DENTALTRIBUNE Polish Edition
Transkrypt
DENTALTRIBUNE Polish Edition
DTP0310_01-07_Opinie 30.03.2010 8:48 Uhr Seite 1 DENTAL TRIBUNE The World’s Dental Newspaper · Polish Edition ISSN 1730-315X MARZEC 2010 www.dental-tribune.com ENDO TRIBUNE VOL. 8, NR 3 CENA: 9,50 zł IMPLANT TRIBUNE The World’s Implant Newspaper · Polish Edition The World’s Endodontic Newspaper · Polish Edition Wywiad Praktyka Praktyka Dentyści-wolontariusze uczestniczą w misji stomatologicznej na Haiti. Strona 6 Stomatologiczna tomografia stożkowa a medyczna tomografia Strona 1B komputerowa. Eksperci przewidują intensywny rozwój leczenia z użyciem implantów. Strona 1C Kwasy tłuszczowe Omega-3 mogą zwalczać bakterie w jamie ustnej Wyniki nowych badań dają podstawy do przypuszczeń, że korzystne działanie kwasów tłuszczowych Omega-3 może również dotyczyć sfery antybakteryjnej w jamie ustnej. Wg badań prowadzonych w USA, kwasy Omega-3 posiadają właściwości antybakteryjne działające na patogeny bytujące w jamie ustnej człowieka. Badania zostały opublikowane w Molecular Oral Microbiology. EPA (kwas eikozapentaenowy), DHA (kwas dokozaheksaenowy) i ALA(kwas alpha-linolenowy), tak jak ich kwasy tłuszczowe mogą powstrzymać wzrost patogenów w jamie ustnej, także paciorkowców i Candida albicans (naturalny grzyb występujący w przewodzie pokarmowym). Dr Brad Huang i dr Jeff Ebersole z Center for Oral Health Research przy University of Kentucky's College of Dentistry napisali: „To są pierwsze badania, które pokazują ważną rolę antybakteryj- nej aktywności kwasów tłuszczowych Omega-3 przeciwko patogenom jamy ustnej”. Wszystkie przetestowane składniki Omega-3 wykazały silne działanie antybakteryjne. Dr Huang potwierdził, że prace w tej dziedzinie były długotrwałe i wciąż poszerzane o kolejne aspekty. Dodał: „Obecnie planujemy opracowanie nowych kierunków działania, by wykorzystać te właściwości kwasów w takich produktach, jak np. guma do żucia. Oczywiście, musimy jeszcze znaleźć odpowiedź na pytania dotyczące optymalnej dawki, farmakokinetyki oraz spodziewanych efektów”. DT Europejczyk u dentysty – wyniki Eurobarometru Komisja Europejska opublikowała wyniki pierwszego ankietowego Eurobarometru przeprowadzonego w październiku 2009 r. Ankieta dotyczyła samooceny stanu zdrowia jamy ustnej mieszkańców Europy. W badaniu wzięło udział 27 państw należących do Unii Europejskiej i 3 kraje ubiegające się o członkostwo. Pytania ankietowe koncentrowały się na 3 aspektach: stan uzębienia, nawyki żywieniowe oraz leczenie zębów. Stan uzębienia Zdecydowana większość Europejczyków nie narzeka na problemy związane ze zdrowiem jamy ustnej, jednak tylko 41% Europej- czyków posiada wszystkie zęby naturalne, a ok. 15% ankietowanych odczuwało w zeszłym roku problemy z przeżuwaniem i nagryzaniem jedzenia wynikające z zaniedbania zdrowia jamy ustnej. Ponadto 16% zapytanych doskwierał ból zębów i dziąseł, natomiast 7% respondentów wstydziło się wyglądu swoich zębów – zarówno tych prawdziwych, jak i sztucznych. mieszkańców Europy nigdy nie odwiedziła dentysty, a połowa respon- Leczenie zębów W 2009 r. 57% ankietowanych konsultowało się z dentystą. Tylko 2% dentów stwierdziła, że ich ostatnia wizyta w gabinecie stomatologicznym była wizytą kontrolną, 1/3 poddała się rutynowemu badaniu, natomiast u co 5. mieszkańca badanych krajów leczenie stomatologiczne wynikało z konieczności. Główne powody unikania dentysty w ciągu ostatnich 2 lat, podawane przez ankietowanych to: lekceważenie problemów jamy ustnej (33%), brak uzębienia lub posiadanie sztucznych zębów (16%), wysokie koszty leczenia (15%) oraz strach przed dentystą (10%). Nawyki żywieniowe: U prawie 20% badanych w skład codziennej diety wchodzą takie produkty, jak: napoje gazowane, słodycze i ciastka. Mniejszość respondentów przyznaje, że regularnie żuje gumę. Badanie Eurobarometr w zakresie zdrowia jamy ustnej jest elementem rozpoczynającym projekt porównania stanu zdrowia jamy ustnej mieszkańców krajów Unii Europejskiej. Podobne działania zrealizowane w przyszłości pozwolą określić, jakie zmiany zaszły w zakresie profilaktyki stomatologicznej Europejczyków. DT www.ec.europa.eu AD Blend-a-med PRO-EXPERT OCHRONA DZIĄSEŁ pasta o działaniu bakteriostatycznym NOWE SPOJRZENIE NA OCHRONĘ DZIĄSEŁ I NADWRAŻLIWOŚĆ Pomaga chronić dziąsła przez działanie ograniczające rozmnażanie bakterii i uwalnianie toksyn. Pomaga w zmniejszaniu recesji dziąseł powodujących obnażanie kanalików zębinowych, które prowadzi do nadwrażliwości zębów. Redukcja płytki Ochrona dziąseł Zapobieganie i leczenie nadwrażliwości zębów ܂ ܂ ܂ DTP0310_01-07_Opinie 2 30.03.2010 8:48 Uhr Seite 2 DENTAL TRIBUNE Opinie Polish Edition Dentyści to najbardziej chorzy lekarze z powodu fizycznych problemów zdrowotnych. Wg danych NHS dentyści są najbardziej chorą grupą wśród lekarzy i najczęściej cierpią na zarówno psychiczne, jak i fizyczne dolegliwości. Clare Gerada – dyrektor medyczny NHS Practitioner Health Programme (PHP) zachęca lekarzy i lekarzy dentystów z różnego rodzaju uzależnieniami i innymi problemami zdrowotnymi do podjęcie leczenia. Po 12 miesiącach działania systemu pomocy, grupa lekarzy nadużywających leków zmniejszyła się o ponad połowę, a 46% z tych, którzy nie odczuwali satysfakcji z wykonywanej pracy, zaczęło pracować bardziej efektywnie. Dr Gerada powiedziała: „Ich życie zostało zmienione, zwłaszcza w pierwszym roku terapii. Wciąż jednak jet wiele do zrobienia, zwłaszcza wśród lekarzy dentystów, bo ich problemy są bardziej złożone. National Clinical Assessment Service stworzył darmowy i poufny serwis dla lekarzy mieszkających lub pracujących w Londynie. Pomoc skierowana jest przede wszystkim do lekarzy, którzy albo nie mają dostępu do odpowiedniej opieki medycznej, albo nie szukają jej w obawie przed krytyką. Raport opublikowany w lutym br. pokazuje, że na 184 lekarzy i dentystów 62% odczuwa dolegliwości psychiczne, 36% to osoby z różnymi formami uzależnienia, a 2% cierpi O wydawcy Wydawca : Brytyjscy dentyści pracujący w ramach NHS tracą poczucie pewności zawodowej Poczucie pewności zawodowej dentystów w Wielkiej Brytanii zostało podważone decyzją o 0,9procentowym wzroście prowizji w kontraktach z NHS oraz wymaganiami nakazującymi oszczędne rozporządzanie budżetem – tak, by zredukować wzrost wydatków na służbę zdrowia, pochodzących ze środków publicznych. Dr John Milne – Przewodniczący British Detal Association ds. dentystów powiedział: „Den- tyści w Wielkiej Brytanii mają do czynienia z trudnościami i niepewnością dotyczącą ich zawodowej przyszłości. Zapewne wielu z nich będzie zawiedzionych z powodu wprowadzonych zmian. Koszty, które ponoszą, zapewniając opiekę swoim pacjentom wzrastają dramatycznie zarówno z przyczyn zmian prawnych, jak i słabej pozycji brytyjskiej waluty. Ich optymizm i chęć uczestnictwa w procesie tworzenia Steele Review (projekty zmian NHS) słabną wraz z wpro- wadzaniem kolejnych ograniczeń’’. „W rzeczywistości nie chodzi jednak o lekceważenie zaleceń Steele Review w zakresie koniecznych oszczędności. Praktyki dentystyczne działają stosunkowo wydajnie i trudno zdecydować, który ich aspekt jest najbardziej istotny w aspekcie oszczędności. Dentyści szukają pozytywnych sygnałów dotyczących przyszłości serwisu NHS. Niestety, na razie takich nie otrzymują” – dodaje J. Milne. DT Recesja gospodarcza a wzrost wskaźnika mimowolnego zaciskania zębów przez pacjentów Zdaniem Yanna Maidmenta – dentysty z Edynburga, coraz więcej pacjentów cierpi na mimowolne zaciskanie zębów w wyniku stresu spowodowanego gospodarczą recesją. Zauważył on, że liczba pacjentów, którzy mimowolnie zaciskają zęby wzrosła o ok. 10-20%. Zjawisko to występuje szczególnie wśród osób pracujących w bankach, na stanowiskach managerskich oraz w serwisach finansowych. Dentyści zwracają się do nas bardzo niechętnie z takimi problemami, jak uzależnienie od alkoholu lub poważna depresja. W porównaniu z innymi profesjonalistami, dentyści są grupą ze zdecydowanie największymi problemami. Pracują w bardziej izolowanym środowisku, czasem w małych grupach. Często mają problemy, których nie chcą ujawniać’’. Dr Gerada powiedziała również, że chciałaby stworzyć sieć doświadczonych lekarzy, którzy mogliby pomagać chorym profesjonalistom w całym kraju. DT Y. Maidment wyjaśnia: „W dzisiejszych czasach ludzie bardzo obawiają się zwolnień i często nie mają poczucia stabilności zawodowej, co jest źródłem ogromnego codziennego stresu”. W swoich ba- Biuro w Polsce: Dental Tribune Polska Sp. z o.o. Al. Jerozolimskie 44, lok. 518 00-024 Warszawa Tel.: (22) 433 63 63 Fax: (22) 433 63 64 [email protected] www.dental-tribune.com Zespół redakcyjny: Konsultacja naukowa: Prof. zw. dr hab. med. Leszek Kryst Tłumacze: Ewa Aleksińska, Marcin Aleksiński, Ewa Ganowicz Redakcja i korekta tekstów: Marzena Bojarczuk Marketing i reklama: Grzegorz Rosiak, [email protected] Tel.: (22) 433 63 62 Informacje w sprawie prenumeraty: Dental Tribune Polska Sp. z o.o., [email protected], Tel.: (22) 433 63 62 Nakład: 10.000 egz. Wydawca i redakcja nie ponoszą odpowiedzialności za treść reklam i ogłoszeń. Publikacja ta jest przeznaczona dla osób uprawnionych do wystawiania recept oraz osób prowadzących obrót produktami leczniczymi w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 września 2001 r. – Prawo farmaceutyczne (Dz. U. Nr 126, poz. 1381, z późn. zmianami i rozporządzeniami). Redakcja Dental Tribune dokłada wszelkich starań, aby publikować artykuły kliniczne oraz informacje od producentów jak najrzetelniej. Nie możemy odpowiadać za informacje, podawane przez producentów. Wydawca nie odpowiada również za nazwy produktów oraz informacje o nich, podawane przez ogłoszeniodawców. Opinie przedstawiane przez autorów nie są stanowiskiem redakcji Dental Tribune. Dental Tribune makes every effort to report clinical information and manufacturer’s product news accurately, but cannot assume responsibility for the validThe World’s Dental Newspaper ity of product claims, or for typographical errors. The publishers also do not assume responsibility for product names or claims, or statements made by advertisers. Opinions expressed by authors are their own and may not reflect those of Dental Tribune International. DENTAL TRIBUNE Licensing by Dental Tribune International Publisher Torsten Oemus Group Editor/Managing EditorDT Asia Pacific Daniel Zimmermann [email protected] Tel.: +49-341/4 84 74-107 Editorial Assistant Claudia Salwiczek [email protected] daniach lekarz powołuje się na przykłady coraz większej liczby pacjentów mimowilnie zaciskających zęby. Copy Editors Sabrina Raaff Hans Motschmann British Dental Health Foundation potwierdza wzrost znaczenia tego problemu, argumentując: „Stres jest najprawdopodobniej główną przyczyną tych dolegliwości – ludzie nie potrafią poradzić sobie ze sprawami, które dzieją się w ich życiu: problemami w pracy, w domu i trudnościami finansowymi. Taka sytuacja może spowodować napięcie ciała, co często skutkuje właśnie mimowolnym zaciskaniem zębów”. VP Marketing & Sales Peter Witteczek Największe badania na temat mimowolnego zaciskania zębów zostały przeprowadzone przez Cochrane Collaboration of Global Medical Experts w 2008 r. DT Redaktor naczelna: Magdalena Wojtkiewicz [email protected] President/CEO Torsten Oemus Marketing & Sales Services Nadine Parczyk License Inquiries Jörg Warschat Accounting Manuela Hunger Business Development Manager Bernhard Moldenhauer Executive Producer Gernot Meyer Production & Ad Disposition Jens Lindenhain Project Manager Online Alexander Witteczek Designer Franziska Dachsel Dental Tribune International Holbeinstr. 29, 04229, Leipzig, Germany Tel.: +49-341-4 84 74-302 Fax: +49-341-4 84 74-173 [email protected] www.dental-tribune.com Regional Offices Asia Pacific Dental Tribune Asia Pacific Limited Room A, 26F, 389 King’s Road North Point, Hong Kong Tel.: +852-3118-7508 Fax: +852-3118-7509 The Americas Dental Tribune America, LLC 213 West 35th Street, Suite 801 New York, NY 10001 Tel.: +1-212-244-7181 Fax: +1-212-244-7185 International Editorial Board Dr Nasser Barghi, Ceramics, USA Dr Karl Behr, Endodontics, Germany Dr George Freedman, Esthetics, Canada Dr Howard Glazer, Cariology, USA Prof. Dr I. Krejci, Conservative Dentistry, Switzerland Dr Edward Lynch, Restorative, Ireland Dr Ziv Mazor, Implantology, Israel Prof. Dr Georg Meyer, Restorative, Germany Prof. Dr Rudolph Slavicek, Function, Austria Dr Marius Steigmann, Implantology, Germany © 2010, Dental Tribune International GmbH. All rights reserved DTP0310_01-07_Opinie 30.03.2010 8:48 Uhr Seite 3 AD DENTAL TRIBUNE Polish Edition Utrata zębów może być oznaką choroby wieńcowej Wstępne wyniki badania INVEST (Oral Infections and Vascular Disease Epidemiology Study), przeprowadzonego przez naukowców z University of Minnesota w Minneapolis pod kierunkiem dr Moise Desvarieux wykazały, że utrata zębów związana z chorobami dziąseł może wskazywać na istnienie choroby wieńcowej. straciły do 9 zębów, u 45% stwierdzono wczesną miażdżycę, a osoby bez 10 i więcej zębów miały miażdżycę w 60% przypadków. Wcześniejsze prace, prowadzone w tym obszarze sugerowały, że zapalenia dziąseł mogą mieć związek z miażdżycą, ale nigdy dotąd nie zajmowano się utratą zębów. Wnioski z tego badania opublikowano w amerykańskim magazynie Stroke – Journal of American Heart Association. Badania wykazały, że istnieje związek między utratą zębów a subkliniczną, bezobjawową postacią miażdżycy tętnic szyjnych, które dostarczają krew do mózgu. Wśród osób, które Do badania zakwalifikowano 711 osób rasy białej, czarnej i latynosów powyżej 55 r.ż. U żadnej z nich nie stwierdzono wcześniej chorób układu krążenia. Badacze przypuszczają, że prawdopodobnie utrata zębów jest wskaźnikiem przewlekłych stanów zapalnych dziąseł, a one powodują zaburzenia krążenia. Stan tętnic oceniano za pomocą ultrasonografu, a stan zębów i dziąseł w dokładnym badaniu stomatologicznym. Uwzględniano także ogólny stan zdrowia, status socjoekonomiczny i nawyki higieniczne. Badania są sponsorowane przez amerykański National Institute of Dental and Craniofacial Research (NIDCR). DT Sukcesywne leczenie chorób przyzębia zmniejsza ryzyko przedwczesnego porodu W kolejnych badaniach naukowych potwierdzono, że leczenie chorób przyzębia ma wpływ na liczbę przedwczesnych porodów. M. Jeffcott wraz z S. Parry i M. Sammel (University of Pennsylvania, Philadelphia) oraz G. Macones (Washington University, St. Louis, Missouri) w bada- niu pt. „Redukcja ryzyka przedwczesnego porodu poprzez leczenie zębów” zbadali te zależności. W badaniach wzięły udział 872 kobiety pomiędzy 6. a 20. tygodniem ciąży, u których rozwój ciąży był monitorowany ze szczególnym uwzględnieniem stanu jamy ustnej. 160 kobiet, u których wykryto choroby przyzębia zostało poddanych leczeniu kanałowemu. Kobiety otrzymały wyniki zarówno po, jak i przed leczeniem. Klasyfikowano je post hoc wg nastepujących kryteriów: sukcesywne leczenie (brak narażenia) lub brak sukcesywnego leczenia (kobieta i płód narażeni na negatywne skutki choroby przyzębia). Pierwotnym celem badań było ujawnienie jednego z determinantów przedwczesnego porodu u kobiet poniżej 35. tygodnia ciąży. Dowiedziono, że kobiety zdrowe, u których nie występowały choroby przyzębia mają 7,2% mniej szans na przedwczesny poród (przed 35. tygodniem ciąży). Z kolei u kobiet, u których stwierdzono chorobę przyzębia prawdopodobieństwo porodu przed 35. tygodniem ciąży jest o 23,4% większe. U kobiet poddanych leczeniu, wyleczonych z choroby przyzębia, wskaźnik wystąpienia przedterminowego porodu również był mniejszy. DT Żródło: International & American Association for Dental Research Patogeny przyzębia uwydatniają aktywację fragmentu promoterowego HIV-1 w komórkach T Podczas corocznego zjazdu American Association for Dental Research, zwołanego w Walter E. Washington Convention Centerw Waszyngtonie, badacz O.A. Gonzalez (University of Kentucky, Lexington) omówił projekt badań pt.: „TLR2 i TLR9 aktywne pod wpływem patogenów przyzębia włączają reaktywację HIV-1”. Pomimo, że infekcje jamy ustnej (np. choroba przyzębia) występują bardzo często wśród pacjentów z wirusem HIV-1 i pozytywnie korelują z poziomem ładunku wirusowego, omówienie potencjalnej szansy, aby bakterie jamy ustnej wywołały reaktywację HIV-1 w zainfekowanych komórkach nie została szczegółowo omówiona. Badacze, którzy prowadzili projekt udowodnili, że patogeny przy- zębia uwydatniają aktywację fragmentu promoterowego HIV-1 w komórkach T, monocytach, makrofagach i komórkach dendrytycznych. Celem projektu było określenie roli TLR (Toll-like receptors) w reaktywacji wirusu HIV-1 wywołanej patogenem chorób przyzębia. Bakteria jamy ustnej wywołała aktywacje HIV-1LTR w komórkach BF24. W badaniach sprawdzono aktywację TLR9 przez F. nucleatum i TLR2 (obie bakterie gramujemne). Jednak aktywacja TLR4 nie przyniosła żadnych efektów. Użycie NFkB lub Sp1 – specyficznych inhibitorów chemicznych pozwoliło wnioskować, że te faktory transkrypcji są zarówno pozytywnymi, jak i negatywnymi regulatorami aktywacji HIV-1LTR wywołanej przez bakterie. Produkcja TNFa została wzbogacona poprzez gram-ujemne bakterie oraz ich neutralizację, redukując w ten sposób reaktywację HIV-1. Wyniki te sugerują, że aktywacja TLR2 i TLR9 przez P. gingivalis i F. nucleatum oraz wyprodukowane TNFa zmniejsza reaktywację HIV-1 w monocytach i makrofagach. Wzrost rozwoju bakterii oraz wyłanianie się periodontopatogenów (lub ich produktów) towarzyszących chronicznym chorobom zapalnym jamy ustnej mogą być poważnym zagrożeniem dla replikacji wirusów i transmisji, aktywacji systemu immunologicznego i postępu AIDS u pacjentów z wirusem HIV-1. DT Źródło: Ingrid Thomas, International & American Association for Dental Research. DTP0310_01-07_Opinie 4 30.03.2010 8:49 Uhr Seite 4 DENTAL TRIBUNE Opinie Nielegalne koszty opieki zdrowotnej na świecie to nawet 260 mld dolarów! Daniel Zimmermann, Dental Tribune International Każdego roku na całym świecie straty, do których dochodzi na skutek nielegalnych działań i błędów w opiece medycznej sięgają kwoty ok. 260 mld dolarów. AD To 4-krotnie więcej niż wynosi budżet Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), UNICEF i koszty kontroli malarii w Afryce! Badanie przeprowadzone przez European Healthcare Fraud and Corruption Network (EHFCN) oraz Centre for Counter Fraud Studies (CCFS) na Uniwersytecie Bry- tyjskim w Portsmouth wykazało, że błędy i korupcja pochłaniają 5,59% rocznych wydatków na opiekę zdrowotną.