sprawozdanie 2009 - Fundacja Partnerstwo dla Środowiska

sprawozdanie 2009 - Fundacja Partnerstwo dla Środowiska

SPRAWOZDANIE
2009
z działalności za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2009 roku.
Rafał Serafin, Barbara Kazior, Małgorzata Łuszczek,
Urszula Węgrzycka
Zarząd Fundacji Partnerstwo dla Środowiska
01.05.2010
Spis treści
1. INFORMACJA O FUNDACJI
3
2. OPIS DZIAŁALNOŚCI STATUTOWEJ
4
2.1 REALIZACJA PROGRAMU W 2009r
4
2.2 GRUPY PARTNERSKIE DLA ROZWOJU ZRÓWNOWAŻONEGO
5
2.3 ZIELONE SZLAKI - GREENWAYS
13
2.4 SZKOŁY DLA EKOROZWOJU
19
2.5 CZYSTY BIZNES
23
2.6 EKO-CERTYFIKATY
31
3. INFORMACJA O WYSOKOŚCI UZYSKANYCH PRZYCHODÓW
33
4. INFORMACJA O PONIESIONYCH KOSZTACH (W PLN)
33
5. ZATRUDNIENIE
34
6. DODATKOWE INFORMACJE FINANSOWE
35
7. DANE O DZIAŁALNOŚCI ZLECONEJ FUNDACJI PRZEZ PODMIOTY
PAŃSTWOWE I SAMORZĄDOWE
36
8. FUNDACJA PARTNERSTWO DLA ŚRODOWISKA SKŁADAŁA JAKO OSOBA
PRAWNA
37
2
1. INFORMACJA O FUNDACJI
(Nazwa fundacji, jej siedziba i adres, data rejestracji i numer księgi rejestrowej fundacji wraz z numerem
identyfikacyjnym w systemie REGON, dane dotyczące członków zarządu fundacji oraz określenie celów
statutowych fundacji)
Fundacja Partnerstwo dla Środowiska.
Siedziba Fundacji mieści się w Krakowie przy ul. Św. Krzyża 5/6, 31- 028 Kraków.
Fundacja została ustanowiona 22.11.1996 roku przez:
Wojciecha Beblo
Zbigniewa Bochniarza
Tadeusza Borysa
Marianne Lais Ginsburg
Krzysztofa Goerlicha
Zbigniewa Jędrzejewskiego
Williama S. Moody‟ego
Krystynę U. Wolniakowski
Fundacja została wpisana do Rejestru Fundacji pod numerem 5026 z dniem 17 stycznia 1997 roku w Sądzie
Rejonowym dla m. St. Warszawy Sąd Gospodarczy XVI Wydział Gospodarczy – Rejestrowy przy ul.
Świętokrzyskiej w Warszawie. Fundację zarejestrowano w Krajowym Rejestrze Sądowym (rejestr stowarzyszeń,
innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji i publicznych zakładów opieki zdrowotnej) 11 marca
2002 z numerem KRS 0000098193.
Numer REGON 351240471.
Rada Fundacji:
Zbigniew Bochniarz- Prezes Rady
Henryk Wujec
Joanna Wardzińska
Członkowie Honorowi Rady
Krystyna U. Wolniakowski
William S. Moody
Jacek Michałowski
Anna Kalinowska
Romuald Wilk
Marian Kachniarz
Jan Okulicz
Zarząd Fundacji:
Rafał Serafin – Prezes, Dyrektor
Barbara Kazior – Członek Zarządu
Małgorzata Łuszczek – Członek Zarządu
Urszula Węgrzycka – Członek Zarządu
Celem Statutowym Fundacji jest „propagowanie i realizowanie działań na rzecz ochrony środowiska oraz
wspieranie takich działań podejmowanych przez organizacje o celach niezarobkowych i społeczności lokalne,
będących elementem wspierania demokratycznego modelu rozwoju kraju.”
3
2. OPIS DZIAŁALNOŚCI STATUTOWEJ
(z podaniem konkretnych rezultatów w realizacji celów społecznie użytecznych, które stanowiły podstawę
powołania fundacji, a także opis głównych zdarzeń prawnych w tej działalności o skutkach finansowych w okresie
sprawozdawczym)
2.1 REALIZACJA PROGRAMU W 2009r
Podstawowym celem programu Fundacji na lata 2007-2012 jest wdrożenie zasad rozwoju zrównoważonego w
życie codzienne Polaków poprzez wyzwalanie inicjatywy obywatelskiej, krzewienie przedsiębiorczości społecznej
i budowanie partnerstwa pomiędzy organizacjami społecznymi, firmami oraz instytucjami publicznymi.
Fundacja zrezygnowała ze statusu organizacji pożytku publicznego.
Opierając się na filozofii i metodyce partnerstwa, Fundacja kierowała się czterema zasadami w realizowaniu
poszczególnych inicjatyw, projektów i programów w 2009 roku:
1. wspierać inicjatywę obywatelską i przedsiębiorczość społeczną jako podstawę realizacji założeń rozwoju
zrównoważonego;
2. propagować współpracę partnerską pomiędzy organizacjami społecznymi, firmami, samorządami,
instytucjami rządowymi oraz uczelniami (integrując w ten sposób działania trzech sektorów), aby lepiej
wykorzystywać rozproszone możliwości i zasoby;
3. uwzględniać ochronę środowiska naturalnego jako podstawę życia człowieka i rozwoju nowoczesnej
gospodarki rynkowej;
4. promować praktyczne działania lokalne, integrujące uwarunkowania społeczne, środowiskowe i
gospodarcze, jako niezbędny instrument osiągania rozwoju zrównoważonego w życiu codziennym
Polaków.
W roku 2009 roku realizacja programu Fundacji obejmowała następujące działania:
Rozwój Grup Partnerskich dla Rozwoju Zrównoważonego, w szczególności poprzez wspieranie
Krajowej Sieci Grup Partnerskich.
Wdrażanie Programów Tematycznych (Zielone Szlaki-Greenways, Szkoły dla Ekorozwoju, Czysty
Biznes).
4
2.2 GRUPY PARTNERSKIE DLA ROZWOJU ZRÓWNOWAŻONEGO
Współpraca wzbogaca
Fundacja propagowała współpracę partnerską pomiędzy sektorem publicznym, gospodarczym i społecznym,
aby w ten sposób animować praktyczne działania obywatelskie na rzecz rozwoju zrównoważonego.
I. Metody działania
Grupa Partnerska to porozumienie instytucji i organizacji reprezentujących różne sektory życia (publiczny,
gospodarczy i społeczny), które ma na celu wspólne działanie dla poprawy sytuacji społecznej i gospodarczej, a
także ochronę środowiska określonego obszaru. Grupę łączy wspólna wizja, której realizację stanowią wspólne
praktyczne działania, a motorem są zaangażowanie, zasoby i umiejętności jej członków.
Grupa Partnerska charakteryzuje się standardami organizacyjnymi, tzn. posiada określone cechy strukturalne
(obszar działania, członkowie), funkcjonalne (cele i sposób działania) oraz organizacyjne (struktura, instytucje,
regulamin). Swoimi działaniami Grupa obejmuje naturalnie określony geograficzny obszar wspólnoty interesów.
Zakres działania Grupy Partnerskiej zależy od charakteru danego regionu (bogactwa przyrodniczego i
kulturowego, potencjału gospodarczego itp.), a także od zainteresowań i pomysłowości partnerów. Fundacja
wykorzystuje metodę Grup Partnerskich do realizacji prowadzonych programów tematycznych, w szczególności
program Zielonych Szlaków Greenways, program Ekomuzea oraz program Szkoły dla Ekorozwoju.
W 2005 powołano Krajową Sieć Grup Partnerskich w celu wspieranie rozwoju poszczególnych Grup poprzez
organizowania wspólnych szkoleń, doradztwa oraz wymiany informacji i doświadczeń pomiędzy Grupami
działającymi w różnych częściach Polski. Fundacja pełni funkcję sekretariatu Krajowej Sieci i wykorzystuje ją do
realizacji inicjatyw i projektów proekologicznych o zasięgu ponadregionalnym oraz do pozyskiwania środków i
partnerów krajowych i zagranicznych.
Krajowa Sieć jest strukturą otwartą. Może do niej przystąpić każde lokalnie działające partnerstwo, w ramach
którego przedstawiciele instytucji publicznych, organizacji społecznych i przedsiębiorców współpracują w
realizacji wspólnych projektów na rzecz rozwoju swojego regionu. Wspomagając Krajową Sieć, Fundacja
inspiruje i zachęca nowe inicjatywy partnerskie na szczeblu lokalnym w Polsce i w innych krajach.
Wiedza, umiejętności i doświadczenie w budowaniu partnerstwa trójsektorowego stało się podstawą tworzenia
Akademii Partnerstwa (wspólnie z The Partnering Initiative, International Business Leaders Forum). Akademia, w
założeniu ma być centrum kompetencji w zakresie teorii i praktyki budowania partnerstwa trójsektorowego.
Zakres działania Akademii obejmuje: (1) Prowadzenie szkoleń, w tym dyplomowego kursu dla praktyków
partnerstwa (wspólnie z TPI), (2) Doradztwo w zakresie rozwijania partnerstwa trójsektorowego, (3) Działalność
badawcza, (4) Upowszechnienie – publikacje, strony www.
II. Działania
Program Grup Partnerskich w roku 2009 koncentrował się na 3 obszarach:
1. Akademia Partnerstwa – wypracowanie podstaw metodycznych kształcenia praktyków partnerstwa oraz
badanie partnerstw trójsektorowych w Polsce
2. Biuro Krajowej Sieci Grup Partnerskich – bieżące wsparcie GP
3. Upowszechnienie metodyki i praktycznych przykładów partnerstwa trójsektorowego.
5
Ponadto prowadzono działania dodatkowe:
1. Przenoszenie doświadczeń w budowaniu partnerstwa trójsektorowego jako mechanizmu rozwiązywania
lokalnych problemów w Burkina Faso.
2. Wypracowanie wspólnego projektu dotyczącego wdrażania partycypacji społecznej – wspólnie z
Ministerstwem Rozwoju Regionalnego i 5 organizacjami ogólnopolskimi.
3. Organizacja Dorocznego Zjazdu (Annual Meeting) Environmental Partnership for Sustainable
Development Association połączonego z międzynarodową konferencją nt. zagospodarowania
przestrzeni publicznej.
Akademia Partnerstwa
1. Wypracowanie metodyki kształcenia praktyków partnerstwa
Przeprowadzono dwa warsztaty: dwudniowe (Krzydlina 20-21.10.2009) i trzydniowe – Kraków (9-11.12.2009) z
udziałem przedstawicieli TPI (Ros Tennyson, Darian Stibbe, Roman Pryjomko, Rafał Serafin), Krajowej Sieci
Grup Partnerskich (9 osób przyszłej kadry Akademii) i Fundacji. Warsztaty były poświęcone analizie
dotychczasowej metodyki wykorzystywanej w Polsce i Wielkiej Brytanii, analizie potrzeb szkoleniowych –
dotyczących wiedzy i praktycznych umiejętności animatorów/praktyków partnerstwa, analizie potencjalnych
odbiorców i formom dotarcia do nich. W efekcie wypracowano innowacyjny program, który jest wypadkową
wiedzy i doświadczeń ekspertów brytyjskich i polskich, uzgodniono system rekrutacji i metody marketingu
zaprojektowanego Kursu współpracy partnerskiej oraz system dyplomizacji.
Ważnym osiągnięciem było ustalenie zasad współpracy, w myśl których kurs jest wspólną inicjatywą Fundacji
Partnerstwo dla Środowiska, Krajowej Sieci Grup Partnerskich i The Partnering Initiative. Partnerzy zgodzili się,
że kluczowe jest budowanie marki Akademii Partnerstwa w oparciu o wiedzę, doświadczenie i prestiż jej twórców
oraz wyrazili wolę długoterminowej współpracy. Ustalono termin pierwszego polskojęzycznego 8-dniowego kursu
na wiosnę 2010.
Utworzono stronę internetową www.akademiapartnerstwa.pl, która jest pomyślana jako źródło informacji na temat
partnerstwa trójsektorowego oraz miejsce aktywnej wymiany pomiędzy praktykami partnerstwa w Polsce.
2. Badanie partnerstwa trójsektorowego w Polsce
W 2009 podjęto pierwsze systematyczne badanie partnerstw trójsektorowych pod kątem ich wkładu w rozwój
społeczeństwa obywatelskiego i demokracji uczestniczącej oraz wpływ na zaangażowanie obywateli w życie
publiczne i wdrażanie innowacyjnych programów społeczno-gospodarczych. Powołano zespół badawczy, w skład
którego weszli oprócz specjalistów z FPdŚ, przedstawiciele Krajowej Sieci Grup Partnerskich (7) i eksperci z
Zakładu Socjologii Obszarów Rustykalnych Instytutu Socjologii Uniwersytetu im. Mikołaja Kopernika w Toruniu.
W pierwszej połowie roku skoncentrowano się na analizie dotychczasowych badań prowadzonych w Polsce i za
granicą oraz wypracowaniu metodyki badawczej, adekwatnej do celów badawczych i przedmiotu badań. W toku
kolejnych spotkań warsztatowych (Kraków, 2.03.2009, 27.03.2009, Barkowo, 7.05.2009) oraz badanie fokusowe
(Przysiek k/Torunia, 18.06.2090) doprecyzowano obszar badań i opracowano narzędzia badawcze, ustalono
sposób zbierania danych, podział zadań pomiędzy członkami zespołu i termin realizacji.
