Raport końcowy LGR
Transkrypt
Raport końcowy LGR
Operacja współfinansowana przez Unię Europejską ze środków finansowych Europejskiego Funduszu Rybackiego, zapewniającą inwestycje w zrównoważone rybołówstwo Raport końcowy z badania ewaluacyjnego dla LGR „Partnerstwo Drawy” w Szczecinku Marek Sztark Szczecin, 27 grudnia 2012 SPIS TREŚCI 1. Wprowadzenie................................................................................................................................. 4 2. Koncepcja i metodologia badania.................................................................................................... 4 2.1. Koncepcja badania................................................................................................................... 4 2.2. Metodologia badania ................................................................................................................ 5 2.2.1. Desk research .................................................................................................................. 5 2.2.2. Wywiad grupowy .............................................................................................................. 6 2.2.3. Ankieta do bezpośredniego wypełnienia .......................................................................... 6 3. Ocena wpływu zrealizowanych operacji na osiągnięcie celów ogólnych i szczegółowych LSROR . 6 4. Analiza wykonania budżetu LSROR na nabory ............................................................................. 10 5. Ocena LSROR jako całości w świetle powyższych analiz (cele, rekomendowane operacje, wskaźniki) wraz z wnioskami i rekomendacjami dotyczącymi aktualizacji oraz zmian w LSROR .......... 12 5.1. Wprowadzenie ....................................................................................................................... 12 5.2. Propozycja zmiany zestawu celów szczegółowych ................................................................ 12 5.3. Propozycja modyfikacji rodzajów operacji, które mogą uzyskać wsparcie (rozdział 5.3)........ 13 5.3.1. I Typ operacji „Infrastruktura przy wodzie” – przykłady operacji ..................................... 13 5.3.2. I Typ operacji „Infrastruktura przy wodzie” – rodzaje kwalifikowalnych operacji wg rozporządzenia MRiRW ................................................................................................................ 13 5.3.3. II Typ operacji „Lokalny rynek rybny” – przykłady operacji ............................................. 15 5.3.4. II Typ operacji „Lokalny rynek rybny” – rodzaje kwalifikowalnych operacji wg rozporządzenia MRiRW ................................................................................................................ 15 5.3.5. III Typ operacji „Turystyka – woda – ryby” – rodzaje kwalifikowalnych operacji wg rozporządzenia MRiRW ................................................................................................................ 16 5.3.6. IV Typ operacji „Ochrona środowiska” – przykłady operacji ........................................... 18 5.3.7. IV Typ operacji „Ochrona środowiska” – rodzaje kwalifikowalnych operacji wg rozporządzenia MRiRW ................................................................................................................ 18 5.3.8. V Typ operacji „Imprezy-promocja-edukacja” – rodzaje kwalifikowalnych operacji wg rozporządzenia MRiRW ................................................................................................................ 19 5.3.9. VI Typ operacji „Przedsiębiorczość-innowacyjność-modernizacja” – przykłady operacji 20 5.3.10. VI Typ operacji „Przedsiębiorczość-innowacyjność-modernizacja” – rodzaje kwalifikowalnych operacji wg rozporządzenia MRiRW .................................................................. 20 5.4. Propozycja zmiany zestawu wskaźników ............................................................................... 22 5.5. Propozycja zmiany lokalnych kryteriów oceny ....................................................................... 30 6. LSROR i działania LGR w ocenie beneficjentów, mieszkańców, pracowników i członków stowarzyszenia ...................................................................................................................................... 30 7. Aneks metodologiczny .................................................................................................................. 36 2 7.1. Scenariusz wywiadu grupowego zogniskowanego – dyspozycje dla moderatora .................. 36 7.2. Dyspozycje do wywiadu indywidualnego – beneficjent LSROR, który nie uczestniczył w wywiadzie grupowym ......................................................................................................................... 37 7.3. Dyspozycje do wywiadu indywidualnego – członkowie organów LGR, dyrektor/kierownik biura LGR, pracownicy odpowiedzialni za wdrażanie LSROR. ................................................................... 38 7.4. Ankiety do samodzielnego wypełniania.................................................................................. 39 3 1. WPROWADZENIE Prezentowany raport zawiera wyniki badania ewaluacyjnego Lokalnej Grupy Rybackiej „Partnerstwo Drawy” w Szczecinku dotyczącego kształtu i wdrażania LSROR. Dokument ma następującą strukturę: • w rozdziale 2: prezentujemy opis metod badawczych, które zostały wykorzystane podczas realizacji badania; • w rozdziale 3: prezentujemy wpływ zrealizowanych operacji na osiągnięcie celów ogólnych i szczegółowych LSROR; • w rozdziale 4: przedstawiamy ocenę LSROR jako całości (cele, wskaźniki, operacje); • w rozdziale 5: przedstawiamy najważniejsze wyniki badania ankietowego i jakościowego dotyczące działalności LGR i wybranych aspektów kształtu i wdrażania LSROR. Raport zamyka aneks zawierający narzędzia badawcze. 2. KONCEPCJA I METODOLOGIA BADANIA 2.1. Koncepcja badania Podczas badania zastosowano następujące kryteria ewaluacyjne: • trafność - zgodność realizowanych przedsięwzięć/operacji z założeniami LSROR); • efektywność - osiągnięcie realnych rezultatów w stosunku do zakładanych w LSROR); • skuteczność - pozytywne oddziaływanie realizowanych przedsięwzięć na osiągnięcie celów • LSROR) • użyteczność - stopień, w jakim działania podjęte w ramach LSROR przyczyniły się do rozwiązania problemów. Badanie zostało zrealizowane według koncepcji ujętej na poniższym schemacie: 4 Wstępna analiza LSROR Badania: analiza desk research, ankiety, wywiady Raport z badania ewaluacyjnego Ponowna analiza LSROR pod kątem jej aktualizacji w świetle wyników badań PROJEKT ZMIAN I AKTUALIZACJI LSROR WRAZ Z UZASADNIENIEM 2.2. Metodologia badania W ramach niniejszej usługi wykorzystano następujące metody/przeprowadzone następujące działania: • analiza danych wtórnych - desk research; • wywiad grupowy; • wywiady indywidualne; • ankiety do bezpośredniego wypełniania. 2.2.1. Desk research Desk research jest to analiza treści danych zastanych (dokumentów i danych statystycznych) i odnalezienie najważniejszych treści związanych z postawionymi pytaniami badawczymi. Analiza desk research rozpocznie się jako pierwsza, by zapewnić badaczom odpowiednią bazę wiedzy, natomiast kontynuowana będzie przez cały okres realizacji badania. W ramach niniejszego badania wykonano dwie analizy typu desk research: 1. Analizę dokumentów wypracowanych przez LGR, dotyczących realizacji strategii, będą to m.in.: o LSROR; o budżet LSROR; o listy rankingowe projektów; o dokumenty związane z podejmowanymi operacjami; o sprawozdania; 5 o wyniki autoewaluacji; o karty oceny; o inne dokumenty i zestawienia monitoringowe przygotowywane przez biuro. 2. Analizę wniosków złożonych dotąd do LGR i kart oceny. Niniejsza analiza ma na celu wskazanie w formie tabelarycznego zestawienia statystycznego, które cele cieszą się wśród beneficjentów największą popularnością, a które – najmniejszą. W efekcie pozyskania tych informacji, będzie można wyciągnąć wnioski, które posłużą do dokonania odpowiednich zmian i aktualizacji LSROR. 2.2.2. Wywiad grupowy W ramach techniki wywiadu grupowego zogniskowanego niewielka grupa osób badanych odpowiada na pytania zadawane przez moderatora (oparte na scenariuszu). Respondenci wchodzą w interakcje między sobą. Wywiad taki jest nagrywany. Wywiad grupowy przeprowadzono z: 1) Prezesem lub Wiceprezesem Zarządu; 2) Przewodniczącym lub Wiceprzewodniczącym Komitetu; 3) Dyrektorem/Kierownikiem Biura LGR; 4) Pracownikami odpowiedzialnymi za wdrażanie LSROR. 2.2.3. Ankieta do bezpośredniego wypełnienia Ankieta ta była przeznaczona dla członków Zarządu, Komitetu i Komisji Rewizyjnej i przekazana zostanie w wersji drukowanej lub elektronicznej do samodzielnego wypełnienia. 3. OCENA WPŁYWU ZREALIZOWANYCH OPERACJI NA OSIĄGNIĘCIE CELÓW OGÓLNYCH I SZCZEGÓŁOWYCH LSROR Stopień realizacji poszczególnych celów szczegółowych strategii ewaluator w pierwszej kolejności ocenił poprzez określenie, w które cele wpisują się złożone wnioski w każdym z dwóch naborów, a następnie – poprzez określenie, w które cele wpisują się wnioski mieszczące się w limicie finansowym. Ustalono to na podstawie kart oceny, w których oceniający określali, w który cel ich zdaniem wpisuje się dana operacja. Liczbę złożonych wniosków, które wpisują się w poszczególne cele główne LSROR, przedstawia rys. 1. Jak widać, zdecydowanie najwięcej wniosków wpisuje się w cel 3 - Rozwój turystyki na obszarze LGR w oparciu o zasoby krajobrazowe i przyrodnicze, zaś najmniej – w cel 2 – Zwiększenie rentowności sektora rybackiego w powiązaniu z innymi sektorami gospodarki i aktywnością społeczną. 