Jastrzębia Turnia, droga Machnik – Preyzner z

Jastrzębia Turnia, droga
Machnik – Preyzner
z wariantami, VIJastrzębia Turnia (2137 m n.pm., słow.
Jastrabia veža) z jej litymi i
przewieszonymi ścianami wznoszącymi
się bezpośrednio ponad Zielonym
Stawem Kieżmarskim oraz Doliną
Jastrzębią odegrała ważną rolę w
rozwoju taternictwa. W latach 50-tych,
60-tych i 70-tych XX w. wytyczono na
niej wiele bardzo trudnych,
modernistycznych hakówek, które od
połowy lat 80-tych do czasów
współczesnych są sukcesywnie
uklasyczniane. Łatwiejsze drogi
poprowadzono od południowegozachodu na 180 m wysokości ścianie
wznoszącej się ponad Dolinką
Jastrzębią. Takie linie jak: Stará cesta
(III) duetu P. ILLner, O. Rülke, PietrzakSurdykowski (V), czy “Smrť
Vegetariánom” (VI-) zespołu R.
Lienerth, M. Jurman oferują wspinanie
w na ogół pewnej skale i w sporej
ekspozycji. Podobny charakter ma
droga polskiego zespołu MachnikPreyzner (IV+), która rozwiązuje
środkową część ściany..
górnej części (linia różowa). Tak przebyta kombinacja oferuje bardzo zróżnicowane
wspinanie; od tarciowej płyty na starcie, przez dobrze urzeźbione płyty w części
środkowej, po sprytne przewinięcie przez przewieszki i dość wymagające wyjście
nowym (?) wariantem przez zacięcie z “rysą z trawkami” w kopule szczytowej.
Asekuracja od trzeciego wyciągu wymaga rozważnego prowadzenia liny (przydatne
długie ekspresy i rozdzielenie żył), w związku z możliwym jej przesztywnieniem.
Na stanowiskach nr 1, 2, 3 zastaniemy ringi, a na całej drodze jest też trochę
starych haków: np. pod przewieszkami w pobliżu 3-go stanowiska – 4 szt., w
kominku na 4-tym wyciągu stary bong, czy na przedostatnim wyciągu, hak na
wyjściu w prawo z przewieszek. Własne haki w zasadzie możemy pominąć, choć
warto zabrać młotek, by ew. “dobić” zastane w ścianie żelazo.
2. Sprzęt: zestaw standardowy + młotek
3. Podejście: 1h15min
Od Brnčalovej chaty przy Zielonym Stawie Kieżmarskim podejście zajmuje nieco
ponad godzinę czasu (dojście do schroniska, od parkingu przy Drodze “Swobody”
dodatkowe 1h45min). Obchodzimy staw i kierujemy się jasnym piargiem pod
wyraźną grzędę wyprowadzającą na próg Dolinki Dzikiej.
1. Droga: Machnik – Preyzner, VI- (z
wariantami)
Oryginalny przebieg drogi, na dwóch
pierwszych wyciągach
doprowadzających do trawiastej
depresji pokrywa się z linią ILLner, O.
Rülke (zielona linia). Na schemacie
poniżej zaznaczono (czerwona linia)
przejście “kominowatym” zacięciem
ograniczającym od lewej
charakterystyczną, gładką płytę. W
opisie natomiast przedstawiono
przejście owej płyty (niebieska linia –
“Smrť Vegetariánom”) wraz ze
środkową, zasadniczą częścią drogi
Machnik – Preyzner oraz być może
nowym wariantem wyjściowym w
Za pomocą łańcuchów osiągamy próg dolinki Dzikiej i wyraźną ścieżką skręcamy
w prawo. Trawers do dolinki Jastrzębiej jest ubezpieczony łańcuchami oraz stalową
liną. Na koniec klucząc między blokami docieramy do podstawy ściany.
4. Zejście: 1h45min
Ze szczytu cofamy się i schodzimy kilkadziesiąt metrów na galerię i przy
charakterystycznym kopczyku skalnym przewijamy się na północną ścianę
Jastrzębiej Turni i wyraźnym zachodem w dół (0+, luźne kamienie). Eksponowane
i bardziej gładkie fragmenty zachodu ubezpieczone są ringami. Po osiągnięciu żlebu
spod Jastrzębiej Przełęczy, zakosami do żółtego szlaku i nim w prawo przez próg
Dolinki Jagnięcej do schroniska.
5. Opis drogi: 4-5h
Podchodzimy łatwo do górnej części
podstawy leżącej płyty. Kierunek dalszej
wspinaczki (VI-) wyznaczają dwa spity, a
w górnej jej części (III) stały hak. Przez
krótki filarek wchodzimy w prawo na
wyraźny stopień w wybitnym filarze (30
m, stanowisko nr 1, dwa ringi). Drugi
wyciąg (III, 30 m) wiedzie systemem
płyt do trawiastej depresji (wygodne
stanowisko po prawej stronie).
Następnie ok. 8 m w lewo i lekko ku
górze przez leżącą płytę (III) i dalej,
przez małą przewieszkę na dobrze
urzeźbioną płytę, którą cały czas w lewo
ku przełamaniu ściany (IV) powyżej
okapów (ekspozycja). Widocznym
szerokim zacięciem ok. 15 m w górę
(IV+) pod przewieszkę z nyżą (4 haki w
rysce połączone pętlami), którą
pokonujemy od prawej strony (IV) i
filarkiem na trawiasty stopień
(stanowisko nr 3, dwa ringi). Ze
stanowiska w lewo (IV-), ku
przełamaniu ściany i dalej wprost ku
widocznemu kominkowi (zaklepany
bong), powyżej którego, zacięciem (III)
na wyraźne, trawiaste stopnie.
Stanowisko najlepiej założyć tu w miarę
jak najwyżej, np. z lewej strony – blok z
pętlami. Podchodzimy łatwo (II) pod
przewieszki i na wysokości stałego haka
trawersujemy w prawo i w skos (IV).
Tym samym obchodzimy pierwszą
przewieszkę. Dalej albo:
a) oryginalną linią drogi, płytami w
prawo (IV+) obchodząc dołem kolejną
przewieszkę, by przez krótką płytkę
osiągnąć urzeźbioną skalistą grzędę (III),
którą na prawo od charakterystycznego
zęba skalnego do kominka wyjściowego
b) po przejściu przewieszki, skosem w
prawo (5 m) do góry (IV) do
widocznego czarnego zacięcia z rysą
poprzetykaną małymi kępami traw;
rysą ok. 8 m prawie do samego końca
zacięcia (V+, słaba asekuracja), po czym wywinięcie w prawo przez obły filarek (V+,
ekspozycja, słaba asekuracja) do zagłębienia z wyraźnym stopniem, skąd 7 m w
prawo w skos (IV-) do grzędy, którą na prawo od charakterystycznego zęba
skalnego do kominka wyjściowego.
Z kominka (uwaga na sporo gruzu i kruszyznę) środkiem przez blok (III) na trawiastą
galerię i w prawo bez trudności do bloku z ringiem zjazdowym. Stąd bez trudności
w lewo ku górze (60 m), za kopczykami na szczyt Jastrzębiej Turni.
Początek trzeciego wyciągu
6. Schemat (i miejsce na notatki):