Drugą połowę roku poświęcono na zbieranie materiałów źródłowych, w oparciu o wypracowane narzędzie –
kwestionariusz. W jego wyniku zebrano dane dotyczące 56 partnerstw funkcjonujących w Polsce, wśród nich
zarówno Grupy Partnerskie na Rzecz Zrównoważonego Rozwoju, Lokalne Grupy Działania jak i partnerstwa „o
6
rodowodzie CAL – Centrum Aktywności Lokalnej”. Zaplanowano przygotowanie pierwszej części raportu na
początek roku 2010 oraz głębszą analizę wybranych partnerstw różnych typów (studia przypadków).
Biuro Krajowej Sieci Grup Partnerskich
Zespół Biura Krajowej Sieci Grup Partnerskich koncentrował się na wsparciu poszczególnych Grup Partnerskich
zrzeszonych w Krajowej Sieci aby zwiększyć ich potencjał do inicjowania i wspierania działań lokalnych na rzecz
rozwoju zrównoważonego. Członkowie Grup Partnerskich zrzeszonych w Krajowej Sieci otrzymywali
cotygodniowy elektroniczny biuletyn informacyjny, dotyczący źródeł finansowania działań lokalnych i oferowanych
szkoleń i warsztatów dostępnych dla Grup Partnerskich. Opracowywano i rozpowszechniano również
comiesięczny biuletyn wydarzeń w Grupach, aby zachęcić je do wymiany informacji i doświadczeń oraz do
podejmowania wspólnych inicjatyw i projektów. Organizacje pozarządowe oraz samorządy zainteresowane
tworzeniem Grup Partnerskich uzyskały wsparcie doradcze w zakresie metodyki tworzenia partnerstwa
zilustrowane przykładami rozwiązań wdrażanych przez działające GP.
Przeprowadzono 3 spotkania warsztatowe w wybranych Grupach Partnerskich. W celu wybrania GP
przeprowadzono konkurs, w ramach którego GP musiały określić, nad jakimi obszarami działania partnerstwa
chcą w ramach warsztatów popracować, a tym samym przeprowadzić ocenę funkcjonowania partnerstwa i
diagnozę potrzeb. Każde szkolenie dotyczyło specyficznej problematyki każdej grupy, wynikające z bieżącej
sytuacji i etapu rozwoju partnerstwa:
1. Partnerstwo na Jurze – Wisła, 21-22 września 2009
2. Grupa Partnerska „Wrzosowa Kraina”, Chocianów, 22-23.10.2009
3. Grupa Partnerska „Zielone Bieszczady”, Zatwarnica, 3-4.11.2009
W ramach dostarczania Grupom Partnerskim nowych programów i wzorców działania zorganizowano kolejne
szkolenia z „questingu”, które poprowadził wybitny ekspert w tej dziedzinie Steve Glazer (dzięki współpracy z
Quebec-Labrador Foundation – Atlantic Center for the Environment):
1. Szkolenie dla pracowników Fundacji, Kraków, 29 czerwca 2009,
2. Szkolenie dla Grupy Partnerskiej „Krzemienny Krąg”, Bałtów-Ostrowiec, 30 czerwca – 1 lipca 2009,
3. Szkolenie dla Grupy Partnerskiej „Zielone Bieszczady”, Zatwarnica-Lesko, 2-3 lipca 2009.
Ponadto zorganizowano 2 spotkania koordynatorów GP (Kraków, 26.03.2009, 24.08.2009), służące uzgadnianiu
bieżących działań prowadzonych w Krajowej Sieci Grup Partnerskich, organizacji drugich obchodów Dni
Partnerstwa Lokalnego i wspólnej realizacji projektu Akademia Partnerstwa. Przeprowadzono ponadto
dwudniową sesję strategiczną (Kuligów, 8-10.10.2009), służącą opracowaniu kierunków rozwoju sieci na lata
2010-2012.
Zacieśnieniu i skoordynowaniu działań programowych Krajowej Sieci służyły spotkania dotyczące Zielonych
Szlaków – Greenways i Ekomuzeów (Bałtów, 16-18.11.2009).
Ważnym wydarzeniem był doroczny VI Krajowy Zjazd Grup Partnerskich, który odbył się w Debrznie i Barkowie w
dniach 7-9.05.2009. Zjazd, połączony z konferencją pt. „Akademia Partnerstwa – laboratorium rozwoju lokalnego”
był poświęcony partnerstwu jako metodzie realizacji i zapewnienia trwałości inicjatyw obywatelskich oraz promocji
tworzonej Akademii Partnerstwa. Zjazd odbył się pod patronatem Marszałka Senatu RP – Bogdana Borusewicza
oraz Marszałka Województwa Pomorskiego Jana Kozłowskiego.
Podczas Zjazdu uhonorowano zwycięzców dorocznego konkursu, w ramach którego Krajowa Sieć wyróżniła
najbardziej inspirujące działania roku na rzecz krzewienia partnerstwa w Polsce w trzech kategoriach:
7
Grupę Partnerską „Krzemienny Krąg” wyróżniono jako Grupę Roku za wieloletnie działania i
inicjatywy, które doprowadziły do tego, że Grupa stała się marką samą w sobie, prężne działania w
podejmowaniu inicjatyw na rzecz lokalnego rozwoju i promocji obszaru Grupy Partnerskiej oraz
tworzeniu markowego produktu turystycznego w oparciu o trzy osie tematyczne: Szlak Żółwia i
Dinozaura, „Gębą stąd” Witolda Gombrowicza i „Tradycje przemysłowe dawnych epok”, sprawiające, że
o „Krzemiennym Kręgu” mówi się w całym kraju, a także za rozwijanie się w zawrotnym tempie i z
wielkim sukcesem, za całokształt pracy i wytrwałość w dążeniu do celu oraz konsekwentną realizację
przemyślanej strategii działania, która ma swoje źródła w jurajskich pokładach mezozoiku, razem z
oswojonymi dinozaurami, jest niewątpliwie inspiracją dla innych.
Projekt „W poszukiwaniu korzeni Borów Dolnośląskich” realizowany przez Lokalną Grupę
Działania „Bory Dolnośląskie” uznano za najlepszy projekt partnerski roku za kompleksowe
podejście, zaangażowanie licznej grupy partnerów (ok. 40), łączące w działaniu różne sektory,
umiejętność połączenia kilku projektów w jedną spójną całość tak, aby odkryć i wyeksponować wartości
przyrodniczo-kulturowe i „ducha” Borów Dolnośląskich oraz wprowadzenie na terenie LGD nowej
metody prezentacji walorów dziedzictwa Borów Dolnośląskich – Wypraw Odkrywców (Quest) poprzez
opracowanie 14 wypraw w różnych miejscach.
Marek Romaniec ze Społecznego Porozumienia „Naszyjnik Północy” został wyróżniony jako Animator
Roku za niezwykłą umiejętność angażowania się wszędzie i we wszystko, chętne i bezinteresowne
dzielenie się wiedzą i doświadczeniem w budowaniu relacji pomiędzy przedstawicielami różnych
sektorów, bycie wszędzie tam, gdzie jest to potrzebne, niezależnie od odległości i trudów podróży,
kreatywność, optymizm i wiarę w to, co robi, bycie przykładem niezwykłych umiejętności angażowania w
swoje projekty i programy, trudnego często we współpracy, sektora samorządowego i nieufnego często
biznesu, przenoszenie idei Greenways z Naszyjnika Północy w inne regiony kraju i inspirowanie do
wprowadzenia tej inicjatywy u innych, za wcielenie w życie hasła „tu się kręci” oraz bycie wulkanem
energii, którą inni mogą i powinni czerpać.
Upowszechnienie metodyki i praktycznych przykładów partnerstwa trójsektorowego
W roku 2009 sporo pracy włożono w upowszechnienie metodyki partnerstwa, doświadczeń i osiągnięć Grup
Partnerskich oraz funkcjonowania Krajowej Sieci Grup Partnerskich:
wykłady w Wyższej Szkole Europejskiej im. Józefa Tischnera w Krakowie na temat partnerstwa
trójsektorowego w kontekście funduszy europejskich, Kraków, 28 lutego 2009,
spotkanie Rady Funduszu Kropli Beskidu, Tylicz, 6 marca 2009,
seria spotkań i prezentacji w State Street (w tym dla przedstawicieli Zarządu firmy z Bostonu), Kraków,
13, 19, 24 marca 2009, 7, 16 kwietnia 2009, 12 maja 2009,
konferencja dotycząca rozwoju turystyki w województwie lubelskim, Puławy, 15 kwietnia 2009,
spotkanie dotyczące rozwoju muzeum rozproszonego Nowej Huty, Muzeum Historyczne Miasta
Krakowa, 21 kwietnia 2009,
spotkanie dotyczące rozwoju Szlaku Bursztynowego i inicjatyw lokalnych na terenie Lokalnej Grupy
Działania „Zakole Dolnej Wisły”, Chełmno, 27-28 kwietnia.2009,
prezentacja Krajowej Sieci Grup Partnerskich podczas konferencji Lokalnych Grup Działania z
województwa kujawsko-pomorskiego, Przysiek, 18 czerwca 2009,
8
prezentacja metodyki partnerstwa trójsektorowego i programu Grup Partnerskich podczas EPSD Annual
Meeting, Kraków, 30 września 2009,
prezentacja metodyki i programu Grup Partnerskich podczas Konferencji „Turning Great Ideas into Great
Public Spaces – a Conference on Practical Steps to Make Great Public Spaces a Reality‟, Kraków, 1
października 2009
prezentacja metodyki partnerstwa trójsektorowego podczas konferencji międzynarodowej pt. „Turning
Great Idea s into Great Public Spaces – a Conference on Practical Steps to Make Great Public Spaces
a Reality”, Kraków, 1 października 2009,
prezentacja metodyki partnerstwa trójsektorowego i programu Grup Partnerskich podczas wizyty
przedstawiciela Foundation for Ecological Education w biurze FPdŚ, Kraków, 7 października 2009,
spotkanie członków Partnerstwa Krainy Łęgów Odrzańskich, Wołów, 20 października 2009.
bieżące doradztwo telefoniczne i e-mailowe.
Na stałe do kalendarza Krajowej Sieci Grup Partnerskich weszła impreza promocyjna Dni Partnerstwa Lokalnego
(www.dnipartnerstwa.pl). Dni obejmowały 21 lokalnych i regionalnych imprez partnerskich oraz dwie imprezy
ogólnopolskie: festyn pt. „Smaki Zielonych Szlaków” i Biesiadę Regionów, zorganizowane w Krakowie wspólnie z
pozyskanymi partnerami biznesowymi – Galerią Krakowską i Restauracją „Chimera”. W sumie w
przeprowadzenie Dni zaangażowało się 15 Grup Partnerskich z całej Polski. Pozyskano 4 ogólnopolskich i 15
regionalnych patronów medialnych. Stronę internetową Dni odwiedziło w okresie trwania cyklu ok. 10 tys. osób.
W Internecie i w prasie ukazało się co najmniej 75 artykułów na temat Dni oraz imprez będących częścią cyklu. O
zainteresowaniu imprezą również firm świadczy fakt zaproszenia do współorganizowania festynu w roku 2010 w
centrum handlowym M1.
Przenoszenie doświadczeń w budowaniu partnerstwa trójsektorowego jako mechanizmu rozwiązywania
lokalnych problemów w Burkina Faso
W 2009 r. Fundacja otrzymała dofinansowanie z Ministerstwa Spraw Zagranicznych w ramach programu Polska
Pomoc 2009 na realizację projektu pt. „Szkoła dla Ekorozwoju w Burkina Faso”, w ramach którego:
gimnazjum rolnicze Collège Professionnel Agricole „Laberthonnière” położone w pobliżu stolicy kraju
Ouagadougou otrzymało pomoc na wdrożenie inwestycji potrzebnych do podniesienia poziomu i warunków
edukacji: budowę chlewni i zakup trzody chlewnej, budowę wiaty i zakup owiec, zakup sprzętu
komputerowego i kserokopiarki, zakup wyposażenia klas szkolnych (tablic, szaf itp.), zakup materiałów
biurowych i in.,
odbyły się dwie wizyty przedstawicieli FPdŚ w Burkina Faso (23.07-1.08 i 16.12-20.12) w celu
przekazywania doświadczeń m.in. w zakresie: budowania partnerstwa lokalnego i aktywizacji mieszkańców,
prowadzenia edukacji ekologicznej i wdrażania certyfikatów środowiskowych (Lokalnego Centrum
Aktywności Ekologicznej i Zielonej Flagi), prowadzenia zajęć metodami aktywnymi oraz realizacji animacji w
środowisku wiejskim; została również przeprowadzona seria zajęć z uczniami i absolwentami szkoły
(animacje nt. Europy, wypracowanie celów i zadań stowarzyszenia absolwentów szkoły, podstawy tworzenia
biznes planów firm hodowlanych, praktyczne warsztaty wyrobu papieru z roślin i in.),
zrealizowany został komponent edukacji rozwojowej w postaci wystawy fotografii pt. „Czerwone i Czarne.
Ziemia i ludzie Afryki Zachodniej” i towarzyszącej jej serii prelekcji dla młodzieży szkolnej na temat warunków
życia i problemów społeczno-gospodarczych Burkina Faso, Mali i Beninu; wystawa była prezentowana w
9
Nowohuckim Centrum Kultury w Krakowie (1-29.10.2009) oraz w Gminnym Ośrodku Kultury w Lanckoronie
(2-30.11.2009); w 2010 r. planowana jest jej prezentacja w kolejnych miejscach.