6 Rysunek 1. Wskazania Komitetu LGR - wnioski wpisujące się w cele główne LSROR Źródło: opracowanie własne Liczbę złożonych wniosków, które wpisują się w poszczególne cele szczegółowe celu ogólnego 1, przedstawia rys. 2. Zdecydowanie najwięcej wniosków wpisuje się w cel 1.1 – „Poprawienie jakości krajobrazu i estetyki obszaru LGR” Najmniej popularny jest natomiast cel szczegółowy 1.4 – „Inwentaryzacja i wsparcie regionalnych produktów na obszarze LGR” Rysunek 2. Wskazania Komitetu LGR - wnioski wpisujące się w cele szczegółowe celu 1 LSROR Źródło: opracowanie własne 7 Liczbę złożonych wniosków, które wpisują się w poszczególne cele szczegółowe celu ogólnego 2, przedstawia rys. 3. Najwięcej wniosków wpisuje się w cel 2.3 – „Zwiększenie możliwości połowów wędkarskich” Najmniej popularny jest natomiast cel szczegółowy 2.4 – „Rozwój działalności pozarybackiej przez rybaków”. Rysunek 3. Wskazania Komitetu LGR - wnioski wpisujące się w cele szczegółowe celu 2 LSROR Źródło: opracowanie własne Liczbę złożonych wniosków, które wpisują się w poszczególne cele szczegółowe celu ogólnego 3, przedstawia rys. 4. Najwięcej wniosków wpisuje się w cel 2.3 – „Wzrost atrakcyjności oferty turystycznej szczególnie w oparciu o sektor rybacki” Najmniej popularny jest natomiast cel szczegółowy 2.4 – „Identyfikacja i wprowadzenie do świadomości społecznej oraz obiegu rynkowego produktów lokalnych, regionalnych i tradycyjnych”. 8 Rysunek 4. Wskazania Komitetu LGR - wnioski wpisujące się w cele szczegółowe celu 3 LSROR 300 250 200 150 100 50 0 Cel 3.1 Cel 3.2 Cel 3.3 Cel 3.4 Źródło: opracowanie własne Liczbę złożonych wniosków, które wpisują się w poszczególne cele szczegółowe celu ogólnego 4, przedstawia rys. 5. Najwięcej wniosków wpisuje się w cel 4.1 – „Zachowanie i ulepszenie środowiska naturalnego, w szczególności jezior i rzek oraz udostępnienie go mieszkańcom obszaru i turystom” Najmniej popularny jest natomiast cel szczegółowy 4.3 – „Dbałość o bioróżnorodność w środowisku naturalnym”. Rysunek 5. Wskazania Komitetu LGR - wnioski wpisujące się w cele szczegółowe celu 4 LSROR 180 160 140 120 100 80 60 40 20 0 Cel 4.1 Cel 4.2 Cel 4.3 Źródło: opracowanie własne Rys. 6 przedstawia realizację typów operacji wg wskazań komitetu. Najbardziej popularny okazuje się typ operacji 3 – „Turystyka-Woda-Ryby”, zaś najmniej popularne – typ 2 – „Lokalny rynek rybny” i typ 4 – „Ochrona środowiska”. 9 Rysunek 6. Wskazania Komitetu LGR - wnioski wpisujące się w typy operacji LSROR 400 350 300 250 200 150 100 50 0 1 2 3 4 4 6 Źródło: opracowanie własne 4. ANALIZA WYKONANIA BUDŻETU LSROR NA NABORY Poniższa tabela przedstawia stopień wykorzystania środków LSROR przeznaczonych na nabory. Wskazuje ona przede wszystkim na następujące wnioski: • ogólne wykorzystanie budżetu na nabory plasuje się w wysokości 47,12%, (alokacja na poziomie 57,44%). W świetle faktu, iż realizacja LSROR jest mniej więcej w połowie, Ewaluator rekomenduje przyśpieszenie wydatkowania pozostałych środków; • stosunkowo największym powodzeniem cieszą się operacje określone jako „Wzmocnienie konkurencyjności i utrzymanie atrakcyjności obszarów zależnych od rybactwa”, zwłaszcza jeżeli chodzi o sektor publiczny; • stosunkowo najmniejszym powodzeniem cieszy się typ operacji „Ochrona środowiska lub dziedzictwa przyrodniczego na obszarach zależnych od rybactwa w celu utrzymania jego atrakcyjności lub przywrócenia potencjału produkcyjnego sektora rybactwa w przypadku jego zniszczenia w wyniku klęski żywiołowej”, zwłaszcza w przypadku sektora gospodarczospołecznego. 10 Tabela 1. Wykorzystanie środków budżetu LSROR Stowarzyszenia LGR "Partnerstwo Drawy", przeznaczonych na nabory, wg stanu po 5 naborach (31.12.2012 r.) Rodzaj operacji Wzmocnienie konkurencyjności… Nabór/sektor Sektor publiczny Sektor gospodarczy i społeczny Nabór I alokacja 320 033,00 594 348,38 wykorzystano 313 255,57 468 859,49 alokacja - - Nabór II Restrukturyzacja… alokacja 182 266,32 RAZEM NABORY Sektor gospodarczy i społeczny Sektor publiczny Sektor gospodarczy i społeczny Sektor publiczny Sektor gospodarczy i społeczny - - - - 256 026,00 475 479,10 1 645 886,48 256 026,00 396 907,21 1 435 048,27 - - 1 463 010,20 256 026,00 475 479,10 256 026,00 47 049,95 - Ochrona środowiska… Sektor publiczny wykorzystano Nabór III Podnoszenie wartości… - - 475 479,10 466 392,64 - 513 442,59 414 819,41 - 597 085,73 wykorzystano Nabór IV alokacja 173 239,45 1 795 000,00 1 200 000,00 414 720,21 - 450 000,00 - 335 000,00 587 959,66 - 3 780 000,00 wykorzystano 1 794 027,86 1 199 143,78 alokacja - - Nabór V 450 000,00 - - 225 938,98 - wykorzystano Łącznie przeznaczono na nabory w budżecie Alokacja dotychczasowych naborów łącznie Łącznie wykorzystano Wykorzystano % 982 752,67 - 828 645,14 3 669 110,62 460 000,00 1 442 752,67 290 225,00 1 118 870,14 2 713 491,57 2 962 519,33 256 026,00 2 297 395,52 256 026,00 2 369 189,98 2 471 011,43 2 218 823,63 15 544 483,46 2 115 033,00 1 976 614,70 256 026,00 925 479,10 256 026,00 1 458 231,77 1 005 845,41 935 479,10 2 107 283,43 1 841 242,72 - 497 049,95 - 1 295 037,78 896 685,19 687 132,21 8 928 735,08 (57,44%) 7 324 431,28 77,95 66,72 0,00 19,59 0,00 61,55 40,71 42,16 47,12 Rekomendacja: • rekomenduje się przeniesienie części środków z „Ochrony środowiska...” na „Wzmocnienie konkurencyjności...”. 5. OCENA LSROR JAKO CAŁOŚCI W ŚWIETLE POWYŻSZYCH ANALIZ (CELE, REKOMENDOWANE OPERACJE, WSKAŹNIKI) WRAZ Z WNIOSKAMI I REKOMENDACJAMI DOTYCZĄCYMI AKTUALIZACJI ORAZ ZMIAN W LSROR 5.1. Wprowadzenie LSROR „Partnerstwo Drawy” (dalej: LGR PD) zawiera 4 cele główne i 17 celów szczegółowych. Dodatkowo stworzono sześć typów operacji, w ramach których zgrupowano 31 przykładowych operacji. Każdą z nich przypisano do danego celu głównego i szczegółowego. W ramach ewaluacji dokonano oceny celów stworzonego systemu wskaźników. Ocena ta była oparta na zasadach wytyczonych przez „Podręcznik tworzenia i ewaluacji wskaźników w Lokalnych Strategiach Rozwoju” przygotowany przez EGO s.c. na zlecenie Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Podręcznik dotyczy co prawda PROW, jednak przedstawione w nim ogólne zasady tworzenia wskaźników mają charakter uniwersalny i mogą zostać zastosowane także w przypadku PO RYBY. LSROR LGR PD posiada właściwie opracowaną część opisującą stowarzyszenie, jak również część diagnostyczną („opis obszaru objętego LSROR”). Analiza SWOT została przygotowana profesjonalnie, zgodnie z podstawowymi zasadami przygotowywania tego typu analiz, podobnie jak wnioski wynikające z opisu obszaru i analizy SWOT z uwzględnieniem problemów i potrzeb sektora rybactwa. Częściami strategii, wymagającymi zmian lub uszczegółowienia, są przede wszystkim: • rozdział dotyczący celów strategii; • wskaźniki dotyczące poszczególnych celów; W niniejszym rozdziale przedstawiona jest ocena poszczególnych, wymienionych powyżej elementów LSROR, wraz z rekomendacjami do zmian. 5.2. Propozycja zmiany zestawu celów szczegółowych W ramach celu głównego 2 sformułowane zostały 2 cele szczegółowe, które obejmują ten sam zakres: 2) Wspomaganie rozrodu cenniejszych gatunków ryb i ich reintrodukcja; oraz 5) Reintrodukcja ichtiofauny. Ewaluator rekomenduje usunięcie celu szczegółowego 2.6 i przypisanie przedsięwzięć z tego celu celowi 2) (tabela na str. 106). Ze względu na duże zainteresowanie operacjami z zakresu „Podnoszenia wartości produktów rybactwa, rozwoju usług na rzecz społeczności zamieszkującej obszary zależne od rybactwa” proponujemy wprowadzenie nowego celu szczegółowego 1.5: „Podejmowanie i rozwój działalności gospodarczej przez podmioty z obszaru LGR”. 5.3. Propozycja modyfikacji rodzajów operacji, które mogą uzyskać wsparcie (rozdział 5.3) Rozdział 5.3. LSROR („Rodzaje operacji, które mogą uzyskać wsparcie”) tworzony był na podstawie pierwszej wersji rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 15 października 2009 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania, wypłaty i zwracania pomocy finansowej na realizację środków objętych osią priorytetową 4 – Zrównoważony rozwój obszarów zależnych od rybactwa, zawartą w programie operacyjnym „Zrównoważony rozwój sektora rybołówstwa i nadbrzeżnych obszarów rybackich 2007-2013”. Rozporządzenie to było w kolejnych latach kilkakrotnie modyfikowane. Dlatego też konieczne jest dostosowanie rozdziału 5.3 do aktualnej wersji Rozporządzenia. 5.3.1. I Typ operacji „Infrastruktura przy wodzie” – przykłady operacji Jest Powinno być 5. Wykup, budowa, remont lub modernizacja (Usunięcie zapisu) infrastruktury drobnego rybactwa, w szczególności przystani rybackich, budowa, remont wylęgarni, podchowalni, stawów przyjeziorowych i magazynów sprzętu rybackiego, stanowisk do naprawy i konserwacji łodzi rybackich, łącznie z budową i modernizacją fragmentów dróg dojazdowych do tych obiektów i zagospodarowaniem terenu/ Obszar LGR/ Gospodarczy, społeczny, publiczny 6. Budowa, remont lub modernizacja małej infrastruktury turystycznej, w szczególności przystani, kąpielisk, punktów widokowych, miejsc wypoczynkowych i biwakowych, domków letniskowych, tras turystycznych, łowisk dla wędkarzy, punktów informacji turystycznej, łącznie z budową i modernizacją ścieżek i fragmentów dróg dojazdowych do tych obiektów i zagospodarowaniem terenu; 5. Budowa, remont lub modernizacja małej infrastruktury turystycznej, w szczególności przystani, kąpielisk, punktów widokowych, miejsc wypoczynkowych, tras turystycznych, łowisk dla wędkarzy i punktów informacji turystycznej, łowisk dla wędkarzy i punktów informacji turystycznej, wraz ze ścieżkami i drogami dojazdowymi do miejsc objętych inwestycją; 5.3.2. I Typ operacji „Infrastruktura przy wodzie” – rodzaje kwalifikowalnych operacji wg rozporządzenia MRiRW Jest - budowa, drobnego rybackich, stanowisk rybackich, Powinno być remont lub modernizacja infrastruktury rybactwa, w szczególności przystani magazynów sprzętu rybackiego, do naprawy i konserwacji łodzi łącznie z budową i modernizacją - dostosowanie obiektów rekreacyjno-sportowych do niepełnosprawnych; turystycznych i potrzeb osób - podejmowanie lub rozwój działalności gospodarczej polegającej na produkcji lub 13 Jest Powinno być fragmentów dróg dojazdowych do tych obiektów i świadczeniu usług na rzecz lokalnej społeczności, zagospodarowaniem terenu; w szczególności w