„Każda, nawet najmniejsza kwota, utracona na skutek Polish Edition korupcji lub nielegalnych opłat oznacza, że ktoś gdzieś nie otrzymuje terapii, jakiej potrzebuje” – powiedział Paul Vincke, przewodniczący EHFCN i jeden z autorów raportu. „Ktoś przez to dłużej choruje, a w niektórych przypadkach niepotrzebnie umiera. Nie popełniajmy błędów – w opiece zdrowotnej nielegalne opłaty są cichymi zabójcami” – dodaje. W raporcie opisano 69 badań przeprowadzonych przez 33 organizacje w 6 krajach. Miały one na celu oszacowanie kosztów tzw. podziemia medycznego i błędów związanych z leczeniem. Łącznie szacowana kwota wyniosła ponad 490 mld dolarów amerykańskich. W celu odzwierciedlenia sytuacji na całym świecie ekstrapolowano wyniki uzyskane w Wielkiej Brytanii, USA, Nowej Zelandii, Francji, Belgii i Holandii. Zdaniem autorów, dane pochodzące z krajów rozwijających się nie zmieniłyby ogólnych wyników, są jednak bardzo trudne do pozyskania, ponieważ w badaniu uwzględniano jedynie analizy oparte na istotnych z punktu widzenia statystycznego próbach i o możliwym do zmierzenia stopniu precyzji. W ramach raportu stwierdzano różnego rodzaju oszustwa, np. przypadki farmaceutów dzielących leki na mniejsze opakowania w celu narzucania wyższej ceny, kartele finansowe zawiązywane przez firmy farmaceutyczne, zawyżanie kosztów podróży i niewłaściwe wykorzystywanie państwowych grantów oraz przedstawianie przez pacjentów fałszywych dowodów ubezpieczenia. Wśród przytaczanych przykładów opisano przypadek dwojga lekarzy, którzy uzyskali państwowy grant na rozwój kliniki, a wykorzystali środki na założenie firmy eksportującej i importującej samochody. Raport Thomson Reuters opublikowany w październiku 2009 r. wykazał, że w USA w ramach systemu opieki zdrowotnej dochodzi do straty 505-850 mld dolarów rocznie. Ok.22 % tej kwoty wynika z fałszowania dowodów ubezpieczenia, łapówek za skierowania na zbędne zabiegi i podobnych oszustw. Wg ostatnich szacunków Światowej Organizacji Zdrowia, roczne wydatki na opiekę zdrowotną na całym świecie wynoszą 4,7 biliona dolarów! Podana w raporcie kwota 260 mld dolarów wynika z szacowanego odsetka środków utraconych na skutek oszustw (5,59%). Jim Gee – przewodniczący komitetu doradczego CCFS powie- ª DTP0310_01-07_Opinie 30.03.2010 8:49 Uhr DENTAL TRIBUNE Seite 5 Opinie Polish Edition 5 Strumienie zimnej plazmy skutecznie niszczą bakterie w jamie ustnej Jeannette Enders, Dental Tribune Niemcy Niemieccy naukowcy opublikowali wyniki zachęcające do stosowania strumieni zimnej plazmy w stomatologii. Zgodnie z wynikami opublikowanymi przez zespół niemieckich ekspertów, strumienie zimnej plazmy mogą wkrótce umożliwić zwiększenie skuteczności leczenia przeciwbakteryjnego w stomatologii. Najnowsze dane uzyskane przez naukowców z Leibniz Institute for Surface Modification w Lipsku oraz Saarland University Dental Hospital w Hamburgu dowodzą zwiększonej skuteczności plazmy atmosferycznej w leczeniu powierzchni zębów oraz infekcji tkanek miękkich. Naukowcy twierdzą, że ta technologia, oprócz wielu innych zastosowań, może znacząco poprawić rokowanie w leczeniu niektórych chorób jamy ustnej. Strumienie zimnej plazmy są miejscowymi emisjami zjonizowanego gazu, wyzwalanego przez mikrofale po użyciu obojętnych gazów, jak np. argon, hel lub azot. Zastosowanie tych gazów w warunkach normalnego ciśnienia atmosferycznego prowadzi do powstania wolnych rodników tlenowych, które reagują z różnymi powierzchniami i mogą je modyfikować. Strumienie gorącej plazmy są obecnie wykorzystywane w coraz większym zakresie w różnych dziedzinach medycyny, m.in. do dezynfekcji narzędzi chirurgicznych. Wysoka temperatura uniemożliwiała ich stosowanie do leczenia żywych tkanek. Wg dr. Stefana Rupfa – kierownika zespołu z Saarland University Dental Hospital, aplikacja strumieni zimnej plazmy pozwoli na uzyskanie gładszych powierzchni w porównaniu do mechanicznego usuwania tkanek za pomocą tradycyjnych narzędzi stomatologicznych. „Miazga położona wewnątrz zęba jest bogato Strumień zimnej plazmy badany w warunkach laboratoryjnych – widok w zbliżeniu (DTI. Zdjęcie dzięki uprzejmości IOM Lipsk). unaczyniona i unerwiona, dlatego za wszelką cenę należy unikać zmian wynikających z jej przegrzania” – powiedział i dodał: „Niska temperatura strumieni zimnej plazmy pozwala zabijać mikroorganizmy bez szkody dla zęba”. Badanie, którego autorzy wygrali konkurs Competition for Innovation in Medicine Technology w 2006 r. sponsorowane było przez niemieckie Ministerstwo Edukacji i Nauki. Wyniki opublikowano w lutowym wydaniu czasopisma Journal of Medical Microbiology. DT AMD unowocześnia swój laser do zabiegów chirurgicznych na tkankach miękkich Daniel Zimmermann, Dental Tribune International Amerykańska firma AMD LASERS wprowadziła na rynki stomatologiczne na całym świecie swój nowy produkt – Picasso Lite. Zgodnie z zapowiedziami opublikowanymi w styczniu br. w oświadczeniu prasowym, nowy laser stomatologiczny do zabiegów na tkankach miękkich jako pierwszy na rynku umożliwia wykorzystanie wygodnych jednora- zowych końcówek lub niedrogich włókien do wielu zastosowań. Urządzenie Picasso Lite przeznaczone jest do stosowania przez higienistki stomatologiczne i lekarzy dentystów, którzy nie mają doświadczenia w pracy z laserami stomatologicznymi. niu różnych zabiegów na tkankach miękkich, w tym do gingiwektomii, frenektomii, pogłębiania przedsionka, odsłaniania implantów, zębów i zamków ortodontycznych oraz do leczenia aft nawracających i zmian o charakterze opryszczkowym. Zgodnie z oświadczeniem produ- Lekarze mogą używać Picasso Lite przy wykonywa- CEO Allan Miller (Zdjęcie udostępnione dzięki uprzejmości firmy AMD Lasers, USA). centa, laser przecina i koaguluje tkanki, powodując ograniczony uraz, krwawienie i martwicę tkanek. Picasso Lite, dostępny w cenie 2.495 $ jest sprzedawany wraz z instruktażowym filmem DVD, certyfikatem online, akcesoriami i zasilaczem. Firma AMD zapewnia 2-letnią gwarancję na wszystkie swoje produkty. DT AD ª dział, że raport udowodnił możliwość oceny charakteru i zakresu strat związanych z oszustwami i błędami, co ma kluczowe znaczenie dla rozwiązania tego problemu. „Dla niektórych organizacji może być kłopotliwym odkrycie, jak wiele pieniędzy tracą” – stwierdził w raporcie. „Straty związane z oszustwami wywierają bezpośredni negatywny wpływ na ludzkie życie. Dlatego nigdy nie jest łatwo przyznać, że mają one miejsce.” Gee stwierdził, że pierwszym krokiem w kierunku zwalczenia oszustw jest uświadomienie rządom i instytucjom, jakie nielegalne zjawiska istnieją pod ich auspicjami. „Jeśli władze organizacji nie zdają sobie sprawy z zakresu lub charakteru nękających je problemów, jak mogą je rozwiązać?” – pyta Gee. Sieć EHFCN została założona w celu wspierania regionalnych organizacji zajmujących się opieką zdrowotną i zmniejszania strat związanych z oszustwami i błędami tak, aby umożliwić lepsze i bardziej racjonalne wydawanie większych kwot na opiekę nad pacjentami. Podobne sieci funkcjonują w USA i Kanadzie. DT DTP0310_01-07_Opinie 6 30.03.2010 8:49 Uhr Seite 6 DENTAL TRIBUNE Opinie Polish Edition Dentyści-wolontariusze uczestniczą w misji stomatologicznej na Haiti Rozmowa z dr. Garym A. Godleyem i dr. Lancem W. Godleyem z USA na temat opieki stomatologicznej na Haiti Daniel Zimmermann, Dental Tribune International Trzęsienie ziemi na Haiti niemal doszczętnie zniszczyło i tak słabo rozwinięty tam system opieki zdrowotnej. Przed trzęsieniem ziemi opiekę medyczną i stomatologiczną zapewniali często jedynie wolontariusze z całego świata. Dr Gary Godley i jego syn Lance są lekarzami dentystami praktykującymi w Naple na Florydzie, ale postanowili opuścić swój kraj i nieść potrzebną pomoc stomatologiczną ludziom na Haiti. W jaki sposób trafiliście do programu misji stomatologicznej na Haiti i jak długo tam przebywaliście? Gary Godley: W maju 2009 r. Lance i ja pojechaliśmy na Haiti z jeszcze jednym dentystą – dr. Garthem McCaffreyem oraz pilotem Billem Earlsem. Nasz wyjazd sponsorowała organizacja „Hope for Haiti”, założona ponad 20 lat temu przez JoAnne Kuehner. Od tego czasu „Hope for Haiti” niosła pomoc dzieciom i dorosłym, koncentrując się na edukacji i zaspokajaniu ich potrzeb zdrowotnych. Nasz wyjazd miał na celu ocenę możliwości podjęcia opieki stoma- tologicznej nad populacją Les Cayes – miejscowości położonej na południowym wybrzeżu Haiti. Spędziliśmy wtedy na Haiti 4 dni, świadcząc podstawową opiekę medyczną na rzecz dorosłych i dzieci. Leczenie prowadziliśmy w klinice medycznej odnowionej przez „Hope for Haiti”, w której pracował lekarz medycyny po studiach medycznych ukończonych na Kubie. Pacjenci byli nam bardzo wdzięczni, ale wielu z nich cierpiało z powodu poważnych chorób i wymagało leczenia przekraczającego nasze umiejętności i środki. AD Lance Godley: Ograniczał nas, niestety, brak zaopatrzenia oraz utrata narzędzi stomatologicznych przed naszym przyjazdem. Dzięki dentyście z Haiti, który wypożyczył nam niektóre podstawowe narzędzia, byliśmy w stanie zapewnić leczenie chirurgiczne tym, którzy tego najbardziej potrzebowali. Jakie były główne cele programu i czy udało się je osiągnąć? Gary Godley: Podstawowym celem naszej misji była ocena sytuacji oraz poziomu zapotrzebowania na opiekę stomatologiczną. Potrzeba takiego leczenia nie podlega dyskusji. Lecznica będzie mogła działać, kiedy tylko uda się zgro- mieszkańców innych części świata. Bez pomocy innych krajów i wolontariuszy populacja ta nie jest w stanie utrzymać się sama. Góry zostały wyjałowione, rzeki to kanały pełne błota. Mimo to, widziałem w tym kraju naturalne piękno oraz dumnych i uduchowionych ludzi. Lance Godley: Po tym tragicznym trzęsieniu ziemi moje myśli zaprzątały kwestie przeżycia i zaspokojenia podstawowych potrzeb ludności Haiti. Ta populacja miała tak niewiele, jeśli chodzi o podstawowe potrzeby życiowe, takie jak dostęp do czystej wody, odprowadzanie ścieków i podstawowa opieka rządu, a to trzęsienie znisz- Konkurs +SHJaLNV^`IPLYHT RVTWVa`[*OHYPZTH& Les Cayes (z populacją liczącą 45.000 mieszkańców) jest ważnym portem położonym na zachód od stolicy Port-au-Prince. .RU]\ĘFLQDSLHUZV]\U]XWRND 6WZRU]RQDZRSDUFLXRZLHOROHWQLHGRĘZLDGF]HQLD zastosowania kompozytu Charisma Kompaktowy system odcieni z 14 odcieniami GODNDĹGHMNRPELQDFML ĀDWZHGRSDVRZDQLHRGFLHQL]]DVWRVRZDQLHP dwuwarstwowego kolornika, przygotowanego z oryginalnego kompozytu (IHNWQDWXUDOQHMƃXRUHVFHQFMLLRSDOL]DFML DWDNĹH]RSW\PDOL]RZDQDSU]HMU]\VWRĘÉ SR]ZDODMÇQDVWZRU]HQLHQDWXUDOQLH SLÛNQ\FKZ\SHāQLHăNRPSR]\WRZ\FK Charisma 8 x 4 g Charisma Opal Basic 6 x 4 g Charisma Opal Master 10 x 4 g wybierz jeden z trzech zestawów, odpowiedz na pytanie i wygraj! ZLÛFHMQDwww.heraeus-dental.pl Z\JUDMSRGUµĹGR Toskanii madzić więcej narzędzi. Ludzie czekają tam na leczenie i naprawdę doceniają wysiłki wolontariuszy. Jaki zareagowaliście, oglądając zdjęcia przedstawiające ostatnie zniszczenia na Haiti? Gary Godley: Byłem zdruzgotany i chciałem natychmiast tam wracać. Martwiłem się przede wszystkim o to, jak ludzie, którzy mieli tak niewiele, zniosą utratę swoich bliskich, pogorszenie warunków sanitarnych, gwałtowne rozprzestrzenianie się chorób i stratę wielu wolontariuszy, którzy jeszcze przed trzęsieniem ziemi nieśli tak ważną pomoc. Na szczęście, świat zareagował w odpowiedni sposób. Zanim doszło do tego katastrofalnego trzęsienia ziemi, myśląc o Haiti, miałem przed oczami brak żywności, wody pitnej, zły stan sanitarny, brak odpowiednich warunków mieszkaniowych, niedobór personelu medycznego i wysoką umieralność niemowląt (20% dzieci umiera przed ukończeniem 5 r.ż.). Wiele dzieci, aby zaspokoić głód, je placki z błota. Dzieci są skrajnie niedożywione. Takiego ogromu nędzy, jaka występuje na Haiti, nie zna większość Amerykanów ani czyło wszystko, co mieli. Miejmy nadzieję, że świat nie tylko pomoże odbudować Haiti takim, jakim było, ale pomoże także zbudować coś lepszego. Ludzie, których spotykaliśmy podczas naszego pobytu na Haiti byli wyjątkowi. Jestem pewien, że przy wsparciu właściwych rozwiązań i stabilnego systemu mogliby wiele osiągnąć. Kto zapewniał opiekę stomatologiczną na Haiti przed trzęsieniem ziemi? Gary Godley: Leczenie stomatologiczne na Haiti jest w większości prowadzone przez wolontariuszy z całego świata. Istnieje wiele organizacji, które sprowadzają na Haiti lekarzy dentystów, higienistki, asystentki i pozostały personel. Wprawdzie jest prowadzone podstawowe leczenie zachowawcze, jednak głównie wykonuje się zabiegi z zakresu chirurgii stomatologicznej oraz prowadzi leczenie bólu i infekcji. Czy na Haiti istnieją szkoły stomatologiczne? Gdzie uczą się tamtejsi dentyści? Gary Godley: Też zadawaliśmy to pytanie, jednak nie udało nam się uzyskać jednoznacznej od- DTP0310_01-07_Opinie 30.03.2010 8:49 Uhr DENTAL TRIBUNE Seite 7 Opinie Polish Edition 7 powiedzi. Wg mojej wiedzy na Uniwersytecie Haiti w Port-AuPrince działa szkoła stomatologiczna związana ze szpitalem. Z tego, co zrozumiałem, uczy się tam ok. 15 studentów. Niestety, nie wiemy, czy po trzęsieniu ziemi szkoła ta nadal istnieje. Lance Godley: Dowiedzieliśmy się też, że niektórzy Haitańczycy wyjeżdżają uczyć się za granicę, a potem wracają, aby pomagać swoim rodakom. Wg WHO na populację liczącą ponad 9 mln mieszkańców przypada mniej niż 100 dentystów. Czy w takich warunkach możliwe jest w ogóle jakiekolwiek leczenie? Gary Godley: Oczywiście wielu ludzi nie ma zupełnie dostępu do leczenia. Jest jednak wielu dentystów-wolontariuszy, którzy w ciągu swojej kariery wielokrotnie wracają na Haiti, aby świadczyć swoje usługi tym, którzy są w stanie do nich dotrzeć. Podróżowanie po Haiti może być bardzo trudne zarówno dla personelu stomatologicznego, jak i dla pacjentów. To dodatkowo komplikuje korzystanie z opieki medycznej ogromnej liczbie osób. Dental Tribune International we współpracy z Latin America Dental Federation i World Dental Federation organizuje kongres z myślą o zbiórce pieniędzy przeznaczonych na odbudowę gabi- Dr Gary A. Godley z tłumaczem. netów stomatologicznych na Haiti. Czy słyszeliście o innych podobnych inicjatywach? Gary Godley: Haiti otrzymuje dużą pomoc, np. Amerykańskie Towarzystwo Stomatologiczne współpracuje z wieloma stomatologicznymi i niestomatologicznymi organizacjami pozarządowymi, takimi jak International Medical Relief lub Flying Doctors of America, które działają na Haiti, niosąc pomoc zarówno w postaci doraźnej opieki medycznej, jak i tworzenia długofalowych planów odbudowy infrastruktury stomatologicznej. Jeśli ktoś chciałby wesprzeć finansowo tę akcję, wystarczy odwiedzić witrynę internetową www.adafoundation.org. Tam można znaleźć także aktualne informacje na temat wysiłków podej- Dr Garth McCaffrey i dr Lance W. Godley (od lewej). mowanych w celu usunięcia skutków katastrofy. Czy planujecie wkrótce powrót na Haiti? Gary Godley: Planowaliśmy powrót w grudniu 2009 r., jednak ten wyjazd został odwołany z nieznanych nam przyczyn. Miejmy nadzieję, że misja zostanie wznowiona, kiedy tylko uda się rozwiązać aktualne problemy. Jestem także ochotnikiem w fundacji „East Meets West” (Oakland, Kalifornia) i co roku jeżdżę z misją do Wietnamu. Był to dla mnie priorytet przez wiele lat, jednak teraz, kiedy mam świadomość ogromu potrzeb bliżej mojego domu, będę z pewnością służył swoim doświadczeniem i umiejętnościami tam, gdzie są takie potrzeby. DT Klinikę „Hope for Haiti” założono w dawnej ubojni. Wszystkie zdjęcia dzięki uprzejmości Godley Family Dentistry, USA. Nagroda dla studentki szkoły dentystycznej Studentka University of Manchester’s School of Dentistry – Lisa Durning, która wygrała wyjazd na coroczną sesję American Dental Association w Orlando (Floryda) jako gość honorowy świętowała zwycięstwo konkursu BDA/Dentsply Student Clinician Programme 2010. W ramach wyjazdu została ona poproszona o przedstawienie zwycięskiego projektu – Analysis of a novel embryonic stem cell line exhibiting de novo promoter methylation of the metastasis suppressor E-cadherin. Nagrodę wręczyli prof. Nairn Wilson (King's College London Dental Institute), prof. Robert McConnell (University College Dental School and Hospital – Cork) oraz dr Susan Hooper (Bristol Dental School). Zwycięstwo L. Durning jest finałem narodowego konkursu, w którym uczestnicy (studenci szkół dentystycznych z Wielkiej Brytanii i Irlandii) musieli zmierzyć się ze sobą, prezentując autorskie projekty. Żaden z nich nie mógł być wcześniej prezentowany ani publikowany. Odbierając nagrodę, Lisa powiedziała: „Jestem zachwycona nagrodą. Takie badania to fantastyczne doświadczenie. Nie mogę już doczekać się prezentacji w Orlando”. II miejsce zajął Mark Gidley z University of Sheffield School of Dentistry za prezentację dotyczącą identyfikacji i liczebności patogenów wśród pacjentów z cukrzycą. W nagrodę otrzymał czek na sumę £500. III nagrodę Malveen Mann – student University of Birmingham’s School of Dentistry. Podsumowując konkurs, prof. Wilson powiedział: „Tegoroczny konkurs po raz kolejny podkreśla ogromny potencjał studentów szkół dentystycznych I stopnia (li- cencjackich) w Wielkiej Brytanii i Irlandii. Gratuluję wszystkim, którzy wzięli w nim udział. Każdy kandydat wspaniale reprezentował swoją uczelnię w drodze do finału. Zwycięski projekt pokazuje szczegółową analizę linii komórkowej pary wodnej z rezultatem wskazującym możliwość kontroli metastatycznej rozprzestrzeniających się komórek rakowych – nowoczesną metodę badań na miarę najnowszej techniki. DT University of Manchester AD DTP0310_08_FDI 30.03.2010 8:54 Uhr Seite 1 Wiadomość specjalna – wezwanie do działania! Kalendarz wydarzeń FDI na 2010 r. Od 12. stycznia br. uwaga całego świata skupiona jest na Haiti i na zniszczeniach, jakie dotknęły ten kraj na skutek trzęsienia ziemi. Spływają do nas wiadomości od członków Światowej Federacji Dentystów FDI z całego świata ze słowami kondolencji dla wszystkich poszkodowanych, pytaniami o los znajomych członków Towarzystwa Stomatologicznego Haiti oraz deklaracjami chęci pomocy. Akcja ratownicza na Haiti trwa cały czas. Wiadomości, jakie docierają do nas z tej wyspy pozwalają jasno stwierdzić, że oprócz naglącej potrzeby dostaw żywności i wody oraz zapewnienia schronienia, wiele tysięcy osób, którym udało się przeżyć, cierpi z powodu poważnych urazów zębów i twarzy, a także z powodu już wcześniej doskwierającego bólu zębów związanego z brakiem dostatecznego leczenia. z Haiti. FOLA koordynuje działania w ramach kampanii, prosząc producentów sprzętu stomatologicznego oraz lekarzy dentystów o przekazywanie narzędzi stomatologicznych, materiałów i elementów wyposażenia, które może być pomocne w odbudowie Haiti. Wzywam członków FDI i lekarzy dentystów z całego świata do wsparcia działań, mających na celu przywrócenie możliwości leczenia stomatologicznego na Haiti. Więcej informacji na temat tej kampanii udzieli dr Adolfo Rodriguez – Przewodniczący LARO/FOLA ([email protected]). Światowa Federacja Dentystów FDI wraz z Regionalną Organizacją Ameryki Łacińskiej LARO/FOLA oraz Dental Tribune International dołączyła do kampanii, mającej na celu pomoc ogólnej populacji oraz lekarzom dentystom Dr Roberto Vianna FDI President Rejestracja na Kongres 2010 w Salvador da Bahia w Brazylii rozpoczęta! 25. stycznia br. rozpoczęła się rejestracja na Doroczny Światowy Kongres Stomatologiczny FDI 2010, który odbędzie się w Salvador w Brazylii. Kongres FDI 2010, organizowany wspólnie przez Światową Federację Dentystów FDI oraz Brazylijskie Towarzystwo Stomatologiczne (ABO) w słonecznym stanie Bahia w Brazylii będzie z pewnością inspiracją dla jego uczestników. Zaplanowano bogaty program naukowy (akredytowany przez ADA CERP), światową wystawę stomatologiczną oraz rozwi- cały rok liczne atrakcje kulturalne. Salvador to była stolica Brazylii, ojczyzna kapoeiry, bossanovy i największych na świecie imprez karnawałowych. Leży w obszarze intensywnie rozwijającym się ekonomicznie, będzie więc doskonałym tłem dla tegorocznego kongresu FDI, odbywającego się pod hasłem „Lokalne wyzwania – światowe rozwiązania”. Kongres FDI to jedyne światowe wydarzenie stomatologiczne, któremu towarzyszą spotkania biznesowe i polityczne przewodniczą- tematy stanowić będą wprowadzenie do nowych trendów w technikach stomatologicznych i kwestiach opieki nad pacjentem, a także sprowokować do dyskusji na temat polityki publicznej i praktyk prywatnych, dostarczą przeglądu badań naukowych, edukacji i praktyki klinicznej oraz rozpoczną debatę na temat integracji stomatologii i innych dziedzin medycyny w celu poprawy stanu ogólnego i zdrowia jamy ustnej populacji. Aby dowiedzieć się więcej na temat programu naukowego na 2010 r. oraz zarejestrować się na tegoroczny kongres FDI, należy odwiedzić stronę internetową Światowej Federacji Dentystów FDI: www.fdiworldental.org. FDI Czy wiesz, że... Zdjęcie udostępnione dzięki uprzejmości Brazylijskiego Ministerstwa Turystyki. jającą ofertę socjalną z prezentacją bahijskiego tańca, muzyki i kuchni na zakończenie każdego dnia obrad. Salvador da Bahia leży na płn.wsch. wybrzeżu Brazylii i jest 3. pod względem wielkości miastem kraju. Pełni rolę nie tylko jednego z głównych ośrodków finansowych Brazylii, ale także oferuje przez cych ponad 130 krajowych towarzystw stomatologicznych, poświęcone ich wizjom rozwoju stomatologii i poprawy zdrowia jamy ustnej. Program naukowy na 2010 r. ma stanowić odpowiedź na główne problemy lekarzy dentystów, prezentowaną przez najlepszych światowych wykładowców. Poruszane W Brazylii pracuje znacząca część światowej populacji lekarzy dentystów: w kraju jest ok. 227.000 osób zajmujących się stomatologią, w tym 43.000 specjalistów i 40.000 studentów. 