Wypracowanie wspólnego projektu dotyczącego wdrażania partycypacji społecznej
Fundacja została wybrana jako jeden z 6 partnerów Ministerstwa Rozwoju Regionalnego do wdrażania projektu
pt. „Decydujmy razem. Wzmocnienie mechanizmów partycypacyjnych w kreowaniu i wdrażaniu polityk
publicznych oraz podejmowaniu decyzji publicznych” (w ramach projektów systemowych POKL). Projekt dotyczy
przygotowania samorządów i społeczności lokalnych do wykorzystania metodyki partycypacji społecznej w
przygotowywaniu i wdrażaniu polityk lokalnych na poziomie gmin i powiatów. W przypadku Fundacji
mechanizmem realizacji mają być wybrane Grupy Partnerskie. Druga połowa roku 2009 została w całości
poświęcona na wypracowanie wspólnego wniosku, czemu służyły spotkania (Warszawa 2 sierpnia 2009, 7, 23
września 2009 Miedzeszyn 20-21 sierpnia 2009) i konsultacje telefoniczne i mailowe.
W ramach Programu wspierano też przygotowywanie projektu „Produkt Lokalny Małopolska – rozwój lokalnej
przedsiębiorczości i przetwórstwa w oparciu o partnerską inicjatywę edukacji ekonomicznej mieszkańców oraz
regionalny system marketingu produktów z Małopolski” (Szwajcarsko-Polski Program Współpracy) – w tym
spotkanie z przedstawicielem Programu ze Szwajcarii (Lanckorona, 8 czerwca 2009).
Organizacja Dorocznego Zjazdu (Annual Meeting) Environmental Partnership for Sustainable
Development Association
W roku 2009 Fundacja była organizatorem Dorocznego Zjazdu (Annual Meeting) Stowarzyszenia Environmental
Partnership for Sustainable Development. Zjazd połączony był z konferencją na temat projektowania przestrzeni
publicznej, w której uczestniczyli wybitni specjaliści z Projects for Public Spaces z USA. Zjazd został
zorganizowany we współpracy z Forum dla Nowej Huty, którego członkowie uczestniczyli też w sesji dotyczącej
praktycznego zastosowania metod PPS.
III. Efekty
Do najważniejszych efektów działań Programu w roku 2009 należy:
1. opracowanie kursu współpracy partnerskiej w ramach Akademii Partnerstwa (wspólnie z The Partnering
Initiative (IBLF) i Krajową Siecią Grup Partnerskich – przygotowanie do inauguracji działalności
Akademii w roku 2010.
2. Przeprowadzenie badań nad rolą partnerstwa w budowaniu społeczeństwa obywatelskiego na bazie 56
różnorodnych partnerstw funkcjonujących w Polsce raport planowany na 2010.
3. Prowadzenie regularnego wsparcia dla Krajowej Sieci Grup Partnerskich:
a. dostarczenie wiedzy i praktycznych informacji: Biuletyn Informacyjny KSGP – 45,
b. dostarczanie informacji o działalności Grup partnerskich i KSGP: Biuletyn Wydarzeń KSGP –
11.
c. bieżące konsultacje i doradztwo dla GP i wypracowanie nowej strategii dla Krajowej Sieci Grup
Partnerskich,
d. szkolenia dla indywidualnych Grup Partnerskich i całej Sieci (5)
10
e. poszukiwanie i dostarczanie nowych programów, innowacyjnych rozwiązań (Questing, PPS,
partycypacja społeczna)
f.
upowszechnienie metodyki partnerstwa i promocja Krajowej Sieci Grup Partnerskich:
prezentacje podczas 12 spotkań, sesji, konferencji, VI Krajowy Zjazd Grup Partnerskich, Dni
Partnerstwa Lokalnego
g. Konkurs dla Krajowej Sieci grup Partnerskich
h. .wsparcie realizacji Programów Fundacji przez Grupy Partnerskie – spotkania Zespołów
Programowych KSGP.
4. Przenoszenie doświadczeń w budowaniu partnerstwa i edukacji ekologicznej (Program Szkoły dla
Ekorozwoju) do Burkina Faso.
Publikacje
B. Kazior i A. Jarzębska, M. Wójcik (red). 2009. Materiały z VI Krajowego Zjazdu Grup Partnerskich. Kraków:
Fundacja Partnerstwo dla Środowiska. CD.
A. Jarzębska, M. Wójcik (red.) 2009. Kalendarz Wydarzeń Dni Partnerstwa Lokalnego. Kraków: Fundacja
Partnerstwo dls Środowiska.
Dalsze informacje
www.grupypartnerskie.pl, www.akademiapartnerstwa.pl, www.dnipartnerstwa.pl
Fundatorzy
FUNDUSZ INICJATYW OBYWATELSKICH, projekt pt. „Akademia Partnerstwa” (2009-2010: 299.690 PLN).
KOMISJA EUROPEJSKA, program "Europe for citizens: Promotion of Active European Citizenship" – projekt pt.
"Partnership Academy" (2009-2010: 50.000 EUR)
FUNDUSZ DLA ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH (Mechanizm Finansowy Europejskiego Obszaru
Gospodarczego oraz Norweski Mechanizm Finansowy oraz budżet Rzeczypospolitej Polskiej) – projekt pt. „Akademia
Partnerstwa – program wykorzystania metodyki partnerstwa międzysektorowego dla rozwoju demokracji w
Polsce (857.968 PLN)
MINISTERSTWO SPRAW ZAGRANICZNYCH, projekt pt. „Szkoła dla Ekorozwoju w Burkina Faso” (139.180
PLN)
Partnerzy
CZŁONKOWIE KRAJOWEJ SIECI GRUP PARTNERSKICH: Porozumienie Społeczne Naszyjnik Północy, Forum
dla Nowej Huty, Grupa Partnerska „Łączy nas Babia Góra”, Partnerstwo dla Ziemi Gorlickiej, Grupa Partnerska
„Zielone Bieszczady”, Grupa Partnerska „Krzemienny Krąg”, Partnerstwo na Jurze, Partnerstwo Doliny Środkowej
Odry, Grupa Partnerska „Cudu nad Wisłą”, Grupa Partnerska „Wrzosowa Kraina”, Partnerstwo Kaczawskie,
Partnerstwo Puszczy Kozienickiej „Lokomotywa”, Lokalna Grupa Działania „Wzgórza Dalkowskie”, Lokalna
Grupa Działania „Kwiat lnu”, Lokalna Grupa Działania „Korona Północnego Krakowa”, Lokalna Grupa Działania
11
Gościniec, Lokalna Grupa Działania „Bory Tucholskie”, Lokalna Grupa Działania „Światowid”, Lokalna Grupa
Działania „Bory Dolnośląskie”, Partnerstwo dla Krajny i Pałuk, Grupa Partnerska „Gniazdo Warmińskie”.
MIĘDZYNARODOWI PARTNERZY: The Partnering Initiative International Business Leaders Forum, Union
Nationale des Centres Permanents d‟Initiatives pour l‟Environnement (UNCPIE).
Zespół programu
Barbara Kazior (kierownik), Anna Jarzębska (specjalista ds. Grup Partnerskich), Małgorzata Wójcik (asystent ds.
Grup Partnerskich), Piotr Pęcak (asystent finansowy)
12
2.3 ZIELONE SZLAKI - GREENWAYS
Propagujemy ekologiczny styl życia
Fundacja animowała współpracę pomiędzy organizacjami pozarządowymi, samorządami i przedsiębiorcami w
celu ożywienia lokalnej gospodarki poprzez zaangażowania ich we współtworzenie niezmotoryzowanych
szlaków komunikacyjnych, rekreacyjnych i turystycznych w oparciu o poszanowanie lokalnych zasobów
przyrodniczych i kulturowych.
I. Metody działania
Od 2001 roku Program Zielone Szlaki – Greenways wspiera rozwój turystyki przyjaznej dla środowiska, promuje
zdrowy i aktywny styl życia oraz ożywia gospodarkę lokalną poprzez poszanowanie wartości przyrodniczych,
kulturowych i krajobrazowych. Greenways to szlaki dziedzictwa przyrodniczo-kulturowego, tworzone wzdłuż rzek,
tradycyjnych, historycznych tras handlowych, naturalnych korytarzy przyrodniczych i kolei. Są to szlaki rowerowe,
piesze, konne, wodne i innego typu trasy służące niezmotoryzowanym formom transportu i podróżowania.
Program Zielone Szlaki – Greenways jest realizowany jako część międzynarodowej inicjatywy pn. „Central & Eastern
European Greenways” (CEG) realizowanej w Europie Środkowo-Wschodniej przez Stowarzyszenie „Environmental
Partnership for Sustainable Development” i stanowi wkład w międzynarodowy ruch greenways.
Główne cele działań prowadzonych w ramach Programu Zielone Szlaki - Greenways, to:
Budowanie krajowej sieci zielonych szlaków, w tym szlaków transgranicznych, rozpoznawalnych
na rynku krajowym i zagranicznym oraz budowanie szerokiego partnerstwa dla zielonych szlaków
w Polsce,
Rozwijanie ekoturystyki i turystyki dziedzictwa na zielonych szlakach, w tym poprawa jakości usług
turystycznych i tworzenie markowych produktów turystycznych przyczyniających się do lokalnego
rozwoju gospodarczego oraz ochrony dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego,
Inspirowanie i wspieranie lokalnych inicjatyw obywatelskich na rzecz rozwoju zrównoważonego,
wykorzystujących doświadczenia zielonych szlaków – greenways,
Włączenie polskiej inicjatywy zielonych szlaków – greenways w inicjatywy i programy
międzynarodowe,
Budowanie spójnego systemu upowszechniania know how oraz promocji marki greenways w kraju
i regionie Europy Środkowo-Wschodniej.
W skład krajowej sieci Zielonych Szlaków „Greenways” wchodzi obecnie 9 zielonych szlaków, liczących łącznie
3887 km, a w ich realizację zaangażowanych jest 473 partnerów lokalnych – organizacji pozarządowych,
samorządów lokalnych, firm, szkół i innych instytucji publicznych.
Szlak Bursztynowy: Budapeszt – Kraków, Kraków – Gdańsk (koordynuje Fundacja Partnerstwo dla
Środowiska);
Kraków – Morawy – Wiedeń (koordynuje Fundacja Partnerstwo dla Środowiska);
Zielony Rower – Greenway Karpaty Wschodnie (koordynuje Bieszczadzka Fundacja Partnerstwo dla
Środowiska);
Greenway Naszyjnik Północy (koordynuje Fundacja Naszyjnik Północy);
13
Szlak Odry (koordynuje Fundacja Ekologiczna „Zielona Akcja”) Odry);
Podlaski Szlak Bociani (koordynuje Podlaskie Regionalna Organizacja Turystyczna);
Szlak Nowa Huta-Dłubnia (koordynuje Stowarzyszenie na rzecz Rozwoju Nowej Huty).
Szlak Dobrego Wojaka Szwejka (koordynuje Bieszczadzkie Towarzystwo Cyklistów)
Zielonkowski Zielony Szlak (koordynuje Zielonkowskie Forum Samorządowe)
II. Działania
W 2009 roku Fundacja skupiła swoje działania na rozwijaniu nowych praktycznych inicjatyw proekologicznych na
zielonych szlakach, na pozyskiwaniu strategicznych partnerów dla programu oraz na promocji Zielonych Szlaków
– Greenways. Kontynuowano prace nad rozwojem certyfikacji środowiskowej wzdłuż zielonych szlaków.
Fundacja kontynuowała działania na rzecz wspierania inicjatyw obywatelskich mających na celu przełożenie idei i
założeń zielonych szlaków w praktyczne działania na szczeblu lokalnym.
W 2009 roku działania Programu Zielone Szlaki Greenways skupiły się na realizowaniu projektów „Aktywna
Edukacja Ekologiczna na Zielonych Szlakach – Greenways” (AEE), „Zrównoważona Turystyka na Zielonych
Szlakach Greenways”, „EPOMM+”, „Przyjazny Rowerom – bezpieczne przystanie dla rowerzystów w
Małopolsce”.
Ukierunkowano programy Fundacji Czysty Biznes oraz Szkoły dla Ekorozwoju na wspieranie
proekologicznych działań firm oraz szkół i przedszkoli wzdłuż Zielonych Szlaków - Greenways.
Zainicjowano oraz kontynuowano certyfikację „Czysta turystyka”, „Zielone biuro”, „Lokalne centrum
aktywności ekologicznej”, Zielona Flaga”, „Przyjazny Rowerom”. Umożliwił to projekt pt. „Aktywna
edukacja ekologiczna na Zielonych Szlakach - Greenways” współfinansowany ze środków
Norweskiego Mechanizmu Finansowego.
Zrekrutowano 20 koordynatorów lokalnych projektu AEE, których rolą jest pozyskiwanie organizacji do
udziału w projekcie; przeprowadzanie audytów wstępnych i certyfikujących Przyjazny Rowerom;
przeprowadzanie indywidualnych szkoleń dla beneficjentów projektu dot. monitorowania emisji CO2;
przygotowanie firmy do audytu certyfikującego; lokalna promocja certyfikatu; pomoc logistyczna w
przeprowadzaniu seminariów informacyjno-promocyjnych na danym obszarze; Powołano Komisję
Certyfikatu Przyjazny Rowerom. Przeprowadzono 4 szkolenia dla koordynatorów z wdrażania certyfikatu
„Przyjazny Rowerom”.
Pozyskano fundusze z grantu Małopolskiego Urzędu Marszałkowskiego (Małopolska Gościnna) na
doprowadzenie 9ciu atrakcji turystycznych do certyfikatu „Przyjazny Rowerom” (doposażenie ich w
stojaki, narzędzia rowerowe, apteczki i tablice). Do tego działania pozyskano specjalistę ds. certyfikatu –
Jana Szpila.