zakresie: - budowa, remont lub modernizacja małej infrastruktury turystycznej, w szczególności przystani, kąpielisk, punktów widokowych, miejsc wypoczynkowych i biwakowych, tras turystycznych, łowisk dla wędkarzy, punktów informacji turystycznej, łącznie z budową i modernizacją ścieżek i fragmentów dróg dojazdowych do tych obiektów i zagospodarowaniem terenu; a) konserwacji samochodowych, i naprawy pojazdów b) naprawy i konserwacji statków i łodzi, c) handlu detalicznego, z wyłączeniem handlu detalicznego pojazdami samochodowymi, d) działalności wyżywieniem, usługowej związanej z e) działalności związanej z oprogramowaniem i doradztwem w zakresie informatyki oraz działalności powiązanej, f) działalności prawniczej, rachunkowo – księgowej i doradztwa podatkowego, g) działalności w zakresie architektury i inżynierii, badań i analiz technicznych, h) opieki zdrowotnej, i) działalności rekreacyjnej, sportowej, rozrywkowej i j) naprawy i konserwacji komputerów i artykułów użytku osobistego i domowego, k) wykonywania wykończeniowych, robót budowlanych l) działalności związanej z zakwaterowaniem lub usługami gastronomicznymi; - budowa, remont lub modernizacja małej infrastruktury turystycznej, w szczególności przystani, kąpielisk, punktów widokowych, miejsc wypoczynkowych, tras turystycznych, łowisk dla wędkarzy i punktów informacji turystycznej, łowisk dla wędkarzy i punktów informacji turystycznej, wraz ze ścieżkami i drogami dojazdowymi do miejsc objętych inwestycją; 14 5.3.3. II Typ operacji „Lokalny rynek rybny” – przykłady operacji Jest Powinno być 1. Utworzenie systemu lokalnego dystrybucji ryb, (połączenie z punktem 7 – podobne zakresy) np. targ rybny w głównych miastach pojezierza 1.Tworzenie i rozwój alternatywnych systemów sprzedaży produktów rybactwa (np. sprzedaży bezpośredniej) sklepy detaliczne, smażalnie ryb, system lokalny dystrybucji ryb. 5. Inwestycje polepszające warunki (Usunięcie zapisu) przechowywania produktów rybactwa, budowa wędzarni ryb, przetwórni ryb, zakup, budowa chłodni do przetrzymywania ryb, zakup wytwornic do lodu, opakowań do transportu ryb / Obszar LGR/ Gospodarczy 6. Zakup specjalistycznych samochodów do (Usunięcie zapisu) transportu ryb, łodzi rybackich, łodzi motorowych wykorzystywanych do kontroli jezior, sprzętu rybackiego, silników do łodzi, ciągników rolniczych do transportu łodzi/ Obszar LGR/ Gospodarczy 6. Budowa, wykup, remont lub modernizacja (Usunięcie zapisu) infrastruktury drobnego rybactwa, w szczególności przystani rybackich, magazynów sprzętu rybackiego, stanowisk do naprawy i konserwacji łodzi rybackich, łącznie z budową i modernizacją fragmentów dróg dojazdowych do tych obiektów i zagospodarowaniem terenu 5.3.4. II Typ operacji „Lokalny rynek rybny” – rodzaje kwalifikowalnych operacji wg rozporządzenia MRiRW Jest Powinno być - powstawanie, rozwój i wprowadzanie na rynek produktów rybactwa o podwyższonej wartości (np. certyfikowanych, markowych, tradycyjnych, regionalnych); - tworzenie i rozwój systemów sprzedaży bezpośredniej produktów rybactwa; inwestycje polepszające przechowywania produktów rybactwa, - podejmowanie lub rozwój działalności gospodarczej polegającej na produkcji lub warunki świadczeniu usług na rzecz lokalnej społeczności, w szczególności w zakresie: - tworzenie i rozwój alternatywnych systemów a) konserwacji i naprawy pojazdów sprzedaży produktów rybactwa (np. sprzedaży samochodowych, bezpośredniej). b) naprawy i konserwacji statków i łodzi, - budowa, remont lub modernizacja infrastruktury c) handlu detalicznego, z wyłączeniem handlu drobnego rybactwa, w szczególności przystani 15 Jest Powinno być rybackich, magazynów sprzętu rybackiego, stanowisk do naprawy i konserwacji łodzi rybackich, łącznie z budową i modernizacją fragmentów dróg dojazdowych do tych obiektów i zagospodarowaniem terenu detalicznego pojazdami samochodowymi, d) działalności wyżywieniem, usługowej związanej z e) działalności związanej z oprogramowaniem i doradztwem w zakresie informatyki oraz działalności powiązanej, f) działalności prawniczej, rachunkowo – księgowej i doradztwa podatkowego, g) działalności w zakresie architektury i inżynierii, badań i analiz technicznych, h) opieki zdrowotnej, i) działalności rekreacyjnej, sportowej, rozrywkowej i j) naprawy i konserwacji komputerów i artykułów użytku osobistego i domowego, k) wykonywania wykończeniowych, robót budowlanych l) działalności związanej z zakwaterowaniem lub usługami gastronomicznymi; - zachowanie różnorodności biologicznej i chronionych gatunków ryb lub innych organizmów wodnych; - zachowanie i zabezpieczenie obszarów objętych szczególnymi formami ochrony przyrody, w tym Natura 2000; 5.3.5. III Typ operacji „Turystyka – woda – ryby” – rodzaje kwalifikowalnych operacji wg rozporządzenia MRiRW Jest Powinno być - inwestycje poprawiające dostępność do miejsc i obiektów mogących stanowić atrakcję turystyczną regionu, w tym dostosowania uwzględniające potrzeby osób niepełnosprawnych; - poprawa funkcjonowania transportu publicznego przez budowę, przebudowę, remont lub odbudowę obiektów małej architektury służących wykonywaniu działalności związanej z tym - rewitalizacja miejscowości, w tym: remonty- transportem; chodników, parkingów, placów, ścieżek - rewitalizację miejscowości w wyniku realizacji rowerowych, terenów zielonych, parków i miejsc operacji polegającej w szczególności na remoncie wypoczynku, chodników, parkingów, placów, ścieżek - remonty lub wyposażanie budynków i obiektów rowerowych, terenów zielonych, parków, publicznych pełniących funkcje budynków i obiektów publicznych pełniących społecznokulturalne, sportowe, rekreacyjne, funkcje społeczno-kulturalne, sportowe i 16 Jest Powinno być związane z pomocą społeczną lub ochroną rekreacyjne lub ich wyposażeniu, zdrowia; - remont, odbudowa, przebudowa lub - remont, odbudowa lub modernizacja budynków i wyposażenie obiektów wpisanych do rejestru obiektów wpisanych do rejestru zabytków lub zabytków lub objętych wojewódzką ewidencją objętych wojewódzką ewidencją zabytków, zabytków; - tworzenie muzeów, izb regionalnych, izb pamięci oraz kultywowanie lokalnego rzemiosła, sztuki i obyczajów, w szczególności związanych z tradycjami rybackimi, - promocja turystyki obszaru objętego strategią - tworzenie lub rozwój muzeów, izb regionalnych, izb pamięci lub skansenów mających na celu zachowanie lub prezentowanie lokalnego rzemiosła, historii, sztuki i obyczajów, w szczególności związanych z tradycjami rybackimi; - promocja obszaru objętego LSROR; - popularyzacja rybactwa związana z obszarem objętym LSROR; - podejmowanie lub rozwój działalności gospodarczej polegającej na produkcji lub świadczeniu usług na rzecz lokalnej społeczności, w szczególności w zakresie: a) konserwacji samochodowych, i naprawy pojazdów b) naprawy i konserwacji statków i łodzi, c) handlu detalicznego, z wyłączeniem handlu detalicznego pojazdami samochodowymi, d) działalności wyżywieniem, usługowej związanej z e) działalności związanej z oprogramowaniem i doradztwem w zakresie informatyki oraz działalności powiązanej, f) działalności prawniczej, rachunkowo – księgowej i doradztwa podatkowego, g) działalności w zakresie architektury i inżynierii, badań i analiz technicznych, h) opieki zdrowotnej, i) działalności rekreacyjnej, sportowej, rozrywkowej i j) naprawy i konserwacji komputerów i artykułów użytku osobistego i domowego, k) wykonywania wykończeniowych, robót budowlanych l) działalności związanej z zakwaterowaniem lub usługami gastronomicznymi; - zachowanie różnorodności biologicznej i 17 Jest Powinno być chronionych gatunków ryb lub innych organizmów wodnych; - zachowanie i zabezpieczenie obszarów objętych szczególnymi formami ochrony przyrody, w tym Natura 2000; 5.3.6. IV Typ operacji „Ochrona środowiska” – przykłady operacji Jest Powinno być Rybacka straż szybkiego reagowania Wsparcie dla Społecznych Straży Rybackich Poprawa drożności szlaków rzecznych pojezierzu/ Drawa, Gwda, Pilawa na Oczyszczanie wód i poprawa jakości wody na terenie LSROR/ Obszar LGR Odtworzenie zasobności wód oraz przywrócenie Inwestycje melioracyjne zdegradowanym zbiornikom wodnym funkcji pierwotnych Restytucja gatunków ryb wędrownych (węgorz) Zachowanie różnorodności biologicznej na terenie objętych LSROR 5.3.7. IV Typ operacji „Ochrona środowiska” – rodzaje kwalifikowalnych operacji wg rozporządzenia MRiRW Jest Powinno być - budowa, remont lub modernizacja obiektów służących poprawie jakości wód w zbiornikach wodnych oraz rzekach, ochrona środowiska lub poprawa gospodarki wodnej, w tym obiektów ochrony przeciwpowodziowej i małej retencji wodnej; - Inwestycje melioracyjne (z wyłączeniem inwestycji melioracyjnych na terenach, na których prowadzona jest działalność polegająca na chowie i hodowli ryb lub innych organizmów wodnych) związane z: - oczyszczanie i odmulanie zbiorników wodnych; • rekultywacją, w tym renaturyzacją i utrzymaniem, zbiorników wodnych; - ochrona linii brzegowej; • - poprawa drożności szlaków wodnych • regulacją możliwości retencyjnych wód przez realizację programu małej retencji; ochroną przeciwpowodziową; • ukształtowaniem trasy regulacyjnej linii brzegowej; z wyłączeniem inwestycji melioracyjnych na terenach, na których prowadzona jest działalność chowu i hodowli ryb lub innych organizmów wodnych; - Budowa, odbudowa, rozbudowa lub 18 Jest Powinno być zabezpieczenie szlaków wodnych; - Zachowanie różnorodności biologicznej i chronionych gatunków ryb lub innych organizmów wodnych; - Zachowanie i zabezpieczenie obszarów objętych szczególnymi formami ochrony przyrody, w tym Natura 2000; - Renowacja, zabezpieczenie i oznakowanie kąpielisk; - Zabezpieczenie i oznakowanie pomników przyrody; - Remont lub odbudowa budynków lub budowli lub remont lub wymiana instalacji i urządzeń technicznych znajdujących się w tych budynkach lub budowlach związanych z prowadzeniem działalności rybackiej, uszkodzonych albo zniszczonych w wyniku klęski żywiołowej lub ich wyposażeniu w zakresie niezbędnym do prowadzenia działalności rybackiej; - Zabiegi związane z usuwaniem szkód powstałych w wyniku klęsk żywiołowych w wodach śródlądowych oraz odtworzenie pierwotnego stanu środowiska tych obszarów. 