maj/czerwiec 2012
Transkrypt
maj/czerwiec 2012
Europejski Fundusz Rolny na Rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestuj¹ca w obszary wiejskie. Projekt wspó³finansowany ze rodków Unii Europejskiej w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 GAZETA BEZP£ATNA MAJ - CZERWIEC 2012 NR 5 (35) ROK IV Str.2 ECHA ZNAD DRAWY I GWDY .::WYDARZENIA 1 Maja Przypomnijmy, ¿e 1 Maja, zwane te¿ Miêdzynarodowym wiêtem Pracy zaistnia³o w 1899 r. za spraw¹ II Miêdzynarodówki dla upamiêtnienia strajku robotników w Chicago 1 maja 1886 r. Po raz pierwszy obchodzono je w1890 r. Choæ wiêto jest miêdzynarodowe, to w Ameryce Pó³nocnej obchodzi siê je jako Labour Day - w pierwszy poniedzia³ek wrzenia, a w Australii Labour Day wiêtowany jest w ró¿ne dni, w zale¿noci od stanu. Od 2001 roku w Europie organizuje siê tak zwany Euro chodach tego wolnego od pracy dnia w formie manifestacji. Ka¿de miasto na swój sposób obchodzi ten dzieñ. Borne Sulinowo ju¿ od kilku lat ma swój w³asny pomys³, May Day, w krajach anglosaskich 1 Maja zwany jest May Day. Nie jest to raczej wiêto klasy robotniczej a ruch na rzecz zhumanizowania pracy i ¿ycia wszystkich ludzi pracuj¹cych. Obchody Euro May Day zapocz¹tkowa³ Mediolan, w roku 2004 pomys³ podchwyci³a Barcelona a ju¿ rok póniej obchody Euro May Day odbywa³y siê niemal w ca³ej Europie. Tylko u nas charakter tego wiêta, nie mo¿e jako obraæ jednej drogi. Dla jednych jest to okazja do manifestacji politycznych, dla innych symboliczne z³o¿enie kwiatów w miejscach upamiêtniaj¹cych historyczne wydarzenia zwi¹zane z ruchem robotniczym, jeszcze inni widz¹ w tym dniu tylko mo¿liwoæ odpoczynku i zabawy na licznie organizowanych festynach. W naszej mentalno- który co roku realizuje przy ogromnym wsparciu mieszkañców. Lokalna Organizacja Turystyczna dzia³aj¹ca w Bornem Sulinowie, której cz³onkami s¹ lokalni przedsiêbiorcy bran¿y turystycznej, jest g³ównym pomys³odawc¹ barwnej i weso³ej inicjatywy pochodu pierwszomajowego. W przemarszu co roku uczestnicz¹ wszyscy, którzy chc¹ siê pokazaæ i maj¹ ciekawy pomys³ na promocjê tego, co robi¹ lub czym siê zajmuj¹. Jest to równie¿ okazja, ¿eby zaprezentowaæ swoje dokonania i sukcesy. Co roku ogl¹damy kolorowe stroje rosyjskich dygnitarzy wojskowych w towarzystwie militarnych pojazdów, regionalne radzieckie ubiory przedstawicieli restauracji Sasza Caffe, wyjête z epoki PRLu pojazdy w tym kulto- ci g³êboko tkwi syndrom przymusowego uczestnictwa w kilkugodzinnych pochodach przeplatanych pompatycznymi przemówieniami nasyconymi propagand¹ sukcesu, dlatego tak niechêtnie mylimy o ob- szeruj¹ sekcje sportowe, zespo³y wokalno muzyczne w swoich strojach, przedstawiciele Orodka Rehabilitacji dla osób chorych na stwardnienie rozsiane a tak- Lokalny konkurs grantowy DZIA£AJ LOKALNIE rozstrzygniêty W tegorocznej edycji Programu Dzia³aj Lokalnie do biura LGD Partnerstwo Drawy" wp³ynê³o 49 wniosków. Jeden z nich zosta³ odrzucony z przyczyn formalnych. Do oceny merytorycznej komisji zosta³o przekazanych 48 wniosków na kwotê 121 129z³. Wszystkie wnioski s¹ na bardzo wysokim poziomie i jak zawsze aktywizuj¹ lokalne spo³ecznoci wokó³ ró¿nych celów o charakterze dobra wspólnego, przyczyniaj¹ siê do rozwi¹zania okrelonego lokalnego problemu lub zaspokojenia pewnej potrzeby mieszkañców, maj¹ jasno okrelony cel, dobrze zaplanowane dzia³ania, mierzalne rezultaty i rozs¹dne koszty realizacji, s¹ realizowane wspólnymi si³ami mieszkañców i instytucji lokalnych, w przemylany sposób anga¿uj¹ zasoby lokalne. Komisja mia³a du¿y problem aby wybraæ te najlepsze. Po burzliwych naradach wy³onione zosta³y najlepsze wnioski, które otrzymaj¹ dofinansowanie - w sumie 33 wnioski na ³¹czn¹ kwotê 70 226,50z³. 2 projekty zosta³y wpisane na listê rezerwow¹. Prawdopodobnie w najbli¿szym czasie uda nam siê pozyskaæ dodatkowe fundusze i bêdziemy mogli dofinansowaæ równie¿ projekty z listy rezerwowej. Wszystkie listy rankingowe z wynikami s¹ opublikowane na naszej stronie: www.partnerstwosrawy.org Równoczenie informujemy ¿e przedstawiciele mediów wspieraj¹cy nasz konkurs obejm¹ patronatem wybrane przez siebie projekty, które bêd¹ mia³y okazjê obserwowaæ podczas ich trwania. Dodatkow¹ zachêt¹ dla realizatorów konkursu DZIA£AJ LOKALNIE bêdzie konkurs Opowiedz, w którym najlepsze opisy realizacji bêd¹ mog³y liczyæ na nagrody i wyró¿nienia. wa, pomalowana na jaskrawy ¿ó³ty kolor Syrenka opatrzona autentycznymi emblematami TAXI. Najwiêkszym pojazdem jest oczywicie czerwona TATRA z napisem OSP Borne Sulinowo dzielnych stra¿aków. Ma- ¿e Klubu Kombatanta. Ca³oæ dope³niaj¹ mieszkañcy, którzy przy³¹czaj¹ siê do przemarszu g³ówn¹ ulic¹ Bornego po to, by uczestniczyæ w dalszych obchodach na terenie Orodka Wypoczynkowego pod nazw¹ PRL, gdzie przy wystêpach regionalnych zespo³ów do pónego wieczora trwa³a zabawa. Tym barwnym pomys³em Borne przyci¹ga media, nie tylko regionalne, co jest istotnym elementem doskona³ej promocji miasta. Mo¿na po³¹czyæ przyjemne z po¿ytecznym? Mo¿na. A bior¹c pod uwagê historyczne t³o powstania wiêta Pracy, w wietle nastêpuj¹cych obecnie przemian dotycz¹cych naszej emerytalnej przysz³oci, to na tym polu jest jeszcze wiele do zrobienia. Nie odk³adajmy wiêc do lamusa tego wiêta, tylko dlatego, ¿e le nam siê kojarzy. Ka¿dy sposób na zamanifestowanie jak wa¿na jest dla nas praca, bêdzie dobrym pomys³em. Beata Badowska Konkurs Dzia³aj Lokalnie finansowany jest ze rodków Polsko - Amerykañskiej Fundacji Wolnoci oraz dziêki wsparciu samorz¹dów, gmin: Czaplinek, Drawsko Pomorskie, Kalisz Pomorski, Ostrowice, Wierzchowo, Z³ocieniec oraz Starostwa Powiatowego w Drawsku Pomorskim. W tym roku kwota grantów wsparta zosta³a równie¿ przez uczestników BALU DIXIE, który odby³ siê 4 lutego 2012 r. w posiad³oci maj¹tku Siemczyno. Wszystkim nagrodzonym sk³adamy gratulacje Biuro LGD Partnerstwo Drawy POWIATOWE KONFRONTACJE TANECZNE W DRAWSKU POM. W sobotê 20 kwietnia 2012 r. w Orodku Kultury w Drawsku Pomorskim odby³y siê Powiatowe Konfrontacje Taneczne. W przegl¹dzie zaprezentowa³y siê grupy taneczne z Drawska Pomor- skiego, Kalisza Pomorskiego, Z³ocieñca i Wierzchowa. Mi³o nam poinformowaæ, ¿e grupa FUX z Orodka Kultury w Kaliszu Pomorskim za uk³ad pt. GRA otrzyma³a tytu³ laureata w kategorii wie- kowej 11-15 lat i tym samym zakwalifikowa³a siê do przegl¹du wojewódzkiego. Grupa DEBIUT za uk³ad pt. NIEZIEMSKIE SPOTKANIE otrzyma³a wyró¿nienie w kategorii wiekowej 7-10 lat. MAJ - CZERWIEC NR 5 e-mail: [email protected] LGD::. Str.3 S£OWEM PREZESA Zamiast k¹cika chcia³bym zaproponowaæ krótki przewodnik po najbli¿szym naborze. Przy okazji zebraæ kilka wa¿nych informacji, które rozrzucone by³y po kilku numerach ECH, a przedstawione w ca³oci pomóc mog¹ w zrozumieniu tego, o co w tym wszystkim chodzi. Skoncentrujê siê g³ównie na dofinansowaniu ma³ych projektów, gdy¿ dotyczy to najwiêkszej grupy potencjalnych zainteresowanych. No i dodatkowo mamy tym razem zarezerwowanych na ten cel 2 miliony z³otych. Na pocz¹tek jednak kwoty dostêpne w tym naborze. Jak Zmieni³o siê rozporz¹dzenie zwi¹zane z wdra¿aniem Lokalnych Strategii Rozwoju. Nowe przepisy wprowadzi³y kilka wa¿nych zmian. Pierwsz¹ i najwa¿niejsz¹ jest umo¿liwienie beneficjentom z miejscowoci powy¿ej 5 ty. mieszkañców, a do 20 ty. mieszkañców staranie siê o dofinansowanie z ró¿nicowania i mikroprzedsiêbiorstw. Do tej pory ograniczenie wielkoci miejscowoci siedziby firmy, uniemo¿liwia³o staranie siê o dofinansowanie przedsiêbiorcom z ma³ych miast powy¿ej 5 ty. mieszkañców. Druga wa¿na zmiana dotyczy ma³ych projektów. Zmniejszony zosta³ procent udzia³u rodków w³asnych z 30% do 20%. Dodatkowo wk³ad w³asny wniesiony do projektu mo¿e byæ niefinansowy przeliczaj¹c w³asn¹ PRACÊ ( i innych) wniesion¹ do projektu. Niestety w dalszym ci¹gu dotacja nast¹pi w formie refundacji po realizacji zadania. I to siê nie zmieni³o. Rozporz¹dzenie wprowadzi³o równie¿ niekorzystn¹ zmianê na wykluczenie z dofinansowania - w ramach ma³ych projektów - remontów elewacji i remontów dachów w zabytkowych budynkach mieszkalnych. Wy³¹czono osoby prywatne z ubiegania siê na dotacjê w dofinansowanie remontu zabytkowych budynków mieszkalnych. Osoby fizyczne które nie prowadz¹ i nie zamierzaj¹ prowadziæ dzia³alnoci gospodarczej mog¹ korzystaæ tylko i wy³¹cznie z zakresów: promocja i organizacja lokalnej twórczoci kulturalnej lub aktywnego trybu ¿ycia, z wy³¹czeniem remontu i budowy budynków mieszkalnych oraz kultywowanie: miejscowych tradycji, obrzêdów i zwyczajów, jêzyka regionalnego i gwary, tradycyjnych zawodów i rzemios³a. No i przechodzimy do rzeczy najwa¿niejszych przy ubieganiu siê o pieni¹dze z ma³ych projektów. Nazywa siê to zakres realizacji operacji, a znaczy to wprost na co mo¿na dostaæ pieni¹dze lub jakie dzia³ania mog¹ byæ sfinansowane w ramach ma³ych projektów: 1.Udostêpnianie urz¹dzeñ i sprzêtu z wy³¹czeniem rodków transportu napêdzanych mechanicznie mo¿liwy zakup nowego sprzêtu czy urz¹dzeñ, które bêd¹ udostêpniane mieszkañcom czy turystom, np. rowery, kajaki 2.Organizacja szkoleñ i innych przedsiêwziêæ o charakterze edukacyjnym i warsztatowym dla podmiotów z obszaru objêtego LSR, innych ni¿ realizowane w ramach dzia³ania "Szkolenia zawodowe dla osób zatrudnionych w rolnictwie i lenictwie" PROW 2007-2013 oraz z wy³¹czeniem szkoleñ po³¹czonych z promocj¹ towarów lub us³ug okrelonego przedsiêbiorcy, 3.Organizacja imprez kulturalnych, promocyjnych, rekreacyjnych lub sportowych zwi¹zanych z promocj¹ lokalnych walorów realizowanych na terenie LGD Partnerstwo Drawy 4.Zagospodarowanie przestrzeni publicznej z wy³¹czeniem pasów drogowych dróg gminnych, powiatowych i wojewódzkich cie¿ki, parkingi, itp. 5.Promocja i organizacja lokalnej twórczoci kulturalnej lub aktywnego trybu ¿ycia, z wy³¹czeniem remontu i budowy budynków mieszkalnych te¿ dla osób fizycznych nie prowadz¹cych dzia³alnoci gosp. 6.Promocja lokalnej przedsiêbiorczoci 7.Remont po³¹czony z modernizacj¹ lub wyposa¿enie istniej¹cych wietlic wiejskich oraz innych obiektów, pe³ni¹cych ich funkcjê, oraz zagospodarowanie terenu przylegaj¹cego do tych obiektów wymagane jest zawiadczenie z gminy ¿e miejsce pe³ni funkcjê wietlicy wiejskiej lub ni¹ jest w chwili obecnej. 8.Utworzenie lub zmodernizowanie punktów informacji turystycznej, bazy informacji turystycznej oraz stron internetowych zwi¹zanych tematycznie z ofert¹ turystyczn¹ obszaru objêtego LSR, przygotowanie i wydanie folderów oraz innych publikacji informacyjnych i promocyjnych dotycz¹cych obszaru objêtego LSR, 9.Budowa, odbudowa, przebudowa, remont po³¹czony z modernizacj¹, zagospodarowanie lub oznakowanie obiektów ma³ej infrastruktury turystycznej i rekreacyjnej oraz wyposa¿anie obiektów pe³ni¹cych funkcje turystyczne i rekreacyjne, z wy³¹czeniem hoteli, moteli, pensjonatów oraz bazy gastronomicznej dofinansowanie miejsc pe³ni¹cych funkcje ogólnodostêpne 10.Promowanie, zachowanie, odtworzenie, zabezpieczenie lub oznakowanie cennego lokalnego dziedzictwa krajobrazowego i przyrodniczego, w szczególnoci obszarów objêtych poszczególnymi formami ochrony przyrody, w tym obszarów Natura 2000, 11.Odbudowa, renowacja, restauracja albo remont lub oznakowanie obiektów wpisanych do rejestru zabytków lub napisa³em wy¿ej ma³e projekty skumulowa³y 2 000 000 z³. Na stworzenie w³asnej firmy lub tworzenie nowych miejsc pracy w firmach do 10 osób zatrudnionych przeznaczamy 1 000 000 z³., natomiast na ró¿nicowanie pozarolniczej dzia³alnoci gospodarczej, tj. dofinansowanie rolników(p³atników KRUS) inwestuj¹cych poza rolnictwem mamy do dyspozycji kwotê 500 000 z³.. W tabeli przedstawiamy rozbicie kwot dofinansowania na lata. Dla spostrzegawczych zauwa¿yæ mo¿na, ¿e w roku 2013 koñczy siê unijna pomoc. Jednak z uwagi na ewentualne przesuniêcia finansowe spowo- objêtych ewidencj¹ zabytków z wy³¹czeniem budynków mieszkalnych 12.Remont i wyposa¿enie istniej¹cych muzeów lub innych obiektów pe³ni¹cych ich funkcjê jedyny przypadek, kiedy dozwolony jest zakup rzeczy u¿ywanych jako eksponatów 13.Kultywowanie: miejscowych tradycji, obrzêdów i zwyczajów; jêzyka regionalnego i gwary; tradycyjnych zawodów i rzemios³a, 14.Prowadzenie badañ nad obszarem wdra¿ania LSR, innych ni¿ realizowane w ramach dzia³ania "Funkcjonowanie lokalnej grupy dzia³ania, nabywanie umiejêtnoci i aktywizacja" PROW 2007-2013, 15.Promocja lokalnego dziedzictwa kulturowego i historycznego 16.Urz¹dzanie miejsc pamiêci zwi¹zanych z wydarzeniem historycznym, w tym przez budowê, odbudowê, renowacjê, restauracjê albo remont lub oznakowanie obiektów budowlanych i zagospodarowanie terenu wokó³ nich 17.Udzia³ w targach i konkursach produktów lub us³ug lokalnych, 18.Promocja produktów lub us³ug lokalnych, 19.Uzyskanie certyfikatów i uczestnictwo w systemach jakoci, innych ni¿ realizowane w ramach dzia³ania "Uczestnictwo rolników w systemach jakoci ¿ywnoci" PROW 20072013, 20.Budowa, adaptacja lub wyposa¿enie niemieszkalnych obiektów budowlanych wykorzystywanych do prowadzenia sprzeda¿y produktów lub us³ug lokalnych tworzenie sklepów, punktów sprzeda¿y produktów lokalnych, galerii, itp 21.Budowa, adaptacja lub wyposa¿enie niemieszkalnych obiektów budowlanych wykorzystywanych do tradycyjnego wyrobu produktów lokalnych budowa pieca do wypieku chleba, ceramiki, szwalni, itp 22.Badanie rynku produktów lub us³ug lokalnych, 23.Wykorzystanie energii pochodz¹cej ze róde³ odnawialnych w celu poprawienia warunków prowadzenia dzia³alnoci kulturalnej lub gospodarczej, w tym polegaj¹cej na wynajmie pokoi w gospodarstwie rolnym, z wy³¹czeniem dzia³alnoci rolniczej - nic innego jak mo¿liwoæ zakupu solarów lub pomp ciep³a dla wietlic, prowadz¹cych dzia³alnoæ turystyczn¹ gosp. agroturystycznych, pensjonatów, itp Wniosek na dofinansowanie jest dostêpny na naszej stronie WWW. p a r t n e r s t w o d r a wy.org . Jest on w formie aktywnego PDF-u czyli wype³nia siê pozycje, które wype³niæ nale¿y. Wnio- sek sam sumuje i dodaje niektóre rubryki by u³atwiæ liczenie. Inn¹ wa¿n¹ rzecz¹ jest odniesienie do strategii rozwoju obszaru LGD Partnerstwo Drawy , gdzie odnaleæ nale¿y cele dowane niewykorzystaniem rodków, istnieæ bêdzie mo¿liwoæ uruchomienia naborów uzupe³niaj¹cych w innych dzia³aniach. Warto przy tym wiedzieæ, ¿e rok 2014 i 2015 s¹ latami rozliczaj¹cymi projekt i nie planuje siê w tym okresie organizowania naboru wniosków. Warto wiêc zdawaæ sobie z tego sprawê. g³ówne i szczegó³owe, które realizuje Wasz projekt i wpisuje siê na pocz¹tku formularza wniosku. Póniej wniosek dzieli siê na kilka wa¿nych czêci: finansow¹, wykazuj¹c w³asne zaanga¿owanie finansowe, wk³ad w³asnej pracy, koszty ogólne i kwotê o któr¹ siê ubiegamy. Dalej znajduje siê czêæ opisowa, w której przedstawiamy projekt i przekonujemy do zasadnoci jego wykonania. Nale¿y tutaj zwróciæ uwagê na dokument karta opisu operacji, który jest uzupe³nieniem opisu we wniosku (stanowi za³¹cznik do tego wniosku) i zawiera pytania, których odpowiedzi bêd¹ mia³y wp³yw na ocenê wniosków przez cz³onków Rady LGD. W dalszej czêci nale¿y opisaæ zadanie z wyszczególnieniem poszczególnych pozycji wraz z uzasadnieniem dokonania wyboru. Musi mieæ pe³ne odniesienie do bud¿etu (zestawienie rzeczowo finansowe), w którym zadanie bêdzie odpowiada³o pozycji bud¿etowej. Ostatni¹ czêci¹ jest tabela za³¹czników, któr¹ trzeba wype³niæ, zbieraj¹c to czego ¿¹da dokument. Jeli w kolumnie jest je- den kwadrat i jest tylko pozycja jest, to znaczy ¿e jest tutaj obowi¹zek wykazania za³¹cznika. ND znaczy nie dotyczy, czyli nie jest wymagalne. Rzecz¹, któr¹ pojawi³a siê od niedawna jest monitorowanie z³o¿onych wniosków przez biuro LGD Partnerstwo Drawy. Dziêki temu bêdziemy informowani o stanie wniosków z³o¿onych, ich poprawek oraz terminów do ich z³o¿enia wraz z bie¿¹c¹ informacj¹ dot. podpisywanych umów. W najbli¿szym czasie rozpoczniemy cykl spotkañ i konsultacji w gminach naszego partnerstwa oraz kontynuowaæ bêdziemy warsztaty dot. pisania wniosków na ma³e projekty. Spotykamy siê z ko³ami ³owieckimi, Ochotniczymi Stra¿ami Po¿arnymi, Parafiami, us³ugodawcami bran¿y turystycznej, dzia³kowcami, spó³dzielniami mieszkaniowymi i innymi organizacjami zainteresowanymi wspó³prac¹. Jest to jedna z ostatnich szans na wystêpowanie o rodki finansowe w tym okresie finansowania 2010 2015. Co bêdzie dalej, nie wiadomo? Warto przynajmniej o tym wiedzieæ. Krzysztof Zacharzewski Str.4 ECHA ZNAD DRAWY I GWDY .::LGD Mówi Jacek Koz³owski, Radny Sejmiku Wojewódzkiego w Szczecinie Mówi Radny powiatowy Krzysztof Zacharzewski, prezes LGD Partnerstwo Drawy ENERGIA ODNAWIALNA TO JEDYNE WYJCIE ENERGIA ODNAWIALNA TO NASZA PRZYSZ£OÆ tworz¹ politykê zmierzaj¹c¹ do jak najszybszego wprowadzenia na naszym terenie alternatywnych róde³ ener- - Panie Radny, co Pan s¹dzi o odnawianych ród³ach energii, o energii solarnej, wiatrakowej, biogazowej? - S¹dzê, ¿e im szybciej, na powa¿nie a nie tylko doranie zainteresujemy tym to tym lepiej i taniej bêdzie nam siê ¿y³o. Obecna energia bêdzie po prostu coraz dro¿sza. Natomiast jeli nie bêdziemy energii pozyskiwaæ poprzez spalanie kopalin choæ tego na razie siê nie da unikn¹æ, bo jestemy w takim po³o¿eniu, ¿e tej energii potrzebujemy du¿o, to jedynym naszym wyjciem z sytuacji bêd¹ w³anie odnawialne ród³a energetyczne. Ale musimy doprowadziæ do tego by w gospodarstwach domowych wykorzystywaæ czyste ród³a energii. To w³anie co zosta³o zaprezentowane na konferencji Europejskie S³oneczne Dni d¹¿y w³anie w tym kierunku. W³anie na tej podstawie twierdzê, ¿e musimy byæ mia³ymi w rozwi¹zaniach. Obecnie nasi mieszkañcy Pojezierza Drawskiego coraz wiêksze pieni¹dze bêd¹ p³aciæ za przesy³ energii, gdy¿ do najbli¿szych elektrowni mamy po sto kilometrów. Dlatego mylê, ¿e energetyczna przysz³oæ naszego Powiatu to w³anie alternatywne ród³a energii. Jest to dla nas w tej chwili jedyny mo¿liwy kierunek, bo innego nie ma. Wypowied spisa³: JJK - Panie Radny, co Pan s¹dzi o wdra¿aniu takich odnawialnych róde³ energii? - Mówi³ dzisiaj minister Gaw³owski, ¿e mamy w naszym województwie siedem procent energii, która pochodzi ze róde³ odnawialnych.A tak naprawdê powinnimy mieæ oko³o trzydziestu procent. A Pojezierze Drawskie jest takim miejscem gdzie