Łącznie przyznano 49 certyfikaty „Przyjazny Rowerom”;
Certyfikat Przyjazny Rowerom – Bike Friendly zaprezentowano na FEE AGM na Łotwie. Podjęto
działania zmierzające do ustanowienia z certyfikatu wyodrębnionego programu FEE. Zinwentaryzowano
obszar Polski pod kątem powstania potencjalnych nowych zielonych szlaków – greenways. W efekcie
powstała mapa zielonych szlaków w Polsce oraz dokument pokazujący ich przebieg względem
powiatów. Obecnie zinwentaryzowano 11 potencjalnych Zielonych Szlaków - Greenways;
Rozpoczęto działania związane z metodą odkrywania dziedzictwa miejsca – questingu. Odbyły się
szkolenia z metody questingu na szlakach: Kraków-Morawy-Wiedeń Greenways (Alwernia), Zielony
14
Rower Greenway Karpaty Wschodnie (Bandrów-Moczary), Szlaku Odry (Lubiąż), Podlaskim Szlaku
Bocianim (Tykocin). Powstały 4 questy, przeszkolono 70 osób.
Na szczeblu międzynarodowym włączono priorytety i działania zielonych szlaków – greenways w Polsce
w programowanie rozwoju i promocji Central and East European Greenways. Był to wynik aktywnego
udziału w seminarium koordynatorów greenways organizowanym przez Europejskie Stowarzyszenie
„Environmental Partnership for Sustainable Development” w Preszowie, Słowacja oraz w spotkaniu
koordynatorów greenways w Krakowie. Uzgodniono pola wspólnych działań w ramach CEG takich jak
koordynacja na poziomie krajowym szlaków European Green Belt oraz Iron Courtain Trail oraz wspólne
aplikowanie o środki na działania CEG do DG.
Rozpoczęto realizację projektu EPOMM +, którego celem jest przekonanie polskiego rządu do
wstąpienia do Europejskiej Platformy Zarządzania Mobilnością oraz stworzenie sieci organizacji i
instytucji zajmujących się tym zagadnieniem w Polsce. Opracowano dokument: Monitor Zarządzania
Mobilnością w Polsce.
PARTNERZY PROGRAMU
Fundacja podjęła również działania na rzecz sformalizowania współpracy z partnerami strategicznymi programu
w Polsce i za granicą, w szczególności:
Podpisano porozumienie o Współpracy na rzecz budowania i utrzymania Zielonych Szlaków –
Greenways i Ekomuzeów z Zarządem Głównym Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego umożliwiając
członkom Towarzystwa realizowanie zrównoważonej turystyki wzdłuż istniejących bądź nowych
zielonych szlaków.
Na VI Spotkaniu Koordynatorów Zielonych Szlaków Greenways (w Bałtowie) wypracowano i przyjęto
program priorytetowych zadań dla sieci greenways i ekomuzeów w Polsce.
Podjęto rozmowy o współpracy z kilkoma urzędami marszałkowskimi w celu podpisania Deklaracji
poparcia dla rozwoju Zielonych Szlaków Greenways. Rozmawiano z Marszałkiem Pomorskim,
Lubelskim, Kujawsko-Pomorskim, Podlaskim oraz Zachodniopomorskim,
Podjęto systematyczne działania na rzecz pozyskania partnerów i sponsorów dla rozwoju programu,
polegające na zidentyfikowaniu dużych firm i wypracowaniu z nimi formuły współpracy oraz na
przygotowaniu i składaniu wniosków o dofinansowanie do donatorów publicznych i niepublicznych.
Nawiązano współpracę z firma State Street, w której odbyły się 2 spotkania z pracownikami promujące
Zielone Szlaki oraz inne programy fundacji. Pozyskano firmę do dalszych działań w ramach programu.
Podjęto aktywne działania pozyskujące partnerów Bursztynowego Szlaku Greenways w centralnej i Północnej Polsce. Odbyły się 2 konferencje rozpoczynające działania na Bursztynowym Szlaku w woj.
lubelskim (Puławy) oraz Kujawsko-Pomorskim (Chełmno). Dodatkowo Rozpoczęto rozmowy o
podpisaniu porozumień z marszałkami tych województw (podpisanie porozumień 2010)
Podjęto rozmowy z Panią Europoseł Grażyną Staniszewską, w sprawie możliwości współpracy
Bursztynowego Szlaku Greenways oraz Kraków-Morawy-Wiedeń Greenways z Wiślaną Trasą
Rowerową. Planowane jest podpisanie porozumienia o współpracy pomiędzy Fundacją a biurem Pani
Europoseł przy kreowaniu tras rowerowych w Korytarzu Wisły.
Doświadczenia wdrażania zrównoważonej turystyki na Bursztynowym Szlaku Greenways prezentowano
na międzynarodowych warsztatach Szlaku Żelaznej Kurtyny w Warszawie. Podjęto rozmowy na temat
wspólnego koordynowania działań na terenie szlaku ICT z PROT oraz PSWE.
15
PROMOCJA
Podjęto szerokie działania na rzecz budowania ofert turystycznych i promocji zielonych szlaków – greenways na
konferencjach organizowanych imprezach i wizytach studyjnych w Polsce i za granicą.
Zorganizowano 8 ogólnopolskich konferencji (363 uczestników) oraz 20 seminariów, warsztatów i imprez
lokalnych – rajdy, akcje sadzenia drzew (z udziałem 815 osób). Ponadto program przedstawiono na 3
konferencjach i seminariach międzynarodowych (Belgia, Republika Czeska), gdzie prezentowaliśmy
zielone szlaki dla audytorium obejmującego łącznie ponad 200 osób;
Promocja Zielonych Szlaków na seminariach w ramach projektu Wsparcie zrównoważonego rozwoju
Karpat poprzez turystykę przyjazną środowisku w miejscowościach: Brenna, Rajcza, Sanok, Krosno,
Bochnia, Ochotnica. Łącznie 120 uczestników
Na bieżąco aktualizowano oraz wzbogacano treścią stronę internetową programu www.greenways.pl
w trzech językach (polski, angielski i hiszpański).
Kontynuowano promocję Szlaku Kraków-Morawy-Wiedeń poprzez współpracę z partnerami lokalnymi w
organizowaniu imprez promujących inicjatywy lokalne na rzecz ekoturystyki oraz poszanowania
dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego wzdłuż szlaku.
Wspólnie z Urzędem Miasta Krakowa oraz Małopolskim Urzędem Marszałkowskim postawiono tablicę
informacyjną Zielonych Szlaków Oferty poszczególnych zielonych szlaków – greenways przedstawiono
na międzynarodowych targach Agrotravel w Kielcach (kwiecień). W ramach targów odbyła się także
konferencja o możliwościach rozwoju turystyki na obszarach wiejskich, wzbogacona prezentacjami
i dyskusją o dobrych praktykach turystyki zrównoważonej na zielonych szlakach. Stoisko Fundacji
odwiedziło ponad 500 osób.
Program greenways był współorganizatorem krakowskich obchodów Dni Ziemi, w ramach których odbył
się Rajd Bursztynowym Szlakiem Greenways, konkursy, zabawy promujące ochronę środowiska
i odpowiedzialne podróżowanie. W wydarzeniach brało udział 300 osób.
Program Zielonych Szlaków – Greenways został zaprezentowany na Międzynarodowej Konferencji
„Inwestycje w turystyce – bogactwo możliwości” w ramach Międzynarodowych Targów TourSalon 2009
w Poznaniu. Udzielono szereg konsultacji dotyczących zielonych szlaków oraz odbyto rozmowy ze
strategicznymi partnerami PROT, POT planując wspólne działania na 2010 r.
5 firm społecznych, uruchomionych w ramach projektu Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL („Gospodarka
społeczna na Bursztynowym Szlaku”, www.equal.szlakbursztynowy.pl), podjęły aktywne działania na
rzecz promocji i sprzedaży ofert turystycznych poszczególnych fragmentów zielonych szlaków –
greenways.
W ramach Europejskiego Tygodnia Zrównoważonego Transportu (16-22 września 2009) zorganizowano
cykl imprez promujących ideę greenways, zrównoważoną turystykę oraz bezpieczne i odpowiedzialne
podróżowanie. Wspólnie z Prezydentem Krakowa oraz Krajową Siecią Grup Partnerskich w ramach II
Dni Partnerstwa Lokalnego zorganizowano imprezę na Placu Jana Nowaka Jeziorańskiego propagującą
zielone szlaki w Polsce.
Kontynuowano wspólną akcje pt. „Zadedykuj Drzewko na Zielonym Szlaku Kraków-Morawy-Wiedeń
Greenways” z Fundacją „Aeris Futuro” w ramach projektu: „Tworzymy najdłuższą aleję drzew
w Europie na szlaku Kraków-Morawy-Wiedeń Greenways” odbyły się 2 imprezy promujące
poszanowanie drzew na Szlaku, w wyniku których posadzono kolejne 80 drzew.
16
Na szczeblu międzynarodowym włączono priorytety i działania zielonych szlaków – greenways w Polsce
w programowanie rozwoju i promocji Central and East European Greenways. Był to wynik aktywnego
udziału w 3 seminariach koordynatorów greenways organizowanych przez Europejskie Stowarzyszenie
„Environmental Partnership for Sustainable Development” w Presovie, Słowacja; Bruksela w Belgii oraz
Kraków w Polsce.
Przygotowano wspólnie z SRIWR Olza z Cieszyna, II wydanie przewodnika po szlaku Kraków-MorawyWiedeń Greenways na Śląsku Cieszyńskim
Rozpoczęto działania przygotowujące do wydania atlasów szlaków Kraków-Morawy-Wiedeń Greenways
i Bursztynowego Szlaku Greenways oraz przewodnika po Bursztynowym Szlaku Greenways.
Opisy inicjatyw na Zielonych Szlakach zostały umieszczone w publikacjach zawierających przykłady
dobrych praktyk w zrównoważonej turystyce na obszarach wiejskich i w Karpatach (Zielony Rower,
Lanckorona)
Stworzono Kalendarz Imprez Zielonych Szlaków – Greenways i Ekomuzeów (181 imprez).
III. Efekty
Najważniejszym efektem programu jest dalszy rozwój krajowej sieci zielonych szlaków – greenways oparty na
angażowaniu zarówno instytucji publicznych jak i niepublicznych we wspólne działania mające na celu
inspirowanie i wspieranie inicjatywy obywatelskiej na rzecz zdrowego, aktywnego i proekologicznego stylu życia.
We współpracy z partnerami lokalnymi, wyznaczono 40 km nowych odcinków zielonych szlaków –
greenways, rozszerzając krajową sieć do 3.887 km.
W program zaangażowało się ponad 473 lokalnie działających organizacji pozarządowych,
samorządów, szkół oraz przedsiębiorców. Każda z nich zadeklarowała się podjęcia działań
proekologicznych mających na celu zmniejszenia ich oddziaływania na środowisko.
Na spotkaniu w Szczepanowie (22-24 styczeń) stworzono podwaliny strategii działania Sieci Zielonych
Szlaków – Greenways i Ekomuzeów.
Zainspirowano ponad 90 inicjatyw, akcje i projekty wzdłuż zielonych szlaków - greenways
przekładających się bezpośrednio na poprawę ochrony środowiska i rozwój lokalny.
W ramach projektu „Zadedykuj drzewko” wykupiono i posadzono 165 drzew wzdłuż zielonego szlaku
Kraków-Morawy-Wiedeń (na tym szlaku łącznie posadziliśmy już 7415 drzew od 2003 roku).
Strony www.greenways.pl odwiedziło 200.000 internautów czyli średnio 10.000 wizyt miesięcznie.
Ponadto ukazało się ponad 60 relacji prasowych. Pracownicy programu Greenways uczestniczyli 6
audycjach radiowych i telewizyjnych o działaniach programu zielonych szlaków – greenways.
Podpisano 15 deklaracji przystąpienia do Bursztynowego Szlaku Greenways oraz 11 do Szlaku KrakówMorawy-Wiedeń Greenways
Aktywnie działało 5 firm społecznych – lokalnych agencji Szlaku Bursztynowego Greenways oraz szlaku
Zielony Rower – Greenways Karpaty Wschodnie; wypracowano know-how w zakresie przekształcania
organizacji pozarządowej w pracodawcę oraz tworzenia lokalnego produktu z zakresu turystyki
dziedzictwa.
17
Więcej informacji:
www.greenways.pl; www.szlakbursztynowy.pl; www.krakowwieden.pl; www.greenways.by
Fundatorzy
FUNDACJA DOEN (2007-2009: 125.500 EUR)
KOMISJA EUROPEJSKA: program „Intelligent Energy – Europe” (2009: 28.007 EUR)
MAŁOPOLSKI URZĄD MARSZAŁKOWSKI: projekt „Certyfikat Przyjazny Rowerom – bezpieczne przystanie dla
rowerzystów w Małopolsce” (2009: 30.000 PLN)
FUNDUSZ DLA ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH MECHANIZMU FINANSOWEGO EOG ORAZ
NORWESKIEGO MECHANIZMU FINANSOWEGO: projekt pt „Zrównoważona turystyka na Zielonych Szlakach Greenways” (2009: 540.000 PLN)
Partnerzy
KOORDYNATORZY ZIELONYCH SZLAKÓW: Fundacja Partnerstwo Doliny Środkowej Odry (Szlak Odry),
Fundacja Bieszczadzka Partnerstwo dla Środowiska i Bieszczadzkie Towarzystwo Cyklistów (Zielony Rower),
Fundacja Naszyjnik Północy (Greenway Naszyjnik Północy), Podlaska Regionalna Organizacja Turystyczna
(Podlaski Szlak Bociani), Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Nowej Huty (Zielony Szlak Nowa Huta – Dłubnia),
Bieszczadzkie Towarzystwo Cyklistów (Szlak Dobrego Wojaka Szwejka)
PARTNERZY KRAJOWI: PTTK – Zarząd Główny; PTT – Zarząd Główny, Polska Organizacja Turystyczna; Urząd
Marszałkowski Woj. Mazowieckiego; Mazowiecka Regionalna Organizacja Turystyczna; Urząd Miasta Krakowa;
Polska Agencja Rozwoju Turystyki; Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego; Urząd Marszałkowski
Województwa Małopolskiego; Prywatna Wyższa Szkoła Ochrony Środowiska w Radomiu
PARTNERZY MIĘDZYNARODOWI: Environmental Partnership for Sustainable Development; Stowarzyszenie
Społeczne “Agro i Ekoturystyka”, “Wypoczynek na Wsi”, Białoruś; Fundacja „Karpackie Ścieżki”, Ukraina; QLF –
Atlantic Center for the Environment, USA; Europejska Federacja Cyklistów.