5.3.8. V Typ operacji „Imprezy-promocja-edukacja” – rodzaje kwalifikowalnych operacji wg rozporządzenia MRiRW Jest Powinno być - udział w kursach, szkoleniach, studiach, stażach - udział w kursach, szkoleniach, stażach i innych i innych formach kształcenia mającego na celu formach kształcenia mającego na celu zmianę zmianę kwalifikacji zawodowych, kwalifikacji zawodowych, - organizowanie zajęć pozalekcyjnych dla dzieci i - organizowanie kół zainteresowań dla dzieci i młodzieży, rozwijających ich zainteresowania i młodzieży; talenty, - adaptacja i wyposażenie miejsc, w których będą - promocja obszaru objętego strategią, świadczone usługi dostępu do sieci Internet; - organizacja spotkań, szkoleń, konferencji i wyjazdów studyjnych mających na celu nawiązanie współpracy, nabycie wiedzy, wymianę informacji i doświadczeń lub realizację wspólnego przedsięwzięcia; - organizacja spotkań, szkoleń, konferencji i wyjazdów studyjnych mających na celu nawiązanie współpracy, nabycie wiedzy, wymianę informacji i doświadczeń lub realizację wspólnego przedsięwzięcia lub udział w takich spotkaniach, konferencjach i wyjazdach - wykonywanie i publikacja badań, analiz, szkoleniach, opracowań, planów, w tym w zakresie rozwoju studyjnych; 19 Jest Powinno być obszarów zależnych od rybactwa; - prowadzenie działań mających na celu promocję i rozwój obszarów zależnych od rybactwa; - organizacja i przeprowadzenie wydarzeń promocyjnych, kulturalnych, rekreacyjnych lub - badania dotyczące obszaru objętego LSROR; sportowych; - działania informacyjne dotyczące przygotowania lub realizacji LSROR lub działalności LGR; - szkolenia pracowników LGR, członków zarządu oraz członków komitetu LGR; - działania aktywizujące lokalne społeczności; - organizacja staży i praktyk dla członków lub pracowników LGR oraz pracowników podmiotów będących członkami LGR: - tworzenie lub rozwój muzeów, izb regionalnych, izb pamięci lub skansenów mających na celu zachowanie lub prezentowanie lokalnego rzemiosła, historii, sztuki i obyczajów, w szczególności związanych z tradycjami rybackimi; - promocja obszaru objętego LSROR; - popularyzacja rybactwa związana z obszarem objętym LSROR. 5.3.9. VI Typ operacji „Przedsiębiorczość-innowacyjność-modernizacja” – przykłady operacji Jest Powinno być Kłusownika na przewodnika – jak na patologii (Usunięcie zapisu) budować atrakcje turystyczne/ Stawno, gm. Złocieniec/ Społeczny, gospodarczy 5.3.10. VI Typ operacji „Przedsiębiorczość-innowacyjność-modernizacja” – rodzaje kwalifikowalnych operacji wg rozporządzenia MRiRW Jest - podejmowanie gospodarczej; Powinno być i rozwój działalności - podejmowanie lub rozwój działalności gospodarczej polegającej na produkcji lub - budowa, przebudowa i modernizacja obiektów świadczeniu usług na rzecz lokalnej społeczności, służących do prowadzenia działalności w szczególności w zakresie: gospodarczej wraz z zakupem instalacji a) konserwacji i naprawy pojazdów technicznych oraz koszty rozbiórki i utylizacji samochodowych, materiałów szkodliwych pochodzących z rozbiórki; b) naprawy i konserwacji statków i łodzi, - zagospodarowanie terenu, na którym ma być 20 Jest Powinno być prowadzona działalność gospodarcza; c) handlu detalicznego, z wyłączeniem handlu detalicznego pojazdami samochodowymi, - zakup, transport i montaż maszyn, urządzeń, narzędzi, wyposażenia i sprzętu niezbędnych do d) działalności usługowej związanej z prowadzenia planowanej działalności wyżywieniem, gospodarczej; e) działalności związanej z oprogramowaniem i zakup sprzętu komputerowego i doradztwem w zakresie informatyki oraz oprogramowania służącego wsparciu działalności powiązanej, podejmowanej działalności gospodarczej poza f) działalności prawniczej, rachunkowo – sektorem rybackim. księgowej i doradztwa podatkowego, g) działalności w zakresie architektury i inżynierii, badań i analiz technicznych, h) opieki zdrowotnej, i) działalności rekreacyjnej, sportowej, rozrywkowej i j) naprawy i konserwacji komputerów i artykułów użytku osobistego i domowego, k) wykonywania wykończeniowych, robót budowlanych l) działalności związanej z zakwaterowaniem lub usługami gastronomicznymi; - tworzenie i rozwój systemów sprzedaży bezpośredniej produktów rybactwa; - budowa, przebudowa lub rozbiórka obiektów, w których ma być lub jest prowadzona działalność gospodarcza, lub unieszkodliwianie odpadów pochodzących z rozbiórki; - zagospodarowanie terenu, na którym ma być lub jest prowadzona działalność gospodarcza; - wyposażenie obiektów, w których ma być lub jest prowadzona działalność gospodarcza, w zakresie niezbędnym do jej prowadzenia; - remont lub adaptację statku rybackiego, na którym jest prowadzona działalność gospodarcza, lub zakup lub budowę nowej jednostki pływającej, na której ma być prowadzona działalność gospodarcza; - udział w kursach, szkoleniach, stażach i innych formach kształcenia, mających na celu zmianę kwalifikacji zawodowych; - zakup maszyn, urządzeń lub środków transportu, przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej, z wyłączeniem zakupu 21 Jest Powinno być samochodów osobowych. 5.4. Propozycja zmiany zestawu wskaźników W ramach LSROR “LGR PD” zdefiniowano 20 wskaźników produktu, 30 wskaźników rezultatu oraz 26 wskaźników oddziaływania. Należy zauważyć, że z punktu widzenia przedstawionej w ww. podręczniku definicji („W przypadku wskaźników produktów w projektach i strategiach, ich wyjątkowość polega na tym, iż nie wskazują dynamiki procesu i zmian w sytuacji grupy docelowej, lecz mają pomóc w zliczeniu fizycznych rezultatów - produktów usług, dostaw i robót budowlanych”1), zaproponowane w LSROR „LGR PD” wskaźniki rezultatu mają de facto charakter wskaźników produktu, np. 2 ścieżki spacerowe, 2 wydarzenia promujące obszar wdrażania LSROR. Część zaproponowanych wskaźników oddziaływania ma natomiast charakter wskaźników rezultatu (np. liczba osób korzystających z wybudowanych, wyremontowanych lub doposażonych obiektów małej infrastruktury publicznej). Zgodnie z ww. podręcznikiem, idealna sytuacja ma miejsce wtedy, kiedy strategia posiada układ trzystopniowy (cel ogólny/ cel szczegółowy/ przedsięwzięcie) i do każdego ze stopni przypisany jest jeden poziom wskaźników (do celu ogólnego – wskaźniki oddziaływania, do celu szczegółowego – wskaźniki rezultatu, do przedsięwzięcia – wskaźniki produktu). W przypadku LSROR „LGR PD” funkcjonuje układ dwustopniowy (cele główne, cele szczegółowe). Ponadto przeprowadzony wywiad grupowy, analiza złożonych wniosków zgodności strategii z nowym rozporządzeniem wskazują, iż część ze zdefiniowanych wskaźników jest niemożliwa lub trudna do zrealizowania. Niektóre z nich są także niemierzalne lub niesprecyzowane, lub też dublują się. Brakuje natomiast wskaźników mierzących np. realizację projektów związanych z rozwojem usług. Dlatego Ewaluator proponuje: - modyfikację stworzonego zestawu wskaźników; - włączenie aktualnych wskaźników rezultatu do zestawu wskaźników produktu; - przypisanie po 1 wskaźniku rezultatu i wskaźniku oddziaływania do celów głównych. Poniższe tabele przedstawiają proponowane zmiany. Wskaźniki produktu (w tym wskaźniki rezultatu z wersji pierwotnej strategii) Wersja pierwotna Po zmianach Do 2015 roku zostanie zrealizowane przynajmniej 1 przedsięwzięcie w branży turystycznej, które będzie związane z utrzymaniem i prowadzeniem przystani żeglarskiej na terenie LGR. (bez zmian) Uzasadnienie zmiany 1 Kościelecki P. (red.), „Podręcznik tworzenia i ewaluacji wskaźników w lokalnych strategiach rozwoju”, EGO SC dla Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Warszawa 2010, str. 37. 22 Wersja pierwotna Po zmianach Do roku 2015 LGR doprowadzi do powstania minimum 1 pomostu pływającego na obszarze objętym LSROR. (bez zmian) Do 2015 roku zostanie oznakowany co najmniej 1 szlak kajakowy. (bez zmian) Uzasadnienie zmiany W okresie 2011-2015 na obszarze (bez zmian) objętym LSROR powstanie przynajmniej 1 produkt turystyczny przedłużający sezon dzięki zakupionemu sprzętowi lub urządzeniom. Do 2015 powstanie rybacka straż szybkiego reagowania. Wskaźnik usunięty. Do roku 2015 zostanie zmodernizowana przynajmniej jedna stanica harcerska. Do roku 2015 zostanie zmodernizowana przynajmniej jedna stanica wodna. Do 2015 powstanie markowy produkt Pojezierza Drawskiego, jakim jest sielawa wędzona. (bez zmian) Do 2015 zostanie wdrożony projekt pod nazwą “Z kłusownika na przewodnika” Do roku 2015 przynajmniej 3 Społeczne Straże Rybackie zostaną wyposażone w nowy sprzęt. Nieuzasadnione jest ograniczanie grupy osób korzystających ze stanicy do harcerzy. Brak zapotrzebowania na tworzenie straży szybkiego reagowania przy jednoczesnej realizacji projektów zapobiegających kłusownictwu (PZW Koszalin) Do roku 2015 na obszarze (bez zmian) objętym strategią zostaną wybudowane, wyremontowane lub wyposażone co najmniej 3 obiekty małej infrastruktury miejsc publicznych. W okresie 2011-2015 na obszarze (bez zmian) objętym LSROR zostanie wyremontowany lub poddany renowacji przynajmniej 1 obiekt zabytkowy. Do 2015 roku powstanie co najmniej 1 izba muzealna lub udostępniona zostanie dla zwiedzających ekspozycja kolekcji. Do roku 2015 przynajmniej 1 kąpielisko zostanie zagospodarowane i oznakowane. Brak zapotrzebowania na to działanie i realizację projektów związanych z izbami muzealnymi przy jednoczesnej realizacji projektu dot. zagospodarowania i 23 Wersja pierwotna Po zmianach Uzasadnienie zmiany oznakowania kąpieliska. Do 2015 roku w ramach przedsięwzięcia zostaną przeprowadzone co najmniej 4 badania i/lub analizy i/lub studia oraz zostaną wydane przynajmniej 2 publikacje tematyczne. (bez zmian) Do 2015 powstanie co najmniej 1 szkółka wędkarska dla dzieci. (bez zmian) Do 2015 przybędą co najmniej dwie smażalnie lub wędzarnie rybne w tym ekologiczna. (bez zmian) Do 2015 powstanie tzw. System lokalnej dystrybucji ryb (targ rybny), objęcie patronatem sklepu rybnego. Do 2015 r. stworzony zostanie przynajmniej 1 system sprzedaży bezpośredniej ryb. Do 2015 roku zakłada się budowę, remont lub modernizację małej infrastruktury turystycznej, przynajmniej 3 obiekty. (bez zmian) Do roku 2015 nastąpi wykup, budowa, remont lub modernizacja obiektów infrastruktury drobnego rybactwa w ilości co najmniej 3 sztuk. Do roku 2015 zrealizowane zostaną co najmniej 3 projekty umożliwiające podniesienie wartości produktów rybactwa lub rozwój usług na rzecz społeczności terenu objętego LSROR. Do 2015 roku modernizacja lub budowa przystani lub wypożyczalni kajakowej na obszarze LSROR co najmniej 2. (bez zmian) Do 2015 roku stworzone zostanie co najmniej jedno specjalne łowisko wędkarskie z niezbędną infrastrukturą na bazie naturalnych zbiorników wodnych. Do 2015 roku stworzone zostanie co najmniej jedno specjalne łowisko wędkarskie z niezbędną infrastrukturą. Do 2015 roku zostaną zrealizowane co najmniej po dwie operacje w ramach każdego z obszarów wsparcia finansowego w zakresie pomocy objętej programem operacyjnym RYBY 2007-2013. (bez zmian) Zgodnie z realizowanym wnioskiem. Nie wiadomo, co to jest „drobne rybactwo” – proponowane zastąpienie wskaźnika. Łowiska są tworzone nie tylko na bazie naturalnych zbiorników wodnych. 