187 szkół stomatologicznych (a także technicy dentystyczni i personel pomocniczy, tj. higienistki i asystentki stomatologiczne) oraz ponad 500 miejscowych stowarzyszeń stomatologicznych (spośród których 320 to filie ABO) czyni z Brazylii największą na świecie sieć zrzeszonych podmiotów prowadzących kształcenie podyplomowe w dziedzinie stomatologii. • Kształcenie ustawiczne Rozpoczął się kolejny pracowity rok kształcenia ustawicznego (Continuing Education – CE) z FDI: na całym świecie zaplanowano łącznie 28 programów dotyczących wielu różnych zagadnień w tym zakresie. Najbliższe sesje to m.in. „Profilaktyka: Podstawowe leczenie periodontologiczne i planowanie leczenia” (prof. Niklaus Lang) oraz „Zależności periodontologiczno-endodontyczne, pułapki podczas leczenia kanałowego” (dr Robert Ng), które odbędą się w Nepalu oraz 19. Międzynarodowy Kongres Rumuńskiego Towarzystwa Stomatologicznego w Bukareszcie. Szczegółowy kalendarz Programu kształcenia ustawicznego FDI 2010 jest dostępny online. • Zarządzanie Członkowie Zarządu i komisji stałych Światowej Organizacji Dentystów FDI w dn. 16-20. lutego wzięli udział w półrocznych spotkaniach w Genewie (Szwajcaria). Szczegółowy wykaz i tematykę spotkań Światowej Organizacji Dentystów FDI w 2010 r. można znaleźć na stronie internetowej: www.fdiworldental.org. FDI Odnowienie „oficjalnych stosunków” pomiędzy FDI a WHO Zarząd Światowej Organizacji Zdrowia (World Health Organization – WHO) podczas 126. spotkania w Genewie (Szwajcaria) w dn. 18-23. stycznia br. odnowił status FDI jako „organizacji pozarządowej (non-governmental organization – NGO) pozostającej w oficjalnych stosunkach z WHO”. W spotkaniu tym wzięli udział dr S.D. Shantinath, obejmujący stanowisko zastępcy dyrektora FDI i kierownik sekcji zdrowia publicznego oraz Jon Crail – manager ds. zdrowia publicznego i rzecznik, a także przedstawiciele Światowej Federacji Pracowników Ochrony Zdrowia (World Health Professions Alliance – WHPA). Spotkanie Zarządu otworzył raport dyrektor generalnej – dr Margaret Chan, która przedstawiła kluczowe kwestie będące przedmiotem trwających przez cały weekend dyskusji. Obejmowały one informacje na temat aktualnego stanu działań na Haiti, osiągnięcia i trwające starania, zmierzające do osiągnięciu Milenijnych Celów Rozwoju WHO oraz podziękowania za dotychczasową skuteczną reakcję międzynarodową na pojawienie się nowego wirusa H1N1. (Pełną wersję raportu dr Chan można znaleźć na stronie internetowej WHO: www.who.int). Podjęta przez Komisję Stałą ds. Organizacji Pozarządowych przy Zarządzie WHO decyzja o odnowieniu statusu Światowej Federacji Dentystów FDI jako NGO pozostającej w „oficjalnych rela- cjach” opierała się na raportach przedstawionych przez FDI, omawiających poprzednie i aktualne plany pracy w zakresie zdrowia publicznego. Komisja zwróciła szczególną uwagę na wkład i wsparcie, jakie zapewnia FDI w dążeniu do osiągnięcia celów WHO. Przedstawiciele FDI brali udział w dyskusjach dotyczących wielu innych kwestii istotnych dla zdrowia jamy ustnej i praktyki stomatologicznej. Były to m.in. takie zagadnienia, jak: światowy kodeks praktyki w procesie międzynarodowej rekrutacji profesjonalistów z dziedziny ochrony zdrowia, wprowadzanie strategii profilaktyki i kontroli chorób niezakaźnych (spośród których najczęstsze choroby przewlekłe dotyczą jamy ustnej) oraz ciągłe monitorowanie procesu zbliżania się do osiągnięcia Milenijnych Celów Rozwoju WHO. FDI About the publisher Publisher FDI World Dental Federation Tour de Cointrin, Avenue Louis Casai 84, Case Postale 3 1216 Cointrin – Genève, Switzerland Phone: +41 22 560 81 50 Fax: +41 22 560 81 40 E-mail: [email protected] Web site: www.fdiworldental.org FDI Communications Manager Aimée DuBrûle FDI Worldental Communiqué is published by the FDI World Dental Federation. The newsletter and all articles and illustrations therein are protected by copyright. Any utilisation without prior consent from the editor or publisher is inadmissible and liable to prosecution. DTP0310_09-13_Ludwig_Colgate 29.03.2010 DENTAL TRIBUNE 14:03 Uhr Seite 9 Praktyka Polish Edition 9 Mini-implanty – kluczowe rozwiązanie w gabinecie stomatologicznym Część V: Terapeutyczne elementy pomocnicze Björn Ludwig, Bettina Glasl, Thomas Lietz, Jörg A. Lisson, Niemcy Ryc. 1: Odpowiednio aktywowana ligatura druciana przenosi siły niezbędne da przesunięcia kła (fot.: dr Morea, Brazylia). Liczba producentów oferujących miniimplanty stomatologiczne na całym świecie wynosi obecnie ok. 45 i cały czas rośnie. Wśród szerokiej oferty tych produktów można zauważyć 2 wyraźne trendy, a niektóre firmy oferują miniimplanty wyłącznie w połączeniu z niezbędnymi narzędziami do ich wprowadzania. Miniimplanty stanowią jednak tylko sposób na uzyskanie pożądanego efektu w postaci zakotwienia w kości, o czym zdecydowanie zbyt często zapominają ich producenci. Problem polega na tym, że dla osiągnięcia pożądanego efektu terapeutycznego konieczne jest także użycie odpowiednich rozwiązań pomocniczych (np. sprężyn, łańcuszków elastycznych, ligatur). To z kolei oznacza, że w celu przeprowadzenia leczenia trzeba korzystać z produktów pochodzących od wielu różnych dostawców, aby zgromadzić wszystkie niezbędne narzędzia. W tej sytuacji może wystąpić problem związany z brakiem kompatybilności miniimplantów i elementów pomocniczych. Tylko nieliczni producenci miniimplantów oferują także cały system innych produktów. W skład takiego systemu, oprócz miniimplantów, powinny wchodzić narzędzia diagnostyczne i terapeutyczne (Tab. 1). Stosując kompletny system, można oczekiwać, że główka miniimantu będzie kompatybilna z elementami pomocniczymi. Można konstruować indywidualnie kotwiony aparat z różnych modułów konstrukcyjnych, składając je jak klocki. Im większa liczba dostępnych elementów pomocniczych, tym większą swobodę i elastyczność można uzyskać w szerokim spektrum zastosowań. Producenci miniimplantów, którzy działają głównie na rynku ortodontycznym, oferują zwykle Ryc. 2: Użycie drutu o profilu kwadratowym umożliwia uzyskanie bardzo sztywnego (pośredniego) połączenia (fot.: dr Böhm, Niemcy). Ryc. 3a-c: Jeśli istnieje potrzeba zgięcia drutu pod kątem prostym w obrębie nacięć śruby (a), konieczne jest zastosowanie miniimplantu ze ściętymi kątami w miejscu skrzyżowania nacięć. Ten wygodny szczegół uwzględniono jak dotąd jedynie w śrubach OrthoEasy firmy FORESTADENT (b) oraz tomas-pin firmy DENTAURUM (c). także niezbędne produkty pomocnicze. Jest to wygodne, a zarazem mniej czasochłonne dla użytkownika, jeśli odpowiednie produkty są dostępne w jednym miejscu lub sprzedawane w zestawach. Elementy pomocnicze do bezpośredniego użycia przy fotelu pacjenta Produkty pomocnicze można podzielić na 3 główne grupy: • elementy podstawowe, • elementy półgotowe, • elementy gotowe. Klasyfikacja ta oparta jest na stopniu niezbędnej obróbki lub pracy z danym elementem zanim będzie możliwe jego użycie. Elementy podstawowe Do tej grupy należą wyłącznie druty ortodontyczne z różnych materiałów i o różnych wymiarach (szczególnie druty o profilu kwadratowym, ale także okrągłe). Druty stosuje się do łączenia poszczególnych elementów pomocniczych, co w zależności od typu wykonywanego aparatu może zajmować więcej lub mniej czasu. Druty (szczególnie wykonane ze stali nierdzewnej) są dostępne w rozsądnych cenach. Druty o profilu okrągłym wykorzystuje się głównie jako ligatury, tzn. do łączenia elementów. Po odpowiednim skręceniu mogą być jednak stosowane także do przesu- ª Ryc. 6: Drut o profilu okrągłym zamocowany do karbowanej rurki można wykorzystać do uformowania indywidualnych haczyków (np. retrakcji en masse). Firmy podukujàce elementy pomocnicze Nazwa miniimplantu DENTAURUM (Niemcy) tomas®-pin FORESTADENT (Niemcy) OrthoEasy® Mondeal (Niemcy) BENEFIT HDC (W∏ochy) Spider Pin Micerium (W∏ochy) M.A.S. Bio Materiales (Korea) Orthodontic Mini Implant Dentos (Korea) AbsoAnchor Jeil Medical (Korea) Dual-TopTM Anchor Screw Bio-Ray (Tajwan) A-1 IMTEC Corp. (USA) Ortho Implant Ormco (USA) VectorTASTM Tab. 1: Na rynku działa co najmniej 45 firm produkujących lub dostarczających miniimplanty. Jednak tylko 11 z nich oferuje elementy pomocnicze przeznaczone do stosowania w leczeniu ortodontycznym, kompatybilne z własnymi miniimplantami. Ryc. 4a i b: Prostowanie pochylonego zęba trzonowego i zamykanie Ryc. 5a i b: Stan po 13 miesiącach od wyprostowania zęba i zamknięcia przestrzeni przy użyciu sprężyny prostującej. Obraz kliniczny (a) przestrzeni; stan kliniczny (a) i zdjęcie rtg (b). i zdjęcie rtg (b). AD DTP0310_09-13_Ludwig_Colgate 29.03.2010 14:04 Uhr Seite 10 DENTAL TRIBUNE 10 Praktyka ª wania zębów (Ryc. 1). Nie jest natomiast możliwa trójwymiarowa kontrola ułożenia drutów o okrągłym profilu, ponieważ są one mało odporne na działanie sił skręcających. W przypadku drutów o profilu kwadratowym, można kontrolować ich położenie w 3 wymiarach, ponieważ są one odporne na skręcanie i bardzo stabilne, a dzięki temu mogą (w zależności od wymiarów) zapewniać sztywne połączenie pomiędzy miniimplantem i aparatem (Ryc. 2). Zaleca się stosowanie drutu w takim rozmiarze, aby pasował do szczeliny w miniimplancie. Ryc. 7a Ryc. 7b Ryc. 7c Ryc. 7a-c: Przy pomocy zakotwienia w kształcie litery L (FORESTADENT) można szybko zamocować miniimplant do zamka lub pierścienia (a). Drut tomas T (DENTAURUM) wyposażony w 3 ramiona (b) może być zastosowany do stworzenia różnych połączeń pomiędzy śrubą i aparatem cienkołukowym lub zębami (c) (fot. 7c: dr S. Baumgärtel, USA). W niektórych przypadkach może zaistnieć potrzeba zgięcia drutu o profilu kwadratowym. Może to być korzystne w przypadku mezjalizacji, kiedy można wykonać pętlę zaczepioną o miniimplant, służącą do zaczepienia śruby lub łańcuszka elastycznego i do połączenia z łukiem głównym aparatu. W tym celu należy zagiąć drut pod kątem prostym. Zgięte łuki można także wykorzystywać w innych sytuacjach. Do zamocowania drutu o profilu kwadratowym w szczelinie miniimplantu stosuje się ligaturę lub kroplę materiału wiążącego. W zależności od wielkości działających sił zwrotnych i jakości połączenia, drut (o profilu kwadratowym lub okrągłym) może ślizgać się w obrębie szczeliny. Można temu łatwo zapobiec, zginając łuk – przynajmniej w tych przypadkach, kiedy stosuje się miniimplant z krzyżowym nacięciem (Ryc. 3a). Jednak w takim przypadku można użyć drutu o średnicy odpowiadającej szerokości szczeliny tylko pod warunkiem ścięcia krawędzi nacięć w miejscu ich skrzyżowania. Spośród 16 miniimplantów z główkami z krzyżowym nacięciem dostępnych obecnie na rynku, ten drobny szczegół uwzględniono jedynie w śrubach OrthoEasy (FORESTADENT, Ryc. 3b) oraz tomas-pin (DENTAURUM, Ryc. 3c). Element Produkt Zastosowanie Cechy charakterystyczne Na rynku dostępne są przygotowane wstępnie elementy druciane 3 firm, m.in. druty w kształcie litery Li U (FORESTADENT) oraz druty tomas w kształcie litery T (DENTAURUM). Te elementy ułatwiają przyłączanie pierścieni i zamków (Ryc. 7a). Drut tomas T (Ryc. 7b) z 3 ramionami daje szeroki zakres możliwych kombinacji w zastosowaniu klinicznym, np. chcąc uzyskać mezjalizację, można wygiąć jedno ramię, formując haczyk. Drugie ramię można połączyć z łukiem głównym za pomocą skrzyżowanych rurek. Inny wariant, opisany przez dr. S. Baumgärtel to zaczepienie zębów przednich do miniimplantu umieszczonego w linii pośrodkowej (Ryc. 7c). Elementy gotowe Do tej grupy należą produkty pomocnicze, które można stosować w różnych sytuacjach klinicznych (Tab. 3). Elementy te nie wymagają lub wymagają jedynie krótkiego przygotowania i mogą być stosowane bezpośrednio bez konieczności adaptacji. Jednocześnie są one odpowiednio droższe, w za- Dost´pny dla Power arm Retrakcja „en masse” Karbowane rurki z przyspawanym drutem do indywidualnego formowania haczyka. Mo˝na je stosowaç w okreÊlonych sytuacjach do zamocowania ∏uku g∏ównego lub jego segmentu do miniimplantu. tomas®-power arm kwadratowe tomas®-power arm okràg∏e Question Hook tomas®-pin tomas®-pin A -1 Elementy druciane Zakotwienie bezpoÊrednie Fabrycznie zgi´te/gotowe do u˝ycia elementy przeznaczone do ∏àczenia g∏ówki miniimplantu i aparatu ortodontycznego tomas®-T wire L-anchor U-anchor Pin-Hook ∏àcznik z drutem 0,8 lub 1,1 mm tomas®-pin OrthoEasy® OrthoEasy® M.A.S. BENEFIT Spr´˝yny prostujàce Do prostowa- Spr´˝yna ze stopu NiTi nia z´bów zamocowana do stalotrzonowych i – wego drutu w zale˝noÊci od ustawienia – jednoczesnej intruzji lub ekstruzji tomas®-uprighting spring Titanol® uprighting spring tomas®-pin OrthoEasy Elementy półgotowe Te elementy pomocnicze są zwykle sprzedawane w postaci gotowej do użytku, ale wymagają dostosowania do warunków indywidualnych (Tab. 2). W zależności od rodzaju elementu i materiału, z jakiego wykonany jest produkt, ceny ich są zwykle umiarkowane. Produkty te wymagają niewiele czasu poświęconego na ich przygotowanie. Jednym z przykładów jest sprężyna prostująca (Ryc. 4a), która jest gotowa do użycia już po niewielkim dostosowaniu. W zależności od ustawienia sprężyny, można wyprostować dolne zęby trzonowe przy ich jednoczesnej intruzji lub ekstruzji. Ten produkt jest szczególnie przydatny w przypadku leczenia przygotowującego do zaopatrzenia protetycznego, kiedy konieczne jest przemieszczenie zębów w celu zapewnienia optymalnych warunków wyjściowych (Ryc. 4b). W celu połączenia miniimplantu z założonym już aparatem stałym, można użyć karbowanych rurek, do których przyspawano drut o profilu okrągłym (Ryc. 5a i b). Jeśli w czasie leczenia konieczne okaże się użycie zakotwienia stałego, można je łatwo zastosować z wykorzystaniem tych elementów bez konieczności zdejmowania całego aparatu albo jego części. W przypadku retrakcji en masse można wykorzystać karbowane rurki z przyspawanym drutem do uformowania indywidualnych zaczepów (Ryc. 6). Zaczepy te można zastosować w celu zapewnienia przyłożenia siły przesuwającej (wywieranej przez sprężynę lub łańcuszek elastyczny) w pobliżu punktu oporu. Nazwa produktu Polish Edition Przyk∏adowe zastosowania Tab. 2: Półgotowe elementy, wymagające indywidualnego dostosowania (fot.: DENTAURUM, FORESTADENT). Element Produkt Cechy Zastosowanie charakterystyczne Nazwa produktu tomas®-crimp hook Power arm crimpable Discopender Crimpable hook Crimpable hook Pofa∏dowany Retrakcja haczyk „en masse” Karbowana rurka z przyspawanym haczykiem do do∏àczania elementów elastycznych (elastycznych ∏aƒcuszków, spr´˝ynek) Spr´˝ynki do Dystalizacja, Êciskania mezjalizacja Bardzo elastyczne tomas®-compression spr´˝ynki do Êciska- spring nia ze stopu NiTi Compression spring TruFlexTM Nickel Titanium Spring Spr´˝ynki Êrubowe Bardzo elastyczne spr´˝ynki Êrubowe ze stopu NiTi z oczkiem, które pasuje do g∏ówki miniimplantu Mezjalizacja, dystalizacji, retrakcja „en masse” tomas®-pin OrthoEasy® Orthodontic Mini Implant Dual-TopTM Anchor Screw AbsoAnchor tomas®-pin OrthoEasy® Spider Pin tomas®-coil spring tomas®-Nikodem spring Coil spring VectorTAS™ Delta Spring Ortho Locking Closed Coil Spring NiTi closed spring NiTi closed coil spring Gentle NiTi closed coil spring Coil spring tomas®-pin tomas®-pin OrthoEasy® VectorTAS™ Ortho Implant tomas®-hook tomas®-monkey hook Monkey hook Screw hook tomas®-pin tomas®-pin M.A.S. A-1 Haczyk do elastycznych ∏aƒcuszków lub spr´˝ynek Mezjalizacja, dystalizacji, retrakcja „en masse” Haczyk kompatybilny z g∏ówkà miniimplantu zapewnia niezawodne po∏àczenie elastycznych ∏aƒcuszków i spr´˝ynek Przesuwalny haczyk Mezjalizacja, dystalizacji, retrakcja „en masse” Kwadratowa rurka z Power arm sliding wyd∏u˝onym ramie- VectorTAS™ Powerarm niem do zaczepiania Sliding hook elementów elastycznych (elastycznych ∏aƒcuszków i spr´˝ynek) Stopery Np. do aktywacji spr´˝ynek do Êciskania bez zdejmowania aparatu Rurka ze Êrubkami lub otwarta metalowa rurka do mocowania do aparatu tomas®-stop screw tomas®-slotted stops Crimpable stop Crimpable stop Skrzy˝owane Po∏àczenie rurki poÊrednie Skrzy˝owane rurki tomas®-cross tube do po∏àczenia 2 dru- cross tube tów ¸àczniki Mo˝na mocowaç do g∏ówek miniimplantów, stanowià przejÊciówk´ do mocowania aparatów wykonywanych w pracowni technicznej (np. aparatów do dystalizacji, PSE itp.) Dystalizacja, ekspansja szwu podniebiennego (PSE) Dost´pny dla ¸àcznik laboratoryjny BENEFIT – ∏àcznik standardowy BENEFIT – ∏àcznik ze szczelinà BENEFIT – ∏àcznik z zamkiem BENEFIT – ∏àcznik z drutem BENEFIT – p∏ytka ∏àczàca ze Êrubà mocujàcà Tab. 3 : Elementy gotowe do bezpośredniego użycia (fot.: DENTAURUM, FORESTADENT). Dual-Top™ Anchor Screw AbsoAnchor AbsoAnchor A-1 OrthoEasy® VectorTAS™ A-1 tomas®-pin tomas®-pin OrthoEasy® AbsoAnchor tomas®-pin OrthoEasy® OrthoEasy® BENEFIT BENEFIT BENEFIT BENEFIT BENEFIT Przyk∏adowe zastosowania DTP0310_09-13_Ludwig_Colgate 29.03.2010 DENTAL TRIBUNE Ryc. 8: Zastosowanie pofałdowanych haczyków (tomas crimp hook, DENTAURUM) umożliwia przesunięcie punktu przyłożenia siły na poziom punktu oporu. Oczko sprężynki śrubowej dokładnie pasuje do główki miniimplantu (fot.: dr Morea, Brazylia). 14:04 Uhr Seite 11 Praktyka 11 Polish Edition elementy pociągające. Jednak w przeciwieństwie do sprężynek ze stopu NiTi, bardzo szybko tracą swoje działanie. Dlatego łańcuszek zakłada się tylko wokół główki miniimplantu, aby było możliwe jego łatwiejsze zdjęcie w przyszłości. W zależności od budowy główki i kierunku przykładanej siły, może dojść do przypadkowego zsunięcia się łańcuszka z główki miniimplantu. Obecnie można uniknąć tego problemu, stosując gotowe haczyki (Tab. 3), które można przyczepić do główki miniimplantu. • przesuwalne haczyki: przesuwalne haczyki z przyspawanym ramieniem do zaczepiania sprężynek (Tab. 3) są dobrze znanym elementem aparatów. Od kiedy zaczęły być stosowane w połączeniu z miniimplantami, przeżywają one swego rodzaju renesans. Wykorzystuje się je w celu retrakcji en masse, mezjalizacji i dystalizacji. Efekt zastosowania przesuwalnych haczyków jest uwarunkowany wieloma różnymi czynnikami, dlatego skuteczność ich mo- Ryc. 9a i b: Sprężyna Nikodema (a) dostępna jest w wariantach o różnej liczbie zwojów. Można ją stosować w celu prawidłowego ustawiania przemieszczonych zębów, intruzji i retrakcji en masse (fot. 9b: dr Nikodem, USA). ª AD leżności od typu i stopnia wykończenia. • pofałdowane haczyki: w przypadkach, w których chcemy osiągnąć retrakcję en masse, często korzystne jest przyłożenie siły wywieranej przez sprężynkę lub łańcuszek elastyczny na poziomie, na którym położony jest punkt oporu. Efekt ten można łatwo uzyskać za pomocą gotowych haczyków, które fałduje się w taki sposób, aby zamocować je do łuku aparatu (Ryc. 8). • sprężynki do ściskania: to także gotowe elementy sprzedawane w postaci długiej sprężyny do samodzielnego przycinania. Sprężynki te można wykorzystywać do dystalizacji i mezjalizacji. Jednym z występujących problemów jest zapewnienie dalszej aktywacji w miarę utraty efektu związanego ze ściśnięciem sprężynki. Aby uniknąć konieczności zdejmowania w takim przypadku całego aparatu, można zakładać stopery (Tab. 3) dostępne w postaci elementów karbowanych lub stoperów ze śrubką. Te ostatnie mają istotną zaletę: można je łatwo stosować w szerokim spektrum wskazań. Dzięki stosowaniu tego typu stoperów można znacząco ograniczyć wysiłek niezbędny dla ponownej aktywacji sprężynek. • sprężynki śrubowe: nie jest to nowe rozwiązanie w dziedzinie ortodoncji. Zwykle są one zbyt małe, aby mocować je do miniimplantów (Ryc. 7b). Mocne połączenie z główką śruby można uzyskać jedynie przy pomocy ligatury albo gotowych haczyków umożliwiających zaczepienie sprężynki do główki, dlatego wielu producentów sprzedaje obecnie sprężynki śrubowe (Tab. 3) z co najmniej jednym oczkiem kompatybilnym z główką miniimplantu (Ryc. 8). Sprężynki te wykonuje się zazwyczaj ze stopu NiTi. Można je wykorzystywać w wielu różnych wskazaniach. Nowością na rynku są sprężynki Nikodema (Ryc. 9a). Te płaskie sprężynki wykonane ze stopu NiTi były początkowo opracowane w celu przemieszczania nieprawidłowo ustawionych kłów. Jednak stwierdzono także ich przydatność w przypadkach intruzji oraz retrakcji en masse (Ryc. 9b). • łańcuszki elastyczne: stanowią powszechnie stosowane Kontakt Dr Björn Ludwig bludwig@ kieferorthopaediemosel.de EMS-SWISSQUALITY.COM 1+1=3 NOWY AIR-FLOW MASTER PIEZON – 6.