w³anie ta energia powinna byæ wyci¹gana z przyrody. Tyle, ¿e nasza wiedza na ten temat jest obecnie bardzo s³aba. Dlatego miêdzy innymi zosta³o zorganizowane to spotkanie by uwiadomiæ ludziom jakie s¹ mo¿liwoci. I ¿eby te¿ przekonaæ do tego co jest dobre. Poza tym trzeba pokazaæ jak takie ród³a funkcjonuj¹ gdzie indziej, ile kosztuj¹ i ile daj¹ zysku. Ponadto satysfakcjonuj¹ce jest to, ¿e ludzie tu przybyli s¹ chêtni. - Proszê mi powiedzieæ, czy takie organizacje jak Lokalna Grupa Dzia³ania Partnerstwo Drawy s¹ w stanie pomóc we wprowadzaniu nowych projektów energetycznych? - Najlepsz¹ mo¿liwoci¹ jest dofinansowanie tych pomys³ów, czyli to co robimy teraz przy naborach ma³ych projektów, to znaczy mo¿emy dofinansowaæ dzia³ania, które s¹ podejmowane na przyk³ad w orodkach wiejskich. Mo¿emy dofinansowaæ projekty, które w póniejszym czasie mog¹ przynieæ korzyci. - Jak Pan s¹dzi, w jakim przedziale czasowym takie ród³a odnawialne mog¹ zacz¹æ zostaæ instalowane w naszym regionie? - Dzisiejsza konferencja jest na tyle specyficzna, ¿e skupia zarówno przedstawicieli w³adz jak i ludzi rz¹dz¹cych energetyk¹ oraz producentów odnawialnych róde³ energii. Ci wszyscy ludzie gii. I mylê, ¿e na obecnym etapie to tylko kwestia czasu, nied³ugiego czasu, by te ród³a zaczê³y funkcjonowaæ. - Dziêkujê za rozmowê. Rozmawia³: Jerzy J. Karkoszka MAJ - CZERWIEC NR 5 e-mail: [email protected] Buduj¹ nowe Kamieñ wmurowany, skrzyd³o porozumienie szpitala podpisane Symboliczne wydarzenia przypieczêtowa³y budowê nowej siedziby dla policjantów. Generalny wykonawca przystêpuje do kolejnego etapu rozbudowy szczecineckiego szpitala. Od po³owy marca tego roku trwaj¹ prace przy rozbudowie szczecineckiego szpitala. Ta najwiêksza w dziejach placówki inwestycja realizowana jest terminowo i ju¿ widaæ pierwsze efekty prac budowlanych. Do niedawna generalny wykonawca firma PIB Infra z Gorzowa Wielkopolskiego przygotowywa³ teren pod inwestycjê. Teraz przechodzi do bardziej zaawansowanych robót. - Koñczymy prace ziemne. Wykonujemy prace ¿elbetowe. Koñczymy betonowaæ stropy fundamentów. Przyst¹pilimy do zrobienia s³upów, które bêd¹ dwiga³y konstrukcjê. Wykonujemy równie¿ szyby windowe i p³yty pod s³upy. Nastêpnie bêdziemy robili podci¹gi oraz pierwszy strop przykrywaj¹cy parter. Prace te zakoñczymy w czerwcu mówi Jakub Jaroszyñski majster budowy. Tempo realizowanych prac cieszy starostê szczecineckiego, któremu zale¿y na jak najszybszym uruchomieniu nowego skrzyd³a szpitala i stacji krwiodawstwa, która z powodu robót budowlanych jest tymczasowo nieczynna. Najwa¿niejsze prace rozbiórkowe ju¿ za nami, a aktualnie wykonywana konstrukcja ¿elbetowa pozwoli pod koniec czerwca na uruchomienie punktu krwiodawstwa. Chcia³bym, aby prace zakoñczy³y siê w grudniu 2013 r., tak by w 2014 r. wiadczyæ us³ugi medyczne na wysokim poziomie, w nowych pomieszczeniach powiedzia³ Krzysztof Lis podczas jednej z wizyt na placu budowy. W nowej czêci szpitala zostan¹ uruchomione 3 oddzia³y internistyczny, ortopedyczny, dzieciêcy, szpitalna kuchnia, a na dachu obiektu profesjonalne l¹dowisko dla helikopterów. Termin zakoñczenia inwestycji przewidziany jest na koniec grudnia 2013 r. Edyta Wieleba-Matyniak Budowa nowej siedziby dla szczecineckich policjantów sta³a siê faktem kilka miesiêcy temu, ale 17 maja mia³y miejsce symboliczne wydarzenia, które przypieczêtowa³y inwestycjê. Zaproszeni na uroczystoæ wmurowania kamienia wêgielnego i podpisania porozumienia - Pose³ RP Wies³aw Suchowiejko, Wicemarsza³ek Województwa Andrzej Jakubowski, Komendant KWP Szczecin nadinsp. Wojciech Olbry, Przewodnicz¹ca Rady Powiatu w Szczecinku Dorota Chrzanowska, Starosta Szczecinecki Krzysztof Lis, Komendant KPP Szczecinek insp. Józef Hata³a i Burmistrz Szczecinka Jerzy Hardie Douglas z³o¿yli mosiê¿n¹ urnê pod budynek komendy. -Dzieñ 17 maja 2012 r. na zawsze zapisze siê w historii Policji Zachodniopomorskiej, a zw³aszcza Policji Szczecineckiej. Za moment dokona siê symboliczne, uroczyste powiêcenie kamienia wêgielnego pod budowê pierwszej w historii naszego województwa, nowej siedziby Komendy Powiatowej Policji w Szczecinku choæ jak Pañstwo wiecie inwestycja zosta³a ju¿ rozpoczêta i prace budowlane prowadzone s¹ w szybkim tempie. (...) Nowa siedziba zast¹pi u¿ytkowany aktualnie obiekt wybudowany w latach 20 ubieg³ego wieku, który nie odpowiada standardom i potrzebom Policji. (...) Tu przy ul. Polnej 25 powstaje gmach, który bedzie mia³ ogromne znaczenie dla zapewnienia bezpieczeñstwa i spokoju mieszkañców Szczecinka i ca³ego po- wiatu szczecineckiego, ale tak¿e bêdzie trwa³¹ wartoci¹ wk³adu wniesionego przez lokaln¹ spo³ecznoæ w jego powstanie powiedzia³ w Szczecinku nadisp. Wojciech Olbry. W urnie, która spoczê³a w niszy przysz³ego budynku Komendy Powiatowej Policji zosta³y zamkniête akt erekcyjny, listy aktualnie pe³ni¹cych s³u¿bê funkcjonariuszy Policji oraz pracowników cywilnych KPP Szczecinek, dzisiejsze wydanie Tematu Szczecinecliego, G³osu Ko- szaliñskiego, monety NBP, prezentacja multimedialna z dokumentacjê i specyfikacj¹ inwestycji. Podczas uroczystoci zosta³o równie¿ podpisane Porozumienie pomiêdzy Komendantem Wojewódzkim Policji w Szczecinie a Starost¹ Szczecineckim o przekazaniu 1 mln z³, który przekaza³ powiat szczecinecki na realizacjê inwestycji. W wietle jupiterów podpisy pod porozumieniem z³o¿yli nadinsp. Wojciech Olbry i Krzysztof Lis. Wed³ug projektu nowa siedziba Komendy Powiatowej Policji ma byã czterokondygnacyjnym budynkiem wraz piwnicà i obiektami towarzyszàcymi. Na dziaùce liczàcej 0,8 ha ma zostaã wybudowany budynek administracyjny o powierzchni ponad 3000 m², budynek socjalny, kojce dla psów, gara¿e i myjnia. Inwestycja bêdzie kosztowa³a 13.235.716,90 z³ brutto. Obiekt zostanie oficjalnie przekazany funkcjonariuszom 24 lipca 2013 r. podczas wojewódzkich obchodów wiêta policji. Edyta Wieleba-Matyniak WYDARZENIA::. Str.5 CZAPLINECKA HAFCIARKA Pani Helena Bro¿ek mieszka w Czaplinku od 1978 roku. W ogóle pochodzi z Siemczyna a wiêc z niedaleka. Od najm³odszych lat jej pasj¹ jest nych mistrzów Renesansu. Jak twierdzi Pani Helena stworzenie takiego obrazu trwa od kilku dni do nawet miesi¹ca. Wszystko zale¿y od weny ar- haft. I ten krzy¿ykowy i ten trudniejszy gobelinowy. W³anie u¿ywaj¹c tych technik Pani Helena tworzy wspania³e obrazy na p³ótnie.A tworzy wiele. Pocz¹wszy od ca³kiem malutkich obrazeczków skoñczywszy na bardzo du¿ych, ponadmetrowych. Dzie³a Pani Bro¿ek przedstawiaj¹ niemal wszystko. Od motywów rolinnych zacz¹wszy, poprzez kwiaty, zwierzêta, sceny rodzajowe na portretach skoñczywszy. Jednymi z piêkniejszych jej tworów jest replika Ca³unu Turyñskiego przedstawiaj¹ca oblicze Chrystusa i portret Papie¿a Polaka. Ale nie tylko te. Hafciarka z Czaplinka z powodzeniem kopiuje obrazy Rembrandta i Rubensa oraz in- tystki. Ale jak powiada, bez haftowania nie potrafi ¿yæ. tworzy kolejne dzie³a. Swoje prace wystawia na festynach i kiermaszach na terenie ca³ego Pojezierza i wszêdzie zdobywa aplauz dla swojej twórczoci. Swoich obrazów nie sprzedaje, woli oddawaæ w prezencie, po prostu nie chce zarabiaæ na swoim talencie i umiejêtnociach, a przecie¿ mog³aby niele ¿yæ ze swej pasji. Jak twierdzi jednak jej wystarcza wypracowana emerytura. O skali jej tworzenia wiadczy iloæ prac wisz¹cych w u¿ytkowanej przez ni¹ wietlicy osiedlowej. Jest ich ponad sto czterdzieci. To niema³o, a artystka twierdzi, ¿e bêdzie du¿o wiêcej, tym bardziej, ¿e Pani Bro¿ek przygoto- Zaczê³a maj¹c lat kilkanacie, dzi jest ju¿ na emeryturze i nadal pasja tworzenia obrazów z nici jej nie opuszcza. Wci¹¿ w g³owie ma nowe plany, wci¹¿ wuje siê do du¿ej wystawy ogólnopolskiej w Poznaniu w grudniu tego roku. ¯yczymy powodzenia! Jerzy J. Karkoszka. Dotacja na edukacjê ekologiczn¹ dla Gminy Czaplinek Gmina Czaplinek w partnerstwie z Nadlenictwem Czaplinek i Ko³em PZW w Czaplinku w lutym br. z³o¿y³a do Wojewódzkiego Funduszu Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej w Szczecinie projekt o dofinansowanie zadañ z zakresu edukacji ekologicznej. Na dzisiejszym posiedzeniu Zarz¹du WFOiGW zapad³a pozytywna decyzja o dofinansowaniu naszego projektu. Projekt pod nazw¹ EKOLOGICZNEAKCJE INTEGRACYJNO- EDUKACYJNE 2012 przewiduje przeprowadzenie nastêpuj¹cych zadañ: 1. Konkurs plastyczny pn. Wêdkarstwo i ekologia. 2. wiatowy Dzieñ Ziemi: Konkurs fotograficzny pn. Imperium mieci., Piknik ekologiczny (7 kwietnia 2012 r.). 3. Konkurs wiedzy ekologicznej. 4. Porz¹dkowanie brzegu jeziora Broczyno. 5. Porz¹dkowanie brzegów jezior Czaplino i Drawsko. 6. Sprz¹tanie wiata CZAPLINEK SEGREUJE. 7. Jesienne porz¹dkowanie rzeki Drawy . 8. Europejski Dzieñ bez Samochodu. 9. Wk³adka do lokalnej gazety GRAJDO£ - dodatek specjalny do lokalnej gazety powiecony przeprowadzonym akcjom ekologicznym w nak³adzie 1000 egzemplarzy. Ogólny koszt projektu wynosi 32.296,00 z³, wk³ad finansowy partnerów 1.100 z³, wnioskowana przez Gminê kwota dotacji: 23.322,00 z³, przyznana Gminie Czaplinek dotacja 15.975,00 z³. Katarzyna Szloñska Sekretarz Gminy Czaplinek Str.6 ECHA ZNAD DRAWY I GWDY .::WYDARZENIA Powstaje monografia poligonu drawskiego Poligon drawski w ubieg³ym roku obchodzi³ jubileusz 65 rocznicê swego powstania. Docenili to mieszkañcy Ziemi Drawskiej funduj¹c dla Centrum Szkolenia Wojsk L¹dowych nowy sztandar. Niebawem odbêdzie siê kolejna uroczystoæ nadania tej zas³u¿onej instytucji imienia Pu³kownika Franciszka Sadowskiego o czym ju¿ pisa³em na ³amach Echa . Poligon od 1946 roku stanowi³ wa¿ne ogniwo w systemie szkolenia bojowego Wojska Polskiego. To tu odbywa³y siê szkolenia wszystkich zwi¹zków taktycznych i oddzia³ów naszej armii oraz najwiêksze manewry dawnego Uk³adu Warszawskiego, a od 1996 roku walory tego orodka odkryli nasi sojusznicy z NATO. Poligon drawski od swojego powstania by³ wiad- kiem przeobra¿ania siê Polskich Si³ Zbrojnych w nowoczesn¹ armiê na miarê zagro¿eñ i wyzwañ czasów oraz mo¿liwoci finansowych pañstwa. To na jego strzelnicach i pasach taktycznych zwyk³a piechota przeobra¿a³a siê w wojska zmechanizowane. Tu swojego kresu do¿y³y czo³gi z okresu drugiej wojny wiatowej, a narodzi³y siê czo³gi p³ywaj¹ce i duma polskiej broni pancernej Twardy. Góra Hetmañska by³a wiadkiem przeistaczania siê artylerii ci¹gnionej w samobie¿n¹, a póniej w rakietow¹. Pod presj¹ czasu zwykli chemicy stali siê formacj¹ obrony przed broni¹ masowego ra¿enia, a lotnictwo z typowego bombowego i myliwskiego sta³o siê nowoczesnym rodzajem si³ zbrojnych. Tu swoje etapy powstawania przechodzi³y nowy rodzaj si³ zbrojnych-Wojska Specjalne -oraz lotnictwo wojsk l¹dowych, których zacz¹tek stanowi³y wojska aeromobilne. Na obiektach szkoleniowych poligonu drawskiego zgrywa³y siê pododdzia³y udaj¹ce siê na misje pokojowe na wszystkich kontynentach. Poligon drawski przez ca³y okres swojego istnienia nobilitowa³ Ziemiê Drawsk¹. Jego nazwa identyfikuje nasz region nie tylko w Polsce. Na jego obiektach szkoleniowych w pocie i znoju swój kunszt bojowy doskonali³y dziesi¹tki milionów Polaków. W trakcie szkolenia bojowego i æwiczeñ sztabowych swoje aspiracje do lampasów potwierdza³o setki przysz³ych genera³ów. Dziwi, ¿e ta rozpoznawalna w ca³ej Polsce marka nie posiada swojej monografii. Pragnê wype³niæ tê lukê. Przemawia za tym kilka racji: Racja osobista na poligonie przes³u¿y³em 17 lat. Darzê to miejsce wyj¹tkow¹ atencj¹, która przeistoczona w motywacjê pozytywn¹ daje poczucie, i¿ sprostam temu ogromnemu wyzwaniu jakim jest spisanie dokonañ tak zas³u¿onej dla obronno- ci pañstwa instytucji. Racja historyczna szybko up³ywaj¹cy czas zabiera ludzi i zaciera lady. Nie chcê by niemymi wiadkami historii by³y wy³¹cznie pomniki przyrody. Jest to ostatni okres, by fakty z najstarszych dziejów tego terenu zebraæ w jednym miejscu i ocaliæ od zapomnienia. Racja integruj¹ca- wynika z zapotrzebowania wielu pokoleñ Polaków, których s³u¿ba dla Ojczyzny zetknê³a z tym miejscem i wyry³a na trwa³e lad w ich wiadomoci. Po burzliwym okresie transformacji ustrojowej oraz wielu restrukturyzacjach Si³ Zbrojnych RP oraz kryzysie wartoci chcê, by wspomnienie o przesz³oci zwi¹zanej z poligonem ³¹czy³o dawne pokolenia ¿o³nierzy, a nie dzieli³o. Mam wielki osobisty dylemat jak g³êboko siêgaæ w przesz³oæ?. Zamierzam w pierwszej czêci monografii odnieæ siê do redniowiecznej kolonizacji obszaru, który obecnie zajmuje poligon. Bêdzie to zaprezentowanie zarysu dawnych wsi, maj¹tków, folwarków, dworów, m³ynów i leniczówek oraz wspo- mnienie o zabytkach i obiektach u¿ytecznoci publicznej po których pozosta³y resztki fundamentów. Dawne pere³ki architektury pomorskiej jakimi by³y kocio³y pozosta³y wy³¹cznie na nielicznych zdjêciach. Zaginê³o ich wyposa¿enie wewnêtrzne, a zabytki ruchome trafi³y do innych obiektów lub w rêce prywatne. Zabrak³o zwyk³ej urzêdowej odpowiedzialnoci do kronikarskiego zinwentaryzowania wytworów tamtej kultury oraz wyobrani by choæby w formie opisu i zdjêæ zachowaæ je dla przysz³ych pokoleñ. Wiele trudu kosztowa³o zdobycie unikatowych ilustracji i opisów, które nie zawsze najlepszej jakoci dadz¹ obraz bogactwa kulturowego tego obszaru. Zasadnicza czêæ monografii powiêcona bêdzie znaczeniu poligonu drawskiego w powojennym systemie szkolenia Wojska Polskiego oraz by³ych i obecnych sojuszników. Zaprezentowany bêdzie tu rozmach najwiêkszych manewrów wojskowych oraz sylwetki najbardziej zas³u¿onych dla poligonu ludzi. Nie zabraknie w niej wiêzi jakie ³¹cz¹ poligon z mieszkañcami Ziemi Drawskiej oraz opisu symbiozy z Nadlenictwem Drawsko, gdzie na tym samym terenie uda³o siê pogodziæ szkolenie bojowe z planow¹ gospodark¹ len¹ i nale¿ycie zadbaæ o bogactwo przyrodnicze tego obszaru. Czytelnik znajdzie te¿ w tym opracowaniu odniesienie siê do zdarzeñ, które wywo³ywa³y prawdziwe burze medialne tj. poligonowych orodków internowania z 1981roku, polskiego zamachu stanu znanego jako obiad drawski oraz odniesienia siê do ojcostwa i emocji wokó³ podatku poligonowego. Zamierzam bez ¿adnej cyklicznoci i chronologii niektórymi fragmentami przygotowywanej publikacji dzieliæ siê z czytelnikami Ech . Obok prezentowana jest historia stolicy poligonuOleszna. Kolejny odcinek powiêcony bêdzie przedwojennemu niemieckiemu poligonowi lotniczemu w Welschenburgu (Olesznie). Zbigniew MIECZKOWSKI Od redakcji: Autor jest emerytowanym pu³kownikiem WP, który 17 lat s³u¿y³ na poligonie drawskim. Obecnie jest wyk³adowc¹ na wy¿szej uczelni i radnym powiatu drawskiego. Sezon wodniacki w powiecie szczecineckim rozpoczêty Przedstawiciele szczecineckich samorz¹dów i mi³osnicy sportów wodnych otworzyli tegoroczny sezon wodniacki. Otwarcie sezonu wodniackiego 2012 ju¿ za nami. 28 kwietnia, w Szczecinku, przy s³onecznej i nieco wietrznej pogodzie, zainaugurowano kolejny rok z wiatrem i na fali. Przystañ ¿eglarska, jak co roku wype³ni³a siê osobami, dla których szczecinecki akwen to miejsce sportowej rywalizacji, realizacji pasji i relaksu. Nie zabrak³o przedstawicieli ró¿nych instytucji i klubów wodnych - klubu Kabel, WOPR-u, ¯MKS Orlê i Academii Nautica, mi³oników wszelkich sportów wodnych oraz przedstawicieli obu samorz¹dów. Zarówno burmistrz Szczecinka jak i starosta szczecinecki cieszyli siê, ¿e w powiecie szczecineckim nie brakuje narciarzy wodnych, weakeboardzistów i chêtnych do ¿eglowania i ¿yczyli wodniakom stopy wody pod kilem . Ponadto Krzysztof Lis poinformowa³ obecnych na uroczystoci, ¿e byæ mo¿e w przysz³ym roku przystañ bêdzie wygl¹da³a inaczej. -Planujemy stworzyæ tu centrum edukacji ekologicznej, ale tak naprawdê bêdzie to rozszerzenie oferty zwi¹zanej z wod¹ i ¿eglowaniem. Ca³y proces inwestycyjny szacujemy na 6 mln z³. Wczoraj z³o¿y³em wniosek do WFO. Jest ju¿ wstêpna promesa, ¿e otrzymamy 2,5 mln z³ dotacji. W maju rozpoczyna siê nabór wniosków do NFO, a we wrzeniu bêdzie rozstrzygniecie. Jeli bêd¹ rodki, to proces inwestycyjny spokojnie bêdzie mo¿na rozpocz¹æ jeszcze w tym roku. To bêdzie pere³ka, która dope³ni wszystkie inwestycje realizowane przez miasto. Infrastruktura przy jeziorze bêdzie do pozazdroszczenia przez inne samorz¹dy powiedzia³ starosta szczecinecki. Po wyst¹pieniach gospodarzy obiektu i goci dokonano ceremonia³u otwarcia sezonu. Trzyosobowa delegacja m³odych amatorów ¿eglarstwa wci¹gnê³a banderê na maszt. Przy okazji tej uroczystoci mia³o miejsce jeszcze jedno wa¿ne wydarzenie. Wieloletni prezes ¯MKS Orlê Henryk Sie- Jak na inauguracjê sezonu wodniackiego przysta³o na wody jeziora Trzesiecko wyp³ynê³y ró¿ne jednostki. W pierwszy po zimowej przerwie w rejs wyp³yn¹³ wraz z pasa¿erami tramwaj wodny Bayern, p³etwonurkowie z Mureny, ratownicy z WOPR-u oraz zawodnicy pierwszych tegorocznych regat. Po kilku godzinach zmagañ zostali wy³onieni zwyciêzcy zawodów. Puchary i dyplomy za zajêcie trzech pierwszych miejsc otrzymali: Pawe³ Gadomski, Jakub rodkowski i Micha³ Dziurd. Na wody jeziora Trzesiecko wyp³ynêli te¿ narciarze i weakeboardzici, gdy¿ zosta³ uruchomiony wyci¹g do nart wodnych. Zainteresowanych szusowaniem po wodzie nie brakowa³o, tym, bardziej, ¿e przez ca³y miniony week- gert otrzyma³ od Adama Butowicza, obecnego prezesa, legitymacjê honorowego cz³onka Klubu. end korzystanie z wyci¹gu by³o bezp³atne. Edyta Wieleba-Matyniak MAJ - CZERWIEC NR 5 e-mail: [email protected] Wiersz jest muzyk¹ serca Pod takim w³anie tytu³em w ubieg³y pi¹tek odby³ siê kolejny, tym razem wiosenny, wieczorek poetycki zorganizowany przez Klub Literacki Pod Piórem. Klub dzia³a przy Miejskiej Bibliotece Publicznej w Bornem Sulinowie od 2002 roku. Dzia³alnoæ Klubu jest swoist¹ uczt¹ duchow¹, która dwa razy do roku odbywa siê dla miesz- kañców Bornego Sulinowa i okolic. Swoje wybrane na tê okazjê utwory przedstawia³y cz³onkinie Klubu czytaj¹c je licznie zebranej publice, a oprawê muzyczn¹ zapewnili panowie, na co dzieñ cz³onkowie zespo³u Borneñskie Podlotki, Roman Sokulski akordeon i Tadeusz Kulicki skrzypce. Nastrojowe utwory dobrane tematycznie do wierszy poetek stworzy³y niepowtarzaln¹ atmosferê i wspaniale dope³ni³y te kilkadziesi¹t minut spêdzone z dala od przyziemnych trosk i codziennoci szarego ¿ycia. Twórczoæ pani Barbary Wybranowskiej jest jak delikatny powiew ciep³ego wiosennego wiatru przeplatanego