Zespół programu
Krzysztof Florys (Krajowy Koordynator Programu Zielone Szlaki – Greenways), Miłosława Nizińska (Koordynator
Bursztynowego Szlaku do maja 2009), Małgorzata Fedas (Koordynator Bursztynowego Szlaku od sierpnia
2009),Katarzyna Przygodzka (Specjalista Programu Zielonych Szlaków-Greenways – koordynatorka certyfikatu
Przyjazny Rowerom)
18
2.4 SZKOŁY DLA EKOROZWOJU
Pomagamy szkołom stawać się żywymi przykładami zrównoważonego rozwoju
Fundacja kształtowała proekologiczne i prospołeczne postawy społeczności lokalnych poprzez angażowanie
osób oraz instytucji skupionych wokół szkół (tzn. m.in. młodzież, nauczycieli, rodziców, sąsiadów, samorządy,
firmy, organizacje społeczne) w planowanie i realizację praktycznych projektów związanych z ochroną
środowiska.
I. Metody działania
Program angażuje młodzież, nauczycieli, rodziców, organizacje pozarządowe, firmy, samorządy oraz osoby
indywidualne sprzyjające szkole, we wspólne projektowanie i realizowanie działań na rzecz poprawy środowiska
naturalnego. Inspirując realizację małych, praktycznych projektów, przynoszących wymierne efekty, program
pokazuje, że każdy z nas może włączyć się we wdrażanie zasad rozwoju zrównoważonego.
Program wykracza poza działalność edukacyjną i zmierza do inicjowania lokalnych przedsięwzięć, integrowania
mieszkańców, poszanowania lokalnego dziedzictwa, wdrażania innowacyjnych rozwiązań i dostarczania
informacji. Ostateczny charakter i kształt podjętych działań w poszczególnych przypadkach zależy przede
wszystkim od wiedzy, pomysłowości i zaangażowania uczestników programu.
Program dostarcza paletę narzędzi, dobrych praktyk i przykładów w zakresie projektów związanych z ochroną
środowiska (m. in. woda, energia, odpady, ochrona przyrody i gospodarowanie przestrzenią publiczną) oraz
wsparcie merytoryczne, organizacyjne i finansowe (małe dotacje). Wszystkie te możliwości muszą być jednak
dopasowane do potrzeb i uwarunkowań sytuacji poszczególnych szkół. Aby tak się stało, szkoła musi wykazać
się inicjatywą, pomysłowością i aktywnością.
Szkoły zarządzane w sposób modelowy pod względem rozwiązań ekologicznych, które współpracują z licznymi
partnerami i łączą te działania z treściami edukacyjnymi, mogą ubiegać się o certyfikat Lokalnego Centrum
Aktywności Ekologicznej i najwyższe wyróżnienie - międzynarodowy certyfikat „Zielonej Flagi”, nadawany w
ramach Programu Eco–Schools w 56 krajach. W Polsce, certyfikaty te nadawane są przez Kapitułę Programu
działająca pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej i Ministerstwa Środowiska.
Szkoła, które zdecyduje się na uczestnictwo w programie:
otrzymuje wsparcie techniczne na wszystkich etapach realizacji programu od planowania poprzez
projektowanie, aż do wdrożenia pomysłów;
mierzy swoje oddziaływanie na środowisko poprzez narzędzie internetowe – kalkulator ekoszkola,
bierze udział w warsztatach szkoleniowych i seminariach dotyczących określonego tematu,
bierze udział w regionalnych konferencjach, wizytach studialnych i innych;
może otrzymać wsparcie finansowe projektu (w ramach konkursu małych grantów) z Funduszu
Partnerstwa;
uzyskuje możliwość wymiany doświadczeń (m.in. poprzez strony internetowe) i spotkań z ekspertami w
ramach sieci szkół i w ramach sieci międzynarodowej;
zyskuje nowe możliwości działań na rzecz środowiska w ramach innych programów Fundacji.
Może ubiegać się o Krajowy certyfikat LCAE i międzynarodowy Zielonej Flagi w ramach Eco-Schools
19
II. Działania
Podstawę działań w roku 2009 stanowiły zagadnienia związane rozpowszechnieniem i zaangażowaniem ponad
520 szkół zarejestrowanych w Programie w promowanie swoich działań na rzecz ekologii poprzez certyfikaty
jakości: krajowy tytuł Lokalnego Centrum Aktywności Ekologicznej i międzynarodową Zieloną Flagę. Wszystkie
operacyjne działania podejmowane w programie prowadzą więc do tego najważniejszego celu, wyznaczającego
standardy jakości działania szkół – przykładów wdrażania zrównoważonego rozwoju:
1. „Aktywna edukacja ekologiczna na Zielonych Szlakach Greenways” – realizowany na terenie całej Polski
2. „Aktywna młodzież naszą przyszłością, czyli Szkoły dla Ekorozwoju według metodologii zarządzania
przestrzenią publiczną" – realizowany na terenie całej Polski
3. "Schools for Sustainable Development Environmental Action Programme 2009” – realizowany na terenie
Polski i równocześnie w Republice Czeskiej I Wielkiej Brytani;
4. "Szkoły na rzecz przeciwdziałania zmianom klimatu" – realizowany na obszarze powiatu brzeskiego,
województwo opolskie.
Zachęcając szkoły do sięgania po certyfikaty w trzeciej edycji zorganizowano:
a) Konkursy dotacyjne na łączną kwotę 250 000 PLN. Za pośrednictwem Funduszu Partnerstwa przyznano
dotacje 50 szkołom z całej Polski.
Wsparto szkoły poprzez pomoc i doradztwo na:
a) 20 warsztatach (400 uczestników);
b) 15 konferencjach (ponad 600 uczestników);
b) 1 wizycie studialnej międzynarodowej (48 uczestników z Polski) w Republice Czeskiej z udziałem 30
przedstawicieli szkół i organizacji z Republiki Czeskiej;
c) 70 szkół wsparto doradztwem w zakresie rozwiązań środowiskowych poprzez wykonanie audytów;
d) 36 szkołom sfinansowano wdrożenia z zakresu energii, wody, odpadów lub inne na łączną kwotę 72000
PLN;
e) Ok. 100 szkół prowadzi regularny monitoring oddziaływania na środowisko za pomocą „kalkulator
ekoszkola”;
f)
230 uczniów zaangażowało się w konkursy organizowane w ramach programu, 10 uczniów wyróżniono
nagrodami rzeczowymi;
g) Ponad 100 nauczycieli prowadziło aktywne działania w ramach programu, angażując partnerów i inne
szkoły w działania w ramach programu.
III. Efekty
Jednym z najważniejszych efektów działania programu w ostatnim roku jest wzrost zainteresowania szkół
certyfikacją, którą to możliwość stwarza nasza Fundacja, jako jedyna w Polsce oferując możliwość certyfikatu
według standardów międzynarodowych w Programie Eco – Schools. W roku 2009 nagrodziliśmy certyfikatami 46
szkół. Nadano 17 międzynarodowych Zielonych Flag i 29 tytułów Lokalnego Centrum Aktywności Ekologicznej.
W roku 2010 spodziewamy się, że ponad 100 szkół złoży aplikację do certyfikatu. Niezwykle cenne jest również
20
dla szkół fakt, iż certyfikaty nadawane są przez niezależną Kapitułę złożoną z ekspertów i partnerów programu z
udziałem przedstawicieli Ministerstwa Środowiska i Ministerstwa Edukacji Narodowej.
W ramach programu bardzo ciekawym i atrakcyjnym dla szkół elementem jest możliwość współpracy z biznesem.
Dzięki takim inicjatywom przedstawiciele szkół mają możliwość doświadczyć prawdziwej współpracy
trójsektorowej z organizacjami pozarządowymi w swoich regionach oraz firmami zaangażowanymi w program. W
bezpośrednią współpracę z szkołami zaangażowania są przedstawiciele sieci Toyota Motor Poland oraz
pracownicy Cadbury.
Program łączy również inne programy dając możliwość zaangażowania się partnerskie oferty przygotowywane
wspólnie z partnerami biznesowymi taki jak: „Kubusiowi przyjaciele natury” z firmą Tymbark i marką Kubuś oraz
zapobieganie emisji CO2 poprzez działania edukacyjne i sadzenie drzew z firmą Panasonic w ramach współpracy
z siecią FEE.
Pomogliśmy 50 szkołom podjąć inicjatywy i projekty proekologiczne w celu pokazania, że szkoła może stać się
„żywym przykładem rozwoju zrównoważonego”. Szkoły poprzez swoje działania związane z wdrażaniem
rozwiązań ekologicznych podjęły działania w zakresie gospodarki odpadami, wody, energii i przyrody co przekłada
się na efekt ekologiczny i ok. 10% oszczędności dotyczące zużycia wody i zmniejszenia ilości odpadów oraz
zużycia energii i wykorzystania odnawialnych źródeł energii. Zaś dzięki podjęciu działań przyrodniczych udało się
objąć społecznymi formami ochrony przyrody ok. 20 nowych miejsc. W kolejnych działaniach planujemy mocniej
wesprzeć liderów szkolnych z poszczególnych regionów wspierając je w ramach Klubów Szkół działających w
różnych regionach w Polsce i wspierających kolejne szkoły i ich partnerów w działaniach na rzecz
Zrównoważonego Rozwoju.
Publikacje
Tomasz Jeleński, Wojciech Kosiński (adaptacja i tłumaczenie), Małgorzata Łuszczek, Urszula Ptasińska (red.)
2009, Jak przetworzyć miejsce – podręcznik kreowania udanych przestrzeni publicznych, Kraków: Fundacja
Partnerstwo dla Środowiska
Fundatorzy:
MECHANIZM FINANSOWY EOG I NORWESKI MECHANIZM FINANSOWY: projekt pod nazwą „Aktywna
edukacja ekologiczna na Zielonych Szlakach Greenways (2009-2011. Wartość umowy 1.366.072 EUR).
NARODOWY FUNDUSZ OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ: projekt pod nazwą „Aktywna
młodzież naszą przyszłością, czyli szkoły dla ekorozwoju wg metodologii zarządzania przestrzenią publiczną”
(2008-2010 621.378 PLN).
CADBURY POLSKA: projekt "Szkoły na rzecz przeciwdziałania zmianom klimatu" (2009: 50 000 PLN)
TOYOTA FUND FOR EUROPE, TOYOTA MOTOR INDUSTRIES POLAND, TOYOTA MOTOR
MANUFACTURING POLAND, TOYOTA MOTOR POLAND (2009: 83 600 EUR)
Sponsorzy indywidualnych działań:
Dalkia Polska S.A., Yves Rocher Polska Sp. z o.o., Wydawnictwo Naukowe PWN, IVO Software Sp. z o.o.,
REBA Organizacja Odzysku S. A., Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne S. A., Kingspan Environmental Sp.z
o.o., Wydawnictwo Muzeum Narodowego w Krakowie, Concept Music Art sp. z o.o., Oficyna Literacka Noir
Sur Blanc Spółka z o.o., Wydawnictwo "Seidel-Przywecki" Sp. z o.o., Wydawnictwo "bis" Sp. z o.o.
21
Partnerzy
KOORDYNATORZY REGIONALNI: Fundacja Ekologiczna „Zielona Akcja”; Stowarzyszenie TREK; Fundacja
Ekorozwoju, Fundacja GAP Polska. Stowarzyszenie SUMUS, Warmińsko Mazurski Ośrodek Doskonalenia
Nauczycieli.
PARTNERZY KRAJOWI: Toyota Motor Manufacturing Poland z Wałbrzycha; Toyota Motor Industries Poland z
Jelcza Laskowice; Toyota Motor Poland, Starostwo Powiatowe w Oławie, Miasto Wałbrzych, Cadbury Polska,
Tymbark, State Street.
PARTNERZY MIĘDZYNARODOWI: Toyota Motor Europe; Foundation for Environmental Education (FEE);
Groundwork UK; Nadace Partnerstvi, Republika Czeska, Panasonic.
Dalsze informacje
Więcej informacji na stronach internetowa www.ekoszkola.pl.
Zespół programu
Małgorzata Łuszczek (koordynator krajowy) Urszula Ptasińska (specjalista programu), Jolanta Węglarz (asystent
finansowy) Irena Kitlińska (księgowa) Maciej Wójcik, Justyna Zybura, Katarzyna Kudyba (stażyści).
22
2.5 CZYSTY BIZNES
Konkurencyjni dzięki ekologii
Fundacja wspierała proekologiczne i prospołeczne działania małych i średnich firm, aby pokazać w praktyce, że
działania na rzecz ochrony środowiska nie są jedynie kosztami czy też dodatkowymi obciążeniami, ale są
ważnym elementem dobrze zarządzanej firmy i sposobem na zarabianie pieniędzy.