$/,1*25$= 1$',32''=,Ą6à2:( PIASKOWANIE – LIDER W PROFILAKTYCE 1DGLSRGG]LąVáRZHSLDVNRZDQLH MDN Z $LU)ORZ 0DVWHU $ GRGDWNRZR VNDOLQJ MDN Z 3LH]RQ 0DVWHU : VXPLH $LU)ORZ 0DVWHU 3LH]RQ ± QDMQRZV]H RVLąJQLĊFLHWZyUFyZ2U\JLQDOQ\FK 0HWRGWR WU]\DSOLNDFMHZMHGQ\P 5Ċ NRMH Ğ F L D P L 3 LH ] R Q / ( ' 3U]\VáRZLRZDV]ZDMFDUVNDMDNRĞü SRáąF]RQD ] LQWHOLJHQW Qą WHFKQRORJLąL3LH]RQ PIEZON BEZ BÓLU 3UDNW\F]QLHEH]EyOXGODSDFMHQWDL QLH]Z\NOHáDJRGQ\GODQDEáRQND PDNV\PDOQ\NRPIRUWSDFMHQWD MHVW JáyZQ\PZ\UyĪQLNLHP2U\JLQDOQHM0HWRG\3LH]RQ1LH PyZLąFMXĪ RXQLNDOQLHJáDGNLFKSRZLHU]FK QLDFK]ĊEyZ7HGRGDWNRZH]DOHW\ Vą Z \ QL N LHP SURVWROLQLMQ\FK UXFKyZ Z]GáXĪSRZLHU]FKQL]ĊEyZ 2 U \J L QDO Q\FK 6] ZDMFD UVN LFK .RĔFyZHN(06ZVSyáSUDFXMąF\FK SHUIHNF\MQLH ] 2U \JLQDOQ\PL > 2U\JLQDOQD5ĊNRMHĞü3LH]RQ/(' ]H6]ZDMFDUVNą.RĔFyZNą36 > 2U\JLQDOQH5ĊNRMHĞFL$LU )ORZL3HULR)ORZ AIR-FLOW NISZCZY BIOFILM 8VXZDQLHV]NRGOLZHJRELR¿OPXDĪ GRVDPHJRGQDNLHV]RQHN7RLVWRWD 2U\JLQDOQHM0HWRG\$LU)ORZ3HULR 3RGG]LąVáRZDUHGXNFMDEDNWHULL]DSRELHJDXWUDFLH]ĊEDSHULRGRQWLWLV OXEXWUDFLHLPSODQWXSHULLPSODQWLWLV5HJXODUQH]DZLURZDQLDVWUXPLHQLDPLHV]DQNLSRZLHWU]DLSLDVNX RUD] ZRGD ]DSRELHJDMą RGPLH ± QDZHWJG\GRFLHUDMąGRJUDQLFSUR¿ODNW\NL ± G]LĊNLG]LDáDQLXNRĔFyZNL 3HULR)ORZ $NLHG\ FKRG]LRNRQZHQFMRQDOQH SLDVNRZDQLHQDGG]LąVáRZHQLFQLH MHVW ZDĪQLHMV]H RG QLH]UyZQDQHM MDNRĞFL2U\JLQDOQHM0HWRG\$LU )ORZ 6NXWHF]QRĞü V]\ENRĞü SHZQRĞüLEH]VWUHVRZRĞü]DELHJXEH] XV]NDG]DQLDWNDQNLáąF]QHMEH]U\ VRZDQLDSRZLHU]FKQL]ĊEyZ ']LĊNL áDJRGQHPX]DVWRVRZDQLX HQHUJLL ELR NLQHW\F]QHM : XU]ąG]HQLX $LU)ORZ 0DVWHU 3LH]RQZV]\VWNRWR MHVWSRáąF]RQH± RG GLDJQR]\LOHF]HQLDZVWĊSQHJR DĪ SR NROHMQH ZL]\W\ =DSUDV]DP\ SURIHVMRQDOLVWyZ SURI LODNW \NL DE\ VSUDZG]LOL VDPL &RĞ ZLĊFHM R SUR¿ODNW\FH ! ZZZHPVVZLVVTXDOLW\FRP DTP0310_09-13_Ludwig_Colgate 29.03.2010 14:04 Uhr Seite 12 DENTAL TRIBUNE 12 Praktyka ª cowania do łuku jest kwestią dyskusyjną. Elementy pomocnicze do użytku laboratoryjnego Wszystkie opisane elementy można przy różnych nakładach czasu przygotować i założyć przy fotelu pacjenta. W ostatnich latach zakres wskazań do stosowania miniimplantów poszerzył się także o leczenie ortognatyczne, np. ekspansję szwu podniebiennego. Przeznaczone do tego aparaty wymaAD gają bardzo precyzyjnego wykonania, dlatego etap ten przeprowadza się w warunkach pracowni technicznej. Leczenie obejmuje zasadniczo wprowadzenie miniimplantu (jednego lub kilku) i późniejszy proces przebudowy kości. Po odlaniu modelu roboczego konstruuje się aparat i dostosowuje zgodnie z indywidualną sytuacją. W celu połączenia z miniimplantem konieczne jest zastosowanie odpowiedniego łącznika, np. w hybrydowym aparacie PSE do łącznika przyspawane są 2 ramiona śruby rozszerzającej. Łączniki laboratoryjne firmy FORESTADENT pasują do główek miniimplantów OrthoEasy. Po wszczepieniu śruby mocuje się do niej aparat za pomocą materiału wiążącego. Innowacyjne rozwiązanie wykorzystano w systemie BENEFIT (Mondeal). Implant wszczepia się do kości, analogicznie do implantów przeznaczonych do odbudowy protetycznej. Zamiast powszechnie znanych systemów, w których główka jest na stałe połą- czona z trzonem, dostępne są różne łączniki (Tab. 3), które nakręca się na miniimplanty. Dzięki temu możliwe jest wykonanie wielu aparatów w warunkach laboratoryjnych, co pozwala na oszczędność czasu przy fotelu. Można w ten sposób wykonać aparaty do dystalizacji, kotwienia lub retencji. W wielu sytuacjach, np. w przypadku prostowania lub intruzji zębów trzonowych, nie ma potrzeby pobierania wycisku i można bezpośrednio zastosować miniimplanty BENEFIT. Polish Edition Podsumowanie W zależności od oczekiwanego efektu może być konieczne zastosowanie różnego rodzaju elementów pomocniczych. Większość opisanych elementów łączących nie jest nowa. Produkty tego rodzaju były już od pewnego czasu z powodzeniem stosowane w leczeniu ortodontycznym. Dlatego większość z nich jest już w każdym gabinecie, choć często nie w tym miejscu, gdzie być powinny. Aby wydajnie pracować i nie tracić czasu na szukanie narzędzi, najlepiej przechowywać najważniejsze elementy pomocnicze na podręcznej tacy. Można zrobić ją sobie własnoręcznie albo kupić gotową. DT Cyrkonia jako materiał bioceramiczny Kent Rundgren, Szwecja Biokompatybillne materiały ceramiczne, tzw. materiały bioceramiczne stały się ważnym elementem nowoczesnej medycyny. Są one wykorzystywane głównie w protezach stawu biodrowego i kolanowego, a także we wszczepach dentystycznych. Pierwszym materiałem bioceramicznym, który znalazł zastosowanie kliniczne był tlenek glinu (Al2O3), a badania nad cyrkonią (dwutlenkiem cyrkonu – ZrO2) jako biomateriałem rozpoczęły się pod koniec lat 60. XX w. Cyrkonia stabilizowana itrem jest jednym z najtwardszych znanych materiałów ceramicznych, a w związku z występującym w niej zjawiskiem podobnego do stali zwiększania wytrzymałości w wyniku transformacji jest często określana mianem „stali ceramicznej”. Cyrkonia w porównaniu z tlenkiem glinu ma wyższą odporność na pękanie (jest mniej krucha) oraz większą wytrzymałość na zginanie, co powoduje, że jest niezwykle interesującym materiałem bioceramicznym. Cyrkonia ma także stosunkowo niski moduł elastyczności (E) oraz twardość, która umożliwia jej maszynowe opracowanie bez powstawania pęknięć i defektów powierzchniowych, a tym samym jest bardziej odporna na ścieranie. Cyrkonia może przyjmować 3 formy krystaliczne: monoklinalną (m), tetragonalną (t) oraz sześcienną (c). Materiał wielofazowy, czyli cyrkonia częściowo stabilizowana (PSZ) jest uzyskiwany przez dodanie stabilizujących tlenków, np. tlenku itru. W momencie transformacji fazowej kryształów z postaci tetragonalnej do monoklinalnej dochodzi do zwiększenia objętości materiału, co może być wykorzystane w celu zwiększenia jego wytrzymałości, tzn. że więcej energii będzie konieczne do propagacji, czyli rozprzestrze- ª DTP0310_09-13_Ludwig_Colgate 29.03.2010 DENTAL TRIBUNE 14:05 Uhr Seite 13 Wydarzenia 13 Polish Edition ® Pasta Colgate Sensitive Pro-Relief™ kanaliki zębinowe i chroniąca przed działaniem bodźców zewnętrznych. Opracowana technolo- Przedstawiciele mediów na konferencji prasowej Colgate-Palmolive Poland • Od lewej na zdjęciu: Tomasz Zelichowski (Senior Product Manager/Starszy Kierownik ds. Produktu), Yves Briantais (Marketing Director/Dyrektor Dzialu Marketingu), Marzena Kaczmarek (Marketing Manager/Kierownik Marketingu). • Prezentacja pasty Colgate® Sensitive Pro-Relief™. Każdy z uczestników konferencji mógł osobiście wypróbować nowy produkt. 17. lutego br. w „Klubie 35 mm”, mieszczącym się w warszawskim centrum handlowym „Złote Tarasy” firma Colgate-Palmolive Poland przedstawiła nowy produkt: pastę Sensitive Pro-Relief™. ulgę osobom cierpiącym z powodu nadwrażliwości zębiny. Dolegliwość tę charakteryzuje ostry, krótki ból wywołany stymulacją odsłoniętej zębiny bodźcami termicznymi, dotykowymi, chemicznymi lub osmotycznymi. Jest dość powszech- stawione na działanie ciepła, zimna, dotyk oraz penetrację bakterii otwarte kanaliki zębinowe. Leczenie nadwrażliwości polega zazwyczaj na długotrwałym stosowaniu preparatów zawierających sole potasu oraz zamykaniu ujść zewnętrznych kanalików zębinowych. Istotną rolę w naturalnym procesie redukcji nadwrażliwości odgrywa też ślina, która dostarczając jonów wapnia i fosforanowych do światła kanalików, tworzy warstwę ochronną i stopniowo je zamyka. Ten powolny, naturalny proces leczniczy stał się podstawą do opracowania koncepcji pasty znoszącej nadwrażliwość zębiny. Nowy środek opiera się na argininie – aminokwasie występującym w ślinie i węglanie wapnia. Oba składniki wchodzą w reakcję przy fizjologicznym pH jamy ustnej. Wynikiem tej reakcji jest warstwa materiału bogatego w wapń zamykająca gia została nazwana Pro-argin™ i zastosowano ją w produkcji nowej pasty Sensitive®Pro-Relief™. Efektywność działania pasty zbadano i potwierdzono w warunkach laboratoryjnych i klinicznych. Pasty dotychczas dostępne wymagały długiego czasu stosowania (4-8 tygodni), nowy preparat zapewnia natychmiastową redukcję nadwrażliwości, a tym samym pozwala eliminować uczucie strachu przed bólem zębów. DT AD Konferencja prasowa Colgate-Palmolive Poland. Od lewej na zdjęciu: dr n med. Lidia Majewska (ekspert, lekarz dentysta), Marzena Kaczmarek (Marketing Manager/Kierownik Marketingu), Anna Dzierżawska (ekspert, psycholog), Dorota Wellman (prowadząca konferencję). Pasta zawiera opatentowaną formułę Pro-Argin™, która przynosi natychmiastową i długotrwałą ª niania się pęknięć. Istnieją 3 istotne mechanizmy kontroli wzmocnienia transformacyjnego: – utrzymanie fazy tetragonalnej, kontrolowane głównie przez wielkość kryształów oraz ilość Y2O3, – wytrzymałość zależna od utrzymania fazy tetragonalnej, – powierzchnia opracowanej mechanicznie ceramiki ZrO2 zawiera dużą ilość transformacyjnej fazy monoklinalnej. Transformacja znajdujących się na powierzchni kryształów t do fazy m powoduje powstanie warstwy ze zwiększonym naprężeniem ściskającym, która działa jak inhibitor pęknięć. To właśnie te drobnokrystaliczne, metastabilne mikrostruktury mają decydujące znaczenie dla właściwości mechanicznych cyrkonii, a stabilność tych struktur decyduje o jakości całego wykonanego z tego materiału komponentu. Właściwości mechaniczne ceramiki zależą od mikrostruktur materiału oraz obecnych w nim defektów. Występujące defekty są często nym zjawiskiem, bo uskarża się na nią blisko 57% dorosłych. Przyczyną przeszywającego bólu są wyskutkiem procesu produkcyjnego, porów i zanieczyszczeń lub też rezultatem obróbki mechanicznej i pęknięć powierzchniowych. Właściwości, takie jak wytrzymałość i niezawodność materiału, muszą być uwzględniane podczas projektowania określonego komponentu implantoprotetycznego. Trwałość danego komponentu może być wyliczona na podstawie rozprzestrzeniania się podkrytycznego pęknięcia w warunkach ciśnienia atmosferycznego. Istnieje pewna wartość progowa skompresowanej warstwy powierzchniowej, poniżej której nie dochodzi do propagacji pęknięć. Podstawowe właściwości fizyczne cyrkonii, a szczególnie jej biokompatybilność oraz cecha transformacyjnego zwiększania wytrzymałości powodują, że jest to najlepszy materiał do wielu bioceramicznych zastosowań, takich jak implanty stomatologiczne lub substytucja kości. DT Artykuł opublikowany dzięki uprzejmości firmy Astra Tech. DTP0310_14-15_Wydarzenia 30.03.2010 9:00 Uhr Seite 14 DENTAL TRIBUNE 14 Wydarzenia Polish Edition 18. Targi Stomatologiczne KRAKDENT 2010 Na początku marca br. (4-6.03) odbyły się 18. Targi Stomatologiczne KRAKDENT 2010. Podczas 3-dniowej wystawy ponad 250 firm z Polski i zagranicy prezentowało najróżniejsze produkty stomatologiczne. Oferta jak co roku była bardzo szeroka od materiałów, przez drobne narzędzia i urządzenia, po sterylizatory, aparaty rtg, unity i meble stomatologiczne. Zwiedzający mogli oglądać, przymierzać, testować i oczywiście kupować. W sumie wystawę odwiedziło ponad 10.000 osób. Dużą grupę wśród zwiedzających stanowili nasi południowi sąsiedzi ze Słowacji, dla których targi KRAKDENTsą największą imprezą stomatologiczną w tym regionie. Podobnie jak w latach ubiegłych wystawie towarzyszyły sesje naukowe. Wciągu 3 dni trwania targów odbyło się wiele kursów medycznych, wykładów i prezentacji. Do współpracy przy kursach medycznych Targi w Krakowie zaprosiły m.in.: Komisję Stomatologiczną Naczelnej Rady Lekarskiej, Komisję Stomatologiczną Okręgowej Rady Lekarskiej w Krakowie, Wojewódzką Przychodnię Stomatologiczną w Krakowie, Polskie Towarzystwo Techników Dentystycznych, Polskie Towarzystwo Higienistek Dentystycznych, Katedrą Periodontologii i Klinicznej Patologii Jamy Ustnej IS CMUJ. Podczas targów, już po raz 9. odbyła się ceniona w środowisku Konferencja Międzynarodowa „Dental Spaghetti”. Co roku na Konferencję zapraszani są światowej sławy wykładowcy, głównie z Włoch. Ich wiedza, poparta wieloletnim doświadczeniem przekazywana jest w rzetelny, prosty i in- kania była stomatologia minimalnie inwazyjna. spirujący sposób. Wykłady i prezentacje są niezwykle barwne – znakomita jakość zdjęć podczas prezentacji nieustannie zapiera dech w piersiach i zaostrza apetyt na najświeższą wiedzę i informacje o najnowocześniejszych metodach pracy. Uczestnicy Konferencji Międzynarodowej to swego rodzaju „elita” wśród lekarzy dentystów, a inwestując czas i pieniądze we własny rozwój, stają się oni najwyższej klasy specjalistami. Co więcej, Konferencja również przyciąga uczestników z zagranicy. W tym roku wśród zaproszonych wykładowców znaleźli się: prof. Elio Berutti, prof. Lorenzo Breschi, prof. Camillo D’Arcangelo oraz dr Vincenzo Lamoregese. Tematem przewodnim spot- W kategorii: Sprzęt, aparatura diagnostyczno-zabiegowa oraz instrumentarium stomatologiczne: Siedziska terapeutyczne dla lekarzy dentystów i asystentek stomatologicznych (zgłaszający: DENTAL – „S” Mariusz Szajda, producent: DENTAL – „S”) Tradycyjnie najlepsze i najbardziej innowacyjne produkty stanęły do prestiżowego konkursu o Medal Najwyższej Jakości Targów KRAKDENT. W tym roku wyniki przedstawiają się następująco: W kategorii: Sprzęt, aparatura i instrumentarium do techniki dentystycznej: Dwufunkcyjny piec do ceramiki i synteryzacji tlenku aluminium HELIOS ALX (zgłaszający: ROKO s.c. E. Rokosa, A.Rokosa, producent: ROKO) W kategorii: Materiały pomocnicze, profilaktyka: OCTENIDOL (zgłaszający: SCHULKE POLSKA Sp. z o.o., producent: SCHULKE & MAYR GmbH, Niemcy) Pasta do zębów Blend-a-med ProExpert (zgłaszający: Procter & Gamble Polska Sp. z o.o., producent: Procter & Gamble UK) Pasty do zębów Colgate® Sensitive Pro-Relief™ (zgłaszający: COL- GATE-PALMOLIVE POLAND) Sp. z o.o., producent: Colgate-Palmolive (EC/REP Colgate-Palmolive GmbH), Niemcy Ogłoszenie wyników konkursu i uroczyste wręczenie medali odbyło się podczas bankietu w uroczym Folwarku Zalesie położonym niedaleko Krakowa. W piątek wieczorem, po zakończeniu drugiego dnia targów zwiedzający i wystawcy bawili się w krakowskim Klubie Studio na znakomitej imprezie DENTOWISCO – Krakdent Rock'n'Blues Party. Prawie 400 gości uczestniczyło w pierwszej takiej imprezie podczas targów KRAKDENT. Było to wspólne przedsięwzięcie Targów w Krako- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 wie, firmy FM Dental Produkty dla Stomatologii, wydawnictwa Bestom Dentonet oraz Dental Tribune Polska. Sponsorem imprezy był Instytut blend-a-med Oral-B. Muzykę LIVE zapewniła grupa „Band Bong! Blues” (Wojciech Feć z FM Dental, bębny), a po koncercie do tańca zagrzewał profesjonalny DJ. Razem z „Band Bong! Blues” zagrali: Stefan Machel (TSA) i Paweł Mąciwoda (Scorpios). Dodatkową atrakcją było przyznanie nagród w konkursie na najlepsze hasło imprezy. 7 osób odebrało cenne nagrody ufundowane m.in. przez: firmę FM Dental, Gent, Instytut blend-a-med. Oral-B, Targi w Krakowie, W&H Poland, Wydawnictwo Bestom Dentomed i wydawnictwo Deantal Tribune Polska. Podobnie jak w latach ubiegłych podczas KRAKDENTU wybierano najładniejsze stoisko. W tym roku w Konkursie na Najładniejsze Stoisko Targowe przyznano 3 nagrody: Miejsce 1.: blend-a-med Oral B Procter & Gamble Miejsce 2.: Kol-Dental J. Piłko i J. Nurzyński Sp. j. Miejsce 3.: GC Europe N.V. EEO – Poland oraz OMS Polska Sp. z o.o. Organizatorzy 18. Targi Stomatologiczne KRAKDENT 2010 dziękują wszystkim uczestnikom za przybycie i już dziś zapraszają do Krakowa za rok – w marcu 2011! DT DTP0310_14-15_Wydarzenia 30.03.2010 9:01 Uhr DENTAL TRIBUNE Seite 15 Wydarzenia 15 Polish Edition 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 Ryc. 1: KRAKDENT 2010 stoisko firmy KaVo Polska. Ryc. 2: Prezentacje na stoisku firmy Poldent. Ryc. 3: Pokaz instrumentów na stoistku firmy Aesculap Chifa. Ryc. 4: Laureaci Konkursu o Medal Najwyższej Jakości Targów KRAKDENT 2010. Ryc. 5: Prof. Marek Ziętek podczas uroczystości wręczania medali. Ryc. 6: Dr Zbigniew Klimek odebrał Medal za zasługi dla stomatologii polskiej. Ryc. 7: IX Konferencja Międzynarodowa „Dental Spaghetti”. Członkowie komitetu organizacyjnego i naukowego wraz z gośćmi. Na zdjęciu od lewej: prof. dr hab. Jerzy Krupiński, tech. dent. Kamilla Siekierski, dr Pál Gerlóczy z gośćmi. Ryc. 8: Dr n. med. Maciej Żarow i prof. Lorenzo Breschi. Ryc. 9: IX Konferencja Międzynarodowa „Dental Spaghetti” – wykłady. Ryc. 10: KRAKDENT 2010 stoisko firmy Marrodent. Ryc. 11: Prezentacja unitu stomatologicznego A-dec na stoisku firmy Amadar. Ryc. 12: Stoisko firmy Hager Polonia. Ryc. 13: Wiele ciekawych produktów prezentowano na stoisku Dental Nanotechnology. Na zdjęciu od lewej: dr Roman Borczyk, Ewa Borczyk, Magdalena Wojtkiewicz. Ryc. 14: Stoisko firmy DMG. Dr Janusz Kalinowski przedstawia najnowsze produkty w dziedzinie stomatologii zachowawczej. Ryc. 15: Na stoisku firmy Optident Dariusz Stój prezentuje nowy sprzęt rtg. Ryc. 16: Stoisko firmy A.B. Berren. Na zdjęciu od lewej: Jacopo Gualandi (Coswell), Adam Wysokiński (A.B. Berren), prof. Norberto Roveri (wykładowca podczas specjalnej Sesji Włoskiej, wynalazca rewolucyjnej technologii odbudowy szkliwa dzięki nanotechnologii). Ryc. 17: Stoisko firmy Denon Dental. Na zdjęciu: Wiesław Królikowski, Halina Królikowska z gościem i pracownikami. Ryc. 18: Zespół firmy Olident na stoisku. Ryc. 19: Stoisko firmy Dental Plus – przedstawiciela Alpha BioTec. Na zdjęciu: Małgorzata Wójtowicz i Bartłomiej Klęsk (LiveDent). Ryc. 20: Stoisko firmy Vita. Na Zdjęciu: Paweł Dubel (Laboratorium Dentystyczne Titanium) i Imre von Ugron (Vita). Ryc. 21: W tym roku firma FM Dental Produkty dla Stomatologii obchodzi swoje 15. urodziny. Na zdjęciu: Wojciech Feć z gośćmi przy urodzinowym toaście. Ryc. 22: Laureaci konkursu na najciekawsze hasło promujące imprezę DENTOWISCO – Rock’n’Blues Party. Ryc. 23: Muzykę LIVE zapewniła grupa „Band Bong! Blues” (Wojciech Feć z FM Dental, bębny), Razem z „Band Bong! Blues” zagrali: Stefan Machel (TSA) i Paweł Mąciwoda (Scorpions). Ryc. 24: Prawie 400 gości uczestniczyło w pierwszej imprezie DENTOWISCO podczas targów KRAKDENT. DTP0310_16_Produkty 29.03.2010 13:59 Uhr Seite 16 DENTAL TRIBUNE 16 Produkty Polish Edition PROMOCJA Firma Medicom wprowadza nowe zaawansowane rękawy do sterylizacji Safe-Seal z wewnętrznymi wskaźnikami Większość powszechnie stosowanych rękawów do sterylizacji dostępnych na rynku posiada tylko wskaźniki zewnętrzne, dlatego dla zapewnienia całkowitej sterylizacji konieczne jest stosowanie dodatkowych wskaźników. Nowe rękawy do sterylizacji Safe-Seal firmy Medicom mają wieloparametrowe wskaźniki wewnętrzne i zewnętrzne, które potwierdzają spełnienie 3 warunków sterylizacji: odpowiedniego czasu, temperatury i obecności pary wodnej/tlenku etylenu. Dodanie wskaźników wewnętrznych eliminuje konieczność wkładania do każdego rękawa dodatkowego paseczka wskaźnikowego. Jest to rozwiązanie bezpieczne, czyste i nie powodujące skażenia środowiska. Rękawy Safe-Seal gwarantują, że kolory wskaźników nie ulegną zmia- ostrym narzędziem. Rękawy SafeSeal są zaopatrzone w warstwę odporną na rozdarcie: podczas otwierania rękawa dodatkowa warstwa folii łatwo oddziela się od papieru. Dzięki temu miejsce otwarcia pozostaje czyste, nie dochodzi do skażenia, a zawartość opakowania pozostaje sterylna. www.medicom-eu.com Najlepsi w znieczuleniach! nie, jeśli nie zostanie spełniony którykolwiek z tych 3 parametrów. Zmiana koloru jest łatwo zauważalna. Zamknięcie z potrójnym stopniem ochrony po stronie Chevronu chroni przed przebiciem rękawa AD NpZ`ZGZ]\ah]sb''' QuickSleeper3+ i SleeperOne3 to najnowsze wersje elektronicznych systemów znieczuleń, umożliwiające wykonanie wszystkich typów znieczuleń w sposób ergonomiczny dla lekarza i komfortowy dla pacjenta. Urządzenia zastępują wszystkie manualne strzykawki i są dostępne w atrakcyjnej cenie. Są w pełni kompatybilne ze wszystkimi rodzajami ampułek 1,8 ml oraz wszystkimi typami igieł. W codziennej praktyce QuickSleeper3+ i SleeperOne3 pozwalają na wykonywanie znieczuleń bez dodatkowych materiałów jednorazowych, a dołączone akcesoria mogą być sterylizowane w autoklawie, co minimalizuje koszty. W najnowszej wersji urządzenia QuickSleeper3+ zastosowano system samoczynnie