24 Wersja pierwotna Po zmianach Do 2015 roku LGR przeprowadzi minimum 1 zrealizowaną operację w zakresie utworzenia przystani żeglarskiej. (bez zmian) W okresie 2011-2015 na obszarze Usunięcie wskaźnika. objętym LSROR zostaną wypromowane przynajmniej 2 produkty lokalne, w tym jeden ściśle związany z branżą rybną. Uzasadnienie zmiany Wskaźnik zdublowany (powyżej wystąpił już wskaźnik „Do 2015 powstanie markowy produkt Pojezierza Drawskiego, jakim jest sielawa wędzona”). Do 2015 na obszarze objętym strategią powstaną przynajmniej 2 ścieżki spacerowe i edukacyjne oparte o walory dziedzictwa przyrodniczego związanego z terenem LGR. (bez zmian) Do 2015 roku na obszarze objętym LSROR powstanie i zostanie upowszechniona strategia marketingowa Pojezierza Drawskiego. Do 2015 roku na obszarze objętym LSROR zrealizowane zostaną przynajmniej 2 wydarzenia, podczas których promować się będzie spożycie ryb i produktów rybnych. Brak możliwości stworzenia strategii marketingowej przez pojedynczego beneficjenta W okresie 2011-2015 na obszarze objętym LSROR zostaną zorganizowane przynajmniej 3 szkolenia z zakresu przedsiębiorczości i innowacyjności przedsięwzięć w oparciu o obszar wsparcia związany z restrukturyzacją i reorientacją działalności gospodarczej. W okresie 2011-2015 na obszarze objętym LSROR zostaną zorganizowane przynajmniej 1 szkolenia, podczas których omawiany będzie obszar wsparcia związany z restrukturyzacją i reorientacją działalności gospodarczej. Nie należy zawężać problematyki szkoleń do przedsiębiorczości i innowacyjności. W okresie 2011-2015 na obszarze (bez zmian) LSROR zostanie zorganizowana co najmniej jedna wspólna dla wszystkich organizacji zainteresowanych tematem, konferencja poświęcona unikalnym wartościom Pojezierza Drawskiego Do 2015 roku zostanie przeprowadzona przynajmniej jedna operacja mająca na celu integrację środowiska, w tym środowisk gospodarczych, społecznych partnerów z terenu LGR oraz przedstawicieli (bez zmian) 25 Wersja pierwotna Po zmianach Uzasadnienie zmiany samorządów i instytucji publicznych z udziałem mieszkańców obszaru LGR. W okresie 2011-2015 na obszarze Zamiana wskaźnika na: objętym LSROR nastąpi poprawa budowa przynajmniej 2 stawów racjonalnego gospodarowania retencyjnych. zasobami wodnymi, w tym m.in. zachowanie funkcji retencyjnej obiektów chowu i hodowli (1 inwestycja). Wskaźnik niezgodny z aktualnym rozporządzeniem (wykreślony §6 ust. 1 pkt 1. lit. d)). W okresie 2011-2015 na obszarze objętym strategią zostanie zorganizowanych co najmniej 5 projektów edukacyjnych związanych z lokalnymi walorami kulturowymi i/lub przyrodniczymi celem promocji marki Pojezierze Drawskie. Modyfikacja wskaźnika: W Zgodnie z zainteresowaniem okresie 2011-2015 na obszarze beneficjentów projektami objętym strategią zostanie zorganizowanych co najmniej 5 projektów edukacyjnych związanych z lokalnymi walorami kulturowymi i/lub przyrodniczymi celem promocji marki Pojezierze Drawskie i wzrostu świadomości ekologicznej. Do 2015 roku nastąpi wzrost zadowolenia z zamieszkiwania w miejscowościach przez co najmniej 20% badanych przedstawicieli społeczności z terenu LGR Usunięcie wskaźnika. DO 2015 roku zorganizowane zostaną minimum 2 wydarzenia dla sektora rybnego. (bez zmian) Jest to wskaźnik oddziaływania, ponadto na jego realizację LGR nie ma bezpośredniego wpływu. W okresie 2011-2015 na obszarze (bez zmian) objętym LSROR zostanie zorganizowanych przynajmniej 5 szkoleń dla lokalnych liderów. Do 2015 zorganizowane zostaną minimum 3 wydarzenia integrujące środowiska rybackie i inne z terenu LGR objętego LSROR. (bez zmian) Do 2015 roku nastąpi optymalizacja gospodarki wodą przez inwestycje melioracyjne. Do 2015 roku zrealizowane zostanie co najmniej 1 przedsięwzięcie związane z melioracją. Doprecyzowanie wskaźnika 26 Wersja pierwotna Po zmianach Do 2015 nawiązana zostanie współpraca z minimum jedną inną LGR i zostaną przeprowadzone minimum dwie wizyty studyjne. (bez zmian) Do 2015 roku w ramach działania zostanie zrealizowanych przynajmniej; badania lub 3 analizy lub 1 studium czy 4 warsztaty szkoleniowe. Usunięcie wskaźnika. Do 2015 r. zostaną zorganizowane przynajmniej 4 szkolenia w zakresie przygotowania wniosków zgodnych z charakterem przedsięwzięcia czy dofinansowania. (bez zmian) Uzasadnienie zmiany Wskaźnik zdublowany (powyżej wystąpił już wskaźnik „Do 2015 roku w ramach przedsięwzięcia zostaną przeprowadzone co najmniej 4 badania i/lub analizy i/lub studia oraz zostaną wydane przynajmniej 2 publikacje tematyczne.”). W okresie 2011-2015 na obszarze (bez zmian) objętym strategią zostanie zorganizowanych przynajmniej 6 szkoleń dla społeczności lokalnych zamieszkujących teren LGR. Do 2015 r. zostaną zorganizowane przynajmniej 2 wydarzenia promujące obszar wdrażania LSROR na terenie LGR. (bez zmian) W okresie od 2011 do 2015 roku zostaną stworzone przynajmniej 4 stanowiska pracy w ramach dywersyfikacji źródeł dochodów rybackich (bez zmian) Do 2015 roku zostanie zrealizowanych co najmniej 10 operacji w ramach PO RYBY 2007-2013 (bez zmian) W okresie 2011-2015 na obszarze objętym strategią zostanie zorganizowanych przynajmniej 6 szkoleń w zakresie nabywania umiejętności wędkarskich. W okresie 2011-2015 na obszarze objętym strategią zostanie zorganizowanych przynajmniej 3 szkoleń w zakresie nabywania umiejętności wędkarskich. Zgodnie z zapotrzebowaniem w tym zakresie. 27 Wersja pierwotna Po zmianach Uzasadnienie zmiany W okresie 2011-2015 na obszarze (bez zmian) objętym LSROR zostaną zorganizowane co najmniej 3 szkolenia w celu nabywania umiejętności informatycznych i nowych technologii. Do 2015 roku powstaną przynajmniej 2 nowe gospodarstwa agroturystyczne na obszarze objętym LSROR, jako wzrost atrakcyjności turystycznej terenu LGR. Do 2015 roku powstaną lub rozwiną działalność przynajmniej 2 gospodarstwa agroturystyczne na obszarze objętym LSROR, jako wzrost atrakcyjności turystycznej terenu LGR. Realizowane są projekty związane z rozwojem już istniejących gospodarstw. W okresie 2011-2015 na obszarze Usunięcie wskaźnika objętym strategią zostaną wydane przynajmniej 3 publikacje promujące gospodarstwa agroturystyczne, jak i obszar Pojezierza Drawskiego Wskaźnik zdublowany (powyżej wystąpił już wskaźnik „Do 2015 roku w ramach przedsięwzięcia zostaną przeprowadzone co najmniej 4 badania i/lub analizy i/lub studia oraz zostaną wydane przynajmniej 2 publikacje tematyczne.”). W okresie 2011-2015 na obszarze Usunięcie wskaźnika objętym strategią zostanie udostępniony Internet przynajmniej w 2 miejscach publicznych. Brak zapotrzebowania wg aktualnej diagnozy. W okresie 2011-2015 na obszarze (bez zmian) objętym LSROR zostaną wyposażone w komputery i oprogramowanie i udostępnione publicznie przynajmniej 2 miejsca. Do roku 2015 zostaną przez LGR (bez zmian) zrealizowane i wdrożone minimum dwa projekty współpracy regionalnej, jak i międzynarodowej Do 2015 r. zostaną zorganizowane na terenie LGR co najmniej 3 szkolenia w zakresie przygotowania wniosków zgodnych z charakterem danej operacji lub przedsięwzięcia w ramach obszarów dofinansowania. (bez zmian) Do 2015 roku na obszarze objętym LSROR powstanie co Usunięcie wskaźnika Wskaźnik zdublowany (powyżej wystąpił już wskaźnik „Do 2015 28 Wersja pierwotna najmniej jeden produkt lokalny w zakresie promocji marki – Pojezierze Drawskie. Po zmianach Uzasadnienie zmiany powstanie markowy produkt Pojezierza Drawskiego, jakim jest sielawa wędzona”). Wskaźniki rezultatu i oddziaływania (w pierwotnej wersji strategii określone jako wskaźniki oddziaływania) Dla każdego celu głównego określono po jednym wskaźniku rezultatu i oddziaływania, częściowo korzystając z zestawu zdefiniowanego w pierwotnej wersji strategii Cel główny 1: Wskaźnik rezultatu: Do roku 2015 w szkoleniach i imprezach organizowanych przez LGR i beneficjentów uczestniczyć będzie 1000 osób. Wskaźnik oddziaływania: W roku 2015 minimum 60% badanych mieszkańców obszaru LGR oceni swoją jakość życia jako co najmniej „dobrą” (co najmniej 4 w skali od 1 do 5). Cel główny 2: Wskaźnik rezultatu: Do roku 2015 minimum 5 podmiotów rozpocznie lub rozwinie działalność pozarybacką. Wskaźnik oddziaływania: Do roku 2015 liczba podmiotów gospodarczych na terenie LGR wzrośnie o co najmniej 5% w porównaniu z 2010 r. Cel główny 3: Wskaźnik rezultatu: Do roku 2015 minimum 500 osób skorzysta z zbudowanej/wyremontowanej/zmodernizowanej w ramach Osi 4 PO RYBY infrastruktury turystycznej Wskaźnik oddziaływania: Do roku 2015 liczba turystów korzystających z obiektów zbiorowego zakwaterowania na terenie LGR wzrośnie o co najmniej 2% w porównaniu z 2010 r. Cel główny 4: Wskaźnik rezultatu: Do roku 2015 co najmniej 5 gmin zostanie objętych działaniami z zakresu ochrony środowiska. 