I. Metody Działania
Fundacja współpracuje z firmami, które traktują ochronę środowiska priorytetowo, angażując je w praktyczne
działania na rzecz zrównoważonego rozwoju. Od 1998 roku, Fundacja inspiruje i wspiera proekologiczne działania
małych i średnich firm poprzez Program Czysty Biznes, który wypracowano wspólnie z brytyjską organizacją
Groundwork oraz firmą BP pod koniec lat dziewięćdziesiątych. Czysty Biznes pomaga firmom realizować
sprawdzone i nowatorskie inicjatywy proekologiczne i prospołeczne, w taki sposób by stały się one stałymi
elementami systemu zarządzania firmą, przyczyniając się w bezpośredni sposób do zwiększenia jej
konkurencyjności. Program wsparcia polega na trzech elementach:
Pomoc dla firm we wprowadzaniu proekologicznych działań WEWNĄTRZ firmy – np. takie, które przyczynią
się do obniżenia kosztów produkcji i w związku z tym bezpośrednio zwiększają jej konkurencyjność na rynku,
Motywowanie firm do angażowania się w działania proekologiczne NA ZEWNĄTRZ firmy, a zwłaszcza
najbliższym otoczeniu zakładu oraz na najważniejszych rynkach zbytu,
Tworzenie firmom możliwości angażowania się w długofalowe projekty na rzecz ochrony środowiska i
SPOŁECZNOŚCI LOKALNYCH we współpracy z samorządem, organizacjami społecznymi oraz innymi
sektorami życia społecznego i gospodarczego.
Firmy biorą udział w programie poprzez uczestnictwo w Klubach Czystego Biznesu, które zrzeszają
przedsiębiorstwa wg siedziby lub profilu działalności. Każdy klub ma swojego opiekuna (Koordynatora), którego
zadaniem jest utrzymywanie stałego kontaktu z przedsiębiorcami oraz pomaganie im w korzystaniu z możliwości
Programu. W latach 1998-2007 z programu skorzystało ponad 5.000 firm.
Angażując się w program Czysty Biznes, firma przeprowadza przegląd ekologiczny w celu zidentyfikowania
możliwości zmniejszenia kosztów oraz oddziaływania na środowisko. Na podstawie przeglądu, firma podejmuje
działania na rzecz opracowania i wdrożenia:
1. polityki ekologicznej firmy,
2. programu zarządzania środowiskiem w firmie, identyfikując priorytety działania,
3. planu wdrożenia rozwiązań proekologicznych (inwestycyjnych i nieinwestycyjnych),
4. systemu bieżącego monitorowania oddziaływania na środowisko naturalne.
Firmy Czystego Biznesu mają dostęp do doradztwa, informacji, szkoleń oraz możliwość monitorowania swojego
oddziaływania na środowisko poprzez narzędzie internetowe Menadżer Środowiska (www.eko-spec.pl), które
zostało opracowane w latach 2004-6 dzięki dofinansowaniu ze strony Komisji Europejskiej w ramach programu
Life-Środowisko.
II. Działania
W 2009 roku w ramach Czystego Biznesu jest kontynuowana realizacja projektu „Propagowanie Czystego
23
Biznesu w Polsce” finansowanego ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru
Gospodarczego oraz Norweskiego Mechanizmu Finansowego, którego celem jest promowanie i wprowadzanie w
życie zasad zrównoważonego rozwoju wśród polskich przedsiębiorców.
Rozpoczęta została realizacja projektu „SPIN-Sustainable production through innovation in SMEs
(www.spin-project.eu). przygotowanego przez Grupę Balic 21 finansowanego z programu Interreg. Liderem
projektu jest Niemieckie Ministerstwo Środowiska a uczestniczy w nim 8 krajów nadbałtyckich ( Niemcy, Polska,
Szwecja, Dania, Finlandia, Estonia, Litwa i Rosja). Budżet projektu wynosi 3 mln EUR, dla Polski 350 tys EUR.
Celem projektu jest jak najlepsze wykorzystanie potencjału innowacyjności w regionie Morza Bałtyckiego i
przepływ informacji pomiędzy krajami. W Polsce projekt jest realizowany przez Fundację w Partnerstwie z
Ministerstwem Gospodarki oraz Głównym Instytutem Górnictwa (GIG).
Program CB był również zaangażowany w inicjatywę Klimatyczną realizowaną przez European Climate
Foundation (14 tys EUR). Celem było inicjowanie kampanii klimatycznych w poszczególnych krajach Europy
Centralnej i Wschodniej oraz podejmowanie dialogu z przedstawicielami rządów państw europejskich,
jak również z parlamentarzystami i członkami Parlamentu Europejskiego. J est prowadzona strona
poświęcona zagadnieniom klimatycznym, zmniejszenia emisji CO2, pomiar „odcisku węglowego” itp.
Rozwój struktury programu Czysty Biznes
Program Czysty Biznes jest realizowany poprzez ogólnopolską sieć Klubów Czystego Biznesu. W sieci CB
funkcjonuje aktualnie 16 Klubów Czystego Biznesu prowadzonych przez certyfikowanych koordynatorów.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
Bielsko-Biała
Białystok
Debrzno
Gorlice
Katowice
Korespondencyjny
Kraków
Opole
Sępólno Krajeńskie
Skoczów
Tarnów / Mielec
Toporzysko
Wrocław
Zakopane
Klub Zachodniopomorski
Mazowiecki
Lokalizacja Klubów CB
Charakterystyka firm Czystego Biznesu: pośród 500 firm zrzeszonych w programie CB, najwięcej bo 54 % to
firmy mikro, 31 % stanowią małe firmy a 15% to firmy średnie. W Czystym Biznesie są reprezentowane bardzo
różnorodne branże od turystycznej (18%) poprzez spożywczą i budowlaną ( 9%), oraz motoryzacyjną ( 6%) po
odpady i tworzywa sztuczne (2%)
24
Szkolenia
zostało zorganizowanych 30 seminariów, w których wzięło udział ponad 800 firm. Część z nich
miała charakter promocyjny propagujący projekt Propagowanie Czystego Biznesu w Polsce. Tematyka
pozostałych seminariów dostosowana była do potrzeb firm należących do Klubów Czystego Biznesu i
dotyczyła m.in. możliwości finansowania inwestycji proekologicznych w firmach, opłat za gospodarcze
korzystanie ze Środowiska, gospodarki odpadami oraz zarządzania energią cieplną. Organizacja
każdego z seminariów wiązała się z prowadzeniem lokalnej akcji informacyjnej, zachęcającej do
wzięcia udziału w przedsięwzięciu.
odbyło się 6 szkoleń zespołu Czysty Biznes. W ramach szkoleń koordynatorzy Klubów Czystego
Biznesu szczegółowo zapoznali się z procedurami, usługami i promocją programu Czysty Biznes,
przeszkoleni zostali także z obsługi menadżera Środowiska i podstawowych zasad audytu
środowiskowego. Szkolenia zewnętrzne obejmowały tematykę programu Zielone Biuro oraz szkolenie
BHP. W projekcie przeprowadzone zostało także szkolenie z funduszy unijnych wspierających działania
ekologiczne dla firm.
Zostały zorganizowane 2 spotkania w Ministerstwie Gospodarki mające na celu zapoznanie się z
inicjatywami na rzecz wspierania ekoinnowacji w MŚP, podejmowanymi przez instytucje rządowe
(Ministerstwa: Gospodarki, Środowiska, Rozwoju Regionalnego, PARP, NFOŚiGW), naukowo
badawcze, pozarządowe. Celem spotkań była wymiana informacji pomiędzy zainteresowanymi
instytucjami oraz programowanie realizacji projektu SPIN w Polsce, który został uznany za projekt
flagowy w ramach realizacji Strategii Bałtyckiej.
Zostało zorganizowane międzynarodowe Spotkanie Partnerów SPIN, które było połączone z
warsztatami dotyczącymi barier we wdrażaniu innowacyjnych rozwiązań w MŚP w krajach bałtyckich
oraz zostały zaprezentowane opisy przykładowych innowacji z poszczególnych krajów
Zostało zorganizowane XI Doroczne Spotkanie Klubów Czystego Biznesu na Zamku królewskim w
Niepołomicach, które zgromadziło ponad 200 przedsiębiorców uczestniczących w projekcie oraz
przedstawicieli organizacji i instytucji rządowych, samorządowych oraz partnerów z zagranicy.
Spotkaniu towarzyszyła konferencja pt.” Ekoinnowacje – od pomysłu do biznesu” oraz rozdanie
Nagród Czysty Biznes 2009.
Konkurs Ogólnopolskie Nagrody Czysty Biznes 2009
Został przeprowadzony Konkurs Ogólnopolskich Nagród „Czystego Biznesu 2009” Wpłynęło
łącznie 70 wniosków w pięciu kategoriach; nie wpłynął natomiast żaden wniosek w szóstej kategorii
„współpraca międzynarodowa”. Zostało wyłonionych 5 laureatów, wyróżniono 12 firm:
Kategoria I – Zarządzanie wodą, energią odpadami
Tytuł projektu: Właściwe zarządzanie energią, wodą oraz odpadami w procesie świadczenia usług
telekomunikacyjnych
Nazwa firmy: Przedsiębiorstwo PROMAX s.j.
Kategoria II – Innowacyjny proces
Tytuł projektu: Innowacyjna technologia mycia przemysłowego EKO-CIP
Nazwa firmy: MEXEO Wiesław Hreczuch
Kategoria III – Innowacyjny produkt
25
Tytuł projektu: Inteligentna uliczna lampa LED CLEVEO
Nazwa firmy: LEDIKO Walendowski i Wilanowski sp. j.
Kategoria IV–produkt i usługa w turystyce
Tytuł projektu: Wehikuł czasu-pokazy historyczne jako produkt lokalny w rozwoju turystyki na obszarze Krainy
Łęgów Odrzańskich
Nazwa firmy: Agencja Artystyczna „Hegemon” Tomasz Miękus
Kategoria V– Wizerunek
Nazwa projektu: Wczoraj degradacja-dziś rekultywacja
Nazwa firmy: PPHU Komart Sp. z o.o.
Konkurs Europejskie Nagrody „Biznes dla Środowiska”
Laureaci Czystego Biznesu oraz Lidera Polskiej Ekologii z 2008 i 2009 startowali w trzeciej polskiej edycji
Konkursu Europejskich Nagród „Biznes dla Środowiska”, organizowanego pod patronatami Ministra Środowiska,
Ministra Gospodarki, Ministra Rozwoju Regionalnego.
Wpłynęło 14 wniosków-6 firm zostało polskimi laureatami do Europejskich Nagród:
Kategoria I- Zarządzanie
1) Aqua S.A. Projekt: Aqua S.A. – dobre praktyki zarządcze w zgodzie z zrównoważonym rozwojem
Kategoria II- Produkt
1) LEDIKO Walendowski i Wilanowski sp. j.
Projekt: Inteligentna uliczna lampa LED CLEVEO
2) PPHU PLEXIFORM
Projekt: Napełniacz Worków Przeciwpowodziowych TRRIO
3) EKO-PIL Remigiusz Pilas
Projekt: Ekologiczna Przemysłowa Myjka Tunelowa PMPSCH 500T
Kategoria III- Proces
1) MEXEO Wiesław Hreczuch
Projekt: Technologia mycia przemysłowego EKO-CIP
2) Tarnowskie wodociągi Sp. z o.o. Projekt: TarDenPho® Technologia głębokiej redukcji azotu i fosforu w oczyszczalniach ścieków
Kategoria IV- Współpraca Miedzynarodowa
Brak nominowanych
Doradztwo
W 2009 roku priorytetem były działania związane z osiągnięciem środowiskowych rezultatów projektu czyli
zmniejszenia oddziaływania firm na środowisko poprzez zmniejszenie zużycia energii, wody, surowców,
minimalizację wytwarzanych odpadów i emisji.
26
Została opracowana, przez zespół audytorów, Metodyka wdrożenia środowiskowego i pomiaru efektu
ekologicznego zawierająca sposób identyfikacji problemów środowiskowych, obliczania efektów wdrożeń
środowiskowych przy określeniu wartości bazowych, monitorowania realizacji wdrożenia oraz określenie
zagrożeń i sposobów przeciwdziałania
Na bazie współpracy z firmami przeprowadzono 51 audytów środowiskowych , w wyniku których zostały
zidentyfikowane potencjalne możliwości usprawnień w firmach,
rozpoczęto przygotowania programów naprawczych dla 40 firm, zawierających propozycję rozwiązań
prowadzących do oszczędności energii, wody, zmniejszenia zużycia surowców, emisji oraz wytwarzania
odpadów,
rozpoczęto realizację 60 wdrożeń- dotyczących zmniejszenia zużycia energii poprzez zakup urządzeń
energooszczędnych, redukcja zużycia surowca poprzez modernizację linii technologicznej, zmniejszenia
ilości ścieków i zneutralizowaniu ich składu chemicznego, zastąpienie surowców bardziej ekologicznymi,
redukcja ilości odpadów, wykorzystanie biomasy, kolektorów cieplnych do wytwarzania energii.
W celu podniesienia jakości świadczonych usług, kontynuowana jest współpraca merytoryczna z 7 jednostkami
naukowo-badawczymi (Ministerstwem Gospodarki, Fundacją Efektywnego Wykorzystania Energii, Politechniką
Opolską, Politechniką Krakowską, Akademią Górniczo- Hutniczą, Centrum Transferu Technologii, Grupą Bałtyk
21, skupiającą kraje regionu bałtyckiego). Kontynuowana jest współpraca z 3 instytucjami finansowymi (Bank
Ochrony środowiska BOŚ, Bank DNBNORD, MARR) w celu wypracowania mechanizmów finansowania
inwestycji przyjaznych dla środowiska. Cały czas jest kontynuowany monitoring źródeł finansowania inwestycji
środowiskowych w MŚP.