przeczyszczający igłę po każdej rotacji, co wyklucza możliwość jej zapchania. Unikalny system PAR (system stałej kontroli oporności tkanek) automatycznie dostosowuje moc silnika do oporności tkanek. Ponadto, QuickSleeper3+ i SleeperOne3, dzięki aktywnym zabezpieczeniom, eliminują ryzyko pękania ampułek. W czasie całego dnia pracy lekarz może wykonywać znieczulenia w pełni kontrolowane, atraumatyczne i bezbolesne dla pacjentów. L=KÁ&iks^õhfpe^\s^gbnsZ\ahpZp\srfsŋ[·p [h\sgr\a Ik^ Ik^fb^kZ3dpb^\b^ŏ+)*) Z3 dp dpb^\b^ŏ+) b +)*) *) www.dentsply.pl Rękawy do sterylizacji SafeSeal posiadają certyfikat CE i są zgodne ze standardami EN-868, ISO 11140 & 11607. Rękawy do sterylizacji Safe-Seal to rozwiązanie ekonomiczne i łatwe w użyciu. Urządzenia QuickSleeper3+ i SleeperOne3 pozwalają na wykonywanie wszystkich rodzajów standardowych znieczuleń (nasiękowych, śródwięzadłowych, doprzegrodowych), jednak niewątpliwą zaletą w przypadku urządzenia QuickSleeper3+ jest możli- wość wykonywania znieczuleń dokostnych jako podstawowych w codziennej praktyce. Znieczulenie dokostne gwarantuje natychmiastowy efekt, brak znieczulenia tkanek miękkich, maksymalną skuteczność w przypadku pulpitis, znieczulenie 2-6 zębów jednocześnie. QuickSleeper3+ i SleeperOne3 dają możliwość uchwytu długopisowego i pełnej kontroli podawanego środka znieczulającego przy pomocy pedału. Gwarantuje to precyzję wykonania bezbolesnego znieczulenia. Ponadto urządzenia charakteryzują się nowatorskim wyglądem oraz funkcją instalacji w pionie. Nowością jest możliwość stosowania 2 prędkości iniekcji oraz dodatkowo trybu wolnego (Ultra Low) przeznaczonego dla szczególnie wrażliwych pacjentów (np. dzieci). Zapewnia to dopasowanie prędkości iniekcji do każdego znieczulenia. Urządzenia wykonują iniekcję pod dużym ciśnieniem, bez wysiłku lekarza, zgodnie z optymalną zaprogramowaną prędkością. Produkt jest dostępny w ofercie firmy Implant Dental New Wave – wyłącznego przedstawiciela firmy Dental Hi Tec w Polsce, lidera w dziedzinie systemów znieczuleń. Implant Dental New Wave www.dental.waw.pl DTP0310_17-22_ET01-06 29.03.2010 14:32 Uhr Seite 1 ENDO TRIBUNE The World’s Endodontic Newspaper · Polish Edition MARZEC 2010 VOL. 3, NR 1 Praktyka Opis przypadku Wydarzenia Praktyczne rozważania kliniczne na temat rewizji leczenia endodontycznego Algorytm endodontyczno-implantologiczny IX Międzynarodowa Konferencja „DENTAL SPAGHETTI” KRAKDENT 2010 Strona 3 Strona 6 Stomatologiczna tomografia stożkowa a medyczna tomografia komputerowa Bruce Howerton, USA Ostatnio w mediach ukazało się kilka artykułów poświęconych wzmożonej ekspozycji na promieniowanie w związku z medycznymi badaniami wykonywanymi metodą tomografii komputerowej (CT). Doprowadziły one do powstania błędnych poglądów na temat stomatologicznej tomografii stożkowej lub trójwymiarowej tomografii stożkowej (cone beam CT, CBCT, 3D CBCT). Obrazowanie metodą stomatologicznej tomografii stożkowej pozwala lekarzowi dentyście na uzyskanie informacji dotyczących budowy trójwymiarowej bez ekspozycji pacjenta na wysokie dawki promieniowania typowe dla tomografów medycznych. Badanie w gabinecie jest wygodniejsze, bowiem oszczędza czas i zmniejsza koszt badań kontrolnych po zakończeniu leczenia. Lekarze i lekarze dentyści popierają minimalizację dawek promieniowania zgodnie z ideą ALARA (stosowanie możliwie jak najniższych dawek). Wg tych wytycznych, lekarze powinni starać się ograniczać ekspozycję pacjentów na promieniowanie w największym możliwym stopniu, musi ono jednak być takie, by pozwalało na uzyskanie informacji umożliwiających postawienie odpowiedniego rozpoznania, np. chirurg implantologiczny musi mieć do dyspozycji takie dane, aby mógł określić występowanie wariantów anatomicznych, które mogą zadecydować o powodzeniu lub porażce zabiegu. Różnice pomiędzy badaniami wykonywanymi w gabinetach stomatologicznych i w szpitalach wy- ET Autor Dr Bruce Howerton jest certyfikowanym radiologiem, specjalizującym się w obszarze jamy ustnej i twarzoczaszki. Prowadzi prywatną praktykę w Raleigh (USA). Można się z nim kontaktować, pisząc na adres: [email protected]. nikają częściowo z różnych metod rejestrowania danych. Typowe badanie okolicy jamy ustnej i twarzoczaszki metodą tomografii komputerowej to dawka 1.200-3.300 mikrosiwertów, które są pochłaniane przez tkanki ciała. Dawka ta jest stosunkowo duża, co wynika z metody eksponowania tkanek na promieniowanie. W przypadku badania szpitalnego obraz anatomiczny jest prezentowany w postaci cienkich plastrów w kształcie prostokąta lub wachlarza, rejestrowanych w miarę kolejnych okrążeń urządzenia wokół głowy pacjenta. Obszary poddawane napromieniowaniu nakładają się na siebie w celu dostarczenia odpowiednich danych. Badanie stomatologicznym tomografem stożkowym oznacza zarejestrowanie wszystkich szczegółów anatomicznych podczas jednej rotacji w polu o kształcie stożka, co prowadzi do nawet 10-krotnej redukcji poziomu ekspozycji pacjenta na promieniowanie. Np. ekspozycja na promieniowanie podczas standardowego pełnego obrazowania za pomocą urządzenia i-CAT CBCT (Imaging Sciences International) to 36 mikrosiwertów. Dostępne są aparaty o różnych polach obrazowania, co – w zależności od potrzeb pacjenta – umożliwia jeszcze większe ograniczenie ekspozycji na promieniowanie. Oceniając wielkość ekspozycji należy pamiętać, że wykonanie typowego dwuwymiarowego zdjęcia rtg całej jamy ustnej to promieniowanie 150 mikrosiwertów, a dwuwymiarowego zdjęcia pantomograficznego: 4,7-14,9 mikrosiwerta. Naukowcy, którzy opracowali tę technologię zapewnili dentystom możliwość uzyskania wszystkich informacji, jakie daje badanie medycznym tomografem komputerowym bez dodatkowej ekspozycji na promieniowanie. Lekarze dentyści, którzy nie posiadają w swoich gabinetach aparatów do CBCT, mogą kierować pacjentów do pracowni radiologicznych oferujących możliwość wykonania tego badania. Wiedza, jaką lekarz zyskuje dzięki ocenie trójwymiarowego obrazu leczonej okolicy, może wpłynąć na wydajność i powodzenie leczenia. Stomatologiczne badanie CBCT zapewnia uzyskanie szczegółowych danych niezbęd- nych do przeprowadzenia nowoczesnych zabiegów, eliminując jednocześnie konieczność narażania pacjenta na zbędną wysoką dawkę promieniowania emitowaną podczas szpitalnego badania metodą tomografii komputerowej. Po- nieważ ta technologia jest ciągle rozwijana, możliwości poprawy jakości leczenia stomatologicznego dzięki jej użyciu będą rosły. Większa kompatybilność oprogramowania z szablonami chirurgicznymi i programami ortodontycz- Strona 8 nymi sprawiła, że w niektórych gabinetach stomatologicznych lekarze nie wyobrażają już sobie pracy bez aparatu do CBCT. Jako radiolog i wykładowca zajmujący się obszarem jamy ustnej i twarzoczaszki wierzę, że nasza wiedza to także odpowiedzialność za zapewnianie pacjentom najlepszej opieki stomatologicznej w najbezpieczniejszy możliwy sposób. Badanie z użyciem stomatologicznej tomografii CBCT pozwala osiągnąć ten cel bez dodatkowych zagrożeń związanych ze szpitalnym badaniem CT. ET AD DTP0310_17-22_ET01-06 2 29.03.2010 14:32 Uhr Seite 2 Praktyka ENDO TRIBUNE Polish Edition Rewaskularyzacja miazgi przyszłością endodoncji Philippe Sleiman, Liban Konwencjonalnym sposobem leczenia zębów nie w pełni wykształconych, będących powodem ropnia okołowierzchołkowego jest zastosowanie metody apeksyfikacji, w której lekiem wprowadzanym do kanału po mechanicznym opracowaniu jego cienkich ścianek jest wodorotlenek wapnia. Udowodniono, że wodorotlenek wapnia jest lekiem efektywnie działającym w kanale, ponieważ dzięki niemu można uzyskać warunki do wytworzenia się mostu zębinowego w wierzchołku. Posiada on jednak jedną zasadniczą wadę, tzn. wysokie pH, co powoduje trawienie tkanek zaraz po zetknięciu się z wodorotlenkiem wapnia i przez to niszczenie tkanek, które posiadają potencjał do przekształcenia się w nową miazgę. W efekcie powstaje podatny na złamanie ząb z cienkimi i słabymi ściankami korzenia. nego trzonowca. Zdjęcie rtg ujawniło zmianę zapalną przy obu korzeniach z mezjalnymi kanałami nie w pełni uformowanymi w zakresie długości i średnicy (Ryc. 1). Po omówieniu przypadku z rodzicami pacjentki i wytłumaczeniu, na czym polega nowa technika, otworzyłem komorę trzonowca w aseptycznych warunkach. W korzeniu dystalnym widoczne były objawy delikatnego krwawienia, co oznaczało, że miazga była częściowo żywa. Nie zauważyłem krwawienia z korzenia mezjalnego, ale pozostałości miazgi były wyraźnie widoczne pod mikroskopem. Po obfitym płukaniu chlorheksydyną mezjalnego Ryc. 1 Ryc. 2 Ryc. 3 i dystalnego korzenia, zastosowano roztwór glukonianu heksydyny i przeprowadzono pasywną aktywację przy pomocy pilnika K #10 w kanałach mezjalnych przy niewielkim krwawieniu. Zastosowane chemikalia wypłukano wodą destylowaną i do kanałów wprowadzono pastę antybiotykową o podwójnym działaniu. Następnie do ubytku wprowadzono cement szkło-jonomerowy jako podkład, a później materiał złożony (Ryc. 2). Pacjentka nie zgłaszała bólu, a jedynie niewielki dyskomfort. komfort. Natychmiast zapisałem ich na wizytę i z zaskoczeniem zobaczyłem na zdjęciu rtg całkowicie uformowane korzenie mezjalne i zamknięcie wierzchołka korzenia dystalnego (Ryc. 3). Powodem dyskomfortu było pęknięcie w części koronowej oraz częściowa utrata założonego materiału, co spowodowało, że głównym problemem był przeciek koronowy. Ponieważ korzenie były w pełni dojrzałe, przeprowadzono standardowe leczenie endodontyczne, stosując TF (twisted files) w technice crowndown oraz poszerzenie części wierzchołkowej do rozmiaru 45 w kanałach mezjalnych i do rozmiaru 50 w kanale dystalnym przy pomocy pilników K3 ze stopniem rozbieżności 0,4. Następnie kanały wypełniono RealSeal (Sybron Za nową metodę leczenia zębów z podrażnioną, zapalną lub martwą miazgą została uznana regeneracja tkanek miazgi. Główną zaletą tej metody jest umożliwienie dalszego rozwoju korzenia i wzmocnienie jego ścianek poprzez odkładanie się tkanek twardych. Wzmacnia się przez to struktura korzenia, czyniąc go mniej podatnym na złamanie. Metoda ta polega głównie na odroście miazgi na bazie pozostałości jej tkanek. Oparta jest na obecności w miazdze i zębinie niezróżnicowanych komórek mezenchymalnych, które dają początek komórkom macierzystym, przekształcającym się po skaleczeniu w komórki odontoblastyczne odpowiedzialne za kształtowanie się mostu zębinowego. Oryginalność przypadku klinicznego zaprezentowanego w dalszej części niniejszego artykułu polega na tym, że jest on jednym z niewielu publikowanych do tej pory przykładów, w którym zademonstrowano zastosowanie pasty antybiotykowej o podwójnym działaniu i inżynierii tkankowej w celu apeksyfikacji. Przypadek kliniczny Młoda pacjentka zgłosiła się do gabinetu, skarżąc się na ból dol- Kontaktowałem się z rodzicami pacjentki kilkakrotnie, aby zaprosić ich na wizytę kontrolną, niestety nie zgłosili się. Po 18 miesiącach zadzwonili mówiąc, że pacjentka zaczyna odczuwać niewielki dys- Rejestracja u dentysty – na całe życie! Wg Scottish Government Health Directorates (SGHD) od 1.04.2010 r. w Szkocji zostanie wprowadzona nieprzerwana (na całe życie) rejestracja pacjentów do lekarza dentysty. Szkocki rząd zakłada, że nie powinno być automatycznego końca rejestracji po upływie czasu, na jaki została ona dokonana. Uważa również, że przepis ten pomoże w nawiązaniu lepszego kontaktu między dentystą a pacjentem. SGHD podkreśla, że ten pomysł jest jednym z elementów długoterminowego planu opieki zdrowotnej, opierającego się na regular- nym monitorowaniu stanu zdrowia jamy ustnej. Pomimo tego, że BDA (British Dental Association) nie popiera pomysłu, dr Robert Kinloch – Przewodniczący BDA w Szkocji powiedział: „Taki sposób rejestracji stawia pacjentów, którzy regularnie odwiedzają dentystów w złym świetle. Zachęca do ignorowania stanu zdrowia jamy ustnej, podważa najnowsze, profilaktyczne podejście do tych zagadnień oraz zmniejsza wartość relacji pomiędzy dentystą a pacjentem. To również negatywnie wpłynie na odpowiedzialność pacjenta, który musi dostosować się do no- wych terminów i odstępów między wizytami. Szkocja już teraz ma do czynienia z dużą częstością występowania raka jamy ustnej. Dentyści z kolei obawiają się, że więcej przypadków pozostanie niewykrytych lub pominiętych.” Dr Kinloch dodaje: „W krótkim czasie dentyści muszą uzyskać informacje, których potrzebują, aby funkcjonować w nowych przepisach. Niezbędne są również dane dotyczące pacjentów, którzy nie odwiedzili gabinetu dentystycznego w ciągu ostatnich 3 lat. Dentyści muszą się dowiedzieć, czy nowy rodzaj rejestracji dla tych pacjentów będzie miał jakieś konsekwencje wśród pacjentów leczonych regularnie.” ET tłum.: Sara Bojarczuk Ryc. 4 Endo, Ryc. 4). Pacjentka została skierowana do swojego dentysty w celu odbudowy zęba. Dyskusja Próby regeneracji miazgi w stanie zapalnym lub miazgi, która uległa martwicy zostały uznane za nieskuteczne. W trakcie infekcji komórki macierzyste miazgi wydają się być niezdolne do uczestniczenia w mineralizacji i odkładania mostu z zębiny trzeciorzędowej. Dlatego niezbędna jest dezynfekcja systemu kanałowego w taki sposób, który nie będzie utrudniał gojenia i pozwoli na kontynuację działania tkankotwórczego miazgi w odniesieniu do ścian kanału korzeniowego. Dezynfekcja systemu kanałowego osiągana jest obfitym płukaniem, a następnie zastosowaniem mieszanki antybiotyków przez kilka tygodni. Pasta antybiotykowa powinna być wymieniona tylko w przypadku, kiedy pojawią się objawy kliniczne (np. ból czy dyskomfort, co zwykle zdarza się po kilku tygodniach od przeprowadzenia leczenia) – w celu ochrony tkanki łącznej, jaką jest miazga, która wydaje się być podstawą do dalszego rozwoju komórek macierzystych. Do płukania kanałów, zamiast NaOCl, stosowany jest glukonian chlorheksydyny, ponieważ NaOCl ma właściwości rozpuszczania tkanek miękkich. Usunięcie warstwy mazistej jest niezbędne do uzyskania dokładnego kontaktu pomiędzy komórkami macierzystymi i substancjami odżywczymi napływającymi ze zrębu. Po wykonaniu tej procedury niezbędne jest zastosowanie antybiotyków. W tym przypadku zastosowano mieszankę 2 preparatów (amoksycylina z kwasem klawulanowym i metronidazol). Amoksycylina jest antybiotykiem o szerokim spektrum działania, który wykazuje właściwości bakteriobójcze przez hamowanie syntezy bakteryjnej błony komórkowej podczas fazy wzrostu, co wynika z konkurencyjnej inhibicji transpeptydazy. Kwas klawulanowy w niewielkim stopniu działa przeciwbakteryjnie, ale nieodwracalnie wiąże beta-laktamazę, hamując rozpad amoksycyliny. Ząb jest hermetycznie uszczelniony wypełnieniem z materiału złożonego z cemenem szkłojonomerowym jako podkładem. Autor dziękuje Yulii Vorobyevey za pomoc w przygotowaniu artykułu. ET Piśmiennictwo dostępne u wydawcy. ET Autor Dr Philippe Sleiman jest endodontą i instruktorem w Lebanese University Dental School. Wykłada i prowadzi kursy praktyczne z endodoncji na całym świecie. Przyczynił się do powstania szeregu publikacji w dziedzinie endodoncji. Cały asortyment jego narzędzi endodontycznych dystrybuowany jest przez Hu-Friedy. Z dr Sleimanem można skontaktować się, pisząc na adres: [email protected]. DTP0310_17-22_ET01-06 29.03.2010 14:33 Uhr Seite 3 AD ENDO TRIBUNE Polish Edition Praktyczne rozważania kliniczne na temat rewizji leczenia endodontycznego Richard E. Mounce, USAi Gary D. Glassman, Kanada Niechirurgiczna rewizja leczenia endodontycznego (Non-surgical endodontic re-treatment – NSER) nieprawidłowo wyleczonych kanałów korzeniowych jest niemal wyłącznie specjalistyczną procedurą, co wynika ze złożoności diagnostyki, planowania leczenia i zaawansowanej techniki wymaganej w tym zabiegu. Wobec faktu, że implantologia stała się bardziej przewidywalną metodą leczenia, poziom sukcesu klinicznego wymaganego przy NSER jako próbie zachowania naturalnego uzębienia zyskał nowe znaczenie. Celem niniejszego artykułu jest przegląd i analiza kilku istotnych strategii koncepcyjnych rewizji leczenia nieprawidłowo wyleczonych kanałów korzeniowych, które optymalizują wynik leczenia. Zakładamy, że klinicysta jest świadomy dużej przydatności chirurgicznego mikroskopu operacyj- nego (surgical operating microscope – SOM; Global Surgical) oraz ultradźwięków podczas zabiegu rewizji leczenia endodontycznego. Mimo, że szczegółowe omówienie zastosowania SOM wychodzi poza ramy tego artykułu, korzystanie z tego urządzenia powoduje udoskonalenie wyników NSER oraz chirurgii endodontycznej. NSER można teoretycznie podzielić na kilka etapów: 1. Ocena możliwości odbudowy Określenie, czy możliwa jest odbudowa zęba to kluczowy warunek sukcesu NSER. Leczenie zęba, którego nie można odbudować jest przeciwwskazane. Jeżeli zęby takie zostaną usunięte z grupy kandydatów do leczenia endodontycznego lub NSER, stopień powodzenia tych zabiegów może tylko wzrosnąć. Ryciny 1-3 pokazują 3 różne przypadki zębów, które zostały źle wyleczone przez zastosowanie nieodpowiedniego planu leczenia, Ryc. 1 Ryc. 2 Ryc. 3 Ryc. 4 Ryc. 5 Ryc. 6 kiedy w tych sytuacjach wskazane było ich usunięcie. Jeżeli pierwotne leczenie endodontyczne zostało przeprowadzone prawidłowo, prawdopodobieństwo sukcesu endodontycznego będzie dużo większe, a rozważanie metody leczenia z zastosowaniem implantów niepotrzebne. W kontekście NSER, klinicysta zamiast pogłębiać istniejące niepowodzenie, powinien dokładnie przeanalizować przypadek i ocenić możliwość przeprowadzenia rewizji leczenia, a jeżeli taka istnieje, to określić, jakie jest prawdopodobieństwo odniesienia sukcesu. Pierwotne leczenie zębów przedstawionych na rycinach 4-6 zostało przeprowadzone w wysokim standardzie i z tego powodu terapia ma dużo większą szansę długofalowego powodzenia. Różnice między tymi rodzajami wyników leczenia są w dużej mierze związane z różną jakością przeprowadzonej przed zabiegiem oceny ryzyka. Ryc. 1-3: Przykłady leczenia endodontycznego z widocznymi powikłaniami jatrogennymi i innymi defektami klinicznymi. Ryc. 4-6: Przykłady leczenia endodontycznego wykonanego w proawidłowym standardzie. ª DTP0310_17-22_ET01-06 4 29.03.2010 14:33 Uhr Seite 4 Praktyka ª 2. Diagnostyka przedoperacyjna oraz ocena czynników ryzyka Jednym z aspektów określenia możliwości odbudowy zęba jest ocena, czy ząb jest złamany pionowo i/lub czy podczas leczenia istnieje prawdopodobieństwo takiego złamania. Dodatkowo, jeśli w danym przypadku nie ma oznak powikłań jatrogennych, klinicysta powinien określić, czy rozważane leczenie do nich nie doprowadzi. Jeżeli materiał wypełniający nie będzie usuwany pasywnie i odpowiednią metodą (najpierw przy użyciu ciepła, następnie mechanicznie i dopiero później z zastosowaniem rozpuszczalników i pilników ręcznych pozwalających na uzyskanie drożności), zbyt agresywne opracowywanie może doprowadzić do perforacji (strip perforation) w miejscach, gdzie ścianka kanału stała się niebezpiecznie cienka. Zastosowanie rotacyjnych pilników niklowo-tytanowych (rotary nickel titanium – RNT) o wysokim stopniu rozbieżności do szerokich kanałów z wysoką prędkością obrotową z dużym prawdopodobieństwem doprowadzi do perforacji w połowie korzenia. Aby zminimalizować takie ryzyko, należy szczegółowo przeanalizować opisane poniżej aspekty. 3. Dostęp Jeżeli to możliwe, przed rozpoczęciem leczenia należy usunąć koronę protetyczną. Pozostawienie korony i uzyskanie poprzez nią dostępu obarczone jest ryzykiem pozostawienia miejsc, w których powstanie mikroprzeciek koronowy. Wykonane później wypełnienie będzie nieprawidłowe, powstanie ryzyko próchnicy i złamań. Pozostawienie korony zmniejsza również możliwość ewakuacji materiału wypełniającego oraz możliwość usunięcia przedmiotów, które mogły utknąć w systemie kanałowym (wkłady, fragmenty pilników RNT). Ograniczony dostęp uniemożliwia zarówno dotykową, jak i wizualną kontrolę i w efekcie zabieg mogący zakończyć się wyleczeniem zębów, zakończy się niepowodzeniem. Warto wspomnieć, że znaczna większość nieprawidłowo wyleczonych kanałów posiada widoczne ślady mikroprzecieku koronowego, dostrzegalne zaraz po otwarciu zęba. Mikroprzeciek można rozpoznać m.in. po nieprzyjemnym zapachu, wilgoci, nieszczelnych wypełnieniach i pustych przestrzeniach. Aby upewnić się, że ząb po leczeniu endodontycznym zostanie odpowiednio uszczelniony, najlepiej usunąć koronę, wykonać zabieg rewizji leczenia, a następnie zacementować nową odbudowę korony. Dr Mounce stosuje do cementowania prac protetycznych Maxcem (Kerr), samowytrawiający, samoprzylegający cement na bazie żywicy, ze względu na łatwość jego zastosowania i wytrzymałość. 