delikatn¹ nici¹ pajêczyny, jej strofy s¹ niezwykle delikatne i subtelne, nie pozbawione jednak g³êbi. Z kolei pani Ewa Matysiak, bêd¹ca nauczycielk¹, wspó³organizatork¹ niemal wszystkich imprez kulturalnych jakie odbywaj¹ siê w szkole, wybra³a na ten wieczór wiersze przepe³nione têsknot¹ i romantyzmem, refleksj¹ nad mi³oci¹ i przemijaniem. Kub Literacki Pod Piórem w tym roku przyj¹³ do swojego grona now¹ cz³onkiniê, pani¹ Agnieszkê M¹kol, której wystêp na tym wieczorku by³ udanym debiutem. Jest m³od¹ osob¹ i takie¿ same s¹ jej wiersze. wie¿e jak wiosenna zieleñ, ¿ywo obserwuj¹ naturê, ¿ycie i codzienne troski. Pani Agnieszka zosta³a przez pani¹ Wybranowsk¹ oficjalnie przedstawiona i wrêczaj¹c piêkny bukiet kwiatów ¿yczy³a owocnej wspó³pracy oraz efektownych zmagañ ze s³o- wem. Melancholijny nastrój wieczoru jak zwykle o¿ywia³y i sprowadza³y niemal si³¹ na ziemiê niesamowite satyryczne strofy pani Marii Woronicz, która jest bystrym obserwatorem aktualnych wydarzeñ politycznych a tak¿e dowcipnie puentuje wszelakie ludzkie przywary, charaktery i zachowania. Jej krótkie formy literackie przedstawia- ne w formie rymowanych opowiadañ wywo³ywa³y salwy miechu i by³y równie¿ pretekstem do refleksji na temat karykaturalnego obrazu dzisiejszego cz³owieka. Jako, ¿e wkrótce Dzieñ Matki, nie zabrak³o równie¿ piêknych strof skierowanych do najwiêkszego serca na wiecie, do serca Matki. Te dwa w roku spotkania z poezj¹ s¹ okazj¹ do tego, ¿eby siê zatrzymaæ w ci¹g³ym biegu naszych zwyk³ych szarych dni, zachwyciæ natur¹ wokó³ nas, na co tak naprawdê nigdy nie mamy czasu i nie zauwa¿amy jak wiat wokó³ piêknieje. Zadumaæ siê nad swoim ¿yciem, zajrzeæ g³êboko w siebie. Poezja towarzyszy cz³o- wiekowi od jego najm³odszych lat. Uczy, bawi, wzrusza, zachwyca a tak¿e edukuje nas duchowo. Czy¿ nie warto czasem zatrzymaæ siê na chwilê, spojrzeæ w niebo i powtórzyæ po ksiêdzu Twardowskim dziêkujê Ci po prostu za to, ¿e jeste? Biegn¹c nieustannie mo¿emy zostaæ bez serc, bez ducha i nawet m³odoæ nie doda nam skrzyde³... Dziêkujemy wiêc za zaproszenie do wiata poezji i muzyki, te chwile spêdzone z Klubem Pod Piórempozwalaj¹ choæ na trochê zapomnieæ o ca³ym zgie³ku tam, na zewn¹trz. Beata Badowska WYDARZENIA::. Str.7 Wystawa KOLORY Aleksandry Cyglickiej Po raz kolejny moglimy gociæ artystów z grupy Malachit ze Stargardu Szczeciñskiego. Tym razem piêkne kolory malarstwa olejnego Aleksandry Cyglickiej ozdobi³y galeriê w Pa³acu Wedlów w Kaliszu Pomorskim. Podczas wernisa¿u wystawy, który odby³ siê 15 maja br. artystka z przyjemnoci¹ pokazywa³a nam swoje pejza¿e, zwierzêta, kwiaty, martw¹ naturê, a tak¿e abstrakcje. Te ostatnie w szczególnoci zwróci³y uwagê uczestników tego spotkania, poniewa¿ opatrzone by³y komentarzem autorki prac i moglimy dowiedzieæ siê, co by³o inspi- racj¹. Wystawa KOLORY Aleksandry Cyglickiej bê- dzie prezentowana do 4 czerwca br. ZAPROSZENIE DO DOMU OFICERA 9 czerwca 2012 roku odbêdzie siê impreza zorganizowana przez Prywatn¹ Izbê Muzealn¹ Pañstwa Michalaków oraz Stowarzyszenie Grup Rekonstrukcji Rosyjsko - Niemieckich Gross-Born, na której zobaczymy inscenizacje dwóch potyczek z Niemcami, które odbêd¹ siê na terenie okalaj¹cym Dom Oficera, (Kasyno Oficerskie). W programie miêdzy innymi dwie rekonstrukcje wydarzeñ maj¹cych miejsce pod koniec Drugiej Wojny wiatowej na terenach wokó³ Bornego Sulinowa. Pierwsza, to zdobycie K³omina przez 16 Pu³k Piechoty Wojska Polskiego. Druga, to potyczka wojskowego samochodu z dzia³em, który b³¹dz¹c po lesie natkn¹³ siê na liniê obrony niemieckich ¿o³nierzy. Dzia³on zosta³ rozbity, piêciu ¿o³nierzy zginê³o w walce, dwóch wziêto do niewoli i po brutalnym przes³uchaniu rozstrzelano. Bêd¹ równie¿ zaaran¿owane sceny z udzia³em sprzêtu wojskowego tak zwane dioramy, przy których z pew- noci¹ bêdzie mo¿na zrobiæ sobie ciekawe zdjêcia. Tradycyjnie jak na spotkaniach w stylu militarnym, bêdzie wojskowa grochówka oraz wiele innych stoisk oferuj¹cych nie tylko ¿o³nierskie jedzenie. Organizator obieca³ równie¿ pokaz obs³ugi dzia³a po³¹czonego ze strzelaniem, które bêdzie g³ówn¹ atrakcj¹ jednej z inscenizacji. Zapowiada siê ciekawa i niezwykle wybuchowa impreza, na któr¹ organizatorzy zapraszaj¹ wszystkich rz¹dnych mocnych wra¿eñ! Str.8 ECHA ZNAD DRAWY I GWDY .::ROZMAITOCI Z³oty Krzy¿ Zas³ugi 15 maja 2012roku w Urzêdzie Stanu Cywilnego w Bornem Sulinowie odby³a siê niecodzienna uroczystoæ. Pan Marek Szwarc zosta³ oficjalnie odznaczony Z³otym Krzy¿em Zas³ugi. Odznaczenie panu Markowi wrêczy³ w imieniu Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej, Wicewojewoda województwa Zachodniopomorskiego, pan Ryszard Miæko. Odznaczenia pañstwowe, zgodnie z wielowiekow¹ tradycj¹, odbierane s¹ osobicie bezporednio w Belwederze, b¹d te¿ od przedstawicieli (np. wojewodów). Tak by³o w³anie w tym przypadku. Pani Burmistrz Renata Chmy³kowska - Pietkiewicz pe³ni¹ca honory gospodarza, serdecznie powita³a honorowego gocia przyby³ego wraz z rodzin¹, przedstawiaj¹c osobê pana Marka oraz jego osi¹gniêcia jednoczenie podkrelaj¹c, jak bardzo jest zaszczycona spotkaniem z tak niezwyk³ym, bo niezwykle skromnym a jednoczenie dumnym cz³owiekiem. Na zakoñczenie powiedzia³a, ¿e chcia³by spotykaæ siê czêciej, bo takich ludzi jest ju¿ coraz mniej. Przybyli równie¿ przedstawiciele prasy i lokalnej telewizji Gawex, której pan Marek udzieli³ wywiadu, wspominaj¹c najtrudniejsze chwile w swoim ¿yciu. Nie jest ³atwym rozmówc¹, widaæ jak du¿o kosztuje go ka¿dy powrót mylami do tamtych mrocznych czasów. (Cytat z wywiadu Kawa na ³awêTV GAWEX): W wieku szesnastu lat nie myli siê o mierci, o tym, ¿e co z³ego mo¿e siê przydarzyæ. Liczy³ siê wtedy czyn, przygoda. Szkolono nas na wzorcach wojny polsko bolszewickiej, od czasu której realia du¿o siê zmieni³y, nie mielimy ani sprzêtu, ani broni. Mam negatywne zdanie na temat powstania, uwa¿am, ¿e by³o niepotrzebne. Heroizm okupiony tysi¹cami ludzkich istnieñ. Koszt niewspó³mierny do efektów. Zginê³o prawie dwiecie tysiêcy ludzi. Teore- tyczne za³o¿enia, ¿e bêdzie pomoc ze strony aliantów, zrzuty, ¿e Armia Radziecka ruszy na pomoc nie mia³y zupe³nie pokrycia w rzeczywistoci. Dlatego Powstanie zosta³o z góry skazane na klêskê. Nie lubiê tamtych wspomnieñ, nikt nie lubi przywracaæ z pamiêci obrazów na których jest tylko zniszczenie i mieræ. Pamiêtam tak¹ scenê, to by³a pierwsza godzina powstania, szed³ oddzia³, który mia³ zaatakowaæ Centralny Instytut Wychowania Fizycznego. Sz³o ich ze trzydziestu. Dowódca uzbrojony w pistolet,reszta granaty albo butelki z benzyn¹ i tak uzbrojeni szli zdobywaæ punkt, na który bez artylerii nie by³o po co siê porywaæ. Z tego oddzia³u ocala³ tylko jeden. To by³a straceñcza walka. Ludnoci cywilnej zginê³o dziesiêciokrotnie wiêcej ni¿ samych powstañców. To mówi samo za siebie, kto zap³aci³ najwy¿sz¹ cenê za Powstanie Warszawskie. Ranny zosta³em w ostatni dzieñ Powstania, potem trafi³em do obozu w Pruszkowie. Kiedy wywo¿ono nas stamt¹d poci¹gami, w Skierniewicach uda³o mi siê uciec. Nie ma potrzeby ¿yæ przesz³oci¹, wspominaæ to, co by³o z³e. Z historii nale¿y wyci¹gaæ wnioski, choæby po to, ¿eby nie powielaæ pope³nionych b³êdów.Krótko, rzeczowo, bez patosu i idealizowania. A przecie¿ na tym historia dzia³alnoci pana Marka Szwarc siê nie skoñczy³a. Jego przynale¿noæ do Armii Krajowej trwa³a do 1945, kiedy to zosta³a rozwi¹zana. 2 wrzenia 1945 powo³ano w nowej, sowieckiej rzeczywistoci - Ruch Oporu bez Wojny i Dywersji Wolnoæ i Niezawis³oæw którym pan Marek dzia³a³ na rzecz niepodleg³oci Polski do amnestii w 1947. Do koñca czasów stalinowskich odczuwa³ represje zwi¹zane z przynale¿noci¹ do organizacji bêd¹cej ca³kowitym przeciwieñstwem systemu jaki nasta³ w ówczesnej Polsce. W zamyle komunistów ¿o³nierze niepodleg³ociowego podziemia zbrojnego mieli zostaæ ca³kowicie wymazani z pamiêci historycznej Polaków. Wwolnej ju¿ Polsce, na pocz¹tku lat dziewiêædziesi¹tych upamiêtnienie ofiar komunistycznego aparatu przemocy sta³o siê jednym z najwa¿niejszych zadañ Rady Ochrony Pamiêci Walk i Mêczeñstwa instytucji pañstwowej odpowiedzialnej za upamiêtnienie walki i mêczeñstwa narodu polskiego. 29 lipca 2011roku, w zwi¹zku z 67 rocznic¹ wybuchu Powstania Warszawskiego Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Bronis³aw Komorowski nada³ ordery i odznaczenia uczestnikom tamtych wydarzeñ. Z³oty Krzy¿ Zas³ugi jest przyznawany za wybitne zas³ugi dla niepodleg³oci Rzeczypospolitej Polskiej, za dzia³alnoæ na rzecz rodowisk kombatanckich, a tak¿e za osi¹gniêcia w pracy spo³ecznej. Kancelaria Prezydenta RP po niemal pó³rocznym postêpowaniu w sprawie pana Marka Szwarc i szczegó³owym badaniu jego dzia³alnoci podjê³a decyzjê o uhonorowaniu go tym w³anie krzy¿em. Budowanie w³asnej to¿samoci i poszukiwanie wzorców najwy¿szego wymiaru najczêciej opiera siê na postawach z literatury i historii, wiêc dobrze, jeli taki wzorzec jest obok nas i pomaga kszta³towaæ siebie przywracaj¹c wiarê w idea³y i wartoci, o których zdaje siê, dawno zapomniano. wiadkowie dawnych wydarzeñ powoli odchodz¹ z tego wiata, niech wiêc takie odznaczenia choæ w drobnym procencie oddadz¹ wdziêcznoæ, jak¹ winni jestemy tym ludziom. Beata Badowska Wspó³czesny Emeryt Borne Sulinowo pod wzglêdem ró¿norodnoci mieszkañców jest specyficznym miastem. Po wielkim boomie emigracji m³odych szukaj¹cych swojego miejsca, okaza³o siê, ¿e najlepsze warunki w Bornem s¹ dla ludzi o ustabilizowanej pozycji finansowej, poszukuj¹cy spokoju i wypoczynku, czyli emerytów i rencistów, którzy obecnie stanowi¹ znakomit¹ wiêkszoæ spo³eczeñstwa tego miasteczka. W 1994 roku kilku pe³nych energii, ale z nadmiarem wolnego czasu nowych przybyszów, zapragnê³o stworzyæ miejsce, dziêki któremu bêd¹ mogli rozpocz¹æ jedno z najwa¿niejszych zadañ tworz¹cej siê spo³ecznoci integracji. I w ten sposób, przy wspó³- tygodniu jest ratownikiem na basenie w Orodku Rehabilitacyjnym dla chorych na Stwardnienie Rozsiane. Kontakt z m³odzie¿¹ pozosta³ do dzi wielk¹ pasj¹ pana Zygfryda. Oprócz wykonywania obowi¹zków prezesa Ko³a Emerytów jest równie¿ prezesem Uczniowskiego Klubu Sportowego dzia³aj¹cego przy szkole podstawowej w Bornem Sulinowie, gdzie niezwykle czynnie prowadzi sekcjê Biegi Na Orientacjê. W tym roku na terenie Bornego odbêdzie siê II Puchar Polski Pó³nocnej w³anie w Biegu na Orientacjê. W sezonie letnim organizuje takie biegi dla m³odzie¿y przyje¿d¿aj¹cej do Bornego na obozy lub kolonie. Ponadto jest cz³onkiem Rady Osie- Ko³a. Wspomaga³o ludzi biednych udzielaj¹c im skromnych zapomóg, a od 2005 roku rozdziela³o dary z Unii Europejskiej. Co roku wiêtujemy Dzieñ Jubilata, Dzieñ Kobiet, Dzieñ Górnika Barbórkê h, Dzieñ Seniora oraz Kolacjê Wigilijn¹. Zarz¹d organizuje tygodniowe wczasy w Dar³ówku w Orodku Wypoczynkowym Marina h. cile wspó³pracujemy z Kolami w £ubowie, Czaplinku, wierczynie, Barwicach, z Zarz¹dami Rejonowymi w Szczecinku, Drawsku Pomorskim, Nowogardzie, a obecnie z Ko³em w Gorzowie Wielkopolskim. Wspó³pracujemy te¿ z organizacjami dzia³aj¹cymi w Bornem, jak choæby z Rad¹ Miasta i Gminy, udziale Zarz¹du Rejonowego Polskiego Zwi¹zku Emerytów, Rencistów i Inwalidów w Szczecinku powsta³o Ko³o Terenowe PZ ERiIw Bornem Sulinowie. Polski Zwi¹zek Emerytów, Rencistów i Inwalidów powsta³ w naszym kraju 5 czerwca 1975 roku w miejsce Zjednoczonego Zwi¹zku Emerytów, Rencistów i Inwalidów. Jest to najwiêkszy krajowy zwi¹zek seniorów. Organizacja posiada 2.600 kó³, oddzia³ów i klubów. Pierwszym przewodnicz¹cym Ko³a Emerytów w Bornem Sulinowie zosta³ Antoni Górski, którego wk³adu pracy nie sposób wyceniæ. Po jego mierci ster przejê³a pani Zofia Ma³ek, której starania znacznie przyczyni³y siê do rozwoju Ko³a. Od roku 2000 do chwili obecnej przewodnicz¹cym jest pan Zygfryd F¹ferek. Cz³owiek o nieodgadnionym wieku, za to z energi¹, której mu pozazdrociæ móg³by niejeden m³odzian. Czynny dzia³acz sportowy pocz¹wszy od lat szkolnych, uprawia³ g³ównie lekkoatletykê. W szkole oficerskiej szkoli³ kadrê lotników, a jako absolwent Akademii Wychowania Fizycznego by³ nauczycielem wychowania fizycznego w szkole, uczy³ p³ywania jeszcze dwa lata temu, a obecnie dwie godziny w dla, gdzie na zebraniach bardzo czynnie uczestniczy w dyskusjach i podejmowanych decyzjach. Jeli kto ma ochotê pracowaæ, pomimo ¿e nale¿y mu siê zas³u¿ony odpoczynek od ci¹g³ych obowi¹zków, to ¿adna emerytura mu w tym nie przeszkodzi. Im d³u¿ej jestemy aktywni, tym d³u¿ej zachowamy sprawnoæ umys³ow¹ i fizyczn¹. Dlatego naprawdê warto odwiedziæ borneñskie Ko³o Emerytów, które mieci siê w Miejskiej Bibliotece Publicznej przy ulicy Szpitalnej numer 1 na pierwszym piêtrze. Sk³adka cz³onkowska roczna to jedyne dwadziecia cztery z³ote, za które mo¿na mieæ naprawdê ciekawie zagospodarowany czas, nawi¹zaæ wiele nowych znajomoci, zwiedziæ odleg³e zak¹tki Polski i wiele innych atrakcji. O programie i szerokiej dzia³alnoci borneñskiego Ko³a Emerytów napisa³a pani Barbara Wybranowska, cz³onek Zarz¹du Ko³a Terenowego PZ ERiI : Do tej pory nasze Ko³o organizowa³o pikniki, zabawy taneczne, wycieczki krajowe i zagraniczne, sp³ywy kajakowe, rajdy rowerowe, bra³o udzia³ w obchodach wi¹t pañstwowych i kocielnych, pamiêta³o o grobach zmar³ych cz³onków naszego Miejsk¹ Biblioteka Publiczn¹, Radami Osiedlowymi, i innymi. W czasie wa¿nych imprez bywaj¹ u nas przedstawiciele w³adz Miasta i Gminy oraz w³adze naszego Zwi¹zku. W styczniu odby³ siê bal kostiumowy a 8 marca obchodzilimy Dzieñ Kobiet, za w kwietniu Dzieñ Jubilata. Nale¿y jeszcze dodaæ majowy rajd rowerowy, po³¹czony z piknikiem. A co w najbli¿szym czasie? W czerwcu wypoczynek nad morzem w Dar³ówku, oraz wycieczka do Malborka i Fojutowa. Równie¿ w tym miesi¹cu Mistrzostwa Bornego Sulinowa w Marszu na Orientacjê w kategorii OPEN 60+ . Ka¿dy kto przeczyta powy¿sze podsumowanie nie bêdzie w¹tpi³, ¿e emeryci to bardzo czynny narodek, a czas wspólnie spêdzony mo¿e byæ nie tylko przyjemny ale i ciekawy. Na takie zaproszenie doprawdy trudno pozostaæ obojêtnym. Wreszcie nadszed³ czas dla siebie, na robienie tego, na co wczeniej brakowa³o czasu, bo dzieci, bo praca. Wykorzystajcie drodzy emeryci i rencici ten czas na zrobienie czego dla w³asnej przyjemnoci, a dla tych, którzy chc¹ dzia³aæ i czuæ siê potrzebnym te¿ znajdzie siê miejsce. (Beata Badowska) MAJ - CZERWIEC NR 5 e-mail: [email protected] Str.9 HISTORIA::. By³ taki czas By³ taki czas w niezwykle fascynuj¹cym epizodzie w historii naszej Ziemi Drawskiej, kiedy to nie musielibymy ponosiæ zbêdnej fatygi, ani ¿adnych finansowych wydatków dla urzeczywistnienia marzenia b³ogiego wypoczynku na z³ocistej pla¿y tropikalnego morza. Mielimy je bowiem u siebie, pod swoimi sto- pami (200 500 mln lat temu), kiedy to równik przebiega³ po umownej linii Szczecin-Przemyl. Jego brzegami dostojnie kroczy³y monstrualne dinozaury, a w toni pluska³y siê niezliczone organizmy wodne. Dla uzmys³owienia tej mnogoci pos³u¿ê siê przyk³adem trylobitów. Oczywi- WIOSENNE SUKCESY GRUPY PLASTYCZNEJ Z ORODKA KULTURY W KALISZU POM. Ostatni miesi¹c by³ bogaty w bardzo dobre wieci dla uczestników zajêæ plastycznych prowadzonych w MiejskoGminnym Orodku Kultury. M³odzi artyci zg³êbiaj¹ ró¿ne techniki malarstwa i rysunku, a pani instruktor Teresa St¹porek, udzielaj¹c cennych rad, bacznym okiem obserwuje postêpy swoich podopiecznych i dba o to, by niemal wszystkie prace plastyczne wyruszy³y w wiat. Dzieci i m³odzie¿ bior¹ udzia³ w wielu konkursach plastycznych o zasiêgu regionalnym, ogólnopolskim, a nawet miêdzynarodowym. Mi³o nam poinformowaæ, ¿e Kaliszu Pomorskim ostatnio s³ychaæ na wielu konkursach plastycznych. W VII Miêdzynarodowym Konkursie Plastycznym im. Josepha von Eichendorffa jury dokona³o oceny 1043 prac plastycznych. W kategorii klas I-III szkó³ podstawowych II miejsce zajê³a Amelia Pikula. W Powiatowym Konkursie Plastycznym Stra¿ak nie tylko gasi po¿ary zorganizowanym przez PSP w Drawsku Pomorskim w grupie przedszkolnej laureatk¹ I miejsca zosta³a Oliwia Leniak, a II miejsce zaj¹³ Dawid Olszacki. W kat. kl. I-III szkó³ podstawowych II miejsce zajê³a Lidia Zalewska. W kat. kl. IV-VI szkó³ podstawowych II miejsce zajê³a Aleksandra Olszacka. W kat. szkó³ ponadgimnazjalnych II miejsce zajê³a Kamila Mazur, a III miejsce otrzyma³a Hanna Przytarska. cie nie jestem w stanie przytoczyæ ogólnej liczby wszystkich osobników zasiedlaj¹cych to nasze morze, ale mogê podaæ zadziwiaj¹cy fakt istnienia a¿ 3 tys. gatunków tego rodzaju, które dot¹d zidentyfikowali uczeni (paleontolodzy). Towarzyszy³a im ró¿norodnoæ innych mieszkañców tropikalnej toni: ryby pancerne, mszywio³y, koralowce, g¹bki, g³owonogi, limaki, wielkoraki, liliowce, try- Ryc. 1. Wielkorak jednego w kszta³cie k³a mamuta, który chyba nim nie jest. Mo¿e kto z czytelników potrafi podpowiedzieæ rodowód tego tajemniczego znaleziska? Proszê o zwrócenie szczególnej uwagi na fragment p³ytki ³upka skalnego z uwiêzionymi pa³eczkami graptolitów. Te niepozorne w swych chitynowych os³onkach stworzenia, ¿yj¹ce w Ryc. 2. Trylobit Ryc. 4. Amonity (mineralizacji) wytworzy³ siê gaz metan. Ten sam, w poszukiwaniu którego dzi wielkie wiatowe koncerny tak za- tego tortu, jakim jest nasz globalny dochód narodowy. Eugeniusz Piecewicz Ryc. 6. Kie³ (?) W XI Ogólnopolskim Konkursie Plastycznym MOJA RODZINA laureatk¹ w kat. kl. I-III szkó³ podstawowych zosta³a Wiktoria Jab³oñska, natomiast prace plastyczne Amelii Skrobackiej, Dawida Olszackiego, Sebastiana Rynkiewicza i Lidii Zalewskiej zosta³y zauwa¿one przez jury i zakwalifikowane na wystawê pokonkursow¹. (na ww. konkurs wp³ynê³o 2518 prac plastycznych z 247 placówek). W Ogólnopolskim Konkursie Plastycznym na PLAKAT pt. PINOKIO zorganizowanym przez Teatr PLECIUGA w Szczecinie wyró¿nione zosta³y prace plastyczne Zuzanny Bogusz, Grzegorza Rydzewskiego oraz £ukasza Urbana (na konkurs wp³ynê³o 378 prac). W I Ogólnopolskim Konkursie Plastycznym MÓJ LEKARZ RODZINNY zorganizowanym przez Kolegium Lekarzy Rodzinnych w Polsce z okazji 20-lecia instytucji lekarza rodzinnego jury ocenia³o blisko pó³ tysi¹ca prac. Wród laureatów znalaz³a siê Aleksandra Olszacka, która zajê³a II miejsce za prace plastyczn¹ pt. Têczowy parasol ochronny. Wyró¿nienie otrzyma³a Amelia Pikula