Centrum Informacji Ekologicznej
Kluczowym elementem programu Czysty Biznes jest Centrum Informacji Ekologicznej, które świadczy usługi
informacyjne na rzecz firm zrzeszonych w klubach Czystego Biznesu oraz wszystkich programów Fundacji.
Działania Centrum Informacji Ekologicznej:
Administracja, utrzymanie i rozwój narzędzia internetowego Menadżer Środowiska (wprowadzanie,
weryfikacja danych, tworzenie kont dla użytkowników, nadawanie uprawnień i dostępów) (www.ekospec.pl)
Opracowanie nowej wersji Menadżera Środowiska, tak aby jak najlepiej odpowiadała ona na potrzeby
użytkowników
Opracowanie kalkulatora CO2 poprzez który firmy, szkoły, indywidualni użytkownicy mogą mierzyć swoją
emisję CO2 oraz mają dostęp do porad w jaki sposób można te emisje obniżyć
Stworzenie koncepcji bazy produktów i usług przyjaznych środowisku: określono kategorie grupujące
produkty oraz kryteria wg których będą one kwalifikowane, rozpoczęto pozyskiwanie informacji o
produktach
Prowadzenie infolinii, poszukiwanie rozwiązań konkretnych problemów związanych z ochroną
środowiska. Najczęściej poruszane zagadnienia dotyczą kwestii prawnych, gospodarki odpadami oraz
źródeł finansowania inwestycji ekologicznych. W roku 2009 udzielono ponad 121 porad poprzez
infolinię, w sumie w bazie znajduje się około 2800 infolinii, udostępnionych dla firm. Audytorzy udzielili
104 konsultacji dla firm.
27
Publikowanie i rozpowszechnianie przeglądu artykułów prasowych „Biznes i Ekologia” (w 2009 roku - 22
wydania) oraz „Serwis branżowy” informujący firmy o innowacjach technicznych w dziedzinie ochrony
środowiska w poszczególnych branżach (w 2008 roku - 22 wydania).
Zostało po raz 10 przygotowane, przeprowadzone i opracowane badanie ankietowe „Problemy
oddziaływania małych i średnich przedsiębiorstw na środowisko”. Celem sondażu było określenie
stopnia świadomości ekologicznej badanych firm oraz ich gotowości do podejmowania działań na rzecz
ochrony środowiska. Badania zostały przeprowadzone na próbie 107 firm.
Opracowanie raportu krajowego dotyczącego charakterystyki sektora MŚP w Polsce oraz potrzeb i barier
we wdrażaniu innowacji przez małe i średnie firmy
Zostały rozpoczęte prace nad gromadzeniem informacji dotyczących polskich innowacji, które zostaną
zamieszczone w międzynarodowej bazie innowacji tworzonej w ramach projektu SPIN
Obsługa internetowa Klubu Korespondencyjnego, który zrzesza firmy z całej Polski (30 członków).
Promocja
Istotnym działaniem była również intensywna promocja projektu poprzez audycje telewizyjne i radiowe jak
również poprzez strony internetowe, publikacje oraz udział w targach i konferencjach. Głównym wydarzeniem
promocyjnym było Doroczne Spotkanie Klubów Czystego Biznesu oraz Ogólnopolskiego Konkursu Nagrody
Czystego Biznesu.
Redagowanie Biuletynu Czystego Biznesu (w roku 2009-12 wydań)
Redagowanie stron internetowych: www.epce.org.pl, www.czystybiznes.pl, www.euro-eko-nagrody.pl,
www.fundusz.epce.org.pl,
Zamieszczanie informacji na serwisach między innymi – www.onet.pl, www.wp.pl, www.bankier.pl
opracowywane informacje prasowe o bieżących wydarzeniach w projekcie (146 informacji na portalach
internetowych).
Ukazały się 33 komunikaty prasowe (m.in. Gazeta Wyborcza, Dziennik Gazeta Prawna, magazyny
branżowe).
Projekt był promowany podczas 10 audycji radiowych (Radio Kraków, Radio Eska, Radio Opole)
10 nagrań telewizyjnych (TVN CNBC, TV Biznes, TVP Kraków, TV Portugal)
Pozyskano 12 patronatów medialnych oraz 4 patronaty instytucjonalne.
Działania promocyjne były prowadzone podczas następujących targów: Targi Inwestycji Hotelarskich
Ciepły Bałtyk, Małopolskie Targi Innowacji i Biznesu, Międzynarodowe Targi Ochrony Środowiska POLEKO
Rozwój programów branżowych
W ramach Programu Czysty Biznes, w odpowiedzi na potrzeby i ze względu na różnorodne uwarunkowania firm
z różnych sektorów opracowano programy branżowe . W 2009 były realizowane głównie programy Zielone Biuro
oraz Czysta Turystyka w ramach projektu „Aktywna Edukacja Ekologiczna na Zielonych Szlakach Greenways”
finansowanego ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz
Norweskiego Mechanizmu Finansowego, którego celem jest edukacja ekologiczna wzdłuż Zielonych szlaków.
28
CZYSTA TURYSTYKA – program odpowiadający na potrzeby firm z sektora turystycznego (przyznano
20 certyfikaty),
ZIELONE BIURO – program skierowany do firm, które chcą zarządzać biurem w sposób przyjazny dla
środowiska (przyznano 50 certyfikatów )
WIZERUNEK – polegający na zagospodarowaniu przestrzeni wokół firmy (zieleń, mała architektura,
oznakowanie) W ramach projektu wykonano, we współpracy z Wydziałem Architektury Politechniki
Krakowskiej 30 projektów zagospodarowania zieleni wokół firm,
MINIMALIZACJA ODPADÓW I STRAT – pomoc dla firm produkcyjnych w zmniejszeniu ilości
produkowanych odpadów, zużycia energii, wody, emisji zanieczyszczeń do powietrza. W ramach
projektu dokonano wdrożeń środowiskowych w 60 firmach,
ZIELONE PARKI PRZEDSIĘBIORCZOŚCI – podnoszenie atrakcyjności terenów poprzemysłowych
poprzez wspólne działania firm, samorządów, organizacji pozarządowych.
III. Efekty
Oddziaływanie poszczególnych firm na środowisko było oceniane na podstawie przeglądów środowiskowych i
okresowych wizyt Koordynatorów i specjalistów Czystego Biznesu w tych firmach. Wskaźniki realizacji programu
oraz przeprowadzane corocznie badania postaw firm wobec środowiska pokazują skalę osiągniętych usprawnień
prośrodowiskowych. W ciągu roku 2009, współpracując z około 500 firmami, osiągnięto następujące efekty:
W wyniku przeprowadzenia 51 przeglądów środowiskowych w firmach zidentyfikowano około 150
problemów w firmach;
zainicjowano wdrożenie 60 usprawnień środowiskowych w wyniku których został osiągnięty następujący
efekt ekologiczny:
o obniżenia w firmach zużycia energii cieplnej ( 30%),
o
energii elektrycznej (7-12 %),
o wody (30%),
o materiałów i surowców (20%) i
o zmniejszenia ilości wytwarzanych odpadów (10%)
o zmniejszenie emisji CO2 (30%)
wdrożenia w firmach przyniosły również efekt ekonomiczny (około 600-900 tys zł).
Badania ankietowe pokazały, że w ciągu ostatnich kilku lat, sukcesywnie wzrasta odsetek firm, które dostrzegają
w działaniach na rzecz ochrony środowiska szansę na rozwój. W najnowszych badaniach aż 99% ankietowanych
uznało dbałość o środowisko naturalne za istotny czynnik prowadzonej przez siebie działalności. Ponad 60%
przedsiębiorstw deklaruje chęć zainwestowania własnych środków finansowych w rozwiązania
technologiczne lub organizacyjne sprzyjające środowisku, jednocześnie przynoszące korzyści finansowe. W
porównaniu do roku ubiegłego, nastąpił w tym obszarze 8-procentowy wzrost. Aż 89% przedsiębiorstw twierdzi, iż
przy podejmowaniu decyzji o nowych inwestycjach, brane są pod uwagę aspekty środowiskowe.
Zużycie energii elektrycznej (39%) to zdecydowanie najczęściej wskazywany przez firmy czynnik ich
działalności wywierający wpływ na środowisko. Na drugim miejscu, równorzędnie wymieniana jest emisja
29
gazów, ścieków oraz powstawanie odpadów wymagających składowania (34%). W porównaniu do poprzednich
badań, znaczącą zmianę stanowi uwzględnienie przez respondentów emisji zapachu (aż 21%).
Narzędzie internetowe „Menadżer Środowiska” rozszerzyło zasięg oddziaływania Programu Czysty Biznes,
udostępniając doświadczenia i wiedzę Programu szerokiemu gronu użytkowników, umożliwiając wymianę
doświadczeń między firmami i bardziej efektywne angażowanie agend publicznych w działania na rzecz firm na
szczeblu lokalnym i krajowym oraz umożliwiając monitoring i kontrolę jakości usług świadczonych w ramach
Programu CB.
ponad 400 firm prowadzi regularny monitoring swojego oddziaływania na środowisko w obszarach
energii elektrycznej i cieplnej, wody i odpadów
udostępnieniu narzędzia internetowego dla użytkowników spoza Klubów Czystego Biznesu do systemu
zalogowało się ponad 1000 firm z całej Polski
wzrosły znacznie statystyki odwiedzeń i w roku 2009 wynosiły – 332 744
Więcej informacji
www.czystybiznes.pl , www.eko-spec.pl, www.spin-project.eu
Fundatorzy
BP Poland (2009: 50.000 PLN).
Mechanizm Finansowy EOG oraz Norweski Mechanizm Finansowy (2007-2011: 1 275 061 EUR)
Doen Foundation (50 000 PLN)
European Climate Foundation (348 000 PLN)
Partnerzy
PARTNERZY KRAJOWI: BP Polska, Ministerstwo Gospodarki, Bank Ochrony Środowiska, Fundacja Na rzecz
Efektywnego Wykorzystania Energii, Górnośląska Agencja Przekształcenia Przemysłu, Polska Konfederacja
Pracodawców Lewiatan, Gorlicki Ośrodek Wspierania Przedsiębiorczości, Stowarzyszenie na rzecz Miasta i
Gminy Debrzno, Wydział Architektury Politechniki Krakowskiej, Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki
Akademii Górniczo Hutniczej, Główny Instytut Górnictwa (GIG)
PARTNERZY MIĘDZYNARODOWI: Groundwork UK, Norweska organizacja Green Business Norway.
Zespół programu
Joanna Węgrzycka (Kierownik), Audytorzy: Jacek Chyla, Iwona Kłosok-Bazan, Mirosław Janowski, Małgorzata
Mrzygłód, Centrum Informacji Ekologicznej: Małgorzata Stanula, Magdalena Kuźniakowska, Janusz Koza,
Specjalista ds. promocji Katarzyna Triantafelo, Specjalista ds. administracji szkoleń Joanna Wiater, Specjaliści
finansowi: Jerzy Kopeć, Adrianna Smajek
Koordynatorzy Klubów Czystego Biznesu:
Małgorzata Bartkiewicz, Marta Jakóbek, Izabela Galbas, Rafał Kucharski, Marek Romaniec, Teodozja Susik,
Sławomir Sarnacki, Karina Zalewska, Grażyna Janka-Składzień, Anna Staworowska-Iwaszuk, Bogumiła
Romaniec, Joanna Kowalik, Krzysztof Napiórkowski
30
2.6 EKO-CERTYFIKATY
W 2009, Fundacja realizowała również projekt pt. Aktywna edukacja na Zielonych Szlakach Greenways, w
ramach którego wypracowano i rozpoczęto wdrażanie systemu eko-certyfikatów. Projekt ma na celu
wykorzystania i dodania wartości wszystkim programom prowadzonym przez Fundację na terenach istniejących
szlaków dziedzictwa przyrodniczo – kulturowego Greenways w zakresie edukacji ekologicznej dla
zrównoważonego stylu życia oraz ograniczenia emisji gazów cieplarnianych (w szczególności CO2) poprzez
propagowanie niezmotoryzowanych form transportu. Docelowo, Fundacja ma doprowadzić do pokazania na
przykładzie Szlaków Greenways praktyczne znaczenie zrównoważonego stylu życia i uczynienie ze Szlaków
Greenways elementu systememu równoważania emisji CO2.
Cele projektu realizowano poprzez działania na rzecz:
Zbudowania weryfikowanego przez jednostkę zewnętrzną systemu certyfikacji ekologicznej, wzorowanego
na międzynarodowych systemach certyfikacji środowiskowej;
Utworzenia Ośrodków Edukacji Ekologicznej (CEE) funkcjonujących w oparciu o sieć certyfikowanych
obiektów działających na zielonych szlakach i propagujących korzyści wynikające z ekologicznego stylu
życia oraz dostarczających przykładów zrównoważonego rozwoju;
Opracowania narzędzia internetowego „Kalkulatora CO2”, służącego do monitoringu emisji CO2 przez firmy i
instytucje, społeczności lokalne, osoby prywatne i turystów odwiedzających Greenways.
Przeprowadzono konsultacje z partnerami wzdłuż Zielonych Szlaków Greenways oraz zaangażowano ich do
współpracy. Nawiązano i realizowano współpracę z zagranicznymi partnerami projektu (głównie Urban Mines,
UK; Environment Lillehammer, Norwegia). Przygotowano kryteria, regulaminy i procedury dla poszczególnych
systemów certyfikacji: Czysta Turystyka, Zielone Biuro, Lokalne Centra Aktywności Ekologicznej/Zielona Flaga,
Przyjazny Rowerom. Opracowano wzory dokumentów audytu wstępnego (środowiskowego) i audytów
certyfikujących odpowiadających wymogom poszczególnych certyfikatów oraz przygotowano manual pracy
audytorów i procedury pracy koordynatorów. Wyznaczono obszar działania poszczególnych koordynatorów
lokalnych i audytorów. Powołano Kapituły oraz Komisje ds. poszczególnych certyfikatów (odbyło się 17
posiedzeń Komisji).
