgotno∂ç i nieodpowiednia struktura gleby). Dlatego przy doprawianiu przedsiewnym gleby trzeba siæ wykazaç du†å staranno∂ciå. Siew zdrowych i prawid¬owo zaprawionych nasion odmian browarnych na przygotowane pod¬o†e zapewnia dobre polowe wschody oraz wyrównanie ¬anu. Wschody oprócz normy wysiewu i nawo†enia azotowego majå wp¬yw na ilo∂ç k¬osów, a wiæc na takie parametry jak: liczb™ ziarniaków w k¬osie i MTZ, wyrównanie ziarna, zawarto∂ç bia¬ka, odporno∂ç na wyleganie i zagro†enie chorobami grzybowymi. Ilo∂ç wysiewu zale†y od: stanowiska (wilgotno∂ç, zasobno∂ç, struktura gleby itp.), planowanego plonu i jego struktury (ilo∂ci k¬osów, ziarniaków w k¬osie i MTZ). Za optymalnå obsadæ k¬osów (nie myliç z ilo∂ciå ro∂lin – jæczmieµ siæ krzewi), mo†na uznaç 600 do 750 na metrze NowoÊci kwadratowym, zale†nie od jako∂ci stanowiska (im lepsze, tym wiæcej). Poniewa† z jednego ziarniaka mo†e powstaç (zale†nie od terminu siewu) ∂rednio ok. 2 do 3 ΩdΩbe¬ (k¬osów) – nazywamy to te† wspó¬czynnikiem krzewienia produktywnego (wy†sze warto∂ci przyjmujemy przy wczesnym siewie i na lepszych stanowiskach). Polowa zdolno∂ç wschodów w granicach normy to min. 80–85%. Na tej podstawie mo†na ustaliç ilo∂ç wysiewu – przyk¬ad: stanowisko b. dobre: liczba k¬osów 700, siew lekko opóΩniony: wspó¬czynnik krzewienia ok. 2,5, obliczenia: 700 / 2,5 = 280 czyli na metrze kwadratowym pola powinno byç ok. 280 ro∂lin, zak¬adamy ∂rednie warunki wschodów: polowa zdolno∂ç wschodów w granicach 85 %, wzór: po†ådana liczba ro∂lin x masa 1000 ziarniaków / polowa zdolno∂ç wschodów = konieczna ilo∂ç wysiewu obliczenia: 280 ro∂lin x 45 g MTZ / 85% polowej zdolno∂ç wschodów = 148 kg (nale†y wysiaç takå ilo∂ç ziarna jæczmienia browarnego – oczywi∂cie w podanych wy†ej warunkach). Jæczmieµ browarny wymaga szczególnej dba¬o∂ci o odczyn gleby. Powinien byç on uregulowany przed siewem nasion, a wapnowanie mo†na po¬åczyç z uzupe¬nieniem glebowych zasobów magnezu (nawóz wapniowo–magnezowy). Uprawa przy niskim pH (poni†ej 5,5) mo†e siæ okazaç nieop¬acalna ze wzglædu na du†å wra†liwo∂ç ro∂liny na odczyn. Oprócz pH wa†na jest te† zasobno∂ç gleby. Dobre zaopatrzenie w P, K, Mg i inne sk¬adniki pokarmowe warunkuje uzyskanie nie tylko wysokiego plonu, ale te† jest niezmiernie wa†ne dla jego jako∂ci. W celu pokrycia zapotrzebowania na fosfor (wa†ny miædzy innymi do prawid¬owego wykszta¬cenia ziarniaka) i potas (warunkuje lepszå odporno∂ç na suszæ) nale†y nie tylko dostarczyç sk¬adniki pokarmowe ro∂linie, ale te† ewentualnie uzupe¬niç zapasy glebowe. Przy ∂redniej zasobno∂ci gleby jæczmieµ plonujåcy na poziomie 5 ton ziarna z ha wymaga nawo†enia: 55-65 kg fosforu (w przeliczeniu na P2O5) i 85-95 kg potasu (w przeliczeniu na K2O). Nawo†enie powinno byç wykonane jesieniå, wzglædnie mo†liwie jak najwcze∂niej wiosnå – nawozy powinno siæ wymieszaç z glebå (ze wzglædu