4. Usuwanie wkładów i innych przeszkód znajdujących się w koronie (łącznie z pracami protetycznymi) Obszerna dyskusja na temat usuwania wkładów oraz innych przeszkód wychodzi poza ramy tego artykułu, należy jednak wspomnieć, że nadrzędna zasada w eliminowaniu wszelkiego rodzaju przeszkód polega na usuwaniu najmniejszej jak to tylko możliwe ENDO TRIBUNE Polish Edition ilości zębiny, aby zminimalizować zarówno ryzyko perforacji, jak i pionowego złamania korzenia. W rezultacie, im większy jest zasięg, w ramach którego może być wykonywany dany zabieg, pozwalający na chłodzenie zęba (co zapobiega jego przegrzaniu podczas pracy ultradźwiękami, jak i ochronę struktury), tym większe prawdopodobieństwo sukcesu klinicznego. Ruddle Post Removal System prawidłowo używany, staje się pod tym względem nieoceniony. Usuwanie wkładu wymaga wybrania odpowiedniej końcówki ultradźwiękowej. Dostęp koronowy musi być idealny zanim klinicysta zacznie opracowywać ujścia lub przesunie się dalej w kierunku wierzchołkowym. Próba usunięcia materiału wypełniającego lub nadania kształtu ujściom bez osiągnięcia dostępu w linii prostej jest przeciwwskazana. 5. Usuwanie zawartości kanału Usuwanie zawartości kanału powinno być pasywne, delikatne i wykonywane 3 sposobami (ciepło, narzędzia mechaniczne i rozpuszczalniki). Elements Obturation Unit (EOU) jest znakomitym źródłem ciepła, które może być zastosowane do usuwania gutaperki. Gorący plager EOU używany jest w ten sam sposób, jak podczas kondensacji pionowej Systemem B. Gutaperka z ok. połowy długości kanału może być usunięta 2 ruchami pionowymi na kanał. Usuwanie gutaperki przy pomocy końcówek gorącego plagera pozwala również uzyskać przestrzeń, w którą mogą być wprowadzone narzędzia niklowo-tytanowe w celu usunięcia pozostałości gutaperki ze ścianek kanału. Zarówno usuwanie gutaperki za pomocą ciepła, jak i przy pomocy instrumentów RNT powinno być wykonywane na sucho. Jeżeli te 2 następujące po sobie etapy zostaną przeprowadzone prawidłowo, pozwalają na usunięcie znacznej większości gutaperki i minimalizują ilość rozpuszczalnika, potrzebnego do wprowadzenia do kanału podczas stosowania pilników ręcznych oraz czas potrzebny do uzyskania drożności kanału. Konieczne jest, aby pilniki RNT stosowane do usuwania gutaperki wchodziły do kanału pasywnie i delikatnie, a wykonywane ruchy były wymiatające ku górze od strony przeciwnej do furkacji. Wprowadzanie tych instrumentów przy użyciu siły w stronę wierzchołkową w dużą ilość gutaperki może łatwo doprowadzić do perforacji – szczególnie, gdy ścianka zębiny od strony furkacji jest od początku względnie cienka z powodu wcześniejszego, zbyt energicznego opracowywania. Ryc. 7a kowych, które pozwolą lekarzowi na odpowiednią obserwację narzędzia i przy zastosowaniu ruchów przeciwnych do wskazówek zegara dla usunięcia zębiny, w której zaklinowane jest narzędzie. Fragmenty RNT nie powinny być bezpośrednio wibrowane (dotykane) narzędziem ultradźwiękowym, bowiem postępowanie takie spowodowałoby ich rozkruszenie. Oprócz ultradźwięków istnieje wiele dostępnych systemów, które pozwalają na rozruszanie takiego fragmentu poprzez siły trące lub możliwe kombinacje rurki i kleju. Fragmenty instrumentu znajdujące się całkowicie poza krzywizną wierzchołkową, bez możliwości przejścia obok nich są zazwyczaj pozostawiane w kanale, a wypełnianie kanału wykonywane jest do miejsca, w którym złamane fragmenty się znajdują. W przypadku powikłania klinicznego związanego z zaklinowanymi fragmentami RNT, po wykonaniu NSER może być konieczna resekcja wierzchołka i wypełnienie wsteczne. Ryc. 7b 7. Osiągnięcie i utrzymanie drożności wierzchołkowej Zaraz po usunięciu gutaperki z kanału, należy poświęcić odpowiednią ilość czasu na osiągnięcie drożności wierzchołkowej lub ocenę, że nie jest to możliwe. Na szczęście, w przypadku wielu porażek klinicznych podczas leczenia pierwotnego, 1/3 wierzchołkowa w wielu korzeniach nie została tknięta z powodu nieprawidłowego określenia długości roboczej, a także nieprawidłowego oczyszczenia i nadania kształtu. Wkażdym przypadku podczas pracy pilnikami ręcznymi typu K o rozmiarze #6, 8 i 10 na odcinku ostatnich 3-4 mm w części wierzchołkowej korzenia dentysta powinien wprowadzić 1 kropelkę chloroformu na kanał przed włożeniem instrumentu do czasu, aż pilniki K osiągną MC (minor construction). Kiedy zostanie osiągnięta ustalona w przybliżeniu długość robocza, należy użyć endometru i przy jego pomocy dokonać pierwszego określenia rzeczywistej długości roboczej. Często występującym Ryc. 8a Ryc. 8b Ryc. 9a Ryc. 9b problemem klinicznym jest pytanie, kiedy i gdzie zakończyć próby osiągnięcia drożności, tzn. kiedy następuje moment, w którym kanał powinien być wypełniony do osiągniętej długości w sytuacji, gdy nie udaje się uzyskać całkowitej drożności? W sytuacji, gdy podczas pracy przy pomocy wstępnie zakrzywionych ręcznych pilników K o odpowiedniej długości i średnicy, powtarzane próby uzyskania drożności zostały zakończone niepowodzeniem, szczególnie w przypadku, jeżeli osoba przeprowadzająca zabieg jest pewna, że materiał wcześniej wypełniający kanał został usunięty w całości. Kanał powinien zostać oczyszczony i opracowany do optymalnej średnicy pomimo blokady, a następnie wypełniony. To zalecenie nie jest jednak jednoznaczne, ponieważ doświadczony lekarz często potrafi uzyskać drożność kanału w sytuacjach, kiedy nie umie tego zrobić osoba niedoświadczona. Różnica w poziomie umiejętności wynika z doświadczenia klinicznego i zwykle ma 6. Ocena i naprawa (jeśli to możliwe) powikłań jatrogennych Najczęściej spotykane powikłania jatrogenne to transportacja kanału oraz złamanie instrumentu, zwykle pilnika RNT. Im głębiej znajduje się fragment instrumentu, tym mniejsza jest szansa na jego usunięcie. Idealny dostęp, usunięcie korony, zastosowanie SOM i uzyskanie idealnego rozmiaru ujścia przyczyniają się do lepszej wizualizacji narzędzia, nawet jeżeli złamany fragment znajduje się na poziomie lub tuż poza krzywizną, w 1/3 wierzchołkowej kanału. Optymalne jest zastosowanie dodatkowo jak najcieńszych instrumentów ultradźwię- Ryc. 7a-9b: Przypadki kliniczne rewizji leczenia endodontycznego wykonanego z wykorzystaniem opisanych zasad z zastosowaniem Twisted File oraz RealSeal bonded obturation. DTP0310_17-22_ET01-06 29.03.2010 ENDO TRIBUNE 14:33 Uhr Seite 5 Praktyka Polish Edition wpływ na nacisk, który jest przyłożony do narzędzia, odpowiednie wstępne zakrzywienie pilnika K, wybór odpowiedniej średnicy narzędzia i prawidłowe płukanie. 8. Uzyskanie optymalnej średnicy wierzchołkowej Wg literatury endodontycznej, uzyskanie prawidłowej średnicy wierzchołkowej koreluje z uzyskaniem większej czystości. Większa średnica wierzchołkowa zapewnia lepszy przepływ preparatów do płukania oraz usunięcie martwiczej zębiny aż do MC. Często w przypadkach niepowodzenia endodontycznego okazuje się, że zarówno średnica wierzchołkowa, jak i stopień rozbieżności kanału są za małe. Jednym ze sposobów określenia idealnej średnicy wierzchołkowej jest kalibracja, alternatywnie klinicysta może po prostu opracować kanał do pożądanej średnicy wierzchołkowej, pamiętając o tym, że w przypadku martwych zębów odsetek niepowodzeń jest większy, ponieważ są one trudniejsze do oczyszczenia w porównaniu z zębami z żywą miazgą (w przypadku których nacisk kładziony jest bardziej na aseptykę niż odkażanie zainfekowanego już kanału). z najistotniejszych przyczyn klinicznego niepowodzenia endodontycznego jest brak lub niewystarczające uszczelnienie koronowe, uzasadnione wydaje się połączenie adhezyjne materiału wypełniającego ze ścianą kanału. Okazało się, że zarówno w badaniach in vitro, jak i in vivo, ćwiek główny wykonany z RealSeal i metoda z zastosowaniem RealSeal 1 Bonded Obturator w porównaniu z gutaperką hamują w stopniu istotnym statystycznie przemieszczanie się bakterii w ka- nałach. Kolejnym krokiem opisanym poniżej jest uszczelnienie koronowe. Jest to niezbędny etap w odniesieniu do jednej z wad gutaperki: jest to materiał, który nie ulega adhezji ani do zębiny, ani do uszczelniacza, dlatego po zastosowaniu gutaperki kliniczny sukces leczenia zależy całkowicie od wykonania uszczelnienia koronowego. Wypełnianie adhezyjne (bonding obturation) jest łatwe – operator usuwa warstwę mazistą przy pomocy roztworu EDTA, np. SmearClear, a następnie płucze endodontycznego. Podkreślono istotę optymalnej wizualizacji i kontroli dotykowej, usunięcia koron przed ponownym leczeniem, pasywnego usuwania materiału, którym wcześniej był wypełniony kanał oraz przeszkód, jakie się w nim znajdują, kontroli i poprawienia wcześniej przeprowadzonego leczenia, osiągnięcia i utrzymania drożności wierzchołkowej oraz optymalizacji ostatecznej otrzymanej średnicy wierzchołkowej. kanał wodą destylowaną. Po osuszeniu kanału wprowadzany jest do niego samowytrawiający uszczelniacz Real Seal i kanał wypełniany jest jedną ze wspomnianych metod: ćwieków głównych RealSeal lub RealSeal One Bonded Obturator. 10. Wykonanie uszczelnienia koronowego Przedstawione w niniejszym artykule teoretyczne i praktyczne zasady i etapy pracy klinicznej usprawniają zabieg rewizji leczenia ET AD 9. Wypełnianie Jedną z korzyści wynikającej z uzyskania większej średnicy wierzchołkowej jest łatwiejsze dopasowanie ćwieka i wypełnienie kanału, np. wypełnienie metodą jednego ćwieka lub obturatora. Uwzględniając fakt, że jedną ET Autorzy Dr Richard E. Mounce prowadzi wykłady na całym świecie, a jego prace są powszechnie publikowane. Posiada praktykę prywatną w Vancouver w Waszyngtonie i specjalizuje się w endodoncji. Dr Mounce jest również autorem książki opartej na faktach „Dead Stuck”. Wg Pacific Sky Publishing jest to „historia o przygodzie, wychowaniu, małżeństwie, opowiedziana bez sterty frazesów i poprawności politycznej” (www.deadstuck.com). Dr Mounce zaprasza na intensywne indywidualne jednodniowe kursy endodontyczne do swojego gabinetu, prowadzone dla 1-2 lekarzy. Aby uzyskać szczegółowe informacje na ten temat, należy skontaktować się telefonicznie: +1 360 891 9111 lub poprzez e-mail: RichardMounce@ MounceEndo.com. Dr Gary D. Glassman jest pracownikiem Zakładu Endodoncji na Wydziale Stomatologii Uniwersytetu w Toronto i autorem wielu publikacji. Dr Glassman wygłaszał prezentacje na ważnych konferencjach stomatologicznych na całym świecie, jest renomowanym międzynarodowym wykładowcą w dziedzinie endodoncji, a także redaktorem Oral Health, odpowiedzialnym za tematykę endodoncji. Posiada praktykę prywatną w Toronto. Można się z nim skontaktować za pośrednictwem jego strony internetowej: www.rootcanals.ca. 5 ]REDF]\Ą]QDF]\XZLHU]\Ą Dzięki GXCB-500™, stworzonemu na bazie i-CAT®, planowanie wszelkich zabiegów w Twoim gabinecie stało się łatwiejsze. Perfekcyjny dla implantologii, GXCB-500 obrazuje struktury tkankowe w postaci wirtualnej, eliminując ryzyko błędnej oceny przebiegu kanału żuchwy lub osłabionej kości. GXCB-500 oferuje kompletne trójwymiarowe zdjęcia i z łatwością daje się przełączyć w tryb panoramicznych zdjęć 2D, bez konieczności zmiany sensora. Towarzyszy temu niespotykana jakość skanów i rewelacyjnie krótki czas rekonstrukcji obrazu. Nowy wymiar diagnostyki w przystępnej cenie… tylko od firmy Gendex. Aby dowiedzieć się więcej odwiedź www.GXCB500.com GENT s.c. ul. Grzegórzecka 104 31-559 Kraków tel +48 12 294 40 15 fax +48 12 292 17 18 [email protected] www.gendex.pl KaVo Polska Polska Sp. KaVo Sp.z zo.o. o.o. Ul. 251p.405 ul. Pomorska Pomorska 251 92-213 Łód 92-213 Łódź Tel. 0 4242675 36 tel +48 67575 75 36 Fax. 0 4242675 35 fax +48 675 75 75 35 [email protected] [email protected] www.kavo.pl www.kavo.pl Odkryj nowy GXCB-500 - najnowszą technologię w obrazowaniu 3D Q Standardowy skan - 8x8 cm Q Rozszerzona średnica skanu (EDS) – 14x8 cm Q Czas skanowania - 8,9 sekundy Q Czas rekonstrukcji 3D - mniej niż 20 sekund Q Małe rozmiary plików dla łatwego przesyłania danych Q Łatwa instalacja, małe wymiary DTP0310_17-22_ET01-06 6 29.03.2010 14:33 Uhr Seite 6 Praktyka ENDO TRIBUNE Polish Edition Algorytm endodontyczno-implantologiczny Opis przypadku klinicznego dowodzący istotnej roli lekarza endodonty w planowaniu stomatologicznego leczenia implantologicznego Jose M. Hoyo, USA Wstomatologii zaistniało nowe zjawisko, które stopniowo jest coraz powszechniej uznawane przez dentystów i określane mianem algorytmu endodontyczno-implantologicznego. Wtym nowym podejściu uważa się, że lekarz endodonta odgrywa kluczową rolę w ocenie, czy dany ząb można uratować, czy też właściwym postępowaniem jest jego usunięcie i zastąpienie implantem stomatologicznym. Ryc. 1 ległą próchnicę, kieszonkę przyzębną o głębokości 3 mm wokół całego obwodu zęba, odsłonięcie materiału wypełniającego kanały i brak wypełnienia tymczasowego. W badaniu radiologicznym nie obserwowano zmian okołowierzchołkowych. Wokół zęba obecna była dostateczna ilość kości (Ryc. 1). W celu oceny integralności tkanek zęba, po zaizolowaniu za po- Szerszy obraz Podczas opracowywania planu leczenia z użyciem implantów ważne jest uwzględnienie stanu całości uzębienia, a nie tylko fragmentu bezzębnego łuku lub zęba, który ma zostać zastąpiony implantem. Trzeba pamiętać, że implanty – w przeciwieństwie do zębów – nie przesuwają się. Jeśli występują nieprawidłowości w ustawieniu zębów, a pacjent planuje leczenie implantologiczne, ko- (DENTSPLY Friadent), po czym przeprowadzono zabieg podniesienia dna zatoki techniką Summera. Próba Valsalvy nie wykazała oznak perforacji błony śluzowej zatoki. Następnie przeprowadzono augmentację zębodołów i okolicy uniesionego dna zatoki, wypełniając je mieszaniną zdemineralizowanej matrycy kości (demineralized bone matrix, DBX) i zmineralizo- Ryc. 3 Ryc. 2 iny z epinefryną w stężeniu 1/50.000 x 2) przeprowadzono perforację tkanek za pomocą wiertła perforatora XiVE (DENTSPLYFriadent) w rozmiarze 3,8. Następnie użyto wiertła pilotującego z systemu implantologicznego ANKYLOS (DENTSPLY Friadent) do nawiercenia otworu na głębokość 6 mm, tuż poniżej dna zatoki (Ryc. 6). Przeprowadzono zabieg podniesienia dna zatoki techniką Summera, stosując serię osteo- Ryc. 4 Ryc. 1: Zdjęcie rtg wykonane przed usunięciem zęba. – Ryc. 2: Zdjęcie skrzydłowo-zgryzowe zrobione po usunięciu tkanek próchnicowych. – Ryc. 3: Zębodół poekstrakcyjny wypełniony materiałem kościozastępczym. – Ryc. 4: Zdjęcie rtg prezentujące gojenie miejsca wszczepienia materiału kościozastępczego po 4 miesiącach. Ryc. 5 Ryc. 6 Ryc. 7 Ryc. 8 Ryc. 9 Ryc. 5: Zdjęcie przedzabiegowe w dniu implantacji. – Ryc. 6: Ćwiek prowadzący w otworze wykonanym za pomocą wiertła pilotującego o średnicy 2 mm. – Ryc. 7: Zdjęcie rtg z osteotomem XiVE in situ podczas zabiegu osteotomii. – Ryc. 8: Zdjęcie rtg implantu z łącznikiem gojącym formującym szczelinę dziąsłową; odcinek wierzchołkowy implantu leży poniżej błony Schneidera. – Ryc. 9: Zdjęcie skrzydłowo-zgryzowe uwidacznia położenie implantu poniżej grzbietu kości wyrostka z założonym łącznikiem formującym szczelinę dziąsłową. Lekarz endodonta posiada wyjątkowe predyspozycje do oceny ważnych czynników klinicznych, które mogą prowadzić do niepowodzenia leczenia kanałowego. Dzięki temu może stwierdzić, czy kolejny zabieg leczenia endodontycznego pozwoli uzyskać przewidywalny i korzystny efekt terapeutyczny. Jeśli leczenie nie miałoby doprowadzić do pożądanych efektów, to właściwym postępowaniem jest ekstrakcja zęba i zastąpienie go implantem stomatologicznym. Jeśli chcemy stworzyć idealny plan leczenia, konieczne jest przedstawienie pacjentowi wszystkich możliwych opcji terapeutycznych, a także kosztów i niezbędnych zabiegów. Dzięki temu pacjent ma możliwość dokonania świadomego wyboru najlepszego dla niego schematu postępowania leczniczego. Informacje przedstawiane pacjentowi powinny obejmować opinię lekarza endodonty dotyczącą praktyczności i przewidywalności każdej z opcji terapeutycznych. Do mojego gabinetu skierowano pacjenta bez obciążającego wywiadu medycznego w celu oceny stanu pierwszego zęba trzonowego po lewej stronie szczęki. Pacjent nie zgłaszał żadnych dolegliwości. Ząb został poddany leczeniu kanałowemu przez lekarza ogólnie praktykującego ok. 7 miesięcy przed konsultacją, nie został jednak odbudowany. Klinicznie stwierdzono roz- mocą koferdamu, przeprowadzono częściowe usunięcie tkanek zęba w powiększeniu 4,5-krotnym przy dodatkowym oświetleniu zapewnionym przez lampę czołową ze światłowodem z włókien szklanych. Po częściowym usunięciu tkanek próchnicowych wykonano zdjęcie zgryzowo-skrzydłowe (Ryc. 2), na podstawie którego stwierdzono, że dno komory miazgi było położone zbyt płytko i leżało zbyt blisko perforacji, a zębina w części korzeniowej nie była dość mocna, aby wytrzymać obciążenie ostatecznej odbudowy. Wmojej opinii kwestie te przesądziły o tym, że ząb nie kwalifikował się do leczenia odtwórczego. W ubytku umieszczono watkę i Cavit. Porozumiałem się z lekarzem kierującym pacjenta, aby przedstawić mu sytuację i ustalić strategię postępowania. Zalecane działania obejmowały usunięcie zęba i wykonanie zabiegu utrzymania poziomu wyrostka poprzez nieznaczną augmentację kości. Pozwoliłoby to uzyskać idealną ilość kości, umożliwiającą przeprowadzenie zabiegu wszczepienia implantu 4-6 miesięcy później. Ustaliliśmy także, że pacjent powinien przed implantacją poddać się leczeniu ortodontycznemu w celu zamknięcia wszystkich przerw między zębami i odpowiedniego ich ustawienia. Pacjent dobrze rozumiał założenia i logistykę sugerowanego leczenia ortodontycznego, ale nie był zainteresowany tą formą terapii. nieczne jest przeprowadzenie leczenia ortodontycznego przed wszczepieniem implantu. Inna kolejność działań w planie leczenia powoduje, że implant może stać się przeszkodą w toku leczenia ortodontycznego. Pacjentowi zalecono stosowanie amoksycyliny w dawce 500 mg (1 tabl. co 6 godz. przez 2 dni przed kolejną wizytą) i płukanie jamy ustnej chlorheksydyną (3 razy dziennie, także przez 2 dni przed kolejną wizytą). Zalecono również stosowanie pasty do zębów hamującej odkładanie kamienia, aby nie dopuścić do powstania przebarwień na zębach. W dniu zabiegu ciśnienie krwi pacjenta wynosiło 119/73, a akcja serca 76 uderzeń na minutę. Wykonano znieczulenie miejscowe z 2% chlorowodorku lidokainy z epinefryną 1:50.000 (x 2). Podzielono ząb na 3 części, używając koferdamu, lup powiększających i dodatkowego źródła światła. Zdjęto koferdam i bez żadnych powikłań usunięto wszystkie 3 korzenie za pomocą dźwigni PDL-Evator firmy Salvin. Przy użyciu łyżeczek oczyszczono zębodół w celu usunięcia ewentualnej tkanki ziarninowej i pobudzenia wzrostu kości gąbczastej. Ten bardzo ważny etap powoduje umiarkowane krwawienie, dzięki czemu sprzyja angiogenezie. Usunięto przegrodę kostną z przestrzeni pomiędzy korzeniami za pomocą osteotomu XiVE wanej sproszkowanej kości gąbczastej (mineralized cancellous powder – MCP). Taka mieszanka materiałów kościozastępczych sprzyja syntezie kości własnej w miejscu aplikacji dzięki minerałom i kolagenowi pochodzącym z DBX przy jednoczesnym efekcie rusztowania zapewnianym przez MCP. Obszar zabiegu pokryto błoną PTFE, nieznacznie wsuniętą pod okostną (nie więcej niż na 2 mm). Zaszyto ranę nicią z kwasu poliglikolowego, stosując szew krzyżowy (Ryc. 3). Zdjęcie szwów Po 2 tygodniach zdjęto szwy, a po 2 kolejnych pacjent zgłosił się ponownie do gabinetu w celu usunięcia błony zaporowej. Usunięto ją, chwytając delikatnie pincetą i pociągając, często do tego zabiegu nie ma nawet potrzeby wykonywania znieczulenia. Zastosowanie opisanej mieszaniny materiałów allogennych sprawia, że czas oczekiwania na kolejny zabieg wynosi ok. 4-6 miesięcy – w przeciwieństwie do 69 miesięcy, jakie muszą minąć w przypadku zastosowania