za pracê plastyczn¹ pt. Rozdajê serca W Miêdzynarodowym Konkursie Plastycznym Jak dbam o zdrowie zauwa¿ona zosta³a praca plastyczna Bernadetty Maras z grupy przedszkolnej. Otrzyma³a ona specjalne podziêkowanie od komisji konkursowej. Na konkurs wp³ynê³o 138 prac z Polski, Bia³orusi i Francji. W Ogólnopolskim Konkursie Plastycznym Wejd w wiat bajki zorganizowanym przez Miejsk¹ Bibliotekê w Miêdzyzdrojach laureatk¹ zosta³a Hanna Przytaska a Kamila Mazur otrzyma³a wyró¿nienie. Wszystkim laureatom sk³adamy gratulacje a wszystkim dzieciom i m³odzie¿y z grup plastycznych ¿yczymy kolejnych inspiracji i sukcesów! Ryc. 7. Koralowiec. Ryc. 3. G³owonogi (³odziki) lobity, amonity i wiele, wiele innych przedstawicieli morskiej fauny. Dzi w naszych Kopalniach Kruszyw Mineralnych potê¿ne szczêki stalowych mastodontów wydobywaj¹ na powierzchniê z przepastnych czeluci ziemi skamienia³e szcz¹tki tamtego, tak dawno ju¿ umar³ego wiata. Szczêliwie uda³o mi siê uratowaæ z zêbów mocarnych kruszarek kamieni pojedyncze okazy tych wiadków z tej tak zamierzch³ej przesz³oci. Poni¿ej prezentujê skrótowo fotoreporta¿ z rezultatów tej akcji. W zasadzie uda³o mi siê zidentyfikowaæ wszystkie znaleziska z wyj¹tkiem tego przesz³oci w górnych warstwach tropikalnych mórz, obumieraj¹c opad³y w dolne warstwy mu³ów dennych, gdzie w drodze transformacji Ryc. 5. G¹bki wziêcie dziurawi¹ polsk¹ ziemiê. Oka¿my nale¿ny szacunek tym niepozornym stworzeniom. Niewykluczone, i¿ w niedalekiej przysz³oci wygeneruj¹ nam pokany wycinek Ryc.9. £upek graptolitowy. Ryc. 8. Mszywio³y, krêgowiec i liliowce. Str.10 ECHA ZNAD DRAWY I GWDY .::HISTORIA Muzealny przyczynek W przedostatni weekend maja w wielu placówkach muzealnych w Polsce i na wiecie mia³a miejsce Noc Muzeów. Jest to impreza kulturalna, która polega na udostêpnianiu muzeów, galerii oraz innych instytucji kultury dla zwiedzaj¹cych w godzinach nocnych. Pierwsza Noc Muzeów zosta³a zorganizowana w Berlinie w 1997 roku. Z powodu ogromnego zainteresowania podobne inicjatywy zaczê³y powstawaæ w cielskiego (na jego miejscu stoi obecnie Przedszkole nr 4 przy ul. Obroñców Westerplatte), a nastêpnie w tzw. Domu Solnym, który znajduje siê nieopodal ko- la³a i mo¿na je dzi podziwiaæ na ekspozycjach niektórych pomorskich muzeów. Dzisiaj kilka s³ów o jednym z eksponatów, który do 1945 roku znajdowa³ siê w zbiorach zgromadzonych przez dra Fausta. Chodzi tu o cynowy kielich tzw. wilkom, z którego korzysta³ cech rzemielniczy drawskich szewców. Zabytek ten zosta³ przypadkowo wypatrzony przez autora tych s³ów podczas zwiedzania ekspozycji Muzeum w Koszalinie. Po Ryc. 1. Dom Solny - siedziba drawskiego Kreisheimatmuseum, lata 30. Fot: Bernhard Faust Ryc. 2. Ekspozycja przedwojennego muzeum w Drawsku. Zabytki sztuki redniowiecznej. innych europejskich mia- cio³a, przy ul. Kiliñskiego powrocie do Drawska i zajstach. W Polsce po raz i jest najstarszym wieckim rzeniu w notatki okaza³o pierwszy Noc Muzeów budynkiem w naszym mie- siê, ¿e zosta³ on przekazany zorganizowano w poznañ- cie. do muzeum w latach 30. skim Muzeum Narodowym w 2003 roku. Dzi niemal ka¿de wiêksze polskie muzeum organizuje rozmaite nocne imprezy, które obfituj¹ w przeró¿ne atrakcje, np. zwiedzenie na co dzieñ niedostêpnych pomieszczeñ, czy eksponowanie najcenniejszych zbiorów, które na co dzieñ spoczywaj¹ w bezpiecznych magazynach muzeal- Ryc. 3. Ekspozycja przedwojennego muzeum w Drawsku. nych. W gablocie znajduj¹ siê m.in. wilkomy drawskich cechów Z okazji Nocy Muzeów warto rzemielniczych. przypomnieæ, ¿e równie¿ w Drawsku PomorNiemieccy mieszkañcy minionego wieku przez poskim istnia³a prê¿nie dzia³a- miasta, którzy odwiedzali tomków cz³onków cechu j¹ca placówka muzealna, drawskie muzeum mogli po- szewców. której kierownikiem by³ dr dziwiaæ wspania³e zabytki z Wilkomów (nazwa poBernhard Faust. Muzeum ró¿nych epok (o których chodzi od niemieckiego funkcjonowa³o w latach kiedy indziej). Po wojnie wilkommen mile, dobrze 1926-1945, a swoj¹ siedzibê niepilnowane zbiory muze- witany) u¿ywano przy uromia³o pocz¹tkowo w nieist- alne (w tym biblioteka mu- czystociach cechowych niej¹cym ju¿ budynku sta- zealna) w znacznej czêci do picia piwa lub wina. W rego seminarium nauczy- zaginê³y, czêæ jednak oca- ramach powitania musia³ byæ on opró¿niony przez nowo przyby³ych goci cechu. Na drawskim wilkomie znajduje siê data 1686 oraz inskrypcja, której ca³oci niestety nie uda³o mi siê odczytaæ, a tak¿e g³owy lwów umieszczone w centralnej oraz górnej czêci naczynia. Stary cynowy wilkom, który przez wiele lat znajdowa³ siê w Drawsku Pomorskim i by³ zwi¹zany z histori¹ naszego miasta, dzi jak ju¿ wspomnia³em mo¿na podziwiaæ na wystawie w oddalonym o 100 km Koszalinie, gdzie trafi³ w ramach wypo¿yczenia z Muzeum Narodowego w Szczecinie. Czy kiedy wróci do Drawska? Czy w Drawsku wreszcie znajdzie siê dla niego miejsce? Pomys³ utworzenia w naszym miecie Muzeum Regionalnego wci¹¿ nie zosta³ zrealizowany. Nie wiadomo czy kiedykolwiek bêdzie. Aby wzi¹æ udzia³ w Nocy Muzeów i podziwiaæ zabytki zwi¹zane z Drawskiem wci¹¿ musimy opuszczaæ nasze miasto. Niestety. Tomasz Choroba dramburg.blogspot.com Ryc. 5. Wilkom drawskiego cechu szewców z 1686 roku. Ryc. 4. Wilkom drawskiego cechu szewców z 1686 roku. Ryc. 6. Wilkom drawskiego cechu szewców z 1686 roku. MAJ - CZERWIEC NR 5 e-mail: [email protected] WYDARZENIA::. Str.11 Biblioteka czy orodek kultury? PKO Bank Polski niezmiennie od ponad 75 lat uczy najm³odszych oszczêdzania i przedsiêbiorczoci. Dziêki SKO udaje nam siê pobudziæ w uczniach inicjatywê i pomys³owoæ w zakresie samodzielnego pozyskiwania rodków pieniê¿nych. Nasz cel to: - praktyczna nauka zarz¹dzania finansami osobistymi, - wzmocnienie postaw przedsiêbiorczych wród uczniów, - zdobycie wiedzy na temat roli pieni¹dza. PKO Bank Polski wspiera uczestników programu SKO poprzez zapewnienie im odpowiedniej bazy dydaktycznej. Treæ materia³ów edukacyjnych skierowana jest zarówno do rodziców jak i do nauczycieli. Pomoce naukowe przygotowane zosta³y przez specjalistów oraz doradców metodycznych przez co skutecznie wspomagaj¹ proces edukacyjny dzieci i m³odzie¿y. Szkolne Kasy Oszczêdnoci to najwiêkszy i najstarszy w Polsce program edukacji finansowej. Jego historia siêga jeszcze lat 20-tych ubieg³ego wieku. Od pokoleñ zachêcamy najm³odszych do oszczêdzania i zdobywania wiedzy z zakresu finansów. Obecnie to unikalne rozwi¹zanie w skali Europy i wiata, dostosowane do potrzeb polskich uczniów. Dziêki udziale w programie uczniowie: - naucz¹ siê zarz¹dzania finansami osobistymi - wyrobi¹ w sobie nawyk wiadomego oszczêdzania - zdobêd¹ wiedzê na temat oszczêdzania i roli pieni¹dza we wspó³czesnym wiecie - nabêd¹ praktyczne umiejêtnoci z zakresu korzystania z us³ug bankowych. Nowe SKO to: - dedykowana oferta produktowa dla uczniów poni¿ej 13 roku ¿ycia, szkó³ i rad rodziców - komplet materia³ów edukacyjnych dla nauczycieli, uczniów i rodziców - bezpieczny, atrakcyjny graficznie, zrozumia³y dla dzieci serwis bankowoci internetowej. Aktualnie w programie Szkolnych Kas Oszczêdnoci uczestniczy blisko 2000 szkó³ z ca³ego kraju. W SKO oszczêdza obecnie ok. 150 tysiêcy dzieci, a oferta edukacyjna dociera do ponad 400 tysiêcy uczniów. SKO jest aktywnie rozwijaj¹cym siê programem o ogromnym potencjale edukacyjnym. Co roku, jego uczestnicy maj¹ okazjê zaprezentowaæ swoje osi¹gniêcia i zmierzyæ siê w konkursach organizowanych przez PKO Bank Polski, których celem jest wyró¿nienie szkó³ i nauczycieli, którzy aktywnie popularyzuj¹ idee zwi¹zane z oszczêdzaniem. W ramach SKO funkcjonuj¹ serwisy internetowe skierowane do dzieci i nauczycieli: - serwis bankowoci internetowej sko.pkobp.pl - pierwszy w Polsce serwis bankowoci internetowej dla dzieci poni¿ej 13 roku ¿ycia - szkolneblogi.pl - platforma blogowa skupiaj¹ca szko³y uczestnicz¹ce w projekcie SKO - YouTube.com - kana³ wideo programu SKO - NK.pl/SKO - grupa SKO w serwisie NK.pl Szczegó³owe informacje w placówkach PKO Banku Polskiego oraz na WWW.pkobp.pl/m³odzi Od kilku ju¿ lat Ksi¹¿nica Pomorska og³asza konkurs na Bibliotekê roku województwa zachodniopomorskiego. Do tego konkursu palcówkê mo¿e zg³osiæ samorz¹d, biblioteka wojewódzka lub powiatowa, biblioteka mo¿e te¿ zg³osiæ sie sama. Kryteria oceny ka¿dej zg³oszonej placówki s¹ bardzo ró¿norodne. Pocz¹wszy od wygl¹du zewnêtrznego budynku, poprzez wspó³pracê z organizacjami na terenie gminy, pracê z dzieæmi, kreatywnoæ w pozyskiwaniu nowych czytelników a¿ po inicjatywy zwi¹zane z dzia³alnoci¹ kulturalno rozrywkow¹. Za wszystkie elementy przyznawane s¹ punkty i sumowane, co w efekcie daje wymierny obraz dzia³alnoci poszczególnych placówek. W tym roku do konkursu przyst¹pi³o oko³o trzysta bibliotek z naszego województwa, nominacjê w ró¿nych kategoriach otrzyma³o szesnacie. Miejska Biblioteka Publiczna w Bornem Sulinowie otrzyma³a tytu³ Biblioteka roku 2011 jako najlepsza placówka wród miejscowoci do piêtnastu tysiêcy mieszkañców. Uroczyste wrêczenie statuetki odby³o siê w Sali Narad Urzêdu Miejskiego a nagrodê wrêczy³ dyrektor Ksi¹¿nicy PomorskiejwSzczecinieLucjan B¹bolewski i pani Burmistrz Bornego Sulinowa Renata Cmy³kowska Pietkiewicz. Pani Dyrektor Miejskiej Biblioteki Publicznej, Dominika Kwinta, tak siê wypowiada na temat otrzymanej nagrody : Ju¿ w ubieg³ym roku nasz zespó³ postanowi³ sam siê zg³osiæ do konkursu, i wys³a³ymy w krótkiej formie opis naszych osi¹gniêæ. Ale okaza³o siê, ¿e to nie wystarczy. Trzeba pochwaliæ siê wszystkim, co jest zwi¹zane z nasz¹ dzia³alnoci¹, wiêc bardzo wziê³ymy to sobie do serca i w tym roku nasza prezentacja zawiera³a wszystkie osi¹gniêcia, przedsiêwziêcia, mniejsze i wiêksze sukcesy i uda³o siê! Dostrze¿ono nas, doceniono jako partnera. Na pewno du¿y wp³yw na t¹ nagrodê mia³o nasze uczestnictwo w Programie Rozwoju Bibliotek. Poprzez udzia³ w tym projekcie bardzo du¿o nauczylimy siê wzajemnie od siebie, bo w tym projekcie bra³o udzia³ wiele innych placówek, wymienilimy dowiadczenia, mielimy równie¿ szkolenia, które pozwoli³y nam szerzej spojrzeæ na nasz¹ pracê. Dzi biblioteka staje siê narzêdziem kultury. My musimy wychodziæ poza ramy tradycyjnego czytelnictwa, które ogólnie, jak wia- domo nie od dzi, sukcesywnie spada. Trzeba zanaleæ takie formy dodatkowej dzia³alnoci, która potencjalnego czytelnika przyci¹gnie do nas nie tylko po to, ¿eby wypo¿yczy³ ksi¹¿kê. Oczywicie najwa¿niejsze s¹ dzieci, to im staramy siê zapewniæ jak najwiêcej atrakcji po to, ¿eby wród proponowanych zajêæ zawsze siêgn¹æ po ksi¹¿kê, któr¹ wspólnie czytamy. Wspó³pracujemy przy tym z wieloma podmiotami gospodarczymi i turystycznymi na terenie naszej gminy. Jest to taka forma wspó³pracy, która polega na wzajemnej pomocy i wymianie us³ug, doszlimy do wniosku, ¿e aby co osi¹gn¹æ, nie mo¿emy dzia³aæ ka¿dy sobie, jestemy za ma³¹ spo³ecznoci¹, ¿eby ze sob¹ rywalizowaæ. Okaza³o siê, ¿e ta nasza koalicja przynosi ca³kiem wymierne zyski ka¿dej ze stron. To dziêki niej w³anie udaje nam siê organizacja wielu imprez, mo¿na ju¿ mia³o powiedzieæ cyklicznych, nasi gestorzy nigdy nie zawodz¹ i dziêki nim nasza oferta dla dzieci jest o wiele bogatsza. Zanim otrzymalimy t¹ nagrodê za dzia³alnoæ w 2011 roku, w kwietniu tego roku w naszym miecie zosta³a zorganizowana Konferencja Regionalna Programu Rozwoju Bibliotek 2+2=5 wspólnie zrobimy wiêcej. Ciekawostk¹ tej konferencji jest fakt, ¿e bylimy jak do tej pory, jedyn¹ bibliotek¹ w Polsce, która by³a gospodarzem takiej Konferencji nie maj¹c statusu conajmniej wojewódzkiej. A poniewa¿ tematem Konferencji by³o przedstawienie jak wa¿ne jest nawi¹zanie wspó³pracy z gminnymi jednostkami gospodarczymi i samorz¹dowymi przez oddzia³y bibliotek, bylimy ¿ywym dowodem na to, ¿e rzeczywicie razem mo¿na i zrobiæ wiêcej i nawet zarobiæ. Nasze osi¹gniêcia w tej kwestii dostrze¿ono na szczeblu wojwódzkim, a dla nas jest to dowód, ¿e warto wspó³pracowaæ. Ukoronowaniem naszych osi¹gniêæ by³ udzia³ w miesi¹cu maju tego roku w Targach Innowa- cyjnych Bibliotek, które odby³y siê w Kijowie. W spotkaniu tym uczestniczy³o osiem delegacji bibliotek miejskich i powiatowych i dwie wojewódzkie z Polski. Do tego sk³adu zosta³a zaproszona równie¿ biblioteka z Bornego Sulinowa jako wyró¿niaj¹ca siê w czasie Programu Rozwoju Bibliotek realizowanego przez Fundacjê Rozwoju Spo³eczeñstwa Informacyjnego. Pobyt trwa³ cztery dni i obfitowa³ w wiele spotkañ, wizyt w kijowskich bibliotekach a tak¿e odwiedzilimy polsk¹ bibliotekê imienia Adama Mickiewicza. Poznalimy wiele problemów z jakimi borykaj¹ siê bibliotekarze na Ukrainie, gdzie nak³ady na tak zwan¹ kulturê s¹ mniej ni¿ symboliczne, a mo¿liwoci dofinansowania prawie ¿adne. Targi Innowacyjnych Bibliotek uroczycie otworzy³ ukraiñski bokser Wasilij Kliczko, który jest emocjonalnie mocno zwi¹zany z klimatem ksi¹¿ek, poniewa¿ jego mama pracowa³a jako biblioterkarka. Wród znamienitych goci znaleli siê miêdzy innymi wiceminister Ministerstwa Kultury Ukrainy i przedstawiciele Fundacji Billa i Melindy Gates, którzy wspieraj¹ Fundacjê Rozwoju Spo³eczeñstwa Informacyjnego. W Targach wziê³y udzia³ delegacje z Mo³dawii, Rumunii, Ukrainy i Polski, by³o to dla nas olbrzymie pozytywne dowiadczenie, mo¿liwoæ podzielenia siê ciekawymi pomys³ami, poznania nowych, ciekawych rozwi¹zañ z zakresu bibliotekarstwa. Jak widaæ z wypowiedzi pani dyrektor Dominiki Kwinty, Miejska Bibliotekaprzejmujeczêciowo rolê, jak¹ niegdy pe³ni³y Domy Kultury w ka¿dym niemal miecie. Organizowanie wielu imprez czy to z okazji Dnia Dziecka, Miko³aja, festyny, kiermasze, wystawy tematyczne, to dzi normalna struktura dzia³alnoci placówki, oprócz tych, do których pierwotnie zosta³a powo³ana, czyli zaspakajania potrzeb czytelniczych i informacyjnych mieszkañców danej spo³ecznoci. Biblioteka jest instytucj¹, która samym istnieniem wiadczy o stopniu rozwoju kultury w miejscowoci, wiêc nale¿y siê cieszyæ z sukcesów pani Dominiki i jej wspó³pracowników za tak pozytywny wizerunek Miejskiej Biblioteki Publicznej w Bornem Sulinowie. (Beata Badowska) Str.12 ECHA ZNAD DRAWY I GWDY .::WYDARZENIA EUROPEJSKIE S£ONECZNE DNI W SIEMCZYNIE W porze kwitn¹cych bzów i kasztanów - 18 maja 2012 r. po raz pierwszy w Siemczynie w zespole pa³acowo-folwarczno-parkowym odby³a siê konferencja w ramach kampanii Europejskie S³oneczne Dni. Kampania maj¹ca na celu promowanie energetyki s³onecznej odby³a siê po raz drugi w Polsce, a konferencja w Siemczynie by³a imprez¹ zamykaj¹c¹ II edycjê ESD. Na Europejskie S³oneczne Dni w Siemczynie przyby³o ok. 120 osób, wród nich mieszkañcy re- gionu i samorz¹dowcy. Prelegenci przyjechali z ró¿nych zak¹tków naszego kraju m.in. z Warszawy, Krakowa, Wierzchos³awic, Tarnowa, Szczecina i Koszalina. Wiod¹cym tematem konferencji by³o wykorzystanie energii s³onecznej do produkcji energii elektrycznej za pomoc¹ ogniw fotowoltaicznych. Docieraj¹ce do ziemi promieniowanie s³oneczne to darmowe ród³o energii o olbrzymim potencjale. Nas³onecznienie w Polsce o mocy ok. 1000 W/m2 w ci¹gu roku jest wystarczaj¹ce dla racjonalnej produkcji pr¹du elektrycznego, a instalacje fotowoltaiczne s¹ bezpieczne, ³atwe w eksploatacji i nie powoduj¹ ¿adnych ha³asów. Budowa elektrowni s³onecznych ma istotne znacze- nie dla bezpieczeñstwa energetycznego regionu oraz ograniczenia emisji CO2. W trakcie konferencji zagadnienia zwi¹zane z energetyk¹ odnawialn¹ przedstawione zosta³y pod ró¿nym k¹tem z punktu widzenia Ministerstwa rodowiska, polskiego producenta paneli i systemów fotowoltaicznych GEORYT Solar z Tarnowa g³ównego wykonawcê pierwszej polskiej elektrowni fotowoltaicznej w Wierzchos³awicach, mo¿liwoci dofinansowania przedsiêwziêcia z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej w Szczecinie, dowiadczeñ inwestorów, wymogów proceduralnych dla uzyskania koncesji na produkcjê i sprzeda¿ energii elektrycznej, warun- ków przy³¹czenia odnawialnego ród³a do sieci dystry- bucyjnej. Istotny temat dotycz¹cy Odnawialnych róde³ Energii z uwzglêdnieniem specyfiki obszarów naszego regionu objêtych Programem Natura 2000 zosta³ omówiony przez Dorotê Janick¹ Z-cê Dyrektora Rejonowej Dyrekcji Ochrony rodowiska w Szczecinie. Du¿ym zainteresowaniem s³uchaczy cieszy³ siê wyk³ad dr in¿. Janusza Tenety z AGH w Krakowie, a zarazem cz³onka Polskiego Towarzystwa Fotowoltaicznego. W Polsce koordynatorem kampanii Europejskie S³oneczne Dni jest Instytut Energetyki Odnawialnej w Warszawie, który po raz drugi podj¹³ siê tego zadania. Na konferencjê w Siemczynie przyby³ Grzegorz Winiewski Prezes IEO oraz Pani Aneta Wiêcka specjalista ds. energetyki s³onecznej. Obecnoæ przedstawicieli Instytutu Energetyki Odnawialnej i Stanis³awa Gaw³owskiego Wiceministra rodowiska nie tylko zwiêkszy³a rangê wydarzenia zorganizowanego przez Henrykowskie Stowarzyszenie w Siemczynie oraz Lokaln¹ Grupê Dzia³ania Partnerstwo Drawy, ale tak¿e umo¿liwi³a uczestnikom konferencji zapoznanie siê ze strategi¹ rz¹du oraz opini¹ ekspertów w sprawie rozwoju fotowoltaiki w Polsce. Instytut Energetyki Odnawialnej EC BREC IEO) to zespó³ ekspertów, którego trzon stanowi¹ osoby, które na prze³omie lat 90-tych i pocz¹tku obecnego stulecia opracowa³y zasadnicze dokumenty dla sektora energetyki odnawialnej w Polsce m.in. Strategiê rozwoju energetyki odnawialnej. Wielka szkoda, ¿e na konferencji nie by³o przedstawiciela Ministerstwa Gospodarki z Departamentu Energii Odnawialnej, na którego obecnoæ liczyli zarówno organizatorzy konferencji, jak i jej uczestnicy zainteresowani postêpem prac nad projektem ustawy o OZE. Warto wspomnieæ, ¿e w czasie marcowej konferencji w Siemczynie "Rola Odnawialnych róde³ Energii w ekologicznej, energetycznej i regionalnej polityce Polski i UE" uczestnicy panelu wialnej w Ministerstwie Gospodarki. Równolegle z konferencj¹ odby³y siê prelekcje dla m³odzie¿y z LO w Z³ocieñcu i Czaplinku, zakoñczone zwiedzaniem pa³acu i piknikiem przy ognisku. Zagadnienia zwi¹zane z energetyk¹ s³oneczn¹ przed- zainstalowan¹ na dachu budynku folwarcznego (kolektory s³oneczne pracuj¹ na potrzeby kuchni restauracyjnej). BogdanAndziakWiceprezes Stowarzyszenia, a zarazem w³aciciel gospodarstwa agroturystycznego planuje w najbli¿szym czasie zbudowanie farmy fotowoltaicznej. dyskusyjnego wypracowali w³asne wnioski dotycz¹ce stawi³ m³odzie¿y dr in¿. Janusz Teneta z AGH oraz Aneta W pobliskim Czaplinku rozpocz¹³ dzia³alnoæ przedstawiciel niemieckiej firmy Solar World, jeden z najwiêkszych producentów urz¹dzeñ fotowoltaicznych w Europie. Niew¹tpliwie powiat drawski ma szansê staæ siê liderem w propagowaniu i wykorzystaniu energii s³onecznej. projektu ustawy o OZE, które zosta³y przes³ane do Ministra Mieczys³awa Kasprzaka z Departamentu Energii Odna- Wiêcka z IEO. Uczestnicy ESD w Siemczynie mogli te¿ zapoznaæ siê z pracuj¹c¹ instalacj¹ s³oneczn¹ Opracowanie i zdjêcia: Aleksandra Urszula Ko³odziej Henrykowskie Stowarzyszenie w Siemczynie MAJ - CZERWIEC NR 5 e-mail: [email protected] ROZMAITOCI::. Str.13 Tu jest moje miejsce W dniach 16-17 maja 2012r. w Szkole Podstawowej w Drawsku Pomorskim odby³a siê XIII edycja konkursu :Drawsko Dawniej i Dzi pod tytu³em Tu jest moje miejsce.... Inspiracj¹ tegorocznego konkursu by³ fragment muru obronnego znajduj¹cy siê na szkolnym boisku. To w³anie od fragmentu tego muru wszystko siê zaczê³o... Ten redniowieczny mur, a w zasadzie znikomy fragment miejskiego muru sta³ siê inspiracj¹ wszystkich dzia³añ ukierunkowanych na przybli¿enie uczniom i mieszkañcom gminy Drawsko Pomorskie historii miasta i naszego regionu. Mur, którego w³aci- wym zadaniem jest oddzielanie, sta³ siê symbolem ³¹czenia i integracji. Dzi mur ju¿ nie odgradza, dzi ³¹czy z przesz³oci¹ i z histori¹ naszego miasta. Integruje, bowiem przyci¹ga do szko³y wszystkich tych, którzy interesuj¹ siê histori¹ miasta, histori¹ regionu... s³owem ludzi z pasj¹. Dowodem na to sta³a siê XIII edycja konkursu. W tym roku uczniowie mieli do wyboru nastêpuj¹ce kategorie: - konkurs fotograficzny polegaj¹cy na prezentacji ciekawych miejsc zwi¹zanych ze swoj¹ miejscowoci¹, jej tradycj¹ i histori¹ - konkurs na proporzec szko³y - konkurs na maskotkê swojej miejscowoci - konkurs muzyczny - konkurs plastyczny - w tym roku mia³ on bardzo ciekaw¹ formê: trzyosobowe zespo³y malowa³y farbami najpiêkniejsza miejsca na- szej gminy. Prace wykonywane by³y na puzzlach, z których utworzono mapê Rodziców, Policji, Wojska, dyrektorzy wszystkich gminnych szkó³, kombatan- 2. miejsce Alicja Cieæwierska Nagroda Kuratora: 1. miejsce SP Suliszewo 2. miejsce SP Mielenko 3. miejsce SP Gudowo naszej gminy. - konkurs na prezentacjê dorobku miejscowoci, w tym dorobku szko³y, uczniów, nauczycieli i rodziców - s³owem: ludzi ¿yj¹cych i tworz¹cych kulturê regionu w poszczególnych miejscowociach naszej gminy. 