na fosfor). Nawo†enie magnezem wykonujemy przy okazji wapnowanie, stosujåc nawozy wapniowo-magnezowe. Zalecane jest te† przynajmniej jednorazowe dokarmianie dolistne siarczanem magnezu (w poczåtkach strzelania w ΩdΩb¬o) oraz ewentualnie manganem i miedziå. Poza szczególnymi przypadkami (po¬åczenie wysokich plonów, niskiej zawarto∂ci próchnicy, du†ej ilo∂ci opadów jesieniå i zimå oraz d¬ugoletniego braku stosowania siarki w nawozach mineralnych) nie powinny wyståpiç niedobory siarki, dlatego nawo†enie tym sk¬adnikiem nie jest niezbædne. Jednym z podstawowych elementów agrotechniki jæczmienia browarnego jest nawo†enie azotowe. Wa†na jest nie tylko ilo∂ç, ale i termin zastosowania tego sk¬adnika. Ze wzglædu na krótki okres wegetacji czæsto rezygnuje siæ z podzia¬u dawki azotu z wyjåtkiem konieczno∂ci stosowania dawek wiækszych ni† ok. 60-70 kg/ha, wówczas druga dawka przypada na okres krzewienia lub najpóΩniej w poczåtkach strzelania w ΩdΩb¬o. Zapotrzebowanie ro∂liny na N ustalamy mno†åc zak¬adany plon ziarna w dt przez odpowiedni wspó¬czynnik, który dla jæczmienia browarnego wynosi ok. x 2,2. Aby ustaliç dawkæ azotu w nawozach mineralnych, od zapotrzebowania ro∂liny trzeba odjåç azot, jaki ro∂lina pobierze z zapasów glebowych" np.: z rozk¬adu resztek po†niwnych (np. li∂ci buraków), obornika, kompostu oraz z próchnicy glebowej. Wahania ilo∂ci tego azotu mogå byç znaczne zale†nie od wielko∂ci tych zapasów i tempa ich rozk¬adu, czyli mineralizacji. Stanowi to g¬ówny problem przy ustalaniu dawki N pod jæczmieµ browarny, bo za du†a dawka znaczåco zwiæksza poziom bia¬ka w ziarnie, czyli pogarsza jego jako∂ç. Ståd du†e znaczenie przedplonu. Obecno∂ç w glebie zbyt du†ej ilo∂ci substancji, mogåcych stanowiç Ωród¬o N utrudnia ustalenie dawki. Dodatkowe utrudnienie stanowi fakt, †e szybko∂ç mineralizacji zale†y od temperatury i wilgotno∂ci. Powoduje to wyståpienie du†ych ró†nic np. na stanowisku po burakach cukrowych z przyoranymi li∂çmi przedzia¬ ten mo†e wynosiç od 20 (wilgotno i zimno) do 80 (optymalna wilgotno∂ç i temperatura) kg N/ha. Na przeciætnych stanowiskach po zbo†ach to ok. 10-30 kg N/ha. Na tej podstawie, przyk¬adowo pod jæczmieµ po zbo†u przy za¬o†eniu, †e planujemy plon 50 dt/ha: 50 x 2,2 = 110 kg N/ha to zapotrzebowanie ro∂liny. Teraz odejmujemy N mineralny gleby np.: 40 kg N/ha. Pozostaje 70 kg, czyli tyle czystego azotu nale†y zastosowaç w nawozach mineralnych. Jedynym pozytywnym skutkiem krótkiego okresu wegetacji jest mniejsze zagro†enie chorobami grzybowymi. Jednak nie mo†na zapomnieç o zwalczaniu takich patogenów jak np. plamisto∂ç siatkowa, rynchosporioza lub måczniak, czy szkodników np. mszyc, które w sprzyjajåcych warunkach mogå poczyniç znaczne szkody zmniejszajåc nie tylko plon ziarna, ale te† obni†ajåc jego jako∂ç. Nie ma te† mowy o jako∂ci i plonie na plantacji, która wyleg¬a, ståd