29 Wskaźnik oddziaływania: W roku 2015 minimum 60% badanych mieszkańców obszaru LGR oceni stan środowiska naturalnego swojej gminy jako co najmniej „dobry” (co najmniej 4 w skali od 1 do 5) 5.5. Propozycja zmiany lokalnych kryteriów oceny Ewaluator proponuje zmianę lokalnych kryteriów oceny operacji. W celu umożliwienia osiągnięcia celów strategii należy w lokalnych kryteriach umieścić punktację wzmacniającą możliwość realizacji wskaźników strategii. Propozycja: Projekt nie realizuje żadnego wskaźnika strategii – 0 pkt. Projekt realizuje jeden wskaźnik strategii – 5 pkt. Projekt realizuje dwa lub więcej wskaźników strategii – 10 pkt. 6. LSROR I DZIAŁANIA LGR W OCENIE BENEFICJENTÓW, MIESZKAŃCÓW, PRACOWNIKÓW I CZŁONKÓW STOWARZYSZENIA Podczas ankietowego badania respondentów pytano o to, by wskazali trzy największe trudności pojawiające się w działaniach LGR. Wyniki przedstawia tabela XX. Lp. Odpowiedź % odpowiedzi 1 Nadmierne skomplikowanie procedur wdrażania PO RYBY 60,87% 2 Przeciąganie się procedur w czasie 39,13% 3 Zbyt mała ilość wniosków finansowych 8,70% 4 Problemy z płynnością finansową 13,04% 5 Mała aktywność mieszkańców obszaru 43,48% 6 Mała aktywność członków LGR 30,43% 7 Mała rozpoznawalność LGR 0,00% 8 Trudności w kontaktach z Urzędem Marszałkowskim 8,70% 9 Trudności w kontaktach z innymi instytucjami 4,35% 10 Niewystarczające zasoby kadrowe 4,35% 11 Niewystarczające zasoby sprzętowe 0,00% 12 Niewystarczające zasoby lokalowe 0,00% 13 Inne 13,04% 30 Trzy największe trudności w działaniach LGR – zdaniem pytanych – to: 1. Nadmierne skomplikowanie procedur wdrażania PO RYBY; 2. Mała aktywność mieszkańców obszaru; 3. Przeciąganie się procedur w czasie. Warto zauważyć, że podobna hierarchizacja najważniejszych barier dotyczących funkcjonowania podmiotów występuje w organizacjach o podobnym charakterze, jak LGR, czyli lokalnych grupach działania (LGD). Ich członkowie również wskazują na to, że program unijny, który ich dotyczy (Program Rozwoju Obszarów Wiejskich) ma nazbyt skomplikowane procedury, które – ponadto – przeciągają się w wyniku słabej dynamiki działania instytucji wdrażających. Natomiast istotny wpływ na małą aktywność mieszkańców regionu niewątpliwie ma przeszłość obszaru związana z istnieniem Państwowych Gospodarstw Rolnych, których zarządy nie premiowały społecznej i indywidualnej aktywności a wręcz przeciwnie – wzmacniały postawy inercji. Źródeł niskiego kapitału społecznego należałoby również upatrywać w krótkiej polskiej historii tego obszaru. Polacy pojawili się tutaj dopiero po II wojnie światowej a czas ten okazał się zbyt krótki, by mogła tu powstać zintegrowana wspólnota z sinymi więziami zaufania i kooperacji. Respondenci wskazali jeszcze na następujące bariery w działalności LGR: 4. Mała aktywność członków LGR - 30,43%; 5. Problemy z płynnością finansową, Inne (istotne wskazania: brak klarownych wytycznych z Urzędu Marszałkowskiego dotyczących poprawek we wnioskach oraz małe kompetencje konsultantów w zakresie doradztwa dotyczącego ubiegania się o środki w ramach PO „Ryby”) - 13,04%; 6. Zbyt mała ilość wniosków finansowych - 8,70% 7. Trudności w kontaktach z innymi instytucjami (jeden respondent wskazał na UMiG w Bornym Sulinowie) - 4,35% 8. Niewystarczające zasoby kadrowe (biura LGR) – 4,35% Natomiast żaden z respondentów nie wskazał na: 9. Niewystarczające zasoby sprzętowe 10. Niewystarczające zasoby lokalowe Podczas badania respondentów ankiet pytano również o to, jak oceniają działalność LGR w wybranych aspektach: • adekwatności LSROR jako całości do potrzeb regionu, • efektywności działań Biura LGR, • promocji i informacji, • monitoringu realizacji strategii, • autoewaluacji działań, • działań szkoleniowych, • imprez i wydarzeń organizowane przez LGR, • procedur naboru wniosków, • kryteriów wyboru wniosków, • przepływu informacji w obrębie LGR. Badani mieli możliwość w skali od 1 (bardzo źle) do 5 (bardzo dobrze). Dla ocen poszczególnych aspektów działalności wyliczono średnią ocenę. Wyniki zawiera tabela XX. Lp. Aspekt działalności LGR Średnia ocena 1 Adekwatność LSROR jako całości do potrzeb regionu 3,72 2 Efektywność działań Biura 4,32 31 Lp. Aspekt działalności LGR Średnia ocena 3 Promocja i informacja 4,28 4 Monitoring realizacji strategii 3,64 5 Autoewaluacja działań 3,76 6 Działania szkoleniowe 4,08 7 Imprezy i wydarzenia organizowane przez LGR 4,08 8 Procedury naboru 3,83 9 Kryteria wyboru wniosków 3,5 10 Przepływ informacji w obrębie LGR 4,24 Jak można zauważyć, najwyżej respondenci ocenili aspekt dotyczący efektywności działalności biura (4,32). najniższą ocenę przyznano kryteriom wyboru wniosków – 3,5. Poniżej zestawienie w kolejności przyznanych średnich ocen: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. Efektywność działań Biura – 4,32; Promocja i informacja – 4,28; Przepływ informacji w obrębie LGR – 4,24; ex aequo: Działania szkoleniowe i Imprezy i wydarzenia organizowane przez LGR – 4,08; Procedury naboru – 3,83; Autoewaluacja działań – 3,76; Adekwatność LSROR jako całości do potrzeb regionu – 3,72; Monitoring realizacji strategii – 3,64; Kryteria wyboru wniosków – 3,5. W trakcie badania ankietowego respondentów pytano, jak oceniają adekwatność poszczególnych celów LSROR do potrzeb mieszkańców i obszaru, na którym funkcjonuje LGR. Ankietowani udzielali odpowiedzi w skali od 1 (całkowicie nieadekwatny) do 5 (bardzo adekwatny). Dla każdego celu z osobna wyliczono średnią ocenę. Wyniki przedstawia tabela XX. Lp. Cel Średnia ocena 1 CEL1: Poprawa jakości życia mieszkańców obszaru LGR „Partnerstwo Drawy” 4,29 2 1.1 Poprawienie jakości krajobrazu i estetyki obszaru LGR 4 3 1.2 Pomoc w tworzeniu mikroprzedsiębiorstw, dywersyfikujących źródła dochodów ludności, zwłaszcza rybaków 3,84 4 1.3 Podnoszenie kompetencji zawodowych i społecznych ludności 3,08 5 1.4 Inwentaryzacja i wsparcie regionalnych produktów na obszarze LGR 3,54 6 CEL 2: Zwiększenie rentowności sektora rybackiego w powiązaniu z innymi sektorami gospodarki i aktywnością społeczną 3,31 7 2.1 Usprawnienie systemów dystrybucji ryb i produktów rybnych 3,16 8 2.2 Wspomaganie rozrodu cenniejszych gatunków ryb i ich reintrodukcja 3,25 9 2.3 Zwiększenie możliwości połowów wędkarskich 3,12 32 Lp. Cel Średnia ocena 10 2.4 Rozwój działalności poza rybackiej przez rybaków 3,04 11 2.5 Zmniejszenie zjawiska kłusownictwa 3,56 12 2.6 Reintrodukcja ichtiofauny 2,96 13 CEL 3: Rozwój turystyki na obszarze LGR w oparciu o zasoby krajobrazowe i przyrodnicze 3,64 14 3.1 Wzrost atrakcyjności oferty turystycznej szczególnie w oparciu o sektor rybacki 3,63 15 3.2 Identyfikacja i wprowadzenie do świadomości społecznej oraz obiegu rynkowego produktów lokalnych, regionalnych i tradycyjnych 3,45 16 3.3 Wydłużenie sezonu turystycznego 3,56 17 3.4 Zwiększenie i modernizacja infrastruktury oraz bazy turystycznej ze szczególnym uwzględnieniem wędkarstwa i rybactwa 4,04 18 CEL 4: Poprawa warunków dla zachowania i ochrony środowiska 3,45 19 4.1 Zachowanie i ulepszenie środowiska naturalnego, w szczególności jezior i rzek oraz udostępnienie go mieszkańcom obszaru i turystom 3,48 20 4.2 Wykorzystanie dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego na rzecz rozwoju lokalnego 3,56 21 4.3 Dbałość o bioróżnorodność w środowisku naturalnym 3,32 Za najbardziej adekwatny cel ogólny respondenci uznali „Poprawę jakości życia mieszkańców obszaru LGR „Partnerstwo Drawy””. Poniżej zestawienie celów ogólnych w kolejności przyznanych średnich ocen: 1. cel ogólny 1 „Poprawa jakości życia mieszkańców obszaru LGR „Partnerstwo Drawy” - 4,29; 2. cel ogólny 3 „Rozwój turystyki na obszarze LGR w oparciu o zasoby krajobrazowe i przyrodnicze” – 3,64 3. cel ogólny 4 „Poprawa warunków dla zachowania i ochrony środowiska” - 3,45; 4. cel ogólny 2 „Zwiększenie rentowności sektora rybackiego w powiązaniu z innymi sektorami gospodarki i aktywnością społeczną” – 3,31. Z kolei za najbardziej adekwatny cel szczegółowy uznano cel 3.4 „Zwiększenie i modernizacja infrastruktury oraz bazy turystycznej ze szczególnym uwzględnieniem wędkarstwa i rybactwa”. Ranking pozostałych celów szczegółowych prezentuje się następująco: 2. cel 3.4 „Zwiększenie i modernizacja infrastruktury oraz bazy turystycznej ze szczególnym uwzględnieniem wędkarstwa i rybactwa” - 4,04; 3. cel 1.1 „Poprawienie jakości krajobrazu i estetyki obszaru LGR” - 4; 4. cel 1.2 „Pomoc w tworzeniu mikroprzedsiębiorstw, dywersyfikujących źródła dochodów ludności, zwłaszcza rybaków” – 3,84; 5. cel 3.1 Wzrost atrakcyjności oferty turystycznej szczególnie w oparciu o sektor rybacki – 3,63; 6. ex aeuqo: 4.2 „Wykorzystanie dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego na rzecz rozwoju lokalnego”, cel 3.3 „Wydłużenie sezonu turystycznego” i cel 3.3 „Wydłużenie sezonu turystycznego” – 3.56; 7. cel 1.4 „Inwentaryzacja i wsparcie regionalnych produktów na obszarze LGR” – 3,54; 8. cel 4.1 „Zachowanie i ulepszenie środowiska naturalnego, w szczególności jezior i rzek oraz udostępnienie go mieszkańcom obszaru i turystom” – 3,48; 33 9. cel 3.2 „Identyfikacja i wprowadzenie do świadomości społecznej oraz obiegu rynkowego produktów lokalnych, regionalnych i tradycyjnych” – 3,45; 10. cel 4.3 „Dbałość o bioróżnorodność w środowisku naturalnym” – 3,32; 11. 2.2 „Wspomaganie rozrodu cenniejszych gatunków ryb i ich reintrodukcja” - 3,25; 12. 2.1 „Usprawnienie systemów dystrybucji ryb i produktów rybnych” - 3,16; 13. 2.3 „Zwiększenie możliwości połowów wędkarskich” - 3,12; 14. 1.3 „Podnoszenie kompetencji zawodowych i społecznych ludności” - 3,08; 15. cel 2.4 „Rozwój działalności poza rybackiej przez rybaków” - 3,04; 16. 