Opracowano internetową bazę danych służącą do monitoringu wpływających deklaracji beneficjentów projektu i
pracy audytorów środowiskowych. Zrekrutowano 403 beneficjentów projektu, przeprowadzono 394 wstępnych
audytów środowiskowych, przyznano 115 certyfikatów, angażując wszystkie programy Fundacji.
Więcej informacji
www.fpds.pl/ekocertyfikaty
Fundatorzy
Mechanizm Finansowy EOG oraz Norweski Mechanizm Finansowy (2009-2011: 1 366 072 EUR)
Doen Foundation (50 000 PLN)
Partnerzy
PARTNERZY MIĘDZYNARODOWI: Urban Mines (Wlk. Brytania), Environment Lillehammer (Green Business
Norway, Norwegia), Environmental Partnership for Sustainable Development, Foundation for Environmental
Education (Dania), European Cyclist Federation (Norwegia, Niemcy, Islandia).
31
Zespół programu
Ewa Figórska (Kierownik projektu i koordynator działań), Aleksandra Pacułt (Zielone Biuro i Czysta Turystyka),
Urszula Ptasińska (Specjalista ds. Certyfikatu LCAE i Zielona Flaga), Katarzyna Przygodzka (Przyjazny
Rowerom), Iga Starowiejska, Anna Kostka (Specjalistki ds. Informacji).
Koordynatorzy lokalni:
Anna Kozłowska, Agnieszka Zaleska, Krzysztof Plamowski, Grzegorz Sitko, Katarzyna Wójcicka, Rafał
Kucharski, Małgorzata Bartkiewicz, Bogumiła Romaniec, Sławomir Sarnacki, Karolina Likhtarovich, Dominika
Piekarska, Zdzisław Nitak, Teodozja Susik, Marek Romaniec, Krzysztof Szustka, Alicja Szarzyńska, Magdalena
Grochowska, Szymom Głogowski, Marta Jakóbek, Grażyna Janka-Składzień.
32
3. INFORMACJA O WYSOKOŚCI UZYSKANYCH PRZYCHODÓW
Fundacja uzyskała w roku 2009 przychody (w PLN) w kwocie:
3 453 807,22 zł
a) Przychody pochodzące od firm polskich i zagranicznych
12,45 % ogół przychodów tj. - Darowizny
429 865,80 zł
b) Przychody pochodzące ze środków publicznych
77,29 % ogół przychodów tj. - Dotacje
2 669 369,44 zł
c) Przychody pochodzące od osób fizycznych
0,03 % ogół przychodów tj. - Darowizny
1 167,50 zł
d) Przychody pochodzące od fundacji polskich i zagranicznych
8,24 % ogół przychodów tj. - Darowizny
284 517,66 zł
e) Przychody finansowe
1,65 % ogół przychodów tj.
56 997,46 zł
f) Pozostałe przychody operacyjne i zyski nadzwyczajne
0,19 % ogół przychodów tj.
6 672,16 zł
g) Przychody z 1% od podatku
0,15 % ogół przychodów tj.
5 217,20 zł
4. INFORMACJA O PONIESIONYCH KOSZTACH (W PLN)
lp
Treść
Rok bieżący
1.
Wartość przekazanych dotacji, zorganizowanych szkoleń
2.
Zużycie materiałów i energii
3.
Usługi obce
1 109 503,38 zł
4.
Wynagrodzenia
1 447 187,43 zł
5.
Świadczenia na rzecz pracowników
6.
Amortyzacja
51 666,62 zł
7.
Podatki i opłaty
65 604,71 zł
8.
Pozostałe
Ogółem
1 808 104,92 zł
50 875,67 zł
228 087,02 zł
145 531,13 zł
4 906 560,88 zł
33
5. ZATRUDNIENIE
a) stan zatrudnienia na 31.12.2009
Chyla Jacek
Starszy Specjalista ds. Środowiskowych
Figórska Ewa
Kierownik projektu „Aktywna Edukacja”
Fedas
3 Małgorzata
Specjalista ds. turystyki zrównoważonej,komunikacji i promocji
Figura Teresa
Główna Księgowa
Florys Krzysztof
Kierownik, Program Zielone Szlaki Greenways
Jarzębska Anna
Specjalista ds. Grup Partnerskich
Kazior Barbara
Koordynator Grup Partnerskich
Kitlińska Irena
Księgowa
Kopeć Jerzy
Kierownik Finansowy
Koza Janusz
Specjalista CIE
2
4
5
6
7
8
9
1
Kużniakowska
Magdalena
01
Łuszczek Małgorzata
1
Pacułt
21 Aleksandra
Pęcak
3 Piotr
1
Pilis4Dagmara
1
Ptasińska
Urszula
5
1
Popiało
61 Łukasz
Przygodzka
Katarzyna
7
1
Pycia
81 Katarzyna
Smajek
9 Adriana
2
Stanula
02 Małgorzata
021
Starowiejska
Iga
Młodszy specjalista CIE
Koordynator Programu Szkoły dla Ekorozwoju
Specjalista ds. programu CB
Asystent finansowy
Specjalista ds. Rozwoju Programu – urlop wychowawczy.
Asystent Zadaniowy FPŚ
Pracownik Administracyjny
Mł. Specjalista ds.Pr. Zielone Szlaki Greenways
Asystent administracyjny
Asystent Administracyjno-Finansowy Projektu
Starszy Specjalista Centrum Informacji Ekologicznej
Specjalista ds.Informacji
3
Triantafelo
Katarzyna
Specjalista ds. promocji i komunikacji
Węglarz Jolanta
2
Węgrzycka
Urszula
Asystent Finansowy
Kierownik Programu Czysty Biznes
Wiater Joanna
25
Ziemnik Joanna
Specjalista ds.organizacji szkoleń i klubów CB
Asystent Finansowy
24
26
7
Wydatki na wynagrodzenia w 2009 r.
b). Wydatki na wynagrodzenia w 2009 r. (PLN)
zł
w tym:
Wynagrodzenia brutto
Ekwiwalent za niewykorzystany urlop
Premie wypłacone pracownikom
c). Roczne wynagrodzenie brutto Członków Zarządu (PLN)
1 043 893,22 zł
zł
0 zł
259 832,64 zł
w tym:
Wynagrodzenia brutto
259 832,64 zł
Ekwiwalent za niewykorzystany urlop
Wypłacone premie
d). Wynagrodzenie brutto z tytułu umów zlecenia i o dzieło
0 zł
403 4,21 zł
34
6. DODATKOWE INFORMACJE FINANSOWE
a) W roku 2009 Fundacja Partnerstwo dla Środowiska udzieliła pożyczki w wysokości 5 450,00 zł na rzecz
ISO-TECH Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością na okres 15 miesięcy – oprocentowanie 1% w skali
roku. Fundacja posiada w spółce ISO-TECH 100% udziałów.
b) Bankiem obsługującym Fundację jest:
Bank DnB NORD Polska S.A. z siedzibą w Warszawie pod adresem: ul. Postępu 15c, 02-676 Warszawa,
oddział w Krakowie
Kwoty ulokowane na kontach w banku na dzień 31.12. 2008 r.
70 000,00 PLN ulokowane w Banku DnB NORD Polska S.A. na okres 3 miesiące od dnia 21.12.2009
25 000,00 PLN ulokowane w Banku DnB NORD Polska S.A. na okres 9 miesięcy od dnia 21.08.2009
86 874,73 PLN lokata nocna overnight w Banku DnB NORD Polska S.A
Stan środków na rachunkach bieżącym i pomocniczych w Banku DnB NORD Polska S.A na dzień 31.12.2009r.
W PLN
250 458,79 PLN
W EUR
30 544,80 EUR
W USD
16 455,54 USD
c) Fundacja w roku 2009 nie nabyła obligacji ani nie objęła udziałów w spółkach prawa handlowego. Wykaz
Spółek w których Fundacja posiada udziały nabyte w poprzednich latach:
„ISO-TECH” Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Fundacja posiada 100% udziałów.
Data powstania Spółki 21.12.2000r.
d) Fundacja w roku 2009 nie nabyła nieruchomości
e) Głównie środki finansowe przeznaczone w bieżącym roku na powiększenie majątku trwałego wydatkowane
były na zakup i ulepszenie sprzętu komputerowego oraz na oprogramowanie tegoż sprzętu.
f)
Wartość aktywów na koniec roku 2009r wynosiła 3 003 359,21 zł
g) Wartość zobowiązań Fundacji na koniec 2009 roku wynosiła 2 651 336,75 zł
35
7. DANE O DZIAŁALNOŚCI ZLECONEJ FUNDACJI PRZEZ
PODMIOTY PAŃSTWOWE I SAMORZĄDOWE
Fundacja w roku 2009 otrzymała dotacje na realizację przedsięwzięć:
I.
projekt pod nazwą. „Zrównoważona turystyka na Zielonych Szlakach - Greenways” finansowany w
ramach Funduszu dla Organizacji Pozarzadowych Mechanizmu Finansowego Europejskiego obszaru
Gospodarczego oraz Norweskiego Mechanizmu Finansowego 2004-2009 - umowa nr 0052/S/3/2009.
Wartość dotacji 540.000,00 zł , wynik finansowy 0,
II.
projekt pod nazwą „Akademia Partnerstwa” finansowany przez Ministra Pracy i Polityki Społecznej numer umowy 824_II / FIO 2467 Wartość umowy 299.690,00 zł, wynik finansowy 0,
III.
projekt pod nazwą: „Propagowanie czystego biznesu w Polsce” finansowany ze środków Mechanizmu
Finansowego EOG i Norweskiego Mechanizmu Finansowego – numer umowy
PL0098/D1/2.2.1/015/07. Okres realizacji działania 01.09.2007-28.02.2011. Wartość umowy
1.147.555,00 EUR, wynik finansowy 0,
IV.
projekt pod nazwą „Szkoła dla Ekorozwoju w Burkina Faso” finansowany przez Ministerstwo Spraw
Zagranicznychj - numer umowy 482/PZ/2009. Wartość umowy 139.180 zł, wynik finansowy 0,
V.
projekt pod nazwą „Fundacja Partnerstwo dla Środowiska jako Centrum Certyfikacji Środowiskowej”
finansowany przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej - numer umowy
70/2010/Wn-05/EE-BS/D. Realizacja działania w okresie 01.11.2009-31.01.2010 Wartość umowy
91.750,00,00 zł, wynik finansowy 0,
VI.
projekt pod nazwą „Partnership Academy” finansowany z Education, Audiovisual and Culture
Executive Agency (EACEA działająca z ramienia Komisji Europejskiej) – numer umowy 20092440/001-001. Realizacja działania w okresie 1.08.2009-31.07.2010. Wartość umowy 100.335,00
EUR, wynik finansowy 0,
VII.
umowa nr IEE/08/696/SI2.528423 na realizację programu „Intelligent Energy – Europe” finansowana
przez The Executive Agency for Competitveness and Innovation EACI. Wartość umowy 28.007 EUR,
wynik finansowy 0,
VIII.
projekt pod nazwą „Certyfikat Przyjazny Rowerom – bezpieczne przystanie dla rowerzystów w
Małopolsce” finansowany z Województwa Małopolskiego – numer umowy I/1252/PT/1726/09.
Realizacja działania w okresie 01.06.2009-15.12.2009. Wartość umowy 30.000,00 zł, wynik finansowy
0,
IX.
projekt pod nazwą „Demokracja i społeczeństwo obywatelskie” współfinansowany przez Fundację
Fundusz Współpracy (w ramach środków z Funduszu dla Organizacji Pozarządowych) – numer
umowy 10869/FOP08/3/DU/2332. Realizacja działania w okresie 01.09.2008 - 31.08.2010. Wartość
umowy 857.968,00 zł, wynik finansowy 0,
X.
projekt pod nazwą „Aktywna młodzież naszą przyszłością, czyli szkoły dla ekorozwoju wg metodologii
zarządzania przestrzenią publiczną” finansowany przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i
Gospodarki Wodnej – umowa nr 412/2008/Wn-50/EE-ee/D. Realizacja działania w okresie
01.10.2008-30.06.2010. Wartość umowy 621.378,00 zł, wynik finansowy 0,
XI.
projekt pod nazwą „Zielone biuro-metoda modelowego zarządzania ekologicznego biurem organizacji”
finansowany przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej – umowa nr
36
343/2008/Wn-50/EE-BS/D. Realizacja działania w okresie 01.10.2008-30.09.2009. Wartość umowy
45.900 zł, wynik finansowy 0,
XII.
projekt pod nazwą „Aktywna edukacja ekologiczna na Zielonych Szlakach Greenways” finansowany
ze środków Mechanizmu Finansowego EOG i Norweskiego Mechanizmu Finansowego – umowa nr
PL0350/D2/2.2.4/002/09. Realizacja działania w okresie 01.01.2009-31.03.2011. Wartość umowy
1.366.072,00 EUR, wynik finansowy 0.
8. FUNDACJA PARTNERSTWO DLA ŚRODOWISKA SKŁADAŁA
JAKO OSOBA PRAWNA
- Deklarację Podatkową CIT-8 za rok
- Deklarację PIT-4 R
- Deklarację VAT 7
Wszystkie zobowiązania podatkowe zostały uregulowane w terminie.
37
Rafał Serafin
Dyrektor, Prezes Zarządu
Barbara Kazior
Członek Zarządu
Małgorzata Łuszczek
Członek Zarządu
Urszula Węgrzycka
Członek Zarządu
Załączniki
Bilans na dzień 31 grudnia 2009 roku
Uchwały Zarządu za rok 2009
38