te† konieczno∂ç stosowania w razie potrzeby regulatorów wzrostu. ■ 1/05 KURIER 15 ® Si∏y sprzymierzone W ychodzåc naprzeciw oczekiwaniom wielu rolników, borykajåcych siæ w uprawie zbó† z problemem zachwaszczenia chabrem b¬awatkiem, firma Bayer CropScience wprowadza na rynek w roku 2005 nowe rozwiåzanie ochrony herbicydowej Huzar Pak. Idealne po∏àczenie Huzar Pak® to idealne po¬åczenie w mieszance zbiornikowej preparatów Huzar® 05 1 WG i Esteron® 564 EC. Takie zestawienie herbicydów daje wiækszå pewno∂ç dzia¬ania w niekorzystnych warunkach atmosferycznych oraz skutecznie eliminuje chabra b¬awatka i pozosta¬e chwasty dwuli∂cienne oraz uciå†liwe chwasty jednoli∂cienne. z grupy sulfonomoczników. Stosowany od kilku lat w Polsce jest doskonale znany przez niemal ka†dego rolnika jako skuteczny herbicyd przeciwko prawie wszystkim chwastom. Aktywnie dzia¬a równie† na chabra b¬awatka we wczesnych fazach rozwoju. Jednak†e do∂ç czæsto spotykamy siæ z sytuacjå, gdy chwast ten w momencie zabiegu jest ju† wyro∂niæty. Z tego wzglædu 1 dodatek preparatu Esteron® 564 EC wspomaga i stabilizuje dzia¬anie herbicydu Huzar 05 WG. Zalecana dawka Huzar Pak wynosi Huzar 05 WG 200 1 g/ha + Esteron® 564 EC 0,5 l/ha. Szersze spektrum dzia∏ania 1 Wy˝sza skutecznoÊç Huzar® 05 WG jest najlepszym dostæpnym na rynku herbicydem rozwiåzujåcym kompleksowo problem chwastów jednoli∂ciennych i dwuli∂ciennych w uprawie zbó†. Podstawowym sk¬adnikiem Huzar jest jodosulfuron, substancja Esteron® 564 EC zawiera 2,4-D w formie estru, substancjæ z grupy fenoksykwasów. Zwalcza g¬ównie chwasty dwuli∂cienne. Stosowany w dawce 0,5 l/ha wraz z preparatem Huzar zapewnia wysokå skuteczno∂ç przeciwko tak uciå†liwym chwastom jak: chaber b¬awatek, mak polny i ostro†eµ polny oraz dodatkowo wspomaga dzia¬anie tego herbicydu na pozosta¬e chwasty dwuli∂cienne. Elastyczny termin stosowania Optymalne warunki zastosowania Huzar Pak majå miejsce wówczas gdy chwasty jednoli∂cienne znajdujå siæ pomiædzy, stadium drugiego li∂cia a pe¬niå krzewienia, natomiast chwasty dwuli∂cienne osiågnå stadium pomiædzy drugim a szóstym li∂ciem. 1 Esteron® 564 EC dodatkowo wzmaga dzia¬anie przeciwko chwastom dwuli∂ciennym znajdujåcym siæ w póΩniejszych fazach rozwojowych. Widoczny jest przy tym szybszy efekt zwalczania chwastów. Wygodne opakowania Huzar Pak dostæpny jest w handlu w postaci „kombi packu” co oznacza, †e herbicy1 dy Huzar 05 WG i Esteron® 564 EC znajdujå siæ w sprzeda†y w postaci kartonu zbiorczego. Huzar Pak bædzie mo†na nabyç w trzech ró†nych jednostkach sprzeda†nych (kartonach zbiorczych), zawierajåcych: a) 300 g Huzar 05 WG 1 + 0,75 l Esteron® 564 EC b) 600 g Huzar 05 WG 1 + 2 x 0,75 l Esteron® 564 EC c) 3 kg Huzar 05 WG 1 + 2 x 3,5 l Esteron® 564 EC co odpowiednio równa siæ ochronie na powierzchniæ 1,5 ha, 3 ha i 15 ha zbó†. W∏aÊciwy wybór Huzar Pak to