materiału ksenogennego. Użycie mieszanki materiałów allogennych zapewnia ponadto uzyskanie znacznie większej ilości i lepszej jakości kości. Wdniu kolejnego zabiegu ciśnienie krwi pacjenta wynosiło 113/69, a akcja serca 64 uderzeń na minutę (Ryc. 4 i 5). W znieczuleniu miejscowym (2% chlorowodorkiem lidoka- tomów XiVE w rozmiarach 2,0-3,4. Osteotomię przeprowadzono na głębokość 11 mm (Ryc. 7). Wykluczono perforację błony śluzowej zatoki, wykonując próbę Valsalvy. Wprowadzono implant ANKYLOS A11 (3,5 mm x 11 mm), uzyskując stabilizację pierwotną. Gęstość kości, oceniona jako D-3 podczas nawiercania, zmieniła się prawdopodobnie na D-2 przez zastosowanie osteotomów. Zdjęto przenośnik implantu i śrubę zamykającą, zamontowaną fabrycznie wewnątrz implantu. Nałożono na implant łącznik gojący, formujący wokół implantu szczelinę dziąsłową o głębokości 1,5 mm (Ryc. 8 i 9). W przedstawionym przypadku zaprezentowano jedną z przyczyn, dla których lekarze endodonci mają coraz większy udział w procesie leczenia implantologicznego. Są oni w stanie wszechstronnie ocenić stan zęba i – na podstawie badania klinicznego – zaproponować pacjentowi najlepszą metodę leczenia. ET ET Autor Dr Jose M. Hoyo pracuje w gabinetach prywatnych w Stoughton i Taunton w USA. Można się z nim skontaktować, pisząc na adres: [email protected]. Najlepsza na świecie RVG już dostępna w wersji bezp RVG Kodak 6500 Stabilna technologia bezprzewodowa WiFi Unikalny system IPS - jeszcze nigdy pozycjonowanie nie było tak łatwe Współpraca z iPod/iFone Nowy Wymiar Endodoncji System Kodak 9000 Kompleksowe rozwiązanie dla najbardziej wymagających Pantomografia, Tomografia i Cefalometria – 3 rozwiązania w jednym Szerokie spektrum obrazowania w małym i średnim formacie System łączenia skanów – stitching KODAK 8000 KODAK 8000 C KODAK 9000 3D KODAK 9000 C KODAK 9000 KODAK 9000 C 3D • Kodak - najczęściej kupowane pantomografy cyfrowe • Najłatwiejsze w obsłudze aparaty pantomograficzne • Najniższa dawka promieniowania • Polskie oprogramowanie Optident S. J., 53-032 Wrocław, ul. Jeździecka 12, tel. 071 781 84 62, 0501 242 101, www.kodakdental.pl Optident Wyłączny Dystrybutor Kodak Dental Systems Equipment w Polsce. • Najbardziej kompletna oferta aparatów pantomograficznych na rynku • Komfortowy program finansowy – rata już od 1665 pln miesięcznie DTP0310_24_ET08 8 29.03.2010 14:35 Uhr Seite 8 Wydarzenia ENDO TRIBUNE Polish Edition „Primo non nocere – czyli stomatologia minimalnie inwazyjna” IX Międzynarodowa Konferencja „DENTAL SPAGHETTI” KRAKDENT 2010 Wdniu 6. marca br. w Auditorium Maximum UJ w Krakowie odbyła się IX Międzynarodowa Konferencja „DENTAL SPAGHETTI” KRAKDENT 2010. Organizatorem Konferencji były Targi w Krakowie Sp. z o.o. razem z komitetem organizacyjnym w składzie: prof. dr hab. Jerzy Krupiński, dr n. med. Maciej Żarow i tech. dent. Kamilla Siekierski. rutti, prof. Lorenzo Breschi, prof. Camillo D’Arcangelo oraz dr Vincenzo Lamoregese. Wszyscy wykładowcy byli zaproszeni na „Dental Spaghetti” po raz pierwszy. W komitecie naukowym, podobnie jak w latach ubiegłych, zasiedli: dr hab. n. med. Lidia Postek-Stefańska, prof. dr hab. n. med. Stanisław Suliborski, dr Pál Gerlóczy oraz dr Marco Nicastro. Wśród zaproszonych wykładowców znaleźli się prof. Elio Be- Tegoroczna Konferencja doskonale wpisała się w potrzeby Ryc. 3 Ryc. 4 współczesnego lekarza dentysty. W czasach, gdy tak dużo mówi się o implantach, przeszczepach kostnych i innych skomplikowanych procedurach chirurgicznych, często zapomina się o tym, czym na co dzień zajmuje się dentysta: leczy i ratuje zęby. Dlatego też szeroko pojęta stomatologia odtwórcza była tematem przewodnim wszystkich wykładów tegorocznego „Dental Spaghetti”. Wspólną filozofią prezentowaną przez wykładowców była starożytna myśl: Primo non no- Ryc. 5 Ryc. 1 cere oraz nowoczesna idea stomatologii minimalnie inwazyjnej. Dużo czasu poświęcono na omawianie sposobów doskonalenia umiejętności w endodoncji, adhezji i rekonstrukcjach estetycznych. Po oficjalnym otwarciu konferencji, wystąpił prof. Elio Berutti, który zaprezentował wykład p.t.: „Endodoncja minimalnie inwazyjna – nowe technologie ultradźwiękowe w niechirurgicznym leczeniu endodontycznym”. Wy- Ryc. 6 Ryc. 2 Ryc. 1: Członkowie komitetu organizacyjnego i naukowego wraz z gośćmi. Na zdjęciu od lewej: prof. dr hab. Jerzy Krupiński, tech. dent. Kamilla Siekierski, dr Pál Gerlóczy z gośćmi. — Ryc. 2: Dr n. med. Maciej Żarow i prof. Lorenzo Breschi. Ryc. 7 Ryc. 3: Prof. Lorenzo Breschi i prof. Camillo D’Arcangelo. – Ryc. 4: Dyskusje przy kawie podczas IX Międzynarodowej Konferencji „DENTAL SPAGHETTI” KRAKDENT 2010. – Ryc. 5: Wykłady IX Międzynarodowej Konferencji „DENTAL SPAGHETTI” KRAKDENT 2010. – Ryc. 6: Wykład prof. Elio Berutti. – Ryc. 7: Wykład prof. Camillo D’Arcangelo. AD TOOLS kład miał na celu przekazanie praktykom takich wskazówek klinicznych, aby mogli oni wybrać najbardziej odpowiedni system rotacyjnych instrumentów NiTi oraz odpowiednią sekwencję pracy w zależności od różnej anatomii kanałów korzeniowych z zachowaniem nadrzędnej reguły: leczenie musi być minimalnie inwazyjne. TO KEEP SMILING 1LHPQLHMQLĪ QRZRĞFL ISO 10 8GUDĪQLDQLHVWDáRVLĊSURVWH 0HFKDQLF]QHWZRU]HQLHGURJL ZSURZDG]DQLD 2% 4% www.d-race.ch 6% Spreader 4% SMG Handle 1L7LSROHURZDQLHHOHNWUR FKHPLF]QH :VNDĨQLNOLF]E\XĪ\ü Dla pilników: K/H/R Jako drugi wystąpił prof. Lorenzo Breschi z prezentacją p.t.: „Jak wygląda łączenie adhezyjne po latach? – właściwe zastosowanie systemów łączących do zębiny”. Celem wykładu było krytyczne spojrzenie na najnowsze postępy w dziedzinie materiałów adhezyjnych oraz materiałów kompozytowych poprzez analizę charakterystyki fizycznej i chemicznej wszystkich dostępnych na rynku systemów wiążących do zębiny. Analiza została przeprowadzona pod kątem klinicystów, tak aby mogli oni uzyskać w praktyce maksymalną jakość, trwałość oraz uniknąć pozabiegowej nadwrażliwości dzięki właściwemu zastosowaniu systemów wiążących. Wykład zawierał zarówno podstawy teoretyczne, jak i procedury kliniczne (krok po kroku) celem możliwości uzyskania maksymalnej estetyki i trwałość mechanicznej przy pracy dostępnymi materiałami odtwórczymi. Kolejny wykład p.t.: „Minimalnie inwazyjna stomatologia adhezyjna: nowy sposób łączenia estetyki i funkcji. Wpływ na okluzję i parafunkcje” przedstawił prof. Camillo D’Arcangelo.Profesor szczegółowo omówił znaczenie postępu w rozwoju nowych materiałów adhezyjnych, dzięki którym możliwe jest dzisiaj zastosowanie zarówno kompozytu, jak i porcelany w połączeniu z technikami adhezyjnymi, co daje możliwości oszczędzenia twardych tkanek zębów. Korzyści płynące z zastosowania technik adhezyjnych przy rekonstrukcjach pojedynczych zębów są oczywiste, ponieważ można osiągnąć zachowanie maksymalnej ilości twar- dych tkanek zęba, uniknąć leczenia endodontycznego, czy ingerencji w szerokość biologiczną przyzębia. Ponadto, możemy osiągnąć korzyści w zakresie funkcji stawów skroniowo-żuchowych, gdyż porcelana osadzana adhezyjnie, a jeszcze bardziej materiały kompozytowe okazują się najlepszym rozwiązaniem dla pacjentów z parafunkcjami, u których konieczne jest uzyskanie stabilności okluzyjnej. Jako ostatni wystąpił dr Vincenzo Lamoregese, którego wykład p.t.: „Przezierność a pochłanianie światła w wypełnieniach kompozytowych – procedury krok po kroku od lekarza praktyka” przyciągnął uwagę zarówno początkujących, jak i bardziej doświadczonych dentystów. Celem wykładu było omówienie dostępnej wiedzy i technik dotyczących materiałów stosowanych w rekonstrukcjach estetycznych. Dr Lamoregese zaprezentował przegląd systemów adhezyjnych dostępnych na rynku, omówił konsystencję nowych materiałów z zawartością cząsteczek submikronowych, a także kompozyty somowiążące, lampy o zwiększonej intensywności oraz proces fotopolimeryzacji. Szczególną uwagę zwrócił na konieczność przeprowadzania analizy kształtu zęba, analizy charakterystyki powierzchni/mikrogeografii zęba oraz sprawdzenia mapy kolorymetrycznej zęba. Konferencję zakończyła bardzo interesująca dyskusja z udziałem wykładowców, przedstawicieli komitetu naukowego oraz uczestników. Mamy nadzieję, że kolejne Konferencje „Dental Spaghetti” przyniosą równie ciekawe wskazówki do skutecznego i minimalnie inwazyjnego leczenia. ET W tym roku sponsorami Konferencji byli: Dentsply Maillefer, Enamel Plus, Kerr, Marrodent, Micerdent, Timago International Group, Tokuyama Dental. Partonat prasowy nad Konferencją objęli: Gazeta Wyborcza i Dental Tribune Polska. DTP0310_25-32_IT01-08 30.03.2010 12:57 Uhr Seite 1 IMPLANT TRIBUNE The World’s Implant Newspaper · Polish Edition MARZEC 2010 VOL. 1, NR 1 Opis przypadku Praktyka Wydarzenia Spojrzenie z bliska – 2 typowe przypadki z praktyki implantoprotetycznej Urzeczywistnione marzenie – wywiad z dr. S. Jones’em z Wielkiej Brytanii Innowancyjne spojrzenie na zdrowie jamy ustnej Strona 4 Strona 6 Strona 8 Nobel Biocare rozpoczyna współpracę ze specjalistami w dziedzinie materiałów stomatologicznych – VITAi IvoclarVivadent Daniel Zimmermann, Dental Tribune International Dzięki tej współpracy Nobel Biocare zamierza poszerzyć zakres rozwiązań oferowanych w ramach systemu NobelProcera i technologii CAD/CAM. W ramach trwającej kampanii firma Nobel Biocare zawarła porozumienia o współpracy z firmami VITA i Ivoclar Vivadent – producentami europejskimi, specjalizującymi się w materiałach dlo stomatologii zachowawczej i protetyki. Porozumienia te, stanowiące część nowego programu „Preferred Partner Program” firmy Nobel Biocare mają zapewnić firmie dostęp do najnowocześniejszych materiałów stomatologicznych. W styczniu br. Nobel Biocare rozpoczęła w ramach programu „Preferred Partner Program” współpracę z wybranymi producentami materiałów stomatologicznych. Celem tych działań jest dalsze wzmocnienie wiodącej pozycji systemu NobelProcera na rynku stomatologicznych technik CAD/ CAM. Wg Domenico Scala – dyrektora generalnego Nobel Biocare, program ten ma umożliwić lekarzom dentystom korzystanie z najbardziej wszechstronnej oferty rozwiązań protetycznych dostępnych na rynku. Jak powiedział Scala, ta poszerzona oferta to nie tylko nowe produkty Nobel Biocare, ale także lepsze rozwiązania w dziedzinie licowania, nowe ekonomiczne opcje terapeutyczne oraz kompletne rozwiązania przeznaczone do leczenia bezzębia. gatszych na rynku ofert materiałów do licowania, dopełnia wprowadzenie przez Nobel Biocare nowego skanera, oprogramowania oraz nowych produktów i materiałów protetycznych. Porozumienie z Ivoclar Vivadent zapewni Nobel Biocare dostęp do wysokiej jakości materiałów ceramicznych, w tym materiału IPS e.max do wykonywania pełnych koron oraz materiałów akrylowych przeznaczonych do wykonywania tymczasowych koron i mostów. Firma Ivoclar Vivadent to pierwszy producent, który podpisał porozumienie o partnerstwie z firmą Nobel Biocare w ramach „Preferred Partner Program”. „Jako wiodący na rynku producent materiałów, postrzegamy partnerstwo z Nobel Biocare jako idealne połączenie wyjątkowych produktów: systemów skrawających i materiałów stomatologicznych” – powiedział Robert Ganley, dyrektor generalny Ivoclar Viva- ª AD Sukces wymaga innowacji! System Kodak 9000 Kompleksowe rozwiązanie dla najbardziej wymagających. Pantomografia, Tomografia i Cefalometria – 3 rozwiązania w jednym plus możliwość obrazowania całej szczęki lub żuchwy. Porozumienie z firmą VITA, która posiada obecnie jedną z najbo- Aparat Kodak 9500 Niezrównany Tomograf Wiązki Stożkowej. Trójwymiarowe obrazowanie w średnim i WIELKIM formacie. Pole obrazowania: 184 x 206 mm Pracownik firmy Nobel Biocare przygotowuje izostatyczny docisk koron NobelProcera (DTI. fot. dzięki uprzejmości Nobel Biocare, Szwecja). a– ier Prem Ryzyko utraty kości wokół implantów Jak wynika z badań przeprowadzonych w Salgrenska Academy na Uniwersytecie w Göteborgu (Szwecja), utrata kości wokół implantów stomatologicznych jest zjawiskiem występującym częściej niż do tej pory uważano. Na podstawie oceny zdjęć rtg ponad 600 pacjentów leczonych implantologicznie stwierdzono, że w ok. 1/4 przypadków doszło do pewnego stopnia utraty kości wokół wszczepów. Z pracy doktorskiej, w ramach której wykonywane były wspomniane badania wynika, że utrata kości występowała tym częściej, im więcej pacjent miał implantów. Badania wykazały także, że utrata kości nie miała charakteru liniowego, a z czasem jej tempo stawało się coraz szybsze. Wokół implantów, którym towarzyszyła utrata kości, często stwierdzano stan zapalny tkanek miękkich. ielk ww • Kodak - najczęściej kupowane pantomografy cyfrowe • Najłatwiejsze w obsłudze aparaty pantomograficzne Mając na uwadze te doniesienia, producenci implantów stomatologicznych inwestują znaczne środki w opracowywanie nowych materiałów i powłok, które sprzyjają osteointegracji i zapobiegają znaczącej utracie kości. Najnowsze badania wykazały, że tzw. inteligentne powłoki zawierające hydroksyapatyt sprzyjają wzrostowi kości wokół implantów i zmniejszają ryzyko utraty kości wokół wszczepów. IT acie rm im fo – rata już od 1665 pln miesięcznie • Polskie oprogramowanie KODAK 8000 C pantomograficznych na rynku • Komfortowy program finansowy • Najniższa dawka promieniowania KODAK 8000 • Najbardziej kompletna oferta aparatów KODAK 9000 KODAK 9000 3D Optident S. J., 53-032 Wrocław, ul. Jeździecka 12 tel. 071 781 84 62, 0501 242 101, www.kodakdental.pl Optident Wyłączny Dystrybutor Kodak Dental Systems Equipment w Polsce. KODAK 9000 C KODAK 9000 C 3D KODAK 9500 DTP0310_25-32_IT01-08 2 30.03.2010 12:57 Uhr Seite 2 Praktyka IMPLANT TRIBUNE Polish Edition Jak osiągnąć jeszcze większy sukces implantologiczny? Roger P. Levin, USA Eksperci przewidują, że w najbliższych latach będziemy świadkami intensywnego rozwoju leczenia z użyciem implantów. Grupa Levina, bazując na swoim 22-letnim doświadczeniu w zakresie usług konsultingowych dla gabinetów specjalizujących się w stomatologii zachowawczej i chirurgii, zidentyfikowała 3 kluczowe elementy niezbedne do osiągnięcia długoterminowego sukcesu implantologicznego: skuteczne systemy zarządzania, podejście zespołowe oraz odpowiedni system implantologiczny. Skuteczne systemy zarządzania Udokumentowane systemy zarządzania, oparte na systematycznym sposobie pracy zapewniają uporządkowany proces leczenia pacjenta, zredukowany poziom stresu oraz zwiększoną efektywność gabinetu. Najważniejszymi obszarami operacyjnymi wpływa- jącymi na rozwój leczenia implantologicznego są: – harmonogramy wizyt, – prezentacje przypadków, – możliwości finansowe pacjentów, – regulowanie płatności, – zarządzanie zapasami, – oferowany zakres usług. Poprzez stopniowe wdrażanie systemów zarządzania gabinety mogą osiągnąć optymalną efektywność w zakresie wszystkich oferowanych usług, łącznie z leczeniem implantologicznym. Podejście zespołowe Leczenie implantologiczne wymaga podejścia zespołowego ze strony gabinetu wykonującego chirurgiczne zabiegi implantacji oraz gabinetu stomatologii ogólnej. Zalecamy, aby gabinety chirurgiczne zatrudniały osobę pełniącą funkcję Koordynatora Leczenia Implantologicznego (KLI) – wykwalifiko- wanego profesjonalistę, ale nie dentystę, który ma za zadanie ułatwiać współpracę między gabinetami oraz zwiększać akceptację proponowanego leczenia przez pacjenta. Umożliwi to chirurgowi poświęcenie większej ilości czasu na pracę przy fotelu dentystycznym, a mniej na obowiązki administracyjne i marketingowe. Właściwy system implantologiczny Przy tak dużej liczbie systemów implantologicznych dostępnych obecnie na rynku, niełatwo wybrać ten, który najlepiej odpowiada potrzebom gabinetu, lekarzy kierujących pacjentów oraz samych pacjentów. Należy rozważyć następujące czynniki: • jakość – optymalne leczenie implantologiczne musi być oparte na wiedzy udokumentowanej badaniami klinicznymi. • zaawansowana technologia – technologia implantologiczna jest jednym z najistotniejszych AD www.chifa.com.pl/sklep 1DU]ïG]LDLPSODQWRORJLF]HILUP\$HVFXODSRQOLQH elementów dla pomyślnych wyników leczenia oraz dla maksymalnej efektywności gabinetu. • łatwość stosowania – komponenty niewygodne w użyciu mogą zniechęcić dentystów ogólnych do zalecania swoim pacjentom leczenia implantologicznego. • wsparcie – wybrana firma implantologiczna musi być partnerem sukcesu gabinetu. Właściwe wzajemne relacje mogą być pomocne w pełnym wykorzystaniu istniejącego potencjału. • elastyczność – każdy pacjent jest inny, a różnorodność opcji implantologicznych oferujących szeroki zakres zastosowań pomaga zarówno chirurgom, jak i dentystom ogólnym w zapewnieniu pacjentom optymalnej opieki. • koszty – czy wybrany system implantologiczny oferuje swoje produkty po cenach konkurencyjnych Ministerstwo Finansów po raz kolejny zapowiada wprowadzenie kas fiskalnych do prywatnych gabinetów lekarskich, w tym także do gabinetów stomatologicznych. Podobnemu obowiązkowi rejestracji przychodów mieliby podlegać już od początku 2011 r. również prawnicy i księgowi. ª B.Braun · XO7\VLíFOHFLD · 1RZ\7RP\óO · WHO · ID[ · VWRPDWRORJLDDFS#EEUDXQFRP · ZZZFKLIDFRPSOVWRPDWRORJLD w porównaniu z innymi systemami? Jeżeli jest zbyt drogi lub zbyt tani, z pewnością wymaga szczegółowego przemyślenia. IT Kasy fiskalne w gabinetach stomatologicznych – w 2011 r.? „Decyzje polityczne w tej sprawie zostały już podjęte, obecnie kończymy pracę nad rozporządzeniem – poinformował wiceminister Maciej Grabowski. „Na pewno nie chcemy wprowadzić tego obowiązku w sposób nagły i nieracjonalny, ale nowym podmiotom dać czas niezbędny na dostosowanie się do nowych wymogów” – dodaje. Obowiązkiem posiadania kas fiskalnych zostanie objętych ok. 100.000 podatników, a budżet państwa wyda na ten cel ok. 200 mln zł., ponieważ każdy nowy podatnik będzie mógł otrzymać zwrot 3HÓQDJDPDQDMZ\÷V]HMMDNRóFLQDU]ïG]LVWRPDWRORJLF]Q\FKGRVWïSQD SU]H]LQWHUQHW &HQ\]HV]ÓRURF]QH]GRGDWNRZ\PUDEDWHP %Ó\VNDZLF]Q\WHUPLQGRVWDZ\ *ZDUDQFMDMDNRóFL Roger P. Levin dent. „System NobelProcera to lider i pionier w technologiach CAD/CAM stosowanych w stomatologii. W tym roku system ten zostanie wzbogacony o wyjątkowy materiał akrylowy do uzupełnień tymczasowych. Nasza firma, będąc liderem na rynku materiałów stomatologicznych, rozpoczyna obecnie współpracę z producentem wiodącego na rynku cyfrowego systemu CAD/CAM” – dodał Ganley. Rozwiązania oparte na technologii CAD/CAM to jeden z najszybciej rozwijających się segmentów stomatologii. Jak wynika z raportu iData Research, liczba pełnoceramicznych stomatologicznych uzupełnień protetycznych wykonywanych w USA i Europie będzie rosła w ciągu najbliższych 5 lat o 10% rocznie. Wg dr. Henry’ego Rautera – dyrektora generalnego VITA, opty- ceny kasy netto w wysokości 90%, nie więcej jednak niż 700 zł. Konstanty Radziwiłł – wiceprezes Naczelnej Rady Lekarskiej ostrzega, że wielu lekarzy dorabiających po godzinach pracy osiąga z tego tytułu niewielkie dochody. Wprowadzenie obowiązku posiadania kas może sprawić, że albo zrezygnują z prywatnych usług, na czym stracą pacjenci, albo część tego sektora przejdzie do podziemia. „Zwracaliśmy uwagę, że są lepsze sposoby ewidencjonowania przychodów, np. ulga dla osób korzystających z prywatnego leczenia – komentuje K. Radziwiłł. Na zmianach ma skorzystać zarówno budżet państwa, który będzie mógł precyzyjnie ewidencjonować usługi, jak i konsumenci, którzy dzięki paragonom poznają rzeczywistą wartość usługi. IT malne zgranie produktów VITA oraz produktów i technik produkcji wybranych partnerów biznesowych było od lat kluczem do sukcesu. „Nowe partnerstwo z Nobel Biocare zapewni większą elastyczność naszym klientom i pozwoli im połączyć produkty firmy VITAz innymi wiodącymi systemami stomatologicznymi” – powiedział H. Rauter. Firma Nobel Biocare znalazła się ostatnio w trudnej sytuacji, kiedy zyski w IV kwartale 2009 r. były niższe niż oczekiwano i spadły o ponad 30% w związku ze spadkiem popytu na światowym rynku implantów stomatologicznych. Także udział firmy Nobel Biocare w rynku spadł od początku roku niemal o 40%. Scala powiedział, że podpisane porozumienie pomoże wzmocnić pozycję firmy jako lidera zapewniającego wszechstronne rozwiązania i preferowanego partnera lekarzy