2.6 „Reintrodukcja ichtiofauny” - 2,96. Respondenci w badaniu ankietowym byli również pytani o to, jak oceniają realność osiągnięcia poszczególnych celów LSROR do 2015 roku. Oceny mogli dokonać w skali od 1 (całkowicie nierealny) do 5 (całkowicie realny). Śrenią ocen dla każdego celu zawiera tabela XX. l.p. Cel Średnia ocena 1 CEL1: Poprawa jakości życia mieszkańców obszaru LGR „Partnerstwo Drawy” 3,25 2 1.1 Poprawienie jakości krajobrazu i estetyki obszaru LGR 3,56 3 1.2 Pomoc w tworzeniu mikroprzedsiębiorstw, dywersyfikujących źródła dochodów ludności, zwłaszcza rybaków 3,24 4 1.3 Podnoszenie kompetencji zawodowych i społecznych ludności 2,8 5 1.4 Inwentaryzacja i wsparcie regionalnych produktów na obszarze LGR 3,36 6 CEL 2: Zwiększenie rentowności sektora rybackiego w powiązaniu z innymi sektorami gospodarki i aktywnością społeczną 2,5 7 2.1 Usprawnienie systemów dystrybucji ryb i produktów rybnych 2,88 8 2.2 Wspomaganie rozrodu cenniejszych gatunków ryb i ich reintrodukcja 2,76 9 2.3 Zwiększenie możliwości połowów wędkarskich 3,16 10 2.4 Rozwój działalności poza rybackiej przez rybaków 2,92 11 2.5 Zmniejszenie zjawiska kłusownictwa 2,8 12 2.6 Reintrodukcja ichtiofauny 2,56 13 CEL 3: Rozwój turystyki na obszarze LGR w oparciu o zasoby krajobrazowe i przyrodnicze 3,38 14 3.1 Wzrost atrakcyjności oferty turystycznej szczególnie w oparciu o sektor rybacki 3,5 15 3.2 Identyfikacja i wprowadzenie do świadomości społecznej oraz obiegu rynkowego produktów lokalnych, regionalnych i tradycyjnych 3,24 16 3.3 Wydłużenie sezonu turystycznego 3,2 17 3.4 Zwiększenie i modernizacja infrastruktury oraz bazy turystycznej ze szczególnym uwzględnieniem wędkarstwa i rybactwa 3,76 18 CEL 4: Poprawa warunków dla zachowania i ochrony środowiska 3 19 4.1 Zachowanie i ulepszenie środowiska naturalnego, w szczególności jezior i rzek oraz udostępnienie go mieszkańcom obszaru i turystom 3,36 20 4.2 Wykorzystanie dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego na rzecz rozwoju 3,28 34 lokalnego 21 4.3 Dbałość o bioróżnorodność w środowisku naturalnym 3,36 Należy zauważyć, że realności osiągnięcia powyższych celów zawartych w LSROR respondenci nie postrzegają już tak dobrze, jak ich adekwatności do potrzeb mieszkańców i obszaru LGR. Spośród celów ogólnych za najbardziej realny do realizacji badani uznali cel 3 „Rozwój turystyki na obszarze LGR w oparciu o zasoby krajobrazowe i przyrodnicze” (3,38). Ranking wszystkich celów ogólnych – w kolejności wysokości średnich ocen – przedstawia się następująco: 1. cel ogólny 3 „Rozwój turystyki na obszarze LGR w oparciu o zasoby krajobrazowe i przyrodnicze” – 3,38; 2. cel ogólny1 „Poprawa jakości życia mieszkańców obszaru LGR „Partnerstwo Drawy” - 3,25; 3. cel ogólny 4: „Poprawa warunków dla zachowania i ochrony środowiska” – 3,00; 4. cel ogólny 2: „Zwiększenie rentowności sektora rybackiego w powiązaniu z innymi sektorami gospodarki i aktywnością społeczną” – 2,5. Natomiast wśród celów szczegółowych badania za najbardziej realny do zrealizowania uznali cel 3.4 „Zwiększenie i modernizacja infrastruktury oraz bazy turystycznej ze szczególnym uwzględnieniem wędkarstwa i rybactwa” (3,76). Zestawienie pozostałych celów szczegółowych pod względem wysokości średnich ocen prezentujemy poniżej: 2. cel 1.1 „Poprawienie jakości krajobrazu i estetyki obszaru LGR” - 3,56; 3.cel 3.1 „Wzrost atrakcyjności oferty turystycznej szczególnie w oparciu o sektor rybacki” - 3,5; 4.ex aequo: cel 4.3 „Dbałość o bioróżnorodność w środowisku naturalnym”, cel 4.1 „Zachowanie i ulepszenie środowiska naturalnego, w szczególności jezior i rzek oraz udostępnienie go mieszkańcom obszaru i turystom” oraz cel 1.4 „Inwentaryzacja i wsparcie regionalnych produktów na obszarze LGR” – 3,36; 5.cel 4.2 „Wykorzystanie dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego na rzecz rozwoju lokalnego” – 3,28; 6. cel 1.2 „Pomoc w tworzeniu mikroprzedsiębiorstw, dywersyfikujących źródła dochodów ludności, zwłaszcza rybaków” – 3,24; 7. cel 3.2 „Identyfikacja i wprowadzenie do świadomości społecznej oraz obiegu rynkowego produktów lokalnych, regionalnych i tradycyjnych” – 3,24; 8. cel 3.3 „Wydłużenie sezonu turystycznego” – 3,2; 9. cel 2.3 „Zwiększenie możliwości połowów wędkarskich” – 3,16; 10. cel 2.4 „Rozwój działalności poza rybackiej przez rybaków” – 2,92; 11. cel 2.1 „Usprawnienie systemów dystrybucji ryb i produktów rybnych” – 2,88; 12. ex aeuqo: cel 2.5 „Zmniejszenie zjawiska kłusownictwa” i cel 1.3 „Podnoszenie kompetencji zawodowych i społecznych ludności” – 2,80; 13. cel 2.2 „Wspomaganie rozrodu cenniejszych gatunków ryb i ich reintrodukcja” – 2,76; 14. cel 2.6 „Reintrodukcja ichtiofauny” – 2,56. W pytaniu otwartym w ankiecie dano badanym możliwość zgłoszenia własnych komentarzy dotyczących LSROR (propozycji zmian lub aktualizacji) oraz uwagi odnoszących się do działań LGR., które mogłyby posłużyć jako sugestie do zmian obecnego kształtu Strategii i aktywności grupy rybackiej. Respondenci udzielili następujących rekomendacji: • • • należy uelastycznić lokalne kryteria wyboru wniosków do PO „Ryby”; należy doprowadzić do aktywności mieszkańców objętych działaniem LSROR; należy wskaźniki strategii dostosować do projektów twardych (inwestycyjnych); 35 • • • należy modernizować drogi dojazdowych do jezior i baz turystycznych nad nimi, by zwiększyć dostęp do tych akwenów wodnych; należy uświadamiać urzędnikom , że największą szansą rozwoju tych obszarów jest turystyka oparta na niepowtarzalnych walorach przyrodniczych, kulturalnych i historycznych; należy ostro zwalczać kłusownictwo, praktykę wyrzucania śmieci i wylewania ścieków domowych do lasu. Charakterystyka respondentów Ogółem zrealizowano 25 ankiet. Respondenci reprezentowali sektor publiczny (9 osób), prywatny (3 osoby) i społeczny (10 osób) [nie wszyscy wypełnili pole w ankiecie odnoszące się do tego zagadnienia, stąd liczba respondentów nie sumuje się do 25]. Większość ankietowanych stanowili mężczyźni (13 osób) a mniejszość kobiety (6 osób) [również nie wszyscy wypełnili pole w ankiecie odnoszące się do płci, stąd liczba respondentów nie sumuje się do 25]. Najwięcej respondentów było ze Szczecinka (9 osób). 7. ANEKS METODOLOGICZNY 7.1. Scenariusz wywiadu grupowego zogniskowanego – dyspozycje dla moderatora 1. Moderator przedstawia się i prosi uczestników o przedstawienie się (gmina, instytucja/firma, sektor (społeczny/publiczny/prywatny), informacje o projekcie, który został przyjęty do dofinansowania (rodzaj operacji, tytuł projektu). 2. BLOK PYTAŃ DOTYCZĄCYCH DZIAŁAŃ LGR 2.1. Jakie są najważniejsze problemy i potrzeby Państwa gmin (zwłaszcza związane z sektorem rybackim i turystyką)? 2.2. W jakim stopniu działania podjęte dotychczas przez LGR PD odpowiadają na te problemy? Czy brakuje jakichś działań? A może z niektórych działań należałoby zrezygnować? 2.3. Jak oceniają Państwo procedurę naboru projektów? Czy sprawia ona trudności? Czy terminy składania wniosków i ich oceny są odpowiednie? Co należałoby zmienić w procedurze? 2.4. Jak oceniają Państwo kryteria wyboru operacji przez LGR? Czy są one przejrzyste i sprawiedliwe? Czy coś należałoby w nich zmienić? 2.5. Jak oceniają Państwo działania promocyjne, informacyjne i szkoleniowe LGR pod względem przejrzystości, dostępności i przyswajalności informacji? Czy otrzymują Państwo pełną informację na temat działań LGR? 2.6. Jak oceniają Państwo działania biura LGR pod względem jego efektywności, dostępności pracowników i sprawności ich działania? Czy wsparcie, które Państwo otrzymują od biura, jest wystarczające? Czy coś należałoby zmienić pod tym względem? 2.7. (jeśli dotyczy) Jak oceniają Państwo procedury na etapie oceny projektu przez Urząd Marszałkowski? Jakie problemy pojawiły się w tym zakresie? 2.8. Jak oceniają Państwo rozpoznawalność LGR w Państwa gminach? Jak działalność LGR jest oceniana? 2.9. Co należałoby zmienić/usprawnić w działaniach LGR? 36 3. BLOK PYTAŃ DOTYCZĄCYCH LSROR 3.1. Czy znają Państwo LSROR? Jeżeli tak, w jakim zakresie? 3.2. Jak oceniają Państwo następujące cele pod względem właściwego doboru do potrzeb i perspektyw realizacji? Który z celów uważają Państwo za szczególnie ważny? 3.2.1. Cel szczegółowy I.1 – „Restrukturyzacja, reorientacja i dywersyfikacja działalności gospodarczej związanej z sektorem rybactwa” 3.2.2. Cel szczegółowy I.2 – „Rozwój usług na rzecz społeczności zamieszkującej [obszar] LSROR” 3.2.3. Cel szczegółowy I.3 – „Budowa, przebudowa, modernizacja infrastruktury turystycznej, rekreacyjnej, społecznej i drogowej, w tym z dostosowaniem dla osób niepełnosprawnych” 3.2.4. Cel szczegółowy I.4 – „Poprawa stanu technicznego zabytkowych obiektów architektonicznych, rewitalizacja miejscowości i podniesienie konkurencyjności miejscowych atrakcji, rzemiosła, sztuki i kultury” 3.2.5. Cel szczegółowy I.5 – „Aktywizacja mieszkańców oraz promocja inicjatyw i obszaru LSROR” 3.2.6. Cel szczegółowy II.1 – „Budowa, rozbudowa i odbudowa infrastruktury zabezpieczającej obszary chronione, w tym objęte programem NATURA 2000”; 3.2.7. Cel szczegółowy II.2 – „Ochrona, zabezpieczenie, oznakowanie pomników przyrody, kąpielisk, szlaków wodnych oraz zachowanie bioróżnorodności biologicznej akwenów” 3.3. W jakim stopniu LSROR odpowiada na potrzeby regionu? Czy coś należałoby w niej zmienić? Jeżeli tak, to dlaczego? 7.2. Dyspozycje do wywiadu indywidualnego – beneficjent LSROR, który nie uczestniczył w wywiadzie grupowym 1. Czego dotyczy Pani/Pana projekt, który został przyjęty do dofinansowania? 2. Jakie są najważniejsze problemy i potrzeby Pani/Pana gminy (zwłaszcza związane z sektorem rybackim i turystyką)? 3. W jakim stopniu działania podjęte dotychczas przez LGR PD odpowiadają na te problemy? Czy brakuje jakichś działań? A może z niektórych działań należałoby zrezygnować? 4. Jak ocenia Pani/Pan procedurę naboru projektów? Czy sprawia ona trudności? Czy terminy składania wniosków i ich oceny są odpowiednie? Co należałoby zmienić w procedurze? 5. Jak ocenia Pani/Pan kryteria wyboru operacji przez LGR? Czy są one przejrzyste i sprawiedliwe? Czy coś należałoby w nich zmienić? 