w¬a∂ciwy wybór do kompleksowej walki z nieomal wszystkimi gatunkami chwastów w uprawie zbó† ozimych. Jego g¬ówne zalety to: Posiada najszersze spektrum zwalczanych chwastów; Zwalcza najbardziej oporne chwasty, w tym chabra b¬awatka; Pewny w dzia¬aniu w niekorzystnych warunkach atmosferycznych; Skuteczny przeciwko chwastom znajdujåcym siæ w póΩniejszych fazach rozwojowych; Charakteryzuje siæ elastycznym terminem stosowania. ■ Skuteczno∂ç Huzar Pak przeciwko chabrowi b¬awatkowi 100 95 90 85 80 75 70 65 60 55 50 16 KURIER 1/05 Huzar® 200 g/ha Huzar Pak® – Huzar® 200 g/ha + Esteron®1 0,5 l/ha ®1 - zastrze†ony znak towarowy firmy Paluzy 2003 Owiµska 2004 Paluzy 2004 Dow Agro Sciences U prawa zbó† jest g¬ównym kierunkiem produkcji w wiækszo∂ci gospodarstw rolnych. Zbo†a ogó¬em stanowiå oko¬o 70 % powierzchni upraw, co oczywi∂cie odbiega od optymalnego p¬odozmianu. Dodatkowo wzglædy ekonomiczne i rosnåce oczekiwania w stosunku do optymalizowania kosztów w wielu przypadkach prowadzå w kierunku uproszczonych technologii uprawy. Powoduje to jednak nasilenie wystæpowania chorób w uprawie zbó† i obni†enie wysoko∂ci plonów. Efekt obni†ki plonów jest szczególnie widoczny w uprawie zbó† ozimych, które atakowane så przez tzw. choroby podsuszkowe. Najwa˝niejszy pierwszy krok W celu wyeliminowania negatywnego wp¬ywu wadliwego p¬odozmianu i uproszczonej uprawy w zbo†ach nale†y zadbaç o w¬a∂ciwå ochronæ fungicydowå. Rozpoczynajåc od zaprawienia ziarna odpowiedniå zaprawå a nastæpnie poprzez stosowanie zabiegów nalistnych w odpowiednim czasie. Wa†ne jest, aby zapew- niç ro∂linom od poczåtku ich wzrostu ochronæ, prowadzåcå do osiågniæcia wysokich plonów w postaci dorodnego i zdrowego ziarna. Pe∏na ochrona Pe¬na ochrona nalistna zbó† ozimych mo†liwa jest przy zastosowaniu dwóch lub trzech zabiegów, w zale†no∂ci od stosowanych fungicydów, warunków pogodowych oraz presji chorobotwórczej. Wa†nym elementem ochrony zbó† ozimych jest pierwszy zabieg fungicydowy, który ma na celu przede wszystkim zabezpieczenie ro∂lin przed chorobami podsuszkowymi, tak†e przed måczniakiem prawdziwym, który w niektórych latach wystæpuje epidemicznie. Niezawodna mieszanina zbiornikowa Firma Bayer Cropscience w 2005 r. oferuje rolnikom nowe rozwiåzanie w zakresie ochrony. Do obrotu zostanie wprowadzony nowy fungicyd Impuls 500 EC, który w mieszaninie zbiornikowej z fungicydem Karben 500 SC, stosowanej na pierwszy zabieg, doskonale chroni zbo†a przed chorobami. Mieszanina zbiornikowa Impuls + Karben skutecznie eliminuje ¬amliwo∂ç podstawy ΩdΩb¬a, fuzaryjnå zgorzel podstawy ΩdΩb¬a, måczniaka prawdziwego. Hamuje równie† rozwój pierwszych infekcji septorioz i rdzy, które mogå wystæpowaç w tym czasie. Na uwagæ zas¬uguje równie† niezwykle skuteczna ochrona przed måczniakiem prawdziwym, który jest zwalczany zapobiegawczo, interwencyjnie i wyniszczajåco, dziæki