dentystów. IT DTP0310_25-32_IT01-08 30.03.2010 12:58 Uhr Seite 3 AD IMPLANT TRIBUNE Polish Edition Osteologia w Krakowie 2010 W kwietniu br. (09-10.04.) w Krakowie pod hasłem „Nowoczesne koncepcje leczenia i zarządzanie tkankami przy użyciu technik sterowanej regeneracji kości i tkanek” odbędzie się konferencja „Osteologia w Krakowie 2010”. W pierwszym dniu konferencji zaplanowano warsztaty i sesje przedkongresowe, w drugim – obrady główne, w ramach których odbędą się 4 sesje tematyczne: – „Kształtowanie tkanek miękkich w leczeniu periodontologicznym i implantologicznym”, – „Zachowanie tkanki kostnej w zębodołach poekstrakcyjnych – nowe techniki postępowania”, – „Wyzwania kliniczne związane z leczeniem periimplantitis”, – „Zaawansowane procedury regeneracji tkanek w trudnych przypadkach implantologicznych”. Wśród wykładowców znajdą się m.in.: Mariano Sanz, Piotr Majewski, Witold Jurczyński, Mark Hochman, Dietmar Weng, Krzysztof Chmielewski, Stefan Renvert, Frank Schwarz, Radosław Witkowski, Krzysztof Śliwowski, Krzysztof Awiłło oraz Wilfried Wagner. Obrady będą prowadzone w języku angielskim, organizatorzy zapewniają tłumaczenie symultaniczne na języki: polski i rosyjski (w przypadku rejestracji grupy rosyjskojęzycznej powyżej 30 osób). Konferencja „Osteologia 2010” odbędzie się w jednej z najbardziej reprezentacyjnych sal Krakowa – Auditorium Maximum Uniwersytetu Jagiellońskiego przy ul. Krupniczej 35. Do ul. Krupniczej można dojechać środkami komunikacji publicznej lub samochodem. Parking strzeżony oddalony jest ok. 200 m od miejsca konferencji, przy Al. 3-go Maja 1 obok Muzeum Narodowego. Parking niestrzeżony znajduje się przy ul. Krupniczej. Więcej informacji na: www.osteologia.pl IT VII Kongres Polskiego Towarzystwa Chirurgii Jamy Ustnej i Chirurgii Twarzowo-Szczękowej Rola transplantologii w rekonstrukcjach twarzoczaszki Wymieniony w tytule temat przewodni VII Kongresu Polskiego Towarzystwa Chirurgii Jamy Ustnej i Chirurgii Twarzowo-Szczękowej odnosi się zarówno do metodologii transplantacji tzw. bioreaktorów, czyli autogennych komórek macierzystych, jak i dużych operacji, np. przeszczepiania tkanek twarzy. Metodologia ta stanowi najbardziej doniosły sukces medycyny odtwórczej i regeneracyjnej głowy ostatnich lat – jej cechę szczególną stanowi szeroko pojęta interdyscyplinarność. Honorowymi gośćmi Kongresu będa pionierzy wielu dziedzin transplantacyjnych i znakomici wykładowcy: prof. Maria Siemionowa (Director of Plastic Surgery Research and Head of Microsurgical Training z Cleveland Ohio) i prof. Wiesław Wiktor Jędrzejczak (Warszawski Uniwersytet Medyczny). Zaplanowano następujące sesje tematyczne Kongresu: 1 – Rekonstrukcje w obrębie jamy ustnej i twarzoczaszki 2 – Chirurgia ortognatyczna 3 – Chirurgia onkologiczna: standardy leczenia nowotworów głowy i szyi 4 – Implantologia szczękowotwarzowa (patronat nad sesją sprawuje EDI-OSIS) 5 – Doniesienia różne Komitetowi Naukowemu Kongresu przewodniczy Prezes PTChJU prof. Andrzej Wojtowicz, a przewodniczącym Komitetu Organizacyjnego jest dr hab. Artur Kamiński. Kongres odbędzie się w dniach 14-15. maja br. w Hotelu Windsor w Jachrance. IT Informacje dodatkowe i rejestracja: www.ptchju.pl www.osis.org www.portalpts.pl DTP0310_25-32_IT01-08 4 30.03.2010 12:58 Uhr Seite 4 Praktyka IMPLANT TRIBUNE Polish Edition Spojrzenie z bliska – 2 typowe przypadki z praktyki implantoprotetycznej Steve Jones, Wielka Brytania Większość gabinetów implantoprotetycznych posiada wiele wspólnych elementów. W niniejszym raporcie opisano 2 typowe przypadki osadzenia implantów dentystycznych i pokazano indywidualne preferencje, które miały prowadzić do uzyskania długotrwałego wyniku estetycznego. Nacięcie prowadzone na szczycie wyrostka z lekkim przesunięciem w kierunku podniebiennym pozwala na wytworzenie małego płata pełnej grubości, który można przesunąć w kierunku przedsionkowym w celu zwiększenia ilości tkanek miękkich po tej stronie odbudowy końcowej. Prace 1-, 2- lub 3-punktowe są zazwyczaj wykonywane z porcelany na metalu lub cyrkonii i są najczęściej osadzane na cemencie. Łączniki o płaskiej koń- cówce Direct Abutments™ mogą czasami nie być optymalnym rozwiązaniem w takich przypadkach, ponieważ obszar cementowania sięga zwykle głębiej poddziąsłowo, gdzie kontrola cementu jest trudna. Łączniki TiDesign™ są oferowane w różnych wysokościach i szerokościach, a ponadto technik może opracować ich krawędzie na modelu tkanek miękkich w zależności od potrzeb. Poddziąsłowa krawędź łączników Pozostawienie językowej lub podniebiennej krawędzi łącznika naddziąsłowo ułatwia wizualną weryfikację poprawnego osadzenia ostatecznej pracy protetycznej. Jest to również pierwsze miejsce wydostawania się nadmiaru cementu podczas osadzania pracy, chociaż ważne jest, aby łącznik go- jący miał podobne rozmiary co praca ostateczna. Jeżeli w trakcie osadzania dojdzie do anemizacji tkanek miękkich, to sytuacja taka jest nieprawidłowa i należy jej unikać. Najczęstszymi rodzajami prac jest osadzanie pojedynczych koron oraz małych mostów. W przypadku większych mostów należy rozważyć opcję korzystania z zębów akrylowych w celu obniżenia kosztów oraz pomyśleć o mocowaniu na śrubach z zachowaniem otworów dostępu w celu zdjęcia pracy, gdyby zaistniała taka potrzeba. Przypadek 1 Skierowano do nas 48-letnią pacjentkę w celu skonsultowania możliwości odbudowy w miejscu wadliwego mostu w górnym odcinku. Wykonano ekstrakcję przedtrzonowca, który był wcześniej zę- Przypadek 1 bem filarowym mostu, a trzonowiec będący filarem dystalnym został wypolerowany po stronie mezjalnej i odbudowany pojedynczą koroną porcelanową na metalu. Pacjentka podjęła decyzję o funkcjonowaniu przez 2 miesiące bez odbudowy tymczasowej. Następnie osadzone zostały 2 implanty w procedurze jednoetapowej z wykorzystaniem tkanek z grzbietu wyrostka do augmentacji niedoboru tkanek miękkich po stronie przedsionkowej przedtrzonowców. Takie krótsze mosty są zazwyczaj cementowane na modyfikowanych w laboratorium łącznikach TiDesign™. Większe mosty zawierają najczęściej elementy retencyjne mocowane śrubami. W przypadku prac takich, jak mosty wykonuje się zawsze staranną ocenę ich jakości zarówno na etapie wykonywania szkieletu metalowego, jak i podczas przymierzania pracy po wstępnym wypaleniu porcelany przed jej szkliwieniem (porcelana biskwitowa). W czasie przymierzania pracy należy starannie kontrolować kontakty oklu- zyjne i aspekty estetyczne oraz kształt odbudowy w celu sprawdzenia, czy pacjenci będą mieli dostęp dla prawidłowej higieny jamy ustnej – trzeba to zrobić zawsze przed otrzymaniem ostatecznej pracy protetycznej. Pacjentka zaakceptowała wysoki poziom metalowego kołnierza po stronie policzkowej implantu znajdującego się w pozycji zęba trzonowego, ponieważ nie był on widoczny nawet podczas szerokiego uśmiechu. Przypadek 2 37-letni pacjent został skierowany do nas po wypadku rowerowym. Po osadzeniu implantu założona została śruba gojąca (procedura gojenia zamkniętego) służąca jako „rusztowanie tkankowe”. Nie zastosowano żadnego materiału augmentacyjnego. Zdolność implantów Astra Tech do zachowania poziomu kości okazała się w tym przypadku bardzo pomocna. Założony został łącznik ZirDesign™ w celu zapewniania prawidłowego ª 1 2 Przypadek 2 3 4 5 1 2 6 7 8 3 4 9 10 11 5 6 12 13 14 7 8 15 16 17 9 10 DTP0310_25-32_IT01-08 30.03.2010 12:58 Uhr IMPLANT TRIBUNE Seite 5 Praktyka Polish Edition 5 Urzeczywistnione marzenie – narodziny specjalistycznego centrum implantologicznego Wywiad z dr. S. Jones’em z Wielkiej Brytanii Dr Steve Jones jest implantologiem i pasjonatem stomatologii. Jednak w programie kursów dyplomowych, które odbywał w latach 80. w szpitalu Guy’s Hospi- się na specjalistycznych kursach chirurgicznych. Przez kilka następnych lat prywatna praktyka w Newbury, której dr Jones był wspólni- kiem zaczęła przekształcać się w specjalistyczne centrum implantologiczne, gdzie większość pacjentów była leczona na miejscu, a bardziej zaawansowane przypadki kierowano do lokalnego szpitala. „W tamtym okresie – jak wspomina dr Jones – implanty były rozumiane jako ostateczność dla zdesperowanych pacjentów. Do dziś wiele się zmieniło”. ª AD Steven Jones tal w Londynie nie było implantologii jako przedmiotu, a proces dydaktyczny był skoncentrowany głównie na tradycyjnych metodach rekonstrukcji zębów. W 1989 r., podczas tygodniowego kursu w Sheffield, dr Jones miał okazję zapoznania się z możliwościami, jakie oferują implanty w stomatologii odtwórczej. Do r. 1993 zdobył doświadczenie w dziedzinie wykonywania prac protetycznych na implantach, które były osadzane w znieczuleniu ogólnym przez innego chirurga stomatologicznego w lokalnym prywatnym szpitalu. Postanowił sam podążać tą drogą i zaczął kształcić ª koloru tkanek miękkich bezpośrednio nad odbudową. Zdjęcie rtg wykonane 12 miesięcy po implantacji pokazuje, jak kołnierz implantu wciąż podtrzymuje sąsiadującą z nim kość, podpierając w ten sposób tkanki miękkie, które z kolei zapewniają odpowiednią ilość zdrowej tkanki brodawek po obu stronach odbudowy, nie różniących się niczym od brodawek przy zębie naturalnym. Podsumowanie Dr Steve Jones jest właścicielem specjalistycznego centrum implantologicznego w Newbury w Wielkiej Brytanii. Niniejszy raport stanowi prezentację 2 typowych przypadków z praktyki implantoprotetycznej. W pierwszym bardzo korzystna okazała się zdolność implantów Astra Tech do zachowania poziomu tkanki kostnej, a łącznik ZirDesign gwarantował prawidłowy kolor tkanek miękkich. W drugim przypadku osadzone zostały 2 implanty w procedurze jednoetapowej, a odbudowa została później zacementowana na zmodyfikowanym łączniku TiDesign™. Efektem leczenia jest szeroki, szczęśliwy uśmiech. IT DTP0310_25-32_IT01-08 6 30.03.2010 12:58 Uhr Praktyka Priorytetem są pacjenci kierowani od dentystów ogólnych? Mój styl pracy zawsze polegał na zachęcaniu ogólnych dentystów, którzy kierowali do mnie swoich pacjentów, aby bardziej interesowali się tym, czym jest implantologia i bardziej angażowali się w te działania. Jednak już latem 2001 r. zdałem sobie sprawę, że ponad połowę mojego czasu w gabinecie poświęcam pacjentom kierowanym do mnie przez innych lekarzy. Z drugiej strony, zawsze pragnąłem pracować wyłącznie z tzw. pacjentami kierowanymi, a nie było to możliwe w ramach wcześniejszej, tradycyjnej struktury gabinetu. We wrześniu 2005 r. podjąłem bardzo ważną decyzję. Po znalezieniu idealnej lokalizacji rozpocząłem prace nad przekształceniem dawnego biurowca we współczesne i dobrze wyposażone specjalistyczne centrum implantologiczne z 2 salami zabiegowymi, pomieszczeniem do prezentacji wideo oraz z salami seminaryjnymi. Centrum zostało otwarte w czerwcu 2006 r., a obecnie świadczy usługi implantologiczne dla ponad 130 dentystów kierujących do niego swoich pacjentów, łącznie z możliwością wykonywania takich baddań, jak tomografia AD Seite 6 komputerowa przy użyciu urządzenia o niskich dawkach promieniowania. Wydzielona część seminaryjna daje możliwość organi- IMPLANT TRIBUNE zacji spotkań grupowych z dentystami, którzy nie są jeszcze przekonani do zalet systemu kierowania własnych pacjentów do innych specjalistów, ich udziału w szkoleniach wprowadzających do implantologii oraz indywidualnego treningu. Co jest siłą napędową rynku implantów stomatologicznych? Polish Edition W ostatnich 10 latach elementem napędowym rynku implantów stomatologicznych stały się wymagania estetyczne. Takie systemy, jak np. Astra Tech, w przypadku których badania wykazały, że są w stanie zachować maksymalną ilość kości zredukowanego wyrostka są bez wątpienia pomocne w utrzymaniu dobrego profilu tkanek miękkich oraz pomagają w spełnieniu wymagań naszych pacjentów. Estetyka musi bazować na zachowaniu funkcji, musi być trwała i opierać się na potwierdzonych naukowo metodach leczenia. Implanty firmy Astra Tech posiadają najobszerniejszą dokumentację naukową spośród produktów obecnych na rynku, a w ostatnich latach pojawiło się w tej firmie wiele innowacyjnych rozwiązań wzbogacających dodatkowo możliwości ich stosowania, np. przekonaliśmy się, że stosując implanty Astra Tech, uzyskujemy dobre wyniki końcowe przy mniejszym zakresie działań augmentacyjnych. Nasze centrum bardzo szybko się rozwija, a jednocześnie zwiększa się liczba komponentów firmy Astra Tech, które są w nim stosowane. Gabinet funkcjonuje od 18 miesięcy, a liczba kierowanych do nas pacjentów wzrosła już dwukrotnie. Marzenie o moim gabinecie się spełniło! IT DTP0310_25-32_IT01-08 30.03.2010 12:58 Uhr IMPLANT TRIBUNE Seite 7 Polish Edition Wydarzenia 7 III Kongres Implantoprotetyczny BEGO Semados® Generalny przedstawiciel firmy BEGO Implant Systems już po raz trzeci zaprasza na Kongres Implantoprotetyczny BEGO Semados®. Drugi raz z rzędu impreza odbędzie się na terenie urokliwego XV-wiecznego zamku w Pułtusku. Podobnie jak w zeszłym roku, uczestnicy Kongresu mogą spodziewać się ciekawych wykładów i warsztatów oraz doskonałej wieczornej zabawy. Tematyka części merytorycznej związana będzie głównie z implantologią i implantoprotetyką. Ze swoimi odczytem wystąpi m.in. uznany niemiecki wykładowca prof. Marcel Wainwright. Dodatkowo na Kongresie gościć będą: dr med. dent. Christine Bindel (Niemcy), mistrz techniki dentystycznej Freddy Cauwels (Belgia), dr. med., dr. med. dent. Daniel Rothamel (Niemcy), prof. Ryszard Koczorowski, dr n. med. Wojciech Kubiak i tech. dent. Maciej Uznański. Poza tematami zawiązanymi bezpośrednio z implantologią, w czasie obrad poruszone będą również takie kwestie, jak: – marketing w gabinecie stomatologicznym, – odpowiedzialność cywilna w implantologii, – zastosowanie botoksu dla lepszego efektu w stomatologii estetycznej. W skład Rady Naukowej III Kongresu Implantoprotetycznego BEGO Semados wejdą: prof. Stefan Baron, prof. Tadeusz Cieślik, prof. Ryszard Koczorowski, dr n. med. Mariusz Duda oraz dr n. med. Juliusz Minakowski. Poza częścią naukową, organizator atrakcyjnie zaplanował czas wolny od wykładów i warsztatów. Przewidziano jazdy na quadach po Puszczy Białej i wieczorny spływ gondolami po Narwii. Wczasie jednego z wieczorów czas umilać będzie m.in. Andrzej Rosiewicz z zespołem! Reszta atrakcji na razie pozostaje niespodzianką. Tegoroczny Kongres odbędzie się w dniach 9-12. września 2010 r. i dzięki temu organizatorzy mają możliwość opracowania mniej napiętego planu wykładów i warsztatów. Kongres odbędzie się pod patronatem Polskiego Stowarzyszenia Implantologicznego, a patronatem medialnym jest Dental Tribune Polska, Stomatologia Współczesna i Dental Forum. Program imprezy jest jeszcze w trakcie ustalania, kolejne szczegóły zostaną podane już wkrótce. Denon Dental ul. Kolejowa 49 05-520 Konstancin-Jeziorna Faks: (22) 717 58 85 Tel.: (22) 717 58 70 Szczegółowe informacje oraz formularz zgłoszeniowy znajdują się na stronie www.dental.pl IT AD DTP0310_25-32_IT01-08 8 30.03.2010 12:59 Uhr Seite 8 Wydarzenia IMPLANT TRIBUNE Polish Edition Innowacyjne spojrzenie na zdrowie jamy ustnej Instytut blend-a-med Oral-B zorganizował 6. marca br. w krakowskim Hotelu Sheraton, II Sympozjum Naukowe z tematem wiodącym: „Innowacyjne spojrzenie na zdrowie jamy ustnej w aspekcie ogólnego zdrowia człowieka”. Uroczystego otwarcia spotkania dokonali: Piotr Wuczkowski – Dental Manager Procter & Gamble Polska i Kraje Bałtyckie oraz Anna Orlińska Dental Manager Procter & Gamble. Wśród zaproszonych gości było wielu przedstawicieli ośrodków naukowych z całej Polski. Gościem specjalnym spotkania była dr Ekaterina Fabrikant – Professional & Scientific Relations Organisation Manager Procter & Gamble. W programie zaprezentowano następujące wykłady: – Czy choroby przyzębia są uznanymi czynnikami ryzyka chorób sercowo-naczyniowch? – prof. dr hab. n. med. Renaty Górskiej – Wpływ higieny jamy ustnej, w tym środków antybakteryjnych, na wskaźniki przetrwania i estetyki implantów – prof. dr hab. n. med. Andrzeja Wojtowicza – Promocja zdrowia jamy ustnej poprzez efektywną kombinację nowoczesnych narzędzi oraz składników innowacyjnych – dr Anji Rist (Procter & Gamble, Niemcy). Profesor Renata Górska już na początku swojego wykładu przytoczyła kilka bardzo niepokojących danych statystycznych. Otóż wg AAP (Amerykańskiego Towarzystwa Periodontologicznego) aż 75% populacji amerykańskiej cierpi z powodu dolegliwości periodontologicznych, ale do lekarza specjalisty trafia zaledwie 3%. Sytuacja w Polsce jest również alarmująca, chociaż z nieco innego powodu. W kraju praktykuje zaledwie 395 periodontologów, a z dolegliwościami typu perio zgłosiło się tylko w Warszawie 78.000 pacjentów, a np. w województwie Świętokrzyskim aż 315.000! Uroczyste otwarcie II Sympozjum naukowego z tematem wiodącym: „Innowacyjne spojrzenie na zdrowie jamy ustnej w aspekcie ogólnego zdrowia człowieka”. Choroby przyzębia stanowią czynnik ryzyka chorób sercowonaczyniowych. Złowrogie statystyki podają, że z powodu choroby wieńcowej serca umarło 7,1 mln osób w r. 2002, a przewiduje się zgon z tej samej przyczyny 11,1 mln ludzi w r. 2020! W takiej sytuacji współpraca klinicystów różnych specjalności wydaje się więc konieczna, by zminimalizować ryzyko występowania chorób sercowo-naczyniowych. Ogromne pole do popisu otwiera sie przed profilaktyką obejmującą działania oświatowe, higienizacyjne i zmianę sposobu odżywiania. Od lewej na zdjęciu: prof. Andrzej Wojtowicz i prof. Renata Górska. Profesor Andrzej Wojtowicz w swoim wystąpieniu podkreślił, że warunkiem bezwzględnym po- wodzenia każdego leczenia implantologicznego jest zachowanie najwyższego poziomu higieny jamy ustnej. Wszelkie zaniedbania otwierają „wrota infekcji”, co jest równoznaczne z powstawaniem miejscowych zakażeń, które doprowadzają do licznych powikłań, a ich konsekwencją może być nawet utrata implantu i konieczność reoperacji. Z tego względu implantolog musi poświęcić wiele czasu na rozmowy z pacjentem, uświadamianie mu popełnianych błędów w wykonywaniu zabiegów higienicznych (np. dzięki wykorzystaniu tabletek z erytrozyną, które znakomicie nadają się do kontroli obecności płytki nazębnej) wyznaczanie częstych wizyt kontrolnych, zwalczanie biofilmu i wszelkich oznak pogorszenia ogólnego stanu dziąseł i przyzębia. Doktor Anja Rist skupiła się w swym wystąpieniu na podkreśleniu znaczenia starannej higieny w zachowaniu zdrowia nie tylko jamy ustnej, lecz i całego organizmu. Znaczącą rolę pełnią w tym procesie specjalistyczne pasty do zębów z nowej linii Procter & Gamble – PRO-EXPERT zawierające stabilizowany fluorek cyny (SnF2) i 6-metafosforan sodu (SHMP). Linię tworzą 3 wysoko wyspecjalizowane pasty do zębów, które służą do ochrony szkliwa (Enamel Protection), ochrony dziąseł (Gum Protection) i znoszenia nadwrażliwości (Sensitivity) oraz ręczne i elektryczne szczoteczki do zębów wyposażone w dodatkowe włókna antybakteryjne. Doktor Rist przedstawiła najważniejsze z badań dotyczące wpływu stosowania past PROEXPERT na zapobieganie stanom zapalnym i chorobom dziąseł, zmniejszanie nadwrażliwości zębiny, prewencję próchnicy, przeciwdziałanie tworzeniu się kamienia nazębnego, łagodzenie objawów halitosis, na zewnętrzne wybielanie zębów. W randomizowanych badaniach wykonywanych metodą podwójnie ślepej próby wykazano statystycznie znamienne korzyści wynikające z użycia past w wymienionych przypadkach. Od lewej na zdjęciu: dr Ekaterina Fabrikant, dr Anja Rist, prof. Andrzej Wojtowicz, Anna Orlińska. Wykład prof. Andrzeja Wojtowicza. Wykład prof. Renaty Górskiej. Konferencja prasowa z udziałem gości i wykładowców. Wszyscy uczestnicy sympozjum otrzymali bardzo ciekawe opracowanie, zawierające informacje szczegółowe na temat składu, technologii i właściwości past z nowej linii Procter & Gamble – PRO-EXPERT oraz dokładne opisy badań z podaniem zastosowanych technik, metod i wniosków zgrupowane w następujących rozdziałach: choroby dziąseł, nadwrażliwość zębiny, próchnica, zewnętrzne wybielanie zębów, kamień nazębny, nieświeży oddech. Sympozjum było znakomitą okazją do wymiany opinii i doświadczeń różnych ośrodków naukowych. Przedstawione wykłady skłaniały do dyskusji na temat realnych problemów współczesnej ochrony zdrowia jamy ustnej. IT