6. Jak ocenia Pani/Pan działania promocyjne, informacyjne i szkoleniowe LGR pod względem przejrzystości, dostępności i przyswajalności informacji? Czy otrzymuje Pani/Pan pełną informację na temat działań LGR? 7. Jak ocenia Pani/Pan działania biura LGR pod względem jego efektywności, dostępności pracowników i sprawności ich działania? Czy wsparcie, które Państwo otrzymują od biura, jest wystarczające? Czy coś należałoby zmienić pod tym względem? 8. Jak ocenia Pani/Pan działania koordynatora w Pani/Pana gminie pod względem efektywności, dostępności i sprawności działania? 9. (jeśli dotyczy) Jak oceniają Państwo procedury na etapie oceny projektu przez Urząd Marszałkowski? Jakie problemy pojawiły się w tym zakresie? 10. Jak ocenia Pani/Pan rozpoznawalność LGR w Pani/Pana gminie? Jak działalność LGR jest oceniana przez mieszkańców? 11. Co należałoby zmienić/usprawnić w działaniach LGR? 37 12. Czy zna Pani/Pan LSROR? Jeżeli tak, w jakim zakresie? 13. Jak ocenia Pani/Pan następujące cele pod względem właściwego doboru do potrzeb i perspektyw realizacji? Który z celów uważa Pani/Pan za szczególnie ważny? Cel szczegółowy I.1 – „Restrukturyzacja, reorientacja i dywersyfikacja działalności 13.1. gospodarczej związanej z sektorem rybactwa” Cel szczegółowy I.2 – „Rozwój usług na rzecz społeczności zamieszkującej [obszar] 13.2. LSROR” 13.3. Cel szczegółowy I.3 – „Budowa, przebudowa, modernizacja infrastruktury turystycznej, rekreacyjnej, społecznej i drogowej, w tym z dostosowaniem dla osób niepełnosprawnych” Cel szczegółowy I.4 – „Poprawa stanu technicznego zabytkowych obiektów 13.4. architektonicznych, rewitalizacja miejscowości i podniesienie konkurencyjności miejscowych atrakcji, rzemiosła, sztuki i kultury” 13.5. Cel szczegółowy I.5 – „Aktywizacja mieszkańców oraz promocja inicjatyw i obszaru LSROR” 13.6. Cel szczegółowy II.1 – „Budowa, rozbudowa i odbudowa infrastruktury zabezpieczającej obszary chronione, w tym objęte programem NATURA 2000”; 13.7. Cel szczegółowy II.2 – „Ochrona, zabezpieczenie, oznakowanie pomników przyrody, kąpielisk, szlaków wodnych oraz zachowanie bioróżnorodności biologicznej akwenów” 14. W jakim stopniu LSROR odpowiada na potrzeby regionu? Czy coś należałoby w niej zmienić? Jeżeli tak, to dlaczego? 7.3. Dyspozycje do wywiadu indywidualnego – członkowie organów LGR, kierownik biura LGR, pracownicy odpowiedzialni za wdrażanie LSROR. 1.Na jakim etapie realizacji LSROR są Państwo w chwili obecnej? Co udało się zrealizować do tej pory? Jakie realne rezultaty przyniosła realizacja LSROR? 1a. W jakim stopniu realizowane obecnie działania gwarantują realizację celów LSROR? Czy istnieją „luki realizacyjne”? 2. Czy istnieją działania, które zostały założone w LSROR, a których realizacja do 2015 r. może być zagrożona? 3. Na jakie problemy i bariery LGR PD natrafiła podczas realizacji LSROR? 4. Jak radzą sobie Państwo z ww. barierami i problemami? 5. Co należałoby zmienić, by ww. problemy nie występowały w przyszłości? 6. Jak ocenia Pani/Pan przyjętą obecnie procedurę naboru projektów? Czy należałoby coś w niej zmienić? 7. Jak ocenia Pani/Pan kryteria wyboru operacji przez LGR? Czy coś należałoby w nich zmienić? 8. Jakie działania informacyjno-szkoleniowe wykonuje LGR? Jak ocenia Pan/Pani efektywność tych działań? Czy docierają one do wszystkich potencjalnych wnioskodawców i współpracowników? 9. Jaki przyjęli Państwo sposób wdrażania LSROR i zarządzania nim? Czy jest on wystarczający względem potrzeb beneficjentów? Czy jest odpowiednia proporcja między działaniami „biurowymi” a merytorycznymi, animacją lokalną itp.? 10. Czy zasoby kadrowe, sprzętowe i lokalowe biura LGR są wystarczające? Czy należałoby zmienić coś w działaniu biura, by uzyskać lepszą efektywność? 38 11. Jakie są stosowane przez Państwa procedury monitoringu realizacji strategii? Jak ocenia je Pan/Pani pod względem ich efektywności i sprawności realizacji? Czy występują w tym zakresie trudności? 12. Jakie są stosowane przez Państwa procedury autoewaluacji? Jak ocenia je Pan/Pani pod względem ich efektywności i sprawności realizacji? Czy występują w tym zakresie trudności? 13. Jak – po ponad roku – ocenia Pan/Pani LSROR (pod względem adekwatności do potrzeb, właściwego sformułowania itp.) jako całość? Co przede wszystkim należałoby zmienić w strategii? 14. Omówimy teraz po kolei poszczególne cele i wskaźniki LSROR. Proszę o opinię, jak ocenia Pani/Pan poszczególne cele i wskaźniki pod względem realności ich osiągnięcia w 2015 r. i mierzalności. Być może niektóre z nich należałoby zmienić lub usunąć – proszę także o taką informację. 15. Czy realizacja LSROR wpływa na obszar funkcjonowania LGR i na rozwiązanie problemów tego obszaru? W jaki sposób? Proszę opisać przejawy tego wpływu. 7.4. Ankiety do samodzielnego wypełniania 1) Jakie są Pani/Pana zdaniem największe trudności pojawiające się w działaniach LGR? Proszę zaznaczyć nie więcej niż 3 odpowiedzi. a. Nadmierne skomplikowanie procedur wdrażania PO RYBY b. Przeciąganie się procedur w czasie c. Zbyt mała ilość wniosków finansowych d. Problemy z płynnością finansową e. Mała aktywność mieszkańców obszaru f. Mała aktywność członków LGR g. Mała rozpoznawalność LGR h. Trudności w kontaktach z Urzędem Marszałkowskim i. Trudności w kontaktach z innymi instytucjami (jakimi?..............................) j. Niewystarczające zasoby kadrowe k. Niewystarczające zasoby sprzętowe l. Niewystarczające zasoby lokalowe m. Inne, jakie?................................... 2) Jak ocenia Pani/Pan następujące aspekty działania LGR? (od 1 – bardzo źle do 5 – bardzo dobrze) Aspekt 1 Adekwatność LSROR jako całości do potrzeb regionu Efektywność działań Biura Promocja i informacja Monitoring realizacji strategii Autoewaluacja działań Działania szkoleniowe Imprezy i wydarzenia organizowane przez LGR Procedury naboru Kryteria wyboru wniosków 2 3 4 5 39 Aspekt 1 Przepływ informacji w obrębie LGR 2 3 4 5 3) Jak ocenia Pani/Pan adekwatność do potrzeb poszczególnych celów LSROR? (od 1 – całkowicie nieadekwatny do 5 – bardzo adekwatny) CEL GŁÓWNY 1: Poprawa jakości życia mieszkańców obszaru Stowarzyszenia LGR „Partnerstwo Drawy” Cele szczegółowe: 1. Poprawienie jakości krajobrazu i estetyki obszaru LGR; 2. Pomoc w tworzeniu mikroprzedsiębiorstw, dywersyfikujących źródła dochodów ludności, zwłaszcza rybaków; 3. Podnoszenie kompetencji zawodowych i społecznych ludności; 4. Inwentaryzacja i wsparcie regionalnych produktów na obszarze LGR. CEL GŁÓWNY 2: Zwiększenie rentowności sektora rybackiego w powiązaniu z innymi sektorami gospodarki i aktywnością społeczną Cele szczegółowe: 1. Usprawnienie systemów dystrybucji ryb i produktów rybnych; 2. Wspomaganie rozrodu cenniejszych gatunków ryb i ich reintrodukcja; 3. Zwiększenie możliwości połowów wędkarskich; 4. Rozwój działalności pozarybackiej przez rybaków; 5. Zmniejszenie zjawiska kłusownictwa; 6. Reintrodukcja ichtiofauny. CEL GŁÓWNY 3: Rozwój turystyki na obszarze LGR w oparciu o zasoby krajobrazowe i przyrodnicze Cele szczegółowe: 1. Wzrost atrakcyjności oferty turystycznej szczególnie w oparciu o sektor rybacki; 2. Identyfikacja i wprowadzenie do świadomości społecznej oraz obiegu rynkowego produktów lokalnych, regionalnych i tradycyjnych; 3. Wydłużenie sezonu turystycznego; 4. Zwiększenie i modernizacja infrastruktury oraz bazy turystycznej ze szczególnym uwzględnieniem wędkarstwa i rybactwa. CEL GŁÓWNY 4: Poprawa warunków dla zachowania i ochrony środowiska Cele szczegółowe: 1. Zachowanie i ulepszenie środowiska naturalnego, w szczególności jezior i rzek oraz udostępnienie go mieszkańcom obszaru i turystom; 2. Wykorzystanie dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego na rzecz rozwoju lokalnego; 3. Dbałość o bioróżnorodność w środowisku naturalnym. 4) Jak ocenia Pani/Pan realność osiągnięcia poszczególnych celów LSROR do 2015? (od 1 – całkowicie nierealny do 5 – całkowicie realny) 40 CEL GŁÓWNY 1: Poprawa jakości życia mieszkańców obszaru Stowarzyszenia LGR „Partnerstwo Drawy” Cele szczegółowe: 1. Poprawienie jakości krajobrazu i estetyki obszaru LGR; 2. Pomoc w tworzeniu mikroprzedsiębiorstw, dywersyfikujących źródła dochodów ludności, zwłaszcza rybaków; 3. Podnoszenie kompetencji zawodowych i społecznych ludności; 4. Inwentaryzacja i wsparcie regionalnych produktów na obszarze LGR. CEL GŁÓWNY 2: Zwiększenie rentowności sektora rybackiego w powiązaniu z innymi sektorami gospodarki i aktywnością społeczną Cele szczegółowe: 1. Usprawnienie systemów dystrybucji ryb i produktów rybnych; 2. Wspomaganie rozrodu cenniejszych gatunków ryb i ich reintrodukcja; 3. Zwiększenie możliwości połowów wędkarskich; 4. Rozwój działalności pozarybackiej przez rybaków; 5. Zmniejszenie zjawiska kłusownictwa; 6. Reintrodukcja ichtiofauny. CEL GŁÓWNY 3: Rozwój turystyki na obszarze LGR w oparciu o zasoby krajobrazowe i przyrodnicze Cele szczegółowe: 1. Wzrost atrakcyjności oferty turystycznej szczególnie w oparciu o sektor rybacki; 2. Identyfikacja i wprowadzenie do świadomości społecznej oraz obiegu rynkowego produktów lokalnych, regionalnych i tradycyjnych; 3. Wydłużenie sezonu turystycznego; 4. Zwiększenie i modernizacja infrastruktury oraz bazy turystycznej ze szczególnym uwzględnieniem wędkarstwa i rybactwa. CEL GŁÓWNY 4: Poprawa warunków dla zachowania i ochrony środowiska Cele szczegółowe: 1. Zachowanie i ulepszenie środowiska naturalnego, w szczególności jezior i rzek oraz udostępnienie go mieszkańcom obszaru i turystom; 2. Wykorzystanie dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego na rzecz rozwoju lokalnego; 3. Dbałość o bioróżnorodność w środowisku naturalnym. 5) Poniżej znajduje się miejsce, w którym mogą Państwo zgłosić wszelkie uwagi, propozycje zmian lub aktualizacji LSROR oraz uwagi do działań LGR. Uwagi zostaną wykorzystane w procesie aktualizacji strategii. 41 DANE METRYCZKOWE: 6) Płeć: K/M 7) Gmina (siedziba instytucji/miejsce zamieszkania):........................................ 8) Sektor: a. Publiczny b. Prywatny c. Społeczny 42