preparatowi Impuls 500 EC. Dodatkowå zaletå preparatu Impuls 500 EC jest aktywno∂ç grzybobójcza w niskich temperaturach, co pozwala na skutecznå walkæ z chorobami podczas zimnej wiosny. Mieszaninæ zbiornikowå preparatów Impuls + Karben nale†y stosowaç w dawce Impuls 500 EC 0,5l/ha + Karben 500 SC 0,5 l/ha. preparatu Impuls 500 EC do¬åczony jest preparat Karben 500 SC. Oznacza to, †e dokonujåc zakupu preparatu Impuls 500 EC nale†y pamiætaç aby odebraç bezp¬atnie preparat Karben 500 SC. Mieszanina Impuls + Karben wystæpuje w dwóch wielko∂ciach opakowaµ: 1 l + 1 l oraz 5 l + 5 l co odpowiada ochronie na powierzchniæ odpowiednio 2 ha i 10 ha zbó†. Impuls 500 EC i Karben 500 SC to nowe rozwiåzanie na pierwszy zabieg. Dziæki szerokiemu spektrum dzia¬ania, aktywno∂ci grzybobójczej w ró†nych stadiach rozwoju grzybów i skuteczno∂ci w niskich temperaturach, doskonale sprawdza siæ na wielu polach. Dodatkowo niewygórowany koszt zabiegu w stosunku do osiågniætych zwy†ek plonu zostanie z pewno∂ciå doceniony przez stosujåcych ten preparat. ■ Ekonomiczni partnerzy na pierwszy zabieg Mieszanina ta dostæpna jest w handlu jako pakiet handlowy w nastæpujåcej formie: do Najwa˝niejszy pierwszy krok Skuteczno∂ç dzia¬ania mieszaniny zbiornikowej Impuls® 500 EC + Karben® 500 SC w ochronie pszenicy ozimej Dawka Lokalizacja Data oceny Impuls® 500 EC + Karben® 500 SC Preparat porównawczy ˆamliwo∂ç podstawy ΩdΩb¬a IOR IOR So∂nicowice Winna Góra 25.06.03 10.07.03 % skuteczno∂ci Måczniak prawdziwy IOR So∂nicowice 05.06.03 IOR Winna Góra 27.05.03 Fuzaryjna zgorzel podstawy ΩdΩb¬a i korzeni IOR IOR So∂nicowice Winna Góra 25.06.03 10.07.03 0,3 l + 0,5 l 100 80 96 82,8 88,2 60 1l 68,9 96 74,5 91,1 40 88,2 Do∂wiadczenia rejestracyjne 2003 r. 1/05 KURIER 17 AktualnoÊci 500 EC + 500 SC P ierwszy rok dzia¬ania programu promocyjnego Kometa dobieg¬ koµca. Cieszymy siæ, †e zyska¬ on tak du†e uznanie uczestników. Podkre∂lajå oni zalety programu – przejrzysto∂ç regu¬, wygodæ u†ywania karty elektronicznej oraz atrakcyjny wybór nagród. W zwiåzku z du†ym zainteresowaniem uczestników zdecydowali∂my siæ na kontynuowanie programu w 2005 roku. Ju† teraz serdecznie zachæcamy do zakupu preparatów firmy Bayer i udzia¬u w programie w nowym sezonie. W dniach 2-3 grudnia ub. r. w hotelu Sheraton w Warszawie odby¬a siæ konferencja podsumowujåca pierwszy rok dzia¬ania programu. W konferencji uczestniczy¬y osoby, które mia¬y najwiækszy wk¬ad w rozwój programu. Podczas prezentacji i dyskusji omówione zosta¬y najwa†niejsze kwestie zwiåzane z funkcjonowaniem programu w 2004 roku oraz plany jego rozwoju na rok 2005. Spotkanie u∂wietni¬ wystæp najs¬ynniejszego polskiego iluzjonisty Macieja Pola, który oczarowa¬ i rozbawi¬ publiczno∂ç. Wieczorem go∂cie wraz z organizatorami konferencji bawili siæ w teatrze Sabat. ■ Uczestnicy konferencji w hotelu