17 maja odby³a siê uro- ci oraz wielu innych goci. Przed rozpoczêciem fina³u wszyscy obejrzeli ¿yw¹ lekcjê historii przygotowan¹ przez grupê odtwórstwa historycznego. Przybli¿y³a ona uczniom i zaproszonym gociom dawne stroje, sprzêt oraz zwyczaje redniowieczne. Ciekawe widowisko obejrza³o ³¹cznie ponad 1500 uczniów ze szkó³ z gminy Drawsko Pomorskie. Podczas uroczystego koncertu koñcz¹cego dwudniowy konkurs wrêczono nagrody i puchary, których fundatorami byli Kurator Owiaty i Wychowania w Szczecinie oraz Burmistrz Miasta Drawsko Pomorskie. Laureatami tegorocznego konkursu zostali: Konkurs fotograficzny: 1. miejsce Katarzyna Piotr Komorowski - SP Drawsko Pomorskie Konkurs muzyczny: 1. miejsce Katarzyna Karow - SP Suliszewo 2. miejsce Klaudia Zieliñska SP Drawsko Pomorskie 3. miescje zespó³ muzyczny z SP Gudowo Gimnazjum: 1. miejsce Marta Zawadzka 2. miejsce Natalia Syska 3. miejsce Maciej Wilczyñski Nagroda Kuratora: Wikoria Daciów - SP Drawsko Pomorskie Konkurs na proporzec: 1. miejsce SP Mielenko Nagroda Kuratora: SP Nêtno Konkurs plastyczny: Nagrodami wyró¿nio- czysta gala, któr¹ zaszczycili swoj¹ obecnoci¹: Zachodniopomorski Kurator Owiaty p. Maria Borecka, Burmistrz Drawska Pomorskiego p. Zbigniew Ptak, Przewodnicz¹cy Rady Miasta p. Czes³aw Faliñski, Sekretarz Gminy p. El¿bieta Koba, przedstawiciele Rady Karow - SP Suliszewo 2. miejsce Ewa Ka³amarz - SP Zarañsko Gimnazjum: 1. miejsce Katarzyna Gra¿ewicz wo 2. miejsce SP Zarañsko 3. miejsce SP SuliszeNagroda Kuratora: SP Gudowo Konkurs na maskotkê no wszystkie 10 zespo³ów bior¹cych udzia³ w konkursie. Nagroda Kuratora: Gimnazjum Drawsko Pomorskie Konkurs na stragan: Wyró¿niono wszystkich 7 uczestników. Nagroda Kuratora: SP Drawsko Pomorskie Jak zwykle nie zawiod³a pogoda. By³o wiele s³oñca i radoci, umiechów i szczêcia. W takim nastroju ¿egnamy siê do przysz³orocznej edycji. Str.14 ECHA ZNAD DRAWY I GWDY .::WYDARZENIA ALEKSANDRA MONOGRAFIA POLIGONU DRAWSKIEGO CYGLICKA odcinek 2. Gdzie jest zamek Olsembork z Oleszna ? Artystka mieszka O w Morzyczynie Maluje od 1997roku najpierw w grupie plastycznej klubu Arka w Szczecinie , nastêpnie w SCK w Stargardzie Szczeciñskim i od siedmiu lat jest cz³onkiem grupy malarskiej Malachit przy Domu Kultury Kolejarza w Stargardzie Szczeciñskim. Swoje prace o ró¿norodnej tematyce (pejza¿, portret , martwa natura, kwiaty, zwierzêta, abstrakcja) artystka wykonuje w technice olejnej. Bra³a udzia³ w licznych plenerach krajowych i miêdzynarodowych oraz wystawach zbiorowych. Wystawy indywidualne: - Klub Garnizonowy Szczecin - 2002 - Starostwo Stargard Szczeciñski 2006 - Ksi¹¿nica Stargard Szczeciñski 2006 - Starostwo Stargard Szczeciñski 2009 - Pa³ac Nad Jeziorem Chociwel 2009 - Gminny Dom Kultury Suchañ 2010 - Miejska i Powiatowa Biblioteka Publiczna Goleniów 2011 - Miejska Biblioteka Publiczna Miêdzyzdroje 2011 - Filia Ksi¹¿nicy - Stargard Szczeciñski - 2011 Jej prace znajduj¹ siê w zbiorach prywatnych w kraju i za granic¹. Kontakt z twórc¹ : tel. Komórkowy : 783378462. leszno - dzisiejsza stolica poligonu drawskiego ma bardzo bogat¹ , prastar¹ historiê. Miejscowoæ ze wzglêdu na swoje po³o¿enie pomiêdzy jeziorami: Bucierz Du¿y, Kocio³ i Czaple stanowi³a w odleg³ej przesz³oci wa¿ne ogniwo w ówczesnym systemie militarnym. Obecnie to usytuowanie dostarcza niezapomnianych prze¿yæ estetycznych tym wszystkim, którzy siê z nim zetknêli. Pierwsze wzmianki o wsi dotycz¹ wykopalisk z V okresu br¹zu, gdy znaleziono tu du¿¹ iloæ bry³ zwêglonego zbo¿a. Z okresu póno laterañskiego i rzymskiego wydobyto z grobów jamowych na miejscowym cmentarzysku wiele darów, którymi obdarowywano zmar³ych mê¿czyzn w formie elementów broni, ozdób, narzêdzi pracy i przedmiotów codziennego u¿ytku. G³ówne prace wykopaliskowe by³y tu prowadzone w 1845 i 1888 roku. Z ich podsumowania wynika, ¿e grodzisko piercieniowe du¿ych rozmiarów w Olesznie zliczono do budowli kultury ³u¿yckiej. Jest ono po³o¿one na trudno dostêpnym cyplu morenowym pomiêdzy jeziorami Kocio³ i Czaple. Od pó³nocy zamkniête jest rzek¹, a od po³udnia przekopan¹ fos¹ szerokoci ok. 12 metrów. Otacza³ je wysoki wa³, którego wyrane zarysy istniej¹ do dzisiaj. Wysokoæ wa³ów w stosunku do lustra wody wynosi³a ok. 8 metrów. W po³udniowej czêci grodziska do wa³u g³ównego przylegaj¹ dwa pod³u¿ne kopczyki, które zapewne spe³nia³y funkcjê bastionów zamykaj¹cych dostêp do obiektu miêdzy wa³em a brzegami jezior. Grodzisko jest dobrze zachowane nie licz¹c ma³ych wykopów po amatorskich badaniach archeologicznych. Oko³o 800 metrów na wschód od grodu istnia³a osada s³owiañska, któr¹ zidentyfikowano po du¿ej iloci szcz¹tków dawnej ceramiki. ocz¹tki powtórnej kolonizacji tego terenu po tzw. pustce osadniczej i wêdrówce ludów zwi¹zane s¹ z 1254 i 1337 rokiem. Szczególne kontrowersje wywo³uje ta druga data w zwi¹zku z u¿yciem nazwy terra Welschenburg w Nowomarchijskiej Ksiêdze Ziemskiej tzw. Landbuchu margrabiego Ludwika Starszego. Z niego dowiadujemy siê, ¿e istnia³a przed 1337 rokiem Ziemia Oleszañska wymieniona wród 15tu innych terra w Nowej Marchii. Jednak w czasach przed askañskich ten osobliwy twór zaliczany by³ raczej do terra Arnswalde (Ziemi Choszczeñskiej) i czêciowo pokrywa³ siê z terra Valkenburg(Ziemia Z³ocieniecka). By³ wiêc swoistym dystryktem wewnêtrznej organizacji rycerstwa zobowi¹zanym min. do wystawiania okrelonej liczby konnicy i p³acenia nale¿nej wysokoci podatków. Jak z powy¿szego wynika okrelenie terra odnosi³o siê do ró¿nej wielkoci obszarów i by³o bardzo rozci¹gliwym terminem. Nazwa wsi od XIII wieku zmienia³a siê wielokrotnie. W ród³ach z 1284 roku wymienia siê j¹ jako Welsenborch z zamkiem, który by³ w³asnoci¹ rodu P Völzeke przyby³ego z Meklemburgi. Zamek w nazwie wsi jako burg lub wymieniany w ród³ach jako castrum wystêpowa³ przez wiele wieków, a¿ do 1945 roku. Ostatnia przedwojenna niemiecka nazwa Welschenburg wyst¹pi³a po raz pierwszy w 1287 roku. Póniej pojawia³o siê jej wiele mutacji: 1295 Wilseneborth, 1320 Welseneburgh, 1337 Welsenburg. W Kodeksie Dyplomatycznym Brandenburgi opisano przebiegaj¹c¹ têdy granicê polsko-brandenbursk¹ z 1433 roku, która bieg³a od castrum(zamku) Olsembork po rzece Oleschna. Ta w³anie rzeczka-dzisiejsza Wilnica, której nazwa wywodzi siê od porastaj¹cej jej brzegi olszyny da³a obecn¹ nazwê wsi-Oleszno.To w tym miejscu w okresie miêdzywojennym dokonano zbrodni ekologicznej. W trakcie remontu drogi Drawsko-Oleszno zasypano naturalny wyp³yw rzeki Wilnica z jeziora Kocio³ do jeziora Wil¿e. Zlikwidowano w ten sposób przyrodniczy fenomen jakim by³ prze³om dwóch rzek: Regi i Drawy- wyp³ywaj¹cych z tego samego jeziora w przeciwnych kierunkach. W 1254 roku ksi¹¿ê pomorski Warcis³aw III przekaza³ fundacji norbertyñskiej w Bia³obokach nad Reg¹ 600 ³anów ziemi wokó³ Zarañska z przeznaczeniem na filiê klasztoru w Drawsku. Nie ma jednoznacznoci a wy³¹cznie poszlaka, ¿e w powy¿szych ³anach znajdowa³o siê ówczesne Oleszno, które w tym czasie nale¿a³o do grafa Gunzlina ze Schwerina. W 1284 roku ca³a Ziemia Drawska, w tym terra Welschenburg oddane s¹ przez ksiêcia pomorskiego Bogus³awa IV w zastaw margrabiemu brandenburskiemu Ottonowi IV. Jednak ju¿ w padzierniku 1286 roku obszar ten przechodzi we w³adanie Askañczyków, którzy w czerwcu 1287 r. oddali go w lenno Przemys³awowi III. Ksi¹¿ê Bogus³aw IV odzyskuje go dla Pomorza Zachodniego w 1295roku. W czasie lokacji Drawska 8 marca 1297 roku, gdy w³adanie w nowopowsta³ym miecie przej¹³ Arnold de Goltz, który z nadania OttonaIV i Konrada I dzieli³ siê w³adz¹ z braæmi Konradem i Janem, przejêli równie¿ w posiadanie zamek w Olesznie.Wraz z nadaniem praw miejskich dla Drawska bezpowrotnie sw¹ rangê straci³y dwa dotychczasowe centra administracyjne jakimi by³y Oleszno i Zarañsko. a¿n¹ dat¹ w historii wsi jest 14 sierpnia 1319 roku, kiedy to umiera margrabia Waldemar. Ksi¹¿ê pomorski Warcis³aw IV sprawuj¹cy od 3 lutego 1320 roku w³adzê opiekuñcz¹ w stosunku do m³odocianego nastêpcy Waldemara margrabiego Henryka wystawi³ wówczas w Choszcznie przywilej dla klasztoru zakonnic Augustynek z Pyrzyc. Przyzna³ klasztorowi patronat nad kocio³em w Drawsku oraz prawo w³asnoci do jeziora Lubie i wsi je okalaj¹cych oraz takich osad jak Oleszno, Mielenko i Dzikowo. Jednak filia tego klasztoru nigdy w Drawsku nie powsta³a. Jak wiêkszoæ wsi z pogranicza Polski, Nowej Marchii i Zakonu Krzy¿ackiego zostaj¹ one w 1326 W roku spl¹drowane i czêsto tak¿e doszczêtnie zniszczone przez wojska polsko-litewskie pod dowództwem króla W³adys³awa £okietka. Po tym najedzie w Landbuchu margrabiego Ludwika Oleszno jest wymienione wród wsi opuszczonych. Brak jest w ród³ach faktów, by ówczesny Welschenburg po tym ciosie odzyska³ swoje dawne znaczenie. Coraz ciszej jest te¿ o zamku Olsembork. Jako zamek warow- ny nale¿¹cy do braci Wolde wymieniany jest poród innych twierdz rycerskich Nowej Marchii w uk³adzie zawartym miêdzy cesarzem Karolem IV, a margrabi¹ Ludwikiem Rzymskim i Ottonem Brandenburskim z 1364 roku. W tym te¿ czasie odnotowany jest podzia³ maj¹tku w Olesznie pomiêdzy Ludwiga Römera i Otto dem Faulena. W 1433 roku wie jako lenno nale¿a³a ju¿ do Goltzów z Woliczna, które zosta³o odnowione w 1486 roku przez Johanna Cicero. W³asnoæ tê przypisan¹ Goltzom potwierdzi³ w 1536 roku margrabia Jan z Kostrzyna. amek warowny w Welschenburgu prze trwa³ do 1652 roku, kiedy strawi³ go po¿ar. Sp³onê³a równie¿ piêæ lat póniej prawie ca³a wie w trakcie wojny polskoszwedzkiej. Tê informacjê zaczerpniêto z dokumentacji konserwatorskiej w Koszalinie. Zamek zosta³ odbudowany w konstrukcji ryglowej, która raczej przypomina³a dwór ni¿ twierdzê. Dlatego nie wystêpuje w rejestrze zamków na tym terenie. Osada zamkowa w kolejnych wiekach przyjmowa³a wygl¹d typowej wsi rycerskiej z maj¹tkiem i dworem. Na pocz¹tku XIX wieku powstaje we wsi zespó³ folwarczny, który jest w³asnoci¹ rodziny Ruch. Na koniec tego wieku Welschenburg w czêci wiejskiej liczy³ 11 domów i 86 mieszkañców, a w czêci dworskiej 8 domów i 83 mieszkañców. W ród³ach z tego okresu wymienia siê funkcjonuj¹cy tu m³yn wodny oraz kuniê. M³yn w 1766 roku nale¿a³ do rodziny Lenz i pozosta³ jej w³asnoci¹ do II wojny wiatowej. Istnieje te¿ wzmianka o dzia³aj¹cym we wsi tartaku z napêdem wodnym. Pod koniec XIX wieku wie jest ju¿ w posiadaniu rodziny Maxa von Bredowa, któr¹ w imieniu w³aciciela zarz¹dza³ Engling i obejmuje obszar 576 ha. Do dzi nad jeziorem zachowa³y siê z tego okresu pojedyncze drzewa bêd¹ce pozosta³oci¹ po dawnym parku dworskim. W latach 20tych XX wieku wiêkszoæ wsi nale¿y do Ernsta Gramsa. Posiada³ on ogó³em 580 hektarów, w tym 305 ha ziemi ornej, 80 ha lasu i 165 ha jezior. Hodowa³ 22 konie, 79 sztuk byd³a, 60 owiec i 36 wiñ. W tym czasie we wsi ¿y³o 142 mieszkañców, którzy pracowali g³ównie na roli oraz w fol- Z warcznej p³atkarni ziemniaków. Najwiêkszymi gospodarstwami indywidualnymi we wsi by³y w tym czasie posiad³oci Georga Lenza-54 ha, który do koñca wojny by³ równie¿ so³tysem i Ericha Venzke-50 ha. braz wsi nieco siê zmieni³, kiedy od 1930 roku Niemcy zaczêli tworzyæ w Olesznie poligon lotniczy. Ten fragment historii wsi zaprezentowany bêdzie w kolejnych odcinkach monografii. Z historycznej zabudowy po 1945 roku czêæ zosta³a zaadoptowana na potrzeby polskiego poligonu. Na miejscu dawnego dworu, a prawdopodobnie i zamku stoi obecnie kasyno wojskowe. Wspó³czesna zabudowa zosta³a ca³kowicie podporz¹dkowana nowej funkcji jak¹ jest logistyczne zabezpieczenie szkolenia wojsk. Wiele kontrowersji wspó³czenie wzbudza problem, gdzie sta³ zamek Olsembork.W sprawie zamczyska wypowiedzia³ siê znawca Nowej Marchii jakim jest Edward Rymar. Powo³uj¹c siê na Kodeks Dyplomatyczny Brandenburbi ( Hauptteil XXIV) lokuje tê redniowieczn¹ budowlê na grodzisku Becheler przy rozlewisku Drawy nazwanym Z³y £êg.13. Nie podzielam tej wersji dyslokacji zamku, gdy¿ miejsce to jest oddalone kilkanacie kilometrów od Oleszna. Przeczy temu równie¿ fakt, ¿e nieopodal Becheler le¿y równy historyczn¹ metryk¹ Nowy £owicz, od którego w pierwszej kolejnoci powinien przej¹æ nazwê zamek. Przeczy temu równie¿ efekt penetracji archeologicznej tego grodziska. Myl¹ siê równie¿ ci, którzy lokuj¹ Becheler w ¯o³êdowie, które le¿y jeszcze dalej od Oleszna i ma swoje grodzisko, które nosi nazwê Schlosswerder. Dziwna jest sytuacja, ¿e wystêpuj¹cy w przedwojennej nazwie wsi zamek nie znalaz³ wzmianki w bogatej literaturze powiêconej tym budowlom w Polsce i Niemczech. W polskiej tradycji wa¿nym elementem to¿samoci wsi zawsze jest koció³. Prawdopodobnie pierwszy katolicki koció³ w Olesznie powsta³ na prze³omie XIII i XIV wieków. Przetrwa³ on do XVIII wieku, gdy rodzina von Unruh ówczesnych w³acicieli wsi ufundowa³a now¹ wi¹tyniê o konstrukcji szachulcowej. Koció³ ten podlega³ pod parafiê ewangelick¹ w Mielenku. W przedwojennym Welschenburgu tylko dwóch mieszkañców deklarowa³o wiarê katolick¹. Ze wzglêdu na jego z³y stan rozebrano go w 1938 roku. Na jego miejscu zaczêto odtwarzaæ koció³ przenoszony z Nowego £owicza, który by³ ju¿ ca³kowicie wysiedlany ze wzglêdu na tworzony od 1930 roku niemiecki poligon lotniczy. Koció³ uroczycie otwarto w1944 roku . Nazbyt szybko sta³ siê on ruin¹ gro¿¹c¹ zawaleniem. Jeszcze 30.12.1965 roku zosta³ wpisany do rejestru zabytków, by cztery lata póniej skreliæ go z tej listy i rozebraæ. ZbigniewMIECZKOWSKI O MAJ - CZERWIEC NR 5 e-mail: [email protected] LUDZIE::. Str.15 Ksi¹dz Sebastian Dawno, dawno temu, kiedy jeszcze religii nie by³o w szko³ach i trzeba by³o na lekcje chodziæ z w³asnej woli, czasem bardzo daleko i w pónych godzinach, po raz pierwszy w ¿yciu zobaczy³am ksiêdza, który piewa³ i gra³ na gitarze w Kociele. I to by³ wtedy taki szok, jakby co najmniej do naszej parafii z okazji rekolekcji zawita³ ksi¹dz heretyk. A gdzie¿ presti¿ i powaga mszy wiêtej?! Z nieufnoci¹ i dzieciêc¹ ciekawoci¹ garnêlimy siê do m³odego ksiêdza, który pokaza³ nam, jeszcze dzieciom, ¿e chodzenie do Kocio³a wcale nie musi byæ nudne, a modliæ siê mo¿na niekoniecznie znanymi z ksi¹¿eczki komunijnej wersami. Takie by³o moje pierwsze spotkanie z tajemnicz¹ i ma³o znan¹ organizacj¹ pod nazw¹ Ruch Oazowy. Uczylimy siê piosenek pieni piewanych przy akompaniamencie gitary, miêdzy innymi s³ynn¹ ju¿ na ca³y wiat Barkê. To by³y trudne lata osiemdziesi¹te, i ca³a nasza nowatorska dzia³alnoæ nie zawsze spotyka³a siê z aprobat¹. Ruch wiat³o - ¯ycie powszechnie znany jako Oaza, jest jednym z ruchów odnowy Kocio³a wed³ug nauczania Soboru Watykañskiego. Oaza powsta³a w Polsce. Za³o¿ycielem ruchu by³ s³uga Bo¿y ksi¹dz Franciszek wartoci¹ tego okresu ¿ycia. Ka¿dy z nas prze¿ywa okres dzieciñstwa, m³odoci, wieku dojrza³ego i staroci. Wed³ug mnie najwa¿niejszy jest okres wczesnej m³odoci. To w³anie wtedy m³ody cz³owiek kszta³tuje swój wiatopogl¹d i uczy siê odró¿niania tego, co wartociowe, od tego, co wartoci nie posiada. Szuka wzorców do naladowania i autorytetów, którzy pomog¹ od- kie pieni¹dze, w³anie z Kocio³a. Umówi³am siê z Ksiêdzem Sebastianem na ósm¹ rano w przedwi¹teczn¹ sobotê. Ca³a plebania i ma³a salka w Kociele pe³na by³a m³odzie¿y, niektórzy mieli ze sob¹ przeró¿ne instrumenty muzyczne. Okaza³o siê, ¿e w³anie parafia w Bornem Sulinowie goci oko³o czterdziestu przyjezdnych uczestników warsztatów z ca³ej Diecezji. i bardzo cieszymy siê, ¿e parafia Borne Sulinowo do³¹czy³a do wszechstronnej dzia³alnoci Oazowej. Poprzez takie spotkania mamy mo¿liwoæ wymieniæ siê dowiadczeniami, nawi¹zaæ nowe bli¿sze znajomoci, a przede wszystkim wspólnie poszukiwaæ w modlitwie Boga. Siostra Monika jest z Diecezjalnej Wspólnoty Dzieci £aski Bo¿ej z Lipian ko³o wi- naleæ im siebie w wiecie, w którym rzeczywistoæ stawia przed nimi wyzwania bardzo czêsto przerastaj¹ce ich mo¿liwoci. To poszukiwanie w³asnej drogi bywa czêsto bole- Warsztaty, na których spotykamy siê przynajmniej cztery razy do roku, s¹ wpisane w dzia³alnoæ Diakonii mówi siostra Monika Skowron, która przyjecha³a jako opiekun Blachnicki. Oaza jest ruchem przeznaczonym dla ludzi w ró¿nym wieku, osób wieckich i zakonnych. Dla ka¿dej z tych grup jest odpowiednia formacja, poprzez któr¹ ruch ten stara siê formowaæ dojrza³ych chrzecijan. To tyle tytu³em wstêpu, czym jest Oaza. Tak na prawdê, to po prostu organizacja przykocielna, zrzeszaj¹ca g³ównie m³odzie¿, która realizuje za³o¿enia programowe polegaj¹ce na tym, ¿e szuka siê wiat³a w S³owie Bo¿ym, aby wprowadziæ je w swoje ¿ycie. Wspólnota ta skupia przewa¿nie m³odzie¿ ze szkó³ rednich, a wiêc w wieku, w którym religijnoæ niekoniecznie jest najwa¿niejsz¹ sne, a niejednokrotnie niebezpieczne. Dobrze, jeli trafi¹ na kogo takiego jak Ksi¹dz Sebastian Przyby³a, którego mia³am okazjê obserwowaæ od wrzenia ubieg³ego roku na szkolnej sto³ówce. Dzieciaki w ró¿nym wieku przysiadaj¹ siê do niego i gawêdz¹ sobie razem weso³o, bynajmniej nie o tajemnicach wiary, a w drodze ze szko³y, otoczony grupk¹ wiêkszych i mniejszych dzieciaków energicznym krokiem przemierza ulice. Postanowi³am zg³êbiæ tajemnicê magnetycznych zdolnoci ksiêdza, zw³aszcza, ¿e od kilku znajomych s³ysza³am jak to ich dzieci je¿d¿¹ na kilkudniowe wycieczki za niewiel- muzyczny warsztatów podczas liturgii poszczególne Diakonie Muzyczna, która ma dwie sekcje, wokaln¹ i instrumentaln¹, i Liturgiczna, maj¹ za zadanie s³u¿yæ podczas ró¿nych uroczystoci kocielnych, dlatego te¿ musimy siê do takiej pos³ugi odpowiednio przygotowaæ. St¹d w³anie organizacja warsztatów. Podczas tych kilkudniowych spotkañ dopracowujemy wspólnie zaplanowany materia³, ale przede wszystkim jest to Oaza modlitwy. Jutro na porannej mszy zaprezentujemy nasze umiejêtnoci. M³odzie¿, która tu przyjecha³a wywodzi siê z parafialnych grup Oazowych ¯ycie jest pustyni¹. Powiem jeszcze inaczej: grozi³aby nam pustynia, gdybymy nie tworzyli oaz Jan Pawe³ II dwina. Na co dzieñ nie wyró¿nia siê z t³umu, skromny normalny strój, ¿aden habit, czy jakikolwiek element stroju wiadcz¹cy o przynale¿noci do grona osób konsekrowanych. Prowadzi Diakoniê Muzyczn¹ w Ruchu wiat³o¯ycie od 2002 roku. Wraz z opiekunem borneñskiej Oazy, Ksiêdzem Sebastianem i Proboszczem tej¿e parafii Jerzym Stadnikiem, poród zgromadzonej m³odzie¿y zachowywali siê niezwykle swobodnie. Wyzbyci rezerwy i formalnoci, wrêcz odnios³am wra¿enie, ¿e wietnie siê bawi¹ jakby ta naturalna m³odzieñcza radoæ w jaki sposób im siê kochaæ, a jeli siê ma czas dla dzieciaków, umie siê ich s³uchaæ, to wtedy rodzi siê poczucie, ¿e s¹ akceptowane takimi jakimi s¹, ze wszystkimi wadami i zaletami. Wystarczy daæ im poczucie, ¿e maj¹ miejsce, gdzie mog¹ przyjæ, posiedzieæ, porozmawiaæ, ¿eby mieli dok¹d wyjæ z domu, niekoniecznie na ³aweczkê przed blokiem czy piwo do pubu. Wa¿ne jest, ¿eby byæ i towarzyszyæ. Pocz¹tki naszej Oazy powsta³y rok temu, podwaliny po³o¿y³ Ksi¹dz Darek, a ja staram siê rozszerzaæ dzia³alnoæ. I tak naprawdê nie chodzi o iloæ. Chodzi o to, ¿eby ka¿dy kto ma tak¹ potrzebê wiedzia³, ¿e tutaj mo¿e byæ jego drugi dom. Moja przygoda z Oaz¹ zaczê³a siê w domu, rodzice nale¿eli do Domowego Kocio³a i ju¿ jako dziecko uczestniczy³em w rekolekcjach, póniej jako kleryk a teraz sam prowadzê. W zesz³ym roku z naszej parafii na rekolekcje do Skrzatusza pojecha³y dwa autokary m³odzie¿y. rednio co miesi¹c, pó³tora gdzie jedziemy a poza tym nasz proboszcz Jerzy Stadnik daje nam pole do dzia³ania i bardzo we wszystkim wspiera. Uczê w szkole, w Gimnazjum i Liceum, st¹d jestem z moimi uczniami nie tylko w klasie w czasie realizowania programu, ale tak¿e na przerwach, czy w drodze do domu. Podczas tych lunych i nieoficjalnych spotkañ m³odzie¿ rozmawia, otwiera przede mn¹ skarbiec swoich dzieliby nikomu doros³emu. A to oznacza, ¿e maj¹ zaufanie gdy widz¹, ¿e wychowawca jest z nimi, dlatego staram siê po prostu byæ. Ci¹gle umiechniêty, spokojny, tryskaj¹cy ogromnym poczuciem humoru po³¹czonym z dystansem do w³asnej osoby, wrêcz zara¿a pozytywn¹ energi¹ i chêci¹ dzia³ania. Taki jest Ksi¹dz Sebastian. Widzia³am m³odych ludzi, dla których uczestnictwo w ¿yciu Kocio³a nie jest teatrem z ci¹gle tym samym przedstawieniem. Oni re¿yseruj¹ now¹ Ewangeliê, instytucja Kocio³a musi przejæ metamorfozê, ¿eby mia³a nowe pokolenie wiernych. Podobno dzi mamy bezideow¹ m³odzie¿, a szko³a niekoniecznie jest autorytetem. Na przestrzeni wieków Koció³ mia³ zawsze do wype³nienia istotn¹ misjê spo³eczn¹. Dzi ta misja wydaje siê jeszcze bardziej znacz¹ca, jeli przyjrzymy siê upadkowi moralnemu spo³eczeñstwa, które woli mieæ ni¿ byæ. Dlatego tak wa¿nym argumentem za katechez¹ w szkole jest kontakt z du¿¹ grup¹ m³odych, nieukszta³towanych jeszcze jednostek, które przecie¿ s¹ nasz¹ przysz³oci¹. Jeli dziêki obecnoci katechetów w szkole uda siê zawróciæ ze z³ej drogi choæ jednego m³odego cz³owieka, to wed³ug Ewangelii w. £ukasza przekazuj¹cej nam s³owa Jezusa: W niebie wiêksza bêdzie ra- udzieli³a. Na pytanie jak zdobyæ zaufanie m³odych ludzi, Ksi¹dz Sebastian odpowiedzia³: Mnie kto kiedy powiedzia³, ¿e wystarczy byæ i problemów, umawia siê na spowied. Wzruszaj¹ce jest to, ¿e czasem ci m³odzi ludzie mówi¹ o takich rzeczach, o których pewnie nie powie- doæ z jednego grzesznika, który siê nawraca, ni¿ z dziewiêædziesiêciu dziewiêciu sprawiedliwych. Beata Badowska Str.16 ECHA ZNAD DRAWY I GWDY .::INNE Z Burmistrzem Barwic Zenonem Maksalonem rozmawia Jerzy Karkoszka BEZROBOCIE KOBIET TO JEDEN Z NASZYCH PROBLEMÓW - Panie Burmistrzu, Z moich kilkuletnich ju¿ obserwacji wynika, ¿e Barwice to bardzo prê¿na Gmina, tutaj ci¹gle dzieje siê co pozytywnego, czy to wy³¹czna zas³uga w³adz Waszej Gminy? - Staramy siê, by Barwice by³y w czo³ówce naszego powiatu. Ale tak naprawdê my, to znaczy ja jako Burmistrz i nasza Rada jestemy tylko pomys³odawcami, my wytyczamy tylko kierunki postêpowania. Tak naprawdê wszystkie zas³ugi jakie maj¹ Barwice zale¿¹ od naszych mieszkañców, bo to naprawdê oni tworz¹ nasz wizerunek na szerokim forum, ju¿ nie tylko powiatowym ale nawet szerszym regionalnym. - Barwice s¹ dobr¹ Gmin¹, macie niez³e drogi, w miecie jest kilka zak³adów zatrudniaj¹cych mieszkañców, jest te¿ niele zaopatrzona sieæ sklepów. Na ulicach mieszkañcy s¹ umiechniêci, a to znaczy, ¿e dobrze im siê tutaj ¿yje. A jakie Pan, Burmistrz tej Gminy widzi g³ówne problemy? - Takim problemem, który szczególnie doskwiera nam, w³odarzom Gminy jest bezrobocie. I to szczególnie bezrobocie kobiet. Tak siê z³o¿y³o, ¿e istniej¹ce u nas firmy zatrudniaj¹ g³ównie mê¿czyzn. To na pewno nie jest z³e, gdy¿ w³anie pracuj¹cy panowie s¹ jedynymi ¿ywicielami naszych rodzin. Ale niepracuj¹ce panie to du¿y problem. W³anie nasze panie, s¹ g³ównymi klientkami szczecineckiego Urzêdu Pracy i jak na razie mimo naszych wysi³ków nic nie zmieni siê w tej materii. Po prostu inwestorzy, którzy mogli by stworzyæ miejsca pracy w naszej Gmi- nie ci¹gle siê z tym wahaj¹. Jedn¹ z przyczyn takiego stanu rzeczy jest po³o¿enie Barwic na uboczu regionu. U nas nie ma autostrad, tras ekspresowych, lotnisk. To odstrasza potencjalnych inwestorów, choæ oferujemy niez³e warunki do lokowania inwestycji. Drugim takim problemem to niew¹tpliwie sprawa niepe³nosprawnoci. Prawie dziesiêæ procent naszych mieszkañców to osoby niepe³nosprawne, pozostaj¹ce pod opiek¹ naszego MGOPS-u. Im przede wszystkim Gmina musi pomagaæ, bo przecie¿ to nasi mieszkañcy i musimy o nich dbaæ. - Ostatnio g³ona jest sprawa rewitalizacji Waszego miasta, czy to sztandarowe zamierzenie Waszej kadencji? - Na pewno jedno z g³ównych zamierzeñ. Ju¿ niebawem ruszaj¹ prace remontowe maj¹ce docelowo zmieniæ oblicze naszego miasta, przynajmniej w strukturze poziomej. To oznacza, ¿e centrum Barwic wraz z naszym g³ównym placem zyska nowe rozwi¹zania uliczno-drogowe i chodnikowe, by naszym pieszym porusza³o siê wygodniej i bezpieczniej. To du¿a inwestycja, przekraczaj¹ca kwotê piêciu milionów z³otych. Ale po jej zakoñczeniu nasze miasto zyska nowe oblicze. - Czy Wasza Gmina, mo¿e siê ubiegaæ o status gminy stricte turystycznej? - D¹¿ymy do tego, by Bar- wice przyci¹ga³y jak najwiêcej zwiedzaj¹cych z ca³ej Polski. Mamy do zaoferowania piêkne widoki, wspania³e lasy, niez³¹ sieæ agroturystyczn¹, gdzie mo¿na siê zatrzymaæ za niedu¿e w sumie pieni¹dze. Mamy wreszcie takie obiekty jak centrum turystyczno-biznesowe w Dworze Luboradza, bêd¹ce w stanie zaspokoiæ najbardziej wybredne gusta. Tak wiêc d¹¿ymy po czêci i do tego bymy byli atrakcyjni turystycznie. - Co jest takiego w Waszej Gminie co napawa Pana dum¹ jako Burmistrza? - Takich powodów do dumy jest na pewno kilka, jeli nie kilkanacie. Ale tym co napawa mnie szczególnym nastrojem s¹ nasze dzieci. To nasza przysz³oæ. A one naprawdê siê staraj¹, ju¿ w przedszkolu i póniej w trzech naszych szko³ach podstawowych, gimnazjum i liceum. Nasze dzieci naprawdê dobrze siê ucz¹, zajmuj¹ czo³owe miejsca w rozmaitych olimpiadach i konkursach naukowych co wiadczy o niez³ym poziomie naszych placówek edukacyjnych. I choæ obecnie mamy ni¿ demograficzny to ja wierzê w nasz¹ m³odzie¿. - Dziêkuj¹ za rozmowê. Ptaki, Ptaszki i Ptaszêta Polne 20.04.2012 w Bibliotece Publicznej jak co roku odby³ siê Turniej Recytatorski Ptaki, Ptaszki i Ptaszêta Polne. Uczestnikami turnieju by³y dzieci i m³odzie¿ ze Szkó³ Podstawowych w Barwicach, Piaskach, Starym Chwalimiu oraz Zespo³u Szkó³ w Barwicach. Repertuar tegorocznego konkursu by³ bardzo ciekawy i zró¿ni- cowany. M³odzi recytatorzy byli doskonale przygotowani przez swoich szkolnych opiekunów. Jury wy³oni³o laureatów, którzy bêd¹ reprezentowali nasz¹ gminê na eliminacjach powiatowych w Drawsku Pomorskim. Laureatami Turnieju Recytatorskiego zostali: w kategorii Ptaszêta: Kaja Æwirko i Zofia Pluciñska w kategorii Ptaszki: Oliwia Cieciel¹g i Hubert Skwarek w kategorii Ptaki:Aleksandra Kucharska Wyró¿nienia otrzymali: w kategorii Ptaszêta: Karolina Cisiñska, Hubert Smó³ka oraz Krystian Wojta w kategorii Ptaszki: Robert £aszewski i Patryk Bieñkowski. XX LAT MINÊ£O W dniach 14, 15 i 16 maja jednostka ratowniczo-ganicza Pañstwowej Stra¿y Po¿arnej w Drawsku Pomorskim przybra³a odwiêtny wygl¹d. Na maszty zosta³y wci¹gniête flagi a plac przed Stra¿nic¹ zajê³y wozy bojowe placówki. Powodem tego niecodziennego zgie³ku by³y obchody dwudziestolecia powo³ania w naszym Pañstwie zawodowej stra¿y po¿arnej. Oczywicie centralne obchody tego wiêta odbywaj¹ siê w Warszawie, gdzie jest jedyna w Polsce Oficerska Szko³a Po¿arnictwa i w Czêstochowie na Jasnej Górze, gdzie stra¿ackie wiêto uhonorowano szej powiatowej jednostki skierowane by³y g³ównie do dzieci i m³odzie¿y naszego miasta. Ju¿ czternastego maja na plac przed stra¿nic¹ zawi- czych wszelkiego typu, oraz odby³ siê pokaz wodnego sprzêtu ratowniczego. By³o te¿ g³ono gdy¿ dzieci z radoci¹ ws³uchiwa³y siê w sy- poprzez odprawienie uroczystych mszy wiêtych. ( W Czêstochowie ponadto znajduje siê jedyna w kraju aspirancka szko³a po¿arnictwa dla kobiet). Ale wracaj¹c do Drawska, to dni otwarte na- ta³y zorganizowane grupy dzieci z drawskich przedszkoli i szko³y podstawowej, którym nasi ratownicy prezentowali swoje umiejêtnoci w zakresie rozpoczynania alarmu, obs³ugi armatek gani- gna³y emitowane przez wozy bojowe. Tak wiêc nasi stra¿acy hucznie uczcili swój jubileusz. ¯yczymy im zadowolenia ze swojej pracy i oczywicie jak najmniej alarmów w przysz³oci. A.C. MAJ - CZERWIEC NR 5 e-mail: [email protected] Operacja Borneo Air Soft Gun to w wolnym t³umaczeniu, lekka broñ na sprê¿one powietrze. Repliki ASG nie s¹ broni¹, lecz ich dzia³anie jest identycznie to bawiæ. Pierwsze komercyjne repliki pojawi³y siê na rynku w latach osiemdziesi¹tych, a w ostatnim czasie, dziêki du¿ej dostêpnoci ta- jak broni pneumatycznych, poniewa¿ do nadania pêdu kulce wykorzystywane jest sprê¿one powietrze lub gaz. Pomimo tego, ¿e wiele osób nazywa repliki broni¹, w myl polskiego prawa pozostaj¹ one zabawkami lub urz¹dzeniami rekreacyjnosportowymi, gdy¿ energia pocisku jest bardzo niewielka. Ale wygl¹daj¹ bardzo autentycznie i s¹ z ogromn¹ powag¹ traktowane przez swoich w³acicieli. to gra zespo³owa wykorzystuj¹ca pneumatyczne repliki broni palnej strzelaj¹ce plastikowymi kulkami. Repliki ASG powsta³y po II Wojnie wiatowej w Japonii aby umo¿liwiæ æwiczenia oddzia³om militarnym, które podlega³y wówczas rygorystycznym przepisom dotycz¹cym posiadania i u¿ywania broni palnej. U podstaw airsoftu le¿y wiêc tradycja bushido, k³ad¹ca nacisk na honor, szacunek dla przeciwnika i samodoskonalenie has³a wci¹¿ ¿ywe w airsofcie. W odró¿nieniu od paintballu, gdzie do strzelania wykorzystuje siê kulki wype³nione farb¹, w ASG ladu po trafieniu nie ma, wiêc gracze musz¹ byæ uczciwi i honorowi. Inaczej nie da³oby siê w nich replik produkowanych w Chinach, airsoft sta³ siê stosunkowo rozpowszechnion¹ rozrywk¹. ¯eby móc wypróbowaæ swój sprzêt, nierzadko bardzo drogi, potrzebne s¹ treningi, a z kolei ¿eby móc postrzelaæ, trzeba to robiæ w odpowiednio zabezpieczonej przestrzeni, czyli po prostu w plenerze i najlepiej doæ odludnym. Po to w³anie s¹ organizowane zloty pasjonatów ASG. Sezon na rozgrywki rozpoczyna siê wiosn¹ a k o ñ c z y pón¹ jesieni¹. W takim sezonie jest w ca³ej Polsce organizowanych kilkanacie zlotów, które maj¹ ró¿norodny charakter, czyli ka¿dy ma swój w³asny scenariusz, najczêciej oparty na historycznych dzia³aniach wojennych, lub te¿ ca³kowicie wymylonych. Pierwsza edycja Majówki z ASG w Bornem Sulinowie odby³a siê w 2006 roku. Od tego czasu rokrocz- nie podczas d³ugiego weekendu majowego Borne Sulinowo goci maniaków ASG z ca³ej polski. W roku 2008 powsta³ scenariusz stworzony w klimacie science fiction, którego autork¹ (tak, tak, kobieta!) jest Samanta Burkowska o wdziêcznym pseudonimie Ruda. Wtedy po raz pierwszy pojawi³y siê pañstwa Nerun i Saria oraz organizacja terrorystyczna Black Mirror. W roku 2009 Saria i Nerun w obliczu za- gro¿enia ze strony Black Mirror postanowi³y zawrzeæ sojusz i po³¹czyæ swoje si³y w walce przeciwko terrorystom. Powsta³o Zjednoczone Pañstwo Kebur. Nie wszyscy siê jednak z tym pogodzili. Zarówno wród Saryjczyków jak i Neruñczyków pojawili siê fanatyczni patrioci, którzy byli przeciwni sta³emu po³¹czeniu i gotowi za wszelk¹ cenê doprowadziæ do uzyskania niepodleg³oci oraz powrotu starych granic. W latach 2010 2011 dosz³o do ugody. Zosta³y wyznaczone nowe granice, które uwzglêdnia³y roszczenia wszystkich pañstw zarówno Nerun i Sarii jak i Zjednoczonego Kebur. Niestety nie zosta³ za¿egnany konflikt o kopalnie Andurium , co do których prawa roci³y sobie wszystkie trzy pañstwa. Andurium jest pierwiastkiem, od którego zale¿y rozwój gospodarki i nauki, wiêc po prostu daje w³adzê. W grach tego typu najwiêksz¹ uwagê k³adzie siê na realizm zabawy, dlatego te¿ na symulowanym polu bitwy znajduj¹ siê medycy, in¿ynierowie, saperzy, jest w³asna waluta i sklepik,nawet areszt a wszystko po to, by uatrakcyjniæ przebieg walk i rozgrywkê. Trzeba mieæ potê¿n¹ wyobraniê, ¿eby siê w to bawiæ. A okazuje siê, ¿e w t¹ grê po³¹czon¹ z wypoczynkiem i zwiedzaniem odleg³ych zak¹tków Polski, bawi¹ siê nie tylko mê¿czyni ale ca³e rodziny s¹ zara¿one wojennymi rozgrywkami i opracowywaniem taktyki na polu walki. Uczestnicz¹ w tych zjazdach nie tylko po to, ¿eby pobiegaæ po lesie, ale ¿eby zawrzeæ nowe znajomoci, wymieniæ dowiadczenia, poznaæ okolicê i historiê z ni¹ zwi¹zan¹, a przede wszystkim dobrze siê bawiæ i aktywnie spêdziæ wolny czas wykorzystuj¹c przy tym efektywnie swoj¹ pasjê. Organizatorem dorocznych eventów w Bornem Sulinowie jest autorka scenariusza, drobna, energiczna, i autentycznie ruda Samanta Burkowska. To ona wymyli³a historiê, w któr¹ co roku anga¿uj¹ siê setki ludzi w ró¿nym wieku z ca³ej Polski. Walory krajobrazowe Bornego s¹ wymarzonym miejscem do dzia³añ tego typu. Urz¹d Miasta i Gminy, które objê³o Patronat Honorowy imprezy, równie¿ cieszy, ¿e wyj¹tkowy charakter militarnych cyklicznych wydarzeñ organizowanych coraz liczniej tak dobrze wpisuje siê w charakter i historiê miasta. Beata Badowska WYDARZENIA::. Str.17 SIEDMIORO WSPANIA£YCH Firma Woprol w Barwicach istnieje jedenacie lat. W jej nowoczesnym budynku znalaz³o zatrudnienie siedmioro pracowników, mieszkañców Gminy. Zak³ad specjalizuje siê w produkcji i zakuwaniu przewodów hy- wodzeniem na rynku i jest wyp³acalna oraz konkurencyjna na wielkiej po³aci kraju. Zatrudnieni tutaj pracownicy s¹ wysokiej klasy specjalistami w produkcji swoich wyrobów. Obs³uguj¹ nowoczesne w pe³ni skom- draulicznych, dystrybucji wyrobów gumowych takich jak wê¿e i wyk³adziny gumowe, wszelkiego rodzaju z³¹cza hydrauliczne. Woprol jest dystrybutorem swoich wyrobów na ca³¹ pó³nocn¹ czêæ naszego kraju i nie znaj- puteryzowane maszyny produkcyjne, na których praca wymaga zarówno sporo uwagi jak i umiejêtnoci. Ale jest to siedmioro wspania³ych, do których pracodawcy maj¹ pe³ne zaufanie i szanuj¹ ich umiejêtnoci. Firma duje w pó³nocnej Polsce konkurencji dla swojej produkcji. W³acicielami zak³adu jest troje m³odych ludzi w osobach Zofii i Piotra Olejniczaków oraz Waldemara Liszki. W³anie dziêki tym prê¿nym menad¿erom firma Woprol utrzymuje siê z po- Woprol, choæ niedu¿a, uczestniczy w gminnym programie przeciwdzia³aniu bezrobociu i w planach w³acicieli jest sukcesywne tworzenie kolejnych miejsc pracy, co spowoduje zatrudnienie kolejnych bezrobotnych osób z terenu Barwic. JJK Str.18 ECHA ZNAD DRAWY I GWDY .::LUDZIE Razem mo¿emy wiêcej! Lokalna Organizacja Turystyczna jest jedn¹ ze struktur dzia³aj¹cych w trzystopniowym systemie promocji Polski. Analogicznie do regionalnej organizacji turystycznej, LOT jest organizacj¹ wspó³pracy samorz¹du terytorialnego, zw³aszcza samorz¹du szczebla powiatowego lub gminnego i lokalnej bran¿y turystycznej w zakresie promocji obszaru obejmuj¹cego dzia³alnoæ tej organizacji, a w szczególnoci kreowania lokalnych produktów turystycznych. Jest ona stowarzyszeniem rejestrowym, posiadaj¹cym osobowoæ prawn¹ i statut oraz wybieralne w³adze, zarz¹d i komisjê rewizyjn¹. Jak to siê odbywa w praktyce i jakie konkretne korzyci przynosi efektywna dzia³alnoæ LOTów na terenach gmin, opowie pan Józef Zbigniew Konieczny, w³aciciel pensjonatu DERESZ w Bornem Sulinowie, Prezes Lokalnej Organizacji Turystycznej w Bornem Sulinowie. Unia Europejska zadysponowa³a rodki na program pod has³em Razem osi¹gniemy wiêcej,który trwa³ pó³tora roku i mia³ za zadanie nauczyæ ludzi ze sob¹ wspó³pracowaæ. W ramach tego projektu zosta³a opracowana indywidualna strategia tylko dla naszego miasta, ze wzglêdu na niepowtarzalne pod³o¿e historyczne i architektoniczne pozosta³oci stwarzaj¹ce ogromne mo¿liwoci wykorzystania w celach typowo turystycznych, powi¹zanych z dydaktycznym przes³aniem historycznym. Lokalna Organizacja Turystyczna w Bornem Sulinowie zrzesza wszystkie podmioty gospodarcze zwi¹zane w jakikolwiek sposób z bran¿¹ turystyczn¹ lub promocj¹ miasta. Obecnie jest tworzony nowy model turystyki w ca³ej Polsce, gdzie fundamentem s¹ LOTy tworz¹ce podstawê ca³ego systemu cile ze sob¹ wspó³pracuj¹cego. Ka¿dy LOT posiada Centrum Informacji Turystycznej, do której kierowane s¹ wszystkie informacje od tak zwanych Touroperatorów. Sieæ informacji jest g³ównie przekazywana drog¹ internetow¹, tworzona jest baza danych wszystkich podmiotów bran¿y turystycznej zrzeszonej w organiza- cji LOT, i tym sposobem cowaæ, gdzie zjeæ i jakie ka¿dy ma informacjê, jak¹ atrakcje oferuje dana us³ug¹ turystyczn¹ w da- miejscowoæ. I tak¹ w³anym momencie dysponuj¹ nie kompletn¹ informaposzczególne pensjona- cjê, za pomoc¹ sprawnie ty, restauracje, kwatery dzia³aj¹cych Touroperaprywatne czy te¿ us³ugo- torów, tur ysta otrzymuje dawcy regionalnych w biurze podró¿y, lub za atrakcji. pomoc¹ strony internetoW tym systemie Touro- wej co jest najwa¿niejperatorem jest ka¿dy sze jednej, która tak jest cz³onek LOTu. Docelowo zbudowana, ¿e po wpisabêdzie to jedna osoba od- niu najprostszych s³ów powiednio przeszkolona, noclegi Borne Sulinoktóra pakiet informacji o wo mamy na pierwszym wszystkich us³ugach tu- miejscu w ka¿dej wyszurystycznych Bornego Su- kiwarce w³anie nasz¹ linowa bêdzie na bie¿¹co stronê. Znajduj¹ siê tam przekazywa³a do Zachodniopomorskiej Regionalnej Organizacji Turystycznej, a z kolei ZROT do Polskiej Organizacji Turystycznej i w³anie w ten sposób kompletna informacja o atrakcjach turystycznych naszego miasta trafi poza granice naszego kraju. Ponadto cz³onkostwo Gminy w Lokalnej Organizacji Turystycznej daje mo¿liwoæ efektywnego wykorzystania rodków z gminy przeznaczonych na promocjê regionu. Dla przyk³adu, do tej pory rokrocznie Borne bywa³o na dwóch góra trzech targach turystycznych organizowanych w ca³ej Polsce. W ubieg³ym roku, w wyniku po³¹czenia si³, Borne Su- adresy i kontakty wszystlinowo prezentowa³o kich cz³onków LOTu, a swoje walory ka¿da wizyna siedmiu tówka ma edycjach tar- Bêd¹c w sieci link do swojej gów w ca³ej i n d y w i d u a lus³ugodawców Polsce zajmunej strony, z j¹c czo³owe mo¿e du¿o pe³n¹ prezenmiejsca, na wiêcej, bo ma tacj¹ oferty których roz- mo¿liwoæ danego us³udalimy ulotki godawcy. Jak komunikacji promuj¹ce nawspomniasze miasto w polegaj¹c¹ na ³em, ka¿dy z iloci piêtna- wzajemnej cz³onków stu tysiêcy wymianie us³ug i LOTu jest insztuk. Za t¹ dywidualnym wtedy sprzedaje kreatywn¹ Touroperatow s p ó ³ p r a c ê ju¿ produkt rem, czyli pow³anie, ak- turystyczny w siada dostêp tywnoæ i po- postaci do bazy damys³owoæ w nych wszystdopasowanej do promocji turykich podmioklienta styki lokalnej tów wiado t r z y m a l i m y kompleksowej cz¹cych us³uhonorowe wy- oferty, gi turystyczne ró¿nienie od w regionie. I jednoczenie K a p i t u ³ y jeli trafi do bran¿owo podwy¿szaj¹c mnie klient, a naukowej sek- swój zarobek o ja mam akutora turystyki. prowizjê od rat pe³ne obDla potencjal³o¿enie pensprzeda¿y. nego klienta sjonatu, nie gdzie z odle- Wydajê siê to odsy³am go g³ego zak¹tka takie proste i przepraszaPolski wa¿ne logiczne, prawda? j¹c, ¿e brak jest to, ¿eby w miejsc, tylko mo¿liwie krótsadzam wykim czasie i najprociej, godnie i pytam co chcia³uzyskaæ kompletn¹ infor- by zwiedziæ, jakie atrakmacjê gdzie mo¿na zano- cje go interesuj¹ i wcho- dz¹c we wspomnian¹ bazê jestem w stanie sprzedaæ mu na miejscu kompletn¹ ofertê sk³adaj¹c¹ siê z wielu us³ug, które oferuje kilku cz³onków LOTu. Klient jest zdziwiony, no bo jak to, sprzedajê mu czyje us³ugi? Ano w³anie tak, bo na tym polega ta wspó³praca, ¿e wzajemnie koordynujemy sprzeda¿ swoich us³ug, oczywicie za procentow¹ odp³atnoci¹ ustalon¹ wspólnie. A co siê dzieje, kiedy zorga- noci ofert. Bo jeli ma do wyboru za te same pieni¹dze dwa tygodnie w s³onecznej Grecji lub innym egzotycznym zagranicznym kurorcie, to wypoczynek w Polskim kaprynym klimacie nie jest dla niego ¿adn¹ alternatyw¹. Dlatego tak wa¿ne jest, ¿eby dzia³aæ wspólnie. Pojedynczy przedsiêbiorca turystyczny mo¿e sprzedaæ tylko to, co ma w swojej ofercie, i to niekoniecznie z zadowalaj¹cym rezultatem. A bêd¹c w nizowana grupa jest zainteresowana kilkudniowym pobytem z wieloma atrakcjami, które s¹ oferowane przez kilku dostawców? Wystarczy, ¿e skontaktuj¹ siê z jednym z nas. Posiadaj¹c informacje o wszystkich cenach, us³ugach i terminach mo¿emy stworzyæ wielokierunkow¹ ofertê dla du¿ych grup sk³adaj¹c¹ siê kilku elementów sk³adowych po³¹czonych w jedn¹ spójn¹ w czasie ofertê. Klient jest zadowolony, bo nie biega po miecie i nie traci czasu na za³atwianie a przede wszystkim zgranie ca³ej oferty w jednym terminie. Reasumuj¹c, koncentracja informacji w jednym miejscu, do którego maj¹ dostêp cz³onkowie, daje turycie ofertê, która pozwoli mu efektywnie zagospodarowaæ swój wypoczynek, a ponadto daje gwarancjê, ¿e wróci do nas przy okazji kolejnego pobytu, a tak¿e opowie znajomym, bo rekomendacja kogo, kto ju¿ by³ i widzia³ jest najbardziej wiarygodna. Dzisiejszego polskiego turystê musimy rozpatrywaæ g³ównie pod k¹tem atrakcyj- sieci us³ugodawców mo¿e du¿o wiêcej, bo ma mo¿liwoæ komunikacji polegaj¹c¹ na wzajemnej wymianie us³ug i wtedy sprzedaje ju¿ produkt turystyczny w postaci dopasowanej do klienta kompleksowej oferty, jednoczenie podwy¿szaj¹c swój zarobek o prowizjê od sprzeda¿y. Wydajê siê to takie proste i logiczne, prawda? Trzeba jeszcze tylko przekonaæ ludzi, ¿e taka wspó³praca jest nie tylko korzystna dla wszystkich, ale przede wszystkim, dla dalszego rozwoju turystyki w ca³ej Polsce, po prostu konieczna. Nasza organizacja jest podzielona na sektory: turystyczny, historyczny, militarny, przyrodniczy, sektor zdrowia i urbanistyczny. Pod ka¿dym z nich kryj¹ siê konkretni ludzie i ich dzia³alnoæ. Opracowujemy równie¿ wspólnie pomys³y na cykliczne imprezy, które mog³yby siê odbywaæ na naszym terenie. Jednym z takich projektów jest Turystyczno Edukacyjna Trasa Samochodowa Szlakiem Umocnieñ Wa³u Pomorskiego. Wyznaczenie szla- ku, otwiera szansê na o¿ywienie turystyki Off Road 4x4 w ca³ym regionie województwa zachodniopomorskiego. Szlak obejmuje swym zasiêgiem powiaty : Wa³cz, Szczecinek, Koszalin, S³awno. Od rzeki P³ociczna w gminie Tuczno do wybrze¿a Ba³tyku w gminie Dar³owo. Przebiega przez miasto i gminê Borne Sulinowo, tworz¹c na terenie gminy Borne Sulinowo i terenie trzech nadlenictw pêtle. D³ugoæ szlaku to 200 km. Obecnie LOT Borne Sulinowo wspólnie z Dyrekcj¹ Lasów Pañstwowych w Szczecinku, Nadlenictwami : Borne Sulinowo, Szczecinek i Czarno Bór pracujemy nad wyznaczeniem szlaku. Kolejnym projektem, który jest w fazie opracowywania i wkrótce zostanie przedstawiony, jest pomys³ na zagospodarowanie spichlerzy, budynków stoj¹cych w pobli¿u tankodromu. W skrócie powiem tylko tyle, ¿e wszystkie kondygnacje mog¹ byæ wykorzystane na skupienie w jednym miejscu promocyjnych stoisk boksów, gdzie mo¿na bêdzie wyeksponowaæ wszystkie kategorie us³ug oferowanych na naszym terenie, a tak¿e punkty ekspozycyjne dla wielu pasjonatów militarnych, których mamy w Bornem bez liku. Mogliby w godziwych warunkach realizowaæ siê poprzez chocia¿by wymianê dowiadczeñ. Specjalne miejsce przeznaczone bêdzie dla grup rekonstrukcyjnych. Chodzi g³ównie o to, aby skoncentrowaæ w jednym miejscu ró¿norodne kategorie ciekawostek naszego miasta. Dodatkowo parter obu budynków móg³by, przy niewielkim stosunkowo nak³adzie finansowym, zostaæ przystosowany na ca³oroczne targowisko miejskie. Skorzystaliby na tym mieszkañcy miasta i handlowcy. Inspiracj¹ dla pomys³u zagospodarowania tych budynków by³a wycieczka do Szymbarka. Razem naprawdê mo¿na du¿o wiêcej zdzia³aæ, trzeba to tylko zrozumieæ i zacz¹æ patrzeæ na Borne Sulinowo i turystykê przez pryzmat swojego biznesu, przysz³ociowo. Z Prezesem Lokalnej Organizacji Turystycznej w Bornem Sulinowie panem Józefem Zbigniewem Koniecznym rozmawia³a Beata Badowska MAJ - CZERWIEC NR 5 e-mail: [email protected] WYDARZENIA::. Str.19 Piknik Folk w Jeleniu W s³oneczn¹ majow¹ sobotê odby³ siê po raz drugi organizowany Przegl¹d Zespo³ów piewaczych i Kapel, Wiosenny Piknik Folk w Jeleniu. Autorem tej inicjatywy jest Stowarzyszenie Mi³oników So³ectwa Jeleñ. Na tegoroczny festiwal kwiatów, kolorowych strojów i ró¿norodnych piewaczych talentów przyby³o kilkadziesi¹t zespo³ów ludowych z ca³ego regionu Pomorza Zachodniego, w sumie ponad czterystu samych uczestników. Uroczyste otwarcie rozpocz¹³ kolorowy pochód z³o¿ony z zaproszonych goci, którzy z muzyk¹ i piewem ruszyli spod kocio³a na teren ko³o szko³y, gdzie impreza siê odbywa³a do pónego wieczora. Ka¿dy zespó³ zaprezentowa³ swoje najlepsze utwory, wszak przegl¹d mia³ charakter konkursu. Pierw- sze miejsce zaj¹³ zespó³ Swojacy z Sitna, drugie przypad³o Kapeli Podwórkowej Pieñkowianie z Postomina, trzecie z kolei zaj¹³ zespó³ Ziemia Bobolicka z Bobolic. Nagrody wrêcza³a pani Burmistrz Bornego Sulinowa Renata Chmy³kowska - Pietkiewicz. Nie zabrak³o wystêpów solowych, z akcentami kabaretowymi, a szczególny entuzjazm widowni wywo³a³o wykonanie Ko ko euro spoko z zupe³nie nowymi s³owami. Zachwycona publicz- noæ bardzo czynnie uczestniczy³a w wystêpach tañcz¹c i piewaj¹c razem z wykonawcami. Organizatorzy zapewnili zaplecze gastronomicz- zachwyci³ zebranych wspania³¹ choreografi¹, ró¿norodnym repertuarem a przede wszystkim umiejêtnoci¹ bawienia publicznoci. Cz³onkowie zespo³u schodzili ze sceny i razem tañczyli tworz¹c barwne korowody. By³y wspólne piewy nie tylko z publicznoci¹, ale i z zespo³ami polskimi, podczas których granice jêzyka przestawa³y istnieæ liczy³a siê tylko muzyka i wspania³a zabawa. Szefem zespo³u ¯ytnica jest Vaaks W³adimir Georgijewicz, który jest równie¿ kierownikiem jem, poprzez muzykê tworzymy wiêzi bezcenne, wiêzi przyjani. Ca³y zespó³ ¯ytnica oczarowa³ swoim wystêpem i sposobem bycia ³em Up³ywa szybko ¿ycie. II Przegl¹d Zespo³ów piewaczych i Kapel w Jeleniu nale¿y uznaæ za bardzo udany i ka¿dy, kto by³ z pewnoci¹ w przy- niejednego widza. Na zakoñczenie odby³ siê wspólny wystêp, podczas którego zosta³a wykonana piosenka pod tytu- sz³ym roku nie odmówi sobie tej przyjemnoci zachêcony tegorocznymi atrakcjami. (Beata Badowska) ne, gdzie mo¿na by³o posmakowaæ takich specja³ów, jak wiejski chleb z domowym smalcem, grochówki i s³odkich wypieków. Jednak szczególny entuzjazm publicznoci wywo³ali zaproszeni gocie. Szesnastoosobowy zespó³ ¯ytnica przyjecha³ a¿ z Bia³orusi, z miasta Kliczew. Ich kolorowe charakterystyczne stroje pokryte haftami przyci¹ga³y uwagê niemal wszystkich, chêtnych do fotografowania nie brakowa³o. Wystêp trwa³ nieprzerwanie dwie godziny i Orodka Kultury w Kliczewie. W sk³ad zespo³u wchodzi równie¿ jego ¿ona i dwóch synów, z których jeden gra na skrzypcach, a jak sam powiedzia³: G³ównym za³o¿eniem dzia³alnoci zespo³u jest wci¹ganie do kultywowania tradycji naszej kultury m³odego pokolenia, mamy w zespole szeciolatka i dziewiêtnastoletni¹ dziewczynê, która gra na cymba³ach strunowych, staramy siê uatrakcyjniaæ nasze wystêpy nie tylko tañcem, ale tak¿e wprowadzaniem instrumentów regionalnych, które czasem sami robimy, bo ju¿ siê takich po prostu nie produkuje. Jedzimy ze swoimi wystêpami na zaproszenia do ró¿nych krajów, chcemy byæ wizytówk¹ swojego regionu. piew jest nasza wspóln¹ pasj¹ i bardzo chêtnie korzystamy z wszelkich zaproszeñ, gdzie swoimi wystêpami mo¿emy sprawiæ ludziom radoæ i przenieæ ich do wiata muzyki ludowej. Nie licz¹ siê nagrody tylko mo¿liwoæ poznawania innych kultur i zawierania wielu nowych znajomoci, które owocuj¹ wzajemnymi odwiedzinami i przez to poznajemy swoje kraje nawza- II Turniej Pi³ki Siatkowej M³odziczek o Puchar Firmy AQUA-LINE W sobotê 26.05.2012r w hali ZS Nr 2 w Szczecinku przy ulicy 1-go Maja 22 rozegrany zostanie II Turniej Pi³ki Siatkowej M³odziczek o Puchar Firmy AQUA-LINE. Tym razem w turnieju zagraj¹ 3 dru¿yny : MKS Mieszko Po³czyn Zdrój, MKS Koszalin i MKS VOLLEY Szczecinek. Pocz¹tek turnieju o godz. 10.00 Mi³ym akcentem tego turnieju bêdzie wrêczenie Z£OTEJ ODZNAKI HONOROWEJ PZPS Panu Kazimierzowi Margolowi za spo³eczn¹ dzia³alnoæ i du¿y wk³ad pracy w rozwój pi³ki siatkowej w miecie i regionie. Wrêczenie odznaczenia odbêdzie siê w przerwie miêdzy meczami ok. godz.11.00 Z³ot¹ odznakê Pan Kazimierz odbierze z r¹k Prezesa ZZPS Janusza Kamiñskiego i Wiceprezesa Wojciecha Klêska. Natomiast w niedzielê 27.05.2012r na obiektach OS i R przy ul. Pi³sudskiego 3 w Szczecinku obêdzie siê impreza pn. FESTIWAL GIER LATO 2012 ( jest to program finansowany ze rodków Powiatu Szczecineckiego ). W programie tej imprezy przewidziany jest: - turniej pi³ki no¿nej ( dla m³odzie¿y ) - turniej pi³ki siatkowej PARK - VOLLEY (siatkówka na trawie dla seniorów i m³odzie¿y). ORGANIZATOREM w/ w imprezy jest Szczecineckie Towarzystwo Lig Amatorskich i Miêdzyszkolny Klub Sportowy VOLLEY. Str.20 ECHA ZNAD DRAWY I GWDY .::TO JEST TEMAT WYRÓ¯NIENIE DLA CZAPLINKA Gmina Czaplinek zg³osi³a swój akces w konkursie pn. Zachodniopomorski Lider Ekologii zorganizowanym przez Wojewódzki Fundusz Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej w Szczecinie. G³ównym celem konkursu by³o docenienie dzia³alnoci gmin w zakresie ochrony rodowiska poprzez wy³onienie uczestników konkursu charakteryzuj¹cych siê najwiêksz¹ aktywnoci¹ i osi¹gniêciami w dzia³aniach na rzecz ochrony rodowiska oraz budowanie wiadomoci ekologicznej wród mieszkañców. X SPOTKANIE Z RODZIN¥ BOREJKÓW 9 maja tego roku odby³o siê dziesi¹te - jubileuszowe Spotkanie z rodzin¹ Borej- nowska. Trzyosobowe dru¿yny przedstawi³y scenki, plaka- ków, którego organizatorem jest Szko³a Podstawo- ty oraz prezentacje multimedialne dotycz¹ce wybra- wa nr 3 w Z³ocieñcu. Na uroczyst¹ galê zostali zaproszeni uczniowie i nauczyciele ze szkó³ powiatu drawskiego: Szko³y Podstawowej nr 1, Szko³y Podstawowej nr 2 i Szko³y Podstawowej nr 3 w Z³ocieñcu, Szko³y Podstawowej z Czaplinka, Szko³y Podstawowej z Kalisza Pomorskiego, Szko³y Podstawowej z Wierzchowa Pomorskiego. Przybyli równie¿ gocie:pani Liliana Paszkowska( bibliotekarka z Biblioteki Klubu Garnizonowego), pani Jolanta Do³bniak, pani Jadwiga Adria- nych tomów cyklu Je¿ycjady Malgorzaty Musierowicz. W czêci artystycznej wyst¹pi³ zespó³ wokalny ze szko³y Podstawowej nr 3 w Z³ocieñcu, pokazano te¿ prezentacjê multimedialn¹ dotycz¹c¹ wczeniejszych konkursów oraz twórczoci pisarki. Zgromadzona publicznoæ gromkimi brawami nagrodzila pokaz borejkowej mody przygotowany przez pani¹ Jadwigê Adrianowsk¹. W roli modelek wyst¹pi³y uczennice z klasy VI a, VI b i Vb SP nr 3. Na pa- mi¹tkê Jubileuszowego X Spotkania z rodzin¹ Borejków przedstawicielom szkó³ wrêczono pami¹tkowe dyplomy i statuetki. Gospodarze imprezy otrzymali od przyby³ych goci podziêkowania za organizowanie cyklicznych spotkañ z twórczoci¹ Ma³gorzaty Musierowicz. Na koniec spotkania odby³a siê degustacja potraw przygotowanych na podstawie przepisów z Je¿ycjady. Zaproszeni gocie mieli okazjê posmakowaæ: Babki Puchatki, Murzynka Gabrysi Borejko, Kanapek Mamy Borejko, Rogalików gospodyni Basi, Z³otych Jab³ek Hesperyd. Konkurs przygotowa³y: Edyta Jasiñska-Radzewicz oraz Aleksandra Kaczmarek, zespo³em wokalnym kierowa³a Dorota Gadzina. Za pami¹tkowe statuetki organizatorzy serdecznie dziêkuj¹ z³ocienieckim przedsiêbiorcom: Pani Ma³gorzacie Mi (P.W.,,Mi) i Panu Dariuszowi Chojnackiemu (Pracownia snycerska ,,U Paw³a). Aleksandra Kaczmarek Przedmiotem konkursu by³y przedsiêwziêcia inwestycyjne oraz nieinwestycyjne gmin sprzyjaj¹ce ochronie rodowiska w obszarze: gospodarki ciekowej, gospodarki odpadami, ochrony powietrza, edukacji ekologicznej za lata 2009, 2010. Gmina Czaplinek do konkursu zg³osi³a zadania z zakresu edukacji ekologicznej, w tym m.in. utworzenie cie¿ki edu- kacyjnej Nad jeziorem Czaplino i cie¿ki edukacyjnej Kukówka, zmodernizowanie cie¿ek edukacyjnych Spyczyna Góra Jezioro Prosino, Wy s p a B i e l a w a , oznakowanie cie¿ek rowerowych, przeprowadzenie akcji ekologiczn y c h : Wi o s e n n e i j e sienne porz¹dkowanie rzeki Drawy, Dzieñ Ziemi, Sprz¹tanie wiata, zorganizowanie konkur- su fotograficznego Skarby przyrody Pojezierza Drawskiego. W wyniku oceny Komisja Konkursowa zakwalifikowa³a dwanacie najwy¿ej punktowanych przedsiêwziêæ (po cztery w kategorii gmin miejskich, gmin miejsko wiejskich oraz gmin wiejskich. Gmina Czaplinek otrzyma³a wyró¿nienie za prowadzenie dzia³añ z zakresu edukacji ekologicznej. Katarzyna Szloñska PUNKT WIDZENIA JANUSZA LICZBY 27 kwietnia 2012 r. w Galerii w Pa³acu Wedlów otworzylimy wystawê stargardzkiego artysty Janusza Liczby. Wystawa zatytu³owana Mój punkt widzenia przedstawia³a obrazy olejne, których tematem by³y pejza¿e, portrety, sceny rodzajowe, marynistyka czyli pejza¿, ludzie i przedmioty, które czêsto s¹ zapamiêtan¹ przez artystê sytuacj¹. Podczas wernisa¿u mielimy okazjê spotkaæ siê zarówno z autorem prac , jak równie¿ z jego przyjació³mi z grupy malarskiej Malachit dzia³aj¹cej przy Domu Kultury Kolejarza w Stargardzie Szczeciñskim. Janusz Liczba malarstwem zajmuje siê od dzieciñstwa. Maluje nie tylko obrazy olejne, ale równie¿ akrylowe, akwarelowe, pastelowe i rysunki. Bra³ udzia³ w wielu plenerach krajowych i miêdzynarodowych. Prezentowa³ swoje prace na wielu wystawach indywidualnych i zbiorowych, w tym na ogólnopolskiej wystawie DKK w Krakowie w latach 2005-2011 prowadzonej przez Stowarzyszenie Artystów Integracji Europejskiej SAIE. Cieszymy siê, ¿e Galeria w Pa³acu Wedlów zyska³a równie¿ uznanie ze strony stargardzkich artystów. Wy s t a w a m a l a r s t w a Janusza Liczby prezentowana by³a do 10 maja br. MAJ - CZERWIEC NR 5 e-mail: [email protected] TO JEST TEMAT::. Str.21 FINANSOWANIE WYDARZEÑ KULTURALNYCH - NA WARSZTAT W dniach 14-15 maja 2012 r. odby³y siê kolejne warsztaty realizowane w ramach projektu Zachodniopomorskie Forum Kultury sieæ animatorów w dzia³aniu dofinansowanego ze rod- my m.in. szczegó³owy bud¿et przyk³adowego wydarzenia kulturalnego oraz szukalimy sposobów na jego zrealizowanie, analizowalimy obecne trendy w komunikacji rynkowej firm oraz mo¿liwoci tworzenia marki przedsiêwziêæ kul- cia kulturalnego w starym spichlerzu znajduj¹cym siê w Starej Studnicy (czyli w miejscu gdzie odbywaj¹ siê warsztaty). Moglimy sprawdziæ akustykê miejsca, jego wygl¹d, otoczenie, przeanalizowaæ sytuacjê zwi¹zan¹ z utrudnionym dostêpem do pr¹du, brakiem sanitariatów, obserwowaæ owietlenie o ró¿nych porach dnia, dyskutowaæ o nak³adzie pracy i wielu innych czynnikach, które mog³yby mieæ wp³yw na zorganizowanie akustyczna, czy saksofon. Za namow¹ trenera i ko-trenerów tego spotkania warsztatowego i dziê- turalnych. Jak zawsze najbardziej oczekiwane przez animatorów s¹ æwiczenia praktyczne. Ty m razem w ramach praktycz- ków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Tym razem tematem wiod¹cym by³o finansowanie wydarzeñ arty- nej czêci warsztatów mielimy mo¿liwoæ sprawdzenia i analizy swoich wypowiedzi oraz gestów w rozmowie z po- wydarzenia kulturalnego w tym miejscu. Na bazie zebranych informacji uda³o nam siê wspólnie ustaliæ, jakiego typu wy- stycznych. G³ównym trenerem i ekspertem tego spotkania by³ Marek Sztark. W ramach warsztatów przeanalizowali- tencjalnym sponsorem wydarzenia w tzw. tecie windy, a tak¿e zmierzylimy siê z organizacj¹ niewielkiego przedsiêwziê- darzenie mia³oby sens w tym miejscu. Postawilimy na wydarzenie muzyczne z wykorzystaniem instrumentów typu gitara ki uprzejmoci pani so³tys, uda³o nam siê w bardzo krótkim czasie zorganizowaæ krótki wystêp jednego z uczestników warsztatów Emila Rojewskiego ze S³awieñskiego Domu Kultury. Akcj¹ promocyjn¹ by³ nasz spacer z krzese³kami w kierunku spichlerza bêd¹cego docelowym miejscem wydarzenia. Wspomniane krzese³ka oraz nasze ustne zaproszenia skierowane do mieszkañców z pewnoci¹ sta³y siê impulsem do tego, by do³¹czy³a do nas miejscowa publicznoæ. Nasze dzia³ania spotka³y siê z bardzo sympatycznym przy jêciem mieszkañców Starej Studnicy do tego stopnia, ¿e moglimy liczyæ na pokaz gry na bêbnach afrykañskich w wykonaniu dwóch przedstawicielek miejscowej m³odzie¿y. Dla wiêkszoci animatorów by³o to pierwsze tego typu dowiadczenie, odebrane bardzo pozytywnie zarówno przez samych uczestników warsztatów, jak i mieszkañców. Udzia³ w warsztatach to nie tylko nasze spotkania warsztatowe i zdobywanie nowych umiejêtnoci. Na ka¿dym spotkaniu przedstawiamy równie¿ efekty wykonanych prac domowych zwi¹zanych z diagnozami przeprowadzonymi w naszych rodowiskach. AKADEMIA PI£KI SIATKOWEJ Miêdzyszkolny Klub Sportowy VOLLEY Szczecinek realizowa³ program pn. AKADEMIA PI£KI SIATKOWEJ finansowany ze rodków Starostwa Powiatowego w Szczecinku. Program obejmowa³ dwie imprezy siatkarskie. 1. Volleymania - Liga Trójek Siatkarskich Realizowano w terminie 14.03.2012 30.04.2012r . Do rozgrywek zg³osi³o siê 13 zespo³ów ¿eñskich. Rozgrywki prowadzono systemem ka¿dy z ka¿dym do 2 wygranych setów. W sumie dziewczêta ze szkó³ gimnazjalnych rozegra³y 78 spotkañ. Wiêcej informacji i foto relacje na stronie www.mksvolley.pl Wyniki rywalizacji sportowej: 1m KING OF DISCO 2m ANFRYKA 3m WIP 4m MIK 5m GRUBASY 6m POZIOMKI 7m WG KWK 8m TUÑCZYKI 9m PATOLA SK£AD 10m NUMER 7 11m KOCIAKI 12m TUSIAWKI 13m TRIO BALL 2. Turniej Pi³ki Siatkowej M³odziczek 19.05.2012r w hali sportowej ZS Nr 2 przy ul. 1-go Maja 22 w Szczecinku rozegrano I turniej Pi³ki Siatkowej M³odziczek w ramach programu AKADEMIA PI£KI SIATKOWEJ. Nagrod¹ g³ówn¹ Turnieju by³ Puchar Prezesa Firmy TERBUD. Rozgrywki przeprowadzono systemem ka¿dy z ka¿dym do dwóch wygranych setów. W sumie rozegrano 6 spotkañ z udzia³em dru¿yn z : Gdañska , Stargardu Szczeciñskiego, Koszalina i Szczecinka. Po kilkugodzinnej rywalizacji wyniki przedstawia³y siê nastêpuj¹co: 1. MMKS Gdañsk MKS Koszalin 2 0 ( 27-25, 2520 ) 2. MKS Volley Szczecinek MKS Koszalin 2 1 (1825, 25-20, 15-13) 3. LUKS Pi¹tka Stargard Szczeciñski MMKS Gdañsk 0 2 ( 15-25, 20-25 ) 4. MKS Volley Szczecinek MMKS Gdañsk 2 0 ( 25-19, 25-10 ) 5. MKS Koszalin LUKS Pi¹tka Stargard Szczeciñski 2 0 (25-15, 25-19) 6. MKS Volley Szczecinek LUKS Pi¹tka Stargard Szczeciñski 2 0 (25-23, 25-16) Str.22 ECHA ZNAD DRAWY I GWDY .::SPORT Fina³y Wojewódzkie Br¹z Sztafety Dziewcz¹t z SP Barwice w finale krajowym w VENA CROSS w biegach prze³ajowych - Gryfino Udany wystêp odnotowali uczniowie ze Szko³y Podstawowej im. prof. W. Szafera w Barwicach i Gimnazjum Barwice w fina³ach wojewódzkich w Indywidualnych Biegach Prze³ajowych w ramach Igrzysk M³odzie¿y Szkolnej i Gimnazjady, które odby³y siê 18 kwietnia 2012 w Gryfinie. Ponownie wysoka form¹ b³ysnê³a Klaudia Szyja z Gimnazjum Barwice, która po znakomitym finiszu zajê³a III miejsce na 1200 m, gdzie rywalizowa³a z dziewczynami o rok i dwa lata starszymi (bieg ukoñczy³y 72 zawodniczki). W biegu szkó³ podstawowych dziewcz¹t na 800 m bardzo dobrze zaprezentowa³y siê trzy nasze uczennice. Najlepiej wypad³a Olimpia Pruciak, która zajê³a 7 miejsce. Karolina Polewska ukoñczy³a bieg na 11 miejscu, a Ewa Walaszczyk na 20 miejscu. Bieg ukoñczy³o 65 zawodniczek. Nieco gorzej wypadli ch³opcy w biegu szkó³ podstawowych na 1000 m Jaros³aw Rudolf zaj¹³ 28 miejsce, a Adam liwiñski 31 miejsce (bieg ukoñczy³o 70 zawodników). Ponadto w biegach gimnazjalnych uczestniczy³y jeszcze trzy uczennice z barwickiego gimnazjum, które zajê³y punktowane miejsca. Aleksandra Rudnikowicz uplasowa³a siê na 17 miejscu w biegu na 1200 m, Agata Tel¹¿ka zajê³a 18 miejsce, a Marta Figlarz 22 miejsce. Obie startowa³y na 2000 m. Bieg ukoñczy³o 71 zawodniczek. Zawodnicy SP Barwice ³¹cznie uzyskali 16 pkt., które bêd¹ zaliczone do wspó³zawodnictwa szkó³ podstawowych woj. zachodniopomorskiego, natomiast dziewczyny z Gimnazjum Barwice zdoby³y 17 pkt. do wspó³zawodnictwa szkó³ gimnazjalnych woj. zachodniopomorskiego. Dziêkujemy zawodniczkom i zawodnikom za godne reprezentowanie szkó³ i gminy Barwice, za wielomiesiêczne przygotowania w klubie ULKS Barwice oraz ¿yczymy dalszych sukcesów w nastêpnych startach. Ogromy sukces osi¹gnê³a sztafeta dziewcz¹t ze Szko³y Podstawowej im. prof. W³adys³awa Szafera w Barwicach, która 22 kwietnia 2012 roku w £odzi reprezentowa³a województwo zachodniopomorskie w Finale Ogólnopolskim w Biegach Sztafetowych szkó³ podstawowych VENA CROSS na dystansie 8 x 900 m, na których rywalizowa³a z 13 sztafetami z ca³ej Polski. Trzecie miejsce w Polsce to historyczny sukces szko³y i dziewczyn, który zawdziêczaj¹ wielomiesiêcznym treningom pod okiem nauczyciela SP Barwice i trenera ULKS Barwice Sylwestra Szymañskiego. Trasa biegu prowadzi³a ul. Piotrkowsk¹- g³ówn¹ ulic¹ £odzi i by³a wymagaj¹ca, gdy¿ mia³a dwa podbiegi 250- metrowe. Emocje by³y od startu do mety. Decyduj¹c¹ zamian¹ okaza³a siê 4, na na najni¿szym stopniu podium. Ka¿da z dziewczyn pod- której pobieg³a najm³odsza (Angelika Wardêga z klasy IV) zawodniczka z barwickiej podstawówki, wyprowadzaj¹c sztafetê z koñca pierwszej dziesi¹tki na trzeci¹ pozycje, po szóstej zmianie dru¿yna by³a na drugiej pozycji, ale ostatecznie ukoñczy³a bieg czas dekoracji otrzyma³a medal i dyplom oraz nagrodê rzeczow¹ wart¹ ponad 150 z³. Puchar i dyplom dla szko³y z r¹k organizatorów odebra³a nasza kapitan sztafety- Karolina Polewska. W zawodach uczestniczyli równie¿ ch³opcy z SP Barwice, którzy te¿ osi¹gnêli historyczny sukces zajmuj¹c ostatecznie 7 miejsce na trzynacie sztafet. Przygotowaniem ch³opców do zawodów zajmuje siê Beata Bibik. Zawody VENA CROSS, odby³y siê po raz pierwszy Sk³ad Br¹zowej Sztafety DZIEWCZ¥T: Polewska Karolina, Pruciak Olimpia, Walaszczyk Ewa, Okwieka Marta, Wardêga Angelika, Sikora Weronika, Kukiel Ilona, Soko³owska Aleksandra, rez. Bryczek Roksana, trener Sylwester Szymañski CH£OPCY: liwiñski Adam, Rudolf Jaros³aw, Kowalski Krystian, Bernaciak Dariusz, Kondratowicz Maciej, Zieliñski S³awomir, ¯entarski Jakub, K³oda Aleksander, Arendacz Antoni, trener Beata Bibik. I Klubowy Turniej Karate Dzieci o Puchar Burmistrza Barwic 21 kwietnia 2012 Orodek Kultury i Turystyki w Barwicach by³ organizatorem I KLUBOWEGO TURNIEJU KARATE DZIECI o Puchar Burmistrza Barwic. W turnieju udzia³ wziê³o 54 zawodników z klubów: 1. Stowarzyszenie Satori Jastrowie 2. Sekcja Karate S³awoborze 3.Miêdzyszkolny Uczniowski Klub Karate Lekowo 4. Bushido Koryu Uchinadi widwin 5. Orodek Kultury i Turystyki w Barwicach gospodarze. Nad przebiegiem turnieju czuwa³a komisja sêdziowska w sk³adzie: 1. Marek Knut 3 dan 2. Piotr Marsza³ek 1 dan 3. S³awomir Stempak 4. Katarzyna Kotula 5. Arkadiusz Król 6. Dariusz B¹kowski. Po zliczeniu z³otych medali Puchar Burmistrza Barwic Zenona Maksalona otrzyma³ Klub Bushido Ko- ryu Uchinadi widwin 10 z³otych medali. Sekcja karate z Orodka Kultury i Turystyki w Barwicach uplasowa³a siê na 2 miejscu z 9 z³otymi medalami, 8 srebrnymi i 2 br¹zowymi medalami. Wszystkim uczestnikom gratulujemy i ¿yczymy dalszych sukcesów. MAJ - CZERWIEC NR 5 Rajd Nordic Walking na Mount Everest e-mail: [email protected] Gminny Turniej Tenisa Sto³owego 14 kwietnia 2012r. w hali sportowej Zespo³u Szkó³ w Barwicach odby³ siê gminny turniej tenisa sto³owego. Zawody rozegrane zosta³y w 127 zawodniczek i zawodników ukoñczy³o 29 kwietnia br. w Bytowie I Bieg i Rajd Nordic Walking na Mount Everest. Trasa i pogoda nie rozpieszcza³a nikogo. Ju¿ po kilkuset metrach od linii startu rozpoczyna³ siê d³ugi i wymagaj¹cy podbieg, które- Str.23 SPORT::. siedmiu kategoriach wiekowych i sta³y na dobrym poziomie sportowym. Uczestnictwo w turnieju zawodników nie tylko z Barwic, ale równie¿ z terenu gminy pokazuje, ¿e ta dyscyplina sportowa cieszy siê du¿¹ popularnoci¹. Turniej odby³ siê w ramach kampanii Zachowaj Trzewy Umys³ oraz przy wsparciu Urzêdu Miejskiego w Barwicach. Organizatorem turnieju by³ Gimnazjalny Uczniowski Ludowy Klub Sportowy. go 200-300 metrowe zakoñczenie by³o nie lada wyzwaniem nawet dla najlepszych. Gminê Barwice reprezentowa³a Dorota Brynkiewicz, która w ogólnej klasyfikacji kobiet zajê³a II miejsce. Gratulujemy i czekamy na dalsze sukcesy! Gminny Festiwal w Skoku Wzwy¿ Szkó³ Podstawowych w ramach Kampanii Zachowaj Trzewy Umys³ OG£OSZENIA DROBNE S¥ BEZP£ATNE 12 kwietnia 2012r. w Szkole Podstawowej im. prof. W³. Szafera w Barwicach odby³ siê Gminny Festiwal w Skoku Wzwy¿ w ramach kampanii Zachowaj Trzewy Umys³. W konkursie uczestniczyli uczniowie z SP Barwice i SP Stary Chwalim. W zawodach wziê³o 51 uczniów (22 dziewczyny i 29 ch³opców). Rywalizacja odbywa³a siê w czterech kategoriach wiekowych: rocz. 1998 i starsi, 1999, 2000, 2001 i m³odsi. W ka¿dej kategorii najlepsi uczestnicy konkursu, otrzymali pami¹tkowe dyplomy i zostali udekorowani medalami. Ponadto rozlosowanych zosta³o 10 nagród rzeczowych ufundowanych przez UM Barwice w ramach kampanii ZTU 2012. Festiwal by³ popularyzacj¹ aktywnoci fizycznej i zwi¹zanej z ni¹ promocj¹ aktywnego i zdrowego stylu ¿ycia jako alternatywa walki z na³ogami wspó³czesnego wiata. gTanie strony internetowe dla firm i osób prywatnych. Tel.: 793103003 Email: [email protected] gZaopiekujê siê gospodarstwem domowym i np. starszym ma³¿eñstwem. Pomogê w pracach domowych, drobnych remontach. Jestem uczciwy i pracowity. Kontakt: 501 844 957 lub 604 652 618. gUWAGA SENIORZY! UNIWERSYTET TRZECIEGO WIEKU W Z£OCIEÑCU ZAPRASZA WSZYSTKICH DO UDZIA£U W PROGRAMIE ZRÓBMY CO RAZEM ORGANIZUJEMY ZAJÊCIA PLASTYCZNE W KA¯DY WTOREK O GODZ. 16 TEJ W BIURZE UTW UL. WOLNOCI 6. gSPRZEDAM DZIA£KÊ BUDOWLAN¥ UZBROJON¥ PRZY ULICY FA£ATA 1 TELEFON KONTAKTOWY 668 810 683 gSPRZEDAM-WYNAJMÊ-ZAMIENIÊ DOM WCZASOWY Z DU¯¥ DZIA£K¥ 1800M2 Z POLEM NAMIOTOWO-CAMPINGOWYM PE£EN SOCJAL I MEDIA NAD JEZIOREM LUBIE. DOM PO£O¯ONY W ZNANYCH KARWICACH. TEL.502431115 gSPÓ£DZIELNIA HANDLOWO PRODUKCYJNO US£UGOWA WYNAJMIE POMIESZCZENIA OD 38 DO 156 METRÓW KWADRATOWYCH. DRAWSKO POM. UL. PI£SUDSKIEGO 18 TEL. 696 622 430 Mieszkanie do wynajêcia od zaraz! Do wynajêcia mieszkanie w Szczecinku o powierzchni 84,30 m2, 2 pokoje, kuchnia, ³azienka, czêciowo umeblowane. Tel.94 3740113 wew.33. g SPRZEDAM LOKAL GASTRONOMICZNY O POW. 92 M.KW. W WIERZCHOWIE PRZY UL. PARKOWEJ 5. CENA DO UZGODNIENIA. TEL. KONTAKT. 694 159 595UWAGA SENIORZY! £abêdzie sprzedam piêtro domu ( 2 mieszkania 62m i 69m ). Mo¿e byæ jako mieszkanie dwu pokoleniowe z ogrodzon¹ dzia³k¹ ok. 400m lub oddzielnie. Tel. 94 361 13 53. Str.24 ECHA ZNAD DRAWY I GWDY .::OG£OSZENIE Urz¹d Marsza³kowski Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestuj¹ca w obszary wiejskie Projekt wspó³finansowany ze rodków Unii Europejskiej w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 2013 Instytucja zarz¹dzaj¹ca PROW Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi Województwa Zachodniopomorskiego Stowarzyszenie Lokalna Grupa Dzia³ania Partnerstwo Drawy w Z³ocieñcu; Adres tymczasowy: ul. Wolnoci nr-8 (I piêtro Banku PKO BP); 78-520 Z³ocieniec; tel.0-94-37-20-325; fax:0-94-37-20-334; e-mail: [email protected] Zarz¹d Województwa Zachodniopomorskiego informuje o mo¿liwoci sk³adania za porednictwem Stowarzyszenia Lokalna Grupa Dzia³ania Partnerstwo Drawy wniosków o przyznanie pomocy w ramach dzia³ania Wdra¿anie lokalnych strategii rozwoju w zakresie operacji, które odpowiadaj¹ warunkom przyznania pomocy w ramach dzia³ania Ró¿nicowanie w kierunku dzia³alnoci nierolniczej, Tworzenie i Rozwój Mikroprzedsiêbiorstw, Odnowa i rozwój wsi oraz dla Ma³ych Projektów , tj. operacji, które nie odpowiadaj¹ warunkom przyznania pomocy w ramach dzia³añ Osi 3, ale przyczyniaj¹ siê do osi¹gniêcia celów tej osi objêtego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013. Termin sk³adania wniosków: od 20 czerwca 2012 r. do 4 lipca 2012 r. Miejsce sk³adania wniosków: Adres tymczasowy: Biuro Stowarzyszenia Lokalnej Grupy Dzia³ania Partnerstwo Drawy w Z³ocieñcu, ul. Wolnoci nr-8, 78-520 Z³ocieniec (I piêtro Banku PKO BP); od poniedzia³ku do pi¹tku w godzinach od 8:00 do 15:00. Tryb sk³adania wniosków: Wnioski wraz z za³¹cznikami nale¿y sk³adaæ na odpowiednich formularzach w dwóch egzemplarzach w wersji papierowej i elektronicznej na p³ycie CD. Wnioski powinny znajdowaæ siê w skoroszytach.Wnioski nale¿y sk³adaæ bezporednio w miejscu i terminie wskazanym w og³oszeniu. Limit rodków dostêpnych w konkursie: Ró¿nicowanie w kierunku dzia³alnoci nierolniczej: 500.000 z³ Tworzenie i Rozwój Mikroprzedsiebiorstw: 1.000.000 z³ Odnowa i rozwój wsi: 1.000.000 z³ Ma³e projekty: 2.000.000 z³ Szczegó³owe informacje dotycz¹ce naboru w tym kryteria wyboru operacji i wykaz niezbêdnych dokumentów wraz z formularzem wniosku o przyznanie pomocy, dostêpne s¹ w siedzibach oraz na stronach internetowych nastêpuj¹cych instytucji: Stowarzyszenia Lokalnej Grupy Dzia³ania Partnerstwo Drawy: www.partnerstwodrawy.org Urzêdu Marsza³kowskiegoWojewództwa Zachodniopomorskiego: www.prow.wzp.pl Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w Warszawie - www.arimr.gov.pl. Informacje udzielane s¹ w Biurze Stowarzyszenia Lokalnej Grupy Dzia³ania Partnerstwo Drawy w Z³ocieñcu. Pytania mo¿na kierowaæ równie¿ na adres email: [email protected] lub telefonicznie: (94) 37-20-325 i (94) 37-20-334. Minimalne wymagania, których spe³nienie jest niezbêdne do wyboru projektu w ramach dzia³ania Ró¿nicowanie w kierunku dzia³alnoci nierolniczej przez LGD: warunkiem wyboru operacji do dofinansowania jest uzyskanie w ramach oceny Rady minimum wymagalnoci, którego spe³nienie jest niezbêdne do wyboru operacji limit ten wynosi 20% maksymalnej sumy punktów dla tego dzia³ania. Minimalne wymagania, których spe³nienie jest niezbêdne do wyboru projektu w ramach dzia³ania Tworzenie i Rozwój Mikroprzedsiêbiorstw przez LGD: warunkiem wyboru operacji do dofinansowania jest uzyskanie w ramach oceny Rady minimum wymagalnoci, którego spe³nienie jest niezbêdne do wyboru operacji limit ten wynosi 20% maksymalnej sumy punktów dla tego dzia³ania. Minimalne wymagania, których spe³nienie jest niezbêdne do wyboru projektu w ramach dzia³ania Odnowa i rozwój wsi przez LGD: warunkiem wyboru operacji do dofinansowania jest uzyskanie w ramach oceny Rady minimum wymagalnoci, którego spe³nienie jest niezbêdne do wyboru operacji limit ten wynosi 20% maksymalnej sumy punktów dla tego dzia³ania. Minimalne wymagania, których spe³nienie jest niezbêdne do wyboru projektu w ramach dzia³ania Ma³e projekty przez LGD: warunkiem wyboru operacji do dofinansowania jest uzyskanie w ramach oceny Rady minimum wymagalnoci, którego spe³nienie jest niezbêdne do wyboru operacji limit ten wynosi 20% maksymalnej sumy punktów dla tego dzia³ania. Europejski Fundusz Rolny na Rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestuj¹ca w obszary wiejskie Projekt wspó³finansowany ze rodków Unii Europejskiej w ramach Pomocy Technicznej Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 2013 Wydawca: P.H.U. IW MAG PRESS Mariusz Nagórski, 78-500 Drawsko Pomorskie. NIP 674 10 52 619, Regon 320 126 093; tel. 94 36 33 116; 512 353 223; e-mail: [email protected] Redaktor naczelny - (po): Mariusz Nagórski. Wspó³praca redakcyjna Jerzy J. Karkoszka, tel. 787 648 810. Rysunki Jerzy Bochyñski. Sk³ad graficzny - 4 Press Marcin Oci³owski 500 075 401. Sekretariat Barbara Moskwa 883 729 774. E-mail do gazety: [email protected] Druk: Media Pomorskie - Koszalin, nak³ad 5000 szt. Konto wydawnictwa: BS Po³czyn Zdrój Oddzia³ Drawsko Pomorskie nr 9685 7710 1526 0421 8530 0000 10. Za treæ reklam, og³oszeñ i listów redakcja nie ponosi odpowiedzialnoci. Drukujemy tylko podpisane listy i pisma. Istnieje mo¿liwoæ zastrze¿enia personaliów do wiadomoci redakcji. Materia³ów nie zamówionych nie zwracamy.