Sheraton Spektakl rewiowy „Witaj, Europo” w teatrze Sabat 18 KURIER 1/05 Eksperci radzà Podsumowanie pierwszego roku programu KOMETA – konferencja w hotelu Sheraton 1. Czy w Polsce stwierdzono odporno∂ç na strobiluriny w zbo†ach? Problem odporno∂ci dotyczy g∆ównie septoriozy paskowanej li∂ci w uprawie zbó†. W odró†nieniu od Europy Zachodniej w Polsce nie stwierdzono jak dotåd odporno∂ci na strobiluriny. W Polsce nie prowadzi si∑ jednak miarodajnego monitoringu, który pozwoli∆by na bli†sze zapoznanie si∑ z tym zagadnieniem. Firma Bayer CropScience w 2004 roku podj∑∆a pierwsze kroki w tym kierunku. Zebrano i zbadano kilkadziesiåt prób z zachodnich i pó∆nocnych rejonów kraju. Otrzymane wyniki nie wskazujå na jakiekolwiek uodpornienie si∑ patogenów na strobiluriny. W 2005 roku firma Bayer CropScience Polska do∆åczy do europejskiego programu, monitorujåcego odporno∂ç na strobiluriny, który prowadzony jest centralnie. Dlatego te† pod koniec przysz∆ego roku z pewno∂ciå b∑dziemy mieç wi∑cej informacji na ten temat. AktualnoÊci 3. Z jakimi preparatami mo†na mieszaç Atlantis® na chwasty dwuli∂cienne? Celem rozszerzenia spektrum zwalczanych chwastów dwuli∂ciennych, Atlantis® 04 WG mo†na mieszaç w zbiorniku opryskiwacza z nast∑pujåcymi herbicydami: Sekator 6,25 WG w dawce 0,2–0,3 kg/ha; Grodyl® 75 WG w dawce 20 – 1 40 g/ha; Mustang® 306 SE 2 w dawce 0,6 l/ha i Granstar® 75 WG w dawce 25 g/ha. 4. Czy chwasty w uprawie kukurydzy lepiej zwalczaç przedwschodowo, czy powschodowo? 2. Czy firma Bayer ma zamiar wprowadziç na rynek nowe substancje aktywne do zwalczania chorób grzybowych zbo†? Z jakich grup chemicznych b∑då te substancje pochodziç? Firma Bayer CropScience jako lider na rynku pestycydów posiada wiodåcy dzia∆ badawczy, którego celem jest dostarczanie nowych idei i rozwiåzaµ dla rolnictwa. Niezmiernie wa†ne jest te† by nowe preparaty spe∆nia∆y najnowsze wymogi ekotoksykologicze oraz wykazywa∆y wysokå skuteczno∂ç. Aktualnie w zbo†ach rozwijane så dwie substancje fungicydowe JAUTM i HECTM. JAUTM jest substancjå z nowej grupy triazolintionów, a HECTM pochodzi z grupy strobilurin. W Polsce rozwijane så dwa produkty oparte na tych substancjach, które po otrzymaniu rejestracji w najbli†szym czasie zostanå wprowadzone na rynek. Chwasty w kukurydzy lepiej zwalczaç przed wschodami: • gdy warunki pogodowe to umo†liwiajå i gleba jest wilgotna; • a tak†e dlatego, †e chwasty stanowiå bardzo silnå konkurencj∑ w poczåtkowym okresie wzrostu ro∂liny uprawnej. Kukurydza to ro∂lina klimatu ciep∆ego i poczåtkowo ro∂nie wolno. Chwasty, które majå mniejsze wymagania cieplne, rozwijajå si∑ normalnie i nale†y je wcze∂nie eliminowaç stosujåc preparaty przedwschodowe. W takich przypadkach ZASTOSUJ Merlin® Super 537 SC. Chwasty w kukurydzy lepiej zwalczaç po wschodach: • gdy jest sucho i nie ma dostatecznego uwilgotnienia gleby. • poniewa† mo†na dobraç preparat do chwastów wyst∑pujåcych ju† na polu i ich fazy. W takich przypadkach ZASTOSUJ Maister® 310 WG. Pewnym kompromisowym rozwiåzaniem, umo†liwiajåcym wczesne usuni∑cie chwastów z pola (wyeliminowanie konkurencji o wod∑ i sk∆adniki pokarmowe w najtrudniejszymi dla kukurydzy okresie wzrostu) i jednoczesne uniezale†nienie si∑ od wilgotno∂ci gleby a tak†e jej w∆a∂ciwo∂ci – jest stosowanie dawek dzielonych preparatu Maister 310 WG. 5. Czy w roku 2005 b∑dziemy p∆acili kaucj∑ za opakowania po pestycydach, czy wszystkie opakowania b∑då zwrotne? Wysoko∂ç kaucji na opakowania po ∂rodkach ochrony ro∂lin b∑dåcymi ∂rodkami niebezpiecznymi, okre∂la aktualnie obowiåzujåce Rozporzådzenie Ministra Zdrowia z dnia 24 sierpnia 2004 r. w sprawie wysoko∂ci kaucji na opakowania jednostkowe niektórych ∂rodków niebezpiecznych (Dz.U. Nr 202, poz. 2078). Obecnie nie posiadamy †adnych informacji odno∂nie planowanej zmiany ww. przepisów w roku 2005. Informacj∑, które opakowania nale†y zwróciç do sprzedawcy mo†na znaleΩç na etykietach – instrukcjach stosowania dla ka†dego ∂rodka z osobna. Generalnie – zgodnie Ustawå o opakowaniach i odpadach opakowaniowych z dnia 11 maja 2001 r. (Dz.U. 63, poz. 638 z póΩniejszymi zmianami) opakowania po ∂rodkach niebezpiecznych, do których Ustawa zalicza ∂rodki ochrony ro∂lin zaklasyfikowane jako bardzo toksyczne lub toksyczne dla ludzi, pszczó∆ lub organizmów wodnych, okre∂lone w przepisach o ochronie ro∂lin uprawnych – så obj∑te obowiåzkiem pobierania kaucji oraz zwrotem do sprzedawcy, u którego ∂rodki zosta∆y zakupione. ■ 1/05 KURIER 19 Natura i Technika Przytulia czepna (Galium aparine) jest chwastem bardzo rozpowszechnionym, który mo†e przyczyniç siæ do spadku plonów i stwarzaç problemy w dziedzinie zbiorów na obszarach rolniczych. Je∂li pozwoli siæ tej jednorocznej ro∂linie na nieskræpowany rozwój, to jej ∆odygi mogå osiågnåç wysoko∂ç nawet do 1,2 metra. Las chwastów wyro∂nie w koµcu tak wysoki i gæsty, †e såsiednie ro∂liny zostanå zag∆uszone i w∆a∂ciwie siæ uduszå. Przytuliæ czepnå mo†na rozpoznaç zw∆aszcza po tym, †e podczas przechodzenia przez pola i miedze przyczepia siæ do ubraµ ludzi lub do sier∂ci przemykajåcych tamtædy zwierzåt. Po nieco dok∆adniejszym zbadaniu anatomii li∂ci, ∆odyg i nasion szybko mo†na stwierdziç przyczynæ tego zachowania: znajdujå siæ na nich w∆oski z elastycznymi haczykami na koµcach. Technicy wykorzystali tæ formæ "przyczepno∂ci" i stworzyli tzw. „rzepy“ - s∆u†åce jako mechanizm do zapinania ubraµ, obuwia, toreb itp. - które wesz∆y ju† do u†ytku tak powszechnego, †e nie umiemy sobie wyobraziç sytuacji, w której nie by∆oby „rzepów“. System zapinajåcy sk∆ada siæ z dwóch nylonowych ta∂m. Jedna z nich jest zaopatrzona w haczyki, druga ma gæste pætelki. Z∆o†one razem dajå skutecznå i szybkå mo†